Podstawowe definicje

Transkrypt

1 Podstawowe definicje

2 część przewodząca dostępna - część przewodząca urządzenia, której można dotknąć, nie będąca normalnie pod napięciem, i która może się znaleźć pod napięciem, gdy zawiedzie izolacja podstawowa, część przewodząca obca - część przewodząca niestanowiąca części instalacji elektrycznej i zdolna do wprowadzenia potencjału elektrycznego, zwykle potencjału ziemi lokalnej, główny zacisk uziemiający (główna szyna uziemiająca) - zacisk lub szyna, które są częścią układu uziemiającego instalacji i umożliwiają połączenie elektryczne pewnej liczby przewodów w celach uziemieniowych, 2

3 Co to jest instalacja elektryczna Instalacja elektryczna jest zespołem współpracujących ze sobą elementów elektrycznych o skoordynowanych parametrach technicznych, przeznaczonych dla określonych celów

4 W tym sensie można wyróżnić pięć następujących rodzajów instalacji elektrycznych elektroenergetyczną, czyli służącą do zasilania odbiorców w energię elektryczną, telekomunikacyjną, zasilaną przez określony zakład telekomunikacyjny i znajdującą się w jego zarządzaniu, bądź informatyczną, znajdującą się pod nadzorem administratora danej sieci, domofonową i alarmową, antenową, służącą do odbioru radiowo-telewizyjnego odgromową, służącą do ochrony budynku przed skutkami wyładowań atmosferycznych.

5 Podział instalacji elektrycznych Podział ze względu na rodzaj zasilanych odbiorników: instalacje oświetleniowe zasilające zarówno elektryczne źródła światła, jak i inne urządzenia o niewielkiej mocy, takie jak przenośne urządzenia grzejne w mieszkaniach, zbiornikowe podgrzewacze wody o małej objętości i mocy; instalacje siłowe zasilające silniki elektryczne oraz przemysłowe urządzenia grzejne; do tych instalacji można też zaliczyć instalacje zasilające kuchenki elektryczne i urządzenia grzejne jako jedyne lub dominujące w pomieszczeniach oraz podgrzewacze wody o dużych mocach znamionowych.

6 W zależności od miejsca występowania instalacje dzieli się na: nieprzemysłowe zasilające odbiorniki elektryczne w budynkach mieszkalnych, biurowych, szkolnych itp., przemysłowe wykonane w zakładach i pomieszczeniach o przeznaczeniu przemysłowym, inne np. w obiektach rolniczych, hodowlanych, górnictwie.

7 Zależnie od przewidywanego czasu użytkowania instalacje dzieli się na stałe oraz prowizoryczne (tymczasowe), co do których zakłada się, że będą eksploatowane w ograniczonym czasie, krótszym niż 3 lata. Instalacje prowizoryczne muszą zapewniać takie same bezpieczeństwo pod względem porażeniowym, pożarowym i in. jak instalacje stałe.

8 Właściwe projektowanie, budowa i eksploatacja sieci powinny być poprzedzone w każdym przypadku ustaleniem następujących czynników: przeznaczenie instalacji elektrycznej, zasilanie i jej struktura, ocena wpływów środowiskowych, szkodliwość wzajemnego oddziaływania wyposażenia instalacji, częstość i zakres konserwacji, aby umożliwić osiągnięcie założonego czasu eksploatacji instalacji.

9 Sieci prądu przemiennego, ze względu na liczbę przewodów, dzielą się na: jednofazowe dwuprzewodowe (L+N), jednofazowe dwuprzewodowe (L+PEN), jednofazowe trójprzewodowe (L+N+PE), trójfazowe trójprzewodowe (3*L), trójfazowe czteroprzewodowe (3*L+N), trójfazowe czteroprzewodowe (3*L+PE), trójfazowe czteroprzewodowe (3*L+PEN), trójfazowe pięcioprzewodowe (3*L+N+PE).

10 W każdej z wymienionych sieci prądu przemiennego występują przewody fazowe L oraz w zależności od rodzaju sieci przewody neutralne N, ochronne PE lub ochronno neutralne PEN. Należy zwrócić uwagę, że w niektórych sieciach nie jest wymieniony przewód ochronny PE. Nie oznacza to, że w tych sieciach taki przewód nie jest stosowany. W takich sieciach przewód ten nie jest połączony z punktem neutralnym sieci, a więc nie jest połączony metalicznie z tą siecią.

11 Przewód neutralny N przewód połączony bezpośrednio z punktem neutralnym (zerowym) układu sieci i mogący służyć do przesyłania energii elektrycznej, Przewód ochronny PE uziemiony przewód stanowiący element zastosowanego środka ochrony przeciwporażeniowej dodatkowej, nie podlegający obciążeniu prądami roboczymi, do którego przyłącza się części przewodzące dostępne, połączony z główną szyną uziemiającą Przewód ochronno-neutralny neutralny PEN uziemiony przewód spełniający jednocześnie funkcję przewodu ochronnego PE i neutralnego N

12

13 Sposób połączenia sieci z ziemią jest wyróżniony za pomocą odpowiednich oznaczeń literowych, przy czym istotne jest, na którym miejscu w zapisie występuje dana litera. Pierwsza litera określa związek między układem sieci a ziemią, a mianowicie: T bezpośrednie połączenie jednego punktu z ziemią, I wszystkie części czynne izolowane od ziemi lub jeden punkt połączony z ziemią poprzez impedancję.

14 Druga litera określa związek między częściami przewodzącymi dostępnymi instalacji a ziemią: T bezpośrednie połączenie elektryczne części przewodzących dostępnych z ziemią, niezależnie od uziemienia któregokolwiek układu sieci, N bezpośrednie połączenie elektryczne części przewodzących dostępnych z uziemionym punktem układu sieci (w sieciach prądu przemiennego uziemionym punktem sieci jest zazwyczaj punkt neutralny albo przewód fazowy, jeżeli punkt neutralny nie jest dostępny).

15 Następne litery określają związek przewodu neutralnego z przewodem ochronnym: S funkcję przewodu ochronnego pełni przewód oddzielony od przewodu neutralnego albo uziemionego przewodu roboczego (lub uziemionego przewodu fazowego w układzie sieci prądu przemiennego), C funkcję przewodu neutralnego i przewodu ochronnego pełni jeden wspólny przewód (przewód PEN).

16 Przyjęte litery są skrótami przyjętymi od wyrażeń obcojęzycznych, a mianowicie: T terre (franc.) ziemia, I insulation (ang.), isolation (franc.) izolować, N neutral (ang.), neutre (franc.) neutralny, S separated (ang.), separé (franc.) oddzielony, C combined (ang.), combiné (franc.) łączony.

17 Stosowany w układach sieci przewód PEN pełni funkcje przewodu ochronnego PE oraz neutralnego N N- przewód neutralny (neutral conductor) PE przewód ochronny (protective conductor) PEN przewód ochronno neutralny (combined neutral and protective conductor)

18 Przykłady zastosowań rodzajów sieci Sieci typu TN mają jeden punkt bezpośrednio uziemiony, a części przewodzące dostępne instalacji są przyłączone do tego punktu za pomocą przewodów ochronnych. Są one stosowane jako: sieci rozdzielcze zasilające budynki mieszkalne i użyteczności publicznej instalacje w budynkach instalacje w obiektach przemysłowych

19

20

21

22 Układ sieci TT ma jeden punkt bezpośrednio uziemiony, a części przewodzące dostępne instalacji są przyłączone do uziomu niezależnego elektrycznie od uziomu układu sieci Sieci typu TT są stosowane jako: sieci rozdzielcze zasilające budynki mieszkalne i użyteczności publicznej instalacje w budynkach instalacje w obiektach rolniczych i ogrodniczych

23

24 Układ sieci IT ma wszystkie części czynne odizolowane od ziemi albo jeden punkt przyłączony do ziemi za pośrednictwem impedancji Z, a części przewodzące dostępne instalacji elektrycznej są uziemione niezależnie od siebie albo wspólnie, albo są przyłączone do uziemienia układu sieci

25 Sieci typu IT pomieszczenia medyczne oświetlenie bezpieczeństwa w obiektach zgromadzeń górnictwo przemysł chemiczny sieci zasilania komputerów obwody sterowania inne

26

27 Cechy źródła zasilania i podział instalacji Źródło zasilające daną sieć musi być odpowiednio scharakteryzowane, za pomocą następujących parametrów: rodzaj prądu, częstotliwość prądu, napięcie znamionowe, spodziewana wartość prądu zwarciowego na zaciskach źródła zasilania, wymagania dotyczące instalacji łącznie z mocą zapotrzebowaną.

28 Właściwa eksploatacja sieci wymaga, aby była ona podzielona na obwody, głównie z uwagi na ewentualne skutki awarii

29 Sposoby wykonania urządzeń ze względu na wymagania dotyczące ochrony przeciwporażeniowej i ochrony przed szkodliwymi oddziaływaniami środowiska.

30 Urządzenia elektryczne (odbiorniki energii elektrycznej) mogą być instalowane i eksploatowane w bardzo różnych warunkach środowiskowych i technicznych, określanych m.in. przez: układ sieci zasilającej (TN, TT, IT) oraz wartość napięcia znamionowego, warunki środowiska.

31 Do elementów instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym zalicza się: złącze instalacji elektrycznej, główną szynę wyrównawczą, wewnętrzne linie zasilające (WLZ), instalacje odbiorcze w mieszkaniach, uziom budynku. 31

32 Schemat instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym Oznaczenia: L przewody fazowe L1,L2,L3; OP ogranicznik przepięć; kwh licznik energii elektrycznej, FB - przewód uziemiający, GSU - główna szyna wyrównawcza, WI - wyłącznik instalacyjny nadprądowy; charakterystyka B, WLZ1,2 - wewnętrzne linie zasilające, F - zabezpieczenia przetężeniowe przedlicznikowe 32