Protokół I konferencji regionalnej

Protokół I konferencji regionalnej 1. Termin i miejsce konferencji...1 2. Program konferencji...1 3. Przebieg konferencji...3 3.1 Pierwsza część konferencji...3 3.2 Druga część konferencji...7 4. Przegląd prasy...12 5. Uczestnicy/Uczestniczki Konferencji Regionalnej...13 6. Informacja: II Konferencja Regionalna...16 Bundesamt für Bauwesen und Raumordnung (BBR) 1. Termin i miejsce konferencji 23.03.2010, godz. 12.00 17.30, Collegium Polonicum w Słubicach 2. Program konferencji 11.30 Otwarcie sali 12.00 Rozpoczęcie I konferencji regionalnej Klaus Klöppel, team red Deutschland GmbH 12.05 Informacje na temat projektu MORO Jens Kurnol, Kierownik Projektu przy BBSR Modellvorhaben der Raumordnung (MORO) ist ein Forschungsprogramm des Bundesministeriums für Verkehr, Bau und Stadtent-wicklung (BMVBS) und des Bundesamtes für Bauwesen und Raumordnung (BBR). 12.15 Wymagania wobec rozwoju transgranicznego transportu kolejowego na korytarzu Berlin Frankfurt/Oder Poznań (Zielona Góra) 16... Tomasz Hałas, Członek Zarządu Województwa Lubuskiego Detlef Höppe, Ministerstwo Infrastruktury i Rolnictwa, Brandenburgia Dr. Jürgen Murach, Administracja Senatu ds. Rozwoju Miasta, Berlin Jerzy Kriger, Dyrektor Departamentu Transportu, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego 13.00 Możliwości rozwoju mające wpływ na polepszenie transportu kolejowego w polsko-niemieckim regionie przygranicznym, szczególnie na korytarzach Berlin Szczecin, Berlin Poznań i Deichmanns Aue 31-37 53179 Bonn Telefon Bonn: 022899 401-0 DB Bonn-Mehlem Bus Bahnhof Mehlem Fasanenstraße 87 10623 Berlin S U Zoologischer Garten Telefon Berlin: 03018 401-0 Telefax: 022899401-1270 email: Zentrale@BBR.Bund.de

Drezno Wrocław. Analizy i wyniki dotychczasowych rozmów ekspertów. Torsten Perner, ETC Transport Consultants GmbH 13.20 Pytania i Dyskusja 13.45 Przerwa obiadowa w foyer przed dużą aulą i lunch prasowy 14.30 Wymagania wobec rozwoju transgranicznego transportu kolejowego z punktu widzenia klientów Robert Radzimanowski, IHK Ostbrandenburg, Frankfurt (Oder) Stanisław Owczarek, Dyrektor Zachodniej Izby Przemysłowo Handlowej, Gorzów Wielkopolski Jan Wawrzyniak, Dyrektor Polskiego Ośrodka Informacji Turystycznej w Niemczech Filip Bebenow, Stowarzyszenie Mobilny Poznań Matthias Gibtner, Interessengemeinschaft Eisenbahn, Nahverkehr und Fahrgastbelange Berlin e.v. (IGEB) 15.15 Inicjatywy polepszenia połączeń transportowych w polskoniemieckim regionie przygranicznym Opiniowania przedstawicieli poszczególnych regionów i przedsiębiorstw Dotychczasowe doświadczenia z przedłużoną do Świnoujścia trasą Uznamskiej Kolei Nadmorskiej (UBB) Jörgen Boße, Prezes Zarządu Usedomer Bäderbahn (UBB) Rozwój tzw. Ostbahn (Berlin - Gorzów - Piła) jako europejski region korytarza modelowego Kolej Wschodnia Urszula Stolarska, Wiceprezydent miasta Gorzów Wielkopolski Karl-Heinz Boßan, Prezes Zarządu IGOB Wspólnotwa Interesów Ostbahn EWIV Detlef Bröcker, Prezes Zarządu Niederbarnimer Eisenbahn (NEB) Dotychczasowe doświadczenia z nowym połączeniem kolejowym Drezno Wrocław; Możliwości rozszerzenia oferty i stworzenia dodatkowego połączenia z Görlitz do Gór Izerskich, Karkonoszy i Ziemi Kłodzkiej. Seite 2

Christoph Mehnert, Związek Przedsiębiorstw Komunikacyjnych Górnych Łużyc i Dolnego Śląska (ZVON) Dr. Maciej Zathey, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu Arne Millauer, DB Fernverkehr, Berlin 16.15 Pytania i Dyskusja 16.45 Streszczenie dyskusji Dr. Katharina Erdmenger, Kierownik Referatu, BMVBS 17.00 Zakończenie konferencji 3. Przebieg konferencji 3.1 Pierwsza część konferencji Prowadzący konferencję Klaus Klöppel (team red) wita wszystkich zebranych uczestników, a w szczególności Członka Zarządu Województwa Lubuskiego, na którego terenie konferencja się odbywa, Tomasza Hałasa, oraz przedstawicielkę Federalnego Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Rozwoju Miast, kierownika referatu, Dr. Katharinę Erdmenger. Zwraca uwagę na fakt, iż Radca-Minister Danuta Dominiak-Woźniak, przedstawicielka Ministerstwa Infrastruktury RP ze względu na inne obowiązki nie może wziąć udziału w konferencji, życzy jednakże skutecznego przebiegu konferencji. Jens Kurnol (Federalny Instytut ds. Badań Budownictwa, Miast i Przestrzeni - BBSR) na zlecenie organizatora konferencji, Federalnego Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Rozwoju Miast wyjaśnia cele oraz dotychczas osiągnięte postępy projektu MORO. Twierdzi, że dobre połączenia transportowe a szczególnie połączenia kolejowe - są decydującym czynnikiem wzmacniającym długotrwały rozwój polsko-niemieckiego regionu przygranicznego. Zamierzeniem projektu MORO jest tworzenie bodźców i opracowanie propozycji, jak można lepiej skorzystać z istniejącej infrastruktury w zakresie transgranicznej komunikacji kolejowej. Tomasz Hałas, Członek Zarządu Woj. Lubuskiego, przedstawia priorytety Województwa Lubuskiego w zakresie transgranicznej komunikacji. Mówi, że Województwo Lubuskie walczy o nowe transgraniczne połączenie bezpośrednio z Zielonej Góry do Cottbus. Oprócz tego angażuje się na rzecz przekierowania pociągów połączenia Berlin Wrocław na trasę Forst-Żary Żagań po skończeniu modernizacji tego odcinka. Seite 3

Urząd Marszałkowski obecnie przygotowuje modernizację trzech ważnych regionalnych tras kolejowych (Gorzo - Kostrzyn, Gorszów - Zbąszynek i Zbąszynek Zielona Góra włącznie z obwodnicą kolejową Czerwieńska). Pierwsze prace budowlane można już zacząć w tym roku. W ten sposób można również skrócić czas jazdy na transgranicznej trasie Gorzów Berlin. Według niego brak dopuszczenia do użytku polskich szynobusów w Niemczech jest przeszkodą dla transgranicznego transportu kolejowego. Twierdzi jednak, że dla nowych bydgoskich pojazdów można będzie uzyskać potrzebne certyfikaty; trzeba by wtedy jeszcze uzyskać certyfikat dla eksploatora. Dodaje, że ponadto projekt Ustawy o Publicznym Transporcie Zbiorowym, która pozwoli Województwom samodzielnie ogłosić przetargi usług w zakresie transportowym, jest ważnym czynnikiem w tej kwestii. Detlef Höppe, przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury i Rolnictwa Brandenburgii, zwraca uwagę na zbliżającą się modernizację trasy Berlin- Cottbus do prędkości 160 km/godz., z której wyniknie także skrócenie czasu jazdy między Berlinem i Wrocławiem (ok. 20 min.). Twierdzi, że to jest podstawowym warunkiem jeżeli chodzi o osiągnięcie maksymalnego czasu jazdy 3 godzin pomiędzy największymi miastami w polsko-niemieckim regionie przygranicznym razem z włączeniem lotniska BBI w systemy transportowe. Niejasności co do przyszłości trasy istnieją jednak jeszcze w zakresie odcinka Cottbus - Legnica. Pierwszym krokiem w drodze do lepszych połączeń na korytarzu Berlin - Poznań okazałaby się jego zdaniem poprawa możliwości przesiadania się we Frankfurcie n. O. Dr. Jürgen Murach, Administracja Senatu ds. Rozwoju Miasta Berlina, opisuje szereg możliwych ulepszeń w obrębie korytarza Berlin Poznań, które można by zrealizować w krótkim czasie. Oprócz czwartej pary pociągów Berlin-Warszawa-Express, którą już zapowiedziano, wymienia możliwość przedłużenia wieczornego pociągu EC Amsterdam-Berlin do Poznania oraz użytkowanie rosyjskich pociągów sypialnych przez podróżników z Poznania, którzy wczesnym rankiem chcieliby dotrzeć do lotniska BBI. Średnioterminowo można by oprócz tego sprawdzić możliwość przedłużenia pojedynczych pociągów RE 1 (miasto Brandenburg - Frankfurt/Oder) do Poznania lub eksploatacji nowego pociągu, który kursowałby z Poznania przez Berlin do miasta Brandenburga. Aby ułatwić przebieg techniczny na terenie przejścia granicznego we Frankfurcie n. O. trzeba by się zastanawiać nad wybudowaniem specjalnego toru między przejściem granicznym a frankfurckim dworcem, który można by używać w obu systemach prądu, aby polskie pociągi bez zasilania dwusystemowego mogły dojeżdżać przynajmniej do tego miejsca. Na horyzont czasowy do roku 2020 trzeba by przygotować wspólny przetarg Magdeburgu, Berlina i Poznania. Dr. Murach zapytał się polskich uczestników czy jest planowana modernizacja trasy z Rzepina do Zielonej Góry (CE-59), aby móc osiągnąć krótszy czas jazdy na trasie Berlin - Zielona Góra. W międzyczasie połączenia autobusowe ze Świebodzina do Zielonej Góry mogłyby krótkoterminowo uzupełnić ofertę kolejową. Seite 4

Jerzy Kriger, Dyrektor Dep. Transportu w Urzędzie Marszałkowskim Woj. Wielkopolskiego, podkreśla szczególne znaczenie, które ma poprawa transportu kolejowego dla Województwa Wielkopolskiego. Dobre możliwości dostępności są ważnym czynnikiem dla wysokiej konkurencyjności Woj. Wielkopolskiego. Mówi, że właśnie dlatego dużo się inwestuje w modernizację regionalnych tras kolejowych, w zakup nowych pojazdów szynowych i we wsparcie regionalnych przedsiębiorstw budowlanych. Celem tego jest nie tylko zaspokojenie chwilowych potrzeb, lecz kształtowanie przyszłości z własnych sił. Zwraca uwagę na szczególne znaczenie, jakie mają Berlin i powstające lotnisko BBI dla mieszkańców Poznania i okolic. Z drugiej strony widzi jednak także potencjał, jaki posiada Poznań dla biznesmenów i turystów pochodzących z regionu metropolitalnego Berlina. W Berlinie żyje na przykład 150 000 Polaków a z berlińskich lotnisk korzysta obecnie już dużo polskich pasażerów. Dotychczas korzystano przede wszystkim z autokarów i samochodów, aby podróżować na zachód, działacze wojewódzcy chcą osiągnąć, że w przyszłości więcej osób wsiadło do pociągu. Dlatego Województwo Wielkopolskie opracowało plan nowego, szybkiego, taniego i dopasowanego do potrzeb podróżujących połączenia regionalnego między Poznaniem i Berlinem i czeka obecnie na ostanie pozwolenia ze strony Ministerstwa Infrastruktury. Torsten Perner (ETC Transport Consultants) podsumowuje na zakończenie pierwszej części przemówień różne opcje rozwoju ku poprawie transgranicznego transportu kolejowego, które zostały opracowane w ciągu pierwszych dwóch rozmów eksperckich. Propozycje te odnoszą się przede wszystkim do korytarzy Berlin - Szczecin, Berlin - Poznań oraz Drezno - Wrocław. Twierdzi, że ogólnie niski popyt w zakresie transgranicznych połączeń kolejowych jest, oprócz zazwyczaj za długiego czasu jazdy, często spowodowany poprzez całkiem niewystarczającą ofertę kolejową. Tak więc liczba połączeń kolejowych na przejściach granicznych spada dramatycznie. Podczas gdy na trasach o regionalnym znaczeniu, jak np. Berlin-Kostrzyn lub w przypadku Uznamskiej Kolei Nadmorskiej istnieje bardzo dobra oferta, brak jednak zwłaszcza adekwatnych ofert kolejowych łączących duże miasta w regionie przygranicznym. Mówi, że dotyczy to również trasy Berlin Poznań, której infrastruktura jest w dość dobrym stanie, a mimo tego kursuje na tej trasie jednak nadal bardzo mało pociągów. Istniejąca od marca 2009r. dodatkowa oferta kolejowa między Dreznem a Wrocławiem udowadnia, że można i w krótkim czasie uzyskać nowych klientów przy pomocy atrakcyjnych połączeń bezpośrednich. Twierdzi, że liczba pasażerów od czasu wprowadzenia tego nowego połączenia wzrosła czterokrotnie. Przedstawia uwagi dot. przedłużenia pociągów długodystansowych na trasie Gdańsk - Szczecin do Berlina lub optymalizacji połączeń do polskich kurortów nadbałtyckich z zintegrowanymi ofertami na tym korytarzu transportowym. W trakcie pozostałych rozmów eksperckich mają te możliwości poprawy w obrębie wymienionych korytarzy zostać dalej rozwinięte w celu wypracowania możliwych do realizacji propozycji projektów. Seite 5

Dyskusja po zakończeniu pierwszej części wykładów Zdaniem Dariusza Lesickiego, Wiceprezydenta miasta Zielonej Góry, istnieje silniejszy ruch transportowy na trasie Zielona Góra - Berlin niż na trasie Zielona Góra - Cottbus i dlatego proponuje, aby rozważyć zmianę priorytetów przy modernizacji tras kolejowych. Zielona Góra życzy sobie bezpośrednie połączenia do Berlina i ma nadzieję, że z tego wynikną także różne impulsy wzmacniające gospodarkę i turystykę w regionie. Z drugiej strony region ten posiada potencjał ludnościowy w wysokości 250 000 osób i mogłaby tym samym być atrakcyjnym celem dla Berlina. Götz Walter, Związek Niemieckich Przedsiębiorstw Transportowych - VDV- Biuro Stołeczne w Berlinie, jest pod wrażeniem atmosfery dyskusyjnej. Jego zdaniem przedstawiciele polscy dyskutują konstruktywnie biorąc pod uwagę przyszłość, podczas gdy strona niemiecka za bardzo podkreśla same problemy. Co dotyczy konkretów, to brakowało mu w wykładzie wygłoszonym przez przedstawiciela kraju Brandenburgii uwagi dot. transgranicznego połączenia w miastach bliźniaczych Guben/Gubin, które według niego jest niezbędne. Co oprócz tego dotyczy zbliżającego się przetargu połączenia regionalnego Berlin Schwedt/Stralsund (RE 3) to powinno się wziąć pod uwagę koncepcję umożliwiającą rozdzielenie pociągu na dwie części, z których jedna kursowałaby do Szczecina, ponieważ relacja Berlin - Szczecin jest bardzo ważna dla całego regionu. Oprócz tego pyta, dlaczego przedłużenie pociągu RE 1 (miasto Brandenburg - Frankfurt-Oder) do Poznania nie miałaby być do zrealizowania także w krótkim czasie. Detlef Höppe (Ministerstwo Infrastruktury i Rolnictwa Brandenburgii) zwraca w swojej odpowiedzi na pytanie pana Götza uwagę na to, że przedstawione planowania odtwarzają stan rzeczy z 2007r. i że ministerstwo jest otwarte na nowe wymagania. Jeżeli istniałby taki popyt, to ministerstwo także się zgodziłby na świadczenie usług transportowych aż do przejścia granicznego w Guben. Dr. Jürgen Murach (Berlin) zwraca uwagę na fakt, iż przedłużenie połączenia RE 1 nie dałaby się zrealizować. Tym samym w kwestii popraw, które można by wprowadzić w krótkim czasie, oprócz nowej 4 pary pociągów Berlin-Warszawa-Express powinno się zrealizować najpierw sformułowaną przez Wielkopolskę propozycję nowego połączenia regionalnego Poznań - Berlin. Heike Uhe, Przedstawiciel Brandenburgii na Województwo Dolnośląskie zwraca uwagę na fakt, że już w październiku 2009r. została podpisana przez brandenburskiego ministra Dellmanna i wicemarszałka Hałasa wzajemna deklaracja intencji dot. przetargów w zakresie świadczenia usług kolejowych na trasie Cottbus - Zielona Góra. Twierdzi, że z powodu zmiany ministrów, do której doszło po wyborach w Brandenburgii, rozmowy się chwilowo urwały. Według niej, przeszkodą w drodze do osiągnięcia popraw jest brak ustawy o zbiorowym transporcie publicznym. Obecnie wszyscy czekają na uchwalenie Seite 6

ustawy, ponieważ ma przyznawać województwom więcej niezależności w zakresie przetargów. Wicemarszałek Tomasz Hałas podkreśla swoją gotowość, aby się jak najszybciej spotkać z nowo mianowanym Ministrem Infrastruktury i Rolnictwa Brandenburgii, Jörgiem Vogelsängerem i kontynuować przerwany dialog oraz znowu ożywić grupy robocze ds. transgranicznej komunikacji. Henryk Spychalski, Urząd Miasta Poznania, wspiera projekt nowego połączenia regionalnego na trasie Poznań-Berlin. Urząd Miasta chce we wspólnie z Urzędem Marszałkowskim sformułowanej deklaracji intencji ustalić, że bilety regionalne w przyszłości mają być także ważne w obrębie miejskiej komunikacji publicznej. 3.2 Druga część konferencji Jako pierwsi doszli do głosu klienci usług kolejowych: Według Roberta Radzimanowskiego (IHK Ostbrandenburg) istnieje jeszcze dużo nie wykorzystanego potencjału w transgranicznych połączeniach kolejowych przede wszystkim, jeżeli bierze się pod uwagę całkowite zniesienie ograniczeń swobodnego wyboru miejsca pracy w 2011r. i większy potencjał ekspertów i fachowców. Popiera wyraźnie propozycje poprawy połączeń i wprowadzenie nowych ofert kolejowych na trasie Berlin - Poznań lub przedłużenie połączenia z Berlin przez Kostrzyn do Gorzowa Wlkp., domaga się jednak oprócz tego także modernizacji infrastruktury na trasach Berlin - Szczecin oraz z Cottbus do granicy polsko-niemieckiej. Stanisław Owczarek, Dyrektor Zachodniej Izby Przemysłowo-Handlowej domaga się czynów a nie czekania. Domaga się połączeń bezpośrednich z Berlina do Gorzowa i w perspektywie dalej do Krzyża Wlkp. oraz stworzenia dobrego połączenia z Zielonej Góry do Cottbus i Berlina. Dla rozwoju całego regionu oraz coraz bardziej wzrastającego umiędzynarodowienia przedsiębiorstw małej i średniej wielkości ważny jest fakt, że poprzez wydajne połączenia kolejowe mogliby np. gorzowscy studenci dojechać do miejsca praktyki do Berlina lub pasażerowie zdążyć na loty do Ameryki albo Chin. Twierdzi, że ważna dla rozwoju regionalnego byłaby również aktywizacja gmin, jak to się w przypadku Ostbahn udało wzorowo. Jan Wawrzyniak, Dyrektor Polskiego Ośrodka Informacji Turystycznej w Niemczech, zwraca uwagę na fakt, że rokrocznie kilka milionów turystów podróżuje z Niemiec do Polski i z Polski do Niemiec. Wielu z nich zwłaszcza przy podróżach w regiony przygraniczne chętnie by skorzystała z wygodniej i ekologicznej oferty kolejowej, gdyby tylko istniała. Jego zdaniem, dla wielu turystów pierwszy pociąg relacji Berlin-Poznań odjeżdża np. za wcześnie z Berlina (6:29h), drugi zaś za późno (12:29h), aby się jeszcze wybrać na wycieczkę jednodniową. Połączenie między pierwszym a drugim na pewno Seite 7

byłoby sensowne. Godny pożądania byłby także stan, gdzie byłoby możliwe, aby dojechać z Berlina lub Drezna do turystycznie atrakcyjnych regionów jakim np. są Karkonosze. Na przykładzie wyspy Uznam/Usedom można pokazać, ze lepsze transgraniczne połączenia kolejowe wychodzą obu krajom na dobre. Twierdzi, że dla wielu podróżujących byłoby bardzo atrakcyjne poznawanie dwóch krajów podczas urlopu. Dlatego POIT razem z Niemiecką Centralą Turystyki obecnie pracuje nad tym, by lepiej promować polskoniemiecki region przygraniczny. Umowy między krajami związkowymi i województwami wspierające stworzenie wspólnych produktów mogłyby się do tego także do przyczynić. Filip Bebenow, Przedstawiciel Stowarzyszenia "Mobilny Poznań", z jednej strony wymienia pozytywne przykłady na ulepszone połączenia kolejowe jak np. przedłużenie Uznamskiej Kolei Nadmorskiej do Świnoujścia, z drugiej zaś strony nie oszczędza jednak krytyki. Relacjonuje, że chociaż można skorzystać w Polsce z takich ofert taryfowych jak np. oferta Związku Komunikacji Berlin- Brandenburg (VBB), są jednak one mało znane. Nawet personel w przydworcowych kasach często nie zna tych ofert. To samo dotyczy korzystnych biletów transgranicznych PKP, które upoważniają do jazdy w głąb Niemiec na odległość 120 km od granicy polsko-niemieckiej. Mówi, że po stronie niemieckiej mocno promuje się razem z nowym połączeniem bezpośrednim na trasie Drezno Wrocław wprowadzone oferty specjalne, w Polsce zaś bezskutecznie się szuka informacji na ten temat. Często ceny obowiązujące w transgranicznym transporcie są za wysokie dla klientów z Polski, trzeba by zwrócić na to uwagę również jeżeli chodzi o tworzenie połączeń z i do lotniska BBI. Mathias Gibtner, Przedstawiciel Związku Pasażerów IGEB, pozytywnie ocenia koncepcję połączeń regionalnych RE 200, RE 300 i RE 400 z Berlina do Polski, pyta jednak kiedy te projekty mają zostać zrealizowane. Co dotyczy połączenie RE 300 z Berlina do Gorzowa i Krzyża to domaga się, aby dworzec Berlin-Lichtenberg został połączony z siecią berlińskiej kolei miejskiej. Oprócz tego angażuje się na rzecz odbudowy mostu karnińskiego i połączenia bezpośredniego z Berlina do Świnoujścia. Jörgen Boße, Prezes Zarządu Uznamskiej Kolei Nadmorskiej (UBB), przedstawia skuteczne rozszerzenie sieci kolejowej UBB do Polski. W najbardziej optymistycznych prognozach przewidziano 360 000 pasażerów, które rokrocznie miałoby skorzystać z transgranicznego połączenia z Ahlbeck do Świnoujścia. W ciągu pierwszego roku istnienia tego połączenia skorzystało jednak aż 500 000 pasażerów z usługi UBB. W wykładzie przestawia jednak także wiele kłopotów, które trzeba było pokonać przed oddaniem do użytku tej trasy. Mówi, że już w 1995r. zaczęły się pierwsze prace nad planowaniem i w 1997r. zrealizowano pierwszy odcinek trasy wiodący do granicy państwa. Zanim jednak pociągi mogły kursować na dwukilometrowym odcinku wiodącym do centrum miasta Świnoujścia, upłynęło 11 lat, w ciągu których wciąż dochodziło do masywnych pogorszeń. Dlatego więc trzeba być wytrwałym, aby coś osiągnąć w zakresie Seite 8

transgranicznych projektów kolejowych. Przy tym pochwala przede wszystkim ogromną pomoc udzieloną przez miasto Świnoujście, bez której na pewno do dzisiejszego dnia nie byłoby żadnych torów. W końcu sukces jest wart całego wysiłku. Aby móc zrealizować następne rozszerzenie, czyli połączenie bezpośrednie z Berlina do Świnoujścia, konieczna jest stała współpraca wszystkich działaczy w tym zakresie. Urszula Stolarska, Wiceprezydent miasta Gorzowa Wielkopolskiego, podkreśla w swoim wykładzie na temat rozwoju Ostbahn jako transeuropejskiego modelowego korytarza transportowego, że dla jej miasta połączenie kolejowe do Berlina i lotniska BBI jest projektem o najwyższym priorytecie. Wprowadzono na przykład wspólny "Gorzów-Bilet" na trasie Berlin - Gorzów który jest także ważny w obrębie publicznej komunikacji miejskiej. W marcu 2010r. skończyła się modernizacja gorzowskiego dworca kolejowego i jego okolic. Mówi, że w 2006r. założono Wspólnota Interesów Kolej Berlin-Gorzów EWIV (IGOB), która poświęca się rozwojowi tego połączenia. Przede wszystkim dzięki zaangażowaniu Karla-Heinza Boßana, prezesowi IGOB, połączenie to jest obecnie "reanimowane" i gminy angażują się na rzecz kolei. Poleca, aby w celu konkretnego rozwoju na rzecz każdego polsko-niemieckiego korytarza transportowego powołać takiego troszczyciela jakim jest pan Bossan. Karl-Heinz Boßan (IGOB) podkreśla, że kolej spełnia zadania świadczenia usług dla mieszkańców regionów leżących wzdłuż tras. Twierdzi, że dobre połączenia kolejowe są potrzebne, aby mieszkańcy pozostali w regionie i tam wydawali swoje pieniądze, nawet gdy dojeżdżają codziennie do pracy, żeby gospodarka regionalna mogła się rozwijać i tym samym przyjeżdżałoby więcej turystów do regionu. W ramach IGOB pracuje 12 równorzędnie obsadzonych komisji; obecnie trwają prace nad wielojęzycznym systemem turystyczno-informacyjnym na terenie leżących przy trasie dworców. Różne dworce obecnie są modernizowane przy pomocy finansowej z funduszu EFRE. Podsumowując cztery lata polsko-niemieckiej współpracy w ramach IGOB wnioskuje: Osoby i jednostki ponoszące odpowiedzialności z Polski i Niemiec muszą chcieć tej współpracy i ją ożywić. Aby móc pokonać bariery potrzebna jest wielojęzyczność. Aby zrealizować projekty, potrzebne jest także wsparcie ze strony UE oraz intensywne pielęgnowanie kontaktów. Aby zapewnić finansowanie trzeba się ciągle starać o akwizycję środków finansowych. Detlef Bröcker, Prezez Zarządu Niederbarnimer Eisenbahn AG (NEB), relacjonuje, że codziennie korzysta prawie 700 podróżujących z transgranicznych pociągów kursujących na trasie Berlin - Kostrzyn, przeważnie są to pasażerowie z Polski, których celem podróży jest miasto Berlin. Fakt, że istnieje jedna taryfa dla trasy Berlin - Gorzów ocenia jako pozytywny. Osiągnięto ulepszenia w zakresie połączeń przesiadkowych między Oderlandbahnem i pociągami kursującymi między Kostrzynem a Gorzowem, chociaż sytuacja nie jest do końca zadowalająca. Choć jego zdaniem istnieje potencjał, aby móc wprowadzić połączenie Berlin Gorzów, Seite 9

twierdzi jednak, że regulacja nie powinna spowodować dodatkowych świadczeń ze strony niemieckiej wychodzących poza ofertę cogodzinnego połączenia czy zwiększenia użytku pojazdów NEB, dodaje, że dotychczas nie ma zezwolenia na dopuszczenie do użytku pojazdów NEB kursujących na tej trasie aby mogły one dojechać dalej niż do dworca granicznego w Kostrzynie a również polskie pociągi nie są dopuszczone do użytku w Niemczech. Przedłużenie połączenia do Gorzowa jest zależne od kosztów związanych z otrzymaniem zezwolenia na całkowite dopuszczenie do użytku pojazdów NEB w Polsce. Christoph Mehnert, Związek Przedsiębiorstw Komunikacyjnych Górnych Łużyc i Dolnego Śląska (ZVON), swoim wykładem wprowadza do tematu korytarza transportowego Drezno Wrocław. Od marca 2009r. na tej trasie znowu kursują regularnie 3 pary pociągów bezpośrednich. Czas trwania projektu jest na razie określony na 3 lata. Republika Saska rokrocznie wspiera ten projekt finansowo sumą 2,5 mln Euro. Chociaż oferta została bardzo dobrze przyjęta, istnieje szereg niewyjaśnionych kwestii, chodzi m. i. o kwestię finansowania całego projektu po upływie trzech lat. Mówi, że także trzeba by się zastanawiać nad tym, jakie pojazdy mają w przyszłości być używane, ponieważ dotychczas używany spalinowy zespół trakcyjny na dłuższą metę nie nadaje się na zbyt długie odcinki. Według niego, celem ZVON-u jest rozszerzenie obszaru ważności biletu Euro-Neiße-Tickets na dalsze trasy i długoterminowo stworzenie transgranicznego związku komunikacji. Projektem na przyszłość ma być stworzenie połączenia z Görlitz przez Jelenią Górę do Wałbrzycha, które miałoby służyć lepszej eksploatacji turystycznie atrakcyjnego regionu Sudetów. Arne Millauer, DB-Fernverkehr, zastąpił Dr. Markusa Löwa (DB Regio) i mówił na temat perspektyw pociągu RE 100 (Drezno Wrocław). Od czasu otwarcia tego bezpośredniego połączenia rok temu, liczba pasażerów wzrosła prawie czterokrotnie z 12 000 na 47 000 osób korzystających co roku z tej oferty. Na ten rok planuje się zredukowanie czasu jazdy z 3:40 godz. na poniżej 3 godz. Przedłużenie trasy przez Oławę i Brzeg do Opola byłoby zdaniem DB Regio możliwe nawet bez używania dodatkowych pojazdów. Aby to zrealizować można by przedłużyć połączenie rano/wieczorem. W ten sposób można by uzyskać dodatkowych pasażerów na tej trasie. Twierdzi jednak, że konieczna jest jeszcze koordynacja ze stroną polską. Aby móc stworzyć połączenie bezpośrednie przez Görlitz w kierunku do Jeleniej Góry konieczna jest modernizacja infrastruktury, aby zaoferować pasażerom atrakcyjny czas jazdy. Mówi, aby to móc osiągnąć potrzebna jest przebudowa dalszych pojazdów, które mogłyby być używane w Polsce. Oprócz tego trzeba by wyjaśnić, ile dodatkowych środków finansowych byłyby potrzebne do realizacji. Oprócz tego Millauer zapowiedział, że w tym roku 4 para pociągów zostanie oddana do użytku na trasie Berlin-Warszawa-Express. DB wierzy w polsko-niemiecki rynek. Dr Maciej Zathey, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, podkreśla istnienie konieczności stworzenia połączenia podsudeckiego na Seite 10

trasie Görlitz Jelenia Góra Wałbrzych. Na rzecz oddania do eksploatacji tego połączenia angażuje się komitet obrony dolnośląskich kolei, do którego należą także przedstawiciele gmin podsudeckich.ponadto dr Zathey przedstawia priorytety rozwoju dziedziny transportowej Województwa Dolnośląskiego. Odnośnie korytarza transportowego Wrocław Berlin proponuje uprzedmiotowienie dyskusji i wypowiada się przeciwko tworzeniu konfliktów między poszczególnymi korytarzami, ponieważ każdy z nich ma swoje powody aby zaistnieć na rynku i dlatego ulepszenia, do których się dąży, powinny stanąć na pierwszym planie. Najkrótszy czas jazdy jest możliwy na odcinku między Węglińcem a Horką, dlatego właśnie powinny z tego odcinka korzystać pociągi dalekobieżne. Połączenie na trasie Forst Żary Żagań mogłoby wtedy uzyskać większe znaczenie dla transportu regionalnego, mogłyby np. kursować szybkie pociągi regionalne między Cottbus a Legnicą, zwłaszcza po modernizacji trasy. Dyskusja po zakończeniu drugiej części wykładów Dr. Jürgen Murach (Berlin) skierował prośbę do ZVON-u, aby polepszyć możliwości przesiadania się w Görlitz w taki sposób, żeby pasażerowie jadący z Wrocławia mogliby wieczorem jeszcze zdążyć na pociągi ODEG w kierunku Cottbus (a stamtąd dalej do Berlina). Obecnie trzeba się liczyć z 90 minutowym czekaniem na połączenie w Görlitz. Także marketing istniejących połączeń (przesiadkowych) między Berlinem a Wrocławiem pozostawia wiele do życzenia. W związku z tym wylicza, że we Wrocławiu cena za jeden przejazd połączeniem przesiadkowym przez Görlitz wynosi 70,-, jeżeli kupimy bilet przy okienku, chociaż istnieją o wiele lepsze oferty, których personel sprzedaży po prostu nie zna. Zgadza się z faktem, że połączenie z Görlitz do Jeleniej Góry stanowi atrakcyjną ofertę dla turystów z Berlina. Andrzej Nizielski, Międzynarodowe Targi Poznańskie, zwraca uwagę na znaczenie, jakie mają transgraniczne połączenia kolejowe a zwłaszcza połączenie Berlin Poznań dla wymiany gospodarczej pomiędzy obu metropoliami. W dniach 10-11 czerwca 2010r. na terenie targów poznańskich odbędzie się konferencja na temat kolei w XXI wieku. Informacje na temat tej konferencji można znaleźć w internecie pod adresem www.transportszynowyxxi.pl. Detlef Herz, Dept. ds. Wspólnego Planowania Przestrzennego Berlin- Brandenburg, ocenia, że obecnie w obrębie korytarza transportowego Berlin Wrocław da się zrealizować tylko połączenie przez Horkę. Uważa jednak, że alternatywne połączenie przez Forst, o którego modernizacji się także dyskutuje, nie da się zrealizować. W związku z tym prosi o ustosunkowanie się do tego Województwa Lubuskiego. Odnosząc się do tej wypowiedzi dr Maciej Zathey (WBU Wrocław) twierdzi, że zarówno trasę przez Horkę jak i trasę przez Forst trzeba zmodernizować w takim stopniu, aby można było z nich bez większych problemów skorzystać. Przez Horkę mogłyby kursować pociągi EC jeżdżące z Seite 11

prędkością aż do 160 km/godz. a na trasie przez Forst mogłyby kursować pociągi regionalne. Irenusz Brzeziński, Urząd Miasta Żar, wypowiada się za połączeniem Berlin Wrocław przez Żary i Żagań. Twierdzi, że to jest najkrótszy i najbardziej logiczny wariant, aby szybko połączyć oba miasta. Grzegorz Tomczak, Zastępca Starosty Gorzowa Wlkp., podkreśla, iż cztery gminy położone wzdłuż trasy Ostbahn się bardzo angażują w pracę jego powiatu i współpracują w tej kwestii. Stefan Dutkowiak, Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego, zwraca uwagę na polski projekt stworzenia sieci szybkiej kolei (linia Y łącząca Warszawę z Poznaniem i Wrocławiem) i proponuje, aby się zastanawiać już teraz na temat przedłużenia trasy przez Poznań do Berlina (Prezentacja Powerpoint w załączniku). Na zakończenie konferencji dr Katharina Erdmenger, kierownik referatu w Federalnym Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Rozwoju Miast (BMVBS), podsumowuje wyniki spotkania. Chwali dyskusję jako otwartą i pełną zaufania. Mówi, że zostały przedstawione liczne propozycje, jak można poprawić wzajemne dostępności regionów miejskich i metropolitalnych, gdzie często wystarczą minimalne działania, oraz propozycje jak można lepiej rozpowszechnić wiedzę o już istniejących korzystnych finansowo ofertach. Powraca zwłaszcza do myśli mianowania polsko-niemieckiego zespołu ds. koordynacji dla każdego pojedynczego korytarza transportowego, co przyczyniłoby się do podtrzymywania dyskusji i realizacji pojedynczych kroków w drodze do ulepszenia sytuacji. 4. Przegląd prasy Konferencja regionalna została szczegółowo ztematyzowana w niemieckich, ale przede wszystkim w polskich mediach. Już w przededniu konferencji informacje prasowe zostały opublikowane na łamach portali internetowych, jak np. gorzowwielkopolski.naszemiasto.pl. Przed rozpoczęciem konferencji w dn. 23 marca został m. in. opublikowany na łamach Gazety Wyborczej Poznań dłuższy artykuł pod tytułem "Pociągiem do Berlina w trzy godziny za 60 zł?". Także po zakończeniu konferencji Gazeta opublikowała szczegółowy artykuł na temat konferencji oraz kolei. W centrum zainteresowania był przede wszystkim temat lepszych połączeń z Poznania i okolic do regionu metropolitalnego miasta Berlina. Zacytowano m. in. Jensa Kurnola (Federalny Instytut ds. Badań Budownictwa, Miast i Przestrzeni), który zaznaczył, że tematem konferencji jest polepszenie komunikacji kolejowej dla 21 mln mieszkańców regionu przygranicznego. Stematyzowano również szczegółowo sytuację Kolei Wschodniej "Ostbahn" (Berlin Gorzów). Wymieniono np. projekt jednolitego systemu informacyjnego, który ma Seite 12

powstać do 2011r. na 15 dworcach przygranicznych. O konferencji pisze także Gazeta Lubuska. Szczegółową informację można także znaleźć na łamach stron internetowych Województwa Lubuskiego. Głównym ich tematem stanowią możliwości poprawy dla regionu. O konferencji poinformowano także w ramach różnych audycji radiowych i telewizyjnych. Już w przededniu państwowa radiostacja Radio Merkury w Poznaniu poinformowała na temat planowanego połączenia regionalnego z Poznania do Berlina i zapowiedziała konferencję. Krótki materiał opublikowała również państwowa radiostacja Radio Szczecin. Głównym jego tematem jest trasa Berlin Szczecin i potrzebna na niektórych odcinkach trasy elektryfikacja. Szczegółowy materiał zawierający wypowiedzi różnych uczestników konferencji został opublikowany przez program 3 TVP Gorzów Wlkp. Z konferencji relacjonowały również niemieckie agencje prasowe dpa i ddp (to znaczy ze były tam na zywo i na żywo komentowały, jeślni nie to trzeba cos innego, na przykład o konferencji informowały. Głównym tematem artykułu opublikowanego przez dpa, z którego skorzystały różne media, jest dotychczas mały udział ruchu kolejowego w całości transgranicznego ruchu Niemiec. Berliński Dziennik "Der Tagesspiegel" zwraca uwagę na to, że podczas konferencji w Słubicach eksperci z obu krajów promowali transgraniczne połączenia kolejowe. W swojej relacji korespondent agencji ddp wymienia liczne możliwości poprawy połączenia regionalnego Berlin Poznań lub przedłużenie połączeń na trasie Gdańsk Szczecin aż do Berlina. O konferencji zrelacjonowała także państwowa regionalna radiostacja Antenne Brandenburg. Głównym tematem wzmianki w państwowej stacji telewizyjnej Rundfunk Berlin-Brandenburg była przyszłość połączenia Berlin Wrocław. 5. Uczestnicy/Uczestniczki I Konferencji Regionalnej 01. Pan Robert Bajczuk, Generalne Przedstawicielstwo PKP S.A. w Niemczech 02. Pan Filip Bebenow, Stowarzyszenie Mobilny Poznań 03. Pan Karl-Heinz Boßan, Prezes IGOB Wspólnota Interesów Kolej Berlin- Gorzów EWIW 04. Pan Jörgen Boße, Przezes Zarządu Uznamskiej Kolei Nadmorskiej UBB 05. Pan Detlef Bröcker, Przezes Zarządu NEB-Betriebsgesellschaft mbh (Niederbarnimer Eisenbahn) 06. Pani Joanna Bronisz, Związek Komunikacji Berlin-Brandenburgia GmbH (VBB) 07. Pan Stefan Brost, Administracja Senatu ds. Rozwoju Miasta, Berlin 08. Pan Ireneusz Brzeziński, Urząd Miasta Żary 09. Pan Andrzej Chinalski, Burmistrz Krośno Odrzański 10. Pan Jörg Ciszewski, Dziennik Lausitzer Rundschau Seite 13

11. Pan Reinhard Crome, team red Deutschland GmbH 12. Pan Stefan Dutkowiak, Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego 13. Pani Dr. Katharina Erdmenger, Federalne Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Rozwoju Miast (BMVBS), 14. Pan Andrzej Gajda, Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego, Szczecin 15. Pan Matthias Gibtner, Stowarzyszenie Berliner Fahrgastverband IGEB 16. Pan Ole Grassow, DB Netz AG Kundenmanagement 17. Pani Christiane Gregor, Federalne Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Rozwoju Miast (BMVBS 18. Pani Bianca Gröbler, Krajowy Urząd Budownictwa i Transportu 19. Pan Kazimierz Gryz, Powiat Sulęciński 20. Pan Tomasz Hałas, Członek Zarządu Województwa Lubuskiego 21. Pan Torsten Hänsch, Powiat Görlitz 22. Pan Artur Harc, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Departament Rozwoju Regionalnego 23. Pan Frank Heidan, Landtag Sachsen, klub parlamentarny CDU 24. Pan Detlef Herz, Dept. ds. Wspólnego Planowania Przestrzennego Berlin-Brandenburg 25. Pani Annegret Höing, Ministerstwo Infrastruktury i Rolnictwa Brandenburgii 26. Pan Jacek Hoffmann, Starosta Powiatu Krośnieńskiego 27. Pan Detlef Höppe, Ministerstwo Infrastruktury i Rolnictwa Brandenburgii, Dept. ds. Transportu i Planowania Przestrzennego 28. Pani Agata Jakubowicz, Wielkopolskie Biuro Planowania Przestrzennego 29. Pan Marceli Jakubowski, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Departament Transport 30. Pan Leszek Jastrzębski, Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej Województwa Zachodniopomorskiego 31. Pan Dominik Jülg, Powiat Märkisch-Oderland 32. Pan Dr. Michael Kaiser, Urząd Miasta Drezna 33. Pan Andrzej Karpiński, Radio Zachód, Poznań 34. Pan Keneth Keil, Powiat Spree-Neiße 35. Pan Carl-Heinz Klinkmüller, Powiat Dahme-Spreewald 36. Pan Przemysław Konieczyński, Urząd Marszałkowski Woj. Zachodniopomorskiego 37. Pan Ryszard Kosmala, Urząd Miasta Sulęcina 38. Pan Thomas Kramer, Urząd Miasta Cottbus 39. Pan Jerzy Kriger, Dyrektor Dept. Transportu, Urząd Marszałkowski Województwa 40. Pan Jens Kurnol, Federalny Instytu ds. Badań Budownictwa, Miast i Przestrzeni (BBSR) 41. Pan Wilfried Laboor, Ministerstwo Infrastruktury i Rolnictwa Brandenburgii, Dept. ds. Transportu i Planowania Przestrzennego 42. Pan Dariusz Lesicki, Urząd Miasta Zielona Góra 43. Pani Sylvia Lischke, DB Netz AG, Berlin Seite 14

44. Pan Jerzy Mańka 45. Pan Christoph Mehnert, Związek Przedsiębiorstw Komunikacyjnych Górnych Łuźyc I Dolnego Śląska (ZVON) 46. Pan Arne Millauer, DB Fernverkehr AG, Int. Fernverkehr Nord- Osteuropa 47. Pan Hans-Georg Moek, Państwowa Stacja Radiowa i Telewizyjna Rundfunk Berlin-Brandenburg 48. Pan Dr. Jürgen Murach, Administracja Senatu ds. Rozwoju Miasta, Berlin 49. Pan Nicky Nerbe, Student, BTU Cottbus 50. Pan Andrzej Nizielski, Dyrektor, Międzynarodowe Targi Poznańskie 51. Pan Sławomir Orlik, Polskie Radio Szczecin 52. Pan Stanisław Owczarek, Prezes Zachodniej Izby Gospodarczej 53. Pan Marek Pawicki, Dyrektor, PKP Intercity, Poznań 54. Pan Ryszard Polus, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 55. Pan Jürgen Polzehl, Burmistrz, Schwedt 56. Pani Steffi Pruteau, dpa Landesdienst Berlin-Brandenburg 57. Pan Krzysztof Pysz Powiat Lwówek Śląski 58. Pan Robert Radzimanowski, Izba Przemysłowo-Handlowa Wschodniej Brandenburgii 59. Pan Wilfried Redlich, Urząd Miasta Frankfurt (Oder) 60. Pan Martin Reents, Biuro Infrastruktur und Umwelt 61. Pan Michael Reh, Urząd Miasta Eisenhüttenstadt 62. Pani Franziska Rexin, Administracja Senatu ds. Rozwoju Miasta, Berlin 63. Pan Krzysztof Rogoziński, Urząd Gminy Słubice 64. Pan Wolfgang Rump, Regionalna Wspólnota ds. Planowania Oderland- Spree 65. Pan Dr. Fritz Schnabel, Saksońskie Ministerstwo Stanu ds. Wewnętrzych 66. Pan Jörg Schreiber, ddp Biuro Regionalne Frankfurt (Oder) 67. Pan Dietrich Schröder, Dziennik Märkische Oderzeitung 68. Pan Gottfried Schwartze, Euroregion Sprewa-Nysa-Bóbr 69. Pan Kamil Siałkowski, Gazeta Wyborca Poznań 70. Pan Paweł Siemiński, Powiat Czarnkowsko-Trzcianieckiego 71. Pani Jolanta Skalska, Allianz pro Schiene 72. Pan Patryk Skopiec, Wielkopolska Organizacja Turystyczna 73. Pan Henryk Spychalski, Urząd Miasta Poznań 74. Pani Urszula Stolarska, Wizeprezydent Urząd Miasta Gorzów Wielkopolski 75. Pan Stanisław Taciak, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Departament Transportu 76. Pan Grzegorz Tomczak, Powiat Gorzów Wielkopolski 77. Pan Ulrich Tulatz, Stowarzyszenie Grenzland e.v. 78. Pani Heike Uhe, Niemiecko-Polska Kooperacja Gospodarcza 79. Pan Diego Ullrich 80. Pani Uta Volkmann, Euroregion Viadrina 81. Pani Carolin Voß, Studentka, BTU Cottbus 82. Pan Volkmar Wagner, Biuro m + t mobilität und Tourismus Seite 15

83. Pan Götz Walther, Związek Niemieckich Przesiębiorstw Transportowych, VDV Hauptstadtbüro 84. Pan Jan Wawrzyniak, Dyrektor Polskiego Ośrodka Informacji Turystycznego 85. Pan Nils-Frisco Weber, Powiat Barnim 86. Pan Tadeusz Wienke, Starosta Powiatu Międzychodzkiego 87. Pan Grzegorz Załoga, Pro Lingua 88. Pan Dr. Maciej Zathey, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu 89. Pani Reneé Zwingmann, Izba Przemysłowo-Handlowa Neubrandenburg Organizacja, Moderacja, Tłumaczenie 90. Pan Torsten Perner, ETC Transport Consultants GmbH 91. Pan Ingolf Berger, ETC Transport Consultants GmbH 92. Pan Rainer Pohlmann, ETC Transport Consultants GmbH 93. Pan Klaus Klöppel, team red Deutschland GmbH 94. Pani Anja Hendrischk, team red Deutschland GmbH 95. Pani Cecylia Wolny, team red Deutschland GmbH 96. Pani Alin Franke, team red Deutschland GmbH 97. Pani Agnieszka Grzybkowska (tłumaczenie) 98. Pani Anna Kuś (tłumaczenie) 6. Informacja: II konferencja regionalna Prosimy Państwa już teraz o zanotowanie terminu drugiej i zwieńczającej nasz projekt konferencji regionalnej. Odbędzie się ona w dniu 7 września 2010 w Görlitz. O dokładnym czasie i miejscu konferencji poinformujemy Pańśtwu we właściwym terminie. Protokół: Klaus Klöppel (team red), Berlin Torsten Perner, ETC Transport Consultants GmbH Seite 16