I POMOC RATUJE ŻYCIE
Obowiązek udzielania pomocy Prawny obowiązek udzielenia pomocy jest określony artykułem 162 Kodeksu Karnego (Ustawa z dnia 6.07.1997) 1.Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2.Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których jest możliwa natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej.
Reanimacja a resuscytacja Jeżeli w wyniku czynności ratowniczych oprócz przywrócenia krążenia, oddychania i czynności układu nerwowego, choremu wraca świadomość, to jest to stan reanimacji. Jeżeli uzyskamy tylko przywrócenie podstawowych funkcji życiowych bez powrotu świadomości, to jest to stan resuscytacji. Występuje on wtedy, gdy czynności ratownicze zostały podjęte po upływie dłuższego okresu czasu od momentu zaniknięcia objawów życia.
Wezwanie pomocy Już w trakcie czynności doraźnych należy wezwać pomoc. Pamiętać należy, iż wzywanie pomocy nie może przerywać czynności ratowniczych. Dlatego też konieczna jest współpraca innych osób. W sytuacji, w której brak jest chętnych do pomocy należy powierzyć to zadanie konkretnej osobie, błędem jest zdanie: niech ktoś wezwie karetkę w takiej sytuacji najczęściej nikt z gapiów nie poczuje się zobligowany do wezwania pomocy. Wezwanie musi zawierać następujące informacje: Gdzie się to stało? Co się wydarzyło? Ile jest ofiar? Jakie są uszkodzenia ciała? Kto wzywa pomocy? W sytuacjach, w których z powodu lokalizacji karetka może mieć problemy z odnalezieniem miejsca zdarzenia, ważne jest, by ktoś czekał na pogotowie w miejscu, do którego łatwo trafić.
Śmierć kliniczna W okresie tym poszczególne narządy i tkanki zachowują nieraz indywidualną żywotność, co jeszcze daje szansę przywrócenia do życia za pomocą reanimacji, jeśli nie doszło do nieodwracalnego uszkodzenia ważnych dla życia ośrodków mózgowych, a zatem w czasie nie dłuższym niż 3-4 minuty po zatrzymaniu oddychania i krążenia. Sposoby kontroli oddechu Wzrokowe (obserwacja ruchów klatki piersiowej) Słuchowe (nasłuchiwanie szmerów oddechowych) Palpacyjne (wyczuwanie ruchów oddechowych) Cechy osoby nieprzytomnej Brak reakcji na bodźce słowne Brak reakcji na bodźce bólowe Z reguły ciało wiotkie
Wstrząs Wstrząs jest zagrażającym życiu zaburzeniem krążenia, które wynika z dysproporcji pomiędzy pożądanym a rzeczywistym zaopatrzeniem w krew. Występujące niedostateczne zaopatrzenie tkanek może być spowodowane różnymi przyczynami Objawy wstrząsu są proporcjonalne do ciężkości i okresu działania jego przyczyny: szybki, płytki oddech, bladość i chłód skóry, wargi przybierają odcień bladosiny, bledną łożyska paznokci, po ich uciśnięciu bardzo powoli różowieją, chory jest niespokojny i lękliwy, drży, na czole występuje zimny, lepki pot, bardzo wysokie tętno (180-200 uderzeń na minutę). Czynności ratujące: tamujemy krwawienia (jeśli jest to krwawienie zewnętrzne), układamy chorego w pozycji przeciwwstrząsowej (nogi uniesione na wysokość około 30-40 cm powyżej poziomu głowy), chronimy przed utratą ciepła, uspokajamy chorego, systematycznie kontrolujemy tętno i oddech (co 1 minutę), zakaz palenia oraz podawania pokarmu i alkoholu, nie wolno przewozić chorego przypadkowym środkiem transportu.
Objawy zatrzymania krążenia brak tętna - badamy na tętnicach szyjnych wspólnych lub promieniowych; brak oddychania - zatrzymanie krążenia może nastąpić równocześnie z zatrzymaniem wentylacji lub wkrótce potem; nie występuje zjawisko odwrotne - zatrzymanie krążenia nie poprzedza nigdy zatrzymania oddychania; brak odruchów (rozszerzenie i sztywność źrenic) - rozszerzenie źrenic następuje 1-1,5 min po ustaniu krążenia mózgowego; wiotkość pacjenta - zatrzymanie krążenia powoduje przerwanie ukrwienia ośrodkowego układu nerwowego, a to z kolei jest przyczyną zniesienia napięcia wszystkich mięśni prążkowanych; całkowicie zwiotczenie (w tym także mięśni żuchwy - co jest szczególnie ważne dla podjęcia sztucznej wentylacji) jest nieodłączną cechą zatrzymania krążenia; utrzymanie napięcia mięśni dowodzi istniejącej czynności serca; bladość lub sinica - bladość powłok miewa charakter odruchowy i nie może służyć za podstawę do wnioskowania o stanie krążenia; sinica jest wyrazem obecności w tkankach krwi o niedostatecznym wysyceniu tlenem
Ułożenie pacjenta Przy zachowanym oddechu pozycja boczna bezpieczna Przy braku oddechu na wznak na twardym podłożu (i reanimacja) Po udanej reanimacji pozycja boczna bezpieczna Pacjent przytomny może być pozostawiony w pozycji dla niego wygodnej, ale wymaga wnikliwej obserwacji Ułożenie pacjenta przytomnego Na wznak z lekko uniesioną głową pozycja relaksowa Na wznak z wałkiem pod kolanami przy urazie (bólu) brzucha Z uniesionymi nogami (30-40 cm) pozycja przeciwwstrząsowa (lub całe ciało głową w dół 10-15 ) Z uniesionym tułowiem urazy czaszkowomózgowe, lekka duszność Pozycja półsiedząca (z podparciem rękami) znaczna duszność, uraz klatki piersiowej Płasko na wznak uraz kręgosłupa
Rodzaje opatrunków opatrunek ochronny - zakładany na rany w celu ochrony przed szkodliwym działaniem środowiska zewnętrznego (przede wszystkim przed zakażeniem), opatrunek uciskowy - stosowany w celu zatrzymania krwawienia, opatrunek unieruchamiający - stosowany w przypadkach złamań, zwichnięć oraz w rozległych uszkodzeniach (np. zmiażdżenie kończyny). Unieruchamianie kończyn Unieruchomienie - złamanie i zwichnięcie należy unieruchomić bez uprzednich prób repozycji w takim ustawieniu, w jakim kończyna znajduje się po wypadku. Przy złamaniach obowiązuje unieruchomienie przynajmniej dwu sąsiednich stawów, pomiędzy którymi kość uległa złamaniu. W przypadku zwichnięć unieruchamiamy zwichnięty staw. Postępowanie z osobą nieprzytomną polega na ułożeniu ratowanego w pozycji bocznej się ustalonej", która zapobiega zapadaniu języka i zachłyśnięciu się treścią pokarmową.
Postępowanie w zależności od wieku poszkodowanego: Dziecko Reanimacja krążeniowooddechowa do 1 roku życia od 8 roku życia Niemowlę Dorosły 1-8 roku życia Miejsce ucisku Głębokość ucisku (generalnie: 1/3 głębokości mostka) Częstotliwość ucisku mostka (nie ilość!!!) jeden palec poniżej linii sutkowej jeden palec powyżej dołu mostka dwa palce powyżej dołu mostka 1,5-2,5 cm 2,5-3,5 cm 4,5-5 cm >100 na minutę >=100 na minutę Proporcje wdech - ucisk 1 : 5 1 : 5 Ilość cykli na minutę (wartości idealne, w praktyce trudne do osiągnięcia) =100 na minutę 2 : 30 *) dla 1 lub 2 ratowników 20/min 20/min >4/min Źródło: www.pzm.pl *) Zasady te ustaliła Krajowa Rada Resuscytacji W ratownictwie reanimacja ma bezwzględne pierwszeństwo. Kolejność czynności ratowniczych: 1. reanimacja 2. tamowanie krwotoków 3. opatrywanie ran 4. unieruchamianie kończyn 5. ochrona przed rozwojem wstrząsu
Postępowanie ratownicze powinien cechować spokój i rozwaga Nadmierny pośpiech nie jest wskazany
Numery służb ratowniczych: 997 - Policja 998 - Straż Pożarna 999 - Pogotowie Ratunkowe 112 - telefonując z telefonu komórkowego lub stacjonarnego dodzwaniamy się do najbliższej jednostki Straży Pożarnej lub Policji. Połączenie jest bezpłatne, można je zrealizować z dowolnego telefonu komórkowego nawet bez logowania się do sieci operatora. 33 985 - numer Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, połączenie z każdego telefonu komórkowego 601 100 100 - numer Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, połączenie z każdego telefonu komórkowego 601 100 300 - numer komórkowy Górskiego oraz Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, dostępny jest dla wszystkich, a bezpłatny dla abonentów sieci Plus Pamiętaj!!! Nigdy nie odkładaj pierwszy słuchawki!!!