USŁUGI GEOLOGICZNO-PROJEKTOWE I OCHRONY ŚRODOWISKA WOJCIECH ZAWIŚLAK System Zarządzania Jakością certyfikowany przez DQS wg DIN EN ISO 9001:2008 Adres rejestrowy: Biuro i Pracownia: 54-153 Wrocław 53-610 Wrocław, ul. Góralska 46 ul. Celtycka 11/4 III p. pok. nr 19 tel./fax (71) 373 43 46 e-mail: biuro@geolog-zawislak.pl tel. kom. 601 56 13 26 www.geolog-zawislak.pl WYKONUJE EKSPERTYZY, DOKUMENTACJE I OPINIE - geologiczne - hydrogeologiczne - geologiczno - inżynierskie - geotechniczne Inwestor i Zleceniodawca: Dolnośląskie Centrum Transplantologii Komórkowych z Krajowym Bankiem Dawców Szpiku ul. Grabiszyńska 105 53-439 Wrocław BADANIA PODŁOŻA GRUNTOWEGO DLA POTRZEB - budownictwa - składowisk odpadów - kolektorów sanitarnych i innych OBSŁUGI GEOTECHNICZNE BUDÓW - odbiory wykopów fundamentowych - kontrola wymiany gruntów BADANIA LABORATORYJNE DOKUMENTACJA GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKA dla rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich w podłożu działek nr 29/7, 29/18, 29/20, 29/22, 29/24 położonych przy ul. Kosmonautów we Wrocławiu (AM- 33, obręb Stabłowice) przewidzianych pod budowę pracowni propagacji i modyfikacji komórek do wykorzystania w medycynie regeneracyjnej o standardzie GMP. - analiza granulometryczna - granice konsystencji - analiza areometryczna - badania w aparacie Proctora BADANIE NOŚNOŚCI PODŁOŻA APARATEM VSS - 100 BADANIE NOŚNOŚCI I MODUŁU DYNAMICZNEGO PODŁOŻA PŁYTĄ LEKKĄ HMP LFG-K Opracował zespół: mgr Piotr Sznajder upr. geol. nr VII-1689 mgr Wojciech Zawiślak upr. geol. nr 071045 Właściciel firmy: Wojciech Zawiślak Wrocław, kwiecień 2014 r. REGON 930442643 NIP 894-101-16-84 KONTO BZ W BK 4 O/W rocław 08 1090 2503 0000 0006 3000 016
KARTA INFORMACYJNA DOKUMENTACJI GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKIEJ Tytuł dokumentacji: Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla rozpoznania warunków geologicznoinżynierskich w podłożu działek nr 29/7, 29/18, 29/20, 29/22, 29/24 położonych przy ul. Kosmonautów we Wrocławiu (AM-33, obręb Stabłowice) przewidzianych pod budowę pracowni propagacji i modyfikacji komórek do wykorzystania w medycynie regeneracyjnej o standardzie GMP. Data rozpoczęcia badań: 27.03.2014 r. Data zakończenia badań: 28.03.2014 r. Liczba wykonanych wierceń: Głębokość wierceń: Łączny metraż wierceń: opróbowanie otworów: wykonawca: 14 szt. 12,0 m 168 mb mgr Piotr Sznajder, upr. geol. VII-1689 UGPiOŚ W. Zawiślak, ul. Góralska 46, 53-610 Wrocław Miejsce przechowywania próbek gruntu: Laboratorium mechaniki gruntów firmy UGPiOŚ W. Zawiślak Liczba wykonanych sondowań sondą SD-10: 3 szt. przy otw. nr 5, przy otw. nr 8, przy otw. nr 14, łączny metraż sondowań: 9,0 mb Liczba wykonanych sondowań sondą CPT: 3 szt. przy otw. nr 3, przy otw. nr 9, przy otw. nr 12, łączny metraż sondowań: 36,0 mb wykonawca: UGPiOŚ W. Zawiślak Badania laboratoryjne: analiza makroskopowa, liczba badań: 35 analiza sitowa, liczba badań: 5 badanie granic konsystencji, liczba badań: 8 wykonawca: Laboratorium mechaniki gruntów firmy UGPiOŚ: lic. Łukasz Gawlas mgr inż. Michał Skiba badanie agresywności próbki wody gruntowej w stosunku do materiałów budowlanych, liczba badań: 1 wykonawca: Pracownia Gruntoznawcza Zakładu Geografii Fizycznej, ul. Przybyszewskiego 63/77, 51-148 Wrocław Autorzy dokumentacji: mgr Piotr Sznajder, upr. geol. nr VII-1689 mgr Wojciech Zawiślak, upr. geol. nr 071045 Wrocław, kwiecień 2014 r. str. 2
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ TEKSTOWA 1. WSTĘP...5 2. ZAKRES ZREALIZOWANYCH PRAC...5 2.1. ROBOTY GEOLOGICZNE...5 2.2. PRACE GEODEZYJNE...6 2.3. BADANIA LABORATORYJNE...6 2.4. CZĘŚĆ DOKUMENTACYJNA...6 2.5. METODYKA WYKONANYCH BADAŃ...7 3. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU OBJĘTEGO PRACAMI GEOLOGICZNYMI, KATEGORIA GEOTECHNICZNA OBIEKTU...7 4. INFORMACJE OGÓLNE O TERENIE...8 5. ZARYS BUDOWY GEOLOGICZNEJ I WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH...8 6. PROGNOZA WPŁYWU INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO NATURALNE...9 7. WARUNKI GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKIE...10 8. WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE...13 9. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW GRUNTOWO-WODNYCH W PROJEKTOWANYM POZIOMIE POSADOWIENIA...14 10. PROGNOZA ZMIAN WARUNKÓW GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKICH (WŁAŚCIWOŚCI PODŁOŻA GRUNTOWEGO) W CZASIE...15 11. ZAKRES I SPOSÓB PROWADZENIA MONITORINGU PROJEKTOWANEGO OBIEKTU BUDOWLANEGO...15 12. WSKAZANIA DOTYCZĄCE SPOSOBÓW POSADOWIENIA PROJEKTOWANEGO OBIEKTU BUDOWLANEGO...15 13. WNIOSKI I UWAGI KOŃCOWE...16 14. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW...17 str. 3
SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Zał. nr 1 Mapa lokalizacyjna topograficzna, skala 1 : 25 000 Zał. nr 2 Mapa geologiczna, skala 1 : 50 000 Zał. nr 3 Mapa dokumentacyjna, skala 1 : 500 Zał. nr 4 Mapa głębokości do pierwszego i drugiego poziomu zwierciadła wód podziemnych, skala 1:500 Zał. nr 5 Mapa miąższości gruntów antropogenicznych, skala 1:500. Zał. nr 6 Mapa izolinii stropu gruntów ekspansywnych, skala 1:500. Zał. nr 7 Mapa obszarów zagrożonych podtopieniami Zał. nr 8 Objaśnienia symboli i znaków Zał. nr 9.1 9.14 Karty dokumentacyjne otworów wiertniczych Zał. nr 10.1 10.3 Arkusze badań sondą dynamiczną SD-10 Zał. nr 11.1 11.3 Arkusze badań sondą statyczną CPT Zał. nr 12.1 12.4 Przekroje geologiczno-inżynierskie Zał. nr 13 Tabela parametrów fizyko-mechanicznych gruntów Zał. nr 14 Zestawienie wyników badań laboratoryjnych gruntów spoistych Zał. nr 15.1 15.5 Arkusze analiz sitowych Zał. nr 16 Arkusz badania próbki wody gruntowej na agresywność str. 4
1. WSTĘP Niniejsza dokumentacja opracowana została na zlecenie Dolnośląskiego Centrum Transplantologii Komórkowych z Krajowym Bankiem Dawców Szpiku z siedzibą przy ul. Grabiszyńskiej 105, we Wrocławiu w celu ustalenia budowy geologicznej podłoża pod planowaną inwestycję polegającą na budowie pracowni propagacji i modyfikacji komórek do wykorzystania w medycynie regeneracyjnej o standardzie GMP. W fazie projektowej sporządzono zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dn. 20.12.2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz. U. nr 288, poz. 1696) Projekt robót geologicznych dla rozpoznania warunków geologicznoinżynierskich w podłożu działek nr 29/7, 29/18, 29/20, 29/22, 29/24 położonych przy ul. Kosmonautów we Wrocławiu (AM-33, obręb Stabłowice) przewidzianych pod budowę pracowni propagacji i modyfikacji komórek do wykorzystania w medycynie regeneracyjnej o standardzie GMP. Projekt ten został zatwierdzony decyzją Prezydenta Wrocławia nr WSR-G.6540.06.2014.KK z dnia 12.03.2014 r. W oparciu o zatwierdzony projekt w dniu 27.03.2014 r. przystąpiono do robót geologicznych. Niniejsza dokumentacja określa warunki geologiczno-inżynierskie omawianego terenu i ma być pomocna przy projektowaniu posadowienia budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Dokumentacja zawiera w szczególności informacje dotyczące rozpoznanych gruntów, ich parametrów geotechnicznych, głębokości nawierconego i ustabilizowanego zwierciadła wód gruntowych oraz możliwości posadowienia fundamentów projektowanych budynków. Dokumentacja została sporządzona w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz. U. nr 291, poz. 1714). 2. ZAKRES ZREALIZOWANYCH PRAC 2.1. Roboty geologiczne Roboty geologiczne zrealizowano w dniach 27-28.03.2014 r. W ramach robót geologicznych wykonano łącznie 14 otworów wiertniczych o maksymalnej głębokości 12,0 m. Łącznie wykonano 168 mb wierceń. Wiercenia wykonano wiertnicą mechaniczną typu H25S.MP5 systemem obrotowym w średnicy 7⅝ pod nadzorem uprawnionego geologa. Podczas wierceń na bieżąco prowadzono opis makroskopowy gruntu (odnośnie jego składu, genezy i stanu) oraz str. 5
poziomu wody gruntowej. W trakcie wierceń pobrano próbki gruntów o naturalnym uziarnieniu i o naturalnej wilgotności do szczegółowych badań laboratoryjnych, a następnie sklasyfikowano je zgodnie z Normą PN-86/B-02480, PN-88/B-04481. Po zakończeniu badań otwory geologiczne zlikwidowano, poprzez wypełnienie przestrzeni ubitym urobkiem, zachowując kolejność przewiercanych warstw. Dla określenia stopnia zagęszczenia gruntów sypkich przy otworach nr 5, 8 i 14 (zał. nr 10.1 10.3) wykonano sondowania dynamiczne SD-10. Dla uszczegółowienia parametrów nawierconych gruntów wykonano przy otworach nr 4, 9 i 12 sondowania statyczne CPT (zał. nr 11.1 11.3). 2.2. Prace geodezyjne Objęły tyczenie i niwelację otworów. Tyczenie wykonano przy użyciu urządzenia GPS. Niwelację dowiązano do reperu o znanej wysokości bezwzględnej. 2.3. Badania laboratoryjne W laboratorium mechaniki gruntów Firmy UGPiOŚ Wojciech Zawiślak wykonano badania właściwości fizycznych pobranych próbek gruntów: 35 szczegółowych analiz makroskopowych, a po wytypowaniu 5 analiz sitowych próbek o naturalnym uziarnieniu (NU), 8 analiz granic konsystencji próbek o naturalnej wilgotności (NW). W laboratorium Pracowni Gruntoznawczej Zakładu Geografii Fizycznej Uniwersytetu Wrocławskiego wykonano analizę pobranej z otworu nr 6 próbki wody gruntowej na agresywność w stosunku do betonu. Pobrane próbki gruntów są próbkami czasowego przechowywania i magazynowane są w magazynie próbek geologicznych firmy UGPiOŚ W. Zawiślak do momentu zatwierdzenia niniejszej dokumentacji. 2.4. Część dokumentacyjna Na podstawie wyników robót geologicznych i analiz laboratoryjnych opracowano karty dokumentacyjne otworów wiertniczych, karty sondowań dynamicznych, przekroje geologiczno-inżynierskie i inne załączniki oraz część opisową wraz z mapami i planami zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz. U. nr 291, poz. 1714). str. 6
2.5. Metodyka wykonanych badań Badania laboratoryjne: a) badania gruntów wykonane przez firmę UGPiOŚ Wojciech Zawiślak zgodnie z wymogami normy PN-88/B-04481:1988. Grunty budowlane. Badania próbek gruntu: - analizy uziarnienia gruntu wykonano metodą sitową, - oznaczenie granic konsystencji (Atterberga) oraz wyznaczenie stopnia plastyczności wykonano metodą penetrometru stożkowego. b) oznaczenie agresywności próbki wody gruntowej w stosunku do betonu wykonane zgodnie z metodyką Pracowni Gruntoznawczej Zakładu Geografii Fizycznej. Sondowania dynamiczne sondą SD-10: Sondowania wykonane zostały zgodnie z wymogami normy PN-B-04452:2002. Geotechnika. Badania polowe. Sondowania wykonano z powierzchni terenu. Sondowania statyczne CPT - sondowania statyczne sondą TG 63-150 kn firmy PAGANI z zastosowaniem stożka mechanicznego (Begemana). Interpretację profili gruntowych wykonano w oparciu o PN-B-04452:2002 i przedstawiono za pomocą programu CPT-pro firmy GEOSOFT. Na podstawie wyników sondowań, obliczono następujące parametry fizyko mechaniczne gruntów rodzimych: - stopień zagęszczenia I D, - stopień plastyczności I L, 3. CHARAKTERYSTYKA OBIEKTU OBJĘTEGO PRACAMI GEOLOGICZNYMI, KATEGORIA GEOTECHNICZNA OBIEKTU Według informacji przekazanych od Zleceniodawcy planowana inwestycja polegać będzie na budowie laboratorium, szpitala, budynków zaplecza technicznego, dróg, parkingów oraz niezbędnej infrastruktury technicznej. W pierwszej kolejności planuje się zabudowę działki nr 29/7, na której projektuje się budowę dwukondygnacyjnego, nie podpiwniczonego budynku laboratoryjno badawczego, o wymiarach ok. 27 x 18 m, o łącznej powierzchni ok. 950 m². Odnośnie inwestycji na działce nr 29/7 zagospodarowanie terenu, obejmuje: budowę dróg, miejsc postojowych, placów i chodników o nawierzchni utwardzonej, połączenie komunikacyjne str. 7
z trasą Stabłowicką (obecnie w budowie), przebudowę sieci infrastruktury technicznej kolidujących z planowaną inwestycją, budowę oraz przebudowę przyłączy infrastruktury technicznej, małą architekturę oraz zieleń. Wstępnie założono II kategorię geotechniczną obiektu budowlanego. Ostatecznie kategorię geotechniczną obiektu przyjmuje projektant obiektu. 4. INFORMACJE OGÓLNE O TERENIE Roboty geologiczne przeprowadzone zostały w północno-zachodniej części Wrocławia (gmina Wrocław, powiat Wrocław, województwo dolnośląskie) na działkach nr 29/7, 29/18, 29/20, 29/22, 29/24, które administracyjnie przynależą do obrębu Stabłowice. Obszar wykonanych robót nie jest położony w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) i obszarów chronionych Natura 2000. Pod względem fizyczno-geograficznym, zgodnie z podziałem Polski na jednostki fizyczno-geograficzne wg Kondrackiego, teren badań położony jest w obrębie mezoregionu Równiny Wrocławskiej, makroregionu Niziny Śląskiej (318.5). Pod względem hydrograficznym omawiany obszar położony jest w zlewni rzeki Bystrzyca. 5. ZARYS BUDOWY GEOLOGICZNEJ I WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH Podłoże w obszarze wykonanych prac budują głównie utwory neogenu (trzeciorzędowe), reprezentowane przez twardoplastyczne iły, mułki i piaski. Partię przystropową utworów neogeńskich budują piaski, żwiry i gliny Serii Gozdnicy. Miąższość utworów neogenu w rejonie Wrocławia waha się od 66,00 do 171,70 m. Lokalnie neogen przykrywają osady czwartorzędu - plejstoceńskie wodnolodowcowe osady wodnolodowcowe zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego wykształcone w formie twardoplastycznych do plastycznych glin morenowych i zwałowych, oraz średnio zagęszczonych utworów sypkich występujących w formie nieregularnych soczew pomiędzy glinami. Holocen wykształcony jest w formie średnio zagęszczonych utworów klastycznych oraz lokalnie utworów organicznych o charakterze mad i namułów genezy rzecznej ograniczając się do dolin rzecznych i niskich teras. Miąższość utworów czwartorzędowych mieści się w granicach 40,0 50,0 m. Grunty rodzime, częściowo, mogą być przykryte warstwą nasypów niekontrolowanych powstałych w wyniku zabudowy miejskiej i dzikiego składowania odpadów gruntowych. Według Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000, arkusz Leśnica, obszar przeprowadzonych robót znajduje się w obrębie rejonu wodnego 1cTrI. Główny poziom str. 8
wodonośny znajduje się tutaj w utworach neogenu (trzeciorzędu), a wydajności potencjalnych studni wynoszą 50-70 m 3 /h. Z uwagi na bardzo dobrą izolację wód podziemnych od powierzchni terenu stopień zagrożenia wód podziemnych określa się w tym rejonie jako bardzo niski. Pierwszy poziom zwierciadła wody podziemnej, bezpośrednio w terenie badań, występuje w strefie głębokości od 0,0 m do 2,0 m p.p.t. i odpowiada holoceńskim terasom zalewowym głównych rzek Odry, Oławy oraz Widawy i Ślęzy wraz z ich dopływami. Strefa zasilana jest poprzez infiltrację z rzek oraz gromadzenie wód opadowych i roztopowych. Następne strefy z wodami na głębokościach 2,0 5,0 m obejmują część terasów zalewowych wyższych i terasy nadzalewowe wykształcone jako utwory wodnolodowcowe i lodowcowe oraz głębsze (strefa 5,0 10,0 m) obejmujące wysoczyznę morenową. Pod pokrywą glin zwałowych obecne są utwory wodonośne o dużej miąższości, strefa głębokości 10,0 20,0 m i głębiej. W rejonie Wrocławia stwierdzono również występowanie wód w utworach mezozoicznych i neogenu. Główny poziom użytkowy znajduje się w utworach neogenu, niekiedy czwartorzędu. W utworach czwartorzędu na głębokości kilku metrów, rzadziej do 40,0 m. 6. PROGNOZA WPŁYWU INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO NATURALNE W czasie trwania robót budowlanych należy liczyć się z wystąpieniem okresowych uciążliwości wynikających z pracy sprzętu budowlanego. Lokalne zmiany środowiska, najbliższego otoczenia terenu budowy budynku, mogą dotyczyć: - morfologii terenu, w wyniku składowania mas ziemnych i materiałów budowlanych, - warstwy gleby lokalnie zniszczonej w wyniku robót budowlanych, ruchu pojazdów i placów postojowych, - warstwy gleby skażonej substancjami ropopochodnymi w wyniku awarii sprzętu budowlanego (wycieki paliwa, oleju, smaru), - powietrza zanieczyszczonego za przyczyną emisji do atmosfery spalin i pyłów mineralnych z maszyn i urządzeń zasilanych silnikami spalinowymi, - środowiska akustycznego z powodu wzrostu hałasu na skutek pracy sprzętu budowlanego, - konieczności wykonania zabezpieczeń drzew przy drogach, chodnikach i przejściach dla pieszych, - zmiany głębokości zwierciadła wód gruntowych na skutek odwadniania wykopu. str. 9
Eksploatacja obiektu nie powinna powodować uciążliwości dla istniejącego otoczenia ani pogorszenia stanu środowiska w stosunku do stanu obecnego. 7. WARUNKI GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKIE Podłoże gruntowe badanego terenu przebadano do głębokości 12,0 m p.p.t. (otw. nr 1-14). Powierzchniową warstwę w otworach stanowi nasyp niekontrolowany, w którego składzie wyróżniamy humus, glinę, ił, piasek i żwir. Nasyp niekontrolowany należy uznać za warstwę nienośną. Spąg wszystkich otworów budują grunty spoiste, wykształcone jako iły oraz iły pylaste w stanie twardoplastycznym. Grunty sklasyfikowano i przyjęto ich nazwy zgodnie z normami PN-86/B-02480:1986 i PN-B- 02481:1998 kierując się rodzajem i genezą gruntów oraz jednolitością parametrów geotechnicznych. Niezbędne do obliczeń statycznych parametry: gęstość objętościową (ρ), kąt tarcia wewnętrznego (ø u ), edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej (M 0 ), moduł odkształcenia pierwotnego (E 0 ) oraz wilgotność naturalną (w n ), wyznaczono metodą B z tabel i wykresów zależności pomiędzy tymi parametrami a cechą wiodącą podanych w w/w normie. Parametry geotechniczne dla gruntów wyznaczono na podstawie normy PN-81/B-03020. Parametry wiodące, tj. stopień plastyczności oraz stopień zagęszczenia podano w tabeli parametrów fizyko-mechanicznych (zał. nr 13) jako wartości uśrednione dla każdej warstwy geotechnicznej. Pomijając nasypy, kierując się rodzajem i genezą gruntów oraz jednolitością parametrów geotechnicznych, w podłożu wydzielono następujące warstwy geologiczno-inżynierskie: Czwartorzędowe osady rzeczne: Warstwa I czwartorzędowe, rzeczne, zagęszczone o stopniu zagęszczenia I D = 0,70 pospółki: - gęstość objętościowa ρ = 2,10 t. m -3 dla gruntu nawodnionego przy wilgotności naturalnej W n = 14,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 39,9 O, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 196,1 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 176,0 MPa. Warstwa IIa czwartorzędowe, rzeczne, zagęszczone o I D = 0,70 piaski średnie, piaski średnie ze żwirem, piaski grube: str. 10
- gęstość objętościowa ρ = 2,05 t. m -3 dla gruntu nawodnionego przy wilgotności naturalnej W n = 18,0 - kąt tarcia wewnętrznego φ = 34,2 O, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 132,2 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 111,1 MPa. Warstwa IIb czwartorzędowe, rzeczne, średnio zagęszczone o I D = 0,60 piaski średnie, piaski średnie ze żwirem, piaski grube: - gęstość objętościowa ρ = 2,00 t. m -3 dla gruntu nawodnionego przy wilgotności naturalnej W n = 22,0 %, oraz ρ = 1,85 t. m -3 dla gruntu wilgotnego przy wilgotności naturalnej W n = 14,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 33,6 O, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 112,30 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 94,60 MPa Neogeńskie osady płytko-morskie: Warstwa III neogeńskie, płytko-morskie, średnio zagęszczone o stopniu zagęszczenia I D = 0,40 piaski drobne, piaski pylaste : - gęstość objętościowa ρ = 1,90 t. m -3 dla gruntu nawodnionego przy wilgotności naturalnej W n = 24,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 29,9 O, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 51,3 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 38,3 MPa Warstwa B2 neogeńskie, płytko-morskie, twardoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,21 gliny piaszczyste, gliny pylaste, gliny pylaste zwięzłe, piaski gliniaste: - gęstość objętościowa ρ = 2,00-2,20 t. m -3 przy wilgotności naturalnej W n = 12,0-22,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 18,1 O, - spójność C u = 31,2 kpa, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 36,0 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 27,4 MPa. Warstwa B1 neogeńskie, płytko-morskie, twardoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,11 gliny piaszczyste, gliny pylaste, gliny pylaste zwięzłe: str. 11
- gęstość objętościowa ρ = 2,00-2,20 t. m -3 przy wilgotności naturalnej W n = 12,0-22,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 19,9 O, - spójność C u = 35,1 kpa, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 46,8 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 35,5 MPa. Warstwa D3 neogeńskie, płytko-morskie, twardoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,20 iły pylaste: - gęstość objętościowa ρ = 1,90 t. m -3 przy wilgotności naturalnej W n = 33,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 10,3 O, - spójność C u = 50,0 kpa, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 24,3 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 13,7 MPa. Warstwa D2 neogeńskie, płytko-morskie, twardoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,13 iły pylaste: - gęstość objętościowa ρ = 1,90 t. m -3 przy wilgotności naturalnej W n = 33,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 11,3 O, - spójność C u = 52,7 kpa, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 28,5 MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 16,1 MPa. Warstwa D1 neogeńskie, płytko-morskie, twardoplastyczne o stopniu plastyczności I L = 0,07 iły pylaste, iły: - gęstość objętościowa ρ = 1,90 t. m -3 przy wilgotności naturalnej W n = 30,0 %, - kąt tarcia wewnętrznego φ = 12,1 O, - spójność C u = 56,0 kpa, - edometryczny moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 33,0MPa, - moduł pierwotny odkształcenia E 0 = 18,6 MPa. Szczegółowy układ przestrzenny wydzielonych warstw geologiczno-inżynierskich przedstawiono na kartach dokumentacyjnych otworów wiertniczych (zał. nr 9.1 9.14) i str. 12
przekrojach geologiczno-inżynierskich (zał. nr 12.1 12.4), a parametry fizycznomechaniczne dla tych warstw zawarto w tabeli (zał. nr 13). 8. WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE Wodę gruntową o zwierciadle swobodnym nawiercono w otworach: 5, 6, 7, 12, 13 oraz 14. W otworach nr 1, 2, 3, 4, 8, 9, 10, 11 oraz 12, stwierdzono również występowanie zwierciadła wody o charakterze naporowym. Zwierciadło pierwszego poziomu wodonośnego stabilizuje się na rzędnej z przedziału 111,80-112,22 m n.p.m. a drugiego poziomu na rzędnej z przedziału 113,80 114,10 m n.p.m. Szczegółowe głębokości występowania zwierciadła wód gruntowych przedstawia poniższa tabela. Nr otworu Tab.1 Zestawienie nawierconych wód podziemnych Nawiercone i ustabilizowane zwierciadła wód podziemnych rzędna terenu m n.p.m. głębokość m p.p.t. zwp nawiercone rzędna m n.p.m. zwp ustabilizowane głębokość m p.p.t. rzędna m n.p.m. 1 116,15 9,5 106,65 4,0 112,15 2 115,98 10,1 105,88 3,9 112,08 3 116,07 7,3 108,77 4,0 112,07 4 116,04 10,5 105,54 4,2 111,84 5 115,94 1,9 114,04 1,9 114,04 6 115,70 1,6 114,10 1,6 114,10 7 115,58 1,7 113,88 1,7 113,88 8 115,50 2,2 113,30 1,7 113,80 9 116,22 9,8 106,42 4,0 112,22 10 116,17 9,0 107,17 4,0 112,17 11 116,07 9,4 106,67 4,1 111,97 12 115,80 1,7 114,10 1,7 114,10 12 115,80 9,0 106,80 4,0 111,80 13 115,68 1,6 114,08 1,6 114,08 14 115,41 1,4 114,01 1,4 114,01 Wydzielono dwie warstwy wodonośne. Pierwsza warstwa wodonośna utworzona jest przez neogeńskie piaski drobne oraz piaski pylaste. Naporowe zwierciadło w tej warstwie znajduje się pod znacznym ciśnieniem co powoduje podniesienie w krótkim czasie zwierciadła nawierconego o ok. 5 m ku powierzchni. Grunty tej warstwy charakteryzują się słabymi i średnimi cechami filtracyjnymi. Druga warstwa wodonośna zbudowania jest z czwartorzędowych piasków średnich, piasków grubych oraz pospółek. Woda ma zwierciadło swobodne lub nieznacznie str. 13
napięte przez wyżej ległe nasypy niekontrolowane. Grunty tej warstwy charakteryzują się dobrymi i bardzo dobrymi cechami filtracyjnymi. Szczegółowa charakterystyka gruntów sypkich znajduje się na arkuszach analiz sitowych (zał. nr 15.1 15.5). Dodatkowo na stan wód w obrębie badanego terenu będą miały wpływ opady atmosferyczne oraz topnienie pokrywy śnieżnej. Badanie próbki wody z otworu nr 6 wykazało słabą agresywność kwasową (la2), brak agresywności ługującej, brak agresywności węglanowej, słabą agresywność siarczanową (Ia1) w stosunku do betonu i żelbetonu. Woda wykazuje środowisko chemiczne średnio agresywne (XA1) w stosunku do betonu (zał. nr 16). 9. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW GRUNTOWO-WODNYCH W PROJEKTOWANYM POZIOMIE POSADOWIENIA Warunki gruntowo-wodne panujące w podłożu budowlanym w poziomie posadowienia można podzielić na: a) Korzystne, gdy mamy do czynienia z występowaniem: - gruntów sypkich (niespoistych) w stanie średnio zagęszczonym i zagęszczonym, - gruntów spoistych w stanie twardoplastycznym, zwartym i półzwartym, - zwierciadła wody gruntowej poniżej poziomu posadowienia. - brak występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych. b) Niekorzystne, gdy mamy do czynienia z występowaniem: - gruntów sypkich (niespoiste) w stanie luźnym, - gruntów spoistych w stanie plastycznym i miękkoplastycznym, - zwierciadła wód gruntowych w poziomie posadowienia lub powyżej poziomu posadowienia, - gruntów nasypowych, - niekorzystnych zjawisk geologicznych. Warunki gruntowo-wodne na badanym terenie można określić jako korzystne pod warunkiem, że projektowane obiekty posadowione będą powyżej zwierciadła wód podziemnych. Dla projektowanego budynku laboratorium można przyjąć korzystne warunki gruntowo-wodne. Ze względu na brak szczegółowych informacji dotyczących poziomu posadowienia pozostałych planowanych obiektów nie można określić dla nich charakterystyki warunków gruntowo-wodnych. str. 14
10. PROGNOZA ZMIAN WARUNKÓW GEOLOGICZNO-INŻYNIERSKICH (WŁAŚCIWOŚCI PODŁOŻA GRUNTOWEGO) W CZASIE W trakcie realizacji i eksploatacji inwestycji nie wyklucza się zaistnienia niżej opisanych zmian warunków geologiczno-inżynierskich: zmiana poziomu wód podziemnych (wahania zwierciadła wody), wzrost wytrzymałości, zmniejszenie filtracji, zmniejszenie odkształcalności podłoża wskutek jego konsolidacji. lokalna zmiana kierunku przepływu wód gruntowych na skutek obecności w gruncie fundamentu projektowanego budynku. Wszystkie możliwe zmiany warunków geologiczno-inżynierskich powinny być uwzględnione przy sporządzaniu projektu budowlanego oraz w trakcie realizacji prac budowlanych i eksploatacji. 11. ZAKRES I SPOSÓB PROWADZENIA MONITORINGU PROJEKTOWANEGO OBIEKTU BUDOWLANEGO Na etapie prac ziemnych zaleca się wykonywanie odbioru wykopu budowlanego i stwierdzenie zgodności warunków gruntowo-wodnych z wykonaną dokumentacją geologiczno-inżynierską. Drugim ważnym elementem na etapie wykonywania robót budowlanych są pomiary geodezyjne. Obserwacjami geodezyjnymi należy objąć punkty charakterystyczne zlokalizowane na monitorowanej konstrukcji i obiektach jej towarzyszących. Pozwolą one na określenie odwzorowania ewentualnych przemieszczeń podłoża na konstrukcji obiektów. W fazie eksploatacji monitoring obiektów sprowadza się do obserwacji wizualnych zachowania się podłoża obiektów i ich otoczenia jak też samych obiektów. Powinien obejmować przeglądy eksploatowanego obiektu budowlanego, jego otoczenia oraz podłoża gruntowego. Obserwacje należy prowadzić w terminach i zakresie zgodnym z Prawem Budowlanym. W przypadkach stwierdzenia nadmiernych osiadań, powstania rys na obiekcie lub przesiąków wód w obrębie budynku należy opracować i wdrożyć indywidualny system monitoringu, dostosowany do zaobserwowanych zjawisk. 12. WSKAZANIA DOTYCZĄCE SPOSOBÓW POSADOWIENIA PROJEKTOWANEGO OBIEKTU BUDOWLANEGO Z uwagi na brak informacji odnośnie szczegółowej zabudowy omawianych działek nie można jednoznacznie wskazać najlepszych rozwiązań posadowienia projektowanych obiektów. Na podstawie przeprowadzonych badań gruntu stwierdza się, że w str. 15
zależności od projektowanego poziomu posadowienia będą występowały proste lub złożone do skomplikowanych warunki gruntowo-wodne. W przypadku występowania zwierciadła wody gruntowej powyżej projektowanej rzędnej posadowienia, konieczne będzie odwadnianie wykopu na etapie prac ziemnych. Na badanym terenie występują grunty ekspansywne tj. neogeńskie iły. W przypadku posadawiania obiektów bezpośrednio na gruntach ekspansywnych powinno się poddać je badaniu pęcznienia na etapie projektowania poszczególnych obiektów. Z uwagi na występowanie napiętego zwierciadła wód gruntowych pod znacznym ciśnieniem przy projektowaniu obiektów budowlanych należy brać pod uwagę możliwość występowania przebić hydraulicznych z głębszego poziomu wodonośnego. W przypadku wystąpienia przebicia hydraulicznego do wykonanego wykopu należy spodziewać się znacznego dopływu wód podziemnych. W celu dokładnego ustalenia zmian zwierciadła wody, proponuje się przed rozpoczęciem prac budowlanych (najlepiej z rocznym wyprzedzeniem) wykonać dwa otwory piezometryczne w celu obserwacji sezonowych wahań zwierciadła wody. Informacje te pozwolą ustalić stan minimalnego i maksymalnego zwierciadła wody gruntowej. 13. WNIOSKI I UWAGI KOŃCOWE 1) Podłoże gruntowe rozpoznano punktowo wykonując 14 otworów wiertniczych do maksymalnej głębokości 12,0 m p.p.t. Wykonano również 3 sondowania sondą SD-10 przy otworach nr 5, 8 i 14 oraz 3 sondowania statyczne CPT, przy otworach nr 4, 9 i 12. 2) Na podstawie wykonanych wierceń stwierdza się, że rodzime podłoże gruntowe badanego terenu zbudowane jest z czwartorzędowych osadów rzecznych. Starsze utwory budują neogeńskie (trzeciorzędowe) osady pochodzenia morskiego. 3) Podłoże gruntowe cechuje pewna zmienność litologiczna, a utwory występują horyzontalnie. W miejscach występowania gruntów ekspansywnych jakimi są iły należy przyjąć że warunki gruntowe są skomplikowane. W pozostałych miejscach warunki gruntowo wodne będą od prostych do złożonych. Dokładne określenie warunków gruntowo-wodnych powinno nastąpić po wstępnym str. 16
zaprojektowaniu poszczególnych obiektów a badania geologiczne powinny zostać uszczegółowione dla tych obiektów. 4) Nasyp niekontrolowany o zróżnicowanym składzie jest gruntem nienośnym i nie powinien stanowić podłoża gruntowego. 5) Grunty sypkie zgrupowane w warstwach IIb, IIa, I o stopniach zagęszczenia I D z zakresu od 0,60 do 0,70 charakteryzują się bardzo dobrymi parametrami wytrzymałościowymi. Grunty sypkie warstwy III o stopniu zagęszczenia I D =0,40 charakteryzują się dobrymi parametrami wytrzymałościowymi. Grunty te nadają się do bezpośredniego posadowienia. 6) Grunty spoiste warstw geotechnicznych B1-B2 i D1, o stopniu plastyczności I L = 0,07 0,21, charakteryzują się przeciętnymi wartościami parametrów wytrzymałościowych. Grunty spoiste warstw geotechnicznych D2 i D3, o stopniu plastyczności I L = 0,13 0,20, charakteryzują się słabymi wartościami parametrów wytrzymałościowych 7) Wodę gruntową o zwierciadle swobodnym lub napiętym nawiercono we wszystkich otworach. Pierwsze zwierciadło wód gruntowych stabilizuje się na rzędnych z przedziału 111,80 112,22 m n.p.m. a drugie na rzędnych z przedziału 113,80 114,10 m n.p.m. Woda gruntowa wykazuje środowisko chemiczne średnio agresywne (XA2) w stosunku do betonu. 8) Proponuje się wykonanie otworu obserwacyjnego na omawianym terenie w celu określenia sezonowych wahań zwierciadła wód gruntowych. 9) Obszar badań położony jest w granicach potencjalnego zagrożenia powodziowego. 10) Stosownie do postanowień ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. nr 163, poz. 981) niniejszą dokumentację należy przedstawić celem zatwierdzenia w czterech egzemplarzach wraz z wersją elektroniczną w Wydziale Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miejskiego Wrocławia. 14. WYKAZ WYKORZYSTANYCH MATERIAŁÓW - Projekt robót geologicznych dla rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich w podłożu działek nr 29/7, 29/18, 29/20, 29/22, 29/24 położonych przy ul. Kosmonautów we Wrocławiu (AM-33, obręb Stabłowice) przewidzianych pod budowę pracowni propagacji i modyfikacji komórek do wykorzystania w medycynie regeneracyjnej o standardzie GMP; UGPiOŚ Wojciech Zawiślak, styczeń 2014r. str. 17
- Winnicka G., 1997: Mapa Geologiczno-Gospodarcza Polski wraz z objaśnieniami, skala 1:50000, arkusz Wrocław - 764; Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. - Winnicka G., 1987: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski wraz z objaśnieniami, skala 1: 50 000, arkusz Wrocław - 764; Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. - Kondracki J., 2002: Geografia regionalna Polski; PWN, Warszawa. - Paczyński B., 1995: Atlas hydrogeologiczny Polski, skala 1:500 000, cz. II; PAE S.A. Warszawa. - Stupnicka E., 2007: Geologia Regionalna Polski; Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa. - Żuk U., 2000: Mapa Hydrogeologiczna Polski wraz z objaśnieniami, skala 1:50 000, arkusz Wrocław 764; Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. - Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. nr 163, poz. 981). - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627, z późniejszymi zmianami). - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie gromadzenia i udostępniania informacji geologicznej (Dz. U. nr 282, poz. 1657). - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz.U. nr 291, poz. 1714). - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz. U. nr 288, poz. 1696). - Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz. U. nr 0, poz. 463). - PN-86/B-02480 Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów. - PN-88/B-04481 Grunty budowlane. Badania próbek gruntu. - PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. - PN-B-04452:2002 Grunty budowlane. Badania polowe. Informacje z Internetu: - http://ikar2.pgi.gov.pl - Ikar Geoportal Państwowego Instytutu Geologicznego - www.pgi.gov.pl - Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy - www.geoportal.gov.pl/ - Geoportal - http://www.mos.gov.pl - Baza danych geologiczno-inżynierskich wraz z opracowaniem atlasu geologiczno-inżynierskiego aglomeracji wrocławskiej - http://obszary.natura2000.pl/ - http://www.wroclaw.pl str. 18