Biuro Projektowe Gospodarki Wodno-Ściekowej HYDROSAN Sp. z o.o. ul. Sienkiewicza Gliwice. Gmina Jawor. Województwo:

Transkrypt

1 Inwestor: Gmina Jawor ul. Rynek Jawor Zleceniodawca: Biuro Projektowe Gospodarki Wodno-Ściekowej HYDROSAN Sp. z o.o. ul. Sienkiewicza Gliwice Opinia geotechniczna określająca warunki gruntowo wodne pod projektowaną budowę nowej nitki rurociągu tłoczonego od przepompowni ścieków przy ul. Starojaworskiej do oczyszczalni ścieków Lokalizacja: Miejscowość: Gmina: Powiat: Województwo: Jawor, Małuszów Jawor, Męcinka jaworski dolnośląskie Wykonawca: GEOSKOP Sp. z o. o. Sp. k. ul. Krakowska 29c Wrocław Opracował: Prezes Zarządu mgr Marcin Kościk geolog inżynierski upr. nr VII-1262 mgr Piotr Borysewicz mgr Artur Jakubiak geolog Wrocław listopad 2015 r.

2 Spis treści 1WSTĘP PODSTAWY FORMALNE CEL I ZAKRES MATERIAŁY WYJŚCIOWE...3 2OPIS ZASTOSOWANYCH METOD BADAWCZYCH OTWORY BADAWCZE SONDOWANIA GEOTECHNICZNE SONDĄ DYNAMICZNĄ DPL OPRÓBOWANIE BADANIA LABORATORYJNE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO - MECHANICZNYCH GRUNTÓW PRACE GEODEZYJNE WYDZIELENIE WARSTW GEOTECHNICZNYCH...5 3WYNIKI PRAC TERENOWYCH I BADAŃ LABORATORYJNYCH BUDOWA GEOLOGICZNA WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE WARUNKI GEOTECHNICZNE USTALENIE RODZAJU WARUNKÓW GRUNTOWYCH ORAZ KATEGORII GEOTECHNICZNEJ CHARAKTERYSTYKA WYDZIELONYCH WARSTW GEOTECHNICZNYCH WYSADZINOWOŚĆ GRUNTÓW OCENA JAKOŚCI PODŁOŻA GRUNTOWEGO PODSUMOWANIE I WNIOSKI Spis załączników 1. Mapa lokalizacyjna w skali 1: Mapa dokumentacyjna w skali 1: Karty otworów badawczych 4. Wyniki badań sondą dynamiczną DPL 5. Objaśnienia do kart otworów badawczych 6. Wyniki badań laboratoryjnych 7. Tabela wyprowadzonych wartości parametrów geotechnicznych wydzielonych warstw 8. Tabela charakterystycznych wartości parametrów geotechnicznych wydzielonych warstw

3 1 Wstęp 1.1 Podstawy formalne Opracowanie zostało wykonane na podstawie zlecenia, wystawionego przez firmę Biuro Projektowe Gospodarki Wodno-Ściekowej HYDROSAN Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Sienkiewicza 10 w Gliwicach. Wykonawcą jest Geoskop Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą przy ul. Krakowskiej 29c we Wrocławiu. Inwestorem niniejszej inwestycji jest Gmina Jawor z siedzibą przy ul. Rynek 1 w Jaworze. Niniejsza opinia została wykonana na podstawie następujących przepisów: Ustawą z dnia 30 stycznia 2015 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2015, poz. 196); Ustawa z dnia 5 grudnia 2003 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 207, poz wraz z późniejszymi zmianami); Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych (Dz. U Nr 81, poz. 463); 1.2 Cel i zakres Przeprowadzone prace i badania miały na celu określenie warunków gruntowo wodnych podłoża terenu pod projektowaną budowę nowej nitki rurociągu tłocznego od Przepompowni Ścieków przy ul. Starojaworskiej do Oczyszczalni Ścieków - lokalizacja: Jawor dz. nr 95/23, 95/21, 76/3, 85/2, 57/2, 69, obr. nr 2 Stary Jawor, 8/1, 3, obr. nr 1 Gospodarstwo, Gmina Męcinka dz. nr 236, 223, 235, 222/41 obr. nr 4 Małuszów (Zał. nr 1 i 2). Zakres prac został określony przez Zleceniodawcę. Niniejsza opinia geotechniczna opracowana została na potrzeby posadowienia obiektów budowlanych, dlatego też została wykonana według Eurokodów 7 - PN-EN :2008 i PN-EN :2009. Nazewnictwo gruntów przedstawione w niniejszej opinii zostało również dostosowane do norm europejskich i określone na podstawie normy PN-EN ISO :2006. Parametry gruntów przedstawione w niniejszej opinii geotechnicznej, oparte zostały na wykonanych w terenie geotechnicznych otworach badawczych, sondowaniach geotechnicznych sondą dynamiczną DPL oraz wynikach badań laboratoryjnych. Zestawienie wyprowadzonych i charakterystycznych 2

4 parametrów wydzielonych warstw geotechnicznych przedstawiono w tabeli Zał. nr 7 i 8. W celu udokumentowania postawionego zadania wykonano: 1) prace terenowe: wytyczenie 18 geotechnicznych otworów badawczych, 18 geotechnicznych otworów badawczych do głębokości 1,5 3,5m ppt łącznie 53,0 mb, 4 geotechnicznych sondowań sondą dynamiczną DPL do gł. 2,0 3,0 m ppt łącznie 11,0 m, pobór próbek gruntu do badań laboratoryjnych, badania makroskopowe gruntów. 2) prace laboratoryjne: oznaczenie parametrów fizyko mechanicznych gruntów, 3) prace kameralne: mapa lokalizacyjna, mapa dokumentacyjna, karty dokumentacyjne otworów badawczych, wyniki badań sondą dynamiczną DPL, karty badań laboratoryjnych, tekst opracowania z wnioskami. 1.3 Materiały wyjściowe 1. Zarys geotechniki Z. Wiłun, Warszawa 1987 r. 2. Wytyczne wydzielania warstw geotechnicznych Geoprojekt, Warszawa 1987 r. 3. PN-B-03020:1981. Grunty budowlane Posadowienie bezpośrednie budowli Obliczenia statyczne i projektowanie. Warszawa 1981 r. 4. PN-B-04481:1988. Grunty budowlane Badania próbek gruntu. Warszawa 1988 r. 5. PN-EN :2008. Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne. Warszawa 2008 r. 6. PN-EN :2009. Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 2: Rozpoznanie i badanie podłoża gruntowego. Warszawa 2009 r. 7. Laboratoryjne badania gruntów E. Myślińska, Warszawa 2006 r. 8. PN-EN ISO :2006. Badania geotechniczne - Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 2: Zasady klasyfikowania. Warszawa 2012 r. 9. PN-EN 206-1:2003. Beton Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja 3

5 i zgodność. Warszawa 2003r. 2 Opis zastosowanych metod badawczych 2.1 Otwory badawcze Otwory badawcze zostały wykonane za pomocą urządzeń MWG-6. Były to wiercenia mechaniczno obrotowe, na sucho, o średnicy φ 110 mm. Wykonano 18 otworów badawczych J-0 J-17 do głębokości 1,5 3,5 m ppt, o łącznym metrażu 53,0 mb. Otwór J-1 ze względu na występowanie w podłożu niezinwentaryzowanych na mapach sieci elektrycznych został przesunięty. Natomiast otwór J-4 ze względu na występowanie w podłożu piasków ze żwirem z kamieniami, których nie udało się przewiercić wiertnicą mechaniczną został wykonany do głębokości 1,5 m ppt. W trakcie prowadzenia robót badawczych na bieżąco prowadzono opis geotechniczny gruntów i wykonywano ich makroskopowe badania. Po opróbowaniu otwory zostały zlikwidowane z zachowaniem kolejności przewiercanych warstw. Lokalizację otworów badawczych przedstawiono na mapie dokumentacyjnej (Zał. nr 2), a ich profile geotechniczne zamieszczono na Zał. nr 3. Na podstawie profilów otworów i sondowań geotechnicznych, określono budowę geologiczną (p. 3.1), warunki hydrogeologiczne (p. 3.2) i geotechniczne (p. 3.3) podłoża terenu badań. 2.2 Sondowania geotechniczne sondą dynamiczną DPL Dla oceny stopnia zagęszczenia gruntów gruboziarnistych (niespoistych), w rejonie lokalizacji otworów badawczych J-7, J-8, J-12 oraz J-15 zostały wykonane sondowania geotechniczne sondą wbijaną typu DPL (SD-10), zgodnie z normą PN- EN :2009 [6]. Wykonano 4 sondowania geotechniczne S-1 S-4 do głębokości 2,0 3,0 m ppt. Karty sondowań geotechnicznych stanowi Zał. nr 4. Sondowania geotechniczne DPL, łącznie z wynikami badań laboratoryjnych (Zał. nr 6) posłużyły do wydzielenia warstw geotechnicznych w podłożu, przedstawionych na Zał. nr 7 i 8, a tym samym do określenia warunków geotechnicznych. 2.3 Opróbowanie W celu określenia parametrów fizyko-mechanicznych w trakcie wierceń pobrano, zgodnie z normą PN-EN :2009 [6] 1 próbkę gruntów 4

6 drobnoziarnistych kat. B (o naturalnej wilgotności NW) oraz 7 próbek gruntów gruboziarnistych kat. C (o naturalnym uziarnieniu NU). Próbki pobrane zostały w ilości umożliwiającej przeprowadzenie badań parametrów fizyko-chemicznych. 2.4 Badania Laboratoryjne Badania właściwości fizyko - mechanicznych gruntów Badania laboratoryjne próbek gruntu pobranych z otworów badawczych przeprowadzone zostały w następującym zakresie: próbki gruntu o naturalnej wilgotności (kat. B): - skład granulometryczny (analiza areometryczna), - granice konsystencji, - gęstość właściwa, - gęstość objętościowa, - wilgotność naturalna, - zwartość części organicznych, próbki gruntu o naturalnym uziarnieniu (kat. C): - skład granulometryczny (analiza sitowa), - gęstość właściwa, - wilgotność naturalna. Badania składu uziarnienia gruntów gruboziarnistych zostały wykonane poprzez rozdzielenie poszczególnych frakcji za pomocą odsiewania ich na sitach, natomiast w przypadku gruntów drobnoziarnistych wykonana była analiza areometryczna. 2.5 Prace geodezyjne Prace geodezyjne polegały na wyznaczeniu w terenie projektowanych otworów badawczych oraz ich pomiarze wysokościowym w dowiązaniu do reperów roboczych (studzienki kanalizacyjne znajdujące się wzdłuż planowanej nitki rurociągu). 2.6 Wydzielenie warstw geotechnicznych Na podstawie wykonanych otworów badawczych (p. 2.1), sondowań geotechnicznych sondą dynamiczną DPL (p. 2.2) oraz badań laboratoryjnych (p. 2.4) wydzielono warstwy geotechniczne w gruntach rodzimych oraz antropogenicznych podłoża. Wydzielenie warstw, jednorodnych pod względem 5

7 cech fizycznych i mechanicznych, przeprowadzono zgodnie z Wytycznymi [2]. Parametry geotechniczne poszczególnych warstw określono na podstawie badań polowych i laboratoryjnych oraz na podstawie normy PN-81/B [3]. Wyprowadzone wartości parametrów fizyko mechanicznych wydzielonych warstw geotechnicznych podłoża przedstawiono w formie tabelarycznej na Zał. nr 7. Na ich podstawie określono charakterystyczne wartości parametrów fizyko mechanicznych wydzielonych warstw geotechnicznych podłoża Zał. nr 8. Na dalszych etapach projektowania geotechnicznego określone zostaną parametry obliczeniowe zgodnie z PN-EN :2009 [6]. 3 Wyniki prac terenowych i badań laboratoryjnych 3.1 Budowa geologiczna Na podstawie wierceń badawczych wykonanych dla potrzeb niniejszej opinii w październiku 2015 r., rozpoznano budowę geologiczną obszaru badań 18 otworami badawczymi J-0 J-17 do głębokości 1,5 3,5 m ppt. W budowie podłoża udział biorą czwartorzędowe grunty drobnoziarniste (spoiste i małospoiste) i gruboziarniste (niespoiste). Grunty te przykryte są od góry warstwą gruntów antropogenicznych (nasypami budowlanymi, niebudowlanymi) oraz humusu (gleby). W otworach badawczych J-0, J-3, J-5 J-14 oraz J-16 bezpośrednio od powierzchni terenu nawiercono warstwę humusu o miąższości 0,1 0,3 m. W otworach badawczych J-0, J-14, J-16 i J-17 na głębokości 0,2 0,7 m ppt nawiercono grunty antropogeniczne (nasypy niebudowlane) składające się z mieszaniny gliny pylastej, piasku średniego, kamieni i fragmentów cegieł. Miąższość tych gruntów wynosi 0,3 0,4 m. W otworach badawczych J-14 i J-15 bezpośrednio od powierzchni terenu (J-15) oraz na głębokości 0,1 m ppt (J-14) nawiercono grunty antropogeniczne (nasypy budowlane) składające się z piasku średniego ze żwirem i kamieniami. Miąższość tych gruntów wynosi 0,6 0,9 m. W otworach badawczych J-1, J-4, J-5, J-7 J-13, J-15, J-16, J-17 na głębokości 0,3 2,5 m ppt znajdują się grunty gruboziarniste (niespoiste). Grunty te są reprezentowane przez piaski drobne (piaski pylaste, piaski drobne), piaski drobne przewarstwiane gliną pylastą, paski średnie, piaski średnie ze żwirem, piaski średnie przewarstwiane gliną pylastą, piaski ze żwirem (pospółki), piaski ze żwirem z domieszką iłu (pospółki gliniaste) oraz piaski ze żwirem 6

8 z domieszką iłu i kamieni (pospółki gliniaste z kamieniami). Miąższość gruntów gruboziarnistych w otworach J-1, J-5 oraz J-11 wynosi 0,6 2,7 m, natomiast w otworach J-4, J-7 J-10, J-12, J-13, J-15, J-16, J-17 spągu tych gruntów nie przewiercono do głębokości 1,5 3,0 m ppt. W otworach badawczych J-0 J-11, J-13, J-14, J-16 bezpośrednio od powierzchni terenu (J-1, J-2, J-4) oraz na głębokości 0,2 3,0 m ppt (J-0, J-3, J-5 J-11, J-13, J-14, J-16) nawiercono grunty drobnoziarniste (spoiste i małospoiste). Grunty te są reprezentowane przez pyły, pyły ze żwirem, pyły ilaste (gliny pylaste) miejscami ze żwirem, gliny pylaste (gliny) miejscami ze żwirem i kamieniami oraz iły pylaste ze żwirem (gliny pylaste zwięzłe ze żwirem). W otworach J-2, J-8, J-9, J-10, J-13, J-15, J-17 miąższość tych gruntów wynosi 0,8 2,4 m ppt, natomiast w otworach J-0, J-1, J-5, J-6, J-7, J-11, J-14 oraz J-16 spągu tej warstwy nie przewiercono do głębokości 3,0 3,5 m ppt. Ponadto w otworach J-1 i J-11 w obrębie gruntów drobnoziarnistych na głębokościach 2,0 oraz 2,1 m ppt znajdują się warstwy gruntów gruboziarnistych o miąższości 0,5 i 0,6 m. W otworze badawczym J-2 na głębokości 2,7 m ppt nawiercono warstwę gruntów organicznych (namułów gliniastych), których spągu nie przewiercono do głębokości 3,0 m ppt. 3.2 Warunki hydrogeologiczne Podczas prowadzonych prac w październiku 2015 r., w żadnym z otworów do głębokości 1,5 3,5 m ppt nie stwierdzono występowania zwierciadła wód podziemnych. 3.3 Warunki geotechniczne Ustalenie rodzaju warunków gruntowych oraz kategorii geotechnicznej Po analizie warunków geotechnicznych stwierdzić należy, zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, że badany obszar charakteryzuje się prostymi warunkami gruntowymi, a projektowany obiekt proponuje się zaliczyć do I kategorii geotechnicznej Charakterystyka wydzielonych warstw geotechnicznych Zgodnie z przyjętą metodyką (p. 2.7), w podłożu wydzielono 9 warstw geotechnicznych: 4 w rodzimych gruntach gruboziarnistych (niespoistych) Ia, Ib, II, III. 7

9 2 w rodzimych gruntach drobnoziarnistych (spoistych i małospoistych) C1, C2 1 w rodzimych gruntach organicznych Nmg, 2 w gruntach antropogenicznych - nn, nb Wyprowadzone i charakterystyczne wartości obliczeniowe parametrów fizyko mechanicznych, wyznaczone na podstawie prac terenowych, badań laboratoryjnych oraz normy PN-81/B przedstawiono w tabeli - Zał. nr 7 i 8. Poniżej w sposób syntetyczny scharakteryzowano każdą z wydzielonych warstw geotechnicznych: Warstwa nn grunty antropogeniczne (nasypy niebudowlane) będące mieszaniną gliny pylastej, piasku średniego, kamieni i fragmentów cegieł. Grunty te stwierdzono w otworach badawczych J-0, J-14, J-16 oraz J-17 na głębokości 0,2 0,7 m ppt. Miąższość tych gruntów wynosi 0,3 0,4 m. Ze względu na ich niejednorodny skład nie wyznaczono dla nich parametrów geotechnicznych. Warstwa nb grunty antropogeniczne (nasypy budowlane) składające się z piasków średnich, kamieni oraz żwiru. Grunty te stwierdzono w otworach J-14 oraz J-15 bezpośrednio od powierzchni terenu (J-15) i na głębokości 0,1 m ppt (J-14). Miąższość tych gruntów wynosi 0,6 0,8 m. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień zagęszczenia I D wyznaczony na podstawie sondowań DPL = 0,62, gęstość właściwa ρ s wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 1,70 g/cm 3, wilgotność naturalna w n wyznaczona na podstawie normy PN-B :1981 = 5,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ u wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 33,5, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 116 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 98 MPa. 8

10 Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy nb to: stopień zagęszczenia I D = 0,62, gęstość właściwa ρ s = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,70 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 5,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ = 33,5, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 98 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 116 MPa. Warstwa Ia piaski drobne w stanie średniozagęszczonym zostały one stwierdzone w otworze J-12 na głębokości 0,2 m ppt. Miąższość tych gruntów wynosi 1,5 m. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień zagęszczenia I D wyznaczony na podstawie sondowań DPL = 0,63, gęstość właściwa ρ s na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 1,65 g/cm 3, wilgotność naturalna w n wyznaczona na podstawie normy PN-B :1981 = 6,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ u wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 31,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 78 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 58 MPa. Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy Ia to: stopień zagęszczenia I D = 0,63, gęstość właściwa ρ s = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,65 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 6,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ = 31,0, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 58 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 =78 MPa. Warstwa Ib piaski drobne (piaski drobne, piaski pylaste) oraz piaski drobne przewarstwiane glina pylastą (piaski drobne przewarstwiane gliną) w stanie 9

11 zagęszczonym. Grunty te zostały stwierdzone w otworach badawczych J-8, J-9, J-10 na głębokości 1,2 2,5 m ppt, a ich spągu nie przewiercono do głębokości 3,0 m ppt. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień zagęszczenia I D wyznaczony na podstawie sondowań DPL = 0,73, gęstość właściwa ρ s : - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,65 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 2,66 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ: - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 1,67 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 1,70 g/cm 3, wilgotność naturalna w n : - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 5,00%, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych =3,61%, kąt tarcia wewnętrznego φ wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 31,5, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 93 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 69 MPa. Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy Ib to: stopień zagęszczenia I D = 0,73, gęstość właściwa ρ s = 2,66 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,67 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 3,61 %, kąt tarcia wewnętrznego φ =31,5, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 69 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 93 MPa. Warstwa II piaski średnie, piaski średnie ze żwirem oraz piaski średnie przewarstwiane glina pylastą (piaski średnie przewarstwiane gliną) w stanie zagęszczonym. Grunty te zostały stwierdzone w otworach badawczych J-1, J-1, J-12, J-13, J-15 oraz J-17 na głębokości 1,5 2,0 m ppt. Miąższość tych gruntów w otworach badawczych J-1 oraz J-11 wynosi 0,4 0,6 m, natomiast w otworach J-12, J-13, J-15 oraz J-17 spągu tej warstwy nie przewiercono do głębokości 3,0 m ppt. 10

12 Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień zagęszczenia I D wyznaczony na podstawie sondowania DPL = 0,66, gęstość właściwa ρ s wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 1,70 g/cm 3, wilgotność naturalna w n wyznaczona na podstawie normy PN-B :1981 = 5,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 34,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 124 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 104 MPa. Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy II to: stopień zagęszczenia I D = 0,66, gęstość właściwa ρ s = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,70 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 5,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ = 31,0, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 104 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 124 MPa. Warstwa III piaski ze żwirem (pospółki), piaski ze żwirem i iłem (pospółki gliniaste) oraz piaski ze żwirem iłem i kamieniami (pospółki gliniaste z kamieniami) w stanie zagęszczonym. Zostały one stwierdzone w otworach badawczych J-1, J-4, J-5, J-7 oraz J-15, J-16, J-17 na głębokości 0,3 2,1 m ppt. Miąższość tej warstwy w otworach J-1, J-5, J-15, J-17 wynosi 0,5 2,7 m. Natomiast w otworach J-4, J-7, J-16 spągu opisywanych gruntów nie przewiercono do głębokości 1,5 3,0 m ppt. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień zagęszczenia I D wyznaczony na podstawie sondowania DPL = 0,72, gęstość właściwa ρ s wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 1,85 g/cm 3, 11

13 wilgotność naturalna w n wyznaczona na podstawie normy PN-B :1981 = 3,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 40,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 201 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 180 MPa. Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy III to: stopień zagęszczenia I D = 0,72, gęstość właściwa ρ s = 2,65 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,85 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 3,00%, kąt tarcia wewnętrznego φ = 40,0, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 180 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 201 MPa. Warstwa C1 pyły ilaste (gliny pylaste), pyły ilaste ze żwirem (gliny pylaste ze żwirem), gliny pylaste (gliny), gliny pylaste ze żwirem (gliny ze żwirem), gliny pylaste ze żwirem i kamieniami (gliny ze żwirem i kamieniami) oraz iły pylaste ze żwirem (gliny pylaste zwięzłe ze żwirem) w stanie zwartym. Zostały one stwierdzone w otworach badawczych J-0 J-11, J-13, J-14 oraz J-16 bezpośrednio od powierzchni terenu (J-1, J-4) oraz na głębokości 0,1 3,0 m ppt ( J-0, J-2, J-3, J-5 J-11, J-13, J-14, J-16). Miąższość tych gruntów w otworach J-2, J-4, J-7, J-8, J-9, J-10, J-13 oraz J-16 wynosi 0,3 2,4 m. Natomiast w otworach J-0, J-1, J-3, J-5, J-6, J-11 oraz J-14 spągu opisywanej warstwy nie przewiercono do głębokości 3,0 3,5 m ppt. Ponadto w otworach J-1 i J-11 na głębokościach 2,0 i 2,6 m ppt w obrębie opisywanej warstwy stwierdzono grunty gruboziarniste, których miąższość wynosi 0,5 i 0,6 m. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień plastyczności I L wyznaczony na podstawie badań laboratoryjnych < 0, gęstość właściwa ρ s : - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,68 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 2,69 g/cm 3, 12

14 gęstość objętościowa ρ: - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,10 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 2,02 g/cm 3, wilgotność naturalna w n : - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 20,00%, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych =14,73%, spójność c wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 40,0 kpa, kąt tarcia wewnętrznego φ wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 22,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 66 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 50 MPa. Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy C1 to: stopień plastyczności I L > 0, gęstość właściwa ρ s = 2,69 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 2,02 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 14,73 %, spójność c = 40,0 kpa, kąt tarcia wewnętrznego φ =22,0, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 50 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 66 MPa. Parametry gruntów ze względu na ich stan zostały przeliczone jak dla gruntów Typu B (innych gruntów spoistych oraz gruntów spoistych morenowych nieskonsolidowanych). Warstwa C2 pyły oraz pyły ze żwirem w stanie zwartym. Zostały one stwierdzone w otworach badawczych J-2 i J-3 bezpośrednio od powierzchni terenu (J-2) oraz na głębokości 0,2 m ppt (J-3). Miąższość tych wynosi 1,0 2,4 m. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień plastyczności I L wyznaczony na podstawie badań laboratoryjnych > 0, gęstość właściwa ρ s : - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 2,66 g/cm 3, 13

15 - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 2,67 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ: - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 1,78 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 2,05 g/cm 3, wilgotność naturalna w n : - wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 22,00%, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 15,47%, spójność c wyznaczona na podstawie normy PN-B-03020:1981 = 40,0 kpa, kąt tarcia wewnętrznego φ wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 22,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 wyznaczony na podstawie normy PN-B :1981 = 66 MPa, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 wyznaczony na podstawie normy PN- B-03020:1981 = 50 MPa. Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy C2 to: stopień plastyczności I L > 0, gęstość właściwa ρ s = 2,66 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,78 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 15,47%, spójność c = 40,0 kpa, kąt tarcia wewnętrznego φ =22,0, moduł odkształcenia pierwotnego E 0 = 50 MPa, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 66 MPa. Parametry gruntów ze względu na ich stan zostały przeliczone jak dla gruntów Typu B (innych gruntów spoistych oraz gruntów spoistych morenowych nieskonsolidowanych). Warstwa Nmg grunty organiczne (namuły gliniaste) w stanie zwartym. Zostały one stwierdzone w otworze J-2 na głębokości 2,7 m ppt. Spągu tych gruntów nie przewiercono do głębokości 3,0m ppt. Najważniejsze parametry geotechniczne to: stopień plastyczności I L wyznaczony na podstawie badań laboratoryjnych > 0, gęstość właściwa ρ s : 14

16 - określona na podstawie literatury [1] = 1,9 1,3 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 2,61 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ: - określona na podstawie literatury [1] = 2,6 2,15 g/cm 3, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 1,87 g/cm 3, wilgotność naturalna w n : - określona na podstawie literatury [1] = 30,0 60,0%, - wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 20,90%, spójność c określona na podstawie literatury [1] = 10 kpa kąt tarcia wewnętrznego φ określony na podstawie literatury [1] = 5,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 określony na podstawie literatury [1] = 5,0 0,5 MPa, zawartość części organicznych I om wyznaczona na podstawie badań laboratoryjnych = 10,8%, Najważniejsze charakterystyczne parametry geotechniczne warstwy Nmg to: stopień plastyczności I L > 0, gęstość właściwa ρ s = 2,61 g/cm 3, gęstość objętościowa ρ = 1,87 g/cm 3, wilgotność naturalna w n = 20,90%, spójność c = 10,0 kpa, kąt tarcia wewnętrznego φ =5,0, moduł ściśliwości pierwotnej M 0 = 5,0 0,5 MPa. zawartość części organicznych I om = 10,7%, Wysadzinowość gruntów Na podstawie normy PN-S-02205: 1998, Instrukcji Badań Podłoża Gruntowego (Tablica Z-2.16.) oraz Katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, określono wysadzinowość gruntów. Stwierdzono, że na badanym terenie występują grunty niewysadzinowe, wątpliwe oraz wysadzinowe: piaski drobne, piaski średnie, piaski średnie ze żwirem, piaski ze żwirem (pospółki) (warstwy Ia, Ib, II, III) zaliczono do gruntów niewysadzinowych, piaski drobne (piaski pylaste), piaski drobne przewarstwiane gliną pylastą, piaski średnie przewarstwiane gliną pylastą, żwirem i iłem 15

17 (pospółki gliniaste), piaski średnie ze żwirem, iłem i kamieniami (pospółki gliniaste z kamieniami) (warstwy Ib, II, III) zaliczono do gruntów wątpliwych, pyły, pyły ze żwirem, pyły ilaste (gliny pylaste), pyły ilaste ze żwirem (gliny pylaste ze żwirem), gliny pylaste (gliny), gliny pylaste ze żwirem (gliny ze żwirem), gliny pylaste ze żwirem i kamieniami (gliny ze żwirem i kamieniami) oraz iły pylaste ze żwirem (gliny pylaste zwięzłe ze żwirem), grunty organiczne (namuły gliniaste) (warstwy C1, C2, Nmg) zaliczono do gruntów wysadzinowych Ocena jakości podłoża gruntowego Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że podłoże budowlane charakteryzuje się występowaniem gruntów zróżnicowanych pod względem genetycznym i litologicznym. Stanowią je: czwartorzędowe grunty gruboziarniste (niespoiste) reprezentowane przez piaski drobne (piaski drobne, piaski pylaste), piaski drobne przewarstwiane gliną pylastą, piaski średnie, piaski średnie ze żwirem, piaski średnie przewarstwiane gliną pylastą, piaski żwirem i iłem (pospółki gliniaste), piaski ze żwirem (pospółki), piaski ze żwirem, iłem i kamieniami (pospółki gliniaste z kamieniami), czwartorzędowe grunty drobnoziarniste (spoiste i małospoiste) reprezentowane przez pyły, pyły ze żwirem, pyły ilaste (gliny pylaste), pyły ilaste ze żwirem (gliny pylaste ze żwirem), gliny pylaste (gliny), gliny pylaste ze żwirem (gliny ze żwirem), gliny pylaste ze żwirem i kamieniami (gliny ze żwirem i kamieniami) oraz iły pylaste ze żwirem (gliny pylaste zwięzłe ze żwirem), czwartorzędowe drobnoziarniste (spoiste) grunty organiczne (namuły gliniaste). Grunty te są przykryte warstwą gruntów antropogenicznych (nasypów niebudowlanych i niebudowlanych) oraz humusu (gleby). Klasyfikację gruntów i ich przydatność do budowy, podano na podstawie uziarnienia i cech fizyko mechanicznych [1]: Warstwa nn grunty antropogeniczne (nasypy niebudowlane) będące mieszaniną gliny pylastej, piasku średniego, kamieni i fragmentów cegieł. Grunty te należy traktować jako słabonośne i ściśliwe. 16

18 Warstwa nb grunty antropogeniczne (nasypy budowlane), składające się z piasków średnich, kamieni oraz żwiru. Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa Ia grunty gruboziarniste (niespoiste) w stanie średniozagęszczonym, reprezentowane przez piaski drobne. Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa Ib grunty gruboziarniste (niespoiste) w stanie zagęszczonym, reprezentowane przez piaski drobne (piaski drobne, piaski pylaste) oraz piaski drobne przewarstwiane gliną pylastą (piaski drobne przewarstwiane gliną). Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa II grunty gruboziarniste (niespoiste) w stanie zagęszczonym, reprezentowane przez piaski średnie, piaski średnie ze żwirem, piaski średnie przewarstwiane gliną pylastą (piaski średnie przewarstwiane gliną). Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa IIII grunty gruboziarniste (niespoiste) w stanie zagęszczonym, reprezentowane przez piaski ze żwirem (pospółki), piaski ze żwirem i iłem (pospółki gliniaste), piaski ze żwirem, iłem i kamieniami (pospółki gliniaste z kamieniami). Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa C1 grunty drobnoziarniste (spoiste) w stanie zwartym reprezentowane przez pyły ilaste (gliny pylaste), pyły ilaste ze żwirem (gliny pylaste ze żwirem), gliny pylaste (gliny), gliny pylaste ze żwirem (gliny ze żwirem), gliny pylaste ze żwirem i kamieniami (gliny ze żwirem i kamieniami) oraz iły pylaste ze żwirem (gliny pylaste zwięzłe ze żwirem). Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa C2 grunty drobnoziarniste (małospoiste) w stanie zwartym reprezentowane przez pyły oraz pyły ze żwirem. Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Warstwa Nmg grunty organiczne (namuły gliniaste) w stanie zwartym. Grunty te należy traktować jako słabonośne i ściśliwe. Do bezpośredniego i pośredniego posadowienia budowli nadają się wszystkie grunty rodzime gruboziarniste (niespoiste) i drobnoziarniste (spoiste i małospoiste) należące do warstw Ia, Ib, II, III, C1, C2 oraz grunty antropogeniczne (nasypy budowlane) budujące warstwę nb. Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. Do bezpośredniego posadowienia projektowanych budowli nie nadają się grunty antropogeniczne (nasypy niebudowlane) budujące warstwę nn oraz 17

19 grunty organiczne budujące warstwę Nmg. Grunty te ze względu na ich niejednorodny skład (warstwa nn) oraz zawartość części organicznych (warstwa Nmg) należy traktować jako słabonośne i ściśliwe. Grunty antropogeniczne budujące warstwę nn ze względu na niewielką miąższość i głębokość występowania (spąg stwierdzono na głębokości 0,6 1,1 m) zostaną wybrane na etapie robót ziemnych. Natomiast grunty organiczne budujące warstwę Nmg ze względu na ich stan (zwarty) oraz głębokość występowania (strop stwierdzono na głębokości 2,7 m ppt), nie powinny mieć negatywnego wpływu na nośność podłoża gruntowego. Niemniej jednak w sąsiedztwie otworu J-2 w którym stwierdzono grunty organiczne należy zwrócić uwagę na możliwość wystapienia większych osiadań. Prowadzenie prac w gruntach spoistych oraz małospoistych wiąże się z ich zabezpieczaniem przed kontaktem z wodą podczas prac budowlanych. Związane jest to z możliwością pogorszenia parametrów geotechnicznych gruntów spoistych w wyniku ich kontaktu z wodą. 4 Podsumowanie i wnioski 1. Opinia geotechniczna określająca warunki gruntowo-wodne pod projektowaną budowę nowej nitki rurociągu tłocznego od przepompowni ścieków przy ul. Starojaworskiej do oczyszczalni ścieków wykonano na podstawie zlecenia, wystawionego przez firmę Biuro Projektowe Gospodarki Wodno Ściekowej HYDROSAN Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Sienkiewicza 10 w Gliwicach. Inwestorem niniejszej inwestycji jest Gmina Jawor z siedzibą przy ul. Rynek 1 w Jaworze. 2. Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, badany obszar, charakteryzuje się prostymi warunkami gruntowymi, a projektowany obiekt budowlany proponuje się zaliczyć do I kategorii geotechnicznej. 3. Podłoże budowlane charakteryzuje się występowaniem gruntów zróżnicowanych pod względem genetycznym i litologicznym. Stanowią je czwartorzędowe grunty gruboziarniste (niespoiste) i drobnoziarniste (spoiste i małospoiste) oraz grunty organiczne. Grunty te są przykryte warstwą 18

20 gruntów antropogenicznych (nasypów niebudowlanych i budowlanych) oraz humusu (gleby). 4. Podczas prowadzonych prac w październiku 2015 r., w żadnym z otworów badawczych do głębokości 1,5 3,5 m ppt nie stwierdzono występowania zwierciadła wód podziemnych. 5. W podłożu badanego terenu wydzielono 9 warstw geotechnicznych: 4 w gruntach rodzimych gruboziarnistych (niespoistych) Ia, Ib, II, III 2 w gruntach rodzimych drobnoziarnistych (spoistych i małospoistych) C1, C2, 1 w drobnoziarnistych gruntach organicznych Nmg oraz 2 w gruntach antropogenicznych nn, nb. 6. Do bezpośredniego i pośredniego posadowienia budowli nadają się wszystkie grunty rodzime gruboziarniste (niespoiste) i drobnoziarniste (spoiste i małospoiste) należące do warstw Ia, Ib, II, III, C1, C2 oraz grunty antropogeniczne (nasypy budowlane) należące do warstwy nb. Grunty te należy traktować jako nośne i małościśliwe. 7. Do bezpośredniego posadowienia projektowanego obiektu nie nadają się grunty antropogeniczne (nasypy niebudowlane) budujące warstwę nn oraz grunty organiczne budujące warstwę Nmg. Grunty te ze względu na ich niejednorodny skład (warstwa nn) oraz zawartość części organicznych (warstwa Nmg) należy traktować jako słobonośne i ściśliwe. Grunty antropogeniczne budujące warstwę nn ze względu na niewielką miąższość i głębokość występowania (ich spąg stwierdzono na głębokości 0,5 1,1 m ppt) zostaną wybrane na etapie robót ziemnych. Grunty organiczne ze względu na ich stan (zwarty) oraz dużą głębokość występowania (strop nawiercono na głebokości 2,7 m ppt) nie powinny mieć negatywnego wpływu na nośność podłoża gruntowego. Niemniej jednak w sąsiedztwie otworu J-2 w którym stwierdzono te grunty należy zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia większych osiadań. 8. Prowadzenie prac w gruntach spoistych wiąże się z ich zabezpieczaniem przed kontaktem z wodą podczas prac budowlanych. Związane jest to 19

21 z możliwością pogorszenia parametrów geotechnicznych gruntów spoistych w wyniku ich kontaktu z wodą. 20