GŁÓWNE PROBLEMY GOSPODARKI ŚWIATOWEJ Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Główne problemy gospodarki 1) Globalne ocieplenie światowej 2) Problem ubóstwa w krajach rozwijających się 3) Rozwarstwienie dochodów 4) Nierównomierny wzrost liczby ludności 5) Zanieczyszczenie środowiska naturalnego
Globalne ocieplenie prawda czy mit?
Wzrost temperatury W ostatnich 150 latach średnia temperatura na świecie wzrosła zaledwie (?) o około 1 stopień Celsjusza. Najwyższa dynamika wzrostu temperatury występowała w okresach ożywienia gospodarczego i szybkiej industrializacji. Wraz ze wzrostem temperatury rosła emisja dwutlenku węgla do atmosfery.
Zawartość CO2 i średnia temperatura www.bluemarble4us.com
Prognozy na lata 2000-2100 Wszystkie niezależne prognozy przewidują wzrost średniej temperatury powietrza do roku 2100 w przedziale od 2 do 5 stopni Celsjusza.
Prognozy globalnego ocieplenia do roku 2100 http://www.globalwarmingart.com/wiki/image:global_warming_predictions_png
Konsekwencje globalnego ocieplenia 1) Pustynnienie 2) Kurczenie się obszarów przydatnych do celów rolniczych 3) Wyczerpywanie się zasobów wody pitnej 4) Wzmożone migracje 5) Wzrost liczby zachorowań 6) Zniszczenia obszarów nadmorskich
www.unic.un.org.pl/iydd/image/swiat.jpg Pustynnienie
Pustynnienie Zjawisko pustynnienia dotyczy około 60 krajów Corocznie powoduje zmniejszenie obszarów zasiewów o 6 mln ha W największym stopniu dotyczy ono Afryki, W największym stopniu dotyczy ono Afryki, Azji oraz Ameryki Łacińskiej jednak problem pojawia się również w Europie Wschodniej zwłaszcza w okolicach Adriatyku gdzie poziom degradacji gleb jest bardzo wysoki
Wzrost liczby zachorowań Bezpośrednim skutkiem ocieplenia klimatu jest wzrost liczby zachorowań na takie epidemia jak np. malaria Wysokie ryzyko wzrostu liczby epidemii Wysokie ryzyko wzrostu liczby epidemii występuje w USA i Europie
Potencjalny wzrost liczby epidemii http://cas.bellarmine.edu/tietjen/laboratories/bio%20pix%204%20u/malaria%20risk.gif
Zniszczenia obszarów nadmorskich Od 1961 roku średni poziom morza podnosił się o około 1,8 mm rocznie W latach 1993-2003 tempo to wzrosło do 3,1 mm rocznie Prognozy dla roku 2100 przewidują wzrost średniego poziomu morza o18-59 centymetrów!!!
Zmiany poziomu morza w latach 1880-2000 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/recent_sea_level_rise.png
Zniszczenie obszarów nadmorskich Zagrożone są wszystkie tereny nadbrzeżne i porty, w tym Nowy Jork, Wenecja, Londyn, Szanghaj i Gdańska starówka Niebezpieczeństwo grozi leżącym nad morzami i Niebezpieczeństwo grozi leżącym nad morzami i oceanami terenom nizinnym, a szczególnie depresjom. Tereny takie, jak Floryda czy delta Missisipi w USA, Holandia, delta Nilu, Bangladesz lub polskie Żuławy, mogą zostać zalane nagle, przy wyższym stanie wody podczas sztormu.
WZROST LICZBY LUDNOŚCI
Wzrost liczby ludności Profesor Carlo Cipollapodaje, że w roku 10000 p.n.e., przed rewolucją rolniczą całkowita liczba ludności świata liczyła nie więcej jak 5-10 mln mieszkańców i do początku n.e. zwiększyła się nieznacznie. Wysoka dynamika wzrostu nastąpiła po roku 1750 (rewolucja przemysłowa) Jednak dopiero w latach 1950-2010 wzrost liczby mieszkańców był naprawdę wysoki.
Wzrost liczby ludności
Ludność w latach 1950-2010 W latach 1950-2010 liczba ludności świata wzrosła z 2,555 mld do 6851 Do roku 2050 liczba mieszkańców ma przekroczyć 9 mld.
Wzrost liczby ludności
Liczba ludności w 2010 i 2050 roku 2010 2050 1 Chiny 1345 Indie 1808 2 Indie 1180 Chiny 1424 3 USA 310 USA 420 4 Indonezja 242 Indonezja 313 5 Brazylia 201 Pakistan 295 6 Pakistan 179 Bangladesz 280 7 Bangladesz 158 Etiopia 278 8 Nigeria 152 Nigeria 265 9 Rosja 140 Brazylia 261 10 Japonia 127 Kongo 189 Świat 6851 Świat 9539 http://www.geohive.com/
Liczba ludności w poszczególnych krajach World Bank, World Development Report 2009.
PROBLEM GŁODU I NIEDOŻYWIENIA
Problem niedożywienia Problem niedożywienia zasadniczo dotyczy krajów rozwijających się. W latach 2004-2006 na ogólną liczbę 872,9 mln osób niedożywionych na świecie 98,3% mieszkało w krajach rozwijających się. W największym stopniu dotyczy to Afryki, Azji i Ameryki Południowej.
Procentowy udział populacji niedożywionej http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/78/percentage_population_undernourished_world_map.png
Problem głodu w Afryce
Problem niedożywienia W roku 2007 problem niedożywienia dotyczył blisko 1/6 mieszkańców świata (923 miliony osób). W stosunku do ogólnej liczby mieszkańców liczba osób niedożywionych w krajach rozwijających się systematycznie się zmniejsza 1970 1980 1990 2005 2007 37% 28% 20% 16% 17%
Źródła problemu głodu Jednym z powodów narastającego problemu głodu na świecie jest zróżnicowana dynamika wzrostu liczby ludności, która znacznie przewyższa tempo przyrostu obszarów przeznaczonych pod uprawę rolniczą. W okresie po II wojnie światowej liczba ludności wzrosła blisko trzykrotnie, a areał ziemi uprawnej zmniejszył się.
Wzrost liczby ludności i obszarów ziemi uprawnej http://www.sos2006.jp/english/rsbs_summary_e/about-rsbs.html
Wzrost popytu na żywność do roku 2050 Wzrost zapotrzebowania na żywność spowodowany wzrostem liczby ludności i zmianami nawyków żywieniowych do roku 2050 będzie największy w Afryce (5,14-krotny) i Azji (2,34-krotny). http://www.sos2006.jp/english/rsbs_summary_e/about-rsbs.html
Wzrost zapotrzebowania na żywność Rosnący popyt na żywność może mieć istotny wpływ na bilanse handlowe, a tym samym poziom PKB poszczególnych gospodarek Największe zyski potencjalnie mogą uzyskać USA i Kanada, Brazylia, Argentyna, Rosja i Kazachstan Największe straty mogą wystąpić w Afryce, Europie i Bliskim Wschodzie
Wpływ wzrostu cen żywności na bilanse handlowe
Wyczerpywanie się zasobów wody pitnej Ocieplenie klimatu i wzrost zapotrzebowania na wodę słodką związany z rozwojem produkcji przemysłowej i wzrostem liczby ludności powoduje wyczerpywanie się jej zasobów Najbardziej zagrożone są Stany Zjednoczone, kraje Europy i Środkowego Wschodu
Wyczerpywanie się zasobów wody pitnej (prognoza dla roku 2025) FAO Land oraz Water Development Division
Wzrost rozwarstwienia dochodów w skali globalnej
Rozwarstwienie dochodów W 1960 roku dochody najbiedniejszych 20% mieszkańców Ziemi stanowiły 1/30 dochodów najbogatszych 20%. Dziś ta proporcja to 1 do 74. W roku 2009 majątek BillaGatesa, Carlosa SlimHelu i Warrena Buffeta wynosił 153,5 mld dolarów. W tym samym roku nominalny PKB 53 najbiedniejszych krajów świata wynosił łącznie 151,5 mld dolarów. W 2008 roku szacunkowy PKB wytwarzany przez Nowy Jork, Tokio i Londyn wynosił 3450 mld dol., i był wyższy od skumulowanego PKB 131 najbiedniejszych gospodarek (na 181)
Współczynnik GINI Wysokie rozwarstwienie dochodów występuje nie tylko między gospodarkami, ale również między mieszkańcami poszczególnych krajów Największe zróżnicowanie mierzone współczynnikiem GINI występuje w Afryce (Zambia, Tanzania, Zimbabwe) i Ameryce Południowej (Wenezuela, Ekwador, Brazylia) Najmniejsze zróżnicowanie charakteryzuje kraje Unii Europejskiej
Współczynnik GINI