1/2014 (102) biuletyn informacyjny ELEKTROBUDOWY SA ISSN 1428-3328. ZW Tychy

1/2014 (102) biuletyn informacyjny ELEKTROBUDOWY SA ISSN 1428-3328 ZW Tychy 1 OPTIMA Stacja Białystok Zajezdnia Franowo

2 maj 2014

Kluczowe realizacje ELEKTROBUDOWA SA buduje nowoczesny blok energetyczny w Tychach 3 Od prawej Jacek Faltynowicz ELEKTROBUDOWA SA, Dariusz Lubera TAURON Polska Energia SA, El bieta Bieƒkowska Wicepremier, Minister Infrastruktury i Rozwoju, Donald Tusk Premier RP, Włodzimierz Karpiƒski Minister Skarbu Paƒstwa, Tomasz Tomczykiewicz Wiceminister Gospodarki i Henryk Borczyk TAURON Ciepło SA. 29 marca 2014 roku Premier Donald Tusk podpisał i wmurował akt erekcyjny pod budow w glowego bloku energetycznego o mocy 50 MWe i 86 MWt w Zakładzie Wytwarzania Tychy nale àcym do TAURON Ciepło SA. ELEKTROBUDOWA SA, b dàca Generalnym Wykonawcà wartej prawie 600 mln zł inwestycji, od czerwca 2013 roku realizuje prace obejmujàce budow bloku ciepłowniczego z kotłem fluidalnym i turbinà ciepłowniczokondensacyjnà wraz z gospodarkami towarzyszàcymi oraz niezb dnà infrastrukturà. maj 2014

4 ZW Tychy

Inwestycja jest drugim etapem realizowanego przez TAURON Ciepło SA projektu budowy nowych mocy w tyskim zakładzie. Obejmuje budow bloku ciepłowniczego o mocy 50 MWe i 86 MWt z kotłem fluidalnym, turbinà ciepłowniczo-kondensacyjnà wraz z gospodarkami towarzyszàcymi i niezb dnà infrastrukturà. WczeÊniej (w latach 2008-2012) w ramach realizacji pierwszego etapu przebudowano kocioł w glowy bloku na jednostk spalajàcà w 100 proc. biomas oraz zabudow kotła rusztowego. Budowa post puje zgodnie z harmonogramem, który zakłada przekazanie bloku do eksploatacji w czerwcu 2016 r. W porównaniu z jednostkami dotychczas pracujàcymi w Tychach nowy blok b dzie emitował dwukrotnie mniej dwutlenku w gla i siedmiokrotnie mniej dwutlenku siarki. Czterokrotnie zmniejszy si emisja pyłu, a trzykrotnie tlenków azotu. Wysokosprawna kogeneracja charakteryzuje si sprawnoêcià na poziomie 90-95 proc., podczas gdy efektywnoêç tradycyjnych elektrociepłowni wynosi tylko około 35 proc. Podczas uroczystoêci w Tychach premier przedstawił propozycj nowej polityki energetycznej UE. Wszyscy rozumiemy teraz z wyjàtkowà ostroêcià, jak strategicznym wyzwaniem stała si energia dla Polski i dla Europy podkreêlił premier, któremu towarzyszyła Wicepremier El bieta Bieƒkowska. AK Tomasz Ostrowski, Jacek Faltynowicz, Marcin Garlej i Janusz Juszczyk najwa niejsi panowie na budowie. Prezes Jacek Faltynowicz wmurowuje akt erekcyjny. 5??????? maj 2014

FRANOWO 6 Widok na tor 36/2 posiadajàcy sieç sztywnà ruchomà z widocznym sygnalizatorem informujàcym o obecnoêci napi cia w sieci trakcyjnej. Zielony brak napi cia, czerwony obecnoêç napi cia.

Kluczowe realizacje WYBUDOWALIÂ MY najwi kszñ i najnowoczeâniejszñ zajezdni tramwajowñ w Europie Pró no szukaç w Polsce drugiej takiej zajezdni. Imponujàcy, zautomatyzowany obiekt, który stanàł na poznaƒskim Franowie, równa do najnowoczeêniejszych kompleksów tego typu w Europie. Historia Lata `90 pierwsze zwiastuny inwestycji. 15 kwietnia 2009 r. podpisanie umowy przez poznaƒskie MPK na wykonanie dokumentacji i uzyskanie pozwolenia na budow. Dwa lata póêniej gotowy projekt i ogłoszenie przetargu na budow zajezdni. Wygrał go wykonawca, który zaproponował najni szà cen konsorcjum: ZUE S.A. (Lider) oraz ELEK- TROBUDOWA SA. 13 lipca 2011 r. podpisanie umowy na budow zajezdni tramwajowej. 5 wrzeênia 2011 r. wmurowanie kamienia w gielnego pod fundamenty zajezdni tramwajowej na Franowie. Akt erekcyjny został podpisany przez Prezydenta Miasta Poznania Ryszarda Grobelnego, Wojciecha Tulibackiego Prezesa Zarzàdu MPK Poznaƒ Sp. z o.o. jako Inwestora oraz przedstawicieli konsorcjum budujàcego zajezdni : Prezesa Zarzàdu ZUE S.A. Wiesława Nowaka oraz Jacka Faltynowicza Prezesa Zarzàdu ELEKTROBUDOWY SA. Zajezdnia w liczbach i danych Obiekt składa si z 15 torów postojowych, hali głównej, w której jest 11 torów do obsługi oraz budynków warsztatowo-magazynowych. Obszar całego kompleksu si ga 17 hektarów, czyli tyle co 24 boiska piłkarskie. Dla porównania zajezdnia przy ul. Głogowskiej, która obsługuje dotychczas najwi kszà liczb tramwajów, zajmuje 2,9 hektara. Na Franowie znajdzie si docelowo miejsce na 150 pociàgów tramwajowych, na Głogowskiej ledwo si mieszczà 63 składy. W całym Poznaniu sà 493 zwrotnice. W zajezdni na Franowie jest ich 109. DługoÊç torów w mieêcie wynosi 135 Zajezdnia Franowo podczas otwarcia; od lewej Paweł Bojko, Sławomir Wołek i Roman Lipiƒski. kilometrów. Prawie 10 procent tej liczby stanowià torowiska wybudowane w nowej zajezdni na Franowie. Zajezdnia ta jest pierwszà i jedynà w Polsce, w której zastosowano automatyczne sterowanie, czyli system DMS. Zajezdnia zaprojektowana została do obsługi 100 pociàgów 35-metrowych. B dzie jà obsługiwaç 100 pracowników i około 250 motorniczych. Istnieje mo liwoêç rozbudowy zajezdni do 150 pociàgów (w tej liczbie 20 tramwajów 45-metrowych, choç aktualna infrastruktura zajezdni ju teraz umo liwia obsług tej długoêci tramwajów). W zajezdni b dà stacjonowaç tramwaje: typu 105 Na, GT8 tzw. Helmuty Solarisy Tramino oraz wagony historyczne. W projekcie zajezdni, który dokonał si na 30 obszarach funkcjonowania infrastruktury budowlanej i tramwajowej wykorzystuje si najnowsze rozwiàzania stosowane obecnie w Europie. CoÊ dla in ynierów Sieç trakcyjna: 5 823 mtp sieci płaskiej (cały teren poza Halà Postojowà i Halà Głównà). 4 613 mtp sieci sztywnej w Hali Postojowej. 1 177 mtp sieci sztywnej w Hali Głównej, w tym na trzech torach znajduje si pi ç odcinków sieci sztywnej ruchomej ( odsuwnej ) o łàcznej długoêci ca 215 metrów. Sieç sztywna wysokoêci profilu 110 mm: Pràd zwarciowy (Izw): 45 ka. WysokoÊç profilu aluminiowego (H): 110 mm. Przekrój aluminiowego profilu (S, cz Êç toru pràdowego): 2220 mm², co odpowiada przekrojowi równemu 1400 mm² miedzi (Cu). Ci ar aluminiowego profilu (g): 6,1 kg/m. Temperaturowy zakres pracy: -30 C to +40 C. 7 maj 2014

Współczynnik wydłu enia liniowego: 24 x 10 6 Moduł spr ystoêci (E): 69000 N/mm². Kształt przewodu jezdnego typu DJPS według normy PN E 90090 o Êrednicy od 100 mm². Przewód jezdny jest zaciêni ty bez naciàgu. 8 Sypialnia dla tramwajów Dzi ki otwarciu całej zajezdni na Franowo mogli si wreszcie przenieêç rozsiani po mieêcie pracownicy słu b torowych i sieciowych. I w koƒcu codzienne przeglàdy tramwajów b dà wykonywane tam, gdzie pojazdy nocujà. Ponadto w zajezdni znajdujà si m.in. dwie myjnie, centralny odkurzacz, tokarka podtorowa do naprawiania zu ytych kół (by tramwaje nie hałasowały), lakiernia i stanowisko do prostowania karoserii tramwajów. Zajezdnia posiada te system informatyczny, który steruje pracà całego obiektu. Gdy tramwaj wje d a na teren MPK, system komputerowy rozpoznaje jego numer boczny i kieruje go na odpowiedni tor. Dzi ki temu ryzyko zderzenia z innym pojazdem jest ograniczone do minimum. ELEKTROBUDOWA SA dla Franowa Zakres naszych prac obejmował obiekty kubaturowe wraz z kompletnymi instalacjami elektrycznymi i sanitarnymi (Hala Postojowa, Hala Główna, Budynek Warsztatu Torowego z cz Êcià biurowo-socjalnà, Hala Magazynowa z Gara em Pojazdów Szynowych, Gara e T2 P=8 i P=4, Portiernia, Wiata do Gi cia Szyn, Wiata na b bny z kablami, Wiaty Êmietnikowe, Budynek Pompowni wraz ze zbiornikami ppo.), zewn trzne instalacje sanitarne, wykonanie terenów zielonych, wykonanie sieci nn. Prace podzielone były na 3 etapy: I etap Inwestycji 13.07.2011 29.09.2012 r., II etap Inwestycji 13.07.2011 29.11.2013, III etap Inwestycji 13.07.2011 w toku Autorka podczas tankowania tramwaju piaskiem. Widok z lotu ptaka. czak, Z. Michalczyk, R. Kulerski, A. Klukowski, B. Dembowski, P. Miernicki, M. Juskowiak, J. Cywiƒski, A. Klawikowski, H. Wiechno, J. Hajlig In ynierowie Budowy: M. B dzmierowski, K. Hrecka- Prociƒska, K. Krzesiƒska Asystentki Obsługi Kontraktu: M. Gil i A. Woêniak Oficjalne otwarcie miało miejsce 7 maja 2014 roku. Hala postojowa wyjazd. Hala Postojowa wyjazd. WartoÊç kontraktu to 208 mln złotych netto; 418 osób zatrudnionych w szczycie robót. Kluczowe postaci: Kierownik Kontraktu: P. Bojko cz Êç II etapu i III etap Kierownik Kontraktu: A. Gliwicki I i cz Êç II etapu Kierownik Projektu: R. Lipiƒski Kierownik Budowy: K. Chodubski Kierownicy Robót: M. Szymaniak, R. Borczyƒski, D. Tommaj 2014

OPTIMA 9

Kluczowe realizacje 10 RPZ-11 Białystok pod napi ciem Sławomir Staszak ojciec sukcesu. W maju br. oddana została do u ytku nowa stacja elektroenergetyczna 110/15 kv RPZ-11 Białystok, zbudowana przez ELEKTROBU- DOW SA w systemie pod klucz. Nad jej projektowaniem i budowà pracował zespół dyrektora Mariusza Luto z RDE Konin. WłaÊcicielem i u ytkownikiem stacji jest firma PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok, b dàca najwi kszym dystrybutorem energii elektrycznej w północno-wschodniej Polsce. Stacja elektroenergetyczna RPZ-11 zlokalizowana przy ulicy Franciszka Karpiƒskiego na południowych obrze ach Białegostoku (dzielnica Dojlidy Górne) stanowi modelowe rozwiàzanie nowoczesnego systemu zasilania nowej infrastruktury miejskiej z sieci 110 kv. Stacja umieszczona została w budynku o interesujàcej architekturze, na pierwszy rzut oka nie zdradzajàcym nawet przeznaczenia obiektu. Wszystkie doprowadzenia linii 110 kv i 15 kv wykonano za pomocà kabli podziemnych, a rozdzielnie obu poziomów napi ç umieszczone sà całkowicie wewnàtrz budynku wraz z dwoma transformatorami o mocy 25 MVA ka dy. Dla ELEKTROBUDOWY SA obiekt ten jest szczególnie wa ny, ze wzgl du na zastosowanie w nim po raz pierwszy rozdzielnicy w izolacji gazowej (GIS) typu Optima 145, skonstruowanej w ostatnich kilku latach w RDE w Koninie w zespole kierowanym przez dyrektora Sławomira Staszaka. Optima 145 po pomyêlnym przejêciu badaƒ typu w holenderskim laboratorium KEMA w Arnhem doczekała si teraz pierwszej praktycznej aplikacji w energetyce krajowej. Zastosowano rozdzielnic w układzie H5 z dwoma polami liniowymi, polem sprz głowym i dwoma polami transformatorowymi. Stacja RPZ-11 powiàzana została z systemem elektroenergetycznym dwoma liniami kablowymi 110 kv, powstałymi w wyniku przeci cia dotychczasowej linii relacji RPZ-4 Narew. Linie te wprowadzone zostały na specjalny słup kratownicowy usytuowany w odległoêci kilkuset metrów od stacji, na którym umieszczono izolatory przepustowe łàczàce odpowiednio napowietrzne i kablowe cz Êci linii. Rozdzielnia 15 kv zbudowana jest na bazie pól rozdzielczych typu D-17PL produkcji ELEKTROBUDOWY SA, wyposa onych w silnikowe nap dy do przesuwania członów wysuwnych i silnikowe nap dy uziemników. Jest ona zło ona z dwóch sekcji i liczy łàcznie 50 pól. Jak ju wspomniano, stacja RPZ-11 stanowi rozwiàzanie modelowe dla nowych i modernizowanych stacji RPZ i GPZ 110 kv / SN w krajowej energetyce dystrybucyjnej. W Polsce działa kilkaset stacji tego rodzaju, w których strona 110 kv wykonana jest na bazie napowietrznych aparatów elektrycznych w bardzo ró nym wieku. Najstarsze z nich powstały jeszcze w latach szeêçdziesiàtych i niejednokrotnie poddawane były tylko nieznacznym modernizacjom. Teraz nadchodzi czas zastàpienia ich nowymi urzàdzeniami. Zastàpienie przestarzałych rozdzielni napowietrznych 110 kv nowoczesnymi wn trzowymi rozdzielnicami GIS Optima 145 przynosi konkretne korzyêci spółce dystrybucyjnej. Przeniesienie rozdzielni 110 kv do warunków wn trzowych przyczynia si do uniezale nienia od niszczàcego wpływu nara eƒ klimatycznych przede wszystkim wilgoci, niskich temperatur itp. Zmniejsza si pracochłonnoêç obsługi i podwy sza niezawodnoêç urzàdzeƒ. TrwałoÊç nowoczesnej rozdzielnicy GIS przekracza 50 lat nieprzerwanej eksploatacji. Zastosowanie rozdzielnicy GIS 110 kv produkcji ELEKTROBUDOWY SA jest gwarancjà szybkiej reakcji serwisu, który mo e interweniowaç w dowolnym miejscu na terenie Polski w ciàgu zaledwie kilku godzin od powiadomienia. Uruchomienie pierwszej stacji wykonanej pod klucz, w której zarówno strona Êredniego napi cia, jak i strona 110 kv zrealizowane sà na rozdzielnicach wyprodukowanych przez naszà firm, otwiera zupełnie nowy rozdział w historii ELEKTROBUDOWY SA w słu bie polskiej elektroenergetyki. Jacek Nowicki maj 2014

ELEKTROBUDOWA SA si ga gwiazd Realizowany w PKT Gdynia projekt Rozwój ekologicznego transportu publicznego na Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta zdobył I miejsce w organizowanym przez Komisj Europejskà presti owym konkursie RegioStars 2014 kategorii City Star. ELEKTRO- BUDOWA SA uczestniczyła w realizacji tego zadania. W ramach projektu: przebudowano sieç trakcyjnà w Gdyni w ciàgu al. Zwyci stwa, w Sopocie w ciàgu al. NiepodległoÊci do p tli trolejbusowej przy ul. Reja, zbudowano 4 nowe podstacje trakcyjne, przebudowano 5 istniejàcych podstacji trakcyjnych, wybudowano Centrum Zdalnego Sterowania infrastrukturà zasilajàcà sieç trakcyjnà, zakupiono 28 nowoczesnych trolejbusów niskopodłogowych. Zakres prac ELEKTROBUDOWY SA obejmował budow 4 nowych i przebudow 5 istniejàcych podstacji trakcyjnych wraz z budowà Centrum Zdalnego Sterowania. W ramach tego zadania dostarczyliêmy rozdzielnic trakcyjnà pràdu stałego typu RT-1 w wykonaniu RT-1/15B. Rozdzielnica uwzgl dnia specyfik potrzeb układu zasilania sieci trolejbusowej. W odró nieniu od stosowanych dotychczas rozdzielnic pràdu stałego, rozdzielnica RT-1/15B jest przystosowana do dwubiegunowego sposobu zasilania sieci trolejbusowej. Polega to na umieszczeniu elementów łàczeniowych zarówno bieguna dodatniego, jak i ujemnego w jednym polu rozdzielnicy. Rozwiàzanie takie cechuje si przede wszystkim małymi gabarytami, a ponadto układ torów pràdowych oraz elementów łàczeniowych jest bardzo czytelny dla personelu obsługi, czym przyczynia si do zwi kszenia wygody oraz bezpieczeƒstwa pracy. W rozdzielnicy został zastosowany wyłàcznik szybki pràdu stałego UR15, którego walory predysponujà do zastosowania w trakcji trolejbusowej. RegioStars Awards to presti owy konkurs organizowany przez Komisj Europejskà od 2008 roku. Wyró niane w nim sà najbardziej innowacyjne i oryginalne przedsi wzi cia finansowane ze Êrodków europejskich, które dla innych miast i regionów mogà staç si inspiracjà i wzorem wykorzystania funduszy wspólnotowych. Chodzi przede wszystkim o promowanie dobrych praktyk w rozwoju regionalnym. W tym roku spoêród 80 ró nych przedsi wzi ç do finału zakwalifikowano 19. Podzielono je na 4 kategorie tematyczne. Gdyƒski projekt Rozwój proekologicznego transportu publicznego na Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta zwyci ył w kategorii CityStar inwestycje w publiczny transport miejski zgodny z zasadà zrównowa- onego rozwoju, w której rywalizował z przedsi wzi ciami z brytyjskiego Swansea, Kielc i wspólnym projektem Manchesteru, Pary a, Brukseli, Bielefeld i Rotterdamu. Projekt, który Komisja Europejska uznała za wzorcowy, finansowany był z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego. Stanisław WapniarSki Złotym In ynierem 2013 w kategorii Hi-Tech Laureat XX edycji plebiscytu czytelników Przeglàdu Technicznego. 25 marca 2014 r. odbyła si w Pałacu Prezydenckim w Warszawie gala podsumowujàca XX plebiscyt o tytuł Złotego In yniera. Honorowy patronat nad plebiscytem sprawował Prezydent RP Bronisław Komorowski. Otrzymanie tytułu Złotego In yniera w plebiscycie czytelników PT w jego XX jubileuszowej edycji jest dla mnie wielkim zaszczytem i zarazem ogromnà niespodziankà. Dzi kuj wszystkim, którzy na mnie głosowali. Dzi kuj swoim współpracownikom, z którymi razem zapracowaliêmy na to wspaniałe wyró nienie. Całe swoje zawodowe ycie zwiàzałem z jednà firmà: ELEKTROBUDOWÑ SA, gdzie prawie 40 lat pracowałem przy produkcji, konstruowaniu rozdzielnic Êredniego i niskiego napi cia. Sàdz, e miałem du o szcz Êcia, mogàc si w ciàgu tych lat rozwijaç, realizujàc swoje zawodowe plany i marzenia, pracowaç w zakładzie nastawionym na rozwój techniczny produkowanych wyrobów, współpracowaç z wieloma kreatywnymi osobami zarówno ze strony przeło onych, jak i podwładnych. W ciàgu tych lat opracowaliêmy ponad 30 nowych typów rozdzielnic, wprowadziliêmy do produkcji konstrukcyjnie bardzo nowoczesne rozdzielnice, w pełni przedziałowe, całkowicie zdalnie sterowane i nadzorowane, bezpieczne dla osób je obsługujàcych, eksploatacyjnie niezawodne. WprowadziliÊmy na polski rynek pierwsze rozdzielnice chroniàce pracowników obsługi przed skutkami wewn trznych zwarç łukowych. Prawdopodobnie jesteêmy rekordzistà Êwiata w iloêci zaatestowanych typów rozdzielnic Êredniego napi cia. Tak wielka liczba wdro onych rozdzielnic jest rezultatem strategii przyj tej przez Spółk : jesteêmy elastyczni, budujemy rozdzielnice szyte na miar, dostosowane do szczególnych uwarunkowaƒ poszczególnych grup klientów, realizujemy ich nietypowe yczenia. Poziomem technicznym i maksymalnymi parametrami znamionowymi rozdzielnice naszej firmy dorównujà czołowym rozwiàzaniom najwi kszych koncernów Êwiatowych. W 2012 roku zaatestowaliêmy i wyprodukowaliêmy rozdzielnic zdolnà przenieêç gigantyczne pràdy zwarciowe 72 000 A. WczeÊniej aden inny producent na Êwiecie nie skonstruował tak pot nej rozdzielnicy. Spółki zale ne ELEKTROBUDOWY SA sprzedajà nasze urzàdzenia równie za granicà: w Rosji, Arabii Saudyjskiej, na Ukrainie Ich sprzeda jest mo liwa dzi ki skonstruowaniu i zaatestowaniu rozdzielnic dostosowanych do lokalnych rynków. S.W. maj 2014 11

Daj odpadom drugñ szans 11 MAJA DZIE BEZ ÂMIECENIA Dlaczego 11 maja? To dzieƒ, w którym rozpoczàł funkcjonowanie Polski System Gospodarki Odpadami Opakowaniowymi, organizowany zgodnie z wytycznymi Dyrektywy UE 94/62 (11 maja 2001 roku parlament przyjàł pakiet ustaw, w tym regulacje o obowiàzkach przedsi biorców). Dzi ki naszym wspólnym staraniom data ta wpisuje si w kalendarz ekologicznych przedsi wzi ç podejmowanych przez ró ne podmioty. Dzieƒ bez Êmiecenia World non-waste Day to pomysł wypracowany przez młodzie z kilkunastu krajów współdziałajàcych w ramach mi dzynarodowego programu Europejski Eko-Parlament Młodzie y, przedsi wzi cia firmowanego przez PRO EUROPE (organizacj zrzeszajàcà działajàce w ramach systemu Zielonego Punktu organizacje odzysku), a koordynowanego i sponsorowanego w Polsce przez Rekopol. Od samego poczàtku współorganizatorami kampanii sà wszyscy Akcjonariusze Rekopolu.