Aplikacja z grupy konkursowej typu c : Praktyki zawodowe na studiach magisterskich Nazwa pola Ośrodek akademicki Osoba składająca wniosek Opiekun praktyk (jeżeli inne niż powyżej) Dane kontaktowe osoby składającej wniosek Dane kontaktowe opiekuna praktyk Skrócona prezentacja ogólnej koncepcji praktyk Komentarz Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytet Warszawski ul. Nowy Świat 69, 00-927 Warszawa tel./fax 22-8268569 e-mail: iin@uw.edu.pl dr hab. Małgorzata Kisilowska Praktyki na poziomie magisterskim służą poszerzaniu wiedzy teoretycznej zdobywanej podczas studiów oraz jej wykorzystaniu podczas realizacji konkretnych zadań (projektów). Student, pod opieką bibliotekarza, zapoznaje się z funkcjonowaniem nowoczesnej biblioteki gminnej pracującej w konkretnej społeczności lokalnej, dostosowującej elastycznie swoją ofertę do dostrzeganych potrzeb. Biblioteka gminna nie tylko reaguje na zgłaszane zapotrzebowania (edukacyjne, informacyjne, kulturalne), ale jest w znacznym stopniu inicjatorem działań służących rozwojowi środowiska na wielu płaszczyznach (m.in. działania edukacyjne, kulturalne, informacyjne, włączenie społeczne dostęp do narzędzi ICT i kształcenie umiejętności korzystania z nich, inicjatywy służące budowaniu kapitału społecznego), kierowanych do wszystkich grup mieszkańców. Praktyki mają za zadanie ugruntować i rozwinąć umiejętności podstawowe dla pracy w małych bibliotekach gminnych oraz sprawdzić zdolności organizacyjne studenta, jego kreatywność (propozycje nowych działań), odpowiedzialność i samodzielność w pracy. Praktyczne wykorzystanie kwalifikacji merytorycznych:
Pełny prezentacja proponowanego przebiegu praktyk - umiejętność realizacji podstawowych procesów bibliotecznych, - badanie i obsługa potrzeb informacyjnych środowiska lokalnego, - badanie i obsługa potrzeb kulturalnych środowiska lokalnego, - promocja czytelnictwa, - współpraca z innymi placówkami lokalnymi, - udostępnianie informacji lokalnej, - udostępnianie użytkownikom narzędzi ICT, szkolenia w zakresie ich obsługi i poruszania się po Internecie, - digitalizacja zbiorów, obsługa biblioteki cyfrowej. Kształcenie umiejętności pozazawodowych oczekiwanych od absolwenta: - praca zespołowa, - praca projektowa, - planowanie, - myślenie samodzielne, - podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów, - innowacyjność, - sprawność komunikacyjna, - korzystanie z podstawowych narzędzi elektronicznych. Czas: 156 h Praktyki na poziomie magisterskim służą poszerzaniu wiedzy teoretycznej zdobywanej podczas studiów oraz jej wykorzystaniu podczas realizacji konkretnych zadań (projektów), ze szczególnym uwzględnieniem samodzielności w wykonywaniu zadań oraz pracy koncepcyjnej. Student, pod opieką bibliotekarza, zapoznaje się z funkcjonowaniem nowoczesnej biblioteki gminnej pracującej w konkretnej społeczności lokalnej, dostosowując do poznanych realiów projekt, będący kluczowym elementem praktyki. Zakłada się, że biblioteka gminna nie tylko reaguje na zgłaszane zapotrzebowania (edukacyjne, informacyjne, kulturalne), ale jest w znacznym stopniu inicjatorem działań służących rozwojowi środowiska na wielu płaszczyznach (m.in. działania edukacyjne, kulturalne, informacyjne, włączenie społeczne dostęp do narzędzi ICT i kształcenie umiejętności korzystania z nich, inicjatywy służące budowaniu kapitału społecznego), kierowanych do wszystkich grup mieszkańców. Praktyki mają za zadanie ugruntować i rozwinąć umiejętności podstawowe dla pracy w małych
bibliotekach gminnych oraz sprawdzić zdolności organizacyjne studenta, jego kreatywność (propozycje nowych działań), odpowiedzialność i samodzielność w pracy. Praktyki na studiach magisterskich mają formę projektu, zaproponowanego i realizowanego przez studenta (w ścisłej współpracy z Opiekunem Praktyk i Opiekunem Bibliotecznym) w małej bibliotece gminnej. Student ma za zadanie zapoznać się z potencjałem i potrzebami społeczności lokalnej obsługiwanej przez daną bibliotekę, zaproponować projekt odpowiadający tymże oraz go zrealizować samodzielnie (w obrębie biblioteki) lub (co będzie wyżej oceniane) we współpracy z innymi instytucjami kultury/oświaty itp. Projekt powinien mieścić się w następujących obszarach tematycznych: promocja czytelnictwa, udostępnianie zbiorów, badanie potrzeb informacyjnych użytkowników (rzeczywistych i potencjalnych), promocja kultury, praca z dziećmi i młodzieżą, kształcenie kompetencji informacyjnych, projekty edukacyjne służące zmniejszaniu zjawiska wykluczenia społecznego (zwłaszcza e- wykluczenia), biblioteka jako miejsce trzecie, tworzenie/wykorzystywanie źródeł informacji lokalnej (na różnych nośnikach), tworzenie/ promocja elektronicznych źródeł informacji (w tym szkolenia z zakresu korzystania z Internetu, digitalizacja zbiorów, biblioteki cyfrowe), klasyczna biblioteczna działalność informacyjna, usługi i poradnictwo w zakresie multimediów, budowanie biblioteki 2.0. Wybierając temat, student powinien kierować się: potrzebami konkretnej biblioteki wybranej jako miejsce odbywania praktyk, tematem pracy magisterskiej, własnymi zainteresowaniami. Forma projektowa pozwala na weryfikację zarówno wiedzy zawodowej studenta, jak i jego umiejętności, niezbędnych w perspektywie pracy na samodzielnym stanowisku (do czego przygotowują studia magisterskie). Wśród kwalifikacji merytorycznych wymienić należy:
umiejętność realizacji podstawowych procesów bibliotecznych, badanie i obsługa potrzeb informacyjnych środowiska lokalnego, badanie i obsługa potrzeb kulturalnych środowiska lokalnego, promocja czytelnictwa, współpraca z innymi placówkami lokalnymi, udostępnianie informacji lokalnej, udostępnianie użytkownikom narzędzi ICT, szkolenia w zakresie ich obsługi i poruszania się po Internecie, digitalizacja zbiorów, obsługa biblioteki cyfrowej. Wśród umiejętności pozazawodowych oczekiwanych od absolwenta weryfikowane są: praca zespołowa, praca projektowa, planowanie, myślenie koncepcyjne, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów, innowacyjność, sprawność komunikacyjna, korzystanie z podstawowych narzędzi elektronicznych. Etap I przygotowania: listopad grudzień 2010: opracowanie dokumentacji wzór dziennika praktyk dziennik praktyk prowadzony przez studenta, w którym codziennie rejestruje on zadania wykonywane w bibliotece każdy wpis w dzienniku wymaga potwierdzenia (parafowania) przez Opiekuna Bibliotecznego; bibliotekarz ma prawo uzupełnić każdy wpis szczegółową opinią na temat wyników i sposobu wykonania danego zadania przez praktykanta wzór opinii dotyczącej pracy praktykanta, przygotowywanej na zakończenie praktyk przez opiekuna bibliotecznego karta ewaluacyjna praktyk dla opiekuna praktyk
karta ewaluacyjna praktyk dla studenta/ praktykanta karta ewaluacyjna praktyk dla opiekuna bibliotecznego grudzień 2010 styczeń 2011: nabór bibliotek selekcja na podstawie bazy danych bibliotek gminnych FRSI (zakładane ograniczenie geograficzne: biblioteki województwa mazowieckiego) rozmowy z bibliotekarzami, wybór 1-2 placówek zainteresowanych współpracą przedstawienie warunków współpracy, procedur postępowania, dokumentacji przebiegu praktyk podpisanie umowy między IINiSB UW a biblioteką/ami luty 2011: rekrutacja kandydatów na praktyki spotkanie wstępne dla studentów studiów magisterskich: prezentacja propozycji praktyki w małej bibliotece gminnej (zakres, wymagania, harmonogram działań, dokumentacja), prezentacja wybranych bibliotek, podkreślenie roli bibliotek gminnych w rozwoju społeczeństw lokalnych rekrutacja indywidualna: poznanie zainteresowań kandydatów, analiza ich wyników studiów i zainteresowań zawodowych i/lub badawczych marzec kwiecień 2011 (łącznie 20% czasu praktyk) wstępne spotkanie trójstronne opiekuna praktyk z praktykantami i opiekunami bibliotecznymi: omówienie programu praktyk, procedury ich odbywania, dokumentacji wizyta praktykantów w bibliotekach, poznanie ich funkcjonowania oraz specyfiki społeczności lokalnej, prace koncepcyjne nad projektem: zaproponowanie tematyki i formy projektu, konsultacje z opiekunem bibliotecznym (w formie seminaryjnej) i opiekunem praktyk (w razie zgodności tematu także z promotorem pracy magisterskiej), weryfikacja założeń projektowych. Etap II realizacja praktyk maj lipiec 2011 W tym okresie studenci realizują przygotowany przez siebie projekt w wybranej małej bibliotece gminnej. Praktyki są realizowane zgodnie z ustaloną procedurą, obejmują swoim zakresem wymienione wyżej treści programowe. Ich poprawna realizacja wymaga prowadzenia wskazanej dokumentacji przez trzy zaangażowane podmioty: Opiekuna Praktyk, Opiekuna Bibliotecznego i praktykanta. Praktyka powinna obejmować następujące fazy (łącznie 70% czasu praktyk): wprowadzenie szczegółowe zapoznanie praktykanta z pracą biblioteki gminnej, w tym (5%):
organizacja biblioteki, kontakty z innymi bibliotekami sieci oraz innymi podmiotami, z którymi biblioteka gminna współpracuje w środowisku lokalnym, uwarunkowania ekonomiczne, właściwa część praktyk realizacja projektu (60%), zakończenie w tym spotkanie podsumowujące praktykanta, Opiekuna Praktyk i Opiekuna Bibliotecznego, po zakończeniu praktyk: wypełnienie kart ewaluacyjnych i przekazanie ich do PTB OW (5%). Monitoring ze strony opiekuna: regularny kontakt mailowy z praktykantem i Opiekunem Bibliotecznym, prezentacja dziennika praktyk w połowie realizacji i po zakończeniu projektu. Etap III działania ewaluacyjne wrzesień 2011 (łącznie 10% czasu praktyk) analiza dziennika praktyk analiza kart ewaluacyjnych spotkanie zainteresowanych stron, podsumowanie, analiza mocnych i słabych stron przebiegu praktyki, wnioski na przyszłość (dotyczące zakresu praktyki, sposobu przeprowadzenia, strony formalnej) zaliczenie praktyk (wpis oceny do indeksu). Procedury kontaktów trójstronnych: Etap I: spotkanie trójstronne przed rozpoczęciem praktyk wzajemne poznanie uczestników, omówienie zasad współpracy, prowadzenia dokumentacji, kontaktów w fazie realizacji, spotkania o charakterze seminaryjnym w fazie prac koncepcyjnych i weryfikacji projektu Etap II: realizacja praktyk kontakt telefoniczny i elektroniczny (mail, skype) regularny (co najmniej 2 x tydzień), na zakończenie spotkanie podsumowujące praktyki Etap III: ewaluacja praktyk dyskusja dotycząca treści dokumentów ewaluacyjnych, wnioski na przyszłość, decyzje dotyczące dalszej współpracy Instytutu z biblioteką, propozycje dotyczące potrzeb edukacyjnych i zmian w programach kształcenia akademickiego bibliotekarzy (na podstawie doświadczeń studenta i opiekuna bibliotecznego). Oczekiwane efekty uczenia się Oczekiwane efekty odbycia praktyki : Wiedza: znajomość specyfiki pracy małej biblioteki gminnej, zakresu obowiązków bibliotekarza
specyfika środowiska lokalnego: poziom edukacyjny, najważniejsi pracodawcy, problemy społeczne, dostępność i wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych, zainteresowania kulturalne, otwartość na nowe inicjatywy, aktywność, kapitał społeczny, planowanie i realizacja projektów bibliotecznych, kulturalnych, lokalnych, zasady gromadzenia i udostępniania zbiorów bibliotecznych, regulacje prawne dotyczące funkcjonowania małych bibliotek gminnych, źródła finansowania małych bibliotek gminnych (w tym alternatywne), zasady współpracy bibliotek z innymi podmiotami prawnymi, metody badania potrzeb informacyjnych użytkowników, poziom i zainteresowania czytelnicze społeczeństwa lokalnego, uwarunkowania czytelnictwa wiedza na temat roli biblioteki w zwalczaniu zjawiska wykluczenia społecznego, biblioteka jako miejsce trzecie, znajomość oprogramowania bibliotecznego, znajomość narzędzi do rozwoju biblioteki 2.0. Umiejętności: realizacja podstawowych procesów bibliotecznych, badanie i obsługa potrzeb informacyjnych środowiska lokalnego, badanie i obsługa potrzeb kulturalnych środowiska lokalnego, promocja czytelnictwa, praca z różnymi grupami użytkowników, współpraca z innymi placówkami lokalnymi, udostępnianie informacji lokalnej, prowadzenie szkoleń i konsultacji w zakresie obsługi komputera, korzystania z multimediów, poruszania się po Internecie, posługiwanie się oprogramowaniem bibliotecznym i narzędziami 2.0, digitalizacja zbiorów, obsługa biblioteki cyfrowej, promocja biblioteki (szczególnie z wykorzystaniem narzędzi społecznościowych), praca koncepcyjna, innowacyjność, umiejętność wykorzystania w praktyce posiadanej wiedzy teoretycznej, praca zespołowa,
Punkty ECTS Liczba punktów: 10 Metody i kryteria oceniania Sposób zaliczenia Uwagi - Data/Miejsce/ Podpis osoby składającej wniosek praca projektowa, planowanie, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie problemów, sprawność komunikacyjna. Warunki zaliczenia praktyk: - wypełniony dziennik praktyk i karta ewaluacyjna, - pozytywna opinia Opiekuna Bibliotecznego, - pozytywna opinia Opiekuna Praktyk Zaliczenie na ocenę Data/Miejsce/ Podpis i pieczęć Dyrektora/Kierownika Jednostki pod podaną deklaracją. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia niniejszej aplikacji praktyki, który stanowią jej przedmiot zostaną skierowane do realizacji w semestrze letnim roku akademickiego 2010/2011