Zastosowanie złączy Molex Firma Molex Molex to amerykańska firma, działająca na rynku od ponad 70 lat i specjalizująca się w projektowaniu i produkcji złączy i styków do róŝnych zastosowań, przełączników, anten oraz narzędzi do pracy z przewodami. Wśród złączy Molex znajdują się produkuje m.in. złącza: do łączenia przewodów, płytek drukowanych, złącza mocy, RF, oświetleniowe, do zastosowań motoryzacyjnych i ogólnie przemysłowych oraz gniazda kart pamięci i procesorowe, które dostarcza na rynki: europejski, azjatycki oraz obu Ameryk. W swojej imponującej ofercie Molex ma ponad 100000 róŝnych produktów, z czego ponad 900 modeli złączy i kilkadziesiąt modeli narzędzi jest dostępnych za pośrednictwem TME. Wybrane produkty dla rynku oświetleniowego Wśród produktów oświetleniowych Molex wyróŝnia się seria modułów Helieon SLM. Stworzone przy współpracy z firmą Bridgelux moduły, wykorzystujące macierze diod LED opracowane przez tę firmę oraz specjalne, obrotowe złącze Molex, stanowią alternatywną w stosunku do tradycyjnych Ŝarówek formę oświetlenia budynków i wnętrz. Moduły te są tak łatwe w instalacji i wymianie jak zwykłe Ŝarówki, gdyŝ modele o róŝnych parametrach są po prostu wkręcane w takie same gniazda. Drugą ciekawą grupą produktów związanych z oświetleniem jest rodzina złączy zatrzaskowych Illumimate. Przeznaczone są one do łączenia linii czteroprzewodowych z płytkami drukowanymi i zaprojektowane pod kątem telewizorów LED i wyświetlaczy plazmowych. Świetnie nadają się do tych zastosowań dzięki bardzo małym wymiarom: 4,05 mm wysokości, 6,35 mm głębokości i rastrze 2 mm. Między innymi do telewizorów LED i wyświetlaczy są teŝ przeznaczone złącza rodziny Flexi- Mate. Jako Ŝe występują one nie tylko w wersji przewód-płytka, ale teŝ płytka-płytka, pozwalają tworzyć duŝe powierzchnie i znajdują zastosowanie w panelach podświetlających ekran równomiernie. Rys. 1. Przykładowe zastosowanie złącz Flexi-Mate Miniaturowe złącza serii Pico-Clasp, Pico-EZmate i CLIK-Mate Firma Molex ma w ofercie szeroką gamę miniaturowych złączy typu przewód-płytka. Ponad 120 produktów tego typu jest dostępnych za pośrednictwem TME. - 1
Jedną z rodzin złączy tego typu jest Pico-Clasp. Złącza te, charakteryzujące się jednomilimetrowym rastrem, zostały zaprojektowane pod kątem zastosowania w płaskich ekranach FDP, choć bardzo małe wymiary pozwalają im znaleźć zastosowanie takŝe we wszelkich kompaktowych urządzeniach elektroniki konsumenckiej, takich jak np. notebooki. Złącza tej rodziny wstępują w wersjach jedno- i dwurzędowych i wyposaŝone są w zatrzaski lub blokady oparte na zasadzie tarcia. Złącza takie mogą znaleźć zastosowanie np. w przenośnych komputerach czy telewizorach. Rys. 2. Złącza Pico-Clasp w róŝnych rozmiarach i wersjach Druga ciekawa rodzina mikrozłączy do łączenia płytek z wiązkami przewodów nosi nazwę Pico-EZmate. Występują w wersjach od 2 do 6 styków i cechują się rastrem 1,2 mm. Wysokość złącza, w zaleŝności od ich liczby wynosi 1,55 lub 1,65 mm, a załączanie w kierunku prostopadłym do przewodów pozwala na wykorzystanie złączy w zastosowaniach szczególnie wymagających jeśli chodzi o przestrzeń. System Pico-EZmate jest wyposaŝony w blokady przeciwdziałające wypinaniu, a charakterystyczne kliknięcie potwierdzające prawidłowe połączenie. Złącza te świetnie nadają się do urządzeń przenośnych, takich jak: telefony komórkowe, notebooki czy odtwarzacze audio. Rys. 3. Czterostykowe złącze rodziny Pico-EZmate Trzeci system złączy, został zaprojektowany pod kątem telewizorów LCD i konsol do gier, czyli urządzeń, w których potrzebne są złącza pozwalające na grupowanie większej liczby sygnałów na małej przestrzeni. Złącza te, nazwane CLIK-Mate, dostępne są w trzech wersjach rastru: 2,0 mm, 1,5 mm oraz 1,25 mm. WyposaŜone są w zatrzask oraz klikają przy poprawnym połączeniu. Zakończenia typu tuning fork zapewniają lekkie wsuwanie wtyczki - 2
do gniazda oraz pewny styk, a dodatkowe metalowe zakładki do lutowania pewne mocowanie do płytki PCB. Rys. 4. Jedno z gniazd systemu CLIK-Mate Najmniejsza wersja złączy CLIK-Mate (1,25 mm) zajmuje ok. 60% miejsca, którego potrzebuje wersja 2,0 mm. Wśród wersji 1,5 mm jest największy wybór, wliczając wersje jedno- i dwurzędowe oraz do montaŝu przewlekanego i SMD. Złącza wersji 2,0 mm cechują się z kolei najwyŝszym dopuszczalnym prądem 3 A przy 250 V. Złącza CLIK-Mate znajdują zastosowanie np. w konsolach do gier oraz ekranach LCD i telewizorach. System CLIK-Mate ma szczególnie liczną reprezentację w ofercie firmy TME za jej pośrednictwem dostępne jest prawie 80 róŝnych produktów z tej rodziny. Wybrane złącza mocy Spośród szerokiej oferty złączy mocy firmy Molex, którą producent podzielił na złącza do zastosowań powyŝej 15 A, od 5 do 15A i do 5 A przedstawione tu zostaną cztery rodziny, dwie z pierwszego z wymienionych przedziałów i po jednej z pozostałych dwóch. Micro-Fit to rodzina złączy na prądy do 5 A i napięcia 250 VAC, której pod rodzina Micro-Fit 3.0 ma liczną reprezentację w ofercie TME. Złącza Micro-Fit 3.0, o rastrze jak łatwo się domyślić 3 mm, cechują się najlepszym na rynku stosunkiem dopuszczalnego prądu do wymiarów. Są dostępne w wersjach przewód-przewód oraz przewód-płytka, zarówno do montaŝu przewlekanego, jak i powierzchniowego, wyposaŝone w od 2 do 24 styków, w jednym lub dwóch rzędach. Styki są w pełni izolowane w obu częściach złącza, co zapobiega potencjalnemu iskrzeniu. Obudowy złączy wyposaŝone są w zatrzask. Typowe zastosowania złączy tego typu to: sprzęt AGD, drukarki i skanery, systemy bezpieczeństwa czy automaty sprzedające, routery, serwery i systemy składowania danych, medyczny sprzęt diagnostyczny i monitorujący oraz zasilacze, rozdzielacze i systemy energii słonecznej. - 3
Rys. 5. Jedno ze złączy rodziny Micro-Fit do montaŝu na płytce PCB Rodzina Mini-Fit została zaprojektowana dla wyŝszych prądów i składa się z kilku serii produktów występujących w wielu rozmiarach, wersjach i konfiguracjach. Złącza tej rodziny są standardowo wyposaŝone w styki o dopuszczalnym prądzie 9 A, ale dostępne są teŝ opcjonalnie w wersji ze stykami o podwyŝszonej wytrzymałości HCS mogącymi pracować z prądami do 13 A. Dopuszczalny prąd na styk zaleŝy teŝ od grubości zastosowanych przewodów oraz liczby styków w złączu. Złącza są przeznaczone do pracy z napięciami do 600 V. NajwaŜniejszymi wspólnymi atrybutami całej rodziny Mini-Fit są: izolacja wyprowadzeń poprzez umieszczenie ich w osobnych kołnierzach, polaryzacja wtyczek i gniazd, dodatkowe uchwyty lub kołnierze na śruby do montaŝu na płytkach PCB oraz moŝliwość pracy w temperaturach od -40 o C do +105 o C. Złącza te dobrze nadają się teŝ do systemów o duŝych drganiach. Rys. 6. Uszczelnione złącze Ŝeńskie serii Mini-Fit H2O z dwoma stykami Największą, podstawową serią w opisywanej rodzinie jest Mini-Fit Jr., zawierająca złącza od 2 do 24 styków, wyposaŝone w obudowy z zatrzaskiem i występujące w wersjach jednoi dwurzędowych, w wersjach przewód-płytka i przewód-przewód. W ofercie TME jest ponad 80 złączy i styków w tej serii. Do bardziej wyszukanych serii rodziny Mini-Fit moŝna zaliczyć m.in.: złącza przeznaczone do montaŝu w trudnych warunkach, z serii nazwanej Mini-Fit BMI (ang. Blind-Mating Interface), wyposaŝone w system automatycznego dopasowywania wtyku do gniazda, szczelne złącza serii Mini-Fit H2O, o klasie ochrony IP67, czyli mogące pracować w wodzie, w zanurzeniu do 1 m oraz złącza serii Mini-Fit TPA (ang. Terminal Position Assurance), wyposaŝone w dodatkowe blokady zapobiegające przypadkowemu rozłączeniu złączy lub samych styków. Z racji ogromnej róŝnorodności, złącza rodziny Mini- Fit mogą znaleźć zastosowanie w bardzo wielu urządzeniach i systemach, m.in. w: sprzęcie AGD, komputerach PC i płytach głównych, automatyce i sieciach przemysłowych oraz systemach serwerowych i routerach. - 4
Rys. 7. Męskie, ośmiostykowe złącze z serii Mini-Fit Jr. Wyjątkiem wśród złączy Mini-Fit jest, równieŝ bogato reprezentowana w ofercie TME, seria Mini-Fit Sr., przeznaczona do pracy z prądami do 50 A przy napięciach do 600 V. Seria ta obejmuje takŝe wiele modeli złączy, dostępnych w wielu wersjach, które mogą znaleźć zastosowanie np. w: lodówkach i pralkach, urządzeniach automatyki przemysłowej i liniach produkcyjnych, aparatach rentgenowskich, sprzęcie rolniczym i budowlanym czy samochodach cięŝarowych. Rys. 8. śeńskie, sześciostykowe złącze serii Mini-Fit Sr. Kompromis między złączami Mini-Fit serii Jr. i Sr., jeśli chodzi o dopuszczalny prąd, stanowią złącza rodziny Sabre. Zaprojektowane one zostały do pracy z prądami do 18 A, przy napięciu do 600 V i równieŝ dostępne są w szerokiej gamie wersji i wykonań. Złącza rodziny Sabre są dostępne takŝe ze wspomnianymi wcześniej zabezpieczeniami TPA. Mogą znaleźć zastosowanie m.in. w: zamraŝarkach i automatach sprzedaŝowych, sprzęcie AGD, narzędziach przemysłowych, urządzeniach medycznych, systemach telekomunikacyjnych i energetyce słonecznej. Wszystkie opisywane złącza mocy mają certyfikaty UL, CSA oraz TÜV. Wybrane złącza do zastosowań motoryzacyjnych i transportowych DuraClik to nazwa rodziny złączy o rastrze 2 mm typu przewód-płytka przystosowanych do pracy przy duŝych wibracjach. Złącza te są dostępne w wersji 2-, 4-, 6- i 8-stykowej i wyposaŝone w blokadę zatrzaskową ukrytą wewnątrz gniazda oraz dodatkowe pady lutownicze, pozwalające lepiej przymocować je do płytki PCB. Złącza te zostały zaprojektowane pod kątem zastosowań w motoryzacji, a szczególnie w oprzyrządowaniu - 5
pokładowym, takim jak: klimatyzacja, systemy nawigacyjne czy dodatkowe przyciski i manipulatory na kierownicy. Rys. 9. Przykład zastosowania złącz DuraClik Bardzo ciekawa jest rodzina CMC, do której naleŝą uszczelnione złącza o stopniu ochrony IPx9K, mające zapewnić świetne przewodzenie w bardzo trudnych warunkach środowiskowych. Złącza rodziny CMC są hybrydowe, składają się ze styków róŝnych rozmiarów o róŝnych prądach dopuszczalnych, od 2,5 do 21 A. Liczba styków w róŝnych modelach wynosi od 22 do 53. Złącza te są wyposaŝone w oznaczenia kolorystyczne i występują w róŝnych wersjach polaryzacji. Typowe zastosowania produktów rodziny CMC to elektronika samochodowa, np.: układy napędowe, sterowniki wtrysku, skrzynie biegów, elektroniczne hamulce ręczne, kontrolery zawieszenia, ale takŝe: elektryczne drzwi, rozgałęźniki i systemy zabezpieczające. Rys. 10. Hybrydowe złącze rodziny CMC Inną rodziną złączy do zastosowań specjalnych jest MX150. NaleŜą do niej wstępnie zmontowane, w pełni zanurzalne w wodzie złącza, występujące w wersjach jednoi dwurzędowej, od 4 do 20 styków, a takŝe w wersjach hybrydowych. Są wśród nich modele ze stykami mogącymi pracować z prądami do 22 A, co sprawia, Ŝe złącza te nadają się świetnie zarówno do zastosowań sygnałowych, jak i do zasilania. Złącza MX150, wykorzystujące płaskie styki ISO 1,5 mm, są wyposaŝone w róŝne rodzaje uszczelnień i zabezpieczenia przeciw wypinaniu TPA, opcjonalnie dostępne są teŝ dodatkowe - 6
zabezpieczenia gwarantujące prawidłowe połączenie. Mogą pracować w temperaturach od - 40 o C do +125 o C, a wiele modeli ma teŝ klasę ochrony IP6K7 lub IP6K9K. Złącza rodziny MX150 są zgodne ze standardami USCAR-2 / USCAR-20 / USCAR-21 organizacji SAE, określającymi procedury testowania złącz uŝywanych w pojazdach, co oznacza, Ŝe mogą być z powodzeniem stosowane w okolicach silnika, pod maską czy przy zawieszeniu oraz w innych środowiskach o duŝych drganiach. Oprócz zastosowań pojazdowych, złączy MX150 moŝna uŝywać w sprzęcie budowlanym czy morskim. Rys. 11. Męskie, uszczelnione złącza rodziny MX150 Podsumowanie PowyŜsze charakterystyki, z racji róŝnorodności oferty oraz ograniczeń objętościowych niniejszego artykułu, przedstawiają tylko wybrane cechy złączy z poszczególnych rodzin. Szczegółowe informacje o wszystkich produktach firmy Molex wraz z notami katalogowymi moŝna znaleźć na stronie internetowej www.molex.com, a dostępność konkretnych modeli moŝna łatwo sprawdzić na stronach www.tme.eu. - 7