ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO PERU

ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO PERU JANINA NASKALSKA TURYSTYKA I REKREACJA ORT 1, DZIENNE

I. Wprowadzenie 1. Podstawowe informacje 2. Dane wielkościowe 3. Dane demograficzne 4. Dane gospodarcze II. Warunki rozwoju turystyki 1. Klimat 2. Krainy geograficzne 3. Podział na regiony turystyczne 4. Główne destynacje turystyczne (wg Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO) 5. Pozostałe regiony koncentracji ruchu turystycznego 6. Dostępność komunikacyjna (droga powietrzna, ladowa, szynowa, wodna) III. Analiza rynku turystycznego 1. BranŜa turystyczna touroperatorzy, agenci, baza noclegowa, promocja i informacja turystyczna 2. Profile turysty 3. Rynej recepcji turystycznej 4. Rynek emisji turystycznej turystyka krajowa liczby 5. Podsumowanie 6. Ciekawostki 2

I. Wprowadzenie 1. Podstawowe informacje Republika Peru: państwo w zachodniej części Ameryki Południowej, nad Oceanem Spokojnym. Jest to trzecie co do wielkości państwo kontynentu i największy kraj andyjski. Podział administracyjny: Peru podzielone jest na 25 regionów i prowincję Lima ze stolicą. Strefa czasowa: UTC 5 2. Dane wielkościowe Powierzchnia całkowita 1 285 215 km² (trzecie największe państwo Ameryki Południowej) wody śródlądowe 8,8% powierzchni kraju zasięg wód terytorialnych 200 mil od linii brzegowej zamorskie tereny 60 milionów hektarów na Antarktydzie Liczba ludności (VII 2007) całkowita 28 675 000 (czwarte najludniejsze państwo Ameryki Południowej) gęstość zaludnienia 22,3 osób / km² 3. Dane demograficzne 72,6% obywateli Peru mieszka w miastach, a pozostałe 27,4% na terenach wiejskich (2005) język hiszpański uŝywa 80,3% obywateli Peru, język keczua - 16,5% inne języki (głównie indiańskie) - 3% populacji kraju (1993) Indianie stanowią 45% populacji kraju, Metysi 37%, biali (głównie pochodzenia hiszpańskiego) 15% Wyznanie (1993): 89% - katolicy, 6,7% - ewangelicy, 2,6% - wyznawcy innych religii, 1,4% - ateiści Średnia długość Ŝycia wynosi dla męŝczyzn 62 lata, a dla kobiet 66 lat. Przyrost naturalny 18,7 (2000) Odsetek bezrobotnych - 8% (2000) 3

4. Dane gospodarcze kraj rozwijający się i obciąŝony wysokim zadłuŝeniem zagranicznym, ale jednocześnie jeden z najszybciej rozwijających się w całej Ameryce Południowej. ustrój polityczny: republika, w której głową państwa jest prezydent wybierany w powszechnych wyborach na 5-letnią kadencję obecny prezydent Alan Garcia Pérez (2006-2011) niepodległość od 28 lipca 1821 z rąk Hiszpanii jednostka monetarna Nuevo Sol, dzielona na Centimos waluta stabilna inflacja na poziomie 2,2% 4,3 miliona osób Ŝyje na granicy ubóstwa PKB na osobę wynosi 6715$. (2005) struktura PKB: 65% - usługi, 27% - przemysł z budownictwem, 8%- rolnictwo z leśnictwem (2000) główni eksporterzy: USA 26,1%, Wielka Brytania 11,6%, Chiny 7,9% (ryby i produkty rybne, złoto, miedź, cynk, ropa, kawa, cukier, bawełna) główni importerzy : USA 27,5%, Hiszpania 8,3%, Chile 7,9% (przemysł maszynowy, sprzęt transportowy, Ŝelazo, stal, chemikalia, farmaceutyki, produkty Ŝywnościowe) podstawa gospodarki: wydobycie i eksport rud miedzi, cynku, ołowiu, Ŝelaza, ropy naftowej i gazu ziemnego, bizmutu, rtęci, molibdenu, antymonu, srebra (1. miejsce w świecie-2000), złota oraz guano rolnictwo: uprawia się bawełnę, kukurydzę, ryŝ, pszenicę, jęczmień, kawy, kakao, maniok, trzcinę cukrową, banany, winorośl, tytoń, herbaty, owoce cytrusowe, drzewo kola, nielegalnie kokainę eksploatuje się drewno mahoniowca, cedru tropikalnego, kauczukowca, drzewa chinowego hoduje się owce, bydło, lamy, alpaki, trzodę chlewną istnieje wysoko rozwinięte rybołówstwo (4. miejsce w świecie) według amerykańskiego magazynu The Economist (z listopada 2005), Perú zajmuje szóste miejsce na świecie w kategorii wzrostu ekonomicznego Wpływy z turystyki stanowią 7% PKB Peru i jest to najszybciej rosnący sektor gospodarki. Jest to drugie, po eksporcie, najwaŝniejsze źródło dochodów Peru. 4

II. Warunki rozwoju turystyki 1. Klimat Na większości obszaru występuje klimat równikowy: wybitnie wilgotny w Amazonii suchy górski w Andach. zwrotnikowy suchy na wybrzeŝu średnie opady roczne i temperatury: Amazonia - około 24-32 C, mała amplituda temperatur, wysokie opady WybrzeŜe 15-30 C, skrajnie sucho. 2. Krainy geograficzne WybrzeŜe (Costa) wąski pas nizinny, często nawiedzany przez trzęsienia ziemi stanowi ok. 12% powierzchni kraju przecina je kilkadziesiąt rzek, tylko 10 z nich wpada do morza. Pozostałe są rzekami okresowymi lub giną w piaskach pustyni. WzdłuŜ wybrzeŝy płynie chłodny Prąd Peruwiański/ Humboldta, przynoszący obfitość ryb. NajwaŜniejsze porty rybackie to: Pisco i Paracas. Klimat suchy, miejscami o charakterze pustynnym i półpustynnym, roczne opady 20-50 mm. Średnie temperatury: 15-17 C zimą i 19-21 C latem. Charakterystyczna mgła zwana garua, której występowanie związane jest z Prądem Humboldta. Góry (Sierra) WyŜsza Kordyliera Zachodnia, z pasmem Kordyliery Białej z szczytami powyŝej 6000 m n.p.m. - najwyŝszy: Mount Huascaran 6768 m. NiŜsza Kordyliera Wschodnia Puna - śródgórska wyŝyna rozdzielająca te pasma górskie. Z pasma Kordyliery Czarnej wypływają źródła Amazonki: Huallaga, Ukajali i Maranon. Średnie temperatury: 19-23 C latem, 5-10 C zimą. Opady roczne - 800 do 900 mm. Największe znaczenie w regionie ma przemysł wydobywczy i hutniczy NajwaŜniejszą arterią komunikacyjną jest kolej transandyjska. WaŜne miasta regionu: Arequipa i Cuzco DŜungla (Selva) zajmuje 2/3 powierzchni, lecz jest zamieszkiwana tylko przez kilkanaście procent ludności. Klimat gorący, wilgotny równikowy 5

dzieli się na 2 podregiony: las deszczowy (cloud forest) o tropikalnym klimacie z 3000 mm opadów rocznie i las nizinny (lowland jungle) idealny do uprawiania turystyki z porą suchą od kwietnia do października i temperaturami do 35 C. PrzewaŜającą część terenu zajmuje wilgotny las równikowy. Największy akwen: jezioro Titicaca. (najwyŝej połoŝone jezioro Ŝeglowne dla duŝych statków i zarazem największe jezioro wysokogórskie na Ziemi) Główne rzeki: Ukajali, Maranon, Urubamba, Apurimac 3. Regiony turystyczne Peru dzieli się na 3 regiony: Północny, Centralny i Południowy W regionie Północnym wyszczególniamy następujące podregiony: Tumbes, Piura, Lambayeque, La Libertad, Cajamarca, Amazonas, Loreto, San Martín W regionie Centralnym wyszczególniamy następujące podregiony: Ancash, Lima, Callao, Huánuco, Junín, Pasco, Ucayali W regionie Południowym wyszczególniamy następujące podregiony: Huancavelica, Ica, Arequipa, Moquegua, Tacna, Puno, Ayacucho, Apurimac, Cusco, Madre de Dios Do najbardziej popularnych naleŝą: Lima, Cuzco-Machu Picchu, Arequipa, góry Cordillera Blanca, jezioro Titicaca, Nazca oraz Montania; stare miasta kolonialne, jak: Cajamarca, Ayacucho, Trujillo, Piura; uzdrowiska peruwiańskie: Jesus, Yura, So-cosani (departament Arequipa), Chamos, Monterey (Ancash), Los Bańos del Inca (Cajamarca) oraz Churin - jedno z największych w Ameryce Południowej, połoŝone u podnóŝa Pachangara. 4. Główne atrakcje turystyczne (wg Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO) Miasto Cuzco (na liście od 1983) Wielkie centrum cywilizacji inkaskiej, załoŝone ok. 1200 r. w dolinie Vilcanota, szczyt rozwoju osiągnęło w XV w. za panowania Inki Pacha-cutiego, kiedy to wzniesiono w mieście licznie świątynie, pałace i inne okazałe budowle. W pierwszych latach konkwisty zostało spalone i ograbione przez hiszpańskich najeźdźców. Odbudowane ponownie, głównie w stylu barokowym, stało się w XVII i XVIII w. waŝnym ośrodkiem kulturalnym wicekrólestwa Peru. Atrakcje: kościoł Towarzystwa Jezusowego, tzw. Compania. klasztory Merced, San Francisco, pałac Pizarra Świątynia Słońca Coricancha, kościół Santo Domingo, ruiny inkaskich twierdz: Sacsayhuaman i Pucara amfiteatr w Kenco. 6

Zabytkowe sanktuarium Machu Picchu (na liście od 1983) Piętnastowieczne ruiny połoŝone na zboczach góry na wysokości 2460 m n.p.m. otoczone kanionem rzeki Urubamba. Była to cytadela / miasto, misternie zaprojektowana i wykuta w białym granicie otaczających ją skał. Ruiny zostały odkryte w 1911 r. przez amerykańskiego archeologa Hirama Binghama naleŝą do największych atrakcji turystycznych nie tylko Peru, ale całej Ameryki Łacińskiej. Stanowisko archeologiczne Chavin de Huantar (na liście od 1985) Miejscowość załoŝona w epoce Wczesnego Horyzontu (1400-400 p.n.e.), połoŝona na północy górskich obszarów na wysokości 3117 m n.p.m., załoŝona przez przedstawicieli Kultury Chavín, która jest zaliczana do najstarszych kultur archeologicznych w okresie prekolumbijskim historii Peru. Całość załoŝenia architektonicznego została rozplanowana wzdłuŝ osi wschódzachód i składa się z budowli o charakterze kultowym. Dwie najwaŝniejsze budowle zostały nazwane: El Castillo (zamek) oraz Wczesna Świątynia. Park Narodowy Huascaran (na liście od 1985) Obejmuje masywy Huascaran (6768 m n.p.m.) i Aguja Nevada (5840 m n.p.m.) oraz 600 lodowców, 300 jezior i 27 innych, pokrytych śniegiem, szczytów sięgających ponad 6000 metrów. Park ma powierzchnię 340 km2. Obszar Cordillera Blanca, w którym znajduje się Park jest miejscem stałych spotkań najwybitniejszych alpinistów świata. Strefa archeologiczna ChanChán (na liście od 1986) Największe miasto epoki prekolumbijskiej w Ameryce Południowej. Zlokalizowane w peruwiańskim regionie La Libertad zajmuje obszar około 28,0 km2 kwadratowych Powstałe około 850 roku miasto było stolicą Imperium Chimú, istniejącą do lat 70. XV wieku. Miasto wybudowano z glinianej cegły adobe suszonej na słońcu i pokrytej tynkiem, w którym rzeźbiono ornamenty. Park Narodowy Manu (na liście od 1987) Znajduje się na wschodnich zboczach Andów Peruwiańskich. Został załoŝony w 1973 roku i zajmuje powierzchnię 15330 km². Obejmuje górny odcinek rzeki Modre de Dios oraz obszar dorzecza rzeki Manú (system rzeczny Amazonki). Na terenie Parku Ŝyje ok. 200 gatunków ssaków, 90 gatunków Ŝab, 1000 gatunków ptaków, 1200 gatunków motyli i ponad 20000 gatunków roślin. Zespół zabytkowy w Limie (na liście od 1991) załoŝona przez Francis-ca Pizarro w 1535 r. leŝy nad rzeką Rimac u wybrzeŝy Oceanu Spokojnego. Przez blisko trzy wieki była stolicą hiszpańskiego wicekrólestwa Peru oraz głównym ośrodkiem politycznym i kulturalnym zachodniej części Ameryki Południowej (uniwersytet San Marcos z XVI w.). Do najwaŝniejszych zabytków naleŝą kościoły i klasztory: 7

San Francisco, uwaŝany za najwybitniejsze dzieło baroku peruwiańskiego; Santo Domingo; San Agustin; oraz katedra z grobem załoŝyciela miasta. Świeckie budownictwo reprezentują liczne domy kolonialne z pięknymi patiami i balkonami - Casa de Allaga, Casa de Oquendo, Casa de Torre Tagle, Casa de los Pilatos. Wśród kościołów Limy szczególne miejsce zajmuje miejsce pielgrzymek - sanktuarium Santa Rosa z XVIII wieku. Podstawowym terenem wypoczynkowym Limy jest wybrzeŝe pacyficzne, gdzie na odcinku ok. 60 km ciągną się piaszczyste plaŝe z licznymi kąpieliskami. Park Narodowy Rio Abiseo (na liście od 1990) Park powstał w 1983 r. w celu ochrony flory i fauny lasów wilgotnych, typowych dla tej części Andów, wyróŝniającej się licznymi gatunkami endemicznymi. Odkryto tu 36 dotąd nieznanych stanowisk archeologicznych, połoŝonych na wysokości od 2,5 do 4 tys. m n.p.m., które dają pełen obraz społeczeństwa przedinkaskiego. Ze względu na delikatnośc i unikatowość wartości archeologicznej parku jest on zamknięty dla celów turystycznych od 1996 roku. Docierają do niego jedynie naukowe grupy badające nietypową florę, faunę i preinkaskie ruiny. Linie i rysunki naziemne pustyni Nazca i Pampas de Jumana (na liście od 1994) Linie i rysunki naziemne Nazca i Pampas de Jumana, połoŝone na jałowej nizinie nadbrzeŝnej w Peru, około 400 km na południe od Limy, pokrywają powierzchnię 450 km2. Linie, nakreślone na ziemi w okresie od 500 p.n.e. do 500 n.e., ze względu na ich jakość, naturę, rozmiary i ciągłość, stanowią jedną z największych zagadek archeologii. Niektóre z rysunków przedstawiają Ŝywe stworzenia, inne - stylizowane rośliny lub istoty fantastyczne, jeszcze inne tworzą kilkukilometrowe figury geometryczne. Przypuszcza się, Ŝe spełniały one funkcje rytualne, związane z astronomią. Stare Miasto w Arequipie (na liście od 2000) zwane białym Miastem, zbudowane z białego wulkanicznego tufu zwanego sillar, stanowi połączenie europejskich i miejscowych technik budowlanych, widocznych we wspaniałych osiągnięciach artystów kolonialnych oraz murarzy kreolskich i indiańskich. Przemieszanie wpływów przejawia się w solidnych murach, arkadach i sklepieniach, dziedzińcach i otwartych przestrzeniach oraz w złoŝonej dekoracji barokowej fasad budowli. 5. Pozostałe regiony koncentracji ruchu turystycznego Pozostałe Parki Narodowe Peru: Park Narodowy Bahuaja-Sonene Park Narodowy Cutervo, Park Narodowy Tingo Maria, Park Narodowy Cerros de Amotape Park Narodowy Yanachaga Chemillen 8

Okolice jeziora Tititaca: Titicaca - największe z wysokogórskich jezior świata - leŝy w głębi płaskowyŝu Altiplano (na pograniczu z Boliwią) na wysokości 3812 m n.p.m. Zajmuje powierzchnię 8288 km2. Okolice zamieszkują Indianie Uru, których osady tworzą pływające wyspy (islas flotantes) zrobione z trzciny totora. Z trzciny zrobione są tu równieŝ domy-szałasy oraz łodzie z balsy. Uru trudnią się głównie rybołówstwem oraz uprawą roli na niewielkich działkach nad brzegami Titicaca. Nizinny obszar Montania zajmujący blisko 700 tys. km2 naleŝy do dorzecza Amazonki. Środowiskiem naturalnym tego regionu jest wilgotny las równikowy, który przecinają spokojnie płynące rzeki z niezliczonymi kanałami, zlewające się ze sobą podczas pory deszczowej. Występuje tu ok. 800 gatunków drzew, np.: - heban, cedr, balsa, kauczukowiec oraz drzewo chinowe. W lasach Ŝyją liczne gatunki małp, pancerniki, oceloty, jaguary, Ŝółwie, węŝe. W wodach Amazonki Ŝyją charakterystyczne bardzo niebezpieczne piranie i osiągające 4 m długości - paiche. Głównym centrum turystycznym tego regionu jest stolica prowincji Loreto - lquitos. Miasto załoŝone w1755 r. na lewym brzegu Amazonki. Jest waŝnym portem śródlądowym i lotniczym oraz wiodącym ośrodkiem administracyjnym, turystycznym i kulturalnym wschodniej części kraju. 6. Dostępność komunikacyjna Drogą powietrzną: Peruwiańskie lotniska są zrzeszone w rządowej organizacji CORPAC S.A. (Corporacion Peruana De Aeropuertos Y Aviacion Comercial S.A.). Ma ona za zadanie prywatyzować, modernizować i powiększać bazę lotniskową kraju. Składają się na nią: 50 lotnisk regionalnych, w tym 14 lotnisk komercyjnych 12 lotnisk do obsługi ruchu międzynarodowego: Lima - Jorge Chávez International Airport Największy port krajowy i międzynarodowy Peru. Znajduje się w Callao, 10 km od centrum Limy. W 2007 lotnisko obsłuŝyło 7507811 pasaŝerów i 92878 operacji lotniczych. Arequipa - Rodriguez Ballon International Airport Główny port drugiego co do wielkości miasta Peru - Arequipy. Razem z portem w Cuzco są największymi lotniskami przesiadkowymi w Południowym Peru. Chiclayo - Cap. FAP José A. Quiñones Gonzales International Airport Główny port regionu Lambayeque, jednego z bardziej zaludnionych w kraju. 9

Pisco - Capitán FAP Renán Elías Olivera Airport Pucallpa - Captain Rolden International Airport Główny port lotniczy regionu Ukajali. Iquitos - Crnl. FAP Francisco Secada Vignetta International Airport Port obsługujący piąte co do wielkości miasto w Peru- Iquitos. Razem z lotniskiem w Pucallpie jest głównym portem przesiadkowym peruwiańskiej części Amazonii. Ma wiele połączeń z małymi wioskami i miasteczkami dŝungli amazońskiej. Cusco - Alejandro Velasco Astete International Airport Port największej atrakcji turystycznej Peru miasta Cuzco i niedaleko połoŝonych ruin Machu Picchu.. Nazwa lotniska pochodzi od znanego Peruwiańskiego pilota - Alejandro Velasco Astete, który jako pierwszy przeleciał ponad Andami w 1925 właśnie do tego portu. Obsługuje wiele lotów międzynarodowych, krajowych i czarterowych. Trujillo - Cap. FAP Carlos Martínez de Pinillos International Airport Port obsługujący trzecie co do wielkości miasto - Trujillo. Jest głównym portem przesiadkowym Północnego Peru. Tacna - Crnl. FAP Carlos Ciriani Santa Rosa International Airport Port obsługujący region Tacna, znajduje się 27 km od granicy z Chile Piura - Cap. FAP Guillermo Concha Iberico International Airport Główny port regionu Piura, drugiego pod względem gęstości zaludnienia w Peru. Zlokalizowany jest 2 km od centrum Piury i 130 km od sławnego resortu Máncora. Peurto Maldonado - Padre Aldamiz International Airport Port zlokalizowany jest niedaleko najbardziej znanych peruwiańskich atrakcji środowiskowych, takich jak: Tambopata i Iberia. Obsługuje głównie turystów zainteresowanych zieloną i ekoturystyką. Wymagane jest dokument potwierdzający zrobione szczepionki przeciwko Ŝółtej febrze, która występuje w dŝungli peruwiańskiej. Puno/Juliaca - Inca Manco Capac International Airport Port zlokalizowany jest w Juliaca, 30 km na północ od Puno. Posiada najdłuŝszy pas startowy w Ameryce Łacińskiej. W Peru jest 20 linii lotniczych obsługujących międzynarodowe loty: Aerolíneas Argentinas (argentyńska) Aerovias de Mexico S.A.C. (meksykańska) Air Canada (kanadysjka) Air Comet (hiszpańska) Air France - KLM (holenderska) 10

Air Peru Internacional S.A.C. (peruwiańska) American Airlines (amrykańska) Avianca (kolumbijska) Aerosur - Compañía Boliviana De Transporte Aéreo Privado S.A. (boliwijska) Continental Airlines Inc. (amerykańska) Copa Airlines (panamska) Delta Airlines (amerykańska) Iberia (hiszpańskie) Lan Perú S.A. (peruwiańska) Líneas Aéreas Costarricenses S.A. (kostarykańska) Lufthansa (niemiecka) Sky Airline (chilijska) Transamerican Airlines S.A. - Taca Perú (peruwiańska) Spirit Airlines INC (tania linia amerykańska) Gol Transportes Aéreos S.A. (tania linia brazylijska) 6 linii lotniczych obsługujących krajowe loty: Aerocondor S.A.C. Aerodiana S.A.C. Aerotickets Perú S.A.C. - Star Perú Lan Perú S.A. LC Busre S.A.C. Transamerican Airlines S.A. - Taca Perú 7 linii lotniczych czarterowych: Aero Transporte S.A. ATSA Aeroica S.R.L Aeroparacas S.A. Grupo Aéreo Nº42 de la FAP Asociación de Operadores de Turismo de Amazonas Servicios Aéreos de los Andes S.A.C. Taxi Aereo Ejecutivo Drogą lądową: Peru przecina 78000 km dróg, spośród których 16705 km to autostrady i drogi ekspresowe. 8711 km łączy północ kraju z południem, a 7994 km wschód z zachodem. WzdłuŜ wybrzeŝa biegnie odcinek Drogi Panamerykańskiej. Jest to droga, mająca na celu połączenie krajów obu Ameryk, od północy Alaski, poprzez Amerykę Środkową, po południe Argentyny. Tak naprawdę jest to system dróg i autostrad połączonych szeregowo a niekiedy równieŝ równolegle ze sobą tak, aby połączyć większość krajów obu Ameryk. Łączna długość całej trasy, liczonej od kręgu polarnego na Alasce do miasta Ushuaia w Argentynie, wynosi 11

około 25750 km. Oprócz tej trasy Panamericana ma wiele odnóg, łączących większość krajów Ameryki Południowej (źródło: Wikipedia). Są teŝ plany i marzenia rządów oraz mieszkańców Ameryki Południowej, by powstała droga łącząca Atlantyk z Pacyfikiem, tzw. Transoceanika. Jak do tej pory istnieją jedynie nieutwardzone, błotniste i pojedyncze nitki tej międzykontynentalnej magistrali. Przeszkodą w szybkiej budowie jest brak pieniędzy oraz sprzeciw ekologów wobec tego na pewno bardzo szkodliwego dla unikalnych terenów Niziny Amazonki projektu. Drogą szynową: Linie kolejowe w kraju pochodzą głównie z XIX wieku i łączą andyjskie ośrodki wydobycia róŝnych surowców z portami na wybrzeŝu kraju. Przykładem jest, do 2006 roku najwyŝej połoŝona na świecie Ferrocarril Central Andino, linia kolejowa Lima-La Oyroa-Cerro de Pasco, wybudowana przez polskiego inŝyniera Ernesta Malinowskiego. Trasa rozpoczyna się w porcie Callao, prawie na poziomie morza, prowadzi przez Limę i dalej osiąga wysokość 4818 metrów na Przełęczy Anticona (Ticlio, Lima). Linie kolejowe mają łącznie 1988 km długości Droga wodną: DuŜe znaczenie ma Ŝegluga rzeczna na Amazonce i jej dopływach. Drogi rzeczne osiągają długość 8600km na Amazonce i 200km na Jeziorze Titicaca. Główne porty rzeczne Peru to Iquitos i Pucallpa, Yurimaguas Główne porty morskie Peru: Paita, Salaverry, Chimbote, Callao, Pisco, Ilo, Matarani, Mollendo, San Martin, Talara III. Analiza rynku turystycznego 1. BranŜa turystyczna W turystyce zatrudnionych jest 10,8% społeczności w wieku produkcyjnym, z czego 484000 bezpośrednio, a 340000 niebezpośrednio. Najpopularniejszymi branŝami jest hotelarstwo i transport. Rozrasta się ona w skali 16% rocznie, a w 2004 roku rozwój osiągnął 25 %. Przykładowi tour operatorzy: GO2PErU.COM Andean travelweb Amazon trail peru Inca trek Surtrek Wasai Amazon Andes Peru 12

Sun gate tours South American Expedition Trafico Peru Przykładowi agenci turystyczni: Peru Explorers Peru Contact Enjoy Peru Fertur Peru Terra Andina Maria Kralewska S.A. agencja turystyczna rodzinnej firmy polsko-peruwiańskiej, licencjonowany przewodnik Ministerstwa Turystyki Peru Baza noclegowa 2007: Największa liczba łóŝek według regionów (250 273 wszystkich): Lima- 79 096 Cusco 21 974 Arequipa 16 678 Ica -12 755 Ancash 12 554 Hotele pięcio-gwiazdkowe w Peru: 23, w tym łóŝek- 5618 (sieci Marriott, Sheraton, Plaza, Accor) Hotele cztero-gwiazdkowe 29, w tym łóŝek 3469 (sieć Best Western) Hotele trzy-gwiazdkowe 372, w tym łóŝek 20162 Hotele dwu-gwiazdkowe 806, w tym łóŝek 29476 Hotele jedno-gwiazdkowe 288, w tym łóŝek 9298 Inne: 44, w tym łóŝek 1976 13

System promocji i informacji turystycznej: Odpowiedzialnym za rozwój turystyki w Peru są: Comisión de Promoción del Perú PromPerú (Komisja Promocji Peru) Ministerio de Comercio Exterior y Turismo MINCETUR (Ministerstwo Handlu zagranicznego i Turystyki). PromPeru w ramach promocji Peru organizuje: Udział w międzynarodowych targach (Japonia, Wielka Brytania, Berlin, Włochy, Ukraina i wiele innych łącznie 140 targów) Workshopy dla przedstawicieli branŝy turystycznej Press toury Study toury Współpraca z ambasadami, Ministerstwem Spraw Zagranicznych i innymi placówkami dyplomatycznymi Peru zagranicą. 2. Profil turysty odwiedzającego Peru Główne kraje pochodzenia turystów przyjeŝdŝających do Peru to: USA, Chiny, Chile, Boliwia, kraje Unii Europejskiej (głównie: Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, Hiszpania). Podział wg kontynentów: Ameryka Południowa 49,4% Ameryka Północna 21,7% Europa -21,2% Azja- 4,3% Oceania- 1,7% Ameryka Centralna 1,5% Afryka- 0,2% Wśród odwiedzających 70% stanowią męŝczyźni, a 30% kobiety. Wiek: Pomiędzy 25 a 54 rokiem Ŝycia, z czego 28% - między 25 a 34 rokiem Ŝycia. Stan cywilny: MałŜeństwa- 57% Wykształcenie: WyŜsze 38% Roczny dochód na rodzinę: Mnijeszy niz 20 000US$ - 25% 14

Czas przeznaczony na zwiedzenie Peru: Od 1-4 miesięcy 40% PoniŜej 1 miesiąca -39% Sposób organizacji wyjazdu: Samodzielnie- 75% Cel podróŝy: 56% -w celach wypoczynku 21% - w celach handlowych, 12% - VFR 4% - na kongresy i konferencje 2% - z innych przyczyn Długość pobytu: Od 1 do 14 dób Średnia wielkośc wydatków: 1114 $ 15

3. Rynek recepcyji turystyczej W 2007 przyjazdy do Peru stanowiły 0,20% światowych przyjazdów turystycznych. (898 milionów- Świat; 1,81miliona Peru). Wg Generalnej Dyrekcji do Spraw Migracji- Dirección General de Migraciones (DIGEMIN) ilość przyjezdnych zagranicznych do Peru w 2007 roku wynosiła: 1 906 126 osób. Najwięcej przyjechało w lipcu, aŝ 222 445. Stanowi to 8.29% wzrostu w porównaniu z poprzednim rokiem. Tab.1. Przyjazdy zagraniczne do Peru (od I X 2007) Fuente: DIGEMIN Elaboración: T News Źródło: http://www.tnews.com.pe/actualidad/ac-53.htm 15.05.2008 16

Tab.2. Przyjazdy zagraniczne do Peru (od I X 2005/2007) Fuente: DIGEMIN Elaboración: T News Źródło: http://www.tnews.com.pe/actualidad/ac-53.htm 15.05.2008 Wg Ministerstwa Turystyki Peru (MINCETUR) w roku 2007 Peru odwiedziło 1,8 miliona turystów. Wg branŝy hotelarskiej było to 700 tysięcy turystów. 17

Dokładną liczbę turystów moŝna teŝ szacować licząc liczbę wejść do twierdzy Machu Picchu, poniewaŝ wiadomo ze statystyk, Ŝe 8 na 10 osób odwiedzających Peru tam dociera. Wejścia natomiast są biletowane i limitowane. Od stycznia do listopada 2007 zanotowano 514 560 wejść na Machu Picchu, z czego najwięcej turystów było w lipcu i w sierpniu. Tab.3. Liczba wizyt turystów zagranicznych na MACHU PICCHU (od I XI 2007) Fuente: INC-CUSCO Elaboración: T News Źródło: http://www.tnews.com.pe/actualidad/ac-53.htm 15.05.2008 18

Innym sposobem szacunku jest przyjŝenie się liczbie przylotów na lotnisko w Limie, które obsługuje prawie 75 % wszystkich przylotów do kraju. Tendencja jest wzrostowa; ilość przylotów wzrosła o 42% od 2004 roku. W 2007 na lotnisku Jorge Chávez zarejestrowano 1 053 541 przyjazdów międzynarodowych, czyli o 16% więcej niŝ w 2006. Najwięcej przylotów odnotowano w lipcu -114 300 i w sierpniu 96 761. Tab.4. Przyjazdy międzynarodowe na lotnisko Jorge Chavez (2007) Fuente: MINCETUR Elaboración: T News Źródło: http://www.tnews.com.pe/actualidad/ac-53.htm 15.05.2008 Najczęściej podejmowane formy turystyki w Peru to: Turystyka aktywna, Turystyka kulturowa Ekoturystyka Turystyka gastronomiczna 19

4. Rynek emisji turystycznej Turystyka krajowa Od stycznia do sierpnia 2007 turystów podróŝujących wewnątrz krajowych było: 2 393 21. Do miast emitujących największą ilośc turystów krajowych naleŝą: Lima 2 046 248 (+ 3 527 194 odwiedzających jednodniowych w granicach kraju) Arequipa 138 919 Trujillo 113 544 Chiclayo 53 549 Huancayo 40 961 Ocenia się, Ŝe w 2007 ruch wzrośnie o 12%. IV. Podsumowanie Niezwykła bioróŝnorodność, ukształtowanie geograficzne, dziedzictwo kulturowe i archeologiczne oraz swoista atmosfera zatrzymania w czasie wśród ludności wiejskiej sprawia, Ŝe Peru to wyjątkowy cel turystycznych wędrówek. Turyści na całym świecie zgodnie przyznali Peru pierszeństwo w egzotyce i to właśnie te cechy są silnymi stronami peruwiańskiego rynku turystycznego. Szansą dla Peru moŝe być wciąŝ większa promocja wśród zwolenników turystyki środowiskowej. Unikalna przyroda jest najmocniejszą cechą Peru w porównaniu do innych popularnych na świecie turystycznych destynacji. Niszą na peruwiańskim rynku jest turystyka biznesowa i konferencyjnokongresowa. Przyniosłaby ona o wiele większe dochody (ze względu na swój charakter) i zniwelowała sezonowość. ZagroŜeniem moŝe być dewastacja walorów przyrodniczych i kulturowych spowodowana turystyką masową (w celu zapobiegania jej negatywnym skutkom juŝ została zmniejszona roczna liczba wejść na tzw. Inca Trail prowadzący do Machu Picchu). Słabą stroną jest mało wykwalifikowany personel, niski poziom znajomości języków obcych oraz niski poziom usług hotelarskich (braki w bazie noclegowej). A takŝe brak nowych produktów turystycznych, chociaŝby nadmorskich kurortów. 20

V. Ciekawostki W 2007 Peru zostało wybrane za najbardziej atrakcyjną destynację turystyczną dla birdwatcherów. Wyboru dokonał Nature Bird Fair i British Birdwatching Fair (wg Caribbean News Digital ). W Peru występuje 1800 gatunków ptaków. U podnóŝa Mismi (5536 m n.p.m.) bierze swój początek najdłuŝsza rzeka świata - Amazonka. Peru znalazło sie na 19 miejscu w raporcie organizacji Pro Poor Tourism na temat krajów najszybciej sie rozwijających pod względem liczby przyjazdów turystów w latach 1990-2000. W 2007 roku 100 milionów osób ze wszystkich kontynentów wyłoniło nowe siedem cudów świata. Wśród nich znalazła się inkaska twierdza Machu Picchu. Głosowanie przebiegało przez internet i system smsowy. Według badania Country Brand Index 2006 Peru zostało wybrane jako najlepsze państwo na świecie w kategorii egzotyczne. Badanie przeprowadzała międzynarodowa firma konsultingowa, która specjalizuje się w rozwoju marek - FutureBrand, jak równieŝ agencja public relations Weber Shandwick. Ranking polega na zestawieniu marek z róŝnych krajów, a później zbadaniu nowego zjawiska w podróŝach i turystyce. Udział wzięło 1500 turystów oraz ekspertów z dziedziny turystyki oraz hotelarstwa. 21

Bibliografia: http://www.lata.org/index.php http://www.peru.info/perueng.asp http://www.atrakcje-turystyczne.com/ameryka-poludniowa/peru/ http://www.unesco.pl/?id=225 http://www.elcomercio.com.pe/edicionimpresa/html/2007-11-14/inei_y_promperu_destacan_la_l.html http://www.lima.polemb.net/index.php?document=25 http://www.thefreelibrary.com/peru.-a0108441901 http://www.euromonitor.com/factfile.aspx?country=pu http://www.unep.org/bpsp/tourism/case%20studies%20(pdf)/peru%20(tourism).pdf http://www.propoortourism.org.uk/16_stats.pdf http://www.peru.info/s_ftopublicaciones.asp?page=3&hidid=2&hidword=&hidaccion=grupo http://www.caribbeannewsdigital.com/spanish/news.aspx?id=18485 http://pl.wikipedia.org/wiki/peru 17.05.2008 http://www.peru.info/e_ftogeneraleng.asp?ids=1671&ic=2&pdr=841&jrq=2.1 17.05.2008 Małe tablice geograficzne Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2002 Przewodnik Ameryka Południowa, Wydawnictwo Pascal 22