Nazwa projektu Uchwała Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata 2014-2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Komenda Główna Policji, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Agencja Rynku Rolnego, Ministerstwo Sprawiedliwości, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Data sporządzenia 08-05-2014 r. Źródło: Inne decyzja Ministra Edukacji Narodowej Nr w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów: ID 181 Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Tadeusz Sławecki, Sekretarz Stanu Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Teresa Szopińska-Grodzka (22) 34 74 651 OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Jaki problem jest rozwiązywany? Kontynuacja w latach 2014-2016 Rządowego programu na lata 2008-2013 Bezpieczna i przyjazna szkoła (dalej zwanego Programem) pozwoli na utrzymanie osiągniętych już rezultatów w zakresie poprawy szeroko rozumianego bezpieczeństwa w szkołach i placówkach systemu oświaty, a także umożliwi zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkołach i placówkach systemu oświaty. Realizacja Programu w kolejnych latach umożliwi: 1. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły/placówki. 2. Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży. 3. Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży. W związku z wprowadzeniem szerokiego zakresu działań zmniejszy się liczba zdarzeń/czynów karalnych na terenie szkoły/placówki, (co będzie monitorowane poprzez statystyki policyjne), zwiększy się liczba dzieci i młodzieży podejmujących działania z zakresu zdrowego stylu życia, a także zwiększy się aktywność szkół/placówek podejmujących działania na rzecz bezpieczeństwa we współpracy ze środowiskiem lokalnym. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt W ramach Programu, działania z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki zachowań problemowych dzieci i młodzieży, w tym działania interwencyjne, będą prowadzone w szkołach i placówkach. Działania te zostaną poprzedzone diagnozą problemów i potrzeb środowiska szkoły/placówki, w wyniku której szkoła/placówka zaplanuje działania naprawcze, których efektem będzie wymierna poprawa sytuacji w danym obszarze interwencji. Zadania Programu na poziomie lokalnym będą finansowane w ramach dotacji i realizowane przez: 1) jednostki samorządu terytorialnego, które zawrą z wojewodą porozumienie administracyjne, a także 2) organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.) lub podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 tej ustawy, które zawrą z wojewodą umowę cywilnoprawną Na poziomie centralnym będą realizowane działania o charakterze strategicznym związane z przygotowaniem materiałów informacyjno-edukacyjnych dla kadry pedagogicznej, rodziców, uczniów. Ponadto, we współpracy międzyresortowej (MEN, MSW, KGP) we wszystkich województwach wdrażany będzie program Profilaktyka a Ty/Edukacja (PaT/E) ukierunkowany na rozwijanie profilaktyki rówieśniczej, jako modelu pracy z młodzieżą, kadrą pedagogiczną i jednostkami samorządu terytorialnym w zakresie przeciwdziałania narkomanii, agresji i 1
przemocy. W czasie realizacji Programu będzie prowadzona ewaluacja on-going, której wyniki w dalszym procesie monitorowania służyć będą do oceny stopnia osiągania zakładanych rezultatów. Program zakłada: 1. Zwiększenie liczby działań prowadzących do wzrostu potencjału i zasobów szkół/placówek na rzecz tworzenia bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły/placówki. 2. Ustabilizowanie trendów lub zmniejszanie zakresu i nasilenia problemów i zachowań problemowych dzieci i młodzieży, w tym: 1) Zmniejszenie poziomu agresji i przemocy, w tym cyberprzemocy, 2) Ustabilizowanie trendów lub zmniejszenie zakresu i nasilenia problemów i zachowań problemowych dzieci i młodzieży w zakresie używania substancji psychoaktywnych, uzależnienia od gier komputerowych i hazardu, 3) Podniesienie umiejętności uczniów/wychowanków w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, w szczególności w środowisku tzw. nowych mediów; 4) Zwiększenie efektywności działań w zakresie rozwiązywania kryzysów rozwojowych i życiowych dzieci i młodzieży m.in. związanych z wyjazdem rodziców za granicę w celach zarobkowych, doświadczeniem przemocy w rodzinie. 3. Zwiększenie zaangażowania szkół/placówek na rzecz upowszechniania zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży i ich rodziców. 4. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? W odniesieniu do problematyki przeciwdziałania narkomanii kraje członkowskie Unii Europejskiej korzystają ze wspólnej bazy EDDRA - Exchange on Drug Demand Reduction Action, zainicjowanej w 1996 roku i kontynuowanej do chwili obecnej. Głównym zadaniem bazy EDDRA jest upowszechnienie informacji na temat programów z zakresu promocji zdrowia, w tym ograniczania popytu na narkotyki, realizowanych w krajach członkowskich Unii Europejskiej, spełniających kryteria dobrej jakości. Aktualnie w europejskiej bazie danych jest zamieszczonych ponad 400 programów realizowanych w krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz Norwegii, w tym 5 polskich programów profilaktyki uniwersalnej i selektywnej. Działania w ramach bazy EDDRA mają na celu zintensyfikowanie współpracy, w celu wymiany doświadczeń i transferu wiedzy pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Programy wzorcowe, gromadzone w bazie EDDRA, prezentowane są w portalu dla profesjonalistów Best practice portal" prowadzonym przez Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii w Lizbonie (EMCDDA). Programy wzorcowe spełniają kryteria jakości, dotyczące przede wszystkim opracowania ich w oparciu o model logiczny i teorie o potwierdzonej skuteczności w odniesieniu do problemu narkomanii, a także ocenę jakości wdrożenia oraz ich efektów. W odniesieniu do ewaluacji minimalnym wymaganym standardem jest przeprowadzenie ewaluacji procesu. 5. Podmioty, na które oddziałuje projekt Grupa Wielkość Źródło danych Oddziaływanie 1) 34 345 1) Dane z Systemu Informacji Oświatowej 1) Dyrektorzy szkół wszystkich typów i placówek systemu oświaty 1. 1) Obowiązek prawidłowego zaplanowania działań wychowawczych i profilaktycznych z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki skierowanych do uczniów i wychowanków, ich rodziców oraz nauczycieli. 2
2) Nauczyciele/ wychowawcy 2. 2) Wzrost kompetencji nauczycieli w zakresie oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych. 3) Uczniowie 4) Rodzice uczniów 3) 5 892 066 3) Dane z Systemu Informacji Oświatowej; 3) Zmniejszenie zakresu i nasilenia problemów i zachowań problemowych dzieci i młodzieży w zakresie używania substancji psychoaktywnych. Podniesienie umiejętności uczniów/wychowanków w zakresie prawidłowego funkcjonowania w środowisku cyfrowym, szczególnie w środowisku tzw. nowych mediów. Zwiększenie odsetka uczniów podejmujących zdrowy styl życia, w tym prawidłowe odżywianie i aktywność fizyczną. 4) Wzrost aktywności rodziców w procesach podejmowania decyzji w szkole/placówce oraz ich uczestnictwo w ważnych wydarzeniach i działaniach na rzecz tworzenia bezpiecznej i przyjaznej szkoły. Wzrost kompetencji wychowawczych rodziców. 6. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji Zespół do spraw Programowania Prac Rządu w dniu 25 kwietnia 2014 r. wyraził zgodę na wpis projektu Programu jako trzyletniego (realizowanego w latach 2014-2016) i zwrócił się o jego pilne procedowanie legislacyjne. W dniu 6 maja 2014 r. Sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży przyjęła stanowisko Rządu do Dezyderatu nr 8 i także zaleciła pilne procedowanie Programu. Uczestniczący w posiedzeniu Komisji partnerzy społeczni oraz przedstawiciele związku zawodowych nie wnieśli uwag co do pilnego trybu prac nad projektem Programu. W związku z powyższym projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia Rządowego programu na lata 2014-2016 Bezpieczna i przyjazna szkoła zostanie przekazany z prośbą o pilne zaopiniowanie przez: 1. Krajowy Sekretariat Pracowników Oświaty NSZZ Solidarność - 80, 2. Sekcję Oświaty KNSZZ Solidarność 80, 3. Wolny Związek Zawodowy Sierpień 80 Komisja Krajowa, 4. Wolny Związek Zawodowy Solidarność-Oświata, 3
5. Zarząd Główny Związku Nauczycielstwa Polskiego, 6. Związek Zawodowy Pracowników Oświaty i Wychowania Oświata, 7. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Schronisk dla Nieletnich i Zakładów Poprawczych, 8. Europejską Federacje dla Bezpieczeństwa, 9. Związek Zawodowy Rada Poradnictwa, 10. Federację Związków Zawodowych Pracowników Kultury i Sztuki, 11. Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej, 12. Zarząd Główny Związku Zakładów Doskonalenia Zawodowego, 13. Federację Inicjatyw Oświatowych, 14. Fundację Instytutu Nowoczesnej Edukacji, 15. Fundację Panoptykon, 16. Stowarzyszenie MONAR, 17. Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii, 18. Polskie Towarzystwo Dietetyki, 19. Polskie Towarzystwo Higieny Psychicznej, 20. Fundację Rozwoju Systemu Edukacji, 21. Forum Rodziców przy Ministrze Edukacji Narodowej, 22. Krajowe Porozumienie Rodziców i Rad Rodziców, 23. Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci, 24. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty, 25. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracowników Resocjalizacji, 26. Konferencję Dyrektorów Bibliotek Pedagogicznych, 27. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ośrodków Dokształcania i Doskonalenia Zawodowego, 28. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Powiatowych i Gminnych Samorządowych Ośrodków Doskonalenia Nauczycieli, 29. Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych, 30. Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół Średnich; 31. Polskie Stowarzyszenie Dyrektorów Szkół; Projekt ww. uchwały wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji zostanie przesłany do wszystkich ministerstw i ww. partnerów społecznych oraz umieszczony na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej ( termin konsultacji dla resortów i dla partnerów społecznych - do dnia 14 maja 2014 r. Projekt ww. uchwały zostanie również przekazany do Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. 7. Wpływ na sektor finansów publicznych 0 1 20 14 Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] 2 3 4 5 6 7 20 20 20 20 20 202 15 16 17 18 19 0 8 9 10 Łącznie (0-10) Dochody ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (oddzielnie) Wydatki ogółem 0 6 6 6 0 0 0 0 0 0 0 18 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4
JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (oddzielnie) Saldo ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 6 6 6 0 0 0 0 0 0 0 18 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (oddzielnie) Źródła finansowania Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Budżet państwa: część 83, rezerwa celowa poz. 26, kwota 6 000 tys. zł na zadania związane z bezpieczną i przyjazną szkołą 8. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Czas w latach od wejścia w życie zmian W ujęciu duże pieniężnym przedsiębiorstwa (w mln zł, sektor mikro-, ceny stałe z małych i średnich 2014 r.) przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz gospodarstwa W ujęciu niepieniężny m Niemierzalne domowe duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe Skutki 0 1 2 3 5 10 Łącznie (0-10) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 brak brak Zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców. Zmniejszenie zjawiska wykluczenia społecznego wśród uczniów i wychowanków. Zwiększenie poczucia akceptacji uczniów i wychowanków w społeczności szkolnej i w placówkach systemu oświaty. Podwyższenie umiejętności psychologicznych i społecznych uczniów i wychowanków. Zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów i wychowanków w zakresie prawidłowego funkcjonowania społecznego oraz podejmowania odpowiedzialnych decyzji w zakresie zdrowego stylu życia. 5
Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Wejście w życie ww. uchwały nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 9. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). zmniejszenie liczby dokumentów zmniejszenie liczby procedur skrócenie czasu na załatwienie sprawy inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. tak nie nie dotyczy zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy inne: tak nie nie dotyczy 10. Wpływ na rynek pracy Nie przywiduje się wpływu uchwały na rynek pracy 11. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne sytuacja i rozwój regionalny inne: Omówienie wpływu demografia mienie państwowe informatyzacja X zdrowie Zwiększą się kompetencje dzieci i młodzieży oraz ich rodziców w zakresie zdrowego stylu życia. Zmniejszy się liczba dzieci z nadwagą i otyłością. 12. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Wejście w życie uchwały umożliwi realizację zadań zaplanowanych w 2014 roku na poziomie centralnym (rządowym) i lokalnym (samorządowym). - od lipca do listopada 2014 r. zaplanowano realizację programu z zakresu profilaktyki rówieśniczej pn. Profilaktyka a Ty/Edukacja (PaT/E) na kwotę 700 000 zł; - od września do grudnia 2014 r. zaplanowano przeprowadzenie ewaluacji on-going na kwotę 50 000 zł; - od lipca do grudnia 2014 r. zaplanowano zorganizowanie konferencji inaugurującej Program, wydanie materiałów i poradników dla kadry pedagogicznej, nauczycieli, rodziców z zakresu profilaktyki narkomanii, zapobiegania nadwadze i otyłości wśród dzieci i młodzieży, tworzenia przyjaznego klimatu szkoły na kwotę 100 000 zł; - od czerwca do września 2014 r. zaplanowano realizację działań w ramach priorytetu Ministra Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2013/2014 Rok Szkoły w Ruchu na kwotę 50 000 zł; - od czerwca do grudnia 2014 r. zaplanowano realizację działań w ramach Programu w województwach na kwotę 5 100 000 zł; Każdego roku Zespół Koordynacyjny przy Ministrze Edukacji Narodowej w harmonogramie działań na dany 6
rok będzie określał wysokość środków finansowych na działania o charakterze centralnym i na działania lokalne w województwach, co pozwoli na lepsze planowanie i gospodarowanie środkami publicznymi. 13. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? W każdym roku realizacji Program będzie poddany ewaluacji on-going w zakresie podejmowanych działań i uzyskanych efektów, co pozwoli na ich modyfikacje w przypadku niskiej skuteczności. Zaplanowano także ewaluację końcowa oceniającą osiągnięcie zakładanych rezultatów Programu. Zastosowano wskaźniki produktu i wskaźniki rezultatów. 14. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.) 7