Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny w Kalabrii był dodatni, co wiązało się z wartościami prorodzinnymi typowymi dla Włoch. Później nastąpiły zmiany i w latach siedemdziesiątych, osiemdziesiątych oraz dziewięćdziesiątych przyrost naturalny zaczął się zmniejszać. Wygląda na to, że tendencja ta będzie utrzymywać się nadal. W 2005 r. region Kalabrii odnotował ujemny przyrost naturalny (2, 011, 466 mieszkańców w 2001, a w 2005-2, 009, 268; Rilevazione Istat, Demo in cifre). Region Kalabrii składa się z 51 gmin miejskich i 358 rozmieszczonych dość równomiernie gmin rolniczych, podmiejskich, pośrednich i peryferyjnych. Obszary rolnicze zamieszkuje ok. 47 procent populacji, zajmując większą część regionu (82,7 procent), patrz mapa poniżej. Przez cały badany czas na obszarach rolniczych przeważały negatywne tendencje demograficzne, czym różnią się one od terenów miejskich, gdzie przyrost jest dodatni (lub utrzymuje się na tym samym poziomie). Obszary wiejskie pustoszeją, a spadek pogłębił się w ciągu ostatniej dekady (Tabela II.2).
Najbardziej cierpią na tym tereny wiejskie położone w głębi lądu. Analiza tendencji populacyjnych na różnego typu terenach wiejskich pokazuje, że na przestrzeni trzydziestu lat odległe obszary rolnicze doświadczyły największego spadku populacji, tracąc 15 procent populacji w okresie między 1971 r. a 2005 r. Pośrednie obszary wiejskie uległy podobnym tendencjom, ale w mniejszym zakresie (- 8, 8 procent), w porównaniu do całego regionu, który znajduje się na mnie więcej stałym poziomie oraz całych Włoch, które doświadczyły przyrostu na poziomie 8,5 procent. O zjawisku depopulacji" obszarów peryferyjnych świadczy średni roczny poziom migracji na poziomie -8, 9 procent w latach 1991-2001, co stanowi bardzo wysoką wartość w porównaniu z terenami miejskimi (-1, 8 procent) oraz całym regionem (-3, 8 procent). Kalabria jest regionem, w którym dominują małe miasteczka i następuje polaryzacja ludności obszarów miejskich. Obszary rolnicze nie tylko tracą populację, ale również mają problem z dużym rozsianiem ludności. Na obszarach szczególnie problematycznych, np. terenach górzystych i położonych w głębi lądu (Pollino'Aspromonte) czy obszarach położonych daleko od wybrzeża i trudno dostępnych (SerreVibonesi, Catanzaresi, Crotonese) dominują miasteczka poniżej pięciu tysięcy mieszkańców. Kalabria jest regionem dość młodym. Odsetek ludzi młodych w wieku 0-14 lat wynosi ok. 15,5 procent, podczas gdy w całych Włoszech młodzi ludzie stanowią 14 procent populacji (Istat, 2005, patrz Tabela II.3), mimo ujemnych tendencji w przyroście młodych, które obejmują zarówno młodsze grupy wiekowe, jak i grupę młodych dorosłych (25-35 lat) (Rozdział V, młodzi ludzie). Ta część populacji rozmieszczona jest podobnie na różnych obszarach objętych badaniem i nie występują tu duże różnice - z wyjątkiem obecności ludzi młodych na obszarach wiejskich pośrednich (14,9 procent). Natomiast analiza ludności powyżej 65 roku życia wykazała, że w Kalabrii, gdzie liczba osób powyżej 65 roku życia jest niższa niż średnia dla całych Włoch (18 procent w Kalabrii w porównaniu z 19 procentami we Włoszech), ludność w wieku starszym przeważa na terenach wiejskich, gdzie stanowi ona ok. 20 procent (Tabela II.3). Na daleko położonych terenach wiejskich regionu współczynnik starości demograficznej wynosi 12 i jest wyższy niż średnia krajowa oraz w stosunku do obszarów miejskich. Natomiast wyjątkowo wysoki na obszarach wiejskich wskaźnik obciążenia demograficznego (54 do 47,3 w stosunku do niektórych obszarów miejskich) wskazuje na silną zależność osób w wieku nieprodukcyjnym od osób w wieku produkcyjnym na obszarach objętych badaniem.
Analiza regionalna wykazała niski udział kobiet w rynku pracy, zbadała charakterystykę usług wspomagających opiekę nad dzieckiem na obszarach wiejskich oraz rolę, jaką zachęcanie do korzystania z takich usług odgrywa w zwiększaniu partycypacji socjalnej kobiet; Na obszarach wiejskich mieszka 47 procent kobiet zamieszkujących całą Kalabrię. Charakterystyczny dla regionu jest wysoki wskaźnik bezrobocia wśród kobiet. Dane na temat bezrobocia wskazują na poważne problemy dotykające kobiet. Wskaźnik bezrobocia kobiet w Kalabrii sięga poziomu 32 procent, podczas gdy dla całych Włoch wynosi on 15 procent. Czy zauważają Państwo istotne zmiany w statystykach w zależności od rodzaju badanego obszaru? Ta rozbieżność rysuje się wyjątkowo wyraźnie w przypadku bezrobocia kobiet młodych, dla których wskaźnik bezrobocia jest dwa razy wyższy od średniej krajowej. Należy zauważyć, że w wielu gminach zanotowano, że najwyższe wskaźniki bezrobocia młodych kobiet (powyżej 75 procent) przypadają właśnie na obszary wiejskie. Figura III.1 - Wskaźniki aktywności i bezrobocia wśród kobiet w wieku produkcyjnym są różne
Bezrobocie stanowi główny problem socjalny regionu, bez szczególnego zróżnicowania geograficznego. Wskaźnik zatrudnienia w Kalabrii różni się znacząco od wskaźnika krajowego (40, 5 procent w Kalabrii w stosunku do 55 procent w kraju, patrz: tabela III.2). Trudności kobiet z wkroczeniem na rynek pracy powinno rozpatrywać się w świetle różnic odnotowanych w poziomie edukacji.
Kobiety z obszarów wiejskich dotknięte są najwyższymi wskaźnikami analfabetyzmu (szczególnie na obszarach pośrednich i daleko położonych) oraz wykazują znaczące różnice w otrzymanym wykształceniu. Liczba kobiet z dyplomem licencjata na obszarach wiejskich jest dwa razy niższa niż na obszarach miejskich. W związku z poważnymi trudnościami w dostępie do rynku pracy przeprowadzono badania terenowe, w trakcie których wyodrębniono trzy główne kwestie: - problem postrzegania" (brak zatrudnienia uważa się za prawdziwy" problem kobiet w Kalabrii) wskazuje na różny stosunek do np. usług takich jak przedszkole istnieją różnice między mężczyznami i kobietami, kobietami pracującymi i bezrobotnymi, kobietami młodymi i starszymi oraz kobietami, które wróciły z innych części Włoch lub innych krajów; - ogólne poczucie izolacji" oraz trudności w pogodzeniu pracy z życiem prywatnym w związku z istotną rolą, jaką odgrywają w tym regionie zmienne warunki pracy, (co wpływa na wysokość wynagrodzenia, niewystarczającą na pokrycie kosztów usług dodatkowych); - zastąpienie roli pełnionej przez kobiety w obliczu braku ważnych usług, takich jak przedszkole, żłobek, opieka nad osobami starszymi siecią kontaktów rodzinnych.