GODNOŚĆ, HOSPICJUM, ŻYCIE. Doświadczenie hospicjum w nauczaniu etyki i filozofii

Podobne dokumenty
Sponsorzy projektu Obozy Zdobywców Biegunów

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 1. Niezbędny sprzęt przy szkoleniu psa oraz procesy uczenia

PLAN PRACY WYCHOWAWCY

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego w Publicznym Gimnazjum Nr1 w Połańcu w roku szkolnym 2012/2013

Podanie o przyjęcie do Gimnazjum

Podręcznik ćwiczeniowy dla pacjenta

Płeć K M M M M M. Wiek Pomoc zwierzętom, Udzielanie wsparcia rówieśnikom. Nie mam pojęcia. Nie mam pojęcia

śywa BIBLIOTEKA PODSUMOWANIE Ilość wypoŝyczeń poszczególnych tytułów

POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia

Katolicki Uniwersytet. Jana Pawła II

Jak pomóc dziecku w n auc u e

Omnec Onec Zbiór tekstów - Część III - List od Wenusjan

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

MĄDROŚĆ, WIARA i WYCHOWANIE. Koncepcja pracy Katolickiego Gimnazjum im. św. Jadwigi Królowej w Sandomierzu na lata 2015/2020

NASZE PRZEDSZKOLE Nr 3

Wiersze Pana JANA KUCHTY

Innowacja pedagogiczna Z Babcią i Dziadkiem przez świat w placówkach przedszkolnych z terenu Gminy Wodzisław

Czytam i piszę. klasa II. część. Seria. dla klasy drugiej szkoły podstawowej. Ćwiczenia dla klasy drugiej szkoły podstawowej.

DROGA KRZYŻOWA TY, KTÓRY CIERPISZ, PODĄŻAJ ZA CHRYSTUSEM

Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych. Barbara Czołnik

Program wychowania do Ŝycia w rodzinie do klas V VI

METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Studia I stopnia. Autor: Tomasz Frołowicz

SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM?

Szkoła Podstawowa nr 1 w Sanoku. Raport z ewaluacji wewnętrznej

MŁODZIEŻOWY WOLONTARIAT SZKOLNY

Kolorowe przytulanki

Do tego, by dobrze się działo, potrzebne są młode ręce i stare głowy." Tadeusz Kotarbiński

Twój rodzaj CV. Jak wybrać odpowiedni rodzaj CV w zależności od doświadczenia i celu zawodowego?

Zmiany w Podstawie programowej przedmiotów informatycznych

Funkcjonowanie przedsiębiorstw w państwach strefy EURO na przykładzie praktyki we Włoszech.

Skuteczne Zarządzanie Zespołem i motywacja pracowników

Dlaczego kompetencje?

Plan pracy Szkolnego Koła PCK w roku szkolnym 2011/2012

Młodzieżowy Dom Kultury w Słupsku

SPIS TREŚCI. Wstęp Cele programu Ramowy program edukacji w zakresie umiejętności życiowych klas pierwszych...8

WYPRAWKA SZKOLNA 2013 KRYTERIA PRZYZNAWANIA POMOCY UCZNIOM

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

Kursy RoboKids + Eksperymenty dla dzieci w wieku 5-7 lat

Rekrutacja do Szkoły Podstawowej w Lubiszewie w roku szkolnym 2016/2017

Wymagania wobec poradni psychologiczno-pedagogicznych jako instrument podnoszenia efektywności jej pracy.

Umowa nr.. /. Klient. *Niepotrzebne skreślić

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Zespół Szkół Ekonomicznych im. Jana Pawła II w Gorlicach

SZKOLNY ZESTAW PROGRAMÓW NAUCZANIA. SZKOŁA PODSTAWOWA W UJANOWICACH Rok szkolny 2008/2009

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO I ETAP EDUKACYJNY- KLASY I-III

Praca w grupie. UMIEJĘTNOŚCI: Kompetencje kluczowe w uczeniu się

Program nauczania religii dla klasy I gimnazjum

OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Pedagogiki i Psychologii. Instytut Psychologii. Psychologia. jednolite studia magisterskie. Stacjonarne

Nadzieja Patrycja Kępka. Płacz już nie pomaga. Anioł nie wysłuchał próśb. Tonąc w beznadziei. Raz jeszcze krzyczy ku niebu.

Końcowa ewaluacja projektu

Temat lekcji: Bakterie a wirusy.

WYKAZ PODRĘCZNIKÓW OBOWIĄZUJĄCYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ W ZESPOLE SZKÓŁ W HALINOWIE W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

do kwoty 175 zł do kwoty 225 zł

Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

Tutoring wychowawczy i dydaktyczny jako alternatywna forma pracy z uczniem wnioski

Uzdrawiająca Moc Ducha Świętego

Polubić poezję czyli o potrzebie kontaktu młodzieży dorastającej z kulturą żywego słowa

Wyprawka szkolna 2015/16

Szkolenia nie muszą być nudne! Kolejne szkolenie już w lutym wszystkie osoby zachęcamy do wzięcia w nich udziału!

PLAN PRACY KÓŁKA DYSKUSYJNO- LITERACKIEGO

JADWIGA SKIMINA PUBLIKACJA NA TEMAT: NAUKA MS. WORD 2000 W KLASIE IV

29. TRZY W LINII CZYLI O POSZUKIWANIU ZWIĄZKÓW

Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy piątej szkoły podstawowej

Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych

Regulamin rekrutacji dzieci do Oddziału Przedszkolnego przy Szkole

Przedmiotowy System Oceniania z Katechezy w Szkole Podstawowej w Trzebielu dla klas IV-VI zgodny z programem nauczania Odkrywamy tajemnice Bożego

Bezpieczeństwo społeczne

Zmiany pozycji techniki

Program profilaktyczny

Załącznik nr 8 Szkolny program profilaktyki.

Jak korzystać z Group Tracks w programie Cubase na przykładzie EWQLSO Platinum (Pro)

Tego dnia, tak bez przyczyny, postanowiłem trochę pobiegać. Pobiegłem do końca drogi, a kiedy tam dotarłem, pomyślałem, że pobiegnę na koniec miasta.

SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI ZADAŃ W PROJEKCIE. zajęcia rozwijające zainteresowania dzieci o uzdolnieniach matematyczno-przyrodniczych

KONSPEKTY ZAJĘĆ KURSOWYCH

Jak zachęcać i przygotowywać uczniów do udziału w Olimpiadzie Informatycznej Gimnazjalistów (OIG)?

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, r.

KRÓLEWSKIE SERCE KOBIETY

DZIECI I ICH PRAWA. Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku

Analiza wyników ankiety z rodzicami n/t zainteresowań i zdolności dzieci. Czy dziecko ma własny kącik zabawy?

Wykres 1. Płeć respondentów. Źródło: opracowanie własne. Wykres 2. Wiek respondentów.

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 3 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol)

METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Studia II stopnia. Tomasz Frołowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

EDUKACJA FINANSOWA GIMNAZJALISTY. Konieczność i korzyści

Koncepcja pracy Publicznego Przedszkola w Czarnowąsach w latach r.

REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH

Żałoba po śmierci osoby bliskiej, która zginęła w wyniku morderstwa lub zabójstwa

KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA PUBLICZNEGO NR 9 W BARTOSZYCACH

Zdrowy styl Ŝycia. Klasy I VI Szkoły Podstawowej. Promocja zdrowia. Lp. Zadania Sposób realizacji Odpowiedzialni Osoba współodp. pogadanka.

Koncepcja pracy Szkoły Podstawowej nr 19 w Sosnowcu opracowana na lata

Pajączek 1. na proste plecy. medpatent.com.pl. Pajączek 1 to niewielkie urządzenie do noszenia na plecach. Zasygnalizuje, kiedy się zgarbisz.

PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM W SZEMUDZIE ROK SZKOLNY 2014/2015

ZASADY REKRUTACJI DO ZESPOŁU SZKÓŁ SAMOCHODOWYCH. IM. GEN. STEFANA ROWECKIEGO "GROTA" W GLIWICACH, na rok szkolny 2015/2016

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

Gimnazjum im. Janusza Kusocińskiego w Borowej

RAPORT DEKRY WNIOSKI DLA POLSKI

Efekty kształcenia dla kierunku studiów TURYSTYKA I REKREACJA studia drugiego stopnia - profil ogólnoakademicki

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

PROJEKT INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ,,NASZE KORCZAKOWO. AUTORZY: mgr Monika Aniszkiewicz-Hawryluk mgr Danuta Jewłoszewicz mgr Ewa Maślanka

POZIOM REALIZACJI EDUKACJI ZDROWOTNEJ NA PODSTAWIE PILOTAŻOWYCH BADAŃ SONDAŻOWYCH W WYBRANYCH SZKOŁACH WOJ. PODKARPACKIEGO

Transkrypt:

GODNOŚĆ, HOSPICJUM, ŻYCIE Doświadczenie hospicjum w nauczaniu etyki i filozofii

Filozofowie starożytni życie i śmierć traktowali poważnie. Najwięksi z nich, tacy jak Platon, przekazali nam m.in. taką koncepcję filozofii, która głosi, że Filozofować to uczyć się umierać /Platon/

Z tą starożytną, grecką koncepcją filozofii rozumianą jako sztuka przygotowania do przyjęcia śmierci współbrzmi współczesne ujęcie człowieka, zgodnie z którym Człowiek jest byciem ku śmierci - Sein zum Tode /Martin Heidegger 1889-1976/

Dla XX wiecznych egzystencjalistów śmierć była absurdem i skandalem. Absurdem jest, żeśmy się urodzili, absurdem, że umrzemy /Jean Paul Sartre 1905-1980/

We współczesnej kulturze masowej, gdzie panuje kult młodości przyjemności, zabawy, śmierć jest traktowana jako tabu lub jest neutralizowana poprzez banalizację, trywializację (kino akcji, horrory, Halloween, gry komputerowe).

Na tym tle, jak światło, wyłania się inne podejście do życia i śmierci, z którym spotkałem się w Łódzkim Hospicjum dla Dzieci.

Nie umieraj

Jeśli filozofia pozostaje jeszcze umiłowaniem mądrości i swoistym ćwiczeniem duchowym /Pierre Hadot/, to doświadczenie hospicjum otwiera na taki właśnie wymiar filozofii.

I. Modelarstwo - moje hobby http://hospicjumdladzieci.org/index. php/pl/o-nas/multimedia http://www.youtube.com/watch?v=e tumlklux1i

II. Dlaczego hospicjum jak to Hospicjum Małego Księcia w Lublinie. się zaczęło?

Jak się pracuje w szkole? dziura pokoleniowa, przepaść kulturowa inna muzyka, inne filmy, książki, język, prawa ucznia? inna wrażliwość, inna rasa ludzi, inny gatunek istot?

Jak się pracuje w szkole? po co uczniowie chodzą do szkoły? czasem wesoło, czasem strasznie, ale ja się swoich uczniów boję.

Zwierzęta i/jak ludzie

Co nas jeszcze może łączyć? Wrażliwość na cierpienie, zdolność do empatii.

III. CELE współpracy z hospicjum kształcenie postawy realizmu życiowego, budzenie wrażliwości moralnej, przełamywanie postawy egoizmu, hedonizmu, konsumpcjonizmu,

kształcenie umiejętności pracy/ współpracy w grupie, uczenie się trudnej sztuki rozmowy o cierpieniu, chorobie, śmierci (gotowość podejmowania takich tematów), kształcenie umiejętności rozmowy z ludźmi chorymi, cierpiącymi, osobami w stanach terminalnych.

uświadamianie wagi problematyki hospicyjnej i opieki paliatywnej w kontekście przemian demograficznych.

Ale chyba najważniejszy cel to możliwość przywracania ludziom doświadczonym przez ból, cierpienie, chorobę wiary w sens życia oraz

dzięki hospicjum możemy odkrywać, że istnieje inny świat, w którym można bardziej być, a nie tylko więcej mieć /Gabriel Marcel, Erich Fromm, JP II/

Człowiek niepełnosprawny jest jak prorok wzywa nas do nawrócenia, do przemiany życia /Jean Vanier/

Jean Vanier - jego historia życia (1928 - )

Czego uczy hospicjum? Albo każde ludzkie życie jest ważne, albo żadne ludzkie życie nie jest ważne

Czego jeszcze uczy hospicjum? Ludzie, z którymi możemy spotkać się w hospicjum, uczą nas cnoty (warto przypomnieć to pojęcie) męstwa,

a w jej ramach m. in. lepszego radzenia sobie w trudnych sytuacjach egzystencjalnych, granicznych: w cierpieniu, chorobie, wobec nieuchronności śmierci.

dobrze jest żyć, ale jeszcze lepiej żyć dobrze całe złoto na ziemi i całe złoto pod ziemią nie dorównuje swą wartością cnocie /Sokrates/

IV. JEŚLI NIE HOSPICJUM, TO CO?

Hospicjum to też życie HOSPICJUM JEST TRIUMFEM (FILOZOFII, KULTURY) ŻYCIA I MIŁOŚCI NAD ŚMIERCIĄ i NIHILIZMEM

Hospicjum to też życie Jeśli zwycięży idea i praktyka eutanazji, bólu (i cierpienia) może będzie mniej, ale będzie też mniej miłości.

CZY TAKIEGO ŚWIATA CHCEMY DLA SIEBIE I SWOICH DZIECI?

V. POETYCKIE PRÓBY Marcin Zalewski Wiersz do M z tomiku Miłość, ból, śmierć - wiersze wydane nakładem wydawnictwa EMKA we współpracy z Instytutem Copernicus oraz Łódzkim Hospicjum dla Dzieci, Warszawa, Brzeziny, Łódź, 2011.

Wiersz do M

strona internetowa www.łódzkiehospicjumdladzieci.org Łódź, ul. Nastrojowa 10 telefon: 42 656 97 97 spotkania wolontariuszy odbywają się w piątki o godz. 16.30.

Dzień Dziecka 2012 na Królewskim Balu Fot. J. Adamczyk, M. Belka, K. Rajtak

W łódzkiej Atlas Arenie odbył się koncert Piotra Rubika "Opisanie Świata. Koncert wspierał Stowarzyszenie "Łódzkie Hospicjum dla Dzieci", którego Piotr Rubik jest Ambasadorem. Foto: Bartosz Wojciechowski, Ola Kobędza

Koncert Piotra Rubika Opisanie świata 2013 Foto: Bartosz Wojciechowski, Ola Kobędza

Kryształowe Serce od Kacperka

Dzień Dziecka 2013 Galaktyczny Senat

Nasi wolontariusze

Nasi goście

VI. ZAŁĄCZNIKI: PROPOZYCJE MATERIAŁÓW DO WYKORZYSTANIA NA LEKCJACH Bardziej być czy więcej mieć. Godność, hospicjum, życie. Godność jako kategoria etyczna. Co jeszcze warto wiedzieć o godności? Myśli do tematu o eutanazji.

Motto na koniec (pierwsze) Jeśli ktoś, tak jak ja, całe życie poświęcił na szukanie prawdy,

w końcu dochodzi do wniosku, że powinien je raczej przeznaczyć na czynienie dobra /Henryk Bergson 1859-1941/

Motto na koniec (drugie) Filozofowie czasami się mylą, Samarytanie nie mylą się nigdy.

Dziękuję Zbigniew Zdunowski IV LO I LO Łódź