Znaczenie małych gier w treningu piłki nożnej

Znaczenie małych gier w treningu piłki nożnej Marta Bichowska 1, Zbigniew Jastrzębski 1,2 1 Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku 2 Wyższa Szkoła Sportowa w Łodzi Wstęp Idea małych gier zrodziła się wprost z nieuporządkowanych oraz nieformalnych gier ulicznych [Football Federation Australia, 2010]. Metoda ta jest ciągle modyfikowana a treningi rozgrywane są na coraz to mniejszych obszarach, obejmujące mniejszą liczbę zawodników często ze zmieniającymi się zasadami [Stephen i wsp., 2011]. Obecnie robi się wszystko, aby spopularyzować małe gry jako główny środek treningowy w piłce nożnej. Korzyści ze stosowania małych gier są wymierne w odniesieniu do skuteczności stosowanych obciążeń treningowych wśród piłkarzy nożnych. Odtwarzają meczowe zachowania lokomocyjne zawodników, mogą być realizowane zarówno przy wysokiej, jak też niskiej intensywności oraz wymagają od gracza szybkiego podejmowania decyzji w ramach rosnącego zmęczenia [Gabbett i wsp., 2008]. W ten sposób ułatwiają rozwój techniczny, zwiększają motywację oraz postrzeganie przestrzenne piłkarzy na boisku [Little i wsp., 2009]. Najnowsze instrumenty pomiarowe w zakresie lokomocji pozwalają scharakteryzować nawet najdrobniejszy ruch piłkarza nożnego podczas treningu i meczu. Informacja ta, może być wykorzystywana do projektowania treningu dla zawodników znajdujących się na każdym poziomie zaawansowania sportowego. Jednak biorąc pod uwagę złożony charakter gry w piłkę nożną jest to niezwykle trudne zadanie [Reilly, 2005]. Do takiego typu zabiegów najczęściej wykorzystuje się systemy pozycjonowania (GPS Global Positioning System). Błędy w ocenie odległości mierzone za pomocą GPS szacuje się na poziomie 3-5% [Coutts i wsp., 2010] a korelacje pomiędzy prędkością poruszania się zawodnika mierzoną elektronicznie a wartością uzyskaną z GPS są bardzo wysokie [Barbero i wsp., 2010]. Pomimo wielu ograniczeń związanych z użytkowaniem tych urządzeń (tylko na otwartej powierzchni, noszenie na ciele odbiornika sygnału GPS) informacje z nich uzyskane mogą dostarczyć przydatnej wiedzy dotyczących optymalizacji obciążeń treningowych w piłce nożnej [Littre i Williams, 2007]. 120

Małe gry a powierzchnia boiska Zmienne, które kontroluje i stosuje trener mają znaczący wpływ na intensywność ćwiczeń podczas małych gier [Rampinini i wsp., 2007]. Obejmują one obszar boiska, ilość zawodników, motywacja ze strony trenera, intensywność obciążenia treningowego (ciągły lub okresowy wysiłek, ilość pracy na boisku i poza nim, ilość i jakość odpoczynku), modyfikowane zasady, korzystanie lub niekorzystanie z bramek i bramkarzy [Kelepotharakos i wsp., 2011]. Całkowita powierzchnia boiska, zarówno w ujęciu bezwzględnym jak i względnym, może się zmieniać i mieć wpływ na intensywność ćwiczeń w małych grach. Relatywny obszar boiska na jednego gracza jest definiowana jako całkowita powierzchnia boiska, podzieloną przez całkowitą liczbę graczy [Stephen i wsp., 2011]. Większość badań wykazuje zwiększone stężenie mleczanu, HR oraz indywidualne odczucie zmęczenia (RPE) wraz ze zwiększoną powierzchnią boiska. Na przykład Rampinini i wsp. [2007] odnotowali 20% wzrost ciężkości wykonania wysiłku przez graczy w różnych formach gry (3x3, 6x6). Zarówno procent maksymalnego HR (HR max %) i stężenie mleczanu we krwi były wyższe w małych grach z zastosowaniem dużego boiska, niż na boisku średnim i małym. RPE było również wyższe od średniej i dużej wielkości boiska w porównaniu z małymi powierzchniami. Na podstawie dostępnej literatury dotyczącej stosowania małych gier w treningu piłki nożnej można stwierdzić, że wielu trenerów modyfikuje je uwzględniając przy tym wielkość pola do gry oraz ilość graczy na boisku. Jednoczesny wzrost liczby graczy i względna powierzchnia boiska na jednego gracza wywołuje niższą intensywność ćwiczeń [Stephen i wsp., 2011]. Na przykład Rampinini i wsp. [2007] badali jednoczesne zwiększenie liczby graczy oraz wielkość boiska na poziom wskaźnika HR max %, stężenia mleczanu we krwi oraz RPE. Głównym wnioskiem z tego badania było to, że intensywność ćwiczeń podczas wszystkich form gier zmniejszyła się, gdy nastąpił wzrost liczby graczy i zwiększył się obszar boiska na jednego gracza. Podobnie Jones i wsp. [2007] odnotowali zmniejszenie HR max %, gdy zarówno liczba graczy jak i boiska zwiększyła się. W ich opinii efektem tego był większy dystans pokonany przez zawodników podczas małych gier. 121

Małe gry a liczba zawodników W praktyce, trenerzy często zastanawiają się jak stworzyć model treningowy, w którym będą w stanie zaangażować wszystkich dostępnych zawodników podczas treningu. Efektem tego było opracowanie form małych gier z tzw. liczebną przewagą dla jednej grupy. Badania wykazały, że liczba zmieniających się piłkarzy ma wpływ na intensywność w porównaniu do treningu ze stałą liczbą zawodników [Stephen i wsp., 2011]. Pomimo problemów metodologicznych, większość badań wykazała, że wykorzystanie małych gier z mniejszą ilością zawodników spowodowało wzrost wskaźnika HR i mleczanu we krwi [Owen i wsp., 2004; Sampaio i wsp., 2007]. Najbardziej widoczny wzrost HR u zawodników zaobserwowano, gdy ilość zawodników grających na powierzchni 25x20m została zwiększona z 2x2 do 3x3 niż z 3x3 do 4x4. Natomiast mało istotne zmniejszenie HR u zawodników zanotowano, gdy z liczby 2x2 została zwiększona liczba graczy do 3x3 niż gdy z 3x3 zwiększono do 4x4 na boisku o wymiarach 20 x 15 m oraz 30 x 25 [Owen i wsp., 2004]. Ponadto, analiza statystyczna wykonana przez Katis oraz Kelles [2009] udowodniła, że w formach małych gier 3x3 zawodnicy uzyskują wyższe wartości HR, niż w formach 6x6. Podobnego zdania jest Foster i wsp. [2010], którzy stwierdzili, że w formach gry 6x6 przy zastosowaniu treningu małych gier dla rugbistów, odnotowano u nich niższe wartości HR w porównaniu z formatem z mniejszą ilością zawodników. Zmiany w liczbie graczy na boisku ma również za zadanie tworzenia tymczasowej przewagi jednego zespołu nad drugim za pomocą tzw. zawodnika dochodzącego. Ten neutralny gracz płynnie przechodzi do zespołu który posiada piłkę. Natomiast gra z mniejszą liczbą graczy wykorzystuje się zazwyczaj do rozwoju umiejętności obrony [Stephen i wsp., 2011]. Ostatnie badania w tym zakresie zostały przeprowadzone przez Hill- Haas i wsp. [2010] którzy udowodnili, że nie było istotnych różnic między małymi grami bez (4x3, 6x5) i z zawodnikiem neutralnym ((3x3)+1; (5x5)+1) w zakresie reakcji fizjologicznych i percepcyjnych piłkarzy. Pomimo tego, autorzy stwierdzili, że zastosowanie neutralnego zawodnika jest bardziej skuteczne w małych grach do utrzymania i rozwoju jego wydolności tlenowej niż przy tradycyjnym zastosowaniu małych gier. Gracz taki pokonał znacznie większą odległość, wykonał więcej sprintów i osiągnął większe RPE w porównaniu z innymi zawodnikami drużyny. Usunięcie bramkarza z gry to kolejny sposób na zmianę zasad w stosowaniu małych gier i zwiększenie intensywności podczas treningu. Ich brak w trakcie gry ma potencjalny 122

wpływ na intensywność pozostałych zawodników. Mallo i Navarro [2008] odnotowali znaczny spadek HR max % oraz czasu gry przy intensywności powyżej progu anaerobowego (AT) u piłkarzy w systemie 3x3 wraz z bramkarzami. Zasugerowano, że obniżone wskaźniki fizjologiczne i czas reakcji były niższy ze względu na wzrost ilości akcji obronnych w pobliżu pola bramkowego. Della i wsp. [2008, 2011] odnotowali natomiast 12% wzrostu HR u zawodników w wersji gry 8x8 wraz z bramkarzami. Stwierdzili, że obecność bramkarzy może spowodować wzrost zaangażowania pozostałych graczy zarówno w ataku jak i obronie zwiększając w ten sposób intensywność treningu. W praktyce trenerzy piłki nożnej często zmieniają zasady gry w małych grach celem osiągnięcia większej intensywności ćwiczeń, rozwijania specyficznych umiejętności technicznych oraz taktycznych. W ostatnich latach zmiany te spowodowały wzrost łącznej przebytej drogi a czas na wykonywanie wysokiej intensywności przewyższał czas spędzony na postoju podczas meczu [Mallo i wsp., 2008]. Podobnego zdania jest Helegerud i wsp. [2001] którzy ponadto sugerują, że zmniejszając ilość zawodników przy takiej samej powierzchni boiska podczas małych gier zawodnicy w większym stopniu poprawiają swoje zdolności fizjologiczne i percepcyjne. Niektórzy autorzy stwierdzili, że w stosując wariant gry 6x6 zawodnicy biegali ze średnią prędkością 18 km/h [Hill-Haas i wsp. 2009]. Z kolei, przy wariancie gry 4x4 zawodnicy pokonują średnio 778 ±160 m a przy 8x8, 693±103m, przy czym 181±72m (4x4) i 187±77m (8x8) pokonali pieszo, 315±86m (4x4) i 334±69m (8x8) biegiem oraz 143±64m (4x4) i 71± 7m (8x8) sprintem [Jones i wsp., 2007]. Małe gry a metody treningowe Większość badań dotyczących małych gier stosowanych w piłce nożnej opiera się na wynikach, które uzyskano wykorzystując tradycyjne treningi interwałowe przeplatające się z aktywnym i pasywnym okresem wypoczynku zawodników. Ostatnie obserwacje dotyczące rekcji organizmu młodych piłkarzy nożnych na obciążenie ich małymi grami obejmowały metody: ciągłą i przerywaną. Treningi metodą przerywaną (4x6min ataki z 1,5 min odpoczynku biernego) oraz ciągłą (24 minut) zostały przeprowadzone w wariantach 2x2, 4x4 oraz 6x6. Stwierdzono, że trening realizowany metodą przerywaną charakteryzował się wzrostem pokonywanej odległości przez zawodników z prędkością bliską 13 km/h [Stephen i wsp., 2011]. Jednak, paradoksalnie, globalny wzrost RPE i HR max % były istotnie wyższe w schemacie ciągłym [Hill-Haas i wsp., 2008]. Podobieństwa w wysiłku 123

przerywanym oraz ciągłym wśród piłkarzy można odnaleźć w pracach Köklü [2010] który sugeruje, że obie metody mogą być wykorzystywane do zintensyfikowania wytrzymałości tlenowej zawodników. Ponadto, Musa i wsp. [2009] zalecają wykorzystanie treningu interwałowego jako alternatywnego sposobu na poprawę profilu lipidowego krwi. Podczas innych badań sprawdzono efektywność małych gier stosując wariant 2, 4 i 6- minutowej formy interwałowej. Pod uwagę wzięto intensywność wysiłku oraz sprawność techniczną podczas gry 3x3. Stwierdzono, że 4-minutowe wysiłki interwałowe są optymalne w zakresie rozwoju wytrzymałości specjalnej zawodników. Jednakże, przekraczając 4-minutowy czas pracy w jednej serii zmniejszamy intensywności wysiłku piłkarza [Fanchini i wsp., 2010; Katis i wsp., 2009]. Małe gry a czynniki motywacyjne i logistyczne W dostępnej literaturze można odszukać prace, które wykazują specyficzny czynnik zwiększający intensywność ćwiczeń u piłkarzy podczas obciążania ich małymi grami. Jest to werbalna zachęta ze strony trenera. Stosując różne kombinacje tego czynnika, osoby prowadzące szkolenie mogą zwiększać intensywność oraz kontrolować przebieg treningu poprzez nadzór i obserwacja ćwiczeń przez samych trenerów zwiększa wydajność zawodników. Na przykład Rampinini i wsp. [2007] wykazali, że HR, stężenie mleczanu i RPE były wyższe wśród 20 amatorskich piłkarzy nożnych (w różnych formatach gry: 3x3, 4x4, 5x5 i 6x6 graczy oraz na boiskach o różnych wymiarach) z zastosowaniem zachęty werbalnej trenera. Podobnego zdania jest Sampaio i wsp. [2007] którzy odnotowali znaczny wzrost RPE u zawodników podczas małych gier 2x2, 3x3 z zastosowaniem komunikacji werbalnej przez trenera. Badania te udowodniły, że rola trenera w wydawaniu poleceń głosem podczas stosowania małych gier zwiększa intensywność treningu. Innym interesującym zagadnieniem związanym ze stosowaniem małych gier u piłkarzy są czynniki logistyczne. Mają one istotne znaczenie w zakresie poprawy motywacji zawodników do gry i podwyższenia intensywność ich wysiłku. Staranne planowanie i organizacja szkoleń w małych grach jest bardzo ważna. Powinny one zaspokoić fizyczne, techniczne i taktyczne wymagania zespołu, wraz z odpowiednim wykorzystaniem motywującego oddziaływania trenera, obszarem boiska, ilością graczy, bramkarzy, modyfikacji reguł gry, doboru intensywności wysiłku i wypoczynku. Istotnym problemem odnośnie tego zagadnienia jest wykonanie takich działań ze strony trenera, aby uniknąć 124

przetrenowania graczy pomimo stosowania treningu charakteryzującego się wysoką intensywnością wysiłku graczy [Stephen i wsp., 2011]. Podobnego zdania jest Iaia [2009] który sugeruje, że szkolenie sportowe w piłce nożnej powinno obejmować wszystkie wymogi techniczne, taktyczne i wysiłkowe ordynowane indywidualnie na każdego gracza. Pomimo powszechnego stosowania małych gier w treningu piłki nożnej, istnieje zaskakująco mało badań porównujących ich skuteczność w porównaniu do tradycyjnych form treningu. Badania, które dotychczas przeprowadzono można podzielić na dwie kategorie: analizujące wskaźniki fizjologiczne w małych grach i ogólnodostępnymi formami treningowymi [Della i wsp., 2008; Köklü, 2010; Sapania i wsp., 2011] oraz porównujące różne metody treningowe w zakresie odpowiedzi fizjologicznej i wydajności pracy u zawodników podczas ich wykonania [Dupont i wsp., 2004; Musa i wsp., 2009]. W wielu badaniach wykazano, że intensywność ćwiczeń osiągana podczas realizowania małych gier przez piłkarzy jest podobna do ćwiczeń treningowych ogólnorozwojowych takich jak biegi interwałowe, ciągłe itp.. Na przykład, Sassi i wsp. [2004] porównali 11 elitarnych graczy z pierwszej ligi hiszpańskiej. Brali pod uwagę ich wskaźniki fizjologiczne a trening rozegrali w dwóch formach gry 4x4 i 8x8. Takie formy małych gier spowodowały u nich wzrost HR max % od 85% do 91% w porównaniu z treningiem interwałowym. Z kolei Dellal i wsp. [2011] adając 10 piłkarzy nożnych z elitarnego francuskiego klubu porównywali ich HR uzyskiwane na krótkotrwałych sprintach, wykonywanych metodą interwałową, trwających od 5 do 30 sekund z różnymi formatami małych gier. W przeciwieństwie do poprzednich badaniach tylko w schemacie 2x2 (bez bramkarzy) oraz 8x8 (z bramkarzami) wykazano podobne wartości HR w porównaniu z treningiem interwałowym. Dodatkowo odnotowano najniższe wartości HR zarówno w treningu interwałowym jak i małych grach w formacie 1x1 (bez bramkarzy) i 4x4 (z bramkarzami). Małe gry a zdolności wysiłkowe zawodników Innym ważnym wskaźnikiem charakteryzującym efektywność fizjologiczną małych gier była analiza maksymalnego zużycia tlenu przez zawodników. Odnotowano, że gracze z najwyższym poziomem VO 2 max rozwinęli najmniejszy procent tego wskaźnika podczas treningu z wykorzystaniem małych gier [Buchheit i wsp., 2009]. Ponadto, stężenie mleczanu we krwi u zawodników wzrosło do 18,6 mmol/l co potwierdza ich znaczącą aktywność glikolityczną [Gaitanos, 1993]. Sugerowano się, że efektem takiej reakcji zawodników 125

na wysiłek mogły być błędy techniczne i taktyczne podczas gry lub przerywany charakter ćwiczeń niekoniecznie był idealnym środkiem do osiągnięcia odpowiednich intensywności podczas treningu [Hoff i Helgerud, 2004]. Dlatego zaproponowano, że gracze o wysokiej wydolności fizycznej i z wysokim poziomem umiejętności taktycznych oraz technicznych nie będą wykonywać wspólnie ćwiczeń w intensywności zbliżonej do występujących w warunkach szkoleniowych tj. małych grach, z osobami z niższym poziomem zaawansowania sportowego [Stephen i wsp., 2011]. Pomimo tego, że w ostatnim czasie wzrosła liczba badań naukowych na temat wykorzystania małych gier w treningu piłki nożnej to należy ostrożnie interpretować dostępne wyniki. Należy brać pod uwagę wszystkie możliwe sposoby realizacji obciążeń treningowych a nie tylko poprzez małe gry gdyż podobnie jak inne środki treningowe posiadają swoje ograniczenia. Najważniejsze zastrzeżenie odnosi się do aktualnego stanu wiedzy odnośnie zmiennych, które wpływają na intensywność małych gier. Ilość systematycznych badań w tej dziedzinie jest mała i w związku z tym wiedza na ten temat jest trudna do sklasyfikowania [Stephen i wsp., 2011]. Hoff i Helgerud [2004] twierdzą, że optymalny trening piłki nożnej jest możliwy tylko wtedy jeśli adaptacja do treningu trwa przez dłuższy okres czasu a intensywność ćwiczeń realizowanych przez zawodników oscylowała powyżej 90% ich HR max. Zaleca się również, aby specjalistyczne szkolenia tego typu odbywały się w etapie przygotowawczym [Safania i wsp., 2011]. Małe gry są więc jedną z lepszych form przygotowania zawodników piłki nożnej go gry meczowej. Należy jednak pamiętać, że małe gry obejmują kształtowanie zdolności techniczno-taktycznych oraz podejmowanie decyzji w ciągle narastającym zmęczeniu, a to bez zastosowania odpowiednich form wypoczywania może spowodować ograniczenia w rozwijaniu umiejętności specjalnych zawodników oraz zmniejszeniu intensywności ćwiczeń wykonywanych przez nich [Stephen i wsp., 2011]. Trenerzy powinni być świadomi wszystkich czynników ograniczających aplikowanie tego rodzaju obciążeń treningowych. Dlatego, dla optymalnego wykorzystania małych gier celem poprawy wydolności fizycznej, sugeruje się systematyczną i rzetelną analizę oraz monitorowanie pracy zawodników w czasie rzeczywistym poprze zastosowanie takich urządzeń jak; telemetryczne mierniki częstości skurczów serca, czujniki lokomocji (GPS), laktametry (spektrofotometryczne, scriningowe). Ponadto, wszystkie czynniki logistyczne potrzebne do zaplanowania i przebiegu małych gier (obszar boiska, ilość graczy, dostępność specjalistycznego sprzętu, liczba pracowników w tym lekarzy i wszelkiego rodzaju specjalistów od odnowy biologicznej) mogą mieć wpływ na skuteczność tego treningu. 126

Dlatego też wysoki poziom organizacyjny jak również zachęta ze strony trenera (doping werbalny) jest potrzebna, aby utrzymać ciągłą motywację zawodnika do treningu [Stephen V. i wsp. 2011; Kalapotharakos i wsp., 2011]. Bibliografia Barbero Alvarez JC., Coutts AJ., Granda J. [2010]; The validity and reliability of a Global Positioning Satellite system deviee to assess speed and repeated sprint ability (RSA) in athletes. J Sei Med Sport, 13 (2): 232-235. Buchheit M., Laursen P., Kuhnle J. [2009]; Game-based training in young elite handball players. Int J Sports Med, 30: 251-258. Coutts A.J., Duffield R. [2010]; Validity and reliability of GPS units for measuring movement demands of team sports. J Sci Med Sports, 13 (1): 133-135. Dellal A., Chamari K., Pintus A. [2008]; Heart rate responses during small-sided games and shorl intermittent running training in elite soccer players; a comparative study. J Strength Cond Res. 22 (5); 1449-57. Dellal A., Lago-Penas C., Wong D., Chamari K. [2011]; Effect of the number of ball contacts within of 4vs4 small-sided games. International Journal of Sports Physiology and Performance, 6; 322-333. Dupont G., Akakpo K., Berthoin S. [2004]; The effect of in-season, high-intensity interval training in soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 18 (3): 584 589. Fanchini M., Azzalin A., Castagna C. [2010]; Effect of bout duration on exercise intensity and technical performance of small-sided games in soccer. Journal of Strength and Conditioning Research, May 28 Football Federation Australia [2010]; Small-sided games hand-book - online. Available from URL: http//www.penrithfe.com/ssg%20handbook%20for%20clubs%2019dec07.pdf, December 10. Fanchini M., Azzalin A., Castagna C., Schena F., McCall A., Impellizzeri F. [2010]; Effect of bout duration on exercise intensity and technical performance of small-sided games in soccer. Journal of Strength and Conditioning Research, 0 (0): 1-6. Foster C., Twist C., Lamb K., icholas C. [2010]; Heart rate responses to small-sided games among elite junior rugby league players. Journal of Strength and Conditioning Research, 24 (4): 906 911. 127

Gabbett T., Mulvey M. [2008]; Time motion analysis of small-sided training games and competitions in elite woman soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 22 (2): 543-552. Gaitanos G.C., Williams C., Boobis L.H., Brooks S. [1993]; Human muscle metabolism during intermittent maximal exercise. American Physiological Society, 0161-7567/93: 712-719. Helgerud J., Engen L.C., Wisloff U., Hoff J. [2001]; Aerobic endurance training improves soccer performance. Medicine & Science in Sports & Exercise, 0195-9131/01/3311-1925. Hill-Haas S., Rowsell G., Coutts AJ., [2008]; Acute physiological responses and timemotion eharaeteristies of two small-sided training regimes in youth soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 22 (6); 1-5. Hill-Haas S., Rowsell G., Dawson B.T., Coutts A.J. [2009]; Acute physiological responses and time-motion characteristics of two small-sided training regimes in youth soccer players Journal of Strength and Conditioning Research, 23 (1): 111 115. Hill-Haas S., Dawson B., Coutts A.J. [2009]; Physiological responses and time-motion characteristics of various small-sided soccer games in youth players. J Sports Sci, 27 (1): 1-8. Hill-Haas S., Coutts A.J., Dawson B. [2010]; Time-motion characteristics and physiological responses of small-sided games in elite youth players; the influence of player number and rule changes. Journal of Strength and Conditioning Research, 24 (8); 2149-56. Hoff J., Helgerud J. [2004]; Endurance and strength training for soccer players. Sports Med, 34 (3): 165-80. Iaia F.M., Rampinini E., Bangsbo J. [2009]; High-intensity training in football. International Journal of Sports Physiology and Performance, 4, 291-306. Impellizzeri F.M., Castagna C. [2007]; Factors influencing physiological responses to small-sided soccer games. J Sports Sei, 25 (6): 659-666. Jones S., Drust B. [2007]; Physiological and technical demands of 4v4 and 8v8 games in elite youth soccer players. Kinesiology, 39 (2):150-156. Kalapotharakos V., Douda H., Spassis A., Vonortas G., Tokmakidis S., Ziogas G. [2011]; Heart rate responses during small-sided games. Soccer Journal, March-April: 46-49. Katis A., Kelles E. [2009]; Effects of small-sided games on physical conditioning and performance in young soccer players. Journal of Sports Science and Medicine, 8, 374-380. Köklü Y. [2010]; A Comparison of physiological responses to various intermittent and continuous small-sided games in young soccer players. Journal of Human Kinetics, 31: 89-96. Little T., Williams A.G. [2007]; Measures of exercise intensity during soccer training drills 128

with professional soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 21(2):367-371. Little T. [2009]; Optimizing the use of soccer drills for physiological development. Strength Cond J, 31 (3): 1-8. Mallo J., avarro E. [2008]; Physical load imposed on soccer players during small-sided training games. J Sports Med Phys Fit, 48 (2); 166-172. Mohammad Safania A.M., Alizadeh R., ourshahi M. [2011]; A comparison of small-side games and interval training on same selected physical fitness factors in amateur soccer players. Journal of Social Sciences, 7 (3): 349-353. Musa D.I., Adeniran S.A., Dikko U., Sayers S.P. [2009]; The effect of a high-intensity interval training program on high-density lipoprotein cholesterol in young men. Journal of Strength and Conditioning Research, 23 (2): 587 592. Owen A., Twist C., Ford P. [2004]; Small-sided games; the physiological and technical eleet of altering pitch size and player numbers. Insight FACA J, 7 (2); 50-53. Rampinini E., Impellizzeri F., Castagna C., Abt G., Chamari K., Sassi A., Marcora S. [2007]; Factors influencing physiological responses to small-sided soccer games. Journal of Sports Sciences, 25 (6): 659 666. Reilly [2005]; An ergonomics model of the soccer training process. Journal of Sports Science, 23 (6): 561 572. Sampaio J., Gareia G., Maeas V. [2007]; Heart rate and pre-pubertal responses to 2x2 and 3x3 small-sided youth soccer games. J Sports Sci. Med, 6 Suppl. 10; 121-122 Sassi R., Reilly T., Impellizzeri F.M. [2004]; A comparison of small-sided games and interval training in elite professional soccer players [abstract]. J Sports Sci. 2004; 22; 562 Stephen V., Hill-Haas D., Dawson B., Impellizzeri F.M., Coutts A.J. [2011]; Physiology of Small-Sided Games Training in Football. Sports Med, 41 (3): 199-220. 129