Poznań, 2011-09-12 PS.II-11,14-431-4-6/11 Pani Agata Misiewicz Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy Sokoły w Poznaniu Na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) w dniach 8-10 i 18 sierpnia 2011 r., została przeprowadzona kontrola problemowa Środowiskowego Domu Samopomocy Sokoły w Poznaniu prowadzonego przez Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym z siedzibą w Poznaniu, w zakresie realizacji zadania zleconego gminie, jakim jest prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowego domu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Kontrola dotyczyła okresu od stycznia 2010 r. do dnia kontroli. Zakres kontroli obejmował w szczególności: organizację pracy, zgodność zatrudnienia pracowników środowiskowego domu samopomocy z wymaganymi kwalifikacjami, realizację zadań wynikających z ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 ze zm.), dokumentację indywidualną uczestników. Ustalenia kontroli opisano szczegółowo w protokole kontroli, który został przez Panią podpisany w dniu 25 sierpnia 2011 r. W związku z powyŝszą kontrolą przekazuję Pani niniejsze zalecenia pokontrolne. W wyniku kontroli ustalono, co następuje: Środowiskowy Dom Samopomocy Sokoły w Poznaniu jest placówką prowadzoną przez Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, na zlecenie Miasta Poznania. Jest to lokalny ośrodek wsparcia powołany w celu świadczenia pomocy osobom niepełnosprawnym intelektualnie i ich rodzinom, z terenu miasta Poznania Dom typu B. Siedzibą Środowiskowego Domu Samopomocy Sokoły w Poznaniu jest wolnostojący budynek, zlokalizowany pod adresem ul. Promienista 131, 60-142 Poznań. Środowiskowy Dom Samopomocy Sokoły w Poznaniu ma Statut, stanowiący załącznik nr 1 do Uchwały Nr 2/Z/2011 Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Sokoły w Poznaniu z dnia 14.04.2011 r. Środowiskowy Dom Samopomocy Sokoły w Poznaniu ma Regulamin Organizacyjny stanowiący załącznik nr 1 do Uchwały Nr 1/Z/2011 Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Sokoły w Poznaniu z dnia 14.04.2011 r. Decyzje administracyjne kierujące uczestników do ŚDS Sokoły i ustalające odpłatność wydawane są przez MOPR w Poznaniu, al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 061-851-55-66, fax 061-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
2 Dom dysponuje 35 miejscami pobytu dziennego. W trakcie kontroli skierowanych do ŚDS decyzją administracyjną były 34 osoby, z czego dwie osoby zostały skierowane z: gminy Suchy Las oraz z gminy Luboń. Osoby te nie posiadały aktualnych decyzji administracyjnych. Stwierdzono brak uchwytów dla osób niepełnosprawnych w WC i przy umywalce w łazience, ponadto wysokie wejście do brodzika utrudnia korzystanie z kąpieli osobom niepełnosprawnym. Do dyspozycji 35 uczestników ŚDS Sokoły w Poznaniu przygotowano 2 toalety oraz 1 pisuar. Według ww. rozporządzenia zalecana jest jedna toaleta dla nie więcej niŝ 10 uczestników. Powierzchnia uŝytkowa przypadająca na jednego uczestnika wynosi nie mniej niŝ 8 m 2, co jest zgodne z ww. rozporządzeniem. Wszystkie pomieszczenia przeznaczone do terapii wyposaŝone są w meble, sprzęt i artykuły niezbędne do prowadzenia zajęć. Środowiskowy Dom Samopomocy Sokoły w Poznaniu czynny jest przez 5 dni w tygodniu od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7:00 do 15:30. Zajęcia w placówce odbywają się nie krócej niŝ 6 godzin dziennie, co jest zgodne z ww. rozporządzeniem. Uczestnicy dowoŝeni są na zajęcia samochodem według listy osób dowoŝonych na zajęcia w ŚDS. Dowozy odbywają się samochodem, który przeznaczony jest do przewozu osób niepełnosprawnych. Podczas dowoŝenia na zajęcia i odwoŝenia po zajęciach uczestnicy mają zapewnioną opiekę, którą zapewnia firma transportowa. Placówka nie prowadzi imiennych list obecności tj. takich na których uczestnicy sami potwierdzaliby swoją obecność. Obecność odnotowywana jest w miesięcznych listach obecności. Jednak przy nazwiskach osób, które nie są w stanie złoŝyć własnoręcznego podpisu, wstawiano znak +, co jest niezgodne z 24 ust. 4 ww. rozporządzenia, zgodnie z którym w przypadku braku moŝliwości potwierdzenia obecności uczestnika jego podpisem, obecność uczestnika potwierdza podpisem upowaŝniony pracownik domu. W trakcie kontroli ustalono, Ŝe Kierownik Środowiskowego Domu Samopomocy Sokoły w Poznaniu ma wykształcenie wyŝsze magisterskie pedagogiczne, ponad trzyletni staŝ pracy w pomocy społecznej i specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej, wobec czego kwalifikacje osoby kierującej ŚDS są zgodne z wymogami art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. W ŚDS zatrudnionych jest 10 osób w tym: 2 osoby na umowę o pracę, 7 osób na umowę zlecenie, 1 osoba na umowę o dzieło. Akta osobowe, osoby zatrudnionej na stanowisku opiekuna osoby niepełnosprawnej nie zawierały dokumentacji potwierdzającej wykształcenie na ww. stanowisku. Dom zatrudnia psychologa w celu zapewnienia opieki psychologicznej dla uczestników. ŚDS Sokoły w Poznaniu nie posiada podpisanej umowy z lekarzem psychiatrą lub neurologiem w sprawie zapewnienia uczestnikom psychiatrycznej opieki zdrowotnej, natomiast w przypadku pilnej konsultacji lekarskiej, posiada kontakt telefoniczny z prywatnym gabinetem lekarza psychiatry. Dom nie prowadzi Ŝadnej dokumentacji kontaktów z lekarzem. ŚDS Sokoły zatrudnia pielęgniarkę w odpowiedzialną za prowadzenie treningu farmakologicznego.
3 Ośrodek w zakresie rehabilitacji społecznej prowadzi zajęcia: muzyczne, komputerowe, plastyczne, kulinarne, polisensoryczne, integrację społeczną, ponadto zajęcia indywidualne z psychologiem oraz rehabilitację ruchową i treningi. Poszczególne zajęcia terapeutyczne dostosowane są do potrzeb osób biorących w nich udział. Podczas zajęć w pracowni kulinarnej przygotowywane są posiłki w ramach treningu kulinarnego, jednak nie zawsze jest to gorący posiłek, co nie jest zgodne z 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Ośrodek wsparcia pracuje w oparciu o roczne plany terapeutyczne poszczególnych pracowni. Dokumentację terapeutyczną stanowią dzienniki codziennych zajęć, w których opiekun grupy dokonuje wpisów na temat pracy poszczególnych uczestników. Dzienniki prowadzone są przez wszystkich terapeutów. W ŚDS Sokoły funkcjonuje Zespół Wspierająco-Aktywizujący w skład którego wchodzą wszyscy pracownicy merytoryczni. Zespół opracowuje Indywidualne Plany Wspierająco-Aktywizujące na podstawie, których przebiega praca z osobą kierowaną. Brak udokumentowania realizacji Indywidualnych Planów Postępowania Wspierająco-Aktywizującego z uczestnikiem lub jego opiekunem. Zespół Wspierająco-Aktywizujący nie dokonuje podsumowania efektów zaplanowanych terapii, z Indywidualnych Planów Postępowania Wspierająco- Aktywizującego jednoznacznie nie wynika, jakie powinny być efekty prowadzonej terapii. Podpisy terapeutów w większości były nieczytelne. Spotkania zespołu odbywają się dwa razy w roku, stwierdzono brak protokołów ze spotkań. Wskaźnik zatrudnienia Zespołu Wspierająco-Aktywizującego wynosi mniej niŝ 1 etat na 5 uczestników, co nie jest zgodne z ww. rozporządzeniem. Uczestnicy zajęć sami organizują imprezy w ośrodku jak i uczestniczą w imprezach organizowanych przez inne zaprzyjaźnione placówki. Ponadto, biorą udział w wycieczkach, zabawach, wystawach oraz imprezach sportowych i plenerowych. Analiza sprawdzonej dokumentacji uczestników ŚDS Sokoły w Poznaniu wykazała, Ŝe zawiera ona: 1. formularze danych osobowych uczestnika Środowiskowego Domu Samopomocy Sokoły w Poznaniu, 2. orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, 3. orzeczenia ZUS, 4. indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego zawierające: - charakterystykę rozwoju indywidualnego, zaakceptowaną przez członka zespołu wspierająco-aktywizującego - opis nabywania umiejętności zawodowych/ społecznych, zaakceptowany przez członka zespołu wspierająco-aktywizującego. W jednym przypadku indywidualnego planu postępowania wsperająco-aktywizującego, brak było czytelnego podpisu osoby sporządzającej dokument. 5. decyzje administracyjne kierujące uczestników do ŚDS Sokoły, wydawane przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu, w jednym przypadku ww.
4 dokumentacja nie zawierała aktualnej decyzji przyznającej usługi, 6. wywiady z rodzicami (opiekunami) na temat uczestnika ŚDS Sokoły. Brak wpisów w punktach: 4, 6, 9, 11, 16, 17, 20, 21, 23, 27, ponadto, brak daty sporządzenia wywiadu oraz podpisu osoby sporządzającej dokument. W 6 przypadkach brak ww. dokumentu. 7. karty oceny fizjoterapeuty sporządzone przez fizjoterapeutę, akceptowane przez kierownika ŚDS. Dokumentacja poddana kontroli nie zawierała zaświadczeń o stanie zdrowia, zawierających diagnozy, kwalifikujące do korzystania z usług środowiskowego domu samopomocy, na podstawie których moŝna było stwierdzić czy osoba kwalifikuje się do grupy osób z zaburzeniami psychicznymi w rozumieniu art.3 pkt 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Biorąc powyŝsze pod uwagę wnoszę o: 1. WyposaŜenie Placówki w udogodnienia umoŝliwiające funkcjonowanie osobom niepełnosprawnym, poprzez zamontowanie uchwytów dla osób niepełnosprawnych w WC. 2. Podjęcie działań w celu wyeliminowania bariery architektonicznej w postaci wysokiego wejścia do brodzika. 3. Uzupełnienie brakujących dokumentów w aktach osobowych pracownika zatrudnionego na stanowisku opiekuna osoby niepełnosprawnej. 4. W przypadku braku moŝliwości potwierdzenia obecności uczestnika własnoręcznym podpisem w ewidencji obecności, potwierdzanie tej obecności podpisem przez upowaŝnionego pracownika Domu, zgodnie z 24 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 5. UmoŜliwienie spoŝywania gorącego posiłku codziennie, przyznanego w ramach zadania własnego gminy lub w ramach treningu kulinarnego, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy. 6. Realizowanie Indywidualnego planu postępowania wspierająco-aktywizującego w porozumieniu z uczestnikiem lub jego opiekunem. 7. Dokonywanie podsumowania efektów prowadzonej terapii, co stanowić powinno podstawę do kontynuowania programu w danym obszarze bądź jego zmianę na następne półrocze oraz odzwierciedlanie wspólnej pracy zespołu z uczestnikiem. 8. Zamieszczanie w dokumentacji indywidualnej uczestników wyników badania lekarza psychiatry lub neurologa zawierającego diagnozę lekarską, na podstawie której moŝna stwierdzić, czy osoba kwalifikuje się do osób z zaburzeniami psychicznymi w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, lub czy nie kwalifikuje się do ŚDS z powodu przeciwwskazań zdrowotnych. 9. Zawieranie w dokumentacji indywidualnej uczestników wszystkich obowiązujących w ŚDS dokumentów oraz zamieszczanie na nich niezbędnych danych, w szczególności dat sporządzenia kaŝdego z dokumentów oraz czytelnych podpisów osób je sporządzających lub wypełniających oraz dokumentowanie na bieŝąco wszystkich informacji.
5 10. Przestrzeganie zasady korzystania z usług ŚDS wyłącznie przez osoby skierowane do placówki z aktualną decyzją kierującą. 11. Podjęcie działań w celu podniesienia standardu usług poprzez zapewnienie odpowiedniej liczby toalet, zgodnie z ww. rozporządzeniem Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ma Pani prawo w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych zgłosić do nich zastrzeŝenia. Jednocześnie pragnę przypomnieć, Ŝe zgodnie z art. 130 ust. 1 cytowanej ustawy, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pienięŝnej w wysokości od 200 do 6.000 zł. Pisemnej informacji o realizacji zaleceń pokontrolnych oczekuję w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia. Z up. Wojewody Wielkopolskiego Przemysław Pacia Wicewojewoda Wielkopolski Do wiadomości: 1. Pan Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania Plac Kolegiacki 17 61-841 Poznań