Obowiązki franczyzodawcy: pomoc organizacyjna w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, pomoc w wyborze lokalizacji,



Podobne dokumenty
Przedstawiam Państwu największą sieć aptek w Polsce i zachęcam do współpracy z nami na zasadach franczyzy.

System franczyzy. Dziękujemy za zainteresowanie systemem współpracy z marką Mąż i Żona do wynajęcia.

Jeśli uważasz, że franczyza jest dla Ciebie szansą na udany biznes i chcesz zostać franczyzobiorcą, przeczytaj informacje w artykule.

Akademia Młodego Ekonomisty

Kawiarnie COFFEE FEEL

Franczyza z Carrefour. ( nabierze kolorów! Niech Twój biznes

lider w hurtowej sprzedaży leków do aptek 16 maja 2008

Podejmowanie decyzji o formie wejścia na zagraniczne rynki

Franczyza w grupie Vector SA

Lider w hurtowej sprzedaży leków do aptek 17 listopada 2008

Połączenie sił to początek, pozostanie razem to postęp, wspólna praca to sukces.

WYNIKI SKONSOLIDOWANE 1H 2014 r. Konferencja prasowa, Warszawa, 28 sierpnia 2014

Organizator systemu HYDROPRESS

PROSPEKT INFORMACYJNY

Panda na polskim rynku

WYNIKI SKONSOLIDOWANE 1H 2014 r. Warszawa, 28 sierpnia 2014

Plany rozwoju na lata realizowane w ramach nowej struktury Grupy Kapitałowej. Warszawa, 10 lutego 2010 r.

Opracowany przez Zakupy Do Domu Sp. z o.o. system partnerski zakłada budowę sieci sklepów Zakupy Do

Badanie rynku franczyzowego w Polsce w roku 2006

FRANCZYZA. Pralnie Panda. na polskim rynku.

JAK SKUTECZNIE DZIAŁAĆ / SPRZEDAWAĆ W SIECI?

Pierogarnia Stary Młyn Pierogarni Stary Młyn Pierogarni Pierogarnię Stary Stary Młyn Młyn

Podsumowanie wyników za 3Q Warszawa, 9 listopada 2017

Podsumowanie wyników za 3Q Konferencja prasowa, Warszawa, 9 listopada 2017

FRANCZYZA Z DIVERSE 1. O FIRMIE I MARCE

PODSTAWY FUNKCJONOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW

Oferta franczyzowa sieci Aptek Mediq

Prezentacja Grupy Impel 25 września 2003

Blue stop? warto się zatrzymać

Załącznik nr 6 - Brief Komercjalizacyjny planowanego przedsięwzięcia typu spin off Rynek

Franczyza Baalbek Orient Grill

Marketing sieciowy łączy więc w sobie niezależność i współpracę, sprzedaż bezpośrednią z budowaniem relacji pośrednich, reprezentuje sprzedaż

OFERTA NA SPRZEDAŻ PRALNI PANDA NA ZASADACH FRANCZYZY

Prospekt informacyjny systemu GRENE wersja 2.5 Data aktualizacji r. Strona 1

Jerzy Szkolnicki- Prezes Zarządu. Spotkanie Seminaryjne ze Studentami Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 6 Listopada 2009 roku

Agencje zatrudnienia wiele usług w jednym miejscu

PROSPEKT INFORMACYJNY PIERWSZY W POLSCE SYSTEM FRANCZYZOWY SKLEPÓW TECHNICZNEGO ZAOPATRZENIA ROLNICTWA PRZEMYSŁU OGRODNICTWA I GOSPODARSTW DOMOWYCH

BIZNESPLAN. Załącznik nr 1 do wniosku o przyznanie ze środków Funduszu Pracy dofinansowania na podjęcie działalności gospodarczej.

Analiza rynkowa branży produkcji motoryzacyjnej w Egipcie 1

Kim jest właściciel sklepu spożywczego w Polsce i czego oczekuje?

Wyniki finansowe za IV kwartał marca 2009

Agenda. Akademia Młodego Ekonomisty. 1. Wykład 2. Przygotowanie projektów 3. Prezentacja projektów. Franczyza własny biznes pod znaną marką

Á Á JAKIE SPECJALNOŚCI

Ekspansja, wyzwania i drogi rozwoju polskiego e-commerce w 2019 r [RAPORT]

Groszek to sklep, w którym Wszyscy chętnie robią codzienne zakupy!

PR to nie potwór. Po co firmie PR?

do negocjacji Chata Polska to sieć sklepów ogólnospożywczych zbudowana w oparciu o polski kapitał,

Zostań właścicielem oddziału Szkoły Umiejętności Miękkich!

Charakterystyka biur podróży w Polsce agenci turystyczni

wzrost wartości firmy poprzez rozwój organiczny czynny udział w konsolidacji rynku hurtowni farmaceutycznych

Grupa Kapitałowa Torfarm. Misja, wizja Wyniki za I kwartał 2007 roku Plany na przyszłość

Leszek Sikorski Warszawa

Spółka Blue Tax Group

KONKURENCJA W HANDLU PROF. HALINA SZULCE KONKURENCJA W HANDLU

Inwestycje Kapitałowe

Wyniki po I kwartale 2006 r. Warszawa, 18 maja 2006 r.

marka firmy marka regionu marka kraju Paweł Tyszkiewicz Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Wyniki i strategia Grupy NG2. Mimo trudnych pierwszych miesięcy i długiej zimy Grupa NG2 zanotowała dobre wyniki w pierwszym kwartale.

ADVICERO TAX RYNEK FRANCZYZY W POLSCE

ZARZĄDZANIE MARKĄ. Doradztwo i outsourcing

Podręcznik franczyzobiorcy według Crazy Bubble. -We franczyzie musi działać wszystko, albo nie działa nic-

KALKULACJA PRZYCHODÓW I KOSZTÓW

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Temat spotkania Marketing: relacje z klientami dr Kamila Peszko dr Urszula Chrąchol- Barczyk

Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 15 zaliczenie z oceną

Zarządzanie innowacyjnym biznesem Warsztat strategiczny. Listopad 2014

Optymalizacja kampanii Google AdWords w Super-Pharm

Franczyza dla Ciebie. Sprawdzony model biznesu

WYNIKI SKONSOLIDOWANE 3Q 2014 r. Warszawa, 12 listopada 2014

PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: ZARZĄDZANIE STUDIA DRUGIEGO STOPNIA

GIMNAZJALNA OLIMPIADA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MARKETING TEST Z KLUCZEM I KOMENTARZAMI

5 LAT DBAM O ZDROWIE!

Biznes plan innowacyjnego przedsięwzięcia

Bariery i potencjał współpracy małych i dużych przedsiębiorstw

Otwórz własny punk Ship Center. 4 Szkolenie. Lokal. Otwarcie. Reklama 2 3

Prospekt informacyjny dla kandydatów na franczyzobiorców

MANAGER INNOWACJI MODUŁY WARSZTATOWE

Konferencja prasowa wyniki finansowe I półrocze sierpnia 2010 r.

RYNEK SMARTFONÓW ŚWIATOWE TENDENCJE ORAZ SYTUACJA W POLSCE GABINETY KOSMETYCZNE W POLSCE PRÓBA OSZACOWANIA LICZBY

Eko Branding. Skuteczni bo ekologiczni. Program doradczo szkoleniowy dla MŚP z województwa lubelskiego i podlaskiego

ZAWARTOŚĆ I STRUKTURA BIZNES PLANU

Stań się częścią rodziny House of Donuts!

PLAN WYNIKOWY DO PRZEDMIOTU FUNKCJONOWANIE PRZEDSIĘBIORSTWA W WARUNKACH GOSPODARKI RYNKOWEJ klasa I LP (profil ekonomiczno-administracyjny)

Postać biznesplanu zależy od tego, czy dokument sporządzony jest dla banku, czy dla potencjalnego inwestora (np. anioła biznesu).

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik organizacji reklamy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

Połączenie Grupy TORFARM oraz PROSPER S.A. Warszawa, 16 kwietnia 2009

Warszawa, 28 kwietnia Dotyczy: Informacje na temat programu Max Medicum. Szanowni Państwo,

Jak zdobyćpierwszy milion w Internecie i dobrze sięprzy tym bawić? V Pomorskie Forum Przedsiębiorczości Gdynia, 14 maja 2010

Otwieramy firmę żeby więcej zarabiać

Franchising, factoring, forfaiting

Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotów podstawowych

Debiut Summa Linguae S.A. na rynku New Connect. Warszawa, 6 maja 2015

WYNIKI SKONSOLIDOWANE 3Q 2014 r. Warszawa, 12 listopada 2014

O czym będziemy. się uczyć

STRATEGIA ROZWOJU SPÓŁKI NA LATA Kwiecień 2014 r.

PROSPEKT INFORMACYJNY

Oferta obsługi marketingowej. quark

Dlaczego warto działać w klastrze? Klastry a rozwój lokalnej przedsiębiorczości

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Człowiek najlepsza inwestycja E-MARKETING

Transkrypt:

Franchising wykorzystywany jest przez przedsiębiorców, którzy chcą podjąć działalność gospodarczą, ale mają wątpliwość co do jego szansy powodzenia. Franchising łączy firmę o ugruntowanej pozycji i renomie na rynku z nową firmą, która ma kapitał, ale nie ma pomysłów lub chce zminimalizować ryzyko niepowodzenia podejmowanej działalności gospodarczej. Barierą rozwoju franchisingu jest z jednej strony ciągle jeszcze niewielki stopień rozpowszechnienia informacji na jej temat wśród przedsiębiorców, a z drugiej niechęć inwestorów i banków do finansowania przedsiębiorstw franchisingowych. Franchising to działalność gospodarcza oparta na sprawdzonym pomyśle. Franchising to rodzaj systemu sprzedaży towarów, usług, technologii, podczas której jedna strona franczyzodawca przekazuje drugiej stronie franczyzobiorcy więdzę na temat prowadzenia firmy i użycza swojej marki. Cechy franszyzy podkreślane przez Polską Organizację Franczyzodawców: trwały, kontraktowy stosunek umowny łączący franczyzodawcę i franczyzobiorcę, z którego wynika obowiązek franczyzodawcy przekazywania franczyzobiorcy knowhow w sposób ciągły, przez cały okres obowiązywania umowy, i który nakłada na franczyzobiorcę obowiązek uiszczania na rzecz fanczyzodawcy opłat franczyzowych, lub innych świadczeń, w sposób uzgodniony pomiędzy stronami, niezależność gospodarczą, prawną oraz organizacyjną franczyzobiorcy względem franczyzodawcy. Franczyzodawca w zamian za świadczenie pieniężne daje franczyzoborcom prawo i jednocześnie nakłada obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z ustaloną przez niego koncepcją. Obowiązki franczyzobiorcy: przestrzeganie wymogów i standardów narzuconych przez franczyzodawcę, dostosowanie wizerunku tworzonego przedsiębiorstwa do wizerunku wykreowanego już przez franczyzodawcę ( w tym m.in. stosowanie wystroju i kolorystyki pomieszczeń zgodnie z wymaganiami franczyzodawcy) oznakowanie produktów znakami firmowymi, stosowanie podobnych form reklamy i marketingu, dostarczanie franczyzodawcy danych finansowych niezbędnych w zarządzaniu siecią franczyzową, umożliwienie franczyzodawcy dostępu do dokumentacji w tym także do sprawozdań finansowych, nieujawnianie osobom trzecim know-how udostępnionego przez franczyzodawcę. Obowiązki franczyzodawcy: pomoc organizacyjna w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, pomoc w wyborze lokalizacji,

pomoc w planowaniu urządzenia i wystroju lokalu, przygotowanie planów finansowych przyszłej działalności, pomoc w uzyskaniu niezbędnych zezwoleń, organizowanie szkoleń dla pracującego w sieci personelu, wsparcie w zakresie doradztwa ekonomicznego, prawnego i finansowego, bieżące informowanie o wprowadzanych w sieci innowacjach, ulepszeniach oraz nowych technologiach. Zalety franchisingu: Rozpoczęcie działalności pod znaną marką korzystanie z wypracowanej już wcześniej renomy, jeden z łatwiejszych sposobów podboju nowych rynków. Stosunkowo niewielki kapitał można korzystać z przetartych szlaków franczyzodawcy. Zmniejszone ryzyko działalności przedsiębiorstwa działające w systemie franczyzowym upadają rzadziej niż działające na rynku samodzielnie. Pomoc franczyzodawcy pakiet franchisingowy obejmuje zwykle pomoc dotyczącą m.in.: znalezienia odpowiedniego lokalu, uruchomienia punktu, szkolenia pracowników, wypracowanych już form reklamy, marketingu itp. Wspólna reklama możliwość skorzystania z efektu dużej kampanii reklamowej organizowanej przez franczyzodawcę. Dostęp do wyników działalności badawczej franczyzobiorca korzysta z kosztownych zwykle wynikow działalności badawczo-rozowjowych. Większa wiarygodność wzrasta wiarygodność franczyzobiorcy jako partnera biznesowego wobec kontrahentów oraz instytucji finansowych. Partnerzy ważny kanał sprzedaży. Siła przetargowa franczyzodawca negocjuje warunki kontraktów dla całej sieci, a w związku z tym jego siła przetargowa jest większa niż pojedynczego przedsiębiorstwa. Wady franchisingu: Kontrola ze strony franczyzodawcy franczyzodawca może przeprowadzać kontrolę jakości świadczonych usług, towarów, a kontrola nie należy do tych funkcji zarządzania, które franczyzobiorca zawsze odbiera jako przyjające rozwojowi jego firmy. Opłaty franchising wiąże się z koniecznością ponoszenia opłat, czyli jednorazową opłatą w związku z zawarciem umowy oraz bieżącymi opłatami i wpłatą na fundusz marketingowy. Prowadzona działalność powinna więc zapewnić pokrycie tych kosztów oraz wypracować satysfakcjonujący zysk dla franczyzodawcy. Wymagania każde przedsiębiorstwo, chcące skorzystać z franchisingu, musi spełniać określone standardy narzucone już na wstępie przez franczyzodawcę. Ponoszenie konsekwencji cudzych błędów błędna polityka franczyzodawcy naraża na straty franczyzobiorcę, który zwykle nie ma wpływu na decyzje franczyzodawcy.

Brak wpływu na podejmowanie w sieci decyzje w konsekwencji pomimo samodzielnego prowadzenia działalności franczyzobiorca ma ograniczone możliwości podejmowania decyzji, a co się z tym wiąże jego niezależność jest mocno ograniczona. Opłaty związane z franchisingiem: 1. Opłata wstępna (opłata za licencję): płacona jest jednorazowo (równocześnie z zawarciem umowy) za udzielenie licencji na działalność, jest najważniejszą opłatą ze wszystkich trzech wymienionych jej wysokość uzależniona jest m.in. od rozległości (zasięgu) danego systemu, od branży, od renomy. 2. Opłata bieżąca pobierana za korzystanie ze znaku towarowego, know-how oraz wsparcie przewidziane w umowie franczyzowej, płacona w trakcie prowadzenia działalności, wysokość opłaty określana jest jako procent od wypracowanych obrotów franczyzobiorcy, płacona w okresach miesięcznych bądź kwartalnych. 3. Opłata na fundusz reklamowy: przeznaczona na finansowanie działań promocyjno- reklamowych, z tego funduszu finansowane są również działania public relations całego systemu. Umowa franchisingowa ma charakter umowy nienazwanej, co oznacza, że strony tworzą ją na zasadzie swobody umów (ale brak regulacji nie oznacza jednak całkowitej dowolności). Umiejscowienie umowy franczyzowej pośród umów nienazwanych daje z jednej strony dużą swobodę w ich kształtowaniu, ale z drugiej wymaga precyzyjnego uregulowania wszystkich istotnych elementów i łatwo jest popełniać błąd, pomijając którąś ważnych kwestii. Specjaliści od franchisingu podkreślają, że najważniejsza w franchisingu jest dobrze skonstruowana umowa. Umowa franchisingowej metody współpracy polega na tym, iż poprzez umowę franchisingu dawca franchisingu zobowiązuje się do udostępnienia podmiotowi korzystającemu z franchisingu (biorcy franchisingu) korzystania z oznaczenia jego firmy, godła, emblematu, symboli, patentów, zaś biorca franchisingu zobowiązuje się do prowadzenia wskazanej działalności gospodarczej z wykorzystaniem udostępnionych mu praw pozyskiwania nowych odbiorców (nowych rynków zbytu). Jednym z głównych zadań franchisingu jest dokładnie poznanie rynku, na którym ma on rozwijać działalność franchisingową oraz optymalne zorganizowanie sprzedaży. Biorca franchisingu działa przez cały czas trwania umowy we własnym imieniu i na własny rachunek, zawiera umowy bezpośrednio z nowymi kontrahentami, pozyskuje nowe rynki zbytu. Umowa franchisingowa może jednak posiadać podobieństwa do umów, dzierżawy, najmu

czy zlecenia. W praktyce zawierane są także obok głównej umowy franchisingowej, także szczegółowe umowy nazwane, np. najmu lub leasingu. Strony umowy franchisingu mogą wprowadzać dodatkowo różne inne postanowienia, np.: wyłączność na prowadzenie działalności danego rodzaju na danym obszarze, zobowiązanie do stosowania określonych surowców, produktów czy materiałów przy prowadzeniu swojej działalności, określenie sposobu prowadzenia akcji reklamowych, postanowienia dotyczące przygotowania zawodowego pracowników, zasady kształtowania cen sprzedawanych towarów lub świadczonych usług, czasowy zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej już po ustaniu współpracy franchisingowej. Elementy umowy zabezpieczające interes franczyzobiorcy: Właściciel i zakres praw udzielanych franczyzobiorcy dotyczą zakresu działalności i formalnego udzielania praw do korzystania ze znaków towarowych, materiałów objętych prawami autorskimi, itp. Okres obowiązywania umowy franczyzobiorca powinien mieć możliwość co najmniej odzyskania zainwestowanego kapitału. Właściwość i zakres świadczeń wstępnych i bieżących dostarczanych przez franczyzodawcę świadczenia powinny umożliwić franczyzobiorcy wejście do systemu, przeszkolenie i wyposażenie go tak, by mógł rozpocząć działalność gospodarczą. Franczyzodawca powinien realizować wyszczególnione w umowie świadczenia bieżące w trakcie trwania umowy. Początkowe i bieżące zobowiązania franczyzobiorcy znając swoje zobowiązania, franczyzobiorca będzie w stanie określić, czy jest w stanie sprostać oczekiwaniom franczyzodawcy. Rozwiązanie umowy i jego konsekwencje franczyzobiorca powinien wiedzieć dokładnie, jakie naruszenia umowy z jego strony mogą pociągnąć za sobą rozwiązanie umowy z jego winy. Umowa franczyzowa jest umową wzajemną. Franczyzodawca na uprzywilejowaną i dominującą pozycję wobec franczyzobiorcy. Każda ze stron umowy franczyzowej jest zainteresowana powodzeniem własnej działalności, a system franczyzowy jest dla nich jedynie narzędziem do osiągnięcia tego celu. Minimum warunków umowy franczyzowej określa Europejski Kodeks Etyczny Franczyzy. Na rynku aptecznym dużą rolę odgrywają wielkie organizacje, które w ramach długofalowych strategii konsolidując kanały hurtowe dość szybko zrozumiały, że kluczem do pozycji rynkowej jest utrzymanie lojalności aptek. Przez ostatnie lata na polskim rynku powstało kilka programów lojalnościowych, których jednym z głównych założeń stała się jednolita zewnętrzna identyfikacja wizualna. Program lojalnościowy w branży aptecznej działa dwupoziomowo. Z jednej strony motywuje aptekę do dokonywania zakupów u dostawcy dostarczającego wizualizację i inne narzędzia marketingu aptecznego, z drugiej strony

wpływa na pacjentów, którzy rozpoznając znak programu motywowani są do dokonywania zakupów, uzyskując w en sposób dodatkowe korzyści. Jednak z perspektywy czasu, a także opinii przedstawianych przez przedstawicieli aptek, jak i koncerny hurtownie wyrobów farmaceutycznych wyraźnie widać, że formuła programów lojalnościowych zaczyna się wyczerpywać. Generalnie zapewniają one hurtownikom lojalność zakupową aptekarzy, ale nie budują tak silnej więzi wśród pacjentów, głównie ze względu na brak skutecznych metod wdrożenia w aptece bardziej interakcyjnych narzędzi oddziaływania na rynek. Centralne gazetki, informatory, reklamy, kampanie w Internecie, organizowane programy szkoleniowe dla personelu aptek odnoszą różny skutek, głównie z powodu różnego zaangażowania aptekarzy, jak i jakości aptek funkcjonujących w programie. Sąd też zainicjowane zostały działania mające przekształcić formułę współpracy programu lojalnościowego w bardziej zaawansowaną formę współpracy, z franszyzą włącznie. Przykładem jest oferta franszyzy Dbam o Zdrowie, tworzoną poprzez zmianę warunków zakupowych dla aptek uczestniczących w programie, jak i start programu Partner w Neuca organizatora programu lojalnościowego Świat Zdrowia. Struktura największych sieci aptek w Polsce uczestniczących w programach lojalnościowych NAZWA PROGRAMU ORGANIZATOR ILOŚĆ APTEK Dbam o Zdrowie * PGF S.A. ( w tym 540 aptek własnych należących do PGF i spółek zależnych) 2020 Apteka z sercem Farmacol S.A. 1800 Świat Zdrowia * Neuca S.A. (Torfarm) 1680 Apteka dobrych cen Neuca S.A. (Torfarm / Prosper) 800 Max Medicum OPDF S.A. 500 Bonus Pharma ACP Pharma S.A. (bez uwzględnienia aptek sieci własnej i franczyzowej pod marką Mediq) 280 Apteka 1 Phoenix Pharma Sp. Z o.o. 96 Apteka dla każdego Centrala Farmaceutyczna Cefarm S.A. 91 *oznacza prace lub posiadanie w ramach programu oferty franczyzowej Ponad 50% wszystkich aptek działających w Polsce funkcjonuje pod wspólną wizualizacją i marką dominujących programów lojalnościowych. Siła oddziaływania sieci w ten sposób skonstruowanej jest na pewno dużo większa w konfrontacji z pojedynczą apteką, jednakże nie przesądza jeszcze o porażce tej ostatniej. Oczywiście sytuacja samotnie działającej apteki w otoczeniu aptek sieciowych jest trudniejsza, ale pomijając przypadki, gdzie pod ciężarem własnych błędów apteka zmuszona jest do likwidacji, większość aptek o ugruntowanej lokalnie pozycji w takim otoczeniu radzi sobie całkiem dobrze. Wynika to przede wszystkim z umiejętności dopasowania się do potrzeb pacjenta, znajomości jego potrzeb oraz lokalnej renomie, popartej atrakcyjną lokalizacją apteki. Specyfikacja programu lojalnościowego, wyrabia odpowiedni poziom relacji i komunikacji pomiędzy jego organizatorem a apteką. W dalszej perspektywie sprzyja to podjęciu działań zmierzających do wypracowywania nowych, korzystniejszych zasad współpracy, gdzie jednym z kierunków może stać się franchising.

Jednakże rynek apteczny to nie tylko apteki działające samodzielnie i te skupione w programach lojalnościowych. W rozwoju ofert franczyzowych pomaga bowiem dalsza ekspansja na rynku sieci własnych, jak i tworzonych grup zakupowych. Wybrane grupy zakupowe działające na rynku aptek w Polsce *oznacza prace lub posiadanie w ramach programu oferty franczyzowej Powstawanie grupy zakupowej ma zwykle jeden cel. Presję na dostawców i poprzez osiągnięcie odpowiedniej ekonomii skali znaczącą poprawę warunków zakupu, co ma bezpośrednio przełożyć się na konkurencyjność pojedynczej, niezależnej decyzyjnie apteki, która do danej grupy należy. W strukturze grupy zakupowej właściciel apteki zachowuje swoją niezależność w podejmowaniu decyzji zakupowych, co niekiedy stanowi słabość tego typu organizmu, gdyż stanowi argument dla hurtownika o nie uleganiu presji ceny, ze względu na brak możliwości zdyscyplinowania uczestników sieci w odbiorze określonej ilości asortymentu. Kolejną słabością jest też trudność w podejmowaniu decyzji zarządczych, mających wpływ na całą grupę głównie ze względu na decentralizację ośrodka kierującego, czy też koordynującego działania całej sieci. Dlatego też odniesienie optymalnych korzyści ze wspólnej identyfikacji wizualnej grupy zakupowej, wypracowanych narzędzi dyscypliny zakupowej, tak jak ma się to w przypadku grupy Apteki Medyczne, a w konsekwencji prowadzi do wypracowania oferty zbliżonej do franszyzy, jako konsekwencji naturalnej ewolucji mechanizmów sterujących siecią. Pozostawienie rozwoju grupy zakupowej bez inwestycji w kolejne etapy rozwoju, jakim jest na przykład centralny mgazyn dystrybucyjny może w przyszłości powodować osłabienie jej pozycji na rynku. Dlatego tańszym i łatwiej akceptowalnym rozwiązaniem dla jej uczestników jest zacieśnianie dyscypliny zakupowej, czy też funkcjonowanie grup

zakupowych ma w ujęciu średniookresowym uzasadnienie w regionalnym skutecznym działaniu na rzecz wzmocnienia pozycji konkurencyjnej działających w grupie aptek. Jest to dobra alternatywa dla samodzielnej działalności, gdyż zwykle przyłączenie nie łączy się z żadnymi istotnymi zobowiązaniami, a przynosi wymierne korzyści oraz narzędzia do oddziaływania na rynek. W długofalowej perspektywie jednak, grupa ma zbyt ograniczone narzędzia i możliwości do skutecznej walki konkurencyjnej z siecią opartą o powiązania kapitałowe, czy też franszyzę. Niekiedy tworzenie nieformalnej grupy zakupowej wspierane jest przez podmioty zajmujące się sprzedażą hurtową, które w ten sposób upatrują swoich szans w utrzymaniu odpowiedniego wolumenu sprzedaży własnej, często na podstawie porozumienia o rabacie z producentem. Systematycznie z roku na rok wśród aptek działających w Polsce wzrasta liczba palcówek działających w sieciach własnych, bądź powiązanych ze sobą kapitałowo. Obecnie udział ten przekracza 20%, a dotyczy on blisko 200 sieci działających w Polsce, które posiadają więcej niż 5 aptek w swojej strukturze sieciowej. Wybrane sieci własne na rynku aptek w Polsce SIECI WŁASNE LICZBA APTEK WŁASNYCH Apteka Dbam o Zdrowie 540 ok. 200 Apteka Mediq 202 3 Apteka Dr.Max 68 Euro Apteka 65 Apteka Pod Różą 44 Apteka Centrum Zdrowia 29 Apteka Dyżurna 29 Juwenta 28 Apteki Stylowe 26 Apteka Tak Dla Zdrowia 24 2 Na Zdrowie 24 Super Pharm 23 Nowa Farmacja 19 Inter Apteka 17 Apteka Ziko 15 Apteki Arnika 15 3 Same Dobre Apteki 15 Farmacja 24 13 Apteka Blisko Ciebie 12 Apteka 11 Apteka DGA 10 Cosmedica 10 Medest 10 Moja Apteka 10 Strywald 10 APTEKI FRANCZYZOWE

Liderem rankingu sieci własnych jest należąca do Polskiej Grupy Farmaceutycznej marka Dbam o Zdrowie, która w wyniku szeregu akwizycji w latach ubiegłych, a także w niewielkim stopniu rozwojowi organicznemu posiada obecnie około 540 aptek własnych, co razem z aptekami uczestniczącymi w programie lojalnościowym i franczyzowym daje jej miano głównego gracza na rynku detalicznej dystrybucji leków w Polsce. Kolejne miejsce zajmuje ACP Pharma oraz sieć aptek Mediq, których po ostatnich dwóch latach intensywnego rebrandindgu działa obecnie ponad 200 aptek. Trzecie miejsce zajmuje sieć Dr. Max, awansująca błyskawicznie do pierwszej trójki, głownie poprzez aktywnie prowadzoną przez właściciela fundusz Penta Investments politykę przejęć niewielkich sieci, jak i pojedynczych aptek. Stawkę największych zamyka Euro Apteka kontrolowana przez kapitał litewski. Na zestawieniu widać efekty rozwoju sieci poprzez akwizycję, przejęcia i połączenia oraz te, które systematycznie powiększają swój zasięg poprzez rozwój organiczny. Ten ostatni nie przynosi medialnie widocznych efektów w postaci dynamicznego przyrostu placówek, co jednak nie oznacza, że te regionalne sieci nie stanowią poważnej siły konkurencyjnej, o czym przekonali się niejednokrotnie przedstawiciele większych w skali kraju struktur, których apteki działają w bezpośrednim sąsiedztwie. Zdecydowana większość aptek własnych rozwijana jest poprzez sieci lokalne, często rodzinne biznesy tworzone systematycznie od początku transformacji gospodarczej w Polsce. Ich pozycja na rynku lokalnym jest na tyle silna, że często nie zagraża im powstawanie nowych aptek w okolicy, nawet tych o wydawałoby się silniejszej w skali kraju pozycji. O popularności danej apteki decyduje bowiem często przywiązanie pacjenta do apteki, opieki farmaceuty, lokalizacji, co przy rozsądnie dobranych narzędziach rynkowych cenie, rabacie, marketingu nie chwieje pozycją danej sieci na rynku lokalnym. Dobra pozycja lokalnie działających sieci własnych jest wyraźnym argumentem przeciwko tezom o rychłym zagrożeniu konsolidacyjnym ze strony dużych sieci, które zdominują rynek, dyktując własne warunki. Mało tego, te niewielkie w skali rynku sieci własne potrafiły jednak wypracować know-how, które w kilku wypadkach takich jak Apteki Arnika, Juwenta czy Tak Dla Zdrowia zaowocowało powstaniem ofert franczyzowych, które dla niezależnie funkcjonujących aptek stanowią kolejną alternatywę w wyborze optymalnej drogi funkcjonowania na rynku. Czy oferty te okażą się na tyle atrakcyjne i skuteczne, aby przyciągnąć i utrzymać franczyzobiorców czas pokaże, jednakże fakt że takie oferty powstają stanowi dowód sam w sobie, że rynek nie podąża w kierunku konsolidacji wyłącznie opartej o duże ogólnopolskie sieci. Biorąc pod uwagę specyfikę branży, na uprzywilejowanej pozycji w zakresie skutecznego pozyskiwania franczyzobiorców znajduje się oferta Mediq, organizowana przez Mediq Polska, spółke wchodzącą w skład grupy ACP Pharma. Wynika to z faktu, że oferta franczyzowa Mediq jest przygotowana zarówno dla inwestycji w nowopowstające apteki, jak i kilku wariantach kategorii lokalizacji może być dopasowana do podmiotów już istniejących na rynku. Elastyczność adaptacji modelu biznesu Mediq oparta jest bowiem na doświadczeniu wynikającym z zarządzania siecią ponad 200 aptek na terenie całego kraju,

co zapewnia franczyzobiorcy zwiększenie prawdopodobieństwa osiągnięcia założonych planów. W przypadku franczyzobiorców decydujących się na współpracę ze zdecydowanie mniejszą siecią rozwijającą franszyzę, a szczególnie w przypadku lokalizacji apteki franczyzowej znacznie oddalonej od rejonu, w którym dana sieć jest dobrze postrzegana przez pacjentów istnieje jednak ryzyko niesprawdzenia się danego modelu biznesowego, chociażby ze względu na nieznajomość marki, czy inne uwarunkowania lokalne. Sieci, które w ostatnim czasie wypracowały lub są w trakcie wypracowywania oferty franszyzy, dają niezbity dowód, że franchising w branży farmaceutycznej ma szansę stać się uniwersalnym narzędziem rozwoju niezależnie od formatu sieci, w jakim dotychczas funkcjonowały apteki. Dla twórców programów lojalnościowych jest franchising jest naturalną konsekwencją konieczności zintensyfikowania działań w obszarach, w których dotychczas program miał niewielki wpływ, jak na przykład standard obsługi pacjenta, zarządzanie operacyjne apteką, a więc czynniki, które w połączeniu z polityką zakupową i cenową sieci stanowią o jej sile i wpływie na rynku. Dla twórców grup zakupowych franchising jest szansą na transformację do struktury, którą można płynnie i skutecznie zarządzać. Co ważne tempo i zakres zmian dyktowane jest wyłącznie przez uczestników tej grupy, co daje duże poczucie niezależności aptekarzy w trakcie całego procesu. Jednakże najlepszych efektów franchisingu należy się spodziewać w sieciach budowanych w oparciu o doświadczenie wyniesione z zarządzania placówkami własnymi. Praca nad indywidualnymi rozwiązaniami operacyjnymi, a przede wszystkim nad wizerunkiem i treścią marki, która pozytywnie oddziaływuje na relacje z pacjentami w sieciach własnych stanowią podstawę do wypracowywania ofert franszyzy, które w ostatnim czasie ogłosiło kilka firm. Również w świetle uregulowań dotyczących wprowadzenia cen sztywnych na leki refundowane, czy też prowadzeniu apteki wyłącznie przez farmaceutę franchising jest znakomitym rozwiązaniem, które umożliwia dalszy rozwój. Regulowanie cen na tym samym poziomie to szansa na rozwinięcie skrzydeł w marketingu skłaniających pacjentów do zakupów w tej, a nie innej aptece. To podstawowe vademecum przedsiębiorcy, którego niektórzy aptekarze wolą widzieć, negatywnie oceniając podejmowane w tym zakresie zaawansowane działania w sieciach. Wbrew wszelkim obiegowym opiniom franczyza apteczna nie była, nie jest, ani nie będzie narzędziem wspierającym, czy też umożliwiającym przejmowanie pojedynczych aptek przez większe podmioty. Jest to bowiem współpraca pomiędzy niezależnymi przedsiębiorstwami, które prowadzą dobrowolnie działalność na rzecz rozwoju całej sieci.

Podłoże tworzenia oferty franczyzowej przez franczyzodawców posiadających wiedzę o prowadzeniu aptek własnych jest niezwykle ważne, ponieważ opiera się na następujących czynnikach: Jasno zdefiniowanej strategii, celach i kierunkach jakie wyznacza sobie sieć, a co za tym idzie wypracowaniu narzędzi do ich realizacji, Doświadczeniach związanych z działalnością operacyjną apteki, wyniesionych z obserwacji funkcjonowania sieci własnej na rynku, zróżnicowanych lokalizacji, w których dotychczas działają apteki, a więc wszechstronnej wiedzy, która zgodnie z regułami tworzenia oferty franczyzowej powinna zostać spisana, a następnie przekazywana do wszystkich aptek działających w sieci (własnych i franczyzowych) w formie spisu procedur podręcznika operacyjnego; Franczyzodawca powinien również w umowie franczyzowej zobowiązać się do stałego transferu know-how, poprzez aktualizację procedur podręcznika operacyjnego w dopasowaniu do zmian na rynku, jak i zdefiniowanych (przez obie strony umowy) potrzeb pacjentów, Modelu finansowym, opartym o dane z aptek własnych, który wyraźnie przedstawia ekonomiczne korzyści dla apteki, która przystępuje do sieci; Model taki aktualizowany na bieżąco, zapewnia monitoring i kontrolę, szczególnie w przypadku, gdy dane rzeczywiste odbiegają od założonych. Identyfikacja przyczyny takiego stanu rzeczy ma fundamentalne znaczenie w podejmowaniu dalszych decyzji, na przykład związanych z intensyfikacją działań marketingowych, Wypracowane i sprawdzone metody marketingu apteki, które ze względu na rozmiary sieci pozwalają podwójnie oddziaływać na pacjenta, nie tylko lokalnie, ale również globalnie Szybki dostęp do informacji, dzielenie się najlepszymi praktykami, skuteczne rozwiązania informatyczne, Ekonomia skali, czyli warunki zakupowe u dostawców towaru, ale również dostawców usług, co pozwala zracjonalizować koszty im większa sieć, tym bardziej atrakcyjne warunki, które wpływają na marżę, a więc zyskowność apteki. Dlatego też nie każda oferta franszyzy w branży aptecznej, które już są i jeszcze powstaną nie będzie sobie równa. Ponieważ geneza jej powstania może wynikać wyłącznie z chęci zapewnienia sobie zbytu towaru, co w wypadku rynku aptek w Polsce nie wystarczy do skutecznego konkurowania. Nie bez znaczenia jest też wielkość, czas jej funkcjonowania na rynku, doświadczenia pierwszych franczyzobiorców.