Jasna i ciemna strona Internetu. O depresji ucznia i jego ucieczce w wirtualny świat. O edukacyjnym potencjale jasnej strony sieci. Autorem warsztatu jest zespół psychologów współpracujących z Fundacją Generator przy projekcie Kinoterapia oraz pani Anna Tulczyńska psycholog, socjoterapeutka, autorka licznych artykułów publikowanych w poradnikach dla wychowawców i dyrektorów szkół.
KIEDY NAUCZYCIEL POWINIEN INGEROWAĆ W PROBLEMY UCZNIÓW?
Sytuacje wymagające reakcji, uwagi nauczycieli Samotny w złotej klatce sytuacja ucznia pozbawionego opieki rodziców, którzy swój czas i uwagę zamieniają na prezenty i profesjonalnych opiekunów oraz bogaty program zajęć. Nieadekwatnie do sytuacji silne reakcje emocjonalne uczniów wybuchy złości, płaczu, nerwowy śmiech to zawsze powinno być traktowane jako sygnał problemów.
Sytuacje wymagające reakcji, uwagi nauczycieli Nagła zmian wyglądu, fryzury, sposobu ubierania. Rezygnacja z zajęć, zadań ważnych dla ucznia np. udziału w konkursie, podejścia do egzaminu. Łamanie ogólnie przyjętych norm. Nieobecności w szkole zawsze wymagają sprawdzenia przyczyny.
Co jeszcze może świadczyć o problemach ucznia Zmiana szkolnych aktywności Spadek ocen Wahania nastroju, smutek, drażliwość, wybuchy złości Spóźnienia Spadek samooceny Niedocenianie swoich sukcesów Wyolbrzymianie trudności i porażek Poczucie bezradności Poczucie beznadziejności
Kiedy interweniować? Uważna obserwacja uczniów pozwala na analizowanie ich zachowań i zmian. Zmiany powinny być traktowane jako sygnał trudności. Potrzebna jest dobra relacja między nauczycielem a uczniem, która niejako upoważnia do ingerencji w osobiste sprawy uczniów i będzie wyrazem rzeczywistej troski i zainteresowania.
JAK MŁODZIEŻ RADZI SOBIE Z PROBLEMAMI?
Jak młodzież radzi sobie z problemami Ucieka w samotność Rozmawia ze znajomymi Zaprzecza problemom ucieka w rozrywkę Sięga po substancje psychoaktywne Rozmawia z rodzicami Rozmawia z innymi zaufanymi osobami Szuka wsparcia i porady w Internecie Szuka pomocy profesjonalnej
Internet zagrożenie cyberprzemocą Cyberprzemoc przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Formy: nękanie, straszenie, szantażowanie z użyciem sieci, publikowanie lub rozsyłanie ośmieszających informacji, zdjęć, filmów z użyciem sieci oraz podszywanie się pod kogoś. Narzędzia: poczta elektroniczna, czaty, komunikatory, strony internetowe, blogi, serwisy społecznościowe, grupy dyskusyjne. Jak reagować na cyberprzemoc. Poradnik dla szkół - FDzN
Najważniejsze cechy cyberprzemocy czyli co czyni ją tak niebezpieczną brak możliwości ucieczki dostęp do ofiary inny profil sprawcy brak bezpośredniego kontaktu ofiara - sprawca trwałość łatwość wyszukania kopiowalność niewidzialność odbiorców pozorna anonimowość sprawcy
Interwencje w przypadku cyberprzemocy Udziel wsparcia. Doradź np. zmianę adresów dostępów. Doceń już podjęte działania (jeśli były rozważne). Zaleć monitorowanie Internetu. Nawiąż współpracę z rodzicami. PROFILAKTYKA PRZEMOCY Lekcje netykiety Edukacja o odpowiedzialności prawnej Monitorowanie sieci szkolnej Psychoedukacja
JAK ROZMAWIAĆ Z UCZNIAMI, GDY COŚ NAS NIEPOKOI
Rozmowa z uczniami - podstawowe zasady Obserwuj uczniów. Proponuj rozmowę, ale daj prawo do odmowy. Zadbaj o czas i miejsce. Przedstaw swoje obserwacje. Na początku nie oceniaj, nie diagnozuj. Pytaj i słuchaj. Zapewnij o dyskrecji, w granicach zasad, które obowiązują w szkole.
Rozmowy z uczniami podstawowe zasady Udziel wsparcia. Zaproponuj sposoby pomocy na terenie szkoły np. wsparcie socjalne, pomoc w nauce, pomoc w rozwiązaniu konfliktów z rówieśnikami lub nauczycielami. Zaproponuj skorzystanie z pomocy profesjonalisty.
Rozmowy z uczniami podstawowe zasady Jeśli przekazujesz informacje rodzicom, ustal z uczniem, co im powiesz. Jeśli musisz powiadomić jeszcze kogoś w szkole, uprzedź o tym ucznia. Jeśli uczeń zgłasza informacje mogące świadczyć o zagrożeniu jego zdrowia lub życia, powinieneś zawiadomić pogotowie.
Myśli samobójcze - sygnały ostrzegawcze Utrata zainteresowania otoczeniem Utrata kogoś bliskiego Tematyka śmierci pojawiająca się w pracach pisemnych i plastycznych Doświadczenie przewlekłego lub ostrego stresu Doświadczanie dojmującego uczucia bezradności Izolacja od innych zrywanie przyjaźni, rozdawanie rzeczy Zmiany nastroju, zachowania kompulsywne, "igranie" z nieszczęściem, wypowiedzi dotyczące bezsensu życia i życia pozagrobowego
Samobójstwa - mity Ludzie którzy mówią o samobójstwie rzadko je popełniają Popełnienie samobójstwa jest nieracjonalne 80% osób wcześniej wspomina o swoim zamiarze Osoby podejmujące próby samobójcze mają wiele argumentów Jeżeli rozmawiamy o samobójstwie wprost sugerujemy jego popełnienie Samobójstwa popełniają osoby w głębokiej depresji Otwarta rozmowa jest bardzo ważna i potrzebna Poprawa w depresji wiąże się ze zniknięciem poczucia bezradności i szansą na podjęcie decyzji i działań związanych z samobójstwem Samobójcy rzadko szukają pomocy Szukają i potrzebują pomocy, choć nie zawsze potrafią o nią poprosić
Jak wspierać? Zauważ - nie ignoruj, traktuj poważnie - nie lekceważ, próbuj rozmawiać - nie uciekaj od rozmowy. Jeśli uczeń zgłasza myśli samobójcze, ma plan działań i dostęp do środków - zawiadom rodziców. Rozmawiaj otwarcie, pytaj o powody, plany. Przekaż ucznia pod opiekę rodziców i zaleć konsultacje z lekarzem psychiatrą, jeśli rodzice nie zaopiekują się uczniem zawiadom pogotowie.
Żeby uczniowie chcieli rozmawiać otwarcie o swoich problemach, musimy nawiązać z nimi dobry kontakt. Co przeszkadza w nawiązaniu dobrego kontaktu z uczniami? Brak czasu Brak umiejętności Brak wspólnego języka Brak chęci z jednej lub z drugiej strony
Współcześni dorośli kiedy byliśmy nastolatkami Spędzaliśmy czas z rówieśnikami na podwórku Długo rozmawialiśmy, niekończące się rozmowy pod domem lub przez telefon My plotkowaliśmy My dokuczaliśmy sobie pisząc listy, mażąc po murach Współczesne nastolatki Mieszkają w zamkniętych osiedlach, daleko od siebie, spędzają czas razem w sieci Długo rozmawiają na forach, portalach społecznościowych Oni zamieszczają wpisy i filmiki w Internecie Oni zamieszczają negatywne komentarze, filmiki, fotomontaże Czy naprawdę są aż tak inni?
JAK BUDOWAĆ RELACJĘ NAUCZYCIEL - UCZEŃ?
Jak wykorzystywać nowe technologie do budowania relacji Komunikowanie się z uczniami za pomocą: portali społecznościowych, maili Budowanie wspólnoty poprzez zapisywanie wspomnień np. strony ze zdjęciami z wycieczek (zabezpieczone hasłem), blogi, itp. Pozwól, by uczniowie byli twoimi przewodnikami w świecie nowych mediów. Wykorzystuj programy komputerowe w swojej pracy np. postaci z filmów przedstawiające regulamin klasy. Wykorzystuj prezentacje lub proste animacje.
Podsumowanie W pracy z uczniem ważne jest budowanie dobrej relacji, która ułatwia kontakt. Uczeń potrzebuje udanych relacji z dorosłymi/nauczycielami mimo, że często tego nie okazuje. Ważne, aby uczeń wiedział, że może zaufać nauczycielowi/wychowawcy, liczyć na jego mądre wsparcie i pomoc w rozwiązaniu problemów. To dla Państwa wielkie wyzwanie!
Dziękujemy za udział w warsztatach W broszurze Pracuję z klasą znajdziecie Państwo rozszerzenie treści warsztatowych. Zapraszamy do lektury!