Jak ekologia wpływa na projekty budowy dróg w Polsce Grzegorz Ratajczak Marcin Nowak
studium przypadku Omawiane zagadnienie zostanie przedstawione na przykładzie następujących inwestycji: drogi ekspresowej S-5, odcinek Nowe Marzy Cotoń, ok. 130 km na terenie woj. kujawsko pomorskiego etap uzyskiwania DŚU, autostrady A2 Świecko Nowy Tomyśl, odcinek 5.6 na terenie woj. wielkopolskiego o długości ok. 15 km oraz odcinek 5.1 o długości ok. 17 km na terenie woj. Lubuskiego etap uzyskiwania PB (powtórna ocena oddziaływania na środowisko).
Droga ekspresowa S5. w pierwszych miesiącach 2007 roku rozpoczynają się prace projektowe, w listopadzie 2007 roku w: Żninie, Bydgoszczy, Rynarzewie, Świeciu i Osielsku odbyły się konsultacje społeczne dotyczące przebiegu drogi ekspresowej, w lutym 2008 roku został złożony wniosek o DŚU dla przedmiotowego odcinka drogi ekspresowej, w kwietniu 2008 roku organizacje ekologiczne opracowują uaktualnione listy siedliskowych obszarów Natura 2000 (shadow list 2008), Droga ekspresowa S5 koliduje z dwoma nowymi proponowanymi do utworzenia tzw. obszarami cennymi przyrodniczo, tj.: Łąki Trzęślicowe w Foluszu i Równina Szubińsko - Łabiszyńska
Droga ekspresowa S5. Planowany przebieg drogi ekspresowej S5 na tle obszaru pltm476 Równina Szubińsko-Łabiszyńska
Droga ekspresowa S5. Planowany przebieg drogi ekspresowej S5 na tle obszaru pltmp442 Łąki Trzęślicowe w Foluszu
Droga ekspresowa S5. w czerwcu 2008 roku MŚ wzywa do uzupełnienia dokumentacji o ocenę oddziaływania projektowanej drogi ekspresowej S5 na tzw. obszary cenne przyrodniczo (potencjalne obszary N2000) w granicach zgłoszonych przez WZS 2008, w listopadzie 2008 roku wchodzi w życie nowa Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa oraz ocenach oddziaływania na środowisko wprowadzająca zmiany w zakresie ocen oddziaływania na środowisko, istotne szczególnie dla inwestycji będących w trakcie ubiegania się o wydanie DŚU,
Droga ekspresowa S5. w październiku 2009 roku następuję zakwalifikowanie obszarów tzw. cennych przyrodniczo jako o znaczeniu wspólnotowym - Łąki Trzęślicowe w Foluszu i Równina Szubińsko Łabiszyńska zmieniają w sposób istotny granice,
Droga ekspresowa S5. Planowany przebieg drogi ekspresowej S5 na tle obszaru PLH 040029 Równina Szubińsko-Łabiszyńska
Droga ekspresowa S5. Planowany przebieg drogi ekspresowej S5 na tle obszaru PLH040027 Trzęślicowe w Foluszu
Droga ekspresowa S5. od stycznia 2009 roku do maja 2010 roku prowadzone są prace polegające na uzupełnieniu dokumentacji wynikające z w/w przyczyn, z uwagi na istotną zmianą zakresu Raportu OOŚ jak i zmianę granic obszarów N2000 Inwestor podjął decyzję o umorzeniu postępowania prowadzonego w tzw. starym trybie,
Droga ekspresowa S5. 23 lipca 2010 roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy wydaje DŚU dla przedmiotowej inwestycji w IV wariancie przebiegu drogi ekspresowej.
Droga ekspresowa S5. Podsumowanie: Zmiany granic obszarów tzw. cennych przyrodniczo prowadzące do konieczności modyfikacji dokumentacji, Brak wystarczających danych w SDF oraz w materiałach opracowanych przez wojewódzkie zespoły specjalistyczne Konieczność przeprowadzenia dodatkowej inwentaryzacji przyrodniczej, Konieczność uzupełnienia i scalenia Raportu OOŚ, Zmiany prawna (nowa ustawa Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie ) Znaczne (około 2 letnie) opóźnienie w wydaniu DŚU dla inwestycji polegającej na budowie drogi ekspresowej S5 na odcinku Nowe Marzy Cotoń (ok.130 km).
Autostrada A2 odcinki 5.1-5.6.
Autostrada A2 odcinek 5.6. Ocena oddziaływania prowadząca do uzyskania DŚU: 7 września 2007 r. decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizacje przedsięwzięcia polegającego na budowie autostrady A2 na odcinku Świecko Nowy Tomyśl (znak: SR.IV-2.66191-28/07),
Autostrada A2 odcinek 5.6. Ponowna ocena oddziaływania na środowisko: dnia 20 kwietnia 2009r. wydane zostało przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu postanowienie RDOŚ-30-OO.II-66190-10/09/jc, uzgadniające warunki realizacji przedsięwzięcia. W dniu 11 maja 2009r. Wojewoda Wielkopolski wydał pozwolenie na budowę WI.V-2.7111-300/08, decyzja nr 124/09. Brak udziału społeczeństwa (w tym organizacji ekologicznych) na etapie wydawani postanowienia RDOŚ oraz pozwolenia na budowę.
Autostrada A2 odcinek 5.6. Po wydaniu w/w decyzji administracyjnych, z uwagi na konieczność minimalizacji oddziaływani omawianej inwestycji na populację gatunku priorytetowego jakim jest wilk (Canis lupus), zaszła konieczność wprowadzenia dwóch dodatkowych przejść dla zwierząt dużych w km 95+650 oraz 104 +190 odcinka 5.6 autostrady A2. L.p. Lokalizacja (km A2) Typ obiektu 1. 92+496 Przejście zespolone dolne dla zwierząt dużych 2. 93+600 Przejście górne dla zwierząt dużych 3. 95+650 Przejście górne dla zwierząt dużych 4. 94+442 Przejście zespolone dolne dla zwierząt średnich 5. 99+600 Przejście górne dla zwierząt dużych (zmiana parametrów w stosunku do DŚ) 6. 102+354 Przejście zespolone dolne dla zwierząt dużych 7. 104+190 Przejście górne dla zwierząt dużych 8. 106+390 Przejście górne dla zwierząt dużych (realizacja odsunięta w czasie faza VI)
Autostrada A2 odcinek 5.6. Lokalizacja przejść dla zwierząt dużych i średnich na odcinku 5.6 autostrady A2.
Autostrada A2 odcinek 5.6. Trudności w realizacji przedmiotowych przejść dla zwierząt wynikały z: zakończonej procedury tzw. powtórna ocena oddziaływania na środowisko mogącej wprowadzić przedmiotowe obiekty zarówno do postanowienia RDOŚ jak i w konsekwencji do pozwolenia na budowę, uzyskanie odpowiednich decyzji administracyjnych (PB lub ZRID) związane było z uzyskaniem nowej DŚU lub zmianę istniejącej DŚU dla przedmiotowego odcinka autostrady A2 (wówczas trudne lub niemożliwe do realizacji z uwagi brak odpowiednich regulacji prawnych).
Autostrada A2 odcinek 5.6. Rozwiązanie problemu nastąpiło dzięki zapisom DŚU w zakresie oddziaływania na obszary Natura 2000 omawianej inwestycji z dnia 10 maja 2010 r. (znak RDOŚ-08-WOOŚ II- 66130-002/10/mb), wydanej na podstawie art. 72 ust 7 Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, gdzie w pkt. II.2 omawianej decyzji, realizacja przedmiotowych przejść zapisana została jako środek minimalizacji negatywnego oddziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na przedmiot ochrony obszarów o znaczeniu Wspólnotowym Natura 2000 PLH080037 Lasy Dobrosułowskie.
Autostrada A2 odcinek 5.6.
Autostrada A2 odcinek 5.1. Lokalizacja przejść dla zwierząt dużych i średnich na odcinku 5.1 autostrady A2.
Podsumowanie: Jak ekologia wpływa na projekty budowy dróg w Polsce Autostrada A2 odcinek 5.6. brak możliwości zmiany istniejącej DŚU, oraz zakończenie procedury ponownej oceny oddziaływania na środowisko zaowocowało znacznymi trudnościami w realizacji przedmiotowych przejść dla zwierząt na odcinku 5.6 autostrady, w przypadku omawianego zagadnienia sytuację ratuje DŚU w zakresie oddziaływania na obszary Natura 2000, ponowna ocena oddziaływania na środowisko umożliwia wprowadzenie dodatkowych w stosunku do zapisów DŚU elementów minimalizujących w postaci przejść dla zwierząt co miało miejsce na odcinku 5.1 autostrady, możliwość wprowadzenia zmian do istniejącej DŚU daje obecnie art. 87. Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu
Grzegorz Ratajczak - Członek Zarządu firmy Scott Wilson grzegorz.ratajczak@scottwilson.com Marcin Nowak - Kierownik Zespołu Ochrony Środowiska marcin.nowak@scottwilson.com