Miejski Zespół Szkół nr 2 Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi nr 4 im. Książąt Mazowieckich w Ciechanowie Wstęp Innowacja pedagogiczna Wychowanie ucznia do życia zgodnie z wartościami wydaje się być sprawą bardzo aktualną i ważną. Można pokusić się o stwierdzenie, że jest to zadanie oświaty w XXI w. Jest to działanie wielowymiarowe i dokonuje się przez wprowadzenie dziecka w złożoność świata, wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju w procesie nabywania wiedzy o świecie, o samym sobie, uświadomienie miejsca współczesnego człowieka w środowisku społecznym, przyrodniczym i kulturowym etc. Współczesna szkoła podejmuje funkcję dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą zgodnie z polityką oświatową państwa i realizuje powierzone jej zadania. W tym procesie pedagogizacji młodego człowieka ważną i nadrzędną rolę odgrywają rodzice. To oni w pierwszej kolejności są odpowiedzialni za właściwe funkcjonowanie dziecka w społeczeństwie. Rodzice również odpowiadają za szeroko rozumianą edukację dziecka. Doświadczenie pokazuje, że podstawowe umiejętności interpersonalne na linii rodzic uczeń i odwrotnie wymagają nieustannego doskonalenia, a w sytuacjach granicznych wymagają interwencji specjalistów: psychologów, pedagogów, terapeutów. Należy zatem uświadamiać rodziców o konieczności podejmowania trudu właściwej opieki nad dzieckiem, dbania o edukację i wychowanie w duchu wartości powszechnych i uniwersalnych. Dostarczanie uczniom i rodzicom wiedzy potrzebnej do właściwego rozumienia człowieka jako osoby biorącej odpowiedzialność za swoje czyny i rozwój, może zapobiec pewnym napięciom i nieporozumieniom, a także często uchronić samo dziecko przed złym wyborem i popełnieniem błędu. Znajomość wartości uniwersalnych i świadomość procesów psychicznych zachodzących w dziecku pomoże rodzicom świadomie przeżywać rodzicielstwo i unikać niektórych błędów w wychowywaniu. Promowanie postaw moralnie dobrych, etycznych, wpisujących się w politykę oświatową państwa jest obowiązkiem szkoły i musi mieć miejsce w programie wychowawczym placówki. Działania pedagogiczne nauczycieli wychowawców wsparte doświadczeniem pedagoga i psychologa realizowane w ramach niżej opisanej innowacji wprowadzają młodzież i ich rodziców w obszar wartości aktualnych dla ucznia gimnazjum. Stwarzają szansę na pogłębienie relacji na linii rodzic - dziecko i tworzą realną sytuację współpracy rodzica z placówką oświatową poprzez bycie partnerem szkoły. 1
1. Tytuł innowacji: Młodzież w świecie wartości 2. Typ innowacji: programowa 3. Autorzy innowacji: 3.1 Kowalska Iwona Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy - studia magisterskie na wydziale matematyki, techniki i nauk przyrodniczych. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu - studia licencjackie na wydziale matematyki i informatyki. 3.2 Molkowska Justyna Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku - studia magisterskie na wydziale profilaktyki społecznej i resocjalizacji. Uniwersytet Warszawski - studia podyplomowe dydaktyka WOS i Przedsiębiorczości. Kurs kwalifikacyjny z Oligofrenopedagogiki. Kurs kwalifikacyjny z pedagogiki opiekuńczo wychowawczej. Realizatorka projektów edukacyjnych, m.in. "Młodzież i filantropia", "Szkoła współpracy", "Prawa człowieka. 3.3 Piotr Świercz magister lic. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie studia doktoranckie w zakresie teologii moralnej na wydziale teologicznym Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie studia podyplomowe w zakresie filozofii i etyki na wydziale filozofii chrześcijańskiej. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie studia magisterskie w zakresie teologii ogólnej na wydziale teologicznym. 2
4. Opis nowatorskich rozwiązań Innowacyjność programowa polega na wprowadzeniu wartości etycznych wywodzących się z kręgu filozofii klasycznej 1 (np.: miłość, mądrość, prawda, dobro, sprawiedliwość, odpowiedzialność, wychowanie, rodzina, etc.) w treści godzin wychowawczych i spotkań z rodzicami. 5. Zakres innowacji Działaniem innowacyjnym zostaną objęci uczniowie drugich klas Gimnazjum i ich rodzice w roku szkolnym 2014/2015. 6. Cele innowacji Cel główny: przygotowanie ucznia do dorosłego życia zgodnie z wartościami, które w swojej ofercie posiada szkoła i wzmocnienie oddziaływania rodziców na dziecko w sferze wychowawczej oraz zwiększenie efektywności oddziaływania szkoły na postawy etyczne uczniów. Cele szczegółowe: doskonalenie podstawowych umiejętności interpersonalnych na linii rodzic uczeń, uczeń rodzic, dostarczanie uczniom i rodzicom wiedzy potrzebnej do rozumienia podstawowych pojęć filozoficznych, etycznych, pedagogicznych, doskonalenie umiejętności logicznego myślenia, nabycie przez dzieci umiejętności analizy rzeczywistości i właściwej oceny faktów, ukazywanie na przykładach właściwych postaw i modeli postępowania w określonych sytuacjach, promowanie postaw moralnie dobrych, etycznych. 1 Filozofia klasyczna w zamyśle autorów innowacji czyni przedmiotem zainteresowania byt, zmierza do jego racjonalnego poznania przez uchwycenie tego, co w nim konieczne i trwałe. Filozofia w wymiarze klasycznym stawiając pytania i problemy pod adresem otaczającej rzeczywistości, wymusza od człowieka odpowiedzi mniej lub bardziej uzasadnionych, intersubiektywnie sensownych, sprawdzalnych. 3
7. Spodziewane efekty: rodzice dostrzegają potrzebę wprowadzania dorastającego dziecka w świat wartości i towarzyszą dziecku w realizacji zadań stawianych przez wychowawcę, rodzice widzą w nauczycielu partnera i angażują się w sferę opiekuńczą i wychowawczą szkoły, rodzice mają świadomość przeżywanych przez młodzież dylematów moralnych, uczniowie czują się rozumiani przez rodziców i chętnie podejmują rozmowę z dorosłymi, uczniowie wybierają prawdziwe wartości i potrafią uzasadnić swoje stanowisko, uczniowie promują wartości w grupie rówieśników, uczniowie postępują zgodnie z zasadami etyki. 8. Sposób realizacji Koordynatorzy innowacji i wychowawcy klas II gimnazjum na spotkaniu z pedagogiem i psychologiem (wrzesień 2014r.) omawiają obszary oddziaływania pedagogicznego ujęte w innowacji: Młodzież w świecie wartości. Następnie wychowawcy podczas spotkania z przedstawicielami rodziców dzielą się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi pracy wychowawczej i zachęcają rodziców do wskazania problemów przeżywanych przez ich dzieci. Zgromadzony materiał przekazany zostaje koordynatorom, którzy uszczegóławiają wybrane wartości wskazując tzw.: kwestie wspomagające. Koordynatorzy tworzą konspekty lekcji wychowawczych i scenariusze spotkań z rodzicami 2. Ustalają ostateczny porządek innowacji, określają terminy spotkań z rodzicami. Projekt przedstawiają dyrektorowi szkoły. Po uzyskaniu akceptacji przystępują się do realizacji innowacji. 7.1. Harmonogram realizacji innowacji Młodzież w świecie wartości, w roku szkolnym 2014/2015 2 Konspekty lekcji i scenariusze spotkań z rodzicami zawierają prezentację multimedialną obrazującą prezentowaną kwestię. 4
Zaplanowano trzy spotkania z rodzicami w ramach innowacji pedagogicznej i odbędą w czasie wywiadówek. Będą dotyczyły następujących wartości: rodzina (macierzyństwo i ojcostwo), miłość i odpowiedzialność, mądrość 3. Spotkania z uczniami w ramach godzin wychowawczych będą dotyczyły następujących wartości: a) Październik mądrość (kwestie wspomagające: inteligencja - IQ i EQ, wiedza), b) Listopad życie (kwestie wspomagające: autoagresja, samobójstwo, śmierć, transplantacja), c) Grudzień wolność (kwestie wspomagające: ojczyzna, patriotyzm, symbole narodowe, zniewolenie, uzależnienie), d) Styczeń / Luty miłość (kwestie wspomagające: małżeństwo, przyjaźń, sympatia, zakochanie), e) Marzec prawda (kwestie wspomagające: prawdomówność, kłamstwo, oszczerstwo), f) Kwiecień rodzina (kwestie wspomagające: małżeństwo, rodzicielstwo, obowiązki rodziców względem dzieci i dzieci względem rodziców), g) Maj odpowiedzialność (kwestie wspomagające: samostanowienie, samowychowanie). Po zaprezentowaniu wartości ujętych w harmonogramie pracy, koordynatorzy wspólnie z wychowawcami na początku czerwca 2015r. dokonają podsumowania innowacji. Koordynatorzy sporządzą sprawozdanie i przedstawią je dyrektorowi szkoły. 9. Ewaluacja działań innowacyjnych: opinie uczestników programu, ankieta ewaluacyjna, wymiana doświadczeń osób prowadzących innowację. 10. Zakończenie 3 Wychowawca może zaprosić na godzinę wychowawczą lub spotkanie z rodzicami koordynatora innowacji. 5
Intencja nawiązania ściślejszej współpracy z rodzicami z wykorzystaniem narzędzi takich jak innowacja pedagogiczna jest nowym i dobrym pomysłem co potwierdza praktyka. Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadziło ogólnopolski, systemowy projekt pt.: Szkoła Współpracy. Uczniowie i rodzice kapitałem społecznym nowoczesnej szkoły. Koncept ten jest nowatorskim przedsięwzięciem, którego jednym z najważniejszych celów jest wprowadzenie w 1034 podmiotach szkołach i przedszkolach z całej Polski nowoczesnego modelu współpracy pomiędzy uczniami, rodzicami i nauczycielami w zakresie organizacji życia szkoły. Zaprezentowana innowacja pedagogiczna jest formą współpracy szkoły z rodzicami jak również dobrym elementem promocji szkoły w środowisku lokalnym. Nie zastępuje ona dotychczasowych sposobów współdziałania ze środowiskiem szkoły i upowszechniania informacji o szkole, lecz je wzbogaca i unowocześnia. Jest odpowiedzią szkoły na potrzeby społeczeństwa XXI wieku. 6