Załoenia do strategii informatyzacji gminy BIAŁOGARD Załoenia do programu rozwoju społeczno-gospodarczego z wykorzystaniem technologii informacyjnych na lata 2004-2007
Podstawowe informacje o dokumencie: Autor: Borys Czerniejewski, Aleksander Ronowicz Właciciel dokumentu: Borys Czerniejewski Recenzenci: Krzysztof Meszka, Marcin Sikorski, Aleksander Solecki, Tomasz Wieczorkowski, Borys Stokalski Tytuł: Załoenia do strategii informatyzacji gminy BIAŁOGARD Projekt: Załoenia do programu rozwoju społeczno-gospodarczego z wykorzystaniem technologii informacyjnych na lata 2004-2007 Wersja: 1.0 Status: Produkt Liczba stron: 45 Data utworzenia: 2004-11-03 16:43 Kontakt do uwag: bczerniejewski@infovide.pl Połoenie pliku: D:\BBC\Rada Informatyzacji Wsi\e-Vita\Wyjazd\Strategie nasze\białogard\załoenia do Strategii Informatyzacji Gminy - BIAŁOGARD v. 1.0.doc Zdjcie na okładce: Kociół w Białogardzie, fot. Aleksander Ronowicz Copyright 2004 Historia zmian: Wersja Data Kto Opis 0.1 2004-08-24 Aleksander Ronowicz Utworzenie dokumentu 0.2-1.0 do 2004-12-18 Aleksander Ronowicz, Edycja dokumentu Borys Czerniejewski Ten dokument podlega zatwierdzeniu: Imi i Nazwisko Podpis Rola w projekcie Data zatwierdzenia Wersja Borys Kierownik Projektu 2004-12-18 1.0 Czerniejewski Odbiorcami dokumentu s: Imi i Nazwisko Rola w projekcie Data wydania Wersja Klara Malecka FWW, e-vita 2004-12-18 1.0 Jacek Pietrusiak FWW, e-vita 2004-12-18 1.0 Maciej Niechciał Wójt Gminy Białogard Ewa Szczybelska Stranik Strategii Gminy Białogard Zastrzeenia: Wszystkie nazwy handlowe i towarów wystpujce w niniejszej publikacji s znakami towarowymi zastrzeonymi odpowiednich firm odnonych włacicieli. Dokument naley traktowa jako jawny. strona 2
Spis treci 1. Wstp... 5 1.1 Cel i znaczenie dokumentu... 5 1.2 Zawarto i struktura dokumentu... 6 1.3 Zadania gminy... 7 1.4 Strategie rozwoju... 7 2. Obraz i zasoby gminy... 8 2.1 Specjalno gminy... 8 2.2 Dane statystyczne... 8 2.3 Dane gospodarcze... 9 2.4 Budet gminy w roku 2004... 9 2.5 Wydatki na informatyk w roku 2004... 9 2.6 Budet zadeklarowany w programie e-vita... 9 2.7 Partnerzy programu e-vita... 10 2.8 Zasoby informacyjne... 11 3. Rynek na którym działa gmina... 11 3.1 Klienci i udziałowcy... 11 3.2 Konkurencja... 11 3.3 Sojusznicy... 11 4. Wizja gminy... 12 4.1 Wizja młodziey... 12 4.2 Wizja dorosłych... 12 4.3 Główne elementy wizji... 12 5. Misja gminy... 12 6. Analiza otoczenia informatyzacji gminy (PEST)... 13 6.1 Otoczenie polityczne... 13 6.2 Otoczenie ekonomiczne... 16 6.3 Otoczenie społeczne... 16 6.4 Otoczenie techniczne... 16 7. Analiza potencjału gminy (SWOT) i kierunki działa... 17 8. Cele strategiczne gminy... 18 9. Priorytetowe dziedziny zastosowa informatyki w gminie... 20 10. Program działania (projekty)... 22 10.1 Budowa sieci teleinformatycznej... 22 10.2 Gminny portal gospodarczy... 22 10.3 Portal e-urzd... 24 10.4 Portal rolniczy... 25 strona 3
10.5 (Pod)portal turystyczny... 26 10.6 Centra informacji publicznej w bibliotekach... 27 10.7 Pracownie internetowe w szkołach i wietlicach wiejskich... 27 10.8 Portal szkolny... 28 10.9 Komunikacja pomidzy urzdami... 28 10.10 Centrum zarzdzania kryzysowego... 29 11. Moliwe ródła finansowania... 30 12. Monitorowanie realizacji strategii i zarzdzanie zmian... 32 13. Podsumowanie... 33 14. Materiały ródłowe dostpne w sieci... 34 15. Załczniki... 34 15.1 Załcznik nr 1. Proponowany harmonogram realizacji strategii informatyzacji gminy Białogard... 35 15.2 Załcznik nr 2. Budowa sieci teleinformatycznej... 36 15.3 Załcznik nr 3. Lista obecnoci na spotkaniu w spawie załoe informatyzacji gminy... 42 15.4 Załcznik nr 4. Proponowane obszary zastosowa IT w gminie... 45 strona 4
1. Wstp 1.1 Cel i znaczenie dokumentu Niniejszy dokument został przygotowany na zlecenie Fundacji Wspomagania Wsi, w ramach programu Wie aktywna. Budowanie społeczestwa informacyjnego e-vita prowadzonego przez Fundacj Wspomagania Wsi (FWW), Polsko-Amerykask Fundacj Wolnoci oraz Cisco Systems Poland. Celem programu jest popularyzacja konkretnych zastosowa informatyki wród społecznoci wiejskich w Polsce oraz praktyczne przygotowanie szeciu wybranych społecznoci (gmin) do korzystania z moliwoci rozwoju społeczno-gospodarczego, jakie daj nowe technologie. Działania zaplanowane w ramach programu skierowane s przede wszystkim do samorzdu, przedsibiorców, organizacji pozarzdowych i młodziey. Korzyci uzyskane przez beneficjantów programu oraz wypracowane modele działa, moliwoci zastosowa, a take konkretne przedsiwzicia z wykorzystaniem informatyki zrealizowane w wybranych gminach, maj słuy jako przykład oraz stanowi zacht i inspiracj do podejmowania podobnych inicjatyw przez inne społecznoci wiejskie. Jednym z elementów programu jest przygotowanie załoe do strategii informatyzacji wybranych gmin na lata 2004 2007. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjmujemy, e strategia to dokument, który okrela sposób realizacji długookresowych celów gminy za pomoc wskazanych rodków, przy wykorzystaniu bdcych w posiadaniu gminy zasobów. Strategia okrela równie sposób modyfikacji celów gminy w zalenoci od zmian zachodzcych w jej otoczeniu oraz sposoby pozyskania zasobów, ich racjonalne rozmieszczenie i wykorzystanie. Załoenia stanowi jedynie zarys przyszłej strategii informatyzacji, której przygotowanie wymagałoby dokładniejszego rozpoznania potrzeb gminy i pełniejszego udziału jej mieszkaców. Napity harmonogram programu e-vita nie pozwala na przygotowanie pełnych strategii informatyzacji. Niniejsze załoenia przygotowano na podstawie nastpujcych materiałów: 1. ankiety (wniosku gminy o udział w programie e-vita), 2. przykładowego projektu (wypracowanego przez picioosobow reprezentacj gminy w czasie warsztatu w dniu 2004-04-29, podczas konferencji w Miedzeszynie), 3. materiałów uzyskanych od samorzdu gminy Białogard podczas wizyty studyjnej przedstawicieli FWW (odnoszcych si do kwestii zasygnalizowanych w przez FWW przed wizytami) Informacje niezbdne do ostatecznego wyboru lokalizacji programu»e-vita«gmina Białogard, 4. podsumowania informacji uzyskanych przez przedstawicieli FWW w czasie wizyt studyjnych, zawierajce m.in. propozycje zakresu zastosowa informatyki w ramach programu e-vita, 5. raportu ze spotka informacyjno-edukacyjnych, które odbyły si w gminie w dniu 2004-07-20, 6. oficjalnej strategii rozwoju gminy ( Strategia rozwoju gminy Białogard, Uniconsult, 2000), obejmujcej okres do 2015 roku, 7. dokumentu pt.: Plan informatyzacji gminy na lata 1999-2008 i poniesione wydatki bez podanego autora i daty, 8. dokumentu pt.: Plan informatyzacji bez podanego autora i daty, 9. listy wietlic wiejskich w gminie Białogard, 10. informacji zebranych podczas warsztatu strategicznego przeprowadzonego w gminie Białogard w dniu 2004-08-19 (lista osób uczestniczcych w warsztacie stanowi załcznik nr 3. do niniejszych Załoe ). strona 5
Załoenia do strategii informatyzacji gminy s dokumentem wewntrznym, opracowywanym na potrzeby realizacji programu e-vita. Moe on równie słuy samorzdowi gminy Białogard jako pomoc przy podejmowaniu inicjatyw zwizanych z informatyzacj gminy po zakoczeniu programu. 1.2 Zawarto i struktura dokumentu Niniejsze załoenia uwzgldniaj uzyskane wczeniej informacje o gminie, jej sytuacji społeczno-gospodarczej i potrzebach mieszkaców i s komplementarne do strategii rozwoju gminy ( Strategia rozwoju gminy Białogard, Uniconsult, 2000) oraz obu planów informatyzacji gminy ( Plan informatyzacji bez podanego autora i daty oraz Plan informatyzacji gminy na lata 1999-2008 i poniesione wydatki bez podanego autora i daty). Okrelaj one obszary rozwoju społeczno-gospodarczego, które mog by realizowane pełniej za pomoc informatyki oraz cele strategiczne (priorytety) oraz działania je wspierajce zawarte w strategii rozwoju gminy, zgodne z oczekiwaniami społecznoci gminy zwizanym z udziałem w programie e-vita, które mog by realizowane z zastosowaniem informatyki w okrelonym horyzoncie czasowym (lata 2004-2007). Okres lipiec 2004 lipiec 2005 to czas realizacji programu e-vita. Okres lipiec 2005 grudzie 2007 to czas realizacji kolejnego etapu/etapów strategii informatyzacji z wykorzystaniem zasobów własnych gminy i dostpnych, zewntrznych ródeł finansowania. Dokument zawiera analiz słabych i silnych stron gminy oraz szans i zagroe zwizanych z otoczeniem informatyzacji, wypracowan z przedstawicielami gminy wizj, misj i cele strategiczne informatyzacji, wybrane dziedziny zastosowa IT, priorytety i program działania (propozycje projektów), umoliwiajce: a) przeprowadzenie przez integratora systemu (firm ComputerLand S.A.) audytu przedwdroeniowego do budowy sieci dostpu radiowego w ramach programu e-vita, b) korzystanie z niniejszych załoe w czasie póniejszym przy przygotowywaniu bardziej rozbudowanych koncepcji i planów rozwoju budowy infrastruktury i zastosowa informatyki w gminie. Ponadto niniejsze Załoenia : okrelaj zakres prac infrastrukturalnych/funkcjonalnoci infrastruktury informatycznej wdraanej w ramach programu e-vita, systematyzuj wczeniejsze informacje o gminie/weryfikuj plany/propozycje samorzdu przedstawione na etapie wizyt studyjnych, okrelaj zakres kontynuacji działa (zwizanych ze wspomaganiem rozwoju społeczno-gospodarczego gminy za pomoc informatyki), moliwych do realizacji z wykorzystaniem rodków UE potencjalnie dostpnych dla samorzdu, organizacji pozarzdowych i przedsibiorstw. strona 6
1.3 Zadania gminy Gmina jest podstawow jednostk samorzdu terytorialnego. 1 Do zakresu jej działania nale wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeone ustawami na rzecz innych podmiotów. 2 Naley do nich równie zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorzdowej tworzonej przez mieszkaców gminy. Szeroko pojta informatyzacja gminy nie jest jednak objta katalogiem zada własnych gminy. 3 Informatyka jest bowiem jedynie narzdziem do realizacji zada gminy. Informatyzacja jest wic procesem zastosowania i wdroenia narzdzi teleinformatycznych do realizacji zada własnych gminy. Inaczej mówic, informatyzacja jest jedynie narzdziem do realizacji przyjtej strategii. Dlatego te niniejsze załoenia do strategii informatyzacji gminy naley traktowa jedynie jako jeden z programów funkcjonalnych wypracowanych na podstawie strategii rozwoju gminy Białogard. 1.4 Strategie rozwoju Posiadanie przez gmin strategii rozwoju (społeczno-gospodarczego) nie jest usankcjonowane prawnie. Ustawowo przewidziano jedynie opracowanie narodowej strategii rozwoju regionalnego oraz strategii rozwoju województwa. 4 Wynika to z faktu, i uznaje si, e gmina jest jednostk zbyt mał, by konieczne było opracowywanie dla niej strategii rozwoju. Do właciwoci rady gminy naley jednak uchwalanie programów gospodarczych. 5 Program, ze swej natury, jest dokumentem bardziej szczegółowym wyznaczajcym działania, które maj zosta podjte w krótszej perspektywie czasowej. Programy gospodarcze gmin mog stanowi uszczegółowienie strategii rozwoju województw. Mówic wic o strategii rozwoju gminy naley mie na myli dokument wynikajcy ze strategii rozwoju województwa, którego przygotowanie nie jest obowizkowe w wietle prawa, lecz ley w interesie gminy. Strategia wana jest te przy składaniu wniosków o dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Kady projekt musi posiada swoje tło i uzasadnienie. Projekt musi wynika z planowanych kierunków rozwoju i słuy realizacji okrelonych celów, które powinny by zapisane w strategii lub innym dokumencie o podobnym charakterze. Dlatego wiele gmin decyduje si na przygotowanie własnych strategii rozwoju. Podobnie jest ze strategi informatyzacji nie jest ona wymagana do funkcjonowania gminy. Jednake strategia i cele w niej opisane mog stanowi dobre uzasadnienie dla projektów dofinansowywanych np. w ramach działania 1.5 przewidzianego w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego. Strategia informatyzacji powinna by zgodna ze strategi regionaln: Wsparcie z EFRR powinno by zdeterminowane strategi rozwoju społeczestwa informacyjnego w regionie. Co wicej, [informatyczne] projekty infrastrukturalne musz by zgodne z celami regionalnego rozwoju gospodarczego tj. wzrostu gospodarczego, konkurencyjnoci regionu tak samo jak równowagi działa gospodarczych. Odosobnione projekty nie powinny otrzymywa wsparcia. Powinny by one ponadto 1 por. art. 164, ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 2 por. art. 6, ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591) 3 por. art. 7, ust 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (j.w.) 4 por. ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz. U. nr 48, poz. 550) 5 por. art. 18, ust 2, pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (j.w.) strona 7
powizane z innymi działaniami zorientowanymi na rozwój nowych aplikacji i usług. Jako cz strategii, projekty infrastrukturalne powinny zosta oparte na analizie potrzeb regionalnych i szans zidentyfikowanych w konsultacji z partnerami społecznymi i gospodarczymi, przy uwzgldnieniu specyficznych ekonomicznych i instytucjonalnych warunków jak równie obecnie funkcjonujcej infrastruktury (tj. przegldu istniejcej infrastruktury przed planowaniem nowych inwestycji). 6 2. Obraz i zasoby gminy Gmina Białogard połoona jest w dorzeczu Parsty na Równinie Białogardzkiej, na granicy Pobrzea Słowiskiego i Pojezierza Drawskiego, w powiecie białogardzkim, woj. zachodniopomorskie. Ssiednimi gminami s: od północy Karlino, Biesiekierz (pow. koszaliski), od wschodu wieszyno (pow. koszaliski), Tychowo, od południa Połczyn Zdrój (pow. widwiski), Rbino (pow. widwiski), od zachodu Sławborze (pow. widwiski). Głównymi miejscowociami gminy s: Białogard, Pomianowo, Nasutowo, Kociernica, Rogowo, Podwilcze, Stanomino, Sice, Łczno, Byszyno. W gminie s 53 miejscowoci, w tym 31 sołectw. 2.1 Specjalno gminy Na terenie gminy Białogard dominuj uytki rolne (57% powierzchni) oraz tereny lene (35% powierzchni) jednake gmina nie jest typowo rolnicza, jeli idzie o struktur zatrudnienia. W rolnictwie zatrudniony jest wprawdzie wikszy odsetek mieszkaców (18%) ni w całym województwie zachodniopomorskim, lecz najwiksz grup zawodow w gminie stanowi zatrudnieni w przemyle (24%) oraz przy obsłudze nieruchomoci i firm (20%). W instytucjach edukacyjnych zatrudnionych jest 15% mieszkaców. Taki rozkład zatrudnienia wynika z faktu, e tereny gminy otaczaj tereny miasta Białogard, które nie jest objte niniejszymi Złoeniami z wyjtkiem zlokalizowanego tam Urzdu Gminy Białogard. Warunki geograficzne sprawiaj, e gmina ma due moliwoci rozwoju przetwórstwa rolno-spoywczego i agroturystyki. Lokaln specjalnoci jest uprawa borówki amerykaskiej. Dodatkowym walorem gminy s czyste rzeki: Parsta, Linica, Mogielnica, Topiel i Pokrzywnica, obfitujce w ryby zwłaszcza w pstrgi i lipienie. Rzeka Parsta jest równie popularnym miejscem do organizacji spływów kajakowych. W nalecej do gminy wsi Łczno znajduje si unikatowa w skali europejskiej kolonia lgowa bociana białego. 2.2 Dane statystyczne powierzchnia gminy ogółem [ha] 32 793 powierzchnia gruntów rolnych [ha] 18 702 powierzchnia gruntów lenych [ha] 11 475 powierzchnia gruntów przemysłowych [ha] 1 119 6 Przewodnik w sprawie kryteriów i warunków wdraania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej, Dokument roboczy Komisji Europejskiej, Bruksela, 28.07.2003, SEC(2003)895 strona 8
liczba sołectw 31 liczba mieszkaców ogółem 8 101 liczba mieszkaców na terenach wiejskich 8 101 liczba mieszkaców na terenie miast 0 liczba mieszkaców w wieku do 25 lat 3 067 liczba mieszkaców w wieku od 25 do 50 lat 3 036 liczba mieszkaców w wieku powyej 50 lat 1 998 2.3 Dane gospodarcze liczba podmiotów gospodarczych działajcych w gminie 231 liczba gospodarstw rolnych w gminie 1 235 2.4 Budet gminy w roku 2004 dochody 10 967 450 wydatki 11 813 950 2.5 Wydatki na informatyk w roku 2004 w urzdzie gminy 60 000 w edukacji 140 000 W planie informatyzacji ( Plan informatyzacji gminy na lata 1999-2008 i poniesione wydatki bez podanego autora i daty) podano, e z budetu na informatyzacj do dnia 1 czerwca 2004 r. wydano 23 947,- zł, a do koca roku planuje si wyda jeszcze 1 050,- euro, co w sumie nie daje wykazanej powyej kwoty 60 000,- zł. Nie wiadomo wic na co maj zosta przeznaczone zadeklarowane rodki. Zgodnie z planem w przyszłym roku zbudowana ma zosta sie bezprzewodowa z punktem centralnym w Urzdzie Gminy (do koca styczna 2005 r.), do której podłczone maj zosta szkoły (do koca marca 2005 r.), biblioteki oraz remizy Ochotniczej Stray Poarnej (do koca maja 2005 r.). Sie ma ułatwia prowadzenie działalnoci gospodarczej, załatwianie spraw urzdowych oraz promocj gminy i regionu. Temu celowi słuy ma gminny portal internetowy, który ma zosta stworzony do listopada 2005 r. Na lata 2006-2008 zaplanowano ogólnie rozwijanie i szukanie tanich rozwiza pozwalajcych przesyła wielkie iloci informacji. W planie informatyzacji nie okrelono nakładów potrzebnych do zrealizowania tych zamierze. 2.6 Budet zadeklarowany w programie e-vita Gmina zadeklarowała własny wkład gotówkowy na rozbudow infrastruktury sieciowej zgonie z programem e-vita w wysokoci 100 000 zł. Jak wida kwota ta nie została ujta w budecie na rok 2004, wic nie wiadomo kiedy moe zosta wydatkowana. Inne zasoby zadeklarowane jako wkład do programu to: szerokopasmowe łcza internetowe (od 128 kb/s do 512 kb/s), przestrze dyskowa na własnych serwerach WWW i poczty elektronicznej, serwer DNS, połczenie systemu KANCELARIA do Biuletynu Informacji Publicznej i witryny internetowej gminy, udział w finansowaniu zakupu sprztu stosownie do posiadanych moliwoci, wiedza i dowiadczenie z zakresu zagadnie informatycznych. strona 9
2.7 Partnerzy programu e-vita Urzd Gminy zaprosił do realizacji programu e-vita 28 partnerów, w tym: 15 instytucji publicznych, 5 organizacji pozarzdowych i 8 podmiotów gospodarczych: Sektor publiczny 1. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Urzdu Gminy w Białogardzie (Białogard) 2. Starostwo Powiatowe (Białogard) 3. Powiatowy Urzd Pracy (Białogard) 4. Biuro Powiatowe ARiMR (Białogard) 5. Orodek Doradztwa Rolniczego Koszalin Zespół Doradztwa Rolniczego Białogard 6. Ochotnicze Strae Poarne (Białogard) 7. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (Białogard) 8. Gimnazjum w Pomianowie 9. Szkoła Podstawowa w Stanominie 10. Szkoła Podstawowa w Kociernicy 11. Szkoła Podstawowa w Rogowie 12. Biblioteka Publiczna Gminy Białogard (Podwilcze) 13. Biblioteka Publiczna Gminy Białogard (Pomianowo) 14. Biblioteka Publiczna Gminy Białogard (Rogowo) 15. Biblioteka Publiczna Gminy Białogard (Stanomino) Organizacje pozarzdowe (wt. samorzd gospodarczy) 1. Stowarzyszenie Inicjatyw Społeczno-Gospodarczych (Karlino) 2. Stowarzyszenie Producentów Mleka Meka (Łczno) 3. Stowarzyszenie Producentów i Eksporterów Zbó Ziarno (Kisielice Due) 4. Stowarzyszenie Producentów Owoców Jagodowych Faworytka (Białogard) 5. Ludowe Zespoły Sportowe (Białogard) Podmioty gospodarcze 1. Balic Blue Aleksander Winiewski ( elimucha) 2. Drew-Mark sp. z o.o. (Rogowo) 3. Przetwórstwo Rolne LTZ (Nasutowo) 4. Sklepy Spoywczo-Przemysłowe Romuald Tatys (Klpino) 5. Zakład Stolarski s.c. (Stajkowo) 6. Białogardzka Spółdzielnia Mieszkaniowa (Białogard) 7. Spółdzielnia Mieszkaniowa Tcza (Czarnowsy) 8. Spółdzielnia Eksploatacji Przyszło (Stanomino) strona 10
2.8 Zasoby informacyjne W gminie znajduj si 3 szkoły podstawowe i 1 gimnazjum, Gminna Biblioteka Publiczna w Białogardzie posiadajca 4 filie oraz 20 wietlic wiejskich. Mieszkacy gminy korzystaj równie z instytucji kultury zlokalizowanych w Białogardzie, jednak nie s one objte niniejszymi Załoeniami. 3. Rynek na którym działa gmina Gmina, postrzegana jako podmiot gospodarczy, wiadczcy usługi swoim klientom, działa w pewnym otoczeniu stanowicym jej rynek. Składa si on z klientów, udziałowców, konkurentów i partnerów (sojuszników). 3.1 Klienci i udziałowcy Jak w kadej gminie klientami gminy Białogard s wszyscy jej mieszkacy i wszystkie podmioty gospodarcze działajce na jej terenie. Klientami gminy s równie instytucje publiczne w niej zlokalizowane. Gmina posiada równie klientów zewntrznych (okazjonalnych), takich jak turyci i inwestorzy. Włacicielami (udziałowcami) gminy s wszystkie osoby fizyczne w niej zameldowane oraz wszystkie podmioty gospodarcze posiadajce siedzib na terenie gminy i płacce podatki w gminie. 3.2 Konkurencja Konkurencj dla gminy stanowi inne gminy ubiegajce si o te same pienidze (dotacje, subwencje, granty, turystów, inwestorów itp.). Konkurencj na rónych polach mog stanowi róne gminy. Podczas warsztatów strategicznych w dniu 2004-08-19 przedstawiciele gminy nie zidentyfikowali gmin, z którymi gmina Białogard konkuruje. Gmina jest mocno zwizana i utosamia si z miastem Białogard, a przez to i z całym powiatem. Stwierdzono, e konkurencja wystpuje włanie na poziomie powiatów. Głównymi konkurentami s tu powiaty: Koszalin, Łobez i widwin, które maj podobn struktur społeczno-gospodarcz. 3.3 Sojusznicy Sojusznikami dla gminy s wszystkie te jednostki samorzdu terytorialnego, które wraz z gmin realizuj wspólne przedsiwzicia. S to zazwyczaj gminy ssiednie, powiat, województwo oraz gminy partnerskie za granic. Dla gminy Białogard partnerami s: pozostałe gminy powiatu białogardzkiego (Karlino i Tychowo) oraz miasto Białogard, Zwizek Miast i Gmin Dorzecza Parsty z siedzib w Karlinie, którego gmina Białogard jest członkiem (http://www.parseta.org.pl). Głównym zadaniem zwizku jest podejmowanie wspólnych przedsiwzi w zakresie ekologii (w tym realizacji zada komunalnych wpływajcych na ochron i kształtowanie rodowiska budowa oczyszczalni cieków, sieci kanalizacyjnej itp.) oraz rozwoju turystyki i agroturystyki. Zwizek został utworzony w czerwcu 1992 roku, a zrzesza 22 gminy, w tym 3 miejskie, 6 miejsko-wiejskich i 13 wiejskich, niemiecka gmina Dömitz, z któr planowana jest wakacyjna wymiana dzieci i młodziey oraz program nauki jzyków obcych. strona 11
4. Wizja gminy Wizja jest obrazem, modelem przyszłoci gminy, który jej mieszkacy i władze chc wykreowa. 7 Aby zakreli wizj gminy Białogard za 10-20 lat osobno zbadane zostały potrzeby i pomysły młodziey i dorosłych: 4.1 Wizja młodziey Główn bolczk młodziey w gminie Białogard jest brak miejsc pracy, moliwoci rozwoju zawodowego (edukacja) oraz niskie płace (ubóstwo). Mimo, i miasto Białogard jest naturalnym rynkiem pracy dla gminy, bezrobocie jest postrzegane jako ogromne zagroenie. Wikszo młodych ludzi zamieszkałych w gminie planuje emigracj do wikszych miejscowoci w poszukiwaniu pracy. Mało jest równie imprez kulturalnych w gminie. Brak miejsc spotka dla młodziey, którymi s obecnie przystanki autobusowe. Dodatkowym problemem zdaniem młodziey jest brak ciekawej oferty na spdzanie wolnego czasu szczególnie w okresie wakacyjnym (niniejsze Załoenia przygotowywano w sierpniu) i w zimie. Młodzie w swej wizji wskazała na nastpujce elementy: tworzenie nowych miejsc pracy (wikszo młodych ludzi wskazała na ten punkt w pierwszej kolejnoci) głównie poprzez powstawanie nowych zakładów pracy, zwikszenie moliwoci rozwoju osobistego i zawodowego: podniesienie poziomu edukacji, tworzenie szkół ponadgimnazjalnych, poprawa warunków rozwoju zainteresowa i moliwoci intelektualnych, stworzenie warunków na realizacj swoich yciowych marze, rozwój oferty kulturalnej: tworzenie orodków kultury, rozwój kontaktów z gminami zagranicznymi, ochrona zabytków, inicjatywy w zakresie ochrony rodowiska, modernizacj gminy, w tym poprawa infrastruktury telekomunikacyjnej. 4.2 Wizja dorosłych W deniach dorosłych mieszkaców gminy, Białogard maj by w przyszłoci gmin, w której w zrównowaony, nie zakłócajcy równowagi rodowiskowej sposób rozwija si przetwórstwo rolno-spoywcze. Produktem regionalnym o marce rozpoznawalnej i uznanej na rynku krajowym jest borówka kanadyjska. Wanym produktem s te ryby (głównie pstrgi). Dziki czystym, rybnym rzekom oraz lasom, obfitujcym w bogate runo oraz zwierzyn rozwija si turystyka. Dobra baza noclegowa w gospodarstwach agroturystycznych i oferta gastronomiczna nie tylko przyciga turystów, ale i wzmaga aktywno gospodarcz mieszkaców gminy. Stopa bezrobocia spada, a wykształcona młodzie powraca do gminy po zakoczeniu nauki w szkołach wyszych. Szeroka jest równie oferta kulturalna. 4.3 Główne elementy wizji Jako główne elementy wizji wskazano: przetwórstwo rolno-spoywcze (ryby, borówka kanadyjska itd.), rozwój usług i szerok ofert kulturaln. 5. Misja gminy Na podstawie wizji sformułowano misj gminy. Jest ona lapidarnym sformułowaniem wizji po to, by mona było łatwo okreli cele, które gmina chce osign. Zgodnie z najlepszymi 7 por. Krzysztof Obłój, Strategia sukcesu firmy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, str. 38 strona 12
praktykami misja ma motywujcy i wrcz marzycielski charakter 8, lecz jest zarazem moliwa do osignicia. Okrela ona cel istnienia i działalnoci gminy. Misja gminy Białogard brzmi: Białogard zadbana, zdrowa, nowoczesna i bogata gmina, rozwijajca si z poszanowaniem ekologii, słynca z ryb, borówki kanadyjskiej, przetwórstwa rolno-spoywczego i działalnoci usługowej; gmina ludzi aktywnych gospodarczo i kulturalnie, przyjazna dla ludzi starszych, otwarta na przyjezdnych, z rozbudowan baz agroturystyczn. Z tak sformułowan misj zgodzili si wszyscy uczestnicy warsztatu strategicznego przeprowadzonego w gminie w dniu 2004-08-19. Pozostaje wierzy, e misja zjednoczy mieszkaców gminy do jej realizacji. Rozwój gminy jest bowiem w interesie wszystkich mieszkaców i nie moe by zadaniem samym w sobie, postawionym jedynie jej władzom. Wspólna misja pozwala [nawet] ludziom, którzy sobie nie ufaj, współpracowa, bowiem tworzy ona wspóln tosamo. 9 6. Analiza otoczenia informatyzacji gminy (PEST) Ze wzgldu na ograniczenia czasowe analiz otoczenia politycznego, ekonomicznego, społecznego i technicznego (analiz PEST) informatyzacji gminy przeprowadzono w sposób skrótowy. Skupiono si na otoczeniu politycznym i społecznym, gdy pozostałe otoczenia s podobne we wszystkich gminach. 6.1 Otoczenie polityczne Podstaw otoczenia politycznego informatyzacji powinna by ustawa o informatyzacji działalnoci niektórych podmiotów realizujcych zadania publiczne. Niestety nad projektem tej ustawy Sejm RP pracuje ju od przeszło roku i nie wiadomo, kiedy w kocu uda mu si j uchwali. Cele zwizane z informatyzacj pastwa zawarte zostały w przygotowanej przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji Strategii informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej epolska na lata 2004-2006, przyjtej przez Rad Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 r. Wród szesnastu celów strategicznych, jako priorytetowe wymieniono: (A1) powszechny szerokopasmowy dostp do internetu dla szkół, (B1) budowa platformy usługowej dla administracji publicznej Wrota Polski, (B4) rozwój polskich treci w internecie, (C1) powszechn edukacj informatyczn. Z punktu widzenia niniejszych Załoe istotne s dodatkowo nastpujce cele: (A2) szerokopasmowy dostp do internetu dla administracji publicznej, (A3) infrastruktura dostpu do internetu publiczne punkty dostpu w kadej gminie, (B5) nauczanie na odległo, (B6) usługi medyczne na odległo, (B7) handel elektroniczny. Programem funkcjonalnym strategii informatyzacji RP, zgodnie z wymienionym wyej celem B2 jest dokument Wrota Polski Wstpna koncepcja projektu, Komitet Bada Naukowych, 8 Krzysztof Obłój, op. cit., str. 39 9 Peter M. Senge, The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization, DoubleDay, New York 1989, str. 208 strona 13
11 grudnia 2002 r., prezentujcy załoenia do budowy zintegrowanego systemu informatycznego umoliwiajcego wiadczenie usług publicznych poprzez sie internet. Jak wynika z tytułu, dokument ten nie doczekał si jeszcze wersji ostatecznej. Za inny program funkcjonalny strategii informatyzacji RP, zgodnie z wymienionymi wyej celami A2 i A3, uznana moe zosta Narodowa strategia rozwoju dostpu szerokopasmowego do Internetu na lata 2004-2006 opracowana przez Ministerstwo Infrastruktury oraz Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, a przyjta przez Rad Ministrów w dniu 23 grudnia 2003 r. Wród czterech działa strategicznych przewidzianych w niej dla administracji rzdowej (działanie A2) wymieniono inwestycje polegajce na budowie szerokopasmowej infrastruktury dostpowej w latach 2004-2008. Jako podmioty odpowiedzialne za realizacj tego działania wskazano m. in. jednostki samorzdu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarzdowe i instytucje publiczne. W opisie działania napisano wprawdzie, e na potrzeby realizacji przedmiotowej Strategii planowane jest wykorzystanie istniejcej infrastruktury telekomunikacyjnej operatorów i innych przedsibiorstw telekomunikacyjnych oraz struktur organizacyjnych przedsibiorstw realizujcych zadania publiczne (np. Poczta Polska, szkoły biblioteki), ale w dalszej czci dokumentu wskazuje si, e: Kluczow rol w zapewnieniu dostpu szerokopasmowego do Internetu pełni administracja samorzdowa. Dobre wykorzystanie rodków budetowych oraz funduszy strukturalnych pozwoli rozwin regionaln infrastruktur telekomunikacyjn dla potrzeb społeczestwa informacyjnego oraz wzmocni konkurencyjno i atrakcyjno regionów. Promocja dobrych rozwiza oraz zachty inwestycyjne dla przedsibiorstw umoliwi dalszy rozwój dostpu szerokopasmowego. Samorzdy powinny take wykorzysta przedsibiorstwa komunalne w zakresie dostpu szerokopasmowego do Internetu traktujc t usług jak realizacj własnego zadania publicznego tak, jak zapewnienie mieszkacom dostpu do wody czy prdu. Istotn rol mog odegra samorzdy na szczeblu lokalnym jako właciciele infrastruktury telekomunikacyjnej którzy, dysponujc fizycznymi zasobami telekomunikacyjnymi (jak np. kanalizacja teletechniczna, kable, maszty itp.), stworz baz dla rozwoju nowoczesnych usług telekomunikacyjnych. Szczegółowym programem działa implementujcym t strategi jest program Upowszechnienie szerokopasmowego dostpu do Internetu na lata 2004-2006 przygotowany przez Ministerstwo Infrastruktury i przyjty przez Rad Ministrów w dniu 31 sierpnia 2004 r. O budowie nowej infrastruktury w terenach wiejskich i sposobie jej wykorzystania napisano w nim: Stworzenie infrastruktury na potrzeby dostpu do Internetu obejmie budow nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym infrastruktury podstawowej tj. kanalizacji teletechnicznej, rurocigów kablowych midzy miastami oraz wiey, słupów i masztów. Naczelnymi wyznacznikami sposobu budowy infrastruktury bd: rodzaj dostpu, rozkład geograficzny potencjalnych klientów obecnie i w perspektywie min. 3 lat, kalkulacje ekonomiczne i moliwoci finansowe uczestników przedsiwzicia. Budowana infrastruktura powinna uzupełnia ju istniejc, w szczególnoci w miejscach o jej niszym nasyceniu (tereny wiejskie, małe miejscowoci i miasta). Dotyczy to przede wszystkim strona 14
kanalizacji teletechnicznej, bdcej obecnie dobrem deficytowym. Kanalizacja teletechniczna powinna by budowana nadmiarowo tak, by moliwe było wydzierawianie jej samej bd prowadzonych w niej włókien wiatłowodowych, podmiotom zajmujcym si dostarczaniem szerokopasmowego dostpu do Internetu i innych usług telekomunikacyjnych. Wskazano, e budowa infrastruktury i przekazywanie jej operatorom jest zgodne z priorytetami wykorzystania rodków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wskazanymi w Przewodniku w sprawie kryteriów i warunków wdraania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej, który jest dokumentem roboczym Komisji Europejskiej. Istotnym elementem otoczenia informatyzacji w gminie Białogard jest równie strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego ( Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2015, załcznik do uchwały Nr XVI/148/2000 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 padziernika 2000 r.), w której elementem wizji jest, by województwo zachodniopomorskie znalazło si w grupie pionierów cywilizacji informacyjnej w Polsce i stało si miejscem lokalizacji inwestycji zwizanych z najbardziej awangardowymi dziedzinami wysokiej techniki, co ma by ródłem przyspieszonego rozwoju gospodarczego regionu. Dlatego te jednym z czterech celów strategicznych rozwoju województwa jest powszechna dostpno dóbr, usług i informacji, a w nim jednym z czterech celów porednich tworzenie warunków dla rozwoju społeczestwa informacyjnego. W ramach tego celu poredniego sformułowano cztery tzw. cele operacyjne : stworzenie dronej struktury sieci teleinformatycznej, obejmujce stworzenie infrastruktury internetu optycznego oraz budow miejskich sieci teleinformatycznych, w celu rozwoju aplikacji z zakresu bezpieczestwa publicznego, zarzdzania sytuacjami kryzysowymi, telemedycyny, zdalnego nauczania, informacji przestrzennej, pracy zdalna i pracy grupowej, rozwijanie warunków edukacji informatycznej, obejmujce zwikszenie liczby komputerów w szkołach tak, by jeden komputer przypadał na kadego ucznia oraz stałe podnoszenie kwalifikacji informatycznych nauczycieli, aby komputer stał si zwykłym elementem procesu dydaktycznego w szkołach, a procesy dydaktyczne realizowane były na odpowiednim, zgodnym z aktualnym stanem wiedzy poziomie, rozwój usług informatycznych i internetowych, obejmujce wspieranie powstawania nowych firm informatycznych (parki technologiczne), jako wanego elementu strategii przemysłowej województwa oraz wspieranie inicjatyw z zakresu e-biznesu, majce na celu wspieranie kontaktów biznes-biznes (B2B) i biznes-klient (B2C) i podniesienie konkurencyjnoci lokalnego przemysłu w gospodarce globalnej, zapewnienie powszechnej dostpnoci usług informatycznych, obejmujce zapewnienie dostpu do internetu w kadym domu w celu podniesienia poziomu cywilizacyjnego lokalnej społecznoci oraz dostp do usług administracji poprzez sie (e-government), obejmujcy informacje urzdowe (praca, budownictwo, zdrowie, kultura), komunikacj z obywatelami (dyskusje w sprawach ycia codziennego, w kwestiach politycznych, kontakt z politykami), elektroniczne składanie wniosków i poda, jak równie referenda, wybory i badania opinii publicznej poprzez sie. Narzdzia teleinformatyczne maj by równie pomocne w osigniciu innych celów porednich wskazanych w strategii, w tym: stworzenia zrównowaonego, dostpnego i zintegrowanego systemu transportowego (rozwój telematyki) oraz rozbudowy i modernizacji infrastruktury technicznej (budowa nowoczesnej, szerokopasmowej sieci strona 15
telekomunikacyjnej). Korzystajc z tak przyjaznej atmosfery przedstawiciele gminy powinni wyranie wyartykułowa swoje zainteresowanie rozwojem teleinformatyki i społeczestwa informacyjnego na forum wojewódzkim, gdy w strategii wojewódzkiej dla gminy Białogard nie przewidziano adnej specjalnej funkcji, a wymieni si ja tylko przy w kontekcie infrastruktury transportowej (droga wojewódzka nr 163). Konstruujc strategi informatyzacji gminy Białogard naley oczywicie bra pod uwag strategi rozwoju gminy ( Strategia rozwoju gminy Białogard, Uniconsult, 2000), w której jednak informatyzacj zupełnie pominito. Wykorzystanie systemu informatycznego uwzgldniono jedynie przy tworzeniu systemu informacji rynkowej dla rolników, ale ma to by zintegrowany system informacji rynkowej utworzony przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (http://www.minrol.gov.pl/desktopdefault.aspx?taborgid=878&langid=0). Wskazano równie na konieczno okresowej wymiany komputerów w szkołach, bez omówienia w jakim celu maj si one tam znajdowa. Jednymi z elementów (programów funkcjonalnych) strategii informatyzacji powinny by rozbudowa infrastruktury sieciowej oraz stworzenie na bazie portali gminnych sieci informacji publicznej zgodnie z planami informatyzacji ( Plan informatyzacji bez podanego autora i daty oraz Plan informatyzacji gminy na lata 1999-2008 i poniesione wydatki bez podanego autora i daty). Strategia rozwoju gminy jest spójna ze strategi rozwoju powiatu ( Strategia rozwoju powiatu białogardzkiego, Uniconsult, Warszawa 2000), gdy została ona przygotowana przez t sam firm, w tym samym okresie. Poniewa w strategii rozwoju powiatu informatyzacja została uwzgldniona w tych samych miejscach, co w strategii gminy, dokument ten mona pomin przy tworzeniu strategii informatyzacji gminy. 6.2 Otoczenie ekonomiczne Gmina Białogard jest gmin wiejsk w której nie ma duych zakładów przemysłowych, a podstawowym ródłem dochodów mieszkaców gminy jest rolnictwo. Rozwija si mała przedsibiorczo i gospodarstwa agroturystyczne. Podstawowym problemem w gminie jest wysokie bezrobocie (oficjalnie 31,6%) i ubóstwo mieszkaców gminy. Du barier dla procesu informatyzacji stanowi wic wysoki koszt sprztu komputerowego oraz usług telekomunikacyjnych. 6.3 Otoczenie społeczne Podstawowymi problemami społecznymi zwizanymi z procesem informatyzacji s zwykle brak umiejtnoci posługiwania si narzdziami teleinformatycznymi oraz brak zaufania i wiary w bezpieczestwo danych. Nie zaadresowanie tych problemów moe prowadzi do wykluczenia czci społecznoci z uczestnictwa w yciu nowoczesnego społeczestwa informacyjnego. Dlatego tak wana rol w programie e-vita odgrywaj zakrojone na szerok skal szkolenia. 6.4 Otoczenie techniczne Proces informatyzacji we wszystkich gminach napotyka na te same problemy i kwestie techniczne. Polska korzysta z dobrodziejstwa skoku technologicznego spowodowanego zapónieniem rozwojowym, który umoliwia (w miar posiadanych rodków finansowych) stosowanie najnowoczeniejszych rozwiza, bez potrzeby integracji starych systemów w celu maksymalnej ochrony poniesionych wczeniej nakładów inwestycyjnych. Niemniej jednak bardzo słabo rozwinita infrastruktura telekomunikacyjna jest powanym problemem i barier procesu informatyzacji. Program e-vita adresuje włanie ten problem, oferujc radiow sie dostpow moliwie duej liczbie mieszkaców gminy. Naley przy tym strona 16
pamita, e ze wzgldu na szybki rozwój techniki systemy teleinformatyczne ulegaj szybkiej deprecjacji i wymagaj okresowej wymiany. Nakłady inwestycyjne za powoduj konieczno ponoszenia nakładów na utrzymanie systemów w latach nastpnych. 7. Analiza potencjału gminy (SWOT) i kierunki działa Przewaga strategiczna gminy nad innymi gminami polega na tym, aby by bardziej atrakcyjnym partnerem ni inne gminy. Najprostszym przykładem takiej strategicznej przewagi jest unikalny zasób lub usługa albo te wyrobiona marka. W gminie Białogard zasobem takim s ryby w dorzeczu Parsty i borówka kanadyjska, hodowana w okolicach wsi elimucha. Podczas warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie w dniu 2004-08-19 przeprowadzono skrócon analiz SWOT silnych i słabych stron gminy oraz szans i zagroe wystpujcych w otoczeniu gminy lub od niej niezalenych (strengths, weaknesses, opportunities and threats). Analiz przeprowadzono łcznie dla wszystkich obszarów funkcjonowania gminy, bez podziału na główne obszary aktywnoci. Wyniki analizy (SWOT) dla gminy Białogard przedstawiono w tabeli: Mocne strony gminy współpraca z innymi gminami program Pionier 10 ch do działania połoenie geograficzne wietlice i kluby dobrze wyposaone szkoły młodzie kontynuujca nauk zasoby naturalne niski stopie zaludnienia drogi krajowe nr 6. i nr 11. Szlak Solny 11 dobra owiata Szanse zewntrzne partnerstwo z Łotw i z Niemcami rozwój Internetu rozwój drogi nr 6. uczestnictwo w programach Zwizku Miast i Gmin Dorzecza Parsty program Pionier fundusze pomocowe i strukturalne UE Słabe strony gminy niski budet bezrobocie niski stopie zaludnienia due koszty transportu (rozproszenie) niski poziom wykształcenia osób w wieku produkcyjnym mała oferta pracy słabe zagospodarowanie niska jako gleby Zagroenia zewntrzne odpływ młodziey wykup ziemi przez lzaków powodzie wyludnienie zanik wikliniarstwa zwikszenie ruchu kołowego Sama analiza potencjału gminy nie daje jednak odpowiedzi na pytanie, jakie działania powinna podejmowa gmina by poprawi swoj przewag konkurencyjn nad innymi gminami. Naley tu pamita, e inne gminy te podejmuj takie działania, wic nie wystarczy dy do zachowania dotychczasowej pozycji, gdy za par lat moe si ona 10 patrz: rozdział 10.1 Budowa sieci teleinformatycznej 11 http://www.powiat-bialogard.pl/print.php?objectid=235 strona 17
okaza zbyt słaba i niekonkurencyjna. Dlatego na podstawie danych zebranych w powyszej tabeli okrelone zostały przykładowe kierunki działa, które powinna podj gmina w celu: wykorzystania szans tam, gdzie bdzie to stosunkowo łatwe zwaajc na silne strony gminy w celu przewagi konkurencyjnej nad innymi gminami (ofensywa), wzmocnienia słabych stron gminy, wykorzystujc pojawiajce si szanse, minimalizacji zagroe z wykorzystaniem silnych stron gminy, zabezpieczenia si przed zagroeniami tam, gdzie s one najpowaniejsze zwaywszy słabe strony gminy (defensywa). Wyniki analizy przedstawia macierz działa (TOWS) dla gminy Białogard: Szanse zewntrzne partnerstwo z Łotw i z Niemcami rozwój Internetu rozwój drogi nr 6. uczestnictwo w programach Zwizku Miast i Gmin Dorzecza Parsty program Pionier fundusze pomocowe i strukturalne UE Zagroenia zewntrzne odpływ młodziey wykup ziemi przez lzaków powodzie wyludnienie zanik wikliniarstwa zwikszenie ruchu kołowego Mocne strony gminy współpraca z innymi gminami program Pionier ch do działania połoenie geograficzne wietlice i kluby dobrze wyposaone szkoły młodzie kontynuujca nauk zasoby naturalne niski stopie zaludnienia drogi krajowe nr 6. i nr 11. Szlak Solny dobra owiata (wykorzystanie szans ofensywa) wymiana młodziey rozwój kultury (wymiana wiedzy o kulturze) rozwój agroturystyki wspólna promocja regionu czytelnie internetowe studia zaoczne przez Internet (minimalizacja zagroe) telepraca zachty osadnicze promocja gminy Słabe strony gminy niski budet bezrobocie niski stopie zaludnienia due koszty transportu (rozproszenie) niski poziom wykształcenia osób w wieku produkcyjnym mała oferta pracy słabe zagospodarowanie niska jako gleby (konieczno poprawy) sprzeda produktów regionalnych przez Internet promocja gminy w Internecie e-learning poszukiwanie pracy przez Internet telepraca e-bankowo biuro rachunkowe w Internecie pozyskiwanie rodków na walk z bezrobociem z funduszy UE badania bezrobotnych komunikacja szkoła rodzice przez Internet komunikacja pomidzy urzdami (defensywa) kary za nie uytkowanie ziemi odrodzenie wikliniarstwa koordynacja rozwoju gminy (uzupełnienie programów) budowa infrastruktury telekomunikacyjnej Macierz TOWS pozwala na okrelenie jedynie pewnych kierunków działa. Dalej wskazano cele, które gmina chce osign. 8. Cele strategiczne gminy Cele strategiczne okrelaj, co konkretnie gmina chce osign w kolejnych okresach. S one kamieniami milowymi na drodze, prowadzcej do realizacji wizji gminy i odzwierciedlaj decyzj dotyczc sposobu wykorzystania przewagi strategicznej w walce z konkurencj ze strony innych gmin. Wszystkie cele strategiczne powinny by: konkretne, strona 18
mierzalne, osigalne, istotne, okrelone w czasie. W jzyku angielskim ten zestaw cech okrela si skrótowcem SMART (specific, measurable, attainable, relevant, time bound), który wskazuje, e tylko cele posiadajce wszystkie wymienione cechy s celami mdrymi. Na podstawie kierunków działa wskazanych w macierzy TOWS wybrano wic tylko takie cele, które daje si konkretnie opisa, s moliwe do osignicia w okrelonym czasie (w naszym przypadku do roku 2007), s istotne z punktu widzenia realizowanej misji gminy i daje si zmierzy jak daleko jestemy od ich osignicia. W poniszej tabeli zestawiono cele i wskaniki ich pomiaru. W pełnej wersji strategii naleałoby wskaza, jak maj by dokonywane pomiary i kto powinien je wykonywa. (Uwaga! Ze wzgldu na ograniczenia czasowe, przy zbyt wielkiej liczbie uczestników warsztatów w dniu 2004-08-19, cele strategiczne wybrano metod eksperck, na podstawie macierzy TOWS oraz strategii rozwoju gminy [ Strategia rozwoju gminy Białogard, Uniconsult, 2000]). Turystyka Rozwój społeczny / Praca Rolnictwo Cele Wskaniki liczba kilometrów tras trasy piesze, rowerowe i kajakowe liczba tras liczba obiektów/km centrum wdkarstwa liczba goci liczba turystów wzrost atrakcyjnoci gminy przychody gminy z turystyki (promocja gminy) liczba zatrudnionych poziom inwestycji liczba gospodarstw agroturystycznych liczba miejsc noclegowych rozwój agroturystyki liczba turystów nocujcych odsetek turystów zagranicznych liczba osób z odpowiednim wykształceniem (struktura wykształcenia) liczba kursów podniesienie poziomu liczba uczestników kursów wykształcenia liczba inicjatyw kształcenia ustawicznego liczba przyznanych stypendiów łczna kwota stypendiów liczba bezrobotnych liczba uczestników kursów redukcja bezrobocia liczba kursów liczba osób które znalazły prac liczba zakładów przetwórstwa rozwój przetwórstwa rolnospoywczego łczny obrót liczba zatrudnionych łczny ilo przetworzonych surowców liczba szkole poprawa konkurencyjnoci liczba uczestników szkole rolnictwa liczba gospodarstw, które skorzystały z funduszy UE liczba rolników zrzeszonych w grupach producenckich Gospodarka poprawa warunków działalnoci gospodarczej liczba przedsibiorstw łczny obrót kapitał zainwestowany w gminie liczba zrzeszonych w grupach przedsibiorców strona 19
Administracja liczba spraw załatwianych drog elektroniczn liczba usług e-urzd liczba klientów redni czas sprawniejsza obsługa obywateli łczny czas załatwiania spraw przez obywateli Infrastruktura rozwój infrastruktury technicznej liczba kilometrów naprawionych dróg liczba gospodarstw z kanalizacj liczba gospodarstw z instalacj gazow liczba mieszkaców z szerokopasmowy dostpem do Internetu procentowy stan uzbrojenia terenów inwestycyjnych 9. Priorytetowe dziedziny zastosowa informatyki w gminie Po wybraniu celów strategicznych okrelono, które z nich daje si realizowa przy pomocy rozwiza teleinformatycznych. Dokonano tego za pomoc listy proponowanych obszarów zastosowa IT w gminie (dokumentu autorskiego firmy Infovide S.A. patrz załcznik nr 4. do niniejszych Załoe ). W poniszym zestawieniu wskazano ile osób wskazywało na poszczególne cele, jako priorytetowe obszary zastosowa teleinformatyki podczas warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie w dniu 2004-08-19. Działania: podnoszenie kwalifikacji mieszkaców (3) o promocja orodków rozwoju (biblioteki, szkoły, domy kultury) o zwikszenie i urozmaicenie oferty rozwoju dla młodziey (czas wolny, edukacja) o kształcenie ustawiczne dla dorosłych (podnoszenie kwalifikacji, reorientacja zawodowa) lepsze przygotowanie młodziey do podjcia studiów, wykorzystanie moliwoci współpracy z pobliskimi uczelniami (1) promowanie kultury innowacji i ustawicznego uczenia si: (2) o szkolenia jak korzysta z internetu, jak uzyska dostp do publikacji elektronicznych o sponsorowanie pracowni internetowych w szkołach EDUKACJA (7) POTENCJAŁ SPOŁECZNY (4) Działania: Portal: ochrona i popularyzacja lokalnego dziedzictwa historycznego, kulturalnego, przyrodniczego itp. (1) przycigniecie do gminnego centrum kultury i rozrywki młodziey o ambicjach twórczych, ukierunkowanych zwłaszcza na multimedia, grafik komputerow, web design (2) popularyzacja inicjatyw organizacji pozarzdowych (NGOS) (1) Portal: informacja o zawodach poszukiwanych poza gmin (kraj, zagranica) (1) Działania: PRACA (11) Portal: strona 20