Projekt SPIRAL2 PP Adam Maj IFJ PAN Kraków Adam.Maj@ifj.edu.pl www.adam-maj.pl Warszawa, FP7 Info Day, 2 czerwca 2009
SPIRAL 2 na mapie drogowej ESFRI Bruksela, 19.10.2006 European Research Infrastructure Mapa drogowa ESFRI identyfikuje 35 pan-europejskich infrastruktur badawczych, w tym 5 z dziedziny astronomii, astrofizyki i fizyki jądrowej. Dwa z nich dotyczą infrastruktur z akceleratorami wiązek radioaktywnych: FAIR i SPIRAL2 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 2
Projekt SPIRAL2 Fragment mapy drogowej ESFRI Projekt SPIRAL2, nowa pan-europejska infrastruktura badawcza zlokalizowana w Caen (Normandia, Francja), ma na celu wytwarzanie wiązek radioaktywnych o natęŝeniach obecnie nieosiągalnych, jak i budowę nowatorskich układów detekcyjnych. Realizacja projektu umoŝliwi Europie na objęcie przodownictwa w świecie w dziedzinie fizyki egzotycznych jąder. Badanie na SPIRAL2 będą komplementarne do tych prowadzonych na FAIR. SPIRAL2 będzie prekursorem przyszłościowej (~2020) infrastruktury EURISOL. 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 3
Porównanie natęŝenia wiązek SPIRAL2 z innymi funkcjonującymi i planowanymi akceleratorami wiązek radioaktywnych 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 4
Projekt SPIRAL2 Stan obecny: GANIL Produkcja radioaktywnych wiązek Liniowy nadprzewodzący akcelerator Koszt projektu: ~200 M Faza przygotowawcza: 2008-2010 Faza zasadnicza: 2011-2013 SPIRAL2 będzie słuŝyć rocznie ok. 800 naukowcom z całego świata (50-60% z poza Francji) 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 5
SPIRAL2 Preparatory Phase SP2PP projekt w ramach 7PR UE Główny cel: Wypracowanie i podpisanie umowy konsorcyjnej pomiędzy partnerami europejskimi co do budowy i wykorzystywania SPIRAL2 jako infrastruktury pan-europejskiej. Zaprojektowanie nowatorskich układów detekcyjnych, opartych o innowacyjne technologie. Główni partnerzy: GANIL (Francja), CNRS (Francja), CEA (Francja), INFN (Włochy), STFC (W. Brytania), COPIN (Polska), IFIN-HH (Rumunia). Łącznie 25 instytucji z 13 krajów. Dotacja z UE: 3.9 M (197 k dla COPIN) Główny koordynator SP2PP: dr Marek Lewitowicz (GANIL) Koordynator polski SP2PP: prof. dr hab. Adam Maj (IFJ PAN) 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 6
Konsorcjum COPIN IFJ PAN Kraków, WFAIS UJ Kraków, WF i SLCJ UW Warszawa, WF PW Warszawa, IPJ Świerk, WMFI UMCS Lublin, ITME Warszawa, IF UŚ Katowice Przewodniczący Rady Zarządzającej Konsorcjum COPIN: Prof. dr hab. Jan Styczeń (IFJ PAN) http://copin.ifj.edu.pl/ 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 7
Schemat projektu SP2PP IFJ PAN (A.Maj): koordynacja pakietu roboczego WP5, oraz zadań T4.2, T5.5, T5.9 SLCJ UW (M.Palacz): koordynacja zadania T2.3 IFJ PAN udział w T5.5, T5.8 SLCJ UW udział w T2.3, T5.3, T5.5, T5.8 IF UJ udział w T5.3; UŚ udział w T5.3 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 8
Polskie instytucje zaangaŝowane w prace aparaturowe projektu SP2PP IFJ PAN i SLCJ UW: Pomysł i koordynacja projektu budowy nowatorskiego kalorymetru promieniowania gamma PARIS, opartego na scyntylatorach nowej generacji LaBr 3 (http://paris.ifj.edu.pl) 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 9
Polskie instytucje zaangaŝowane w prace aparaturowe projektu SP2PP SLCJ UW: Udział w zaprojektowaniu układu pomiarowego do detekcji neutronów, który mógłby być uŝyty razem z detektorami promieniowania gamma (AGATA, PARIS) IF UJ, UŚ: Udział w w projektowaniu i budowie wielolicznikowego układu nowej generacji detektorów krzemowych FAZIA (T5.3), który będzie uŝyty do badania dynamiki i termodynamiki jądrowej 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 10
Polskie instytucje zaangaŝowane w koordynację projektu SP2PP IFJ PAN: Koordynację największego pakietu roboczego z 9 jakie są w projekcie: WP5 Instrumentacja SPIRAL2, oraz koordynacja tzw. Instrumentation Coordination Committee. SLCJ UW: Zorganizowanie wewnętrznej komunikacji pomiędzy 25 partnerami z 13 krajów zaangaŝowanych w projekcie SPIRAL 2-PP, w tym strony internetowej (zob. http://spiral2pp.slcj.uw.edu.pl/ ), jej optymalizacje i ciągłą aktualizację. 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 11
BudŜet SP2PP i wkład polskich instytucji Udział personalny COPIN w realizacje projektu SPIRAL2-PP wnosi 82 osobomiesiące w przeciągu 3 lat realizacji tego projektu: IFJ PAN: 34 SLCJ UW: 30 IF UJ: 12 UŚ: 6 W skład tej kadry wchodzą zarówno naukowcy, inŝynierowie jak i technicy. Dodatkowo zaangaŝowanych jest 6 doktorantów i magistrantów. TOTAL TOTAL BUDGET REQUEST 1 GANIL 1 898 988 1 316 560 2 CNRS 1 457 531 329 000 3 CEA 850 360 167 000 4 INFN 1 213 600 283 000 5 STFC 96 480 50 000 6 COPIN 273 600 197 000 7 IFIN-HH 427 800 115 000 8 CIEMAT 143 075 62 000 9 KU Leuven 11 667 9 000 10 INRNE 15 720 5 000 11 UNIS 822 838 766 838 12 SOREQ 216 000 162 000 13 WEIZMANN Inst 67 667 51 000 14 UHU 315 000 97 000 15 Univ of SOFIA 8 062 8 000 16 ATOMKI 39 400 12 000 17 GSI-FAIR 34 030 14 000 18 FZK 104 400 38 000 19 RuG 77 800 40 000 20 NPI Prague 57 000 12 000 21 FAU Erlangen 108 600 40 000 22 Forster BAU GmbH 119 800 34 000 23 Univ of LIVERPOOL 33 000 15 000 24 Univ of YORK 138 000 24 000 25 CMEG 41 800 19 000 TOTAL 8 572 218 3 866 398 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 12
Strategiczne znaczenie inicjatywy SPIRAL2 dla fizyki jądrowej w Europie i w Polsce SPIRAL 2 stanowić będzie najnowocześniejsze w Europie i świecie urządzenie do wytwarzania i akceleracji jąder radioaktywnych o nieosiągalnych dotychczas natęŝeniach wiązek. SPIRAL 2 jest prekursorem planowanego w przyszłości urządzenia EURISOL. Udział nasz w pracach nad SPIRAL 2 daje unikalne moŝliwości na prowadzenie w niedalekiej przyszłości badań egzotycznych jąder atomowych. Badania te, pozwalające na określenie własności jąder nieosiągalnych innymi metodami, a moŝliwych do wytworzenia jedynie przy pomocy fuzji wiązek radioaktywnych ze stabilnymi tarczami, stanowią bardzo dynamicznie rozwijającą się dziedziną fizyki jądrowej, astrofizyki i badań interdyscyplinarnych. 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 13
Korzyści z uczestnictwa w SPIRAL2 Korzyści dla środowiska naukowego: 1. partnerski dostęp do SPIRAL2, który stanowić będzie najnowocześniejsze w świecie urządzenie do wytwarzania i akceleracji jąder radioaktywnych o nieosiągalnych dotychczas natęŝeniach wiązek 2. liczba potencjalnych uŝytkowników infrastruktury SPIRAL2 z Polski: 50 rocznie 3. szkolenie doktorantów, młodych naukowców oraz inŝynierów (5-10 rocznie) 4. dostęp do unikalnej aparatury badawczej i moŝliwość uŝywania tej aparatury w polskich instytucjach badawczych 5. Polska zostanie Członkiem Stowarzyszonym GANIL/SPIRAL2 z pełnym prawem uczestnictwa w Radzie Naukowej, Radzie Zarządu i Komitecie Eksperymentów Korzyści dla gospodarki itp.: 1. kontrakty dla polskich firm (kriogenika, mechanika, elektronika, ) i ich moŝliwe finansowanie z funduszy Unii Europejskiej na poziomie kilku milionów euro. 2. moŝliwe refinansowanie polskich infrastruktur badawczych przez stronę francuską 3. transfer do Polski innowacyjnych technologii (nadprzewodzące akceleratory i elementy magnetyczne, robotyka, lasery wysokiej mocy, źródła jonów wysokiej intensywności) 4. moŝliwości ściślejszych kontaktów w zakresie rozwoju energetyki jądrowej 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 14
Podsumowanie Sukces naszego udziału w projekcie EU FP7 SPIRAL2 PP daje dobre prognozy na udział Polski w fazie konstrukcyjnej SPIRAL2 oraz na zostanie członkiem SPIRAL2 Partnerski udział Polski w SPIRAL2 byłby bardzo owocny dla polskiej nauki jak i dla innych dziedzin W szczególności SPIRAL2 będzie stanowić pewną część polskiej infrastruktury badawczej (choć zlokalizowanej za granicą) 02.06.2009 Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 15