KALKULACJA KOSZTÓW PRZEMIESZCZANIA ŁADUNKÓW, SPOSOBY PŁATNOŚCI I FORMY ROZLICZEO W MIĘDZYNARODOWYCH TRANSAKCJACH HANDLOWYCH mgr inż. Katarzyna Grochowska 1
Koszty działalności usługowej Wysokośd i struktura kosztów działalności usługowej ma duże znaczenie dla przedsiębiorstwa spedycyjnego. Kategorie kosztów: Koszty własne przedsiębiorstwa spedycyjnego Wykłady zwrotne i inne koszty obciążające bezpośrednio zleceniodawcę klienta spedytora 2
Koszty własne Koszty własne: W przedsiębiorstwa czystej spedycji: Koszty utrzymania firmy i jej funkcjonowania: Płace Koszty utrzymania pomieszczeo biurowych Koszty sprzętu i urządzeo i ich utrzymania Koszty usług pocztowo-telekomunikacyjnych Koszty wyjazdów służbowych Koszty marketingu W przedsiębiorstwach łączących działalnośd czysto spedycyjną z usługami przewozowymi, składowymi i techniczno-wykonawczymi: Koszty jak w firmie czysto spedycyjnej Koszty ponoszone na utrzymanie tych środków i obiektów, m.in.: Amortyzacja Ubezpieczenia 3
Wykłady zwrotne Koszty usług kupowanych przez spedytora na rzecz przesyłanej partii ładunku w innych przedsiębiorstwach czy instytucjach, m.in. koszty: frachtu (przewozu) Składowania Przeładunku Kontroli i rzeczoznawstwa Odpraw celnych Sporządzania urzędowych dokumentów (atestów) Należności za takie usługi w efektywnej wysokości wraz z prowizją wykładową są zwracane spedytorowi przez jego zleceniodawcę. Przy czym spedytor może otrzymad zaliczkę na poczet takich wykładów 4
Cena usług spedycyjnych Cenę usługi spedycyjnej kalkuluje się na podstawie kosztów: własnych firmy spedycyjnej poniesionych na zakup usług podwykonawców Ceny za usługi spedycyjne na ogół maja charakter umowny Większe firmy operują stawkami taryfowymi, które zwykle są punktem wyjścia do negocjacji ceny 5
Sposoby rozliczeo między spedytorem a zleceniodawcą W stosunkach między spedytorem a zleceniodawcą występują dwa sposoby rozliczeo wzajemnych: Ryczałtowy Czynnościowy 6
Sposoby rozliczeo między spedytorem a zleceniodawcą cd. Sposób ryczałtowy W cenie zawarte są: Koszty własne spedytora Koszty usług wykupionych u podwykonawców Zakres zryczałtowania może byd różny Stawka może obejmowad wszystkie czynności i usługi wchodzące w cały proces przesłania towaru wg zlecenia klienta stawka tutto dogodna, często stosowana metoda na międzynarodowym rynku usług spedycyjnych 7
Sposoby rozliczeo między spedytorem a zleceniodawcą cd. Sposób czynnościowy Wycena i koszty poszczególnych faz i czynności danego procesu transportowego i ich specyfikacja Wyszczególnienie ich na fakturze przez spedytora Kwota obejmuje: Należnośd za czynności wykonywane przez spedytora we własnym zakresie Należnośd za czynności zakupione u podusługodawców Narzutów w postaci prowizji spedycyjnej W fakturze może byd wykazana inna cena niż faktycznie zapłacona za usługi wykupione u podusługodawców (możliwośd negocjacji przez spedytora znacznych rabatów/upustów niezależnie od ustalonych przez niego ulg od stawek podstawowych, które należą się spedytorowi) Koniecznośd zwrócenia uwagi na konkurencyjnośd rynkową oferowanej usługi. Rabaty/upusty należą do spedytora Ulgami obniżającymi stawki podstawowe spedytor dzieli się z klientem 8
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Koszty transportu mają największy udział w kosztach procesu wymiany. Udział kosztów transportu w całości kosztów logistycznych jest zróżnicowany i zależy od rodzaju gałęzi produkcji. Pojęcie kosztów transportu oznacza co innego dla: nabywcy usług transportowych (przemysłu, handlu itp.) sprzedawcy usług transportowych (przedsiębiorstwa przewozowego) 9
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Dla sprzedawcy usług transportowych właściwe koszty transportu są związane z: Samym przemieszczaniem Załadunkiem Przeładunkiem Wyładunkiem 10
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Dla nabywcy usług transportowych koszty składowania przemieszczania związanego z transportem różnych składników kosztów kapitałowych (koszty odsetek za towary składowane lub transportowane) wszystkie opłaty spedycyjne (własne i zafakturowane przez spedytora) własna administracja transportu koszty zwrotów i opakowao zwrotnych umieszczenie etykiet, cen i identyfikacja dystrybucja komunikacja komputerowa i koszty przekazywania danych w całym łaocuchu transportowym 11
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Oprócz wydatków ponoszonych przez użytkownika transportu na zakup usług oraz wykonywanie czynności transportowych we własnym zakresie należy wziąd pod uwagę wiele rodzajów ukrytych wydatków innych niż wydatki transportowe, są to: straty w ładunku koszty naturalnej utraty jakości ładunku spowodowanej długim czasem przewozu straty w produkcji lub handlu spowodowane spóźnionymi dostawami zaopatrzeniowymi zamrożenie kapitału zawartego w ładunku w czasie długiego procesu transportowego dodatkowe wydatki na opakowanie i przygotowanie ładunku do przewozu danym typem środka transportowego dodatkowe wydatki na dowóz i odwóz, spowodowane wyborem danej gałęzi transportu 12
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Należy objąd analizą wszystkie czynności kosztotwórcze z zakresu różnych sfer działalności przedsiębiorstwa Należy uwzględnid wszystkie miejsca powstawania kosztów dla poszczególnych elementów kosztów Niezbędne jest prowadzenie badania kosztów związanych ze zużyciem czynników transportowych - w zależności od sposobów ich wykorzystania oraz metod realizacji procesów przewozowych Zakres badao kosztowych w przedsiębiorstwie przemysłowym i dystrybucyjnym może byd różny w zależności od potrzeb i przyjętej strategii działania. Obejmuje on: wielkośd i dynamikę globalnych kosztów działalności transportowej zmiany struktury rodzajowej kosztów działalności transportowej koszty jednostkowe działalności transportowej 13
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Najwyższy poziom efektywności ogólnej daje działanie najbardziej funkcjonalne i ekonomiczne. Efektywnośd funkcjonalna polega na sprawnym zorganizowaniu procesu transportowego, który ściśle odpowiada zgłaszanym przez użytkowników postulatom odnoszącym się do jakości i sposobu realizacji usług transportowych. Efektywnośd ekonomiczna polega na zorganizowaniu procesu transportowego, tak by mógł on zapewnid użytkownikom najniższy nakład kosztów związanych z realizacją zadania transportowego oraz kosztów wspólnych działalności podstawowej (przemysłowej, etc.) w tym kosztów transportu. 14
ANALIZA KOSZTÓW TRANSPORTU Koszty transportu zależą od m.in.: Rodzaju ładunku oraz wynikającą z jego indywidualnych cech i właściwości, podatnośd transportową Rodzaju środka transportu Odległości przewozu Szybkości przewozu Regularności połączeo Poziomu rywalizacji na rynku po stronie podażowej Warunków dostawy 15
KALKULACJA KOSZTÓW TRANSPORTU Kalkulacja kosztów obejmuje całokształt rachunków mających na celu ustalenie wysokości jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobu lub usługi, wraz z ukazaniem jego struktury w kalkulacyjnym układzie kosztów. Podstawowym zadaniem kalkulacji jest dostarczenie danych do określenia poziomu kosztów, kontroli kosztów i ustalenia cen. Kalkulacja kosztów transportu to ogół zabiegów rachunkowych służących do rozdzielania kosztów działalności transportowej pomiędzy poszczególne podmioty kalkulacji, którymi mogą byd: zlecenia transportowe, rodzaje pojazdów, trasy przejazdów, kooperacja z przewoźnikami. Dzięki przeprowadzonej kalkulacji możliwe jest ustalenie kosztów zakupu pojazdu lub usługi transportowej, a docelowo wyniku działalności przedsiębiorstwa w obszarze gospodarki transportowej w szczegółowym przekroju przedmiotów kalkulacji 16
KALKULACJA KOSZTÓW TRANSPORTU Wyróżnid można następujące rodzaje kalkulacji: Koszt zlecenia transportowego Porównanie pojazdów Pojazd własny lub wynajęty Kalkulacja wymienna 17
KALKULACJA KOSZTÓW TRANSPORTU Koszt zlecenia transportowego Jest to kalkulacja najważniejsza z punktu widzenia optymalizacji efektywności kosztowej w obszarze transportu. Kalkulacja kosztów dotycząca zlecenia transportowego jest pomocna przy ustalaniu ceny. Można wyróżnid cztery warianty: 1. Cenę za przejazd ( ładunek ) 2. Cenę za przejazd specjalny 3. Cenę za kontrakt długoterminowy 4. Strukturę stawek 18
KALKULACJA KOSZTÓW TRANSPORTU Porównanie pojazdów Kalkulację kosztów przeprowadza się przy nowych inwestycjach, aby porównad różne rodzaje pojazdów lub kombinacje pojazdów, a także po to, by porównad równorzędne pojazdy odmiennych marek Pojazd własny lub wynajęty Kalkulacja kosztów dotycząca zlecenia transportowego w zależności od wyboru własnego lub wynajętego pojazdu Kalkulacja wymienna Ten rodzaj kalkulacji przeprowadza się przy zastępowaniu wyeksploatowanych pojazdów 19