SCENARIUSZE ZAJĘĆ TERAPEUTYCZNYCH DLA UCZNIÓW UPOŚLEDZONYCH W STOPNIU UMIARKOWANYM I ZNACZNYM UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ZESPOŁÓW EDUKACYJNO - TERAPEUTYCZNYCH

SCENARIUSZE ZAJĘĆ TERAPEUTYCZNYCH DLA UCZNIÓW UPOŚLEDZONYCH W STOPNIU UMIARKOWANYM I ZNACZNYM UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ZESPOŁÓW EDUKACYJNO - TERAPEUTYCZNYCH ROZPOCZYNANIE ZAJĘĆ Przed zajęciami właściwymi można wprowadzić zajęcia wprowadzające regułkę, którą witamy się i żegnamy z dziećmi : a) śpiewamy piosenkę na melodię Panie Janie : Witaj (imię dziecka), witaj, jak się masz, jak się masz. Wszyscy cię witam, wszyscy cię witamy bądź wśród nas (witaj lub żegnaj), b) śpiewamy na melodię harcerską Ojra tarira : (imię dziecka), Ojra tarira, ojra ku ku (gdy śpiewamy imię dziecka uderzamy szybko dłońmi o uda, potem rytmicznie klaszczemy : obie dłonie o uda, klaśnięcie przed sobą, pstryknięcie do góry podniesionymi dłońmi), c) witamy się kolanami, prawym kolanem; łokciami, prawym łokciem; stopami, itp. (dzieci siedzą w kole i stykają się wymienionymi częściami ciała). Scenariusze wybrała i opracowała mgr Anna Sobaszek nauczyciel Zespołu Szkół Specjalnych Nr 2 w Chorzowie 1

PRZYKŁADY ZAJĘĆ DŁUGICH JEDNA LUB DWIE JEDNOSTKI LEKCYJNE Scenariusz nr 1 Temat : Uwaga, tworzymy plac budowy. Uczestnicy : 6 dzieci Materiał : maty, kartony różnej wielkości, koce, poduszki, sznur do bielizny, puste skrzynki po napojach, stoły, krzesła, kostki ze styropianu; małe akcesoria umieszczone w jeżdżącym kontenerze : kapsel od butelki kubki po jogurcie, kawałki dywanu, chusteczki, klamerki do bielizny, balony, worki na śmieci. Czas trwania : 30 60 min. (w zależności od sytuacji) Miejsce : sala gimnastyczna 1. Materiały należy rozłożyć w jednym rogu pomieszczenia. 2. Dzieci mogą swobodnie zaczynać swoją zabawę w budowę. 3. Nauczyciel wspomaga pomysły : może powstać dom, jaskinia, statek, samolot, itp. 4. Jeśli dzieci życzą sobie, żeby ich budowla stała przez jakiś czas można ją odgrodzić płotem budowlanym z krzeseł, lin, itp. 2

Scenariusz nr 2 Temat : Stanowiska gimnastyczne Uczestnicy : ok. 10 dzieci Materiał : dwie grube maty do ćwiczeń, piłki tenisowe, wełniany koc, ławka do ćwiczeń, różnorodne dostępne w szkole akcesoria do ćwiczeń sportowych, 8 10 opon gimnastycznych Miejsce : sala gimnastyczna 1. Należy zbudować w pomieszczeniu stanowiska ruchowe 2. Dzieci w zależności od upodobań i wytrwałości przechodzą od jednego do drugiego stanowiska 3. Przykładowe możliwości skonstruowania stanowisk : - huśtawka waga : połóżcie płasko na podłodze prostokątną matę do ćwiczeń. Potem chwyćcie przeciwległe długie boki maty i podnieście je tak wysoko do góry, żeby się prawie zetknęły (mata jest teraz wygięta wzdłuż długiego boku. Dwie opony wsuwamy w prawy i lewy koniec maty. Jedno dziecko może się wygodnie położyć na macie dwójka innych dzieci chwyta matę i huśta ją w tę i z powrotem - ruchome łóżko : pod matę do ćwiczeń trzeba położyć cztery piłki tenisowe. Dzieci wchodzące na matę będą poruszać się na chwiejnym podłożu. - chusta - huśtawka : dwie prowadzące za każdym razem huśtają jedno dziecko w kocu - zjeżdżalnia : ławkę gimnastyczną trzeba zaczepić jako zjeżdżalnię na drabince (długą deskę położyć jednym końcem na skrzynce do skakania albo na kilku matach) 3

- karuzela opony gimnastyczne ułożyć w dużym kręgu na podłodze. Dzieci skaczą z jednej opony na drugą albo biegają zewnątrz wokół kręgu. Scenariusz nr 3 1. Temat : W naszej dżungli coś się dzieje 2. Uczestnicy : mała albo duża grupa 3. Materiały : skrzynki po napojach, ławka gimnastyczna, kozioł gimnastyczny, różne linki, materace, bezpieczne stoły lub krzesła (pluszowe i dmuchane zabawki dzikich zwierząt, nagrania odgłosów dzikich zwierząt). 4. Czas trwania : 45 min. lub dłużej 5. Miejsce : sala gimnastyczna 1. Materiały ustawiamy w czterech różnych kątach sali 2. Uczniowie tworzą z materiałów dżunglę można zbudować z dziećmi most ze stołów albo krzeseł albo z wielu skrzynek po napojach i desek. Mogą być to także ławki gimnastyczne. Z lin można poukładać liany na podłodze. Po nich dzieci mogą balansować na bosaka. 3. Dzieci zamieniają się w dzikie zwierzęta, które przemierzają niebezpieczne zakątki dżungli. 4. Można wprowadzić do zabawy pluszowe, dmuchane zabawki przedstawiające dzikie zwierzęta dzieci je nazywają, naśladują głosy przez nie wydawane. 5. Zabawa kończy się, gdy zapada w dżungli noc. 4

Scenariusz nr 4 Temat : Port morski Uczestnicy : 4 6 dzieci Materiał : kilka kocy, kartony, liny, skrzynki z zabawkami, koszyki, stół, duże tektury, gwizdek Czas trwania : 45 min. i dłużej Miejsce : sala gimnastyczna 1. Materiały rozstawione są w nieładzie po całej sali w porcie panuje wielki rozgardiasz. 2. Dzieci wybierają sobie swoje statki są to kosze, pudełka, koce do których wsiadają. 3. Inne dzieci lub opiekunowie ciągną statki po morzu. 4. Istnieją różne możliwości statków : - małe statki transportowe pojedyncze pudła czy kartony, - promy na kocu siedzi wiele dzieci. 5. Inne koce symbolizują wyspy na które dzieci wysiadają ze statków. 6. Zabawę kończy sygnał syreny morskiej (gwizdek). 5

Scenariusz nr 5 Temat : Cyrk przyjeżdża! Uczestnicy : mała albo duża grupa Materiał : opony gimnastyczne, stoły, krzesła, koce Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna 1. Materiały zostają ustawione w taki sposób, by służyły jako tunel do pełzania dla zwierząt drapieżnych. 2. Dzieci zostają podzielone na dwie grupy : - zwierzęta drapieżne, lwy tygrysy - osoby trzymające opony, tunele, aby się nie rozpadały 3. Zwierzęta przechodzą przez tunel. 4. Trasę tunelu w trakcie zabawy można zmieniać np. rozerwać tunel, połączyć, oddzielić daleko od siebie itp. 5. Dzieci zmieniają się w trakcie zabawy rolami tak aby każde z nich mogło brać udział w zabawie. 6. Zabawę można zakończyć głośnym sygnałem dźwiękowym (np. wszyscy razem wydają przeciągłe wycie). 6

Scenariusz nr 6 Temat : Fosa (rów) Uczestnicy : mała albo duża grupa Materiał : koce, 6 8 mat do ćwiczeń, duże poduszki albo coś podobnego Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna 1. Materiały ułożyć w jednym końcu sali. 2. Wspólnie układamy dwa rzędy mat na podłodze zostawiamy między nimi około 1 m odstępu (ten odstęp to fosa wodna rów, która znajduje się między murami zamkowymi. 3. Mianowanie dzieci na rycerzy. 4. Wybranie smoka. 5. Zabawa właściwa : rycerze powinni przeskoczyć z jednej strony murów zamkowych na drugą nie wpadając do fosy. W fosie czai się smok próbujący złapać dziecko przeskakujące przez fosę. Złapane dziecko samo staje się smokiem. Uwolniony smok przeobraża się w rycerza i bierze udział w zabawie w swojej nowej roli. 6. Dzieci mogą się też tak bawić, że ilość smoków wciąż się zwiększa. Każdy schwytany rycerz staje się smokiem. Na końcu pozostaje tylko jeden szczęśliwy zwycięzca. 7

Scenariusz nr 7 Temat : Labirynt krzeseł Uczestnicy : 4 6 dzieci Materiał : duża ilość krzeseł, tasiemki, lampa, lustro, dzwoneczki, itp. Czas trwania : 45 min. - dowolny Miejsce : sala gimnastyczna, hala lub korytarz 1. W Sali znajduje się bardzo dużo krzeseł zniesionych ze wszystkich pomieszczeń grupowych. 2. Ustawiamy krzesła po całej sali w labirynt : w tym celu ustawiamy krzesła za każdym razem parami naprzeciw siebie w długie drogi / korytarze. Ustawiamy proste drogi, zakręty albo nawet skrzyżowania. Pomiędzy nimi powinno być tyle miejsca, żeby dzieci wygodnie mogły poruszać się w labiryncie. 3. Można też zbudować przeszkody na drodze (np. skrzynki), można użyć różnych podłoży (różne rodzaje dywaników), jedną część labiryntu zadaszyć kocami żeby dzieci musiały tutaj iść na czworakach można zastosować efekty specjalne niespodzianki (np. lustro, lampa, muzyka, zwisające z koca tasiemki, gra dźwięków. 4. W czasie konstruowania labiryntu dzieci przyglądają się i siedzą na kocach mogą komentować, to co się dzieje, co chciałyby doświadczyć, czego są ciekawe itp. 5. Zabawa kończy się gdy wszystkie dzieci przejdą przez labirynt. 8

Scenariusz nr 8 Temat : Balonowy tenis Uczestnicy : mała albo duża grupa Materiał : duża ilość napompowanych balonów, okrągłe papierowe talerze, Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna lub klasa 1. Balony trzeba napompować i rozłożyć na podłodze. 2. Dzieci otrzymują papierowe talerze mogą mieć 1 lub 2. 3. Dzieci z pomocą talerzy podrzucają balony do góry, łapią je, podnoszą leżące na podłodze za pomocą rakiety tenisowej, odbijają balony między sobą, balony przenoszą przez pomieszczenie na papierowych talerzach. 4. Piłka nożna z balonami : dzieci chodzą między balonami leżącymi na podłodze tak, żeby one wzbijały się w powietrze. Uwaga! nie można używać rąk. 5. Zabawę kończymy przebijając wszystkie balony po kolei (można na nie skoczyć, przekłuć je, usiąść na nich, itp.). 9

Scenariusz nr 9 Temat : Iwona idzie do szpitala Uczestnicy : 5 10 dzieci Materiał : mały lekarz, buteleczki, flakoniki po lekarstwach, biały fartuch (kilka), maty, koce, itp. Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna lub klasa 1. Materiały leżą na środku sali. 2. Nauczyciel wymyśla krótkie opowiadanie na temat choroby Iwony, która musi iść do szpitala. 3. Dzieci wcielają się w postacie z opowiadania. Może to być np. : - chora Iwona, - lekarz, - pielęgniarka, - kierowca karetki pogotowia, - pielęgniarze, - mama, babcia, itp. 4. Dzieci dobierają sobie akcesoria, ubierają się w nie, pakują swoje torby, itp. 5. Właściwa zabawa : nauczyciel powtarza opowiadanie a dzieci odgrywają je z pomocą nauczyciela i innych dzieci. 6. Zabawa kończy się, gdy Iwona jest już zdrowa i wychodzi ze szpitala. 10

Scenariusz nr 10 Temat : Poznanie własnego ciała Uczestnicy : 5 10 dzieci Materiał : maty, dywan Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna lub klasa 1. Przywitanie (wybrany rytuał). 2. Dzieci wybierają sobie dowolne miejsce na sali. 3. Można włączyć odpowiednią spokojną muzykę. 4. Nauczyciel demonstruje ćwiczenia (przykłady ćwiczeń) : - leżenie na plecach, - leżenie na brzuchu, - ślizganie się w kółko na brzuchu, to samo na plecach, - siedząc przeciąganie kolejno nóg (ręce oparte wzdłuż boków, kręcenie się w kółko na pośladkach, przewrót na plecy, przeciąganie kolan i chowanie głowy, rozprostowanie się do pozycji leżącej), - czołganie się na brzuchu z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg, - czołganie się na plecach do przodu z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg, - siedząc podciąganie kolan, pchanie kolan do siadu prostego (pokonując opór), - w siadzie prostym rozcieranie i poklepywanie kolan, - maszerowanie i bieganie z podnoszeniem wysoko kolan, - chodzenie, bieganie na sztywnych bądź gumowych nogach, - siedząc dotykanie palcami stóp podłogi, uderzanie o podłogę piętami, - wolne i szybkie uderzanie stopą o podłogę, - dotykanie łokciami kolan, na przemian, równocześnie, - wyczuwanie twarzy : wytrzeszczanie i mrużenie oczu, zabawne miny, - turlanie całym ciałem, napinanie i rozluźnianie mięśni całego ciała, - mostek, chodzenie na czworakach, przechodzenie pod, przez, nad, dookoła mostka, - tunel czołganie się pod tunelem (dzieci robiące mostek), na plecach, na brzuchu. 5. Zabawę kończymy określonym rytuałem. 11

Scenariusz nr 11 Temat : Kołysanka dla Ali Uczestnicy : 5 10 dzieci Materiał : woreczek z grochem, wzór literki : a, A, kartki z bloku rysunkowego, tacki z kaszą, grube mazaki Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna lub klasa 1. Materiały ułożone są w jednym miejscu. 2. Dzieci siedzą wygodnie na dywanie, kocu, itp. 3. Zajęcia rozpoczynamy powitaniem (wybrana wersja rytuału). 4. Nauczyciel inscenizuje, że śpi dzieci wymyślają co jest potrzebne do spania? 5. Nauczyciel wprowadza dzieci do wysłuchania piosenki nawiązując do tekstu (pogadanka : czy kotek lubi spać?, co jest mu potrzebne do spania? itp.). 6. Dzielenie słów na sylaby z klaskaniem (np. śpi, kot, kotek, Ala, mały, czarny, itp.). 7. Wyszukujemy głoski A w wymawianych wyrazach, liczymy ile ich jest, czy są na początku czy na końcu wyrazu. 8. Zabawa ruchowa w kotka naśladujemy ruchy kota, głosy, zachowanie. 9. Śpiewanie piosenki przez nauczyciela z równoczesnym poklepywaniem woreczka z grochem. 10. Dzieci przyglądają się literce A. 11. Dzieci ćwiczą za nauczycielem następujące czynności : - piszą literę palcem w powietrzu, potem na wzorze śpiewając piosenkę, - literkę piszą na tacy z kaszą, kredą na tabliczkach lub tablicy, na kartce zawieszonej na ścianie, na kartce z bloku, zeszytach. 12. W nagrodę za uczestnictwo w zajęciach nauczyciel wrzuca w między dzieci kłębek wełny którą lubią bawić się koty. Najładniejsze literki można wywiesić na tablicy. 13. Kotki zasypiają kładą się wygodnie, zwijają w kłębek, zamykają oczy, mruczą Kołysankę dla Ali, bądź słuchają jej wersji instrumentalnej. 12

Scenariusz nr 12 Temat : Zabawy z gazetą ćwiczenia relaksacyjne Uczestnicy : 5 10 dzieci Materiał : duże gazety, miski, miski z wodą Czas trwania : 45 min. Miejsce : sala gimnastyczna lub klasa 1. Każde dziecko otrzymuje jedną gazetę. 2. Wykonuje z nią różne ćwiczenia : - składa gazetę w harmonijkę, - robi wachlarz i wachluje się nią, - zgniata gazety w kulkę, - mnie gazetę i rozprostowuje, - drze gazetę na drobne kawałeczki, - moczy gazetę w wodzie, - zgniata mokrą gazetę i wyciska z niej wodę. 3. Zajęcia kończą się np. wojną kulkami papierowymi potem wszystko ląduje w koszu na śmieci. 13

PRZYKŁADY ZAJĘĆ KRÓTKICH - ZAJĘCIA ŚRÓDLEKCYJNE NA PRZERWY MIĘDZY LEKCJAMI Scenariusz nr 1 Temat : Na zamek w podskokach, gotowi start! Uczestnicy : 4 6 dzieci Materiał : poduszki (każde dziecko przynosi jedną z domu) i miękkie maty Czas trwania : 10-15 min. Miejsce : kącik z zabawkami w pomieszczeniu grupowym albo pomieszcze - niu ruchowym. 1. Na podłodze rozkładamy miękkie maty 2. Na matach rozrzucamy wiele poduszek 3. Dzieci skaczą po matach i poduszkach. Mogą także z rozbiegu skakać na górę poduszek i na końcu nawet urządzić bitwę na poduszki. 4. Indywidualne pomysły dzieci 5. Zajęcia kończymy rozejmem i chwilą relaksu 14

Scenariusz nr 2 Temat : Wirujący balon Uczestnicy : duża grupa Materiał : 1 wielki balon Czas trwania : 15-20 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna 1. Dzieci siedzą na podłodze (mogą w kręgu). 2. W środek zostaje wrzucony balon. 3. Dzieci siedzą cichutko i obserwują balon, który szybuje do któregoś z dzieci. 4. Dziecko do którego przydryfował balon wstaje, chwyta go i biegnie jeden raz wokół pozostałych uczniów. Potem wraca na swoje miejsce wyrzucając balon w środek grupy. Czynność zostaje powtórzona. 5. Balony można uatrakcyjnić poprzez : - przywiązanie dzwoneczka, - wypełnienie ryżem, piaskiem, itp., - przywiązanie kolorowych wstążek, - przyklejenie kolorowych elementów z papieru, - wypełnienie odrobiną wody. 6. Kończymy zabawę gdy wszystkie dzieci miały okazję rzucić balonem. 15

Scenariusz nr 3 Temat : Chwytać kolory Uczestnicy : duża grupa Materiał : dużo balonów w kolorach : czerwonym, zielonym, niebieskim, żółtym, białym itd., duży worek foliowy. Czas trwania : 15-20 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna 1. Dzieci siedzą na podłodze. 2. Między dziećmi w środku leżą balony w różnych kolorach. 3. Nauczyciel wywołuje jakiś kolor np. : czerwony. 4. Dzieci wstają i łapią czerwone balony. 5. Następnie wywoływane są inne kolory i zbierane balony. 6. Inna wersja : każde dziecko ma inny kolor balonu (lub kilka balonów) kiedy jakiś kolor zostaje wywołany dziecko ma wrzucić odpowiedni balon do środka koła. 7. Zabawę kończymy wrzucając balony do dużego worka foliowego. 16

Scenariusz nr 4 Temat : Sztuka chodzenia po linie Uczestnicy : mała albo duża grupa Materiał : duża ilość skakanek Czas trwania : 10-15 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna 1. Dzieci otrzymują skakanki. 2. Rękami albo nogami układają na podłodze różne figury ze skakanek : - okrąg, - trójkąt, - jajko, - węża, - dom, itp. 3. Próbują na boso iść po ułożonym kształcie. 4. Zabawę kończymy udając że węże (skakanki) pełzają do swojej skrzynki wydając charakterystyczne dźwięki syku. 17

Scenariusz nr 5 Temat : Lot worków na śmieci Uczestnicy : mała albo duża grupa Materiał : duża ilość worków na śmieci, gumki Czas trwania : 10-15 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna, zabawa możliwa także na powietrzu 1. Worki na śmieci kolejno napełnia się powietrzem i mocno zawiązuje. Nie jest ważne żeby były wypełnione po brzegi, ale kilka worków można napompować naprawdę mocno. 2. Różnie wypełnione worki różnie latają wyrzucone do góry. 3. Dzieci dowolnie podrzucają i bawią się latającymi workami. 4. Nauczyciel może podawać wskazówki np. : - niesiemy worki na plecach, - na dłoni, - na głowie, - między nogami, - gramy nimi w piłkę nożną. 5. W przypadku zabawy na powietrzu worki może porywać lub unosić wiatr można je przywiązać do tasiemek, aby od razu nie odleciały. 6. Zabawę kończymy mówiąc że wszystkie worki lecą do kosza. 18

Scenariusz nr 6 Temat : Kręgle Uczestnicy : 4 5 dzieci Materiał : około 9 dużych plastikowych butelek i innych opakowań z kosmetyków, płynów, itp., piłeczka tenisowa (do 3), tekturowe pudełko. Czas trwania : 15-20 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna, korytarz, boisko szkolne 1. Plastikowe butelki ustawia się w rzędzie jedna za drugą. 2. Każde dziecko po kolei próbuje piłeczką tenisową zbić butelki. 3. Każde dziecko ma kilka prób (np. 3), potem następuje zmiana. 4. Można dać dziecku kilka piłeczek tenisowych. 5. Zbite butelki zbieramy do tekturowego pudełka gdy wszystkie są już zbite ustawiamy rząd na nowo. 6. Zabawę kończymy gdy wszystkie dzieci spróbują swoich sił, a butelki powędrują do pudełka. 19

Scenariusz nr 7 Temat : Zdrowa stopa Uczestnicy : 4 6 dzieci Materiał : płaskie skrzynki, różne materiały np. : piasek, kasztany, żwirek, mech, wata, jedwab, itp. Czas trwania : 10-15 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna, korytarz, boisko szkolne 1. Ustawiamy skrzynki napełnione różnymi materiałami jedna za drugą jest to droga. 2. Dzieci idą kolejno po drodze : w zabawie chodzi o to, by przejść na bosaka po skrzynkach. 3. Droga czucia może być wielokrotnie powtarzana. 4. Można zachęcić dzieci aby wskazały skrzynkę na drodze do której najchętniej zanurzą stopy, mogą mówić o swoich odczuciach wyrażać to mimiką, gestem, słowami, dźwiękami. Tak samo mogą wskazać podłoże, które nie sprawia im przyjemności. 5. Zabawę kończymy, gdy każde dziecko przejdzie drogę może otrzymać nagrodę w postaci uścisku, medalu sprawności, naklejki itp. 20

Scenariusz nr 8 Temat : Wyścig ziemniaczany Uczestnicy : 4 5 dzieci Materiał : duże łyżki, małe ziemniaki, 2 miski Czas trwania : 10 15 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna, boisko szkolne 1. Każde dziecko otrzymuje łyżkę. 2. Ziemniaki wkładamy do jednej miski, drugą miskę kładziemy około 15 m dalej. 3. Dzieci przekładają mały ziemniak z miski na łyżkę. Muszą pokonać dystans trzymając ziemniak na łyżce tak, aby nie spadł. 4. Po pokonaniu dystansu wrzucają swój ziemniak do pustej miski. 5. W zabawie każde następne pokonanie trasy powinno odbywać się coraz szybciej nie należy jednak dopuszczać do współzawodnictwa. 6. Zabawę można urozmaicić : - łyżkę z ziemniakiem dziecko trzyma w buzi, - pokonuje dystans tyłem. 7. Zabawę kończymy wrzucając ziemniaki do miski. 21

Scenariusz nr 9 Temat : Balansowanie na desce Uczestnicy : 4 5 dzieci Materiał : gładka, mocna deska szerokości 10 cm i długości 1, 2 m, dwie m cegły, dwa żużlowe klocki (można je zastąpić plastikowymi skrzynkami), sznurek, ołówek Czas trwania : 10 20 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna, boisko szkolne 1. Przygotowanie płaskiej przestrzeni na trawie, na materacach, itp. 2. Deskę położyć na ziemi dzieci swobodnie, kilkakrotnie przechodzą po niej. 3. Gdy już swobodnie będą po niej spacerować należy położyć ją na dwie cegły wyżej o 10-15 cm i ponownie przeprowadzać dzieci przez kładkę. 4. Początkowo nauczyciel będzie musiał towarzyszyć dziecku trzymając je za rękę stopniowo jednak ogranicza pomoc, najpierw dając do trzymania tylko jeden palec, następnie drugi koniec trzymanego przez siebie ołówka, a w końcu drugi koniec sznurka. 5. Ćwiczenie powtarza się aż uczeń będzie w stanie sam przejść po desce. 6. Następnie kładkę podwyższa się na 20 30 cm. Czynności powtarzają się jak poprzednio. 7. Dzieci bardziej sprawne mogą na kładce wykonywać różne figury, wymachy rękami, nogami, itp. 22

Scenariusz nr 10 Temat : Toczenie się Uczestnicy : 4 5 dzieci Materiał : materace, maty, koce Czas trwania : 10 20 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna 1. Dzieci kładą się na dywanie, materacu, matach, itp. 2. Dziecko należy ułożyć z rekami wzdłuż ciała i następnie przetoczyć kilka razy pomagając mu w tym. 3. Każdy uczeń kolejno zostaje potoczony. 4. Następnie dzieci kolejno próbują toczyć się samodzielnie do końca dywanu i w przeciwnym kierunku na początek. 5. Można zaznaczyć linię początkową i końcową odległości około 3 m od siebie dziecko toczy się wtedy od linii początkowej do końcowej, a następnie w odwrotnym kierunku. 6. Ćwiczenie można uatrakcyjnić przez zawijanie się dziecka w koc i odwijanie. 7. Zajęcia kończymy gdy wszystkie naleśniki będą obtoczone w cukrze. 23

Scenariusz nr 11 Temat : Dwa Michały Uczestnicy : 5-6 dzieci Materiał : dywan, materac, Czas trwania : 10 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna, park, plac zabaw 1. Dzieci siadają na dywanie po turecku i przygotowują swoje dłonie do zabawy (jest to zabawa palcowa). 2. Nauczyciel recytuje tekst wierszyka jednocześnie wykonuje ruch palcami : Tańcowały dwa Michały (dzieci podnoszą do góry obie dłonie) Jeden duży (pokaz palca środkowego prawej i lewej dłoni) Drugi mały (pokaz kciuka prawej i lewej dłoni) Jak ten duży zaczął krążyć (zataczanie dużych kół palcami środkowymi) To ten mały nie mógł zdążyć (zataczanie małych kółeczek kciukami) 3. Zabawa się kończy wymachiwaniem równoczesnym wszystkich paluszków tancerzy. 4. Zabawę można urozmaicić zaczynając od tempa wolnego, potem przyspieszając. 24

Scenariusz nr 12 Temat : Czarodziejski dywan Uczestnicy : 5-10 dzieci Materiał : duże gazety Czas trwania : 10-20 min. Miejsce : klasa, sala gimnastyczna 1. Dzieci otrzymują duże gazety. 2. Rozkładają je na parkiecie, siadają na nich i odpychając się rękami podróżują czarodziejskim dywanem w różne strony świata, przy czym muszą uważać, aby się z kimś nie zderzyć. 3. Zabawa się kończy, gdy dywan jest już potargany w strzępy i trzeba wyrzucić go do kosza. 25

BIBLIOGRAFIA 1. Bogdanowicz M., Barańska M., Jakucka E., Od piosenki do literki czyli metoda dobrego startu cz. 1 i cz. 2, Gdańsk 1998. 2. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa 1992. 3. Franczyk A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Kraków 2002. 4. Fröhlich A., Stymulacja od podstaw, Warszawa 1998. 5. Gagelmann H., Kaj znów się śmieje, Warszawa 1998. 6. Gudaczewska J., Tarsa M., Jak pracować z dzieckiem nadpobudliwym? oradnik dla rodziców i nauczyciel, Szczecin 2006. 7. Halbig J., Weinert R., Inni a jednak tacy sami, zabawy z niepełnosprawny - mi, Kielce 2007. 8. Kosakowski Cz., Zaorska M., red., Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Toruń 2000. 9. Lovaas O. I., Nauczanie dzieci niepełnosprawnych umysłowo, Warszawa 1993. 10. Program Wychowania i Nauczania Dzieci i Młodzieży Upośledzonych Umysłowo w Stopniu Umiarkowanym i Znacznym, Warszawa 1997. 11. Schopler E., Lansing M., Waters L., Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych, tom 3, Gdańsk 1983. 12. Schopler E., Reichler R. J., Lansing M., Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów, Gdańsk 1995 13. Sherborne W., Ruch rozwijający dla dzieci, Warszawa 1997. 14. Wilczek M., Zapraszamy do zabawy, Warszawa 1993. 15. Wilmes - Mielenhausen B., Kiedy myszki skaczą żwawo, Propozycja zabaw ruchowych, Kielce 2007. 26