Wymiana oleju XTZ 750 Super Tenere. Tekst: wodor i marcinjunak Poprawki: wpisz swój Nick 1. Materiały potrzebne przy wymianie 4l oleju + 100 ml na filtr. Filtr - dobiorą w katalogu w sklepie (np. Hiflo Filtro;HF145 ) Śrubka magnetyczna do spustu oleju. (można wkręcić starą, ja przy pierwszej wymianie w moto ją zmieniam na nową). Miska na stary olej, dość duża bo będzie się lało z kilku miejsc, musi pomieścić 4 litry. Lejek pasujący do otworu w zbiorniku oleju. (taki od paliwa trzeba dociąć) Nasadka 19mm (długie ramię - min 30 cm) Nasadka 12mm dość długa szyjka (śruba głęboko) i długie ramie Nasadka 10mm (boczki, w oryginale chyba imbus 6mm), dolna osłona silnika Nasadka 8mm (pokrywa filtra oleju) Dla wygody i pewności klucz dynamometryczny ( ja tylko pierwszy raz to robiłem z kluczem, żeby wyczuć siłę). NIE UŻYWAMY tego klucza do odkręcania śrub (mimo ze ma kusząco długie ramię). Momenty dokręcenia śrub: śruba spustowa zbiornika oleju z łbem na klucz 12mm - 30 Nm śruba spustowa silnika z łbem na klucz 19mm - 35 Nm śruby pokrywy filtra z łbem na klucz 8mm - 10 Nm
2. Kilka słów o oleju. Ja używam 10w40 półsyntetyk (dotychczas motul 5100 lub bel ray) Ostatnio zalałem Motul a 5100 15w50 (gęstszy olej warto stosować, gdy zauważamy jego ubytki, u mnie akurat leci spod uszczelki cylindra). Producent w tamtych czasach zalecał stosowanie oleju wg poniższej specyfikacji. Rys.1. Zalecenia typu oleju przez producenta. Dla silnika najważniejsze żeby olej był często zmieniany, (w przypadku XTZ 750 co 6000 km), a nie, jakiej jest marki, ok Kujawski może nie dać rady, samochodowy też. Używamy MOTOCYKLOWEGO oleju. Samochodowe oleje mają dodatki powodujące nieprawidłową pracę sprzęgła oraz skrzyni biegów. 3. Zlewamy olej. Solidnie rozgrzewamy silnik - najlepiej się po prostu przejechać. (Może po narzędzia?), rozgrzany olej jest rzadszy, lepiej wycieka z silnika i nie osadza się w misce, potem czekamy chwile żeby się nie poparzyć o wydech (spokojnie - olej pozostanie ciepły). W międzyczasie zdejmujemy boczki (wystarczy tylko prawy, siedząc na motocyklu) odkręcając śrubę mocującą a następnie wyjmując owiewkę z gumek w ramie. Wykręcamy bagnet. 1. Uchwyt Bagnetu 2. Max poziom oleju. 3. Min poziom oleju 4.Bagnet
Zdejmujemy dolną aluminiową osłonę silnika odkręcając śruby M6 nasadką 10mm jak to pokazano na rysunkach poniżej. Rys.2. Spód silnika po zdjęciu aluminiowej osłony, widok z lewej strony. Motocykl Yamaha XTZ 750 jest wyposażony w suchą miskę olejową. Olej jest magazynowany w zbiorniku oleju (przy ramie motocykla z prawej strony pod boczkiem). W misce pod skrzynią korbową znajduje się tylko nieznaczna ilość oleju, która jest odsysana spod wału do zbiornika i dopiero stamtąd olej tłoczony jest w układ smarowania pod ciśnieniem. Patrz schemat olejenia na rys.6. W celu pozbycia się oleju trzeba odkręcić OBIE śruby spustowe z łbami na klucze 12mm (spust ze zbiornika oleju) i 19mm (spust z silnika).
Jeżeli odkręcimy tylko tą z łbem na klucz 19mm, tak jak w motocyklach z mokrą miską, a potem wlejemy 4 litry oleju (da się), to możemy doprowadzić do uszkodzenia uszczelki pod cylindrem. Mi się to właśnie przydarzyło. Pierwsza śruba spustowa ze zbiornika oleju na klucz 12mm Rys.3. Śruba spustowa oleju ze zbiornika. znajduje się przy pokrywie filtra oleju (zwykły gwint), służy do opróżniania zbiornika oleju. Prawa strona, tył silnika od spodu, gwint pionowo w silniku, najbardziej wysunięta w stronę wahacza. Podstawiamy miskę na zużyty olej, odkręcamy - mocno dociskamy klucz do śruby, długim ramieniem, pewnym ruchem, kręcimy przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (patrząc od spodu, czyli leżąc). Jeżeli ześliźnie się klucz ze śruby - nie ponawiamy operacji tymi samymi narzędziami. Bo to znaczy, że: a) mamy za słabe narzędzia - za krótkie ramię, za miękką nasadkę. Jedziemy i kupujemy nasadkę (imho STANLEY e już dają rady). Na sztuki (w ten sposób na raty skompletujemy niezbędne narzędzia do naszego moto, a po warsztacie nie będą sie walać zbędne calowe klucze z zestawów) b) mamy za słabą technikę / za małą siłę - lepiej nie trenować na śrubach w silniku. Prosimy o pomoc znajomego. Śrubkę odkładamy, myjemy ręce, żeby nie upaprać kolejnych narzędzi.
Druga śruba spustowa silnika na klucz 19mm Rys.4. Śruba spustowa oleju z silnika. w oryginale ma wkręconą śrubkę (na krzyżak). Dostęp do niej jest od lewej strony silnika. Gwint jest poziomo (troszkę na skos) nie sposób jej pomylić. Ustawiamy miskę tak żeby olej z obu spustów trafiał do miski. Odkręcamy, jak wyżej. 4. Wymiana filtra. Teraz kolej na pokrywę filtra. Jest przykręcona za pomocą pięciu śrub na klucz 8mm. O pomyśle na umiejscowienie tego nie wypowiadam się, polecę tylko podwinąć rękawy, bo nie znam magika, co się przy tym nie upaprze po łokcie. Pokrywa jest koło śrubki spustowej i ma kształt statku kosmicznego. Rys.5. Pokrywa z filtrem i tulejką z brązu.
Odkręcając śruby zapamiętujemy ich położenie - mają różne długości. Zdejmując pokrywę uważamy na tulejkę z oringiem, a także na duży o-ring uszczelniający pokrywę. Nie mogą posiadać widocznych uszkodzeń, objawi się to późniejszymi wyciekami oleju spod pokrywy. Wyjmujemy stary filtr. Należy zwrócić uwagę, którą stroną był włożony w pokrywę. Jeżeli nie jesteśmy pewni, że pokrywa jest czysta czyścimy ją (głównie chodzi o powierzchnię, która przylega do silnika. Zakładamy nowy filtr. Stara szkoła uczy, żeby filtr namoczyć (wlać do niego trochę oleju), ale ostrzegam, że przy zakładaniu odwdzięczy się ponownym upieprzeniem rąk olejem. Za to na pewno warto posmarować O-ringi (szczególnie nowe) warstewką nowego oleju. Kładziemy filtr na pokrywę otworem do dołu i celujemy w zagłębienie w silniku. Należy pamiętać o tulejce z brązu z oringiem i umieścić ją w pokrywie z nowym filtrem. Trochę trudno jest to wszystko razem wpasować ale da się - powinno być tak ze po przyłożeniu szpara pomiędzy silnikiem a pokrywą nie jest większa niż 1-1,5 mm. Przykręcamy śrubki. Ja jak nie wiem gdzie zamontować śruby przy różnych długościach to zaczynam od najdłuższej, jeżeli nie da się dokręcić do końca - znaczy, że nie tu i próbujemy dalej. Ale przecież mamy zapamiętane gdzie, która była, prawda?. Teraz dokręcamy z właściwą siłą. Ile to jest 10 Nm? W moim subiektywnym odczuciu (potwierdzonym na kluczu dynamometrycznym) jest to mocno, ale na małej grzechotce (ramie mieści się w dłoni - ok 15 cm). Czyli nie jest to wielka siła. Z definicji jest to 1kg leżący na 1m ramieniu. Dokręcamy śrubki na krzyż - tutaj raczej pentagram (nomen omen), czyli tak, że kolejna dokręcana jest śruba naprzeciwko. Nie ma potrzeby używania silikonu albo innych uszczelnień. Nieuszkodzony o-ring w pokrywie zupełnie dobrze uszczelnia. 5. Uzupełnianie oleju. Przykręcamy śrubę spustową zbiornika na klucz 12mm momentem 30 Nm (pamiętasz ile siły było potrzebne by ją odkręcić? To to na pewno mniej). Przykręcamy śrubę spustową silnika na klucz 19mm, jak wyżej. Nie przejmujemy się tym ze oryginał jest dłuższy od zamiennika. Jak dobrze przykręcimy to nie będzie ciekło (można wkręcić starą śrubę, jeśli oczywiście nie jest uszkodzona). Jeżeli nie wiemy, z jaką siłą dokręcać - dokręcamy za słabo, to akurat łatwo poprawić. Czyścimy śruby i okolice, żeby widzieć czy nie cieknie. Po wlaniu oleju i po uruchomieniu silnika będzie widać czy wszystko jest ok, jeśli nie to dokręcimy. Do pewnego stopnia, na pewno nie mocniej niż odkręcaliśmy.
Lejek umieszczamy w otworze na bagnet i wlewamy olej do zbiornika. Powoli, nie chcemy przecież rozlewać po motocyklu. W ten sposób powinno wejść około 3-3.5 litra. Nie trzeba się zrażać faktem, że miało wejść 4 litry a nie weszło. Jak już wcześniej pisałem motocykl Yamaha XTZ 750 jest wyposażona w sucha miskę olejową. Olej zaraz po wlaniu do zbiornika nie ma jak się przedostać do silnika za wyjątkiem pompy oleju. Można poczekać chwilkę a następnie (jeśli wszystkie spusty są pozakręcane) uruchomić silnik. Nie trzeba zakręcać bagnetu na zbiorniku, bo i tak trzeba będzie dolać olej, nic nie wycieknie ani nie zacznie się wylewać (pod warunkiem, że wlaliśmy te 3 litry oleju). Nie należy się przejmować faktem, że nagle w zbiorniku (po uruchomieniu silnika) poziom oleju bardzo się obniża. Nie zatrze się silnik ani nic z takich rzeczy. Pompa jak zassie olej ze zbiornika, podaje go na silnik i całą magistralę olejową a to troszkę musi trwać. Olej musi być przepompowany przez cały silnik a następnie wrócić do zbiornika. Trwa to zazwyczaj chwilkę. Można zajrzeć do zbiornika oleju przez otwór na bagnet i zobaczyć jak olej wraca na swoje miejsce. Widać to na schemacie poniżej. 1. Zbiornik oleju. 2. Sitko filtracyjne na smoku pompy. 3. Pompa oleju. 4. Filtr oleju. Rys.6. Częściowy schemat olejenia silnika motocykla Yamaha XTZ 750. Po obniżeniu się poziomu oleju w zbiorniku i zgaszeniu silnika można dolać końcówkę oleju z bańki 4 litrowej. Na bagnecie będzie wtedy widoczny maksymalny poziom. Olej zmieniony. Należy zakręcić korek z bagnetem na zbiorniku przykręcić osłonę aluminiową silnika momentem 7Nm, prawy boczek i można śmigać.
Żeby skontrolować ciśnienie oleju w układzie smarowania (nie jest to konieczne przy wymianie oleju) należy poluzować śrubę z łbem na klucz 10mm znajdującą się po lewej, górnej stronie silnika w głowicy, patrz rys.7. a następnie uruchomić silnik. Rys.7. Śruba kontrolna ciśnienia oleju. Zgodnie z instrukcjami producenta wyciek oleju spod łba śruby powinien pojawić się po ok 1 minucie. Jeśli do tego czasu nie pojawi się olej należy zgasić silnik, usunąć ewentualne nieszczelności lub wycieki i ponownie uruchomić silnik. W praktyce brak wycieku oleju po 1 minucie oznacza, że nasza pompa i układ nie są już w najlepszym stanie, jeśli oczywiście nie ma nieszczelności. Nie ma, co tragizować, wystarczy dodać trochę gazu i na pewno poleci olej i to pod znacznym ciśnieniem. Po zakończeniu kontroli smarowania śrubę należy dokręcić momentem 20Nm za pomocą nasadki 10mm. W tym przypadku należy szczególnie uważać żeby nie zerwać gwintu. W układzie, który zaślepia ta śruba panuje duże ciśnienie, więc najmniejsza nieszczelność od razu uwidoczni się poceniem lub wyciekiem oleju. Po więcej informacji na temat motocykla Yamaha XTZ 750 Super Tenere zapraszam na forum pod adresem xtzclub.pl.