21 październik 2011 Alert podatkowy Ceny transferowe Place image here with reference to guidelines Nowe przepisy o cenach transferowych w Rosji Wstęp 8 lipca 2011 roku niższa izba rosyjskiego parlamentu (Duma) zaakceptowała nowe przepisy o cenach transferowych w ramach trzeciego czytania. Wkrótce potem podjęto kolejne kroki legislacyjne, a przepisy zostały podpisane przez Prezydenta Rosji 18 lipca 2011 roku. Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2012 roku. W niniejszym alercie podatkowym przedstawiamy kluczowe przepisy nowych regulacji o cenach transferowych. Chcielibyśmy podkreślić, iż nasze komentarze bazują wyłącznie na naszej interpretacji nowych regulacji oraz informacjach, które były dla nas dostępne tuż po przyjęciu nowego prawa, a także naszego doświadczenia, jeśli chodzi o zasady międzynarodowe. Transakcje kontrolowane Nowe prawo ograniczy typy transakcji, które mogą podlegać kontroli w zakresie cen transferowych, koncentrując się w większym stopniu na transakcjach między podmiotami powiązanymi oraz tylko niektórych typach transakcji między podmiotami niepowiązanymi. W odniesieniu do transakcji międzynarodowych następujące transakcje mogą być przedmiotem kontroli w zakresie cen transferowych: Wszelkie transakcje między podmiotami powiązanymi (niezależnie od wartości), Transakcje między podmiotami niezależnymi dotyczące dóbr będących przedmiotem obrotu na światowych giełdach, które zaliczają się do kategorii takich jak ropa i produkty ropopochodne, metale żelazne i nieżelazne, nawozy, metale i kamienie szlachetne, jeżeli łączny roczny przychód z tytułu wszystkich transakcji między takimi podmiotami przekracza 60 mln rubli (ok. 2,2 mln USD),
Transakcje między podmiotami niezależnymi, w których druga strona transakcji ma siedzibę w kraju znajdującym się na liście jurysdykcji stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączny roczny przychód z tytułu wszystkich transakcji z takimi podmiotami przekracza 60 mln rubli (około 2,2 mln USD). 1 W kontekście transakcji krajowych, jedynie transakcje między podmiotami powiązanymi mogą być przedmiotem kontroli, a w odniesieniu do następujących transakcji stosuje się minimalny pułap 60 mln rubli (około 2,2 mln USD): Transakcja dotyczy przedmiotu opodatkowania podatkiem od wydobycia surowców mineralnych kalkulowanym według stawki ad valorem, Jedna ze stron kontrolowanej transakcji jest zwolniona z podatku od zysków lub płaci go według stawki 0% zgodnie z art. 284 ust. 5.1 rosyjskiego kodeksu podatkowego, tj. jako uczestnik projektów centrum innowacyjnego Skolkovo, Jedna ze stron kontrolowanej transakcji jest zarejestrowana w specjalnej strefie ekonomicznej (transakcje te będą uznawane za kontrolowane od 2014 roku). Począwszy od 2014 roku transakcje krajowe między podmiotami powiązanymi będą uznawane za kontrolowane, jeśli jedna ze stron takiej transakcji stosuje specjalne zasady opodatkowania w postaci jednolitego podatku od przypisanego dochodu lub jednolitego podatku 1 Lista takich jurysdykcji jest określana przez Ministra Finansów zgodnie z Art. 284, ust. 3, pkt 1 rosyjskiego kodeksu podatkowego. rolnego, a łączna wartość przychodu z tytułu wszystkich takich transakcji pomiędzy takimi stronami przekracza 100 mln rubli (około 3,6 mln USD). Dla pozostałych transakcji krajowych między podmiotami powiązanymi obowiązuje pułap w wysokości 3 mld rubli (około 108 mln USD) 2, aby mogły być przedmiotem kontroli w zakresie cen transferowych. Będą również istniały określone typy transakcji krajowych niepodlegające kontroli w zakresie cen transferowych, np. transakcje między członkami krajowych podatkowych grup kapitałowych, 3 lub transakcje spełniające łącznie następujące kryteria: Oba podmioty są zarejestrowane w tym samym regionie w Rosji, Żadna ze stron nie posiada ekonomicznie niezależnych dywizji w innych regionach Rosji ani nie płaci podatków dochodowych na rzecz budżetów innych regionów, Żadna ze stron nie ponosi strat podatkowych, Nie ma innych przesłanek, na podstawie których można by uznać transakcję za kontrolowaną (według tych samych kryteriów, które odnoszą się do opisanych powyżej pułapów 60 mln lub 100 mln rubli). 2 Pułap ten zostanie zredukowany do 2 mld rubli w 2013 r., a następnie do 1 mld rubli w 2014 r. 3 Nowe prawo dotyczące opodatkowania skonsolidowanego zostało zaakceptowane przez Dumę w pierwszym czytaniu 22 grudnia 2010 r. Nie zaplanowano kolejnych czytań. Przewiduje się, że prawo to zostanie przyjęte wraz z nowymi przepisami o cenach transferowych. Ostatni projekt tego prawa został opublikowany przez Ministra Finansów 23 czerwca 2011 r. na oficjalnej stronie internetowej (dostępnej tylko w języku rosyjskim). Podmioty powiązane Definicja podmiotów powiązanych została rozszerzona, a nowe regulacje obejmują listę kryteriów określających, w jaki sposób spółki lub osoby fizyczne mogą być uznane za podmioty powiązane. Główne kryterium określające istnienie powiązania pozostało takie samo udział własnościowy, tj. jeżeli jedna ze stron posiada bezpośrednio lub pośrednio więcej niż 25% udziałów drugiej strony (dotychczas limit ten wynosił 20%). Przepisy określają jednak wyraźnie, że transakcje między rosyjskimi spółkami skarbu państwa nie powinny być automatycznie traktowane jako podlegające kontroli w zakresie cen transferowych wyłącznie z tego powodu, że skarb państwa posiada udziały w każdej z takich spółek. Ponadto sądy będą mogły uznać spółki i/lub osoby fizyczne za powiązane na podstawie innych racjonalnych kryteriów, jeżeli udowodniono, że występujące relacje pomiędzy stronami miały wpływ na warunki i wyniki transakcji. Podatkowe metody wyceny Nowe regulacje w zakresie cen transferowych przewidują pięć metod wyceny, analogicznych do tych, które są powszechnie stosowane na świecie. Metoda Porównywalnej Ceny Niekontrolowanej (PCN) będzie miała pierwszeństwo zastosowania, podczas gdy Metoda Podziału Zysku będzie mogła mieć zastosowanie tylko w ostateczności. Ponadto podatnicy będą mogli stosować 2
także inne metody, a nie tylko pięć metod wymienionych przez przepisy. Poniżej przedstawiono krótki opis wszystkich pięciu metod w nowych przepisach: 1. Na potrzeby zastosowania metody PCN powinna istnieć przynajmniej jedna transakcja spełniająca kryteria porównywalności, pod warunkiem że sprzedawca nie posiada dominującej pozycji na rynku. 2. Metoda Ceny Odprzedaży będzie stosowana w celu potwierdzenia rynkowości ceny, po której nabywca kupuje produkt od podmiotu powiązanego, a następnie odprzedaje go stronie trzeciej. Na potrzeby tej metody dokonuje się porównania marży brutto osiąganej przez odprzedającego w kontrolowanej transakcji z przedziałem marż brutto ustalonym dla porównywalnych transakcji niekontrolowanych. 3. Metoda Koszt Plus może generalnie znaleźć zastosowanie do transakcji usługowych z wyjątkiem przypadków, gdzie wykorzystywane są aktywa niematerialne kreujące istotną wartość dodaną. Na potrzeby zastosowania metody Koszy Plus do transakcji towarowych będzie używany narzut zysku brutto na koszty sprzedanych produktów, który będzie porównywany z narzutem osiąganym w porównywalnych transakcjach niekontrolowanych. 4. Metoda Porównywalnych Zysków (MPZ) może być zastosowana w przypadku, gdy dostępne dane księgowe nie mogą być uznane za wystarczająco wiarygodne w celu ustalenia rynkowego przedziału zyskowności przewidzianego w Metodzie Ceny Odprzedaży lub Koszt Plus. Ponadto podczas stosowania tej metody wymaga się, aby badana strona transakcji w porównaniu do drugiej strony pełniła mniej funkcji, ponosiła mniejsze ryzyka handlowe i biznesowe oraz nie angażowała aktywów niematerialnych, które istotnie wpływają na marżę. Stosowanymi wskaźnikami zyskowności są Marża Operacyjna, Wskaźnik Berry ego (w przypadku dystrybutorów o ograniczonym ryzyku), Narzut na Całkowite Koszy Operacyjne oraz Zwrot z Aktywów (według wartości rynkowej). Inne wskaźniki zyskowności mogą być również wykorzystane w ramach tej metody pod warunkiem, że ich zastosowanie jest uzasadnione w świetle wniosków z analizy funkcjonalnej. 5. Metoda Podziału Zysku będzie mogła być stosowana w ostateczności. Ponadto będzie ona generalnie możliwa, gdy strony posiadają wspólne prawa do wykorzystania własności intelektualnej. Zarówno podejście oparte o podział łącznego zysku, jak i podział zysku rezydualnego będą dopuszczalne. Zysk powinien być dzielony między strony w proporcji odpowiadającej zaangażowaniu każdej ze stron w generowanie zysku. Zaangażowanie to może być estymowane w oparciu o udział każdej ze stron w następujących obszarach: Kosztów ponoszonych w związku z wytworzeniem aktywów niematerialnych generujących wartość dodaną, Liczby personelu bezpośrednio wpływającego na poziom osiąganego zysku, Wartości rynkowej aktywów wpływających na poziom osiąganego zysku, Innych kryteriów odzwierciedlających związek między pełnionymi funkcjami, ponoszonymi ryzykami oraz angażowanymi aktywami a zyskownością w kontrolowanej transakcji. Ponadto w przypadku jednorazowych transakcji, dla których nie można zastosować żadnej z wymienionych powyżej metod, będzie możliwe ustalenie ceny/wartości transakcji poprzez zaangażowanie niezależnego eksperta od wycen. Nowy przedział rynkowy ceny (marży) Nowe prawo znosi istniejący 20%- owy limit dopuszczalnych odchyleń od ceny rynkowej, a zamiast tego wprowadza przedział ceny rynkowej, który ma stanowić bezpieczny punkt odniesienia. Przedział ceny rynkowej będzie ustalany poprzez wykorzystanie przedziału międzykwartylowego liczonego analogicznie jak w innych krajach OECD. Podatnik powinien posiadać przynajmniej jedną porównywalną obserwację w próbie na potrzeby zastosowania metody PCN oraz najlepiej cztery porównywalne obserwacje podczas stosowania Metody Ceny Odprzedaży, Koszt Plus lub Porównywalnych Zysków. W przypadku mniejszej liczby obserwacji przepisy dopuszczają możliwość rozszerzenia próby podmiotów porównywalnych na inne branże, pod warunkiem że podmioty porównywalne z innych branż są porównywalne pod względem funkcjonalności do podatnika. Ponadto w celu wyszukiwania niezależnych podmiotów porównywalnych możliwe jest 3
złagodzenie (zwiększenie) kryterium posiadanych udziałów z 25% do 50%. Jeżeli pomimo powyższych środków liczba obserwacji jest mniejsza niż cztery, możliwe będzie wykorzystanie mniejszej próby w celu wyznaczenia rynkowego przedziału ceny. Przepisy dopuszczają również możliwość dokonywania korekt w celu uwzględnienia różnic w poziomie utrzymywanych należności, zobowiązań oraz zapasów między porównywalnymi podmiotami i badaną spółką. Podatnik może dokonać dobrowolnej korekty swojego zobowiązania podatkowego, jeśli było nieprawidłowe na skutek zastosowanych cen transferowych. Niemniej jednak przepisy nie pozwalają podatnikom na samodzielne dokonywanie korekt cen transferowych (lub marż) we własnym zakresie, jeżeli na skutek stosowanych cen transferowych, faktyczny zysk raportowany przez podatnika znajdował się poza rynkowym przedziałem zyskowności. Może to stanowić istotne ograniczenie dla tych podatników, którzy stosują Metodę Porównywalnych Zysków lub Podziału Zysku na potrzeby ustalania cen transferowych, i powodować podwójne opodatkowanie firm zagranicznych, które stosują korekty cen transferowych w innych jurysdykcjach. Źródła informacji Jedynie publicznie dostępne źródła danych mogą być używane zarówno przez podatników, jak i władze podatkowe w celu ustalenia rynkowego przedziału ceny/rentowności. Źródła danych, które można wykorzystać, obejmują m.in.: Informacje na temat rosyjskich i zagranicznych cen i kwotowań giełdowych, Statystyki celne publikowane przez Federalną Służbę Celną, Informacje na temat cen i kwotowań giełdowych wzięte z takich źródeł jak: Autoryzowane organy państwowe, Oficjalne źródła informacji w innych krajach, Organizacje międzynarodowe, Inne publikacje i systemy informacji, Dane z agencji dostarczających informacje cenowe, Informacje na temat wewnętrznych porównywalnych transakcji niekontrolowanych, Dane sprawozdawcze i raporty statystyczne na temat spółek. Dane z innych krajów mogą być wykorzystane w sytuacji, gdy nie można wykorzystać danych na temat rosyjskich podmiotów porównywalnych, Informacje na temat wartości rynkowej ustalonej przez niezależnych ekspertów od wycen, Wszelkie inne informacje istotne dla ustalenia rynkowej ceny lub zyskowności zgodnie z przewidzianymi metodami ustalania cen transferowych. Niedozwolone będzie wykorzystanie informacji, które można zaklasyfikować jako tajemnicę podatkową lub gdy dostęp do takich informacji jest ograniczony poprzez rosyjskie przepisy (z wyjątkiem informacji na temat samego podatnika kontrolowanego przez organy podatkowe). Wymogi sprawozdawcze Podatnicy będą zobowiązani do przedstawiania informacji na temat transakcji, gdy łączna wartość przychodów ze wszystkich kontrolowanych transakcji między tymi samymi stronami przekracza 100 mln rubli (około 3,6 mln USD). 4 Informacja ta powinna być przekazywana organom podatkowym nie później niż do 20 maja roku następującego po roku, w którym miała miejsce kontrolowana transakcja. Informacja to powinna obejmować określenie przedmiotu transakcji, stron transakcji oraz wielkości osiągniętych przychodów lub poniesionych kosztów w związku z kontrolowaną transakcją. Wymogi dokumentacyjne Nowe przepisy nakładają na podatników obowiązek przygotowania i utrzymywania określonego pakietu dokumentów, w dowolnej wygodnej formie, uzasadniających zastosowaną metodę wyceny kontrolowanej transakcji, w przypadku gdy łączny przychód z tytułu wszystkich kontrolowanych transakcji między tymi samymi stronami przekracza pułap 100 mln rubli (3,6 mln USD). Dokumenty te powinny być przedstawione organom podatkowym w ciągu 30 dni od ich zażądania. Jednakże dokumenty te nie będą wymagane wcześniej niż 1 czerwca roku następującego po roku, w którym miała miejsce kontrolowana transakcja. Dokumentacja nie będzie wymagana dla transakcji transgranicznych między niezależnymi podmiotami, a także dla transakcji, w których ceny są zgodne z cenami regulowanymi (pod warunkiem, że ceny te mieszczą się w przedziale rynkowym) lub gdy ceny są 4 Kwota ta zostanie obniżona do 80 mln rubli w 2013 r., a w 2014 r. pułap ten w ogóle nie będzie miał zastosowania. 4
narzucane przez organy antymonopolowe, transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe i instrumenty pochodne oferowane na publicznych i zorganizowanych rynkach kapitałowych oraz transakcji objętych uprzednimi porozumieniami cenowymi (APA). Dla wszystkich innych transakcji między podmiotami powiązanymi będzie obowiązek przygotowania dokumentacji cen transferowych, obejmującej analizę funkcjonalną stron kontrolowanej transakcji (przy czym analiza ta będzie opcjonalna dla samego podatnika), listę podmiotów powiązanych, warunki transakcji, uzasadnienie wybranej metody cen transferowych oraz wykorzystane przy tym dane źródłowe, kalkulację rynkowego przedziału rentowności oraz korekty podstawy opodatkowania dokonane przez podatnika. Wzajemne korekty cen Podatnicy będą mieli prawo do dokonania wzajemnej korekty cen u drugiej strony, w przypadku gdy ceny transferowe w transakcjach krajowych zostaną skorygowane w rezultacie przeprowadzonej kontroli cen transferowych (nie przewidziano możliwości dokonania dobrowolnej korekty cen). Wzajemne korekty cen będą możliwe tylko dla rosyjskich osób prawnych oraz tylko w odniesieniu do transakcji krajowych. Uprzednie porozumienia cenowe Nowe przepisy wprowadzają instytucję uprzednich porozumień cenowych (APA). Począwszy od 1 stycznia 2012 roku podatnicy mogą składać wnioski o zawarcie APA w odniesieniu do cen lub w odniesieniu do metod ustalania tych cen. Przepisy określają, że program APA będzie dostępny dla wybranych podatników, którzy są klasyfikowani jak tzw. duzi podatnicy. APA nie będą dostępne dla zagranicznych osób prawnych. Wniosek o APA ma być formalnie rozpatrywany w ciągu maksymalnie 9 miesięcy praz obowiązywać przez maksymalnie 3 lata z możliwością przedłużenia o kolejne 2 lata. Nowe przepisy otwierają również możliwości zawierania wielostronnych APA, gdzie strony transakcji są zlokalizowane w jurysdykcjach, z którymi Rosja ma podpisane umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. APA będą obowiązywały od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym nastąpiło podpisanie porozumienia (o ile nie postanowiono inaczej w porozumieniu). Niemniej możliwe będzie również zastosowanie APA w sposób retrospektywny dla okresu od momentu złożenia wniosku. Sankcje dotyczące cen transferowych W 2012 i 2013 roku sankcje nie będą mieć zastosowania. Od 2014 roku będą stosowane sankcje w postaci 20% dodatkowego podatku do zapłaty. Od 2017 roku sankcje zostaną zwiększone do 40%, lecz będą wynosić nie mniej niż 30 tys. rubli (około 1 tys. USD). Sankcje będą mieć zastosowanie, gdy dochód podatnika zostanie skorygowany w wyniku kontroli cen transferowych, a podatnik nie przedstawi wymaganej dokumentacji podatkowej. Sankcje nie będą mogły być zastosowane, gdy ceny są ustalane zgodnie z APA. Kontrole cen transferowych Nowe przepisy dotyczące kontroli cen transferowych zostaną wprowadzone zgodnie z następującym harmonogramem: Kontrole cen transferowych dotyczące transakcji zakończonych w 2012 r. mogą być rozpoczęte najpóźniej do 31 grudnia 2013 r., Kontrole cen transferowych dotyczące transakcji zakończonych w 2013 r. mogą być rozpoczęte najpóźniej do 31 grudnia 2015 r., Od 1 stycznia 2014 r. zastosowanie będzie mieć standardowy 3-letni okres na przeprowadzenie kontroli. Podczas kontroli cen transferowych organy podatkowe będą mogły żądać informacji od obu stron kontrolowanej transakcji. Kontrola cen transferowych powinna trwać nie dłużej niż 6 miesięcy, lecz w wyjątkowych przypadkach może być wydłużona do 12 miesięcy. Dalsze wydłużenie również będzie możliwe. Przykładowo, wydłużenie może być niezbędne w przypadku konieczności uzyskania danych od zagranicznych organów podatkowych, zaangażowania biegłego lub przetłumaczenia dokumentów na język rosyjski. Zagraniczny zakład - PE Dochód do opodatkowania zakładu zagranicznego przedsiębiorstwa w Rosji (Permanent Establishment - PE) należy ustalać zgodnie z pełnionymi funkcjami, ponoszonym ryzykiem oraz aktywami angażowanymi przez ten zakład. 5
W przypadku gdyby chcieli Państwo uzyskać więcej informacji na temat wpływu nowych rosyjskich przepisów o cenach transferowych na rozliczenia polskich podatników z rosyjskimi kontrahentami powiązanymi, uprzejmie prosimy o kontakt. Ernst & Young Assurance Tax Transactions Advisory Aneta Błażejewska-Gaczyńska Partner Tel: +48 22 557 8996 E-mail: Aneta.Blazejewska-Gaczynska@pl.ey.com O Ernst & Young Firma Ernst & Young jest globalnym liderem w zakresie usług audytorskich, podatkowych, transakcyjnych i doradczych. Na całym świecie 152 000 naszych pracowników jednoczą wspólne wartości i świadczenie wysokiej jakości usług. Zmieniamy rzeczywistość, pomagając naszym pracownikom, naszym klientom oraz otaczającej nas społeczności w wykorzystaniu ich potencjału. Nazwa Ernst & Young dotyczy firm członkowskich EY Global Limited ( EYG ), z których każda stanowi osobny podmiot prawny. EYG, brytyjska spółka z odpowiedzialnością ograniczoną do wysokości gwarancji (company limited by guarantee), nie świadczy usług na rzecz klientów. Aby uzyskać więcej informacji, odwiedź www.ey.com/pl Ernst & Young 00-124 Warszawa, Rondo ONZ 1 tel.: + 48 22 557 70 00 fax: + 48 22 557 70 01 2011 Ernst & Young Wszelkie prawa zastrzeżone. Uwaga Niniejsza publikacja została sporządzona z należytą starannością, jednak z konieczności pewne informacje zostały podane w skróconej formie. W związku z tym publikacja ma charakter wyłącznie orientacyjny, a zawarte w niej dane nie powinny zastąpić szczegółowej analizy problemu lub profesjonalnego osądu. Ernst & Young nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty powstałe w wyniku czynności podjętych lub zaniechanych na podstawie niniejszej publikacji. Zalecamy, by wszelkie przedmiotowe kwestie były konsultowane z właściwym doradcą. 6