Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w 2018 r.

Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. Oddziały Okręgowe Warszawa, 219 r.

Informacja została przygotowana w Oddziałach Okręgowych NBP na potrzeby organów NBP. Opinie wyrażone w niniejszej publikacji są opiniami autorów i nie przedstawiają stanowiska organów Narodowego Banku Polskiego.

Opracował zespół pod kierownictwem Jacka Łaszka Departament Analiz Ekonomicznych Jarosława Jakubika Departament Analiz Ekonomicznych Zespół autorski: Rozdział 1 Grażyna Baldowska Henryk Borzym Robert Leszczyński Barbara Myszkowska Monografie Grażyna Baldowska Ewa Barska Jacek Bandoch Ewa Białach Henryk Borzym Izabela Czapka Tomasz Czechowski Paweł Decyk Krystyna Gałaszewska Izabela Hulboj Jarosław Kiernicki Dawid Kowalski Anna Krawczyk Jolanta Książczyk Magdalena Kulig Arkadiusz Kuświk Kinga Jakieła Robert Leszczyński Artur Leśniewicz Łukasz Mach Łukasz Mikołajczyk Maciej Misztalski Barbara Myszkowska Bartosz Oliwa Zbigniew Opioła Sławomir Orliński Grażyna Osikowicz Jacek Perczak Kinga Przewoźniak Justyna Rusnak Anna Stołecka Kamila Tęcza Anna Tomska-Iwanow Robert Tyszkiewicz Marta Zaorska Iwona Zadrożna Hanna Żywiecka OO Warszawa OO Olsztyn OO Białystok OO Warszawa OO Warszawa OO Bydgoszcz OO Bydgoszcz OO Lublin OO Olsztyn OO Katowice OO Zielona Góra OO Gdańsk OO Gdańsk OO Zielona Góra OO Bydgoszcz OO Kraków OO Olsztyn OO Łódź OO Poznań OO Opole OO Rzeszów OO Białystok OO Poznań OO Opole OO Opole OO Wrocław OO Warszawa OO Szczecin OO Katowice OO Kielce OO Kraków OO Kielce OO Kraków OO Kraków OO Rzeszów OO Rzeszów OO Szczecin OO Łódź OO Szczecin OO Gdańsk OO Poznań

Spis treści 1. Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych 6 2. Białystok 31 3. Bydgoszcz 41 4. Katowice 51 5. Kielce 61 6. Kraków 71 7. Lublin 81 8. Łódź 91 9. Olsztyn 11 1. Opole 111 11. Poznań 121 12. Rzeszów 131 13. Szczecin 141 14. Trójmiasto 151 15. Warszawa 177 16. Wrocław 187 17. Zielona Góra 197

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych 1. Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych W r. ponownie obserwowano poprawę sytuacji mieszkaniowej w Polsce. W dalszym ciągu stymulująco na rynek nieruchomości działały: realny wzrost wynagrodzeń, poziomu stóp procentowych, umiarkowana inflacja a także niskie bezrobocie. Jednak w r. na 6 największych rynkach wzrost cen przewyższył wzrost wynagrodzeń, co przełożyło się na spadek dostępności mieszkania za przeciętne miesięczne wynagrodzenie na koniec roku na rynku pierwotnym do,75 mkw. (z,79 mkw.) oraz wtórnym do,85 mkw. (z,91 mkw.). Dla pozostałych 1-ciu miast również zanotowano spadek dostępności mieszkania na rynku pierwotnym do,85 mkw. (z,87 mkw. w r. ) oraz na rynku wtórnym do 1, (z 1,5 w roku poprzednim). Perspektywy budownictwa mieszkaniowego w r. kolejny rok z rzędu pod wieloma względami okazały się rekordowe. W miastach wojewódzkich inwestorzy otrzymali pozwolenia na budowę zbliżonej liczby mieszkań do poprzedniego (rekordowego) roku. Liczba rozpoczętych budów była wyższa o 3,7% niż w roku poprzednim, a liczba mieszkań oddanych do użytkowania najwyższa od kilkunastu lat. Powyżej dziesięciu lokali oddanych do użytkowania na 1 ludności zarejestrowano w pięciu miastach (Gdańsku, Krakowie, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu) przy średniej dla całego kraju oscylującej wokół 4,8 mieszkania na 1 ludności. Poprawa sytuacji konsumentów na wszystkich rynkach mieszkaniowych na przestrzeni ostatnich 11 lat (z wyjątkiem rynku pierwotnego w Olsztynie) jest widoczna przy uwzględnieniu dostępności mieszkania za przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw. Pod tym względem na rynku pierwotnym i wtórnym wyróżniają się Katowice (wysokie wynagrodzenia i relatywnie niskie ceny) oraz Zielona Góra (relatywnie niskie ceny). 6 Narodowy Bank Polski

Dostepność mieszkania Dostępność mieszkania Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.1. Sytuacja konsumentów na rynku mieszkaniowym w miastach wojewódzkich w r. i r. 1,1 1,9,8,7,6,5,4 Dostępność mieszkania na RP Zielona Góra Katowice Opole Szczecin Rzeszów Łódź Kielce Poznań Lublin Kraków Olsztyn Bydgoszcz Wrocław Gdańsk Białystok Warszawa,3,3,5,7,9 1,1 Źródło: GUS, NBP Dostępność mieszkania Wykres 1.2. Sytuacja konsumentów na rynku mieszkaniowym w miastach wojewódzkich w r. i r. 1,4 1,2 1,,8,6,4 Dostępność mieszkania na RW Łódź Zielona Szczecin Kielce Góra Olsztyn Opole Poznań Białystok Bydgoszcz Wrocław Rzeszów Lublin Kraków Gdańsk Warszawa Katowice,2,2,4,6,8 1, 1,2 1,4 Źródło: GUS, NBP Dostępność mieszkania Sytuacja mieszkaniowa w 16 miastach wojewódzkich Wg szacunków NBP zasób mieszkaniowy 16 miast wojewódzkich wzrósł w r. o ok. 71,2 tys. lokali i na koniec roku osiągnął poziom 3,7 mln mieszkań (w kraju 14,6 mln). Tempo przyrostu liczby mieszkań w zasobie w poszczególnych ośrodkach było zróżnicowane i uzależnione od sytuacji na regionalnych rynkach, a zwłaszcza czynników kształtujących popyt i podaż. W grupie miast największych pod względem liczby ludności, wzrost lokali w zasobie wyniósł od,8% w Łodzi do 3,1% w Gdańsku. W przypadku mniejszych rynków, wzrost oscylował w przedziale od,6% w Katowicach do 2,9% w Rzeszowie. W r. nastąpiła dalsza poprawa sytuacji mieszkaniowej miast wojewódzkich. Wzrost zasobu na osobę to efekt zwiększenia produkcji nowych mieszkań, niskiego poziomu ubytków oraz utrzymującej się w części ośrodków spadkowej tendencji oficjalnie notowanej liczby ludności. Wyższy poziom zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych mierzony wskaźnikami nasycenia i zaludnienia, nadal odnotowywano w grupie miast największych pod względem liczby ludności. W czterech ośrodkach: Krakowie, Łodzi, Warszawie i Wrocławiu, w r. liczba mieszkań przypadająca na 1 ludności przekroczyła 5 jednostek (rok wcześniej w trzech, bez stolicy małopolski). Liczba osób w mieszkaniu oscylowała na poziomie ok. 1,8-2. Na mniejszych rynkach wskaźnik nasycenia w r. wyniósł powyżej 4 lokali na 1 ludności, przy czym najwięcej w Katowicach 493 (przy średnim poziomie dla kraju 381). Natomiast wskaźnik zaludnienia określający liczbę osób w mieszkaniu w grupie mniejszych miast oscylował w grupie mniejszych miast w przedziale od 2,3 w Katowicach do 2,35 w Rzeszowie (w kraju na poziomie 2,6). Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 7

22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wzrósł wskaźnik przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkania przypadającej na osobę. Najwyższy poziom (powyżej 3 mkw.) odnotowano w Opolu, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu i Zielonej Górze, najniższy (ok. 25 mkw.) w Bydgoszczy. Sytuacja mieszkaniowa miast wojewódzkich pod względem struktury wiekowej i jego stanu technicznego w dalszym ciągu była zróżnicowana. W r. w Rzeszowie i Zielonej Górze niemal co czwarty lokal w zasobie został wybudowany i oddany do eksploatacji w okresie ostatnich dziesięciu lat. W Gdańsku, Krakowie, Wrocławiu - co czwarty lokal w zasobie, a w Warszawie co piąte mieszkanie. Zazwyczaj nowopowstające budynki charakteryzowały się wyższym standardem od tych ze starego zasobu. Odmienną relację zarejestrowano w Łodzi i Katowicach, wyróżniających się starym zasobem. Na tych rynkach w r. połowę mieszkań w zasobie stanowiły najstarsze lokale, tj. wybudowane i przekazane do użytkowania do 197 r., natomiast niewielki udział (zaledwie ok. 8-9%) posiadały nowe lokale z lat -. Starą strukturę wiekową zarejestrowano także w przypadku Bydgoszczy, Opola i Szczecina, w których ok. 4% mieszkań w zasobie zostało wybudowanych w okresie od lat przedwojennych do początku lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Poziom techniczny zasobu, określany na podstawie stopnia wyposażenia mieszkań w instalacje sukcesywnie się poprawia. W dalszym ciągu występuje jednak zróżnicowana sytuacja w miastach wojewódzkich. Najkorzystniejsze wskaźniki wyposażenia w instalacje: centralnego ogrzewania, wodno-kanalizacyjne oraz urządzenia techniczno-sanitarne odnotowano w Olszynie, najgorsze natomiast w Łodzi. Wykres 1.3. Zasób mieszkaniowy na 1 ludności w 6M 55 53 51 49 47 45 43 41 39 37 35 33 31 Wykres 1.4. Zasób mieszkaniowy na 1 ludności w 1M 5 48 46 44 42 4 38 36 34 32 3 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Polska Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Polska 8 Narodowy Bank Polski

22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.5. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w zasobie (w mkw.) w 6M Wykres 1.6. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w zasobie (w mkw.) w 1M 74 72 7 68 66 64 62 6 58 56 54 52 5 72 7 68 66 64 62 6 58 56 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Uwaga do wykresu 1.5 i 1.7: dane dla Wrocławia potwierdzone i zweryfikowane przez GUS (znaczny wzrost od r. związany z przeliczeniem danych dot. zasobu mieszkaniowego i ludności według nowych bilansów po opracowaniu wyników NSP ). Uwaga do wykresu 1.6: Znaczny wzrost przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkania w Zielonej Górze w r. wynikał z włączenia do obszaru miasta gminy wiejskiej Zielona Góra, w której dominowało budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne. Źródło: GUS Źródło: GUS Wykres 1.7. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w zasobie na osobę (w mkw.) w 6M 36 34 32 3 28 26 24 22 2 18 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Polska Wykres 1.9. Przeciętna liczba osób w mieszkaniu w 6M Wykres 1.8. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w zasobie na osobę (w mkw.) w 1M 32 3 28 26 24 22 2 18 Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Polska Wykres 1.1. Przeciętna liczba osób w mieszkaniu w 1M 2,9 3 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2 2,1 1,9 2 1,8 3,3 3,2 3,1 2,9 3 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2 2,1 2 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: GUS Źródło: GUS Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 9

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Czynniki demograficzne w 16 miastach wojewódzkich W r. pogłębiło się zróżnicowanie sytuacji demograficznej miast wojewódzkich Polski. Podobnie jak w latach wcześniejszych, pozytywne tendencje odnotowano w grupie największych miast. Spośród nich nadal wyróżniały się cztery regionalne ośrodki: Gdańsk, Kraków, Warszawa i Wrocław, w których dzięki dodatniemu przyrostowi naturalnemu i stałemu napływowi ludności, wzrosła po raz kolejny liczba mieszkańców, także w gminach podmiejskich, tworzących aglomeracje poszczególnych rynków. W dalszym ciągu odmienne relacje w przypadku dużych ośrodków zachodziły w Poznaniu i Łodzi. W stolicy Wielkopolski kolejny spadek liczby ludności był wynikiem postępującego procesu suburbanizacji (przenoszenia się mieszkańców do powiatu poznańskiego, który stanowi już ponad 42% ludności aglomeracji poznańskiej). W Łodzi natomiast spadek liczby mieszkańców wiązał się z ujemnym przyrostem naturalnym oraz ujemnym saldem migracji, który nie był rekompensowany wzrostem zaludnienia w gminach podmiejskich. W grupie mniejszych miast na szczególną uwagę zasługują Rzeszów i Zielona Góra, do których chętnie migrowano, przez co liczba ludności po raz kolejny wzrosła również w powiatach rzeszowskim i zielonogórskim. W przypadku pozostałych, mniejszych miast, stan ludności zmieniał się w zależności od tendencji panujących na regionalnym rynku. Podobnie, jak w r., w części lokalnych ośrodków (w Bydgoszczy, Kielcach, Lublinie i Olsztynie) spadek liczby ludności był powiązany ze zjawiskiem suburbanizacji. Odmienną sytuację zarejestrowano natomiast w Katowicach, Opolu i Szczecinie, w których podobnie jak w gminach ościennych, postępował proces wyludniania. Na stan liczby ludności istotnie oddziaływał wskaźnik salda migracji, a ten w r., podobnie jak rok wcześniej, w połowie miast wojewódzkich był dodatni. Pozytywnym aspektem, w porównaniu do r., była jego poprawa (zarówno w ujęciu nominalnym, jak również w przeliczeniu na 1 mieszkańców) w dziesięciu regionalnych ośrodkach. Kolejną pozytywną tendencją odnotowaną w większości miast wojewódzkich Polski był wzrost w r., w porównaniu do r. liczby nowo zawartych małżeństw. Niepokojące zjawisko zarejestrowano natomiast w przypadku wskaźnika urodzeń. W jedenastu regionalnych ośrodkach w r. odnotowano jego spadek, co wpłynęło na pogorszenie wskaźnika przyrostu naturalnego. Niekorzystne tendencje uwidoczniły się także w strukturze wiekowej ludności. Po raz kolejny odnotowano pogorszenie wskaźnika obciążenia demograficznego, który odzwierciedlił we wszystkich miastach wojewódzkich, spadek udziału ludności w wieku produkcyjnym na rzecz populacji w wieku poprodukcyjnym i przedprodukcyjnym. Podobnie, jak w latach wcześniejszych, również w r. szybciej przyrastał udział ludności w wieku poprodukcyjnym, niż w grupie przedprodukcyjnej. Spośród miast wojewódzkich, nadal szczególnie niekorzystne relacje odnotowano w przypadku Łodzi. W r. ludność w wieku produkcyjnym stanowiła zaledwie ok. 57% populacji miasta, w wieku przedprodukcyjnym niespełna 15%, a w wieku poprodukcyjnym ok. 28%. 1 Narodowy Bank Polski

22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Jak wynika z ostatniej prognoza ludności miast wojewódzkich, przygotowanej przez GUS, w większości regionalnych ośrodków do 23 r. zmniejszy się liczba mieszkańców. Skala spadków w porównaniu do r. będą zróżnicowane i wyniesie od ok. 1,4% w Białymstoku do ok. 13,1% w Olsztynie. Tylko w sześciu miastach: Gdańsku, Krakowie, Warszawie, Wrocławiu, Rzeszowie i Zielonej Górze przewiduje się wzrost liczby ludności. W grupie większych ośrodków wzrost wyniesie po ok. 1,2%, w przypadku Warszawy będzie oscylował na poziomie ok. 3,7%. Na szczególną uwagę zasługuje Rzeszów, którego liczebność mieszkańców do 23 r. ma wzrosnąć o ok. 5%, w związku z realizacją od początku lat dwutysięcznych procesu powiększania granic administracyjnych miasta. W 219 r. na podstawie decyzji Rady Ministrów, do stolicy Podkarpacia przyłączono kolejne miejscowości. Wykres 1.11. Przyrost naturalny na 1 ludności w 6M 3 2 1-1 -2-3 -4-5 -6-7 Wykres 1.12. Przyrost naturalny na 1 ludności w 1M 5 4 3 2 1-1 -2-3 -4 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: GUS Wykres 1.13. Saldo migracji na 1 ludności w 6M 8 6 4 2-2 -4-6 Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Wykres 1.14. Saldo migracji na 1 ludności w 1M 8 6 4 2-2 -4-6 -8 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 11

Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra 22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.15. Małżeństwa na 1 ludności w 6M 7, 6,5 6, 5,5 5, 4,5 4, 3,5 3, Wykres 1.16. Małżeństwa na 1 ludności w 1M 7,5 7, 6,5 6, 5,5 5, 4,5 4, 3,5 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Wykres 1.17. Dynamika wskaźników wieku w w 6M (22 = 1) 16 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 1.18. Dynamika wskaźników wieku w w 1M (22 = 1) 18 16 14 12 1 8 6 4 2 produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym Źródło: GUS produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym Źródło: GUS Czynniki ekonomiczne w 16 miastach wojewódzkich Czynniki ekonomiczne, wzorem lat ubiegłych, korzystnie oddziaływały na sytuację regionalnych rynków mieszkaniowych. Dobre wyniki krajowej gospodarki, pozytywne tendencje na rynku pracy, przy jednocześnie niskim koszcie kredytu i niskim poziomie oprocentowania lokat bankowych, stanowiły silny impuls popytowy na lokale mieszkalne. Był on kreowany przez gospodarstwa domowe zaspokajające własne potrzeby mieszkaniowe. Poza tym, na rynku utrzymał się na wysokim poziomie popyt inwestycyjny. Zakup lokalu na wynajem nadal był postrzegany jako atrakcyjna forma lokaty kapitału, gwarantująca korzystną stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału, pomimo niskiej płynności mieszkania i większego poziomu ryzyka inwestora związanego z ochroną prawną lokatora. Rok należał do najkorzystniejszych na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, biorąc pod uwagę poziom zatrudnienia i bezrobocia. Duże, pod względem liczby ludności, miasta wojewódzkie zarejestrowały rekordowo niską stopę bezrobocia (od 1,2% w Poznaniu do 2,6% w Gdańsku). Wyjątek stanowiła jedynie Łódź, która pomimo bliskości Warszawy, odnotowała stopę bezrobocia 12 Narodowy Bank Polski

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych na poziomie 5,5%. Była jednak niższa od średniej krajowej wynoszącej na koniec r. 5,8%. Mniejsze ośrodki wojewódzkie (z wyjątkiem Białegostoku) również osiągnęły niższą stopę bezrobocia, niż średnia wyliczona dla całego kraju. Na większości lokalnych rynków utrzymała się tendencja sukcesywnego zmniejszania w strukturze bezrobotnych udziału ludzi młodych do 34 r. życia. Jedynie w Kielcach, Lublinie i Szczecinie odnotowano odwrotny trend. W r. wystąpił realny wzrost wynagrodzeń ludności w wyniku rosnących płac w ujęciu nominalnym, jak również umiarkowanej inflacji (1,6% r/r) oraz przyrostu dochodów gospodarstw domowych dzięki rządowemu programowi 5plus. Niewielkiemu pogorszeniu w porównaniu do r., uległy wskaźniki dostępności mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym w większości miast wojewódzkich, informujące o liczbie mkw. jaką można kupić za przeciętne miesięczne wynagrodzenie. Poprawiły się natomiast wskaźniki dostępności kredytu oraz wskaźniki kredytowej dostępności mieszkania, wskazujące wielkość lokalu jaką można kupić z wykorzystaniem kredytu bankowego. Głównymi czynnikami powodującymi zmiany wskaźników dostępności był systematyczny wzrost wynagrodzeń i cen sprzedawanych mieszkań na lokalnych rynkach oraz niewielki spadek oprocentowania złotowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych. Spośród ośrodków wojewódzkich pod względem dostępności mieszkań, w tym kupowanych na kredyt, niezmiennie pozycję lidera zajmowały Katowice, z uwagi na najwyższy (po Warszawie) poziom przeciętnego wynagrodzenia, przy jednocześnie niższych cenach lokali notowanych w mieście. Poza Katowicami wyróżniały się także Zielona Góra i Szczecin, w których wskaźniki szacowanej dostępności mieszkań w r. wyniosły ok. 1 mkw. Najbardziej niekorzystną relację w zakresie dostępności lokali w dalszym ciągu odnotowano w Warszawie. Najwyższe w skali kraju zarobki zrekompensowały w mniejszym zakresie wzrost cen mieszkań. Średnio w r. w stolicy za przeciętne wynagrodzenie można było kupić zaledwie ok.,7 mkw. powierzchni lokalu. W r. utrzymał się na wysokim poziomie popyt gospodarstw domowych na kredyty mieszkaniowe. Pomimo zaostrzonych kryteriów przyznawania kredytów odnotowano wzrost akcji kredytowej banków w tym segmencie rynku. Wyniki akcji kredytowej w r. w większych miastach były najlepsze od r. zarówno w ujęciu ilościowym, jak i wartościowym. Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 13

22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.19. Stopa bezrobocia w 6M (w %) Wykres 1.2. Stopa bezrobocia w 1M (w %) 21 21 18 18 15 15 12 12 9 9 6 6 3 3 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Polska Wykres 1.21. Udział bezrobotnych w wieku do 34 lat w 6M (w %) 58 55 52 49 46 43 4 37 34 31 28 25 Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Polska Wykres 1.22. Udział bezrobotnych w wieku do 34 lat w 1M (w %) 57 54 51 48 45 42 39 36 33 3 27 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Polska Wykres 1.23. Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w 6M (zł/m-c) Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Polska Wykres 1.24. Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w 1M (zł/m-c) 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 5 45 4 35 3 25 2 15 6 55 5 45 4 35 3 25 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Polska Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Polska Katowice 14 Narodowy Bank Polski

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.25. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie (w mkw.) w 6M - RP Wykres 1.26. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie (w mkw.) w 1M - RP 1,,9,8,7,6,5,4,3 1,3 1,2 1,1 1,,9,8,7,6,5,4 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP, GUS Wykres 1.27. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie (w mkw.) w 6M - RW 1,4 1,2 1,,8,6,4,2 Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP, GUS Wykres 1.28. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie (w mkw.) w 1M - RW 1,8 1,6 1,4 1,2 1,,8,6,4 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP, GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP, GUS Wykres 1.29. Dostępność kredytu (liczba wynagrodzeń) w 6M Wykres 1.3. Dostępność kredytu (liczba wynagrodzeń) w 1M 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP, GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP, GUS Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 15

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.31. Kredytowa dostępność mieszkania (w mkw.) w 6M - RP Wykres 1.32. Kredytowa dostępność mieszkania (w mkw.) w 1M - RP 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 15 13 11 9 7 5 3 Źródło: NBP, GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Wykres 1.33. Wartość kredytów z nowo zawartych umów kredytowych (w mln zł) w 6M (wg miejsca zamieszkania kredytobiorcy) Źródło: NBP, GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Wykres 1.34. Wartość kredytów z nowo zawartych umów kredytowych (w mln zł) w 1M (wg miejsca zamieszkania kredytobiorcy) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 25 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław 6 5 4 3 2 1 25 Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: BIK Źródło: BIK 16 Narodowy Bank Polski

I I I I I I I I I I I I I 219 I I I I I I I I I I I I I 219 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.35. Luka/nadwyżka limitu RNS/MDM/ Mieszkanie na Start względem mediany transakcji w 6M - RP NBP, BGK Wykres 1.36. Luka/nadwyżka limitu RNS/MDM/ Mieszkanie na Start względem mediany transakcji w 1M - RP BGK 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP, BGK Źródło: NBP, BGK Uwaga: wykres 1.35 i 1.36 przedstawia procentowe niedopasowanie wysokości limitów cen mieszkań wyznaczonych w programie RNS (w latach -), MDM (w latach -) i Mieszkanie na Start (od 219) względem mediany transakcji cen lokali notowanych na poszczególnych regionalnych rynkach (według danych z bazy BaRN). Niedopasowanie liczone jest jako relacja limitu cen w programie RNS, MDM i Mieszkanie na Start, do mediany transakcji mieszkań. Wynik dodatni (powyżej czarnej osi) świadczy o wyższym poziomie limitów cen, które zostały wyznaczone w programie dla poszczególnych miast wojewódzkich, w porównaniu do cen mieszkań sprzedawanych w tych ośrodkach. Wynik ujemny wskazuje na zbyt niski poziom limitów przyjętych w programie RNS, MDM i Mieszkanie na Start w stosunku do poziomów cen sprzedawanych mieszkań. Budownictwo mieszkaniowe w 16 miastach wojewódzkich Rok był kolejny raz z rzędu korzystny dla sektora mieszkaniowego. W większości miast wojewódzkich utrzymały się pozytywne tendencje związane z wysoką skalą popytu, co przełożyło się na bardzo dobre, choć nieznacznie mniejsze w porównaniu do r. wyniki sprzedaży. Wzrosła zarówno liczba podmiotów reprezentujących podaż (deweloperów i firm budowlanych), jak też ich aktywność w zakresie pozyskiwania nowych kontraktów i rozpoczynania budów, zwłaszcza na mniejszych lokalnych rynkach. W r. w 16 miastach wojewódzkich inwestorzy otrzymali pozwolenia na wybudowanie ponad 92 tys. lokali (zaledwie o 53 mieszkania mniej od rekordu ustanowionego w r.). Pod względem liczby pozwoleń, nadal wyróżniały się duże ośrodki, w których inwestorzy pozyskali pozwolenia na wybudowanie ponad 66,6 tys. lokali (rok wcześniej ponad 69,5 tys.). Spośród nich na szczególną uwagę zasługuje Łódź i Poznań z największą w r. na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat liczbą mieszkań na budowę których wydano pozwolenia. W Warszawie liczba pozwoleń obejmująca budowę ponad 25 tys. lokali utrzymała się na wysokim poziomie, była wyższa o 4% w stosunku do r. (jednak w porównaniu do rekordowego pod tym względem roku r. była niższa o ok. 17%). W Gdańsku, Krakowie i Wrocławiu liczba mieszkań z pozwoleniami była również wysoka. Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 17

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych W porównaniu do r., jednak mniejsza, co wynikało z wysokiej bazy odniesienia. Biorąc pod uwagę dynamiki wzrostu liczby mieszkań, na które wydano pozwolenia, największe ich wartości zarejestrowano w grupie mniejszych miast. W pięciu ośrodkach: Białymstoku, Katowicach, Kielcach, Lublinie i Zielonej Górze inwestorzy pozyskali pozwolenia na realizację największej od kilkunastu lat liczby mieszkań. W kolejnych miastach, tj. Olsztynie, Opolu przyrost liczby lokali na które wydano pozwolenia w r. był wyższy w porównaniu do r. W Bydgoszczy, Rzeszowie i Szczecinie, podobnie jak w większych ośrodkach, liczba lokali z pozwoleniami w r. była również wysoka, ale w odniesieniu do rekordowego na tych rynkach r. niższa. Rok był również rekordowy pod względem liczby realizowanych nowych inwestycji. W miastach wojewódzkich inwestorzy rozpoczęli budowę ponad 83,7 tys. lokali, tj. o 3,7% więcej niż w r. Stanowiły one niemal 38% ogółu mieszkań w kraju, których proces produkcji został uruchomiony. Na większych rynkach: Łodzi, Warszawie i Wrocławiu skala rozpoczętych inwestycji była najwyższa od ponad 16 lat. W Krakowie, liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto utrzymała się na wysokim poziomie ponad 1 tys. lokali. W porównaniu do r. była jednak niższa o 5%, a w odniesieniu do rekordowego r. o 8%. W przypadku pozostałych większych ośrodków, tj. Gdańska i Poznania zarejestrowano mniejszą liczbę lokali z rozpoczętą budową w r. Wynikało to z wysokiej bazy odniesienia, w r. inwestorzy na tych rynkach uruchomili budowę rekordowej liczby lokali, odpowiednio ponad 8 tys. i 7,4 tys. W grupie mniejszych miast, tj. w Białymstoku, Katowicach, Kielcach, Szczecinie i Zielonej Górze proces produkcji nowych mieszkań w r. był również najwyższy w okresie ostatnich kilkunastu lat. Poza tymi miastami dodatnią dynamikę wzrostu w porównaniu do r. odnotowano także w Lublinie i Olszynie. Na pozostałych regionalnych rynkach wystąpił spadek, przy czym największy o ok. 12% - w Rzeszowie. W r. niemal 93% nowych inwestycji w miastach wojewódzkich zostało rozpoczętych przez inwestorów budujących na sprzedaż i wynajem. Ich aktywność w produkcji lokali, podobnie jak we wcześniejszych latach, była zróżnicowana w zależności od sytuacji na regionalnych rynkach. Udział mieszkań w budowie tych inwestorów w dalszym ciągu był najwyższy w grupie większych miast i wyniósł od ok. 87% w Łodzi do 97% w Warszawie i Wrocławiu. W przypadku mniejszych rynków, odnotowano w r. znaczny wzrost aktywności firm budujących na sprzedaż i wynajem, przez co udział lokali tych inwestorów wzrósł i wyniósł od 77% w Kielcach i Rzeszowie do 98% w Olsztynie. Efekty budownictwa mieszkaniowego określane na podstawie liczby mieszkań przekazanych do eksploatacji były również w r. najwyższe od kilkunastu lat. W ub.r. w Polsce oddano do użytkowania ponad 185 tys. mieszkań, z tego w miastach wojewódzkich ponad 71 tys. W grupie większych ośrodków wyróżniły się cztery rynki, tj. warszawski, wrocławski, łódzki i gdański. W miastach tych inwestorzy w r. przekazali do eksploatacji rekordową liczbę lokali od ponad 16 lat. W Krakowie i Poznaniu dynamika przyrostu nowego zasobu była niższa w porównaniu do r., wynikała z wysokiej bazy odniesienia. W mniejszych ośrodkach (z wyjątkiem Kielc, Lublina i Opola) efekty budownictwa mieszkaniowego mierzone liczbą mieszkań oddanych do 18 Narodowy Bank Polski

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych użytkowania były mniejsze w r. w porównaniu do r. Podobnie, jak we wcześniejszych latach, najwięcej lokali do zamieszkania udostępnili inwestorzy budujący na sprzedaż i wynajem. Udział mieszkań tych inwestorów, w przypadku większych rynków, wyniósł od 88% w Poznaniu do 97% we Wrocławiu. W mniejszych ośrodkach stanowił od 72% w Opolu do 87% w Białymstoku. Wskaźnik oddanych mieszkań na 1 ludności określający stopień przyrostu nowego zasobu w odniesieniu do liczby mieszkańców, pozostał zróżnicowany w miastach wojewódzkich. Powyżej dziesięciu lokali zarejestrowano jedynie w pięciu miastach (Gdańsku, Krakowie, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu), rok wcześniej w sześciu (ze stolicą województwa lubuskiego). Na pozostałych wojewódzkich rynkach wskaźnik wyniósł od ok. 3 w Katowicach do 8,7 w Zielonej Górze (w kraju stanowił 4,8 mieszkań na 1 ludności). Podobnie, jak w latach wcześniejszych, działające na lokalnych rynkach firmy deweloperskie, wnikliwie obserwowały preferencje nabywców lokali w celu dostosowania swojej oferty pod względem struktury wielkości mieszkań, liczby pokoi i ich funkcjonalności. W dalszym ciągu w większości ośrodków wojewódzkich budowane były mniejsze lokale, zwłaszcza w grupie większych miast. Średnia powierzchnia użytkowa mieszkania przekazanego do eksploatacji, w przypadku większych rynków w r. nie przekroczyła 6 mkw. Wyjątkową sytuację zarejestrowano jedynie w Poznaniu i Łodzi, w których przeciętna powierzchnia mieszkania wyniosła odpowiednio 63,1 mkw. i 7,9 mkw. Tylko w sześciu ośrodkach: Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie i Zielonej Górze w r., w porównaniu do r., odnotowano wzrost wskaźnika przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkania przekazanego do eksploatacji. Przy mniejszej powierzchni budowanych lokali, inwestorzy planowali większą liczbę pokoi, co potwierdzają rosnące wskaźniki liczby izb w mieszkaniu przekazanym do eksploatacji i malejące wskaźniki określające ich przeciętną powierzchnię. Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 19

22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.37. Mieszkania oddane do użytkowania na 1 ludności w 6M 16 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 1.38. Mieszkania oddane do użytkowania na 1 ludności w 1M 16 14 12 1 8 6 4 2 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Wykres 1.39. Mieszkania oddane do użytkowania na 1 zawartych małżeństw w 6M 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Wykres 1.4. Mieszkania oddane do użytkowania na 1 zawartych małżeństw w 1M 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Wykres 1.41. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania oddanego do użytkowania w 6M 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Wykres 1.42. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania oddanego do użytkowania w 1M 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra 2 Narodowy Bank Polski

22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 22 23 24 25 Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.43. Perspektywy budownictwa mieszkaniowego w 6M 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Mieszkania, na budowę których wydano pozwolenia Mieszkania, których budowę rozpoczęto Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: GUS Wykres 1.44. Perspektywy budownictwa mieszkaniowego w 1M 26 24 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Mieszkania, na budowę których wydano pozwolenia Mieszkania, których budowę rozpoczęto Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 21

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.45. Wskaźnik koniunktury produkcji mieszkań (w tys.) w 6M (mieszkania rozpoczęte minus mieszkania oddane) 11 9 7 5-1 13-3 -5-11 -9-7 Wykres 1.46. Wskaźnik koniunktury produkcji mieszkań (w tys.) w 1M (mieszkania rozpoczęte minus mieszkania oddane) 2,3 1,8 1,3,8,3 -,2 -,7-1,2-1,7 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: GUS Analiza danych zgromadzonych w bazie BaRN W całym r. zarejestrowano w bazie BaRN 1 blisko 43 tys. ofert oraz transakcji sprzedaży i najmu mieszkań tj. o 4,6% mniej niż w rekordowym r. (spadek dla ofert najmu i sprzedaży na obu rynkach razem wyniósł 7% względem roku poprzedniego, a dla transakcji najmu i sprzedaży wzrost o 1,7%; o blisko 5% udało się zwiększyć w roku bazę transakcji najmu względem roku ). W zakresie transakcji sprzedaży i najmu w bazie udało się zachować podobny udział rynku pierwotnego i wtórnego w odniesieniu do wszystkich rekordów w obu porównywanych latach). Podobnie jak w latach poprzednich, liczba zanotowanych transakcji była najwyższa w IV kw. W skali całego kraju w ostatnim kwartale r. transakcje sprzedaży mieszkań zawarte na rynku pierwotnym stanowiły 25,8% wszystkich zanotowanych w całym roku, a różnice w ilości transakcji pomiędzy poszczególnymi kwartałami wyrównują się. Pod względem liczby rekordów ogółem wprowadzonych do bazy dominuje Warszawa z 25,9% udziałem rekordów w bazie (spadek o,3 p.p. względem roku poprzedniego). Na kolejnych miejscach znalazły się Gdańsk (udział 11,6%) oraz Wrocław (udział 9,2%). Nadal nieco większą koncentrację obserwacji z największych rynków notuje się w przypadku rynku pierwotnego tylko 3 największe miasta stanowiły w r. 49,3% wszystkich rekordów. Rekordy z Warszawy stanowiły 27,7% wszystkich z rynku pierwotnego, Gdańsk 8,9% oraz Kraków 8,8%. Rynek najmu w bazie BaRN to blisko 25,8 tys. rekordów (rynek pierwotny i wtórny łącznie; wzrost o 18,6% względem roku poprzedniego) oraz blisko 5,5 tys. transakcji najmu (wzrost o 48,1%). Średnio w notowaniu w r. brało udział ok. 613 deweloperów (o ok. 4% więcej niż w r.) oraz blisko 8 pośredników (wzrost o ok. 8%). 1 Baza cen nieruchomości BaRN prowadzona jest przez Narodowy Bank Polski, zawiera dane o cenach mieszkań na rynku pierwotnym i wtórnym. Więcej informacji o badaniu na stronie internetowej NBP: http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/publikacje/rynek_nieruchomosci/ankieta.html. 22 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.47. Liczba rekordów w kwartałach w bazie BaRN 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Źródło: NBP Oferty mieszkań Oferty najmu Transakcje mieszkań Transakcje najmu Rynek mieszkań wg bazy BaRN W r. we wszystkich miastach wojewódzkich na rynku pierwotnym odnotowano wzrost cen mieszkań znajdujących się w ofercie oraz sprzedanych. Na koniec roku mediana ceny ofertowej, w porównaniu do analogicznego okresu r. była wyższa od 3,2% w Olsztynie do 16,2% w Gdańsku. W przypadku mediany ceny transakcyjnej nowych mieszkań największy wzrost zarejestrowano w Lublinie (o 13,6%), Białymstoku (o 13,4%), Katowicach (o 11,4%), Poznaniu i Warszawie (po ok. 1%), najniższy w Olsztynie o,1 % i Zielonej Górze o 1,4%. Podobne wyniki również obserwowano gdy pod uwagę wzięto zmiany średniej ceny transakcyjnej na rynku pierwotnym z wyłączeniem Gdańska oraz Białegostoku. Wzrost średniej ceny transakcyjnej w Gdańsku na koniec r. względem r. wyniósł 15,9% (wobec wzrostu mediany w analogicznym okresie o 5,3%, różnica 1,6 pp) a w Białymstoku wzrost średniej ceny w analogicznym okresie 17,4% (wobec wzrostu mediany o 13,4, różnica 4 pp). Wzrosty cen mieszkań zanotowano we wszystkich ośrodkach wojewódzkich na rynku wtórnym. Na koniec r. najwyższe wzrosty mediany ceny ofertowej względem analogicznego okresu roku poprzedniego obserwowane były w Gdańsku (o 21,8%), Katowicach (o 21,5%) oraz Zielonej Górze (o 16,%). Najniższy wzrost obserwowany był we Wrocławiu (o 3,5%), Bydgoszczy (o 6,8%) Lublinie (o 7,1%) oraz Poznaniu (o 7,4%). W przypadku mediany cen transakcyjnych dla miast wojewódzkich zanotowano jej średni wzrost o 11,2%. Największe wzrosty zanotowano ośrodkach: Łódź (wzrost o 23,5%), Gdańsk (17,2%) oraz Katowicach (15,6%) a najniższe we Wrocławiu i Lublinie (po 4,1%) oraz Kielcach (o 5,7%). Analizując średnioroczne ceny transakcyjne na rynku pierwotnym i wtórnym otrzymujemy nieco inne grupy miast pod względem zmiany ceny. Na rynku pierwotnym w r względem roku poprzedniego największe wzrosty zaobserwowano w Białymstoku (o 13,%), Gdańsku (o 12,2%) Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 23

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych oraz Lublinie (o 9,3%), a najniższe w Zielonej Górze (o 1,4%), Kielcach (o 4,2%) oraz Krakowie (o 4,5%). Na rynku wtórnym średnioroczne wzrosty ceny transakcyjnej w r. względem roku zanotowano na wszystkich lokalnych rynkach. Najniższa skala wzrostów cen obserwowana była w Lublinie (wzrost o 4,7%), Krakowie (o 5,9%) i Kielcach (o 6,3%) do najwyższych notowanych w Katowicach (wzrost o 12,5%), Łodzi (o 14,1%) oraz Gdańsku (o 14,7%) Najwyższe nominalne ceny zarówno na rynku pierwotnym jak i wtórnym notowane były na największych rynkach. W Warszawie na rynku pierwotnym na koniec r. mediana ceny transakcyjnej mieszkania ukształtowała się na poziomie 83 zł/mkw., w Gdańsku - 7229 zł/mkw., Krakowie - 7 zł/mkw., Poznaniu - 6825 zł/mkw. i Wrocławiu - 66 zł/mkw. Na rynku wtórnym najwyższą medianę cen transakcyjnych na koniec r. obserwowano w Warszawie (841 zł/mkw.), Gdańsku (734 zł/mkw.), Krakowie (6494 zł/mkw.) oraz Wrocław (679 zł/mkw). Dla 6 największych i najbardziej płynnych rynków zanotowano spadek okresu sprzedaży mieszkania na rynku wtórnym i ukształtowanie się tego wskaźnika średnio w roku na poziomie 145 dni (spadek o 29 dni). Dla wszystkich, 16 rynków w Polsce średnia ta wyniosła 14 dni i była niższa niż w r. o 18 dni. Rynek pierwotny mieszkań wg bazy BaRN Wykres 1.48. Mediana ceny ofert sprzedaży (zł/mkw.) w 6M - RP 1 8 6 4 Wykres 1.49. Mediana ceny transakcji sprzedaży w (zł/mkw.) 6M - RP 1 8 6 4 2 2 Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław 24 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.5. Mediana ceny ofert sprzedaży (zł/mkw.) w 1M - RP 8 7 6 5 4 3 2 Wykres 1.51. Mediana ceny transakcji sprzedaży (zł/mkw.) w 1M - RP 7 6 5 4 3 2 Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Uwaga do wykresu 1.51: procentowe niedopasowanie podaży (oferty deweloperskie mieszkań) i szacunkowego popytu (transakcje mieszkaniami) względem wielkości mieszkania, wg danych z bazy BaRN; niedopasowanie liczone jest jako relacja udziału mieszkań o powierzchni użytkowej do 5 mkw. będących w ofercie do udziału transakcji mieszkaniami o powierzchni do 5 mkw. (średnia z czterech ostatnich kwartałów). Wynik dodatni (powyżej czarnej kreski) świadczy o nadmiarze mieszkań o danej wielkości, ujemny natomiast o niedoborze. Analogiczne uwagi do wykresów 1.52 do 1.54 oraz 1.59 do 1.62. Wykres 1.52. Miernik dopasowania mieszkań o pow. <= 5 mkw. w 6M - RP 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% Wykres 1.53. Miernik dopasowania mieszkań o pow. <= 5 mkw. w 1M - RP 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 25

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.54. Miernik dopasowania mieszkań o pow. > 5 mkw. w 6M - RP Wykres 1.55. Miernik dopasowania mieszkań o pow. > 5 mkw. w 1M - RP 5% 4% 3% 2% 1% % -1% -2% -3% -4% -5% -6% -7% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% -2% % -4% -6% -8% -1% Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Rynek wtórny mieszkań wg bazy BaRN Wykres 1.56. Mediana ceny ofert sprzedaży (zł/mkw.) w 6M - RW 1 9 8 7 6 5 4 3 2 Wykres 1.57. Mediana ceny transakcji sprzedaży (zł/mkw.) w 6M - RW 95 85 75 65 55 45 35 25 15 Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Wykres 1.58. Mediana ceny ofert sprzedaży (zł/mkw.) w 1M - RW 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 1.59. Mediana ceny transakcji sprzedaży (zł/mkw.) w 1M - RW 55 45 35 25 15 Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra 26 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.6. Miernik dopasowania mieszkań o pow. <= 5 mkw. w 6M - RW Wykres 1.61. Miernik dopasowania mieszkań o pow. <= 5 mkw. w 1M - RW 4% 2% % -2% -4% -6% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% -8% Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Wykres 1.62. Miernik dopasowania mieszkań o pow. > 5 mkw. w 6M - RW Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP Wykres 1.63. Miernik dopasowania mieszkań o pow. > 5 mkw. w 1M - RW 2% 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % -2% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % -2% Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Wykres 1.64. Średni czas sprzedaży mieszkań w 6M - RW Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP Wykres 1.65. Średni czas sprzedaży mieszkań w 1M - RW 27 24 21 18 15 12 9 6 3 4 35 3 25 2 15 1 5 Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 27

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Rynek najmu mieszkań według bazy BaRN Średnie stawki ofertowe i transakcyjne najmu na koniec r. na większości rynków wzrosły względem końca roku poprzedniego. W przypadku stawek ofertowych zanotowano przeciętny wzrost na poziomie 4,%. Spadek średniej stawki ofertowej zarejestrowano w Kielcach (o 1,8%), Lublinie (o 5,9%), Poznaniu (o 2,2%), Rzeszowie (o 1,3%) oraz Opolu (o,8%) i był on słabszy niż średni wzrost stawek transakcyjnych najmu średni dla miast wojewódzkich w kraju to 1,4%). Spadki stawek transakcyjnych najmu zanotowano w Lublinie oraz Rzeszowie. Wykres 1.66. Średnie ofertowe stawki najmu (zł/mkw.) w 6M 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 Wykres 1.67. Średnie transakcyjne stawki najmu (zł/mkw.) w 6M 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: NBP Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Rynek domów jednorodzinnych w miastach wojewódzkich Efekty budownictwa domów jednorodzinnych w r. były nieznacznie gorsze niż w rok wcześniej 2 : spadek w skali Polski ok. 1% (w 16 miastach wojewódzkich łącznie spadek o ok. 2%, w Warszawie blisko 6%). Wzrost efektów budownictwa jednorodzinnego był rekordowy w r. w Zielonej Górze (wzrost r/r o 28%), dobry w Krakowie, Rzeszowie i Wrocławiu: wzrost 15-16% oraz Gdańsku i Lublinie i Łodzi (wzrost 4-6%). W r. wzrosły ceny transakcyjne i ofertowe domów jednorodzinnych w miastach wojewódzkich. W największych miastach: Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu ceny transakcyjne wzrosły średnio o 5-6% r./r. 2 Należy wziąć pod uwagę, że w r. odnotowano rekordowy poziom budownictwa domów jednorodzinnych w wielu miastach. 28 Narodowy Bank Polski

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Tabela 1. Zasób budynków jednomieszkaniowych i gospodarstwa domowe wg NSP POLSKA w tym: Wyszczególnienie Liczba budynków jednomieszkaniowych Liczba gospodarstw domowych Udział gospodarstw domowych mieszkających w budynkach jednomieszkaniowych 4 761 924 13 567 999 35% Białystok 15 738 118 752 13% Bydgoszcz 14 279 145 756 1% Gdańsk 16 547 189 174 9% Katowice 1 8 134 199 8% Kielce 1 815 79 643 14% Kraków 29 97 32 926 9% Lublin 14 761 144 444 1% Łódź 26 292 324 891 8% Olsztyn 6 37 75 43 8% Opole 7 94 51 469 14% Poznań 28 38 232 567 12% Rzeszów 15 198 69 182 22% Sopot 944 18 298 5% Szczecin 16 222 17 273 1% Warszawa 54 258 774 611 7% Wrocław 24 262 272 981 9% Źródło: GUS Wykres 1.68. Efekty budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego w 6M i w Polsce(prawa skala) BMJ oddane do użytkowania Wykres 1.69. Efekty budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego w 6M i w Polsce(prawa skala) BMJ oddane do użytkowania 9 8 7 6 5 4 3 2 8 76 72 68 64 6 56 52 5 4 3 2 1 Źródło: GUS Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Polska Źródło: GUS Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 29

Procesy konwergencji i różnicowania rynków lokalnych Wykres 1.7. Średnia cena domu jednorodzinnego RWO w 6M Wykres 1.71. Średnia cena domu jednorodzinnego RWO w 1M 14 8 12 1 8 7 6 5 6 4 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Zielona Góra Źródło: NBP Wykres 1.72. Średnia cena domu jednorodzinnego RWT w 6M Źródło: NBP Wykres 1.73. Średnia cena domu jednorodzinnego RWT w 1M 11 1 9 8 7 6 5 4 6 5 4 3 Gdańsk Kraków Łódź Poznań Warszawa Wrocław Białystok Bydgoszcz Katowice Kielce Lublin Olsztyn Opole Rzeszów Szczecin Źródło: NBP Wykres 1.74. Indeks zmian średniej ceny domu jednorodzinnego 16 wybranych miast RWO (=1) 115 Źródło: NBP Wykres 1.75. Indeks zmian średniej ceny domu jednorodzinnego 16 wybranych miast RWT (=1) 115 11 15 1 95 9 11 15 1 95 Źródło: NBP Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Wrocław, Zielona Góra Źródło: NBP Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Wrocław, Zielona Góra 3 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Białystok 2. Białystok 2.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 2.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 2.1. Czynniki demograficzne w Białymstoku Liczba Przyrost Saldo Zmiany l. Wg stanu ludności naturalny migracji ludności na koniec: w liczbach bezwzględnych Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 295282 333-279 54 1367 1,1 -,9 4,6 295459 483 35 518 1448 1,6,1 4,9 295981 538-235 33 1471 1,8 -,8 5, 296628 751 5 81 1592 2,5,2 5,4 297288 12-25 995 1466 3,4 -,1 4,9 297459 794-331 463 147 2,7-1,1 4,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Wykres 2.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Białegostoku (w tys. osób) 298 297 296 295 294 293 292 291 29 289 288 Wykres 2.2. Relacje demograficzne w Białymstoku (na 1 ludności) 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, Małżeństwa Saldo migracji Przyrost naturalny Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Tabela 2.2. Gospodarstwa domowe w Białymstoku Gospodarstw a domow e Gospodarstwa domowe i ludność (liczba) Udział (w %) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 115492 118752 1% 1% w tym z 1 osobą 37692 3556 33% 3% w tym z 2 osobami 2656 32918 23% 28% w tym z 3 osobami 2242 24343 19% 2% w tym z 4 osobami 19632 18247 17% 15% w tym z 5 i więcej osobami 9242 8188 8% 7% Ludność w gospodarstw ach 286224 29198 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,48 2,46 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniowym 1,15 1,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 31

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Białystok Tabela 2.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Białymstoku Udział ludności (w %) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 65, 16,9 18,1 64,4 16,9 18,7 63,7 17, 19,3 63, 17,1 19,9 62, 17,4 2,5 61,1 17,7 21,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Wykres 2.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Białymstoku (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 2.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Białymstoku (zł/miesiąc) 5 2 4 9 4 6 4 3 4 3 7 3 4 3 1 2 8 2 5 2 2 1 9 Białystok Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Białystok Polska Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Wykres 2.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Białymstoku (mkw.) Wykres 2.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Białymstoku (krotność przec. mies. wynagr.),95,85,75,65,55,45,35 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Białymstoku Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Białymstoku 32 Narodowy Bank Polski

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 25 Białystok Wykres 2.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Białymstoku (mkw.) 8, 75, 7, 65, 6, 55, 5, 45, 4, 35, Wykres 2.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Białymstoku (mln zł)* 6 5 4 3 2 1 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Białymstoku *Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 2.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 2.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Białymstoku Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 122593 12435 126357 12889 1392 13219 - mieszkania na 1 ludności 415 421 427 432 438 444 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 7439 7556 7691 7815 796 895 - przeciętna (m kw.) 6,7 6,8 6,9 61, 61,2 61,3 -na osobę (m kw.) 25,2 25,6 26, 26,3 26,8 27,2 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,6 3,6 3,6 3,6 3,6 3,6 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,4 2,4 2,3 2,3 2,3 2,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku 2.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 2.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Białymstoku L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 1 1 1 1 1 14 2 Biura pośredników 87 9 9 9 9 9 3 Kancelarie notarialne 25 25 25 26 3 3 4 Biura rzeczoznaw ców 45 5 5 5 5 52 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 1 1 1 1 1 1 6 Wspólnoty mieszkaniow e 43 45 47 5 52 55 Źródło: szacunki NBP O/O w Białymstoku na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 2.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Białymstoku Liczba umów 2371 2565 298 333 385 4328 Wartość w mln zł 469,26 56,43 58,76 81,67 864, 124,62 Źródło: szacunki NBP O/O w Białymstoku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 33

Białystok Tabela 2.7. Budownictwo mieszkaniowe w Białymstoku Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 1366 1275 2141 1466 1742 3596 - indyw idualne 29 185 382 298 395 2 - na sprzedaż lub w ynajem 986 19 1727 1168 1347 3396 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1324 231 1893 1514 257 3438 - indyw idualne 152 142 176 22 231 221 - na sprzedaż lub w ynajem 1172 1889 1717 1312 229 3217 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 1574 1736 288 1795 233 1927 - indyw idualne 152 179 19 177 152 187 - spółdzielcze - na sprzedaż lub w ynajem 1422 1459 1828 1448 1849 1673 - społeczne czynszow e 38 69 24 - komunalne 6 7 11 32 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku Tabela 2.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Białymstoku Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 1574 1736 288 1795 233 1927 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 17,9 119,1 136,7 13,7 147, 134,9 - na 1 ludności 5,3 5,9 7,1 6,1 6,8 6,5 - na 1 zaw. małżeństw 1151 1199 1419 1128 1387 1311 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -27-288 -617-23 -567-457 - na 1 ludności -,7 -,97-2,8 -,68-1,91-1,54 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 68,6 68,6 65,5 72,8 72,3 7, Liczba izb oddanych 532 5631 6488 586 6671 622 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,2 3,2 3,1 3,2 3,3 3,2 Przec. pow. izby (m kw.) 21,5 21,2 21,1 22,5 22, 21,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku 34 Narodowy Bank Polski

Białystok Tabela 2.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Białymstoku Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hedoniczna (trans.) Rynek w tórny - najem średnia I 4965 461 4576 3899 447 22,4 II 4936 4428 4546 3728 4383 23,1 III 4949 4526 452 3755 44 23,8 IV 4938 4493 4494 367 4363 25,2 I 4856 451 451 3712 434 23,6 II 484 4488 445 3685 4472 23,7 III 4885 4431 4443 371 4453 23,9 IV 499 457 4445 372 4482 23,1 I 4881 4526 4423 3665 4454 24, II 4838 466 4463 3745 4397 24, III 479 4613 442 3857 4393 26,3 IV 4886 4519 4456 389 443 25,5 I 485 4594 4488 3986 4433 25,5 II 4832 4615 4536 4 4281 25,3 III 4684 4596 4578 3933 439 27,8 IV 477 455 4568 478 4357 26,5 I 4844 4612 458 415 4373 26,2 II 4874 4687 4597 44 4452 28,2 III 596 4463 4597 3998 4364 25, IV 566 4587 4746 4199 435 27,1 I 595 4944 4921 4254 4381 26,2 II 5236 552 559 4495 4323 28,3 III 541 5351 5134 4682 447 29, IV 5569 5385 5333 4712 4389 3,4 I 219 564 5422 5718 4896 4396 31,5 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 35

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Białystok Tabela 2.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Białymstoku Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 1,3 15,8 99,8 12,7 11,2 14, 1,7 96,9 9,6 98,2 II 99,4 96,1 99,3 95,6 99,5 14,3 11, 97,3 92,8 99,4 III 1,3 12,2 99,4 1,7 1,4 98,8 1,4 98,5 89,9 98,8 IV 99,8 99,3 99,4 97,7 99,2 99,7 13,1 98,1 96,7 1,2 I 98,3 1,2 1,4 11,1 99,5 97,8 97,6 98,6 95,2 98,5 II 99,7 99,7 98,7 99,3 13, 98,1 11,4 97,9 98,8 12, III 1,9 98,7 99,8 1,4 99,6 98,7 97,9 98,3 98,6 11,2 IV 1,5 13,1 1, 1, 1,7 99,4 11,7 98,9 1,9 12,7 I 99,4 99, 99,5 99, 99,4 1,5 1,6 98,1 98,7 12,6 II 99,1 11,8 1,9 12,2 98,7 1, 12,6 1,3 11,6 98,3 III 99, 1,2 98,6 13, 99,9 98,1 14,1 99,1 14,2 98,7 IV 12, 98, 11,2 1,9 1,2 99,5 98,9 1,2 15,1 98,2 I 99,3 11,7 1,7 12,5 1,7 99,4 11,5 11,5 18,8 99,5 II 99,6 1,5 11,1 1,4 96,6 99,9 1,2 11,6 16,8 97,4 III 96,9 99,6 1,9 98,3 1,7 97,8 99,6 14, 12, 98,1 IV 1,5 98, 99,8 13,7 11,1 96,3 99,7 12,5 14,8 99, I 12,9 12,4 1,3 98,5 1,4 99,9 1,4 12, 1,7 98,6 II 1,6 11,6 1,4 1,6 11,8 1,9 11,6 11,3 11, 14, III 14,6 95,2 1, 99, 98, 18,8 97,1 1,4 11,7 11,3 IV 99,4 12,8 13,2 15, 98,6 17,6 11,8 13,9 13, 98,8 I 1,6 17,8 13,7 11,3 11,8 15,2 17,2 17,4 16, 1,2 II 12,8 12,2 12,8 15,7 98,7 17,4 17,8 11,1 111,3 97,1 III 13,2 15,9 11,5 14,2 11,9 16, 119,9 111,7 117,1 11, IV 13,1 1,6 13,9 1,6 99,6 19,9 117,4 112,4 112,2 12, I 219 11,3 1,7 17,2 13,9 1,2 11,7 19,7 116,2 115,1 1,3 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku 2.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 2.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) Wykres 2.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 3 2 9 8 7 6 5 4 3 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku 36 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Białystok Wykres 2.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 2.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 2.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% -1% -12% Wykres 2.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 4 3 2 1-1 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku wskaźnik pozwolenia na budowę Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Białymstoku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 37

zasób w 22 r. I III I III I III I III I III I III I 219 zasób w 22 r. I III I III I III I III I III I III I 219 III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Białystok Wykres 1.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 8% 6% 4% 2% % ziemia + zagosp.terenu koszty budowy koszty ogólne Źródło: NBP, Sekocenbud projekt koszt kredytu zysk deweloperski 2.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 2.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 2.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna średnia limit RNS/MDM maksymalna mediana minimalna maksymalna średnia hedoniczna mediana limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku 38 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Białystok Wykres 2.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 2.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 39

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Białystok Wykres 2.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 2.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 7 6 5 4 3 2 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 7 6 5 4 3 2 1 1 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku Wykres 2.32. Szacowany średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Białymstoku (liczba dni) 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Białymstoku 4 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Bydgoszcz 3. Bydgoszcz 3.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 3.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 3.1. Czynniki demograficzne w Bydgoszczy Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 359428-68 -986-1594 1564-1,7-2,7 4,4 357652-424 -197-1521 1699-1,2-3,1 4,8 355645-619 -118-1727 176-1,7-3,1 4,9 353938-461 -811-1272 1737-1,3-2,3 4,9 352313-446 -889-1335 1848-1,3-2,5 5,2 35178-879 -156-1935 1855-2,5-3, 5,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Wykres 3.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Bydgoszczy (w tys. osób) 38 37 36 35 34 33 32 31 3 Źródło: Urząd Statystyczny w Białymstoku; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 3.2. Relacje demograficzne w Bydgoszczy (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Tabela 3.2. Gospodarstwa domowe w Bydgoszczy Gospodarstw a domow e Gospodarstw a domow e i ludność (liczba) Udział (w %) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 14452 145756 1% 1% w tym z 1 osobą 39188 39888 27% 27% w tym z 2 osobami 3818 43942 26% 3% w tym z 3 osobami 31667 3756 22% 21% w tym z 4 osobami 24849 2581 17% 14% w tym z 5 i w ięcej osobami 169 1589 7% 7% Ludność w gospodarstw ach 367735 361782 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,54 2,48 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,12 1,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 41

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Bydgoszcz Tabela 3.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Bydgoszczy Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 62,7 15,7 21,6 61,9 15,7 22,4 61,2 15,7 23,1 6,4 15,7 23,9 59,5 15,8 24,7 58,7 16, 25,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Wykres 3.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Bydgoszczy (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 Bydgoszcz Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 3.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Bydgoszczy (zł/miesiąc) 5 1 4 8 4 5 4 2 3 9 3 6 3 3 3 2 7 2 4 2 1 1 8 Bydgoszcz Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Polska Wykres 3.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Bydgoszczy (mkw.) 1,5,95,85,75,65,55,45,35 Wykres 3.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Bydgoszczy (krotność przec. mies. wynagr.) 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 42 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Bydgoszcz Wykres 3.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Bydgoszczy (mkw.) 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Wykres 3.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Bydgoszczy (mln zł)* 9 8 7 6 5 4 3 2 1 *Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 3.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 3.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Bydgoszczy Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 145964 147128 14855 14891 1539 151448 - mieszkania na 1 ludności 46 411 416 421 427 432 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 8447 8514 8572 8622 871 8778 - przeciętna (m kw.) 57,9 57,9 57,9 57,9 57,9 58, -na osobę (m kw.) 23,5 23,8 24,1 24,4 24,7 25,1 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,5 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,5 2,4 2,4 2,4 2,3 2,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, r. szacunek NBP O/O w Bydgoszczy 3.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 3.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Bydgoszczy L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 25 29 29 29 3 3 3 2 Pośrednicy/agencje nieruchomości 312 312 312 31 31 31 31 3 Kancelarie notarialne 34 31 31 31 31 42 33 4 Rzeczoznawcy majątkowi 87 91 96 96 96 96 98 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 2 2 2 18 18 18 18 6 Wspólnoty mieszkaniowe 1491 1533 1575 1629 1668 175 1745 Źródło: szacunki NBP O/O w Bydgoszczy na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 3.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Bydgoszczy Liczba umów 364 3445 382 3214 382 3957 4185 Wartość w mln zł 671,26 653,73 595,46 628,72 833,58 868,92 944,38 Źródło: szacunki NBP O/O w Bydgoszczy Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 43

Bydgoszcz Tabela 3.7. Budownictwo mieszkaniowe w Bydgoszczy Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 717 174 175 1497 316 276 - indyw idualne 121 156 127 135 13 161 - na sprzedaż lub w ynajem 596 1548 1623 1362 293 1824 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 124 128 1129 1261 287 1929 - indyw idualne 19 12 94 17 139 129 - na sprzedaż lub w ynajem 195 12 988 1132 1 867 1 715 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 144 1225 94 864 1 432 1 139 - indyw idualne 11 81 71 48 89 69 - spółdzielcze 17 116 - na sprzedaż lub w ynajem 836 116 766 816 1 14 91 - społeczne czynszow e 64 38 13 22 44 - komunalne 47 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, dane od r. wg nowej definicji Tabela 3.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Bydgoszczy Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 144 1225 94 864 1432 1139 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 72,2 73,4 59,8 51,4 9,6 67,3 - na 1 ludności 2,9 3,4 2,6 2,4 4,1 3,3 - na 1 zaw. małżeństw 668 721 534 497 775 614 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem 52 474 82 873 416 716 - na 1 ludności 1,45 1,33 2,31 2,47 1,18 2,4 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 69,2 59,9 63,6 59,4 63,3 59,1 Liczba izb oddanych 326 3564 288 2493 4186 334 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,1 2,9 3, 2,9 2,9 2,9 Przec. pow. izby (m kw.) 22,2 2,6 21,3 2,6 21,7 2,4 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy 44 Narodowy Bank Polski

Bydgoszcz Tabela 3.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Bydgoszczy Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hed. (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 4934 4855 3639 3434 364 II 5131 4815 3713 3349 3667 2,5 III 5185 4896 367 3357 3687 IV 5279 4528 3736 343 3682 19,5 I 54 461 419 3342 374 II 4951 488 3536 3416 379 III 51 4797 3758 3514 3685 22,3 IV 5149 4618 383 345 374 22,8 I 52 4619 3685 3531 3757 II 592 472 3765 3567 3756 23,5 III 5121 4745 3949 3573 3723 28,5 IV 588 4819 3774 3562 3737 23,2 I 5148 4831 3875 3574 373 26,4 II 5153 4834 3834 3715 3765 24,6 III 5246 4954 399 3692 3693 25,7 IV 525 4852 448 3782 3797 27,5 I 5289 4971 4123 3779 3751 26,8 II 5397 4945 4195 3792 3691 27,9 III 628 533 4285 3987 3826 3,5 IV 641 5177 4328 44 383 29,1 I 6196 5635 446 412 3866 27,9 II 6123 543 4488 4181 393 28,1 III 6227 5393 4526 443 3985 29,4 IV 6427 5429 4684 456 3986 31,7 I 219 639 5911 4789 461 3852 31, Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 45

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Bydgoszcz Tabela 3.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Bydgoszczy Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek w tórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek w tórny trans. hedon. (trans.) I 13,1 15,2 93,7 11,9 11,3 11,8 17,4 93,7 98, 11,5 II 14, 99,2 12, 97,5 1,7 15,8 12,8 94,4 97,7 12,2 III 11,1 11,7 97,1 1,2 1,5 16,7 18,8 1, 98,6 12, IV 11,8 92,5 13,6 11,4 99,9 11,3 98,1 96,2 1,9 12,5 I 95,5 11,6 17,6 98,2 1,6 12,1 94,8 11,4 97,3 11,8 II 98,2 14,5 88, 12,2 1,1 96,5 99,9 95,2 12, 11,1 III 13, 99,8 16,3 12,9 99,4 98,4 98, 14,2 14,7 99,9 IV 11, 96,3 11,9 98,2 1,5 97,5 12, 12,5 11,4 1,6 I 11, 1, 96,2 12,3 11,4 13,2 1,4 91,7 15,7 11,4 II 97,9 12,2 12,2 11, 1, 12,8 98,2 16,5 14,4 11,3 III 1,6 1,5 14,9 1,2 99,1 1,4 98,9 15,1 11,7 11, IV 99,4 11,6 95,6 99,7 1,4 98,8 14,4 98,5 13,2 1,9 I 11,2 1,2 12,7 1,3 99,8 99, 14,6 15,2 11,2 99,3 II 1,1 1,1 98,9 13,9 1,9 11,2 12,4 11,8 14,1 1,2 III 11,8 12,5 12, 99,4 98,1 12,4 14,4 99, 13,3 99,2 IV 1,1 97,9 13,6 12,4 12,8 13,2 1,7 17,3 16,2 11,6 I 1,7 12,5 11,9 99,9 98,8 12,7 12,9 16,4 15,7 1,6 II 12, 99,5 11,7 1,3 98,4 14,7 12,3 19,4 12,1 98, III 111,7 17,8 12,1 15,1 13,7 114,9 17,6 19,6 18, 13,6 IV 1,2 97,1 11, 1,4 99,4 115,1 16,7 16,9 15,9 1,2 I 12,6 18,8 13, 12,4 11,7 117,1 113,4 18,2 18,5 13,1 II 98,8 95,9 1,6 11,9 11,7 113,5 19,3 17, 11,3 16,5 III 11,7 99,8 1,8 16, 11,4 13,3 11,2 15,6 111,1 14,2 IV 13,2 1,7 13,5 12,9 1, 16,4 14,9 18,2 113,9 14,8 I 219 98,2 18,9 12,2 1,9 96,6 11,8 14,9 17,4 112,2 99,6 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy 3.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 3.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 3.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy 46 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Bydgoszcz Wykres 3.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 3.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 3.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 4% 2% Wykres 3.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 4 3 % -2% -4% -6% 2 1-1 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy wskaźnik pozwolenia na budowę Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 47

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Bydgoszcz Wykres 3.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 3.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 3.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 3.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 1 8 6 4 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy minimalna maksymalna średnia hedoniczna mediana limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 3.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy 48 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Bydgoszcz Wykres 3.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 3.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 spółdzielcze własność spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 Wykres 3.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 49

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Bydgoszcz Wykres 3.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 3 5 2 5 1 5 Wykres 3.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 3 5 2 5 1 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 7 6 5 4 3 2 1 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 7 6 5 4 3 2 1 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy Wykres 3.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Bydgoszczy (liczba dni) 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Bydgoszczy 5 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Katowice 4. Katowice 4.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 4.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 4.1. Czynniki demograficzne w Katowicach Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 34362-976 -136-2282 1395-3,2-4,3 4,6 31834-883 -116-1899 1416-2,9-3,4 4,7 29991-129 -989-1525 -3,4-3,3 5,1 298111-75 -837-1587 1559-2,5-2,8 5,2 296262-941 -72-1661 1463-3,2-2,4 4,9 29451-841 -752-1593 1552-2,9-2,6 5,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach Wykres 4.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Katowic (w tys. osób) 34 32 3 28 26 24 22 2 Wykres 4.2. Relacje demograficzne w Katowicach (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, Małżeństwa Saldo migracji Przyrost naturalny Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach Tabela 4.2. Gospodarstwa domowe w Katowicach Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 135579 134199 1% 1% w tym z 1 osobą 4372 43926 32% 33% w tym z 2 osobami 36168 39472 27% 29% w tym z 3 osobami 27635 27479 2% 2% w tym z 4 osobami 242 16754 15% 12% w tym z 5 i w ięcej osobami 7636 6568 6% 5% Ludność w gospodarstw ach 321663 38283 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,37 2,3 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,8,97 Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 51

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Katowice Tabela 4.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Katowicach Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63,1 14,4 22,5 62,5 14,3 23,2 61,7 14,4 23,9 6,9 14,5 24,6 6,1 14,7 25,2 59,3 14,9 25,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach Wykres 4.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Katowicach (%; P. oś) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Katowice Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 4.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Katowicach (zł/miesiąc) 6 1 5 6 5 1 4 6 4 1 3 6 3 1 2 6 2 1 Katowice Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach Polska Wykres 4.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Katowicach (mkw.) 1,8 Wykres 4.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Katowicach (krotność przec. mies. wynagr.) 13 1,6 1,4 1,2 1,,8,6 12 11 1 9 8 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Katowicach Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Katowicach 52 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Katowice Wykres 4.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Katowicach (mkw.) 22, 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, Wykres 4.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Katowicach (mln zł)* 7 6 5 4 3 2 1 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Katowicach * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 4.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 4.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Katowicach Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 1387 139954 14145 142681 14424 14598 - mieszkania na 1 ludności 456 464 47 479 487 493 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 837 8393 8461 8568 8667 8733 - przeciętna (m kw.) 59,9 6, 6, 6,1 6,1 6,2 -na osobę (m kw.) 27,3 27,8 28,2 28,7 29,3 29,7 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,4 3,3 3,3 3,3 3,3 3,3 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,2 2,2 2,1 2,1 2,1 2, Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach 4.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 4.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Katowicach L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 4 4 4 4 4 45 2 Biura pośredników 9 9 85 85 7 8 3 Kancelarie notarialne 26 3 33 39 39 39 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 25 25 26 27 35 34 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 22 22 22 23 23 24 6 Wspólnoty mieszkaniowe...... Źródło: szacunki NBP O/O w Katowicach na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 4.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Katowicach Liczba umów 2279 35 3136 2949 2754 3159 Wartość w mln zł 393,93 327,14 578,14 57,3 479,52 77,9 Źródło: na podstawie danych otrzymanych z Izby Skarbowej w Katowicach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 53

Katowice Tabela 4.7. Budownictwo mieszkaniowe w Katowicach Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 16 7 188 1617 3289 3681 - indyw idualne 159 171 233 22 185 121 - na sprzedaż lub w ynajem 747 529 1462 1395 328 3517 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1334 625 1365 1795 1427 316 - indyw idualne 124 125 175 231 222 87 - na sprzedaż lub w ynajem 121 423 119 1444 171 319 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 51 1314 1159 1675 1642 894 - indyw idualne 113 13 82 18 83 8 - spółdzielcze 128 2 - na sprzedaż lub w ynajem 239 1211 17 1567 142 74 - społeczne czynszow e 55 52 11 - komunalne 3 15 67 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach Tabela 4.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Katowicach Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 51 1314 1159 1675 1642 894 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 47,9 9,2 73,2 11,5 16,3 65,6 - na 1 ludności 1,7 4,4 3,9 5,6 5,5 3, - na 1 zaw. małżeństw 366 928 76 174 1122 576 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem 885 12 366-116 -179 658 - na 1 ludności 2,9,3 1,2 -,4 -,6 2,2 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 93,9 68,6 63,2 66, 64,7 73,4 Liczba izb oddanych 1897 3968 3425 487 4754 2771 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,7 3, 3, 2,9 2,9 3,1 Przec. pow. izby (m kw.) 25,2 22,7 21,4 23, 22,4 23,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach 54 Narodowy Bank Polski

Katowice Tabela 4.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Katowicach Rynek Rynek pierwotny Rynek wtórny w tórny - najem Notow anie Staw ka hedon. ofertow a trans. ofertow a trans. średnia (trans.) I 5526 514 3955 3116 334 32,5 II 5817 5232 41 3222 3389 25,3 III 5898 467 3973 3254 3362 31, IV 5456 4529 3928 331 3394 3,4 I 5531 4532 3915 3378 335 29, II 562 4974 446 3339 3316 27,2 III 5397 515 427 3563 3221 26,8 IV 5545 497 3918 3348 3348 25,9 I 563 4795 3928 3542 3284 26,3 II 5632 4898 3978 3444 3199 29,8 III 559 53 3936 3434 3353 28,1 IV 5511 549 399 3442 33 27,7 I 5424 53 392 3531 3387 28,8 II 5372 4868 3971 35 3337 28,5 III 5365 5173 3988 3636 3386 29,6 IV 5293 538 3957 3577 3395 29,6 I 5362 5114 3929 3528 333 31, II 5383 595 3945 3551 348 28,6 III 5439 5226 3899 385 3279 33,8 IV 5479 5266 413 3698 3344 29,2 I 5377 5217 4315 3981 3344 29,6 II 578 5464 4146 418 3366 32,9 III 5845 5487 4173 424 3419 32,7 IV 6274 5846 4734 42 3474 34,2 I 219 6418 6539 4953 4438 333 34,1 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 55

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Katowice Tabela 4.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Katowicach Notow anie Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika kw./kw. ofert. Rynek w tórny trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek w tórny trans. hedon. (trans.) I 13,9 89,8 95,6 92,8 96,3 116,6 19,1 97,6 93,9 99,2 II 15,3 12,5 11,1 13,4 12,6 18,7 117,8 97,1 94,8 97,7 III 11,4 89,3 99,3 11, 99,2 19, 93,3 97,9 96,5 1,2 IV 92,5 97, 98,9 11,4 11, 12,6 79,7 94,9 98,3 98,9 I 11,4 1,1 99,7 12,3 98,7 1,1 88,8 99, 18,4 11,4 II 11,3 19,8 13,3 98,9 99, 96,3 95,1 11,1 13,6 97,8 III 96,3 1,8 99,5 16,7 97,1 91,5 17,4 11,4 19,5 95,8 IV 12,7 97,8 97,3 94, 14, 11,6 18,3 99,7 11,4 98,6 I 11,5 97,7 1,3 15,8 98,1 11,8 15,8 1,3 14,9 98, II 1, 12,2 11,3 97,2 97,4 1,5 98,5 98,3 13,1 96,5 III 97,8 12,2 98,9 99,7 14,8 12,1 99,8 97,7 96,4 14,1 IV 1, 1,9 99,3 1,2 98,4 99,4 12,9 99,8 12,8 98,6 I 98,4 99,6 1,3 12,6 12,6 96,3 14,9 99,8 99,7 13,1 II 99, 96,8 11,3 99,1 98,5 95,4 99,4 99,8 11,6 14,3 III 99,9 16,3 1,4 13,9 11,5 97,4 13,4 11,3 15,9 11, IV 98,7 97,4 99,2 98,4 1,3 96, 99,8 11,2 13,9 12,9 I 11,3 11,5 99,3 98,6 98,1 98,9 11,7 1,2 99,9 98,3 I I 1,4 99,6 1,4 1,7 14,5 1,2 14,7 99,3 11,5 14,3 II I 11, 12,6 98,8 17,2 94,2 11,4 11, 97,8 14,6 96,8 IV 1,8 1,8 12,9 97,2 12, 13,5 14,5 11,4 13,4 98,5 I 98,1 99,1 17,5 17,6 1, 1,3 12, 19,8 112,9 1,4 II 17,5 14,7 96,1 1,9 1,7 17,4 17,2 15,1 113,1 96,7 III 11,1 1,4 1,6 14,6 11,6 17,5 15, 17, 11,5 14,3 IV 17,3 16,5 113,4 99,9 11,6 114,5 111, 118, 113,6 13,9 I 219 12,3 111,9 14,6 15,7 95,8 119,4 125,3 114,8 111,5 99,6 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach 4.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 4.9. 3.9. Ceny Ceny mieszkań mieszkań RPO (zł/mkw., RPO (zł/mkw., maksymalna P. oś) P. oś) 8 7 6 5 4 3 14 14 12 12 1 1 8 6 4 2 2 Wykres 4.1. 3.1. Ceny Ceny mieszkań mieszkań RPT (zł/mkw., RPT (zł/mkw., maksymalna P. oś) P. oś) 9 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 12 12 1 1 8 8 6 6 4 4 2 2 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach. średnia średnia mediana mediana minimalna minimalna limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start limit maksymalna RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach. 56 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Katowice Wykres 4.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 4.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 8% 6% 4% 2% % -2% 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 3 2 1-4% -6% -1 <=5 m kw. >5 m kw. wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Katowicach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 57

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Katowice Wykres 4.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 4.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 4.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 16 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 4.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 minimalna średnia limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach maksymalna mediana Wykres 4.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna średnia hedoniczna Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach maksymalna mediana limit RNS/MDM Wykres 4.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach 58 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Katowice Wykres 4.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 4.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach własność Wykres 4.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach własność Wykres 4.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 59

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Katowice Wykres 4.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 2 5 Wykres 4.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 2 5 1 5 1 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach Wykres 4.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Katowicach (liczba dni) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Źródło: badanie NBP O/O w Katowicach 6 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Kielce 5. Kielce 5.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 5.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 5.1. Czynniki demograficzne w Kielcach Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 19987-265 -875-168 863-1,3-4,4 4,3 198857-223 -579-113 863-1,1-2,9 4,3 19846-336 -652-811 859-1,7-3,3 4,3 19774-278 -222-342 97-1,4-1,1 4,6 19684-166 -57-9 88 -,8-2,9 4,5 195774-326 -582-13 93-1,7-3, 4,6 Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Wykres 5.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Kielc (w tys. osób) 23 22 21 2 19 18 17 16 Wykres 5.2. Relacje demograficzne w Kielcach (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, Liczba ludności Prognoza Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Tabela 5.2. Gospodarstwa domowe w Kielcach Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 83296 79643 1% 1% w tym z 1 osobą 25556 2194 31% 28% w tym z 2 osobami 2237 22983 24% 29% w tym z 3 osobami 17399 17184 21% 22% w tym z 4 osobami 13762 11488 17% 14% w tym z 5 i w ięcej osobami 6342 684 8% 8% Ludność w gospodarstw ach 27736 199659 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,49 2,51 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,12 1, Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 61

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Kielce Tabela 5.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Kielcach Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 62,8 15,6 21,6 62, 15,5 22,5 61,1 15,5 23,4 6,2 15,7 24,1 59,3 15,8 24,9 58,4 15,9 25,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Wykres 5.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Kielcach (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 Kielce Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach 55 45 35 25 15 Wykres 5.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Kielcach (zł/miesiąc) 5 1 4 8 4 5 4 2 3 9 3 6 3 3 3 2 7 2 4 2 1 1 8 Kielce Polska Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Wykres 5.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Kielcach (mkw.) 1,15 1,5,95,85,75,65,55,45 Wykres 5.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Kielcach (krotność przec. mies. wynagr.) 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Kielcach Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Kielcach 62 Narodowy Bank Polski

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 25 Kielce Wykres 5.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Kielcach (mkw.) 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, Wykres 5.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Kielcach (mln zł)* 4 35 3 25 2 15 1 5 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Kielcach *Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 5.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 5.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Kielcach Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 8653 8 82929 83646 84233 85128 - mieszkania na 1 ludności 44 412 419 423 428 435 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 4717 4796 4853 492 4941 51 - przeciętna (m kw.) 58,5 58,5 58,5 58,6 58,7 58,7 -na osobę (m kw.) 23,6 24,1 24,5 24,8 25,1 25,5 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,3 3,3 3,3 3,3 3,3 3,3 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,5 2,4 2,4 2,4 2,3 2,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach, rok - szacunek O/O NBP w Kielcach 5.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 5.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Kielcach L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 47 43 43 44 46 43 2 Biura pośredników 46 45 46 46 43 49 3 Kancelarie notarialne 24 26 27 31 32 33 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 59 67 68 72 74 75 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 15 15 15 15 15 15 6 Wspólnoty mieszkaniowe 72 739 754 774 796 828 Źródło: 1, 2 szacunki NBP O/O w Kielcach; 3 Izba Notarialna w Krakowie; 4 MIiR DGN-CRRM; 5 KRS; 6 Urząd Statystyczny w Kielcach Tabela 5.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Kielcach Liczba umów 2273 145 1282 1332 16 1617 Wartość w mln zł 439,36 261,33 247,5 253, 288,18 321,65 Źródło: Izba Administracji Skarbowej w Kielcach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 63

Kielce Tabela 5.7. Budownictwo mieszkaniowe w Kielcach Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 13 669 711 1617 116 2129 - indyw idualne 124 13 146 36 464 153 - na sprzedaż lub w ynajem 886 53 423 964 696 1661 Mieszkania, których budow ę Ogółem, w tym: 876 97 766 892 894 1868 - indyw idualne 181 323 99 343 272 96 - na sprzedaż lub w ynajem 498 435 69 532 598 1444 Mieszkania oddane do Ogółem, w tym: 666 1377 943 755 69 895 - indyw idualne 142 123 93 123 11 73 - spółdzielcze 457 12 98 36 119 - na sprzedaż lub w ynajem 51 626 717 528 465 692 - społeczne czynszow e 148 - komunalne 23 23 28 6 7 12 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach Tabela 5.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Kielcach Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 666 1377 943 755 69 895 - ogółem pow. użytk. (tys. m 52, 81,6 58,5 53,8 42,5 6,2 - na 1 ludności 3,3 6,9 4,8 3,8 3,1 4,6 - na 1 zaw. małżeństw 772 1596 198 832 692 991 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem 197-514 -84 152 271 8 - na 1 ludności 1, -2,6 -,4,8 1,4, Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 78, 59,3 62, 71,2 69,8 67,3 Liczba izb oddanych 221 4167 283 25 269 2936 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,3 3, 3, 3,3 3,4 3,3 Przec. pow. izby (m kw.) 23,5 19,6 2,9 21,5 2,5 2,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach 64 Narodowy Bank Polski

Kielce Tabela 5.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Kielcach Rynek Rynek pierw otny Rynek w tórny w tórny - najem Notow anie Staw ka hedon. ofertow a trans. ofertow a trans. średnia (trans.) I 561 4647 4367 3691 3927 23, II 575 4646 4338 377 3861 22,4 III 4884 4718 433 3933 431 24,9 IV 4882 4651 4215 399 475 22, I 4852 4587 4215 387 461 21,4 II 4878 4623 4186 3739 393 21,9 III 4767 4578 4174 3868 478 22,9 IV 475 462 4148 373 3925 22,9 I 4856 4736 453 3663 3961 2,8 II 4844 457 429 3717 3955 22,2 III 4783 4549 467 3684 3924 2,7 IV 4878 462 435 3589 3888 21,4 I 4838 471 426 367 448 2,5 II 4833 4685 44 3558 418 21,3 III 4686 4581 458 362 481 21,3 IV 4679 4559 48 3456 3994 23,1 I 4677 4614 491 352 45 23, II 4757 4545 465 3612 464 23,5 III 478 4547 4117 3653 469 23,8 IV 4762 4689 4189 3655 471 24,9 I 4869 4591 439 375 413 23,4 II 4869 4798 4364 3854 4147 23,8 III 4852 485 4365 3883 4173 22, IV 5112 4967 4541 3882 4176 24,7 I 219 511 4999 475 3968 4146 27,6 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 65

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Kielce Tabela 5.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Kielcach Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek w tórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek w tórny trans. hedon. (trans.) I 99, 12,9 97,7 96,4 1,9 11,6 99,7 96,8 87,5 94,1 II 1,3 1, 99,3 1,4 98,3 1,1 94, 95,4 94,1 95,1 III 96,2 11,5 99,8 16,1 14,4 93,6 91,4 97, 98,7 99,6 IV 1, 98,6 97,4 99,4 11,1 95,5 13, 94,3 12,1 14,7 I 99,4 98,6 1, 99, 99,7 95,9 98,7 96,5 14,8 13,4 II 1,5 1,8 99,3 96,6 96,1 96,1 99,5 96,5 1,9 11,1 III 97,7 99, 99,7 13,4 14,5 97,6 97, 96,4 98,3 11,2 IV 99,6 1,5 99,4 95,8 96,2 97,3 98,9 98,4 94,7 96,3 I 12,2 12,9 97,7 98,9 1,9 1,1 13,2 96,2 94,7 97,5 II 99,8 95,2 99,4 11,5 99,8 99,3 97,5 96,2 99,4 11,3 III 98,7 1,9 1,9 99,1 99,2 1,3 99,4 97,4 95,3 96,2 IV 12, 11,6 99,2 97,4 99,1 12,7 1,4 97,3 96,9 99, I 99,2 12, 99,8 1,5 14,1 99,6 99,5 99,3 98,5 12,2 II 99,9 99,5 99,5 98,7 99,3 99,8 14, 99,4 95,7 11,6 III 97, 97,8 11,4 11,7 11,6 98, 1,7 99,8 98,3 14, IV 99,9 99,5 98,8 95,5 97,9 95,9 98,7 99,3 96,3 12,7 I 99,9 11,2 12,1 11,3 1,3 96,7 98, 11,6 97,1 99, II 11,7 98,5 99,4 13,2 11,5 98,4 97, 11,5 11,5 11,1 III 1,5 1, 11,3 11,1 1,1 12, 99,3 11,4 1,9 99,7 IV 99,6 13,1 11,8 1,1 1, 11,8 12,9 14,5 15,8 11,9 I 12,3 97,9 12,9 11,4 1,8 14,1 99,5 15,3 15,8 12,4 II 1, 14,5 11,3 14, 11,1 12,3 15,6 17,4 16,7 12, III 99,6 1,1 1, 1,7 1,6 11,5 15,7 16, 16,3 12,5 IV 15,4 13,4 14, 1, 1,1 17,4 15,9 18,4 16,2 12,6 I 219 99,8 1,6 14,6 12,2 99,3 14,8 18,9 11,2 17,1 11,1 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach 5.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 5.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 Wykres 5.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach 66 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Kielce Wykres 5.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 5.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 5.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% Wykres 5.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 3 2 2 1 1-1 -1-2 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Kielcach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 67

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Kielce Wykres 5.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 5.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 5.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) Wykres 5.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1 minimalna średnia limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach maksymalna mediana minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 5.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach 68 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Kielce Wykres 5.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 5.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 69

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Kielce Wykres 5.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 Wykres 5.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 7 6 5 4 3 2 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 7 6 5 4 3 2 1 1 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach Wykres 5.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Kielcach (liczba dni) 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Kielcach 7 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Kraków 6. Kraków 6.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 6.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 6.1. Czynniki demograficzne w Krakowie Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 758992 199 19 128 3266,3 1,3 4,3 761873 488 1531 219 3516,6 2, 4,6 76169 415 184 2255 3765,5 2,4 4,9 76532 1665 187 3472 462 2,2 2,4 5,3 767348 157 22 359 4424 2, 2,6 5,8 77169 1575 4131 576 4498 2, 5,4 5,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Wykres 6.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Krakowa (w tys. osób) 785 78 775 77 765 76 755 75 Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 6.2. Relacje demograficzne w Krakowie (na 1 ludności) 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1,, -1, -2, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Tabela 6.2. Gospodarstwa domowe w Krakowie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 36874 32926 1% 1% w tym z 1 osobą 17727 112782 35% 35% w tym z 2 osobami 74198 8767 24% 27% w tym z 3 osobami 59532 59497 19% 19% w tym z 4 osobami 44415 39999 14% 12% w tym z 5 i w ięcej osobami 212 2141 7% 7% Ludność w gospodarstw ach 727144 744261 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,37 2,32 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,19,96 Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 71

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Kraków Tabela 6.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Krakowie Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63,4 15,6 21, 62,8 15,7 21,5 62, 15,9 22,1 61,1 16,2 22,7 6,3 16,6 23,1 59,6 16,9 23,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Wykres 6.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności Wykres 6.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Krakowie przedsiębiorstw w Krakowie (zł/miesiąc) (%; P. oś) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 55 5 45 4 35 3 25 2 15 4 7 4 5 4 3 4 1 3 9 3 7 3 5 3 3 3 1 2 9 2 7 2 5 2 3 2 1 Kraków Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Wykres 6.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Krakowie (mkw.),9 Kraków Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Polska Wykres 6.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Krakowie (krotność przec. mies. wynagr.) 115,8,7,6,5,4,3 11 15 1 95 9 85 8 75 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Krakowie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Krakowie 72 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Kraków Wykres 6.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Krakowie (mkw.) 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, Wykres 6.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Krakowie (mln zł)* 3 2 5 2 1 5 1 5 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Krakowie * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 6.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 6.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Krakowie Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 346 414 353 61 359 944 369 23 38 88 389 694 - mieszkania na 1 ludności 456 464 473 482 495 55 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 19984 2411 2783 21313 21921 2247 - przeciętna (m kw.) 57,7 57,7 57,7 57,7 57,7 57,7 -na osobę (m kw.) 26,3 26,8 27,3 27,8 28,6 29,1 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,2 3,2 3,2 3,1 3,1 3,1 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,2 2,2 2,1 2,1 2, 2, Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie 6.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 6.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Krakowie L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 137 135 162 15 147 154 2 Pośrednicy 1334 771 17 1151 129 123 3 Kancelarie notarialne 86 95 11 13 16 111 4 Rzeczoznawcy majątkowi 234 242 252 262 27 286 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 177 177 176 174 174 112 6 Wspólnoty mieszkaniowe 4293 4558 4669 4869 589 5283 Źródło: szacunki NBP O/O w Krakowie na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 6.6. Transakcje na wtórnym rynku mieszkaniowym w Krakowie Liczba umów 342 318 44 335 414 296 Wartość w mln zł 963, 91, 1175, 983, 1318, 951,46 Źródło: szacunki własne NBP O/O w Krakowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 73

Kraków Tabela 6.7. Budownictwo mieszkaniowe w Krakowie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, Pozw olenia w tym: na budow ę mieszkań7541 5591 8259 9646 12889 1473 - Ogółem, indyw idualne w tym: 7541 58 474 5591 624 8259 615 9646 12889 766 633 1473 - na indyw sprzedaż idualnelub w ynajem 733 58 593 474 7635 624 931 615 12123 766 984633 Mieszkania, - na sprzedaż których lub w ynajem budow ę rozpoczęto 733 593 7635 931 12123 984 Ogółem, Mieszkania, w tym: których budow ę rozpoczęto 865 9266 1942 854 1582 17 - Ogółem, indyw idualne w tym: 865 874 1449 9266 1233 1942 82 854 1164 1582 713 17 - na indyw sprzedaż idualnelub w ynajem 7776 874 7798 1449 979 1233 7152 82 8397 1164 917713 Mieszkania - na sprzedaż oddane lub wdo ynajem użytkow ania7776 7798 979 7152 8397 917 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 719 7346 6455 9363 1144 966 Ogółem, w tym: 719 7346 6455 9363 1144 966 indyw idualne 555 51 44 64 458 475 - indyw idualne 555 51 44 64 458 475 spółdzielcze 5 112 133 - spółdzielcze 5 112 133 na sprzedaż lub ynajem 6373 6845 611 8597 1453 9131 - na sprzedaż lub w ynajem 6373 6845 611 8597 1453 9131 społeczne czynszow e - społeczne czynszow e Źródło: - komunalne Urząd Statystyczny w Krakowie. 86 4 48 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie Tabela 6.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Krakowie Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 719 7346 6455 9363 1144 966 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 445,3 439,1 384,1 538, 619,7 549,7 - na 1 ludności 9,2 9,6 8,5 12,2 14,4 12,5 - na 1 zaw. małżeństw 2149 289 1714 235 2496 2136 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -3753-383 -2689-531 -662-518 - na 1 ludności -4,9-5, -3,5-6,9-8,6-6,6 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 63,4 59,8 59,5 57,5 56,1 57,2 Liczba izb oddanych 19526 19759 1727 24372 29164 2582 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 2,8 2,7 2,7 2,6 2,6 2,7 Przec. pow. izby (m kw.) 22,8 22,2 22,2 22,1 21,2 21,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Krakowie 74 Narodowy Bank Polski

Kraków Tabela 6.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Krakowie Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 635 5847 6644 5931 5831 31,8 II 626 5874 6489 568 5614 31,7 III 5989 5847 6585 5884 576 33,1 IV 6122 5782 6537 5827 5747 31,5 I 6472 6 6754 5731 651 31,6 II 6434 6172 6682 5937 5646 31,5 III 6214 597 6644 593 5759 31,5 IV 6491 5722 686 5834 5767 32,5 I 6565 5861 73 6197 5699 33,9 II 672 5896 6978 6157 6353 31,5 III 6658 6312 6948 695 5649 34,5 IV 6525 6357 6795 5939 5799 37,4 I 6524 6239 6827 5884 5636 34,2 II 667 6343 6756 574 5593 38,5 III 6526 6298 6837 582 5641 37,4 IV 6711 6451 691 5951 5558 35,3 I 6619 6373 6859 5979 5365 36,9 II 6746 6583 6992 638 545 34,8 III 6931 681 725 6347 558 35,7 IV 6924 6755 7593 6276 58 39,5 I 6918 6796 7767 6215 5633 4,1 II 692 6778 86 64 5395 36,8 III 74 6945 859 6621 5529 4,3 IV 7356 7199 8466 6849 5578 42,1 I 219 763 737 8697 6626 557 42,7 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 75

I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Kraków Tabela 6.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Krakowie Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 93,9 92,4 99,9 97, 12,2 89,5 89,3 98,1 91,4 1,6 II 98,5 16,3 97,7 95,8 96,3 88,5 95,2 96,5 94,5 99, III 96,9 93,6 11,5 13,6 12,6 88,1 87,9 99,5 96,5 1, IV 1,8 98,1 99,3 99, 99,8 9,4 9,1 98,3 95,3 1,7 I 15,7 13,8 13,3 98,3 15,3 11,7 11,2 11,7 96,6 13,8 II 99,4 12,9 98,9 13,6 93,3 12,7 98, 13, 14,5 1,6 III 96,6 96,7 99,4 99,9 12, 12,4 11,3 1,9 1,8 1, IV 14,5 95,8 13,3 98,4 1,1 16, 99, 14,9 1,1 1,3 I 11,1 12,4 12,5 16,2 98,8 11,4 97,7 14,1 18,1 94,2 II 12,4 1,6 99,3 99,4 111,5 14,5 95,5 14,4 13,7 112,5 III 99,1 17, 99,6 99, 88,9 17,1 15,7 14,6 12,8 98,1 IV 98, 1,7 97,8 97,4 12,7 1,5 111,1 99, 11,8 1,6 I 1, 98,1 1,5 99,1 97,2 99,4 16,5 97,1 95, 98,9 II 12,2 11,7 99, 97,6 99,2 99,3 17,6 96,8 93,2 88, III 97,8 99,3 11,2 11,4 1,9 98, 99,8 98,4 95,5 99,8 IV 12,8 12,4 11,1 12,3 98,5 12,9 11,5 11,7 1,2 95,9 I 98,6 98,8 99,3 1,5 96,5 11,5 12,1 1,5 11,6 95,2 II 11,9 13,3 11,9 11, 1,7 11,1 13,8 13,5 15,2 96,6 III 12,7 13,4 13, 15,1 13,2 16,2 18,1 15,4 19,1 98,9 IV 99,9 99,2 15,4 98,9 13,9 13,2 14,7 19,9 15,5 14,3 I 99,9 1,6 12,3 99, 97,1 14,5 16,6 113,2 13,9 15, II 99,8 99,7 13,1 13, 95,8 12,3 13, 114,5 16, 99,8 III 12, 12,5 1,7 13,5 12,5 11,6 12, 111,9 14,3 99,1 IV 14,5 13,7 15, 13,4 1,9 16,2 16,6 111,5 19,1 96,2 I 219 13,7 12,4 12,7 96,8 98,7 11,3 18,5 112, 16,6 97,8 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie 6.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 6.9. 6.11. Ceny Struktura mieszkań mieszkań RPO (zł/mkw.) wg powierzchni użytkowej RPO 1 22 1% 89% 17 8% 6 12 7% 46% 7 5% 2 2 4% 3% 2% 1% % minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna maks. przedstawiona na prawej osi; Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie. <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.1. 6.12. Ceny Struktura mieszkań mieszkań RPT wg (zł/mkw.) powierzchni użytkowej RPT 1 22 1% 9% 8 17 8% 6 12 7% 6% 4 7 5% 4% 2 2 3% 2% 1% % minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna maks. przedstawiona na prawej osi; Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie. <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie 76 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Kraków Wykres 6.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 6.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% Wykres 6.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 14 12 1 8 6 4 2-2 -4-6 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Krakowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 77

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Kraków Wykres 6.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % ziemia + zagosp.terenu projekt koszty budowy koszt kredytu koszty ogólne zysk deweloperski Źródło: NBP, Sekocenbud 6.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 6.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw., maksymalna P. oś) Wykres 6.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw., maksymalna P. oś) 1 22 1 22 8 17 8 17 6 12 6 12 4 7 4 7 2 2 2 2 minimalna średnia mediana limit RNS/MDM maksymalna maks. przedstawiona na prawej osi; Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna mediana limit RNS/MDM średnia hedoniczna maksymalna maks. przedstawiona na prawej osi; Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie 78 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Kraków Wykres 6.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 6.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie własność Wykres 6.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 Wykres 6.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 79

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Kraków Wykres 6.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 Wykres 6.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 4 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie Wykres 6.32. Szacowany średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Krakowie (liczba dni) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 Źródło: badanie NBP O/O w Krakowie 8 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Lublin 7. Lublin 7.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 7.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 7.1. Czynniki demograficzne w Lublinie Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji Wg stanu na koniec: liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 343598 35-988 -953 1483,1-2,9 4,3 341722 152-943 -791 152,4-2,8 4,4 34727 21-817 -616 1616,6-2,4 4,7 34466 145-223 -78 1651,4 -,7 4,8 33985 44-279 -235 1762,1 -,8 5,2 339682 58-155 -97 179,2 -,5 5, Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Wykres 7.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Lublina (w tys. osób) 37 36 35 34 33 32 31 Wykres 7.2. Relacje demograficzne w Lublinie (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, 3 Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Tabela 7.2. Gospodarstwa domowe w Lublinie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 14523 144444 1% 1% w tym z 1 osobą 45597 4684 32% 32% w tym z 2 osobami 33364 39682 24% 27% w tym z 3 osobami 28531 29125 2% 2% w tym z 4 osobami 2264 1978 16% 13% w tym z 5 i w ięcej osobami 1427 9755 7% 7% Ludność w gospodarstw ach 34496 344344 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,45 2,38 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,18 1,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 81

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Lublin Tabela 7.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Lublinie Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63,3 16,3 2,4 62,4 16,4 21,2 61,6 16,5 22, 6,8 16,6 22,6 6, 16,7 23,3 59,2 17, 23,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Wykres 7.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Lublinie (%; P. oś) Wykres 7.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Lublinie (zł/miesiąc) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 5 4 8 4 6 4 4 4 2 4 3 8 3 6 3 4 3 2 3 2 8 2 6 2 4 2 2 2 Lublin Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Wykres 7.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Lublinie (mkw.) 1,,95,9,85,8,75,7,65,6,55,5 Lublin Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Polska Wykres 7.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Lublinie (krotność przec. mies. wynagr.) 11 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Lublinie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Lublinie 82 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Lublin Wykres 7.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Lublinie (mkw.) 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Lublinie Wykres 7.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Lublinie (mln zł)* 9 8 7 6 5 4 3 2 1 * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 7.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 7.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Lublinie Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 14434 145542 147314 14956 152118 1557 - mieszkania na 1 ludności 42 426 432 439 448 456 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 8639 8726 8843 8982 9141 9317 - przeciętna (m kw.) 59,9 6, 6, 6,1 6,1 6,1 -na osobę (m kw.) 25,1 25,5 26, 26,4 26,9 27,4 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,6 3,6 3,6 3,6 3,6 3,6 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,4 2,3 2,3 2,3 2,2 2,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie 7.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 7.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Lublinie L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 37 3 4 42 41 47 2 Biura pośredników 62 62 7 86 61 86 3 Kancelarie notarialne 38 51 54 63 7 7 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 1 11 112 118 125 125 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 67 67 67 67 67 67 6 Wspólnoty mieszkaniowe 945 119 143 188 114 129 Źródło: szacunki NBP O/O w Lublinie na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 7.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Lublinie Liczba umów 1693 2587 3366 397 3876 4599 Wartość w mln zł 414,77 626,27 838,56 981,54 12,36 1235,64 Źródło: szacunki NBP O/O w Lublinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 83

Lublin Tabela 7.7. Budownictwo mieszkaniowe w Lublinie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 1181 1494 3187 2758 238 3447 - indyw idualne 313 514 851 669 674 192 - na sprzedaż lub w ynajem 868 856 2125 1798 1511 36 Mieszkania, których budowę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1389 194 3339 2267 2329 2837 - indyw idualne 545 538 71 538 556 184 - na sprzedaż lub w ynajem 744 1194 2259 1533 165 2542 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 247 1336 1836 2298 2716 2889 - indyw idualne 183 164 151 131 137 121 - spółdzielcze 437 49 328 73 347 - na sprzedaż lub w ynajem 1787 159 1572 1839 2386 2421 - społeczne czynszowe 113 - komunalne 64 12 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Tabela 7.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Lublinie Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 247 1336 1836 2298 2716 2889 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 153,3 95,1 121,6 145,3 165,8 176,3 - na 1 ludności 7, 3,9 5,4 6,7 8, 8,5 - na 1 zaw. małżeństw 1623 879 1136 1392 1541 169 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -924 184-22 -647-954 -118 - na 1 ludności -2,7,5 -,6-1,9-2,8-3,5 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 63,7 71,2 66,3 63,2 61,1 61, Liczba izb oddanych 857 4711 592 731 841 8994 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,3 3,5 3,2 3,1 3,1 3,1 Przec. pow. izby (m kw.) 19, 2,2 2,6 2,7 19,7 19,6 Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie 84 Narodowy Bank Polski

Lublin Tabela 7.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Lublinie Rynek Rynek pierwotny Rynek wtórny w tórny - najem Notow anie ofertow a trans. ofertow a trans. hedon. (trans.) Staw ka średnia I 5126 4679 4491 4917 4652 29, II 514 4943 4858 473 472 28, III 514 477 4935 4273 4664 3, IV 517 4796 491 4392 4568 29, I 59 4643 4886 4382 4539 32, II 4924 4917 4884 4441 4565 3, III 4922 4843 4831 4487 4561 3,5 IV 55 4967 4854 4444 4523 3, I 58 492 4844 4424 463 27, II 4966 498 4953 4386 4591 27,5 III 518 517 4884 4534 4551 28,5 IV 5172 4913 4893 4561 4493 3,5 I 55 4995 494 4456 4598 34, II 595 535 4979 4549 4544 33,5 III 5244 4976 4982 4571 4572 32,5 IV 522 5212 4983 4698 4692 33,5 I 5123 595 547 4651 4718 34, II 521 4953 573 463 4617 33,5 III 5134 5243 512 4765 471 33, IV 529 593 5142 4879 4724 34, I 5284 5473 5139 4782 4641 35, II 5364 5479 5339 4939 4797 35, III 5676 5545 5295 51 478 35, IV 586 5785 557 595 4598 35, I 219 5866 5874 5641 5176 4728 33, Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 85

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Lublin Tabela 7.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Lublinie Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 11,6 99,6 89,9 17,2 11,5 1,9 94,8 88,8 11,4 99,6 II 97,8 15,6 18,2 95,6 11,5 97,7 1,8 95,7 97,9 1,6 III 12,5 96,5 11,6 9,9 98,8 1,6 98,1 97,4 87,5 1,2 IV 97,6 1,5 99,3 12,8 97,9 99,5 12,1 98,1 95,7 99,7 I 99,8 96,8 99,7 99,8 99,4 97,7 99,2 18,8 89,1 97,6 II 98,3 15,9 1, 11,3 1,6 98,2 99,5 1,5 94,4 96,7 III 1, 98,5 98,9 11, 99,9 95,8 11,5 97,9 15, 97,8 IV 11,7 12,6 1,5 99, 99,2 99,8 13,6 99, 11,2 99, I 1,1 99,1 99,8 99,5 12,4 1, 16, 99,1 11, 12, II 99,2 11,2 12,3 99,1 99,2 1,9 11,3 11,4 98,8 1,6 III 12,9 1,7 98,6 13,4 99,1 13,8 13,6 11,1 11, 99,8 IV 11,3 97,9 1,2 1,6 98,7 13,3 98,9 1,8 12,6 99,3 I 97,6 11,7 11,1 97,5 12,3 1,8 11,5 12,1 1,6 99,3 II 1,9 1,8 1,9 12,7 98,8 12,6 11,1 1,7 14,1 99, III 12,9 98,8 1, 99,8 1,6 12,7 99,2 12,2 1,6 1,5 IV 99,2 14,7 99,8 12,7 12,6 1,6 16,1 11,8 12,6 14,4 I 98,5 97,8 11,3 99,4 1,6 11,4 12, 12, 14,5 12,6 II 11,7 97,2 1,5 99,5 97,9 12,3 98,4 11,7 11,4 11,6 III 98,5 15,9 1,6 12,9 12, 97,9 15,4 12,2 14,5 13, IV 11,5 97,1 1,8 12,4 1,3 1,1 97,7 13,3 14,3 1,7 I 11,4 17,5 99,9 98, 98,2 13,1 17,4 11,8 12,8 98,4 II 11,5 1,1 13,9 13,3 13,4 13, 11,6 15,2 16,7 13,9 III 15,8 11,2 99,2 11,3 98,1 11,6 15,8 13,8 15, 1, IV 13,2 14,3 14, 11,9 97,7 112,5 113,6 17,1 14,4 97,3 I 219 1,1 11,5 12,4 11,6 12,8 111, 17,3 19,8 18,2 11,9 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie 7.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 7.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 Wykres 7.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie 86 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Lublin Wykres 7.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 7.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 7.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP Wykres 7.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 4% 2% % -2% -4% 5 4 3 2 1-1 -2 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Lublinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 87

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Lublin Wykres 7.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 7.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 7.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 15 12 9 6 3 Wykres 7.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 minimalna średnia limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie maksymalna mediana minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS/MDM Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie. Wykres 7.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 8% 6% 4% 2% % Wykres 7.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie 88 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Lublin Wykres 7.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 7.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie własność spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie własność Wykres 7.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Wykres 7.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 89

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Lublin Wykres 7.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Wykres 7.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie Wykres 7.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Lublinie (liczba dni) 4 35 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Lublinie 9 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Łódź 8. Łódź 8.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 8.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 8.1. Czynniki demograficzne w Łodzi Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 711332-4635 -1598-6233 2965-6,5-2,2 4,2 764-3878 -1431-539 2966-5,5-2, 4,2 7982-4415 -967-5382 2981-6,3-1,4 4,3 69653-352 -832-4352 3149-5,1-1,2 4,5 69422-3782 -1237-519 3185-5,5-1,8 4,6 685285-3822 -1198-52 329-5,6-1,7 4,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi Wykres 8.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Łodzi (w tys. osób)* 8 75 7 65 6 55 5 Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 8.2. Relacje demograficzne w Łodzi (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi Tabela 8.2. Gospodarstwa domowe w Łodzi Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 351952 324891 1% 1% w tym z 1 osobą 12461 19149 35% 34% w tym z 2 osobami 1399 11816 29% 31% w tym z 3 osobami 72961 65396 21% 2% w tym z 4 osobami 42383 3576 12% 11% w tym z 5 i więcej osobami 1168 13455 3% 4% Ludność w gospodarstw ach 775665 72298 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,2 2,23 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniowym 1,11,94 Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 91

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Łódź Tabela 8.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Łodzi Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 61,6 14,1 24,3 6,7 14,2 25,1 59,9 14,3 25,8 58,9 14,5 26,6 57,9 14,7 27,4 57,1 14,9 28, Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi Wykres 8.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Łodzi (%; P. oś) Wykres 8.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Łodzi (zł/miesiąc) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 45 35 25 15 5 4 6 4 2 3 8 3 4 3 2 6 2 2 Łódź Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi 1 8 Łódź Polska Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi Wykres 8.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Łodzi (mkw.) 1,25 1,15 1,5,95,85,75,65,55,45 Wykres 8.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Łodzi (krotność przec. mies. wynagr.) 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Łodzi rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Łodzi 92 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Łódź Wykres 8.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Łodzi (mkw.) 135, 125, 115, 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, Wykres 8.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Łodzi (mln zł)* 1 4 1 2 1 8 6 4 2 rynek pierwotny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Łodzi rynek wtórny *Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 8.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 8.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Łodzi Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 348151 349865 35 353968 35635 35915 - mieszkania na 1 ludności 484 496 52 58 516 524 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 18695 1883 1899 19137 19318 19516 - przeciętna (m kw.) 53,7 53,8 53,9 54,1 54,2 54,3 -na osobę (m kw.) 26,3 26,7 27,1 27,5 28, 28,5 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,1 3,1 3,2 3,1 3,1 3,1 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2, 2, 2, 1,9 1,9 1,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi 8.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 8.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Łodzi L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 55 68 58 63 76 95 2 Biura pośredników 24 184 185 175 165 165 3 Kancelarie notarialne 55 63 73 75 78 81 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 184 16 153 151 146 151 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 56 56 56 56 62 62 6 Wspólnoty mieszkaniowe 2935 2975 35 313 3172 3195 Źródło: szacunki NBP O/O w Łodzi na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 8.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Łodzi Liczba umów 95 852 8 6 53 56 Wartość w mln zł 1741,7 1536,61 143, 171, 169, 123, Źródło: szacunki NBP O/O w Łodzi Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 93

Łódź Tabela 8.7. Budownictwo mieszkaniowe w Łodzi Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 257 2497 2491 4382 4628 6135 - indyw idualne 636 625 984 1475 187 484 - na sprzedaż lub w ynajem 1421 1846 157 297 3541 5573 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1631 2361 2717 234 3552 3842 - indyw idualne 57 482 755 74 936 45 - na sprzedaż lub w ynajem 164 1879 1962 1636 2588 3334 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 1435 1752 2252 266 252 28 - indyw idualne 259 3 352 394 343 35 - spółdzielcze 28 - na sprzedaż lub w ynajem 1176 142 1818 1672 294 2495 - społeczne czynszow e 32 82 51 - komunalne 4 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi Tabela 8.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Łodzi Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 1435 1752 2252 266 252 28 - ogółem pow. użytk. (tys. m 121,3 141,6 168,2 16,9 191,3 198,6 - na 1 ludności 2, 2,5 3,2 3, 3,6 4,1 - na 1 zaw. małżeństw 52 591 755 656 791 873 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem 1322 1214 729 183 665 49 - na 1 ludności 1,9 1,7 1, 1,6 1,,6 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 84,6 8,8 74,7 77,9 75,9 7,9 Liczba izb oddanych 558 5947 7538 6647 8335 862 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,5 3,4 3,3 3,2 3,3 3,1 Przec. pow. izby (m kw.) 24, 23,8 22,3 24,2 23, 23,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Łodzi 94 Narodowy Bank Polski

Łódź Tabela 8.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Łodzi Rynek pierwotny Rynek wtórny Rynek w tórny - najem Notow anie ofertow a trans. ofertow a trans. hedon. (trans.) Staw ka średnia I 4898 4629 3975 3422 396 22,2 II 4811 4531 458 336 392 23,3 III 478 4388 418 3469 4157 24,4 IV 4768 4423 3978 34 48 23,4 I 488 4433 3984 3464 3846 25, II 4936 4533 3915 3421 3959 23,9 III 4932 4661 397 3361 3935 25,4 IV 4861 4656 3892 349 486 26,1 I 4863 4578 3923 3342 3867 28, II 496 4687 3865 3442 473 25,7 III 4881 4676 3872 3376 3835 24,7 IV 4831 4697 385 3341 3851 25,4 I 4773 4738 3939 3277 3755 25,8 II 4894 4646 49 3347 3836 28,1 III 49 4727 436 3284 3916 24,2 IV 511 485 496 3417 3895 25,7 I 4943 4792 4149 359 393 26,5 II 518 494 423 3588 44 26,8 III 5147 4911 4241 3762 3995 28,3 IV 5332 5148 4314 3784 399 27,7 I 5524 5211 4432 422 412 27,3 II 5475 526 4642 3959 413 28,6 III 5528 5355 4711 4256 3976 27,1 IV 5599 557 4811 4465 484 32,7 I 219 5796 5631 553 4616 49 33,9 II 219 61 5853 5116 4596 399 34,4 Średnia stawka czynszu najmu obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 95

I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Łódź Tabela 8.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Łodzi Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny Rynek pierw otny Dynamika r/r Rynek wtórny hedon. hedon. ofert. trans. ofert. trans. ofert. trans. ofert. trans. (trans.) (trans.) I 15,4 12,1 13,1 12,4 13,2 94,6 1,4 99,2 93,8 98,8 II 98,2 97,9 12,1 98,2 98,5 97,2 97,1 1,6 93,7 95,6 III 99,4 96,8 99, 13,2 16,5 96,2 98,1 15,9 11,5 113,5 IV 99,7 1,8 99, 98, 96,4 12,6 97,5 13,2 11,8 14,5 I 1,8 1,2 1,2 11,9 96, 98,2 95,8 1,2 11,2 97,1 II 12,7 12,3 98,3 98,8 12,9 12,6 1, 96,5 11,8 11,5 III 99,9 12,8 99,8 98,2 99,4 13,2 16,2 97,2 96,9 94,7 IV 98,6 99,9 99,6 13,8 13,8 12, 15,3 97,8 12,6 11,9 I 1, 98,3 1,8 95,8 94,6 11,1 13,3 98,5 96,5 1,5 II 1,9 12,4 98,5 13, 15,3 99,4 13,4 98,7 1,6 12,9 III 99,5 99,8 1,2 98,1 94,2 99, 1,3 99,1 1,4 97,5 IV 99, 1,4 99,4 99, 1,4 99,4 1,9 98,9 95,7 94,2 I 98,8 1,9 12,3 98,1 97,5 98,1 13,5 1,4 98,1 97,1 II 12,5 98,1 11,8 12,1 12,2 99,8 99,1 13,7 97,2 94,2 III 1,1 11,7 1,7 98,1 12,1 1,4 11,1 14,2 97,3 12,1 IV 14,3 12,6 11,5 14, 99,5 15,8 13,3 16,4 12,3 11,1 I 96,7 98,8 11,3 12,7 1,2 13,6 11,1 15,3 17,1 13,9 II 14,8 13,1 11,3 12,3 12,6 15,8 16,3 14,8 17,2 14,4 III 99,4 99,4 1,9 14,8 99,8 15, 13,9 15,1 114,6 12, IV 13,6 14,8 11,7 1,6 99,9 14,3 16,1 15,3 11,7 12,4 I 13,6 11,2 12,7 16,3 13,3 111,8 18,7 16,8 114,6 15,6 II 99,1 99,9 14,7 98,4 97,4 15,7 15,4 11,4 11,3 1,2 III 11, 12,9 11,5 17,5 99,1 17,4 19, 111,1 113,1 99,5 IV 11,3 12,8 12,1 14,9 12,7 15, 17, 111,5 118, 12,4 I 219 13,5 12,3 15, 13,4 1,1 14,9 18,1 114, 114,8 99,3 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi 8.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 8.9. 8.11. Ceny Struktura mieszkań mieszkań RPO (zł/mkw.) wg powierzchni użytkowej RPO 1 1% 9 89% 7 8% 6 57% 46% 35% 2 4% 3% 2% minimalna 1% maksymalna % średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi. Źródło: badanie <=4 NBP (4; O/O 6] w Łodzi. (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.1. 8.12. Ceny Struktura mieszkań mieszkań RPT wg (zł/mkw.) powierzchni użytkowej RPT 11 1% 9% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% minimalna % maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi. <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi 96 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Łódź Wykres 8.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 8.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP Wykres 8.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 4% 2% % -2% -4% -6% -8% 7 6 5 4 3 2 1-1 -2-3 <=5 m kw. >5 m kw. wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Łodzi Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 97

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Łódź Wykres 8.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % ziemia + zagosp.terenu projekt koszty budowy koszt kredytu koszty ogólne zysk deweloperski Źródło: NBP, Sekocenbud 8.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 8.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 8.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 14 12 1 8 6 4 2 minimalna średnia limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi maksymalna mediana minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 8.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi 98 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Łódź Wykres 8.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 8.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi własność spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi własność Wykres 8.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 Wykres 8.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 99

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Łódź Wykres 8.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 Wykres 8.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 1 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi Wykres 8.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Łodzi (liczba dni) 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Łodzi 1 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Olsztyn 9. Olsztyn 9.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 9.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 9.1. Czynniki demograficzne w Olsztynie Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 174675 141-19 32 713,8 -,6 4,1 173831 247 53 3 753 1,4,3 4,3 173444 121 148 269 722,7,9 4,2 172993 142 35 177 672,8,2 3,9 1737 38-135 245 757 2,2 -,8 4,4 172362 393-415 -22 73 2,3-2,4 4,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Wykres 9.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Olsztyna (w tys. osób) 178 176 174 172 17 Wykres 9.2. Relacje demograficzne w Olsztynie (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, 168 166-4, Małżeństwa Saldo migracji Przyrost naturalny Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Tabela 9.2. Gospodarstwa domowe w Olsztynie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 6885 7543 1% 1% w tym z 1 osobą 2246 24562 32% 33% w tym z 2 osobami 1762 2253 25% 3% w tym z 3 osobami 14491 15273 21% 2% w tym z 4 osobami 11114 9544 16% 13% w tym z 5 i w ięcej osobami 4137 3494 6% 5% Ludność w gospodarstw ach 166356 172733 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,42 2,29 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,12 Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 11

I I I I I I I I I I I I I I 219 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Olsztyn Tabela 9.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Olsztynie Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 65, 16,5 18,5 64, 16,6 19,4 62,9 16,7 2,4 61,8 17, 21,2 6,9 17,2 21,9 59,8 17,5 22,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Wykres 9.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności Wykres 9.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Olsztynie przedsiębiorstw w Olsztynie (zł/miesiąc) (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 65 55 45 35 25 15 5 4 7 4 4 4 1 3 8 3 5 3 2 2 9 2 6 2 3 2 Olsztyn Polska udział ludn. do 34 r. życia Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Wykres 9.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Olsztynie (mkw.) 1,1 1,9,8,7,6,5 Olsztyn Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Polska Wykres 9.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Olsztynie (krotność przec. mies. wynagr.) 11 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Olsztynie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Olsztynie 12 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Olsztyn Wykres 9.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Olsztynie (mkw.) 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, Wykres 9.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Olsztynie (mln zł)* 6 5 4 3 2 1 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Olsztynie * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 9.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 9.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Olsztynie Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 74581 75452 76138 7668 77525 78188 - mieszkania na 1 ludności 427 434 439 443 448 454 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 4325 4379 4423 4462 4517 456 - przeciętna (m kw.) 58, 58, 58,1 58,2 58,3 58,3 -na osobę (m kw.) 24,8 25,2 25,5 25,8 26,1 26,5 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,3 2,3 2,3 2,3 2,2 2,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie 9.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 9.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Olsztynie Wyszczególnienie Dew eloperzy 19 2 18 17 2 22 Biura pośredników 11 97 92 81 95 94 Kancelarie notarialne 21 29 3 3 3 27 Biura rzeczoznaw ców majątkow ych 91 95 96 11 16 16 Spółdzielnie mieszkaniow e 17 17 14 13 12 1 Wspólnoty mieszkaniowe 1361 1348 1389 147 1443 1467 Źródło: szacunki NBP O/O w Olsztynie na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 9.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Olsztynie Wyszczególnienie Liczba umów 2741 254 2534 2487 2787 2254 Wartość w mln zł 531 526 536 525 614 512 Źródło: szacunki NBP O/O w Olsztynie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 13

Olsztyn Tabela 9.7. Budownictwo mieszkaniowe w Olsztynie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 297 358 885 568 974 1651 - indyw idualne 72 54 6 74 14 43 - na sprzedaż lub w ynajem 225 34 825 466 87 168 Mieszkania, których budowę rozpoczęto Ogółem, w tym: 315 655 564 357 794 1297 - indyw idualne 65 38 137 53 88 24 - na sprzedaż lub w ynajem 118 612 427 239 76 1273 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 1187 873 7 548 847 663 - indyw idualne 64 56 62 51 39 38 - spółdzielcze 56 37 12 65 - na sprzedaż lub w ynajem 167 752 518 497 88 56 - społeczne czynszowe 28 - komunalne *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie Tabela 9.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Olsztynie Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 1187 873 7 548 847 663 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 72, 54,1 46, 39,6 55,7 43, - na 1 ludności 6,8 5, 4, 3,2 4,9 3,8 - na 1 zaw. małżeństw 1665 1159 97 815 1119 98 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -474-12 22 124-9 67 - na 1 ludności -2,7 -,7,1,7 -,5,4 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 61 62 66 72 66 65 Liczba izb oddanych 3386 2518 2126 1835 2523 2124 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 2,9 2,9 3, 3,3 3, 3,2 Przec. pow. izby (m kw.) 21,3 21,5 21,6 21,6 22,1 2,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie 14 Narodowy Bank Polski

Olsztyn Tabela 9.9. Średnia cena mkw. oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Olsztynie Notow anie Rynek pierwotny trans. ofertow a ofertow a Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 4598 4395 4365 3968 4398 23,9 II 4647 4478 4425 446 4399 24,6 III 4856 456 439 428 4352 24,8 IV 4867 4511 4418 422 4363 22,4 I 4862 4493 4443 45 4391 23,4 II 4937 4461 442 4138 4368 23,5 III 4929 469 445 444 4334 24,5 IV 4942 4736 4316 47 44 23,8 I 4971 4724 4348 455 447 24,3 II 4799 487 431 425 4364 24,7 III 4747 4617 434 447 4355 25,5 IV 4848 4764 431 46 4392 23,7 I 486 4737 4374 4126 4372 24, II 4788 4729 438 4122 4368 23,8 III 5174 4935 4353 4216 4367 25,4 IV 5559 4991 4384 4127 4376 24,3 I 5566 4899 4437 491 4349 24,8 II 5481 4997 4471 426 4377 24,8 III 545 4929 4449 4199 4342 25,9 IV 56 5593 4516 4312 4347 25,6 I 579 5518 4655 4243 4321 26,2 II 5811 5248 4728 4518 4371 26,2 III 5794 5326 4867 4554 4277 26,5 IV 596 562 526 484 4414 27,7 I 219 682 5591 5252 4823 4424 27,3 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 15

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Olsztyn Tabela 9.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Olsztynie Notow anie ofert. trans. Dynamika kw./kw. ofert. trans. hedon. (trans.) ofert. trans. Dynamika r/r Rynek pierwotny Rynek wtórny Rynek pierwotny Rynek wtórny ofert. trans. hedon. (trans.) I 1,6 96,5 97,8 97,2 1,2 96,3 94,2 94,3 93,3 98,9 II 11,1 11,9 11,4 12, 1, 97,1 1,6 95,5 94,8 99,1 III 14,5 11,8 99,2 99,6 98,9 1,3 11,8 96,6 95,9 99, IV 1,2 98,9 1,6 99,8 1,2 16,5 99, 98,9 98,6 99,4 I 99,9 99,6 1,6 99,6 1,6 15,7 12,2 11,8 1,9 99,8 II 11,6 99,3 99,5 13,3 99,5 16,2 99,6 99,9 12,3 99,3 III 99,8 15,1 99,7 97,7 99,2 11,5 12,9 1,4 1,4 99,6 IV 1,3 11, 98, 99,1 11,5 11,5 15, 97,7 99,6 1,9 I 1,6 99,7 1,7 11,2 1,2 12,2 15,1 97,9 11,2 1,4 II 96,5 11,8 98,9 99,3 99, 97,2 17,8 97,3 97,3 99,9 III 98,9 96, 1,9 1,5 99,8 96,3 98,4 98,5 1,1 1,5 IV 12,1 13,2 99,3 1,3 1,8 98,1 1,6 99,9 11,3 99,8 I 99,1 99,4 11,5 11,6 99,5 96,7 1,3 1,6 11,8 99,2 II 99,6 99,8 1,1 99,9 99,9 99,8 98,4 11,8 12,4 1,1 III 18,1 14,4 99,4 12,3 1, 19, 16,9 1,3 14,2 1,3 IV 17,5 11,1 1,7 97,9 1,2 114,7 14,8 11,7 11,7 99,6 I 1,1 98,2 11,2 99,1 99,4 115,8 13,4 11,4 99,2 99,5 II 98,5 12, 1,8 14,1 1,6 114,5 15,7 12,1 13,4 1,2 III 99,4 98,6 99,5 98,6 99,2 15,3 99,9 12,2 99,6 99,4 IV 12,8 113,5 11,5 12,7 1,1 1,7 112,1 13, 14,5 99,3 I 11,9 98,7 13,1 98,4 99,4 12,6 112,6 14,9 13,7 99,3 II 11,8 95,1 11,6 16,5 11,2 16, 15, 15,8 16, 99,9 III 99,7 11,5 12,9 1,8 97,9 16,3 18, 19,4 18,5 98,5 IV 12,9 15,5 13,3 15,5 13,2 16,4 1,5 111,3 111,4 11,5 I 219 12, 99,5 14,5 1,4 1,2 16,5 11,3 112,8 113,7 12,4 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie 9.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 9.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 Wykres 9.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie 16 Narodowy Bank Polski

I I I I I I I I I I I I I I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Olsztyn Wykres 9.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 9.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% 3 2 1-1 -2 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Olsztynie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 17

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Olsztyn Wykres 9.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszty ogólne koszt kredytu koszty budowy projekt ziemia + zagosp.terenu Źródło: NBP, Sekocenbud 9.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 9.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 16 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 9.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 13 5 11 5 9 5 7 5 5 5 3 5 1 5 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie 18 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Olsztyn Wykres 9.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 9.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie własność spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 Wykres 9.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 19

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Olsztyn Wykres 9.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 Wykres 9.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 tradycyjna trad. udoskonal. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 tradycyjna trad. udoskonal. Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie Wykres 9.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Olsztynie (liczba dni) 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Olsztynie 11 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Opole 1. Opole 1.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 1.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 1.1. Czynniki demograficzne w Opolu Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 16-218 -288-56 57-1,8-2,4 4,7 119574-13 -128-141 511 -,1-1,1 4,3 118931-73 -93-166 561 -,6 -,8 4,7 118722 71 84 155 561,6,7 4,7 12814 11 75 185 59,9,6 4,6 128137 15 268 283 621,1 2,1 4,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Wykres 1.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Opola (w tys. osób) 14 13 12 11 1 9 8 7 6 Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 1.2. Relacje demograficzne w Opolu (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Tabela 1.2. Gospodarstwa domowe w Opolu ` Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 52369 51469 1% 1% w tym z 1 osobą 1746 16165 33% 31% w tym z 2 osobami 13195 1595 25% 29% w tym z 3 osobami 1554 1397 2% 2% w tym z 4 osobami 7997 6739 15% 13% w tym z 5 i więcej osobami 3217 373 6% 6% Ludność w gospodarstw ach 124898 121551 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,38 2,36 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniowym 1,18 1,4 Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 111

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Opole Tabela 1.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Opolu Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 64, 14,8 21,2 63,1 14,8 22,1 62, 15, 23, 6,9 15,3 23,8 6,2 15,7 24,1 59,4 15,9 24,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Wykres 1.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Opolu (%; P. oś) 21 55 19 17 45 15 13 35 11 9 7 25 5 3 15 Opole Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. Bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Wykres 1.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Opolu (mkw.) 1,1 1,,9,8,7,6,5,4 Wykres 1.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Opolu (zł/miesiąc) 4 8 4 4 4 3 6 3 2 2 8 2 4 2 Opole Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Polska Wykres 1.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Opolu (krotność przec. mies. wynagr.) 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Opolu rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Opolu 112 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Opole Wykres 1.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Opolu (mkw.) 115, 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, Wykres 1.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Opolu (mln zł)* 35 3 25 2 15 1 5 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Opolu * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 1.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 1.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Opolu Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 59 51338 51666 5293 55949 56744 - mieszkania na 1 ludności 426 429 434 439 437 443 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 3336 3369 3399 3428 3835 3894 - przeciętna (m kw.) 65,5 65,7 65,8 65,8 68,5 68,6 -na osobę (m kw.) 27,8 28,2 28,6 28,9 29,9 3,4 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,8 3,8 3,8 3,8 3,8 3,8 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,4 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu 1.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 1.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Opolu L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 11 1 15 16 2 22 2 Biura pośredników 45 51 56 55 54 53 3 Kancelarie notarialne 12 14 15 15 15 14 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 71 64 73 75 75 8 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 7 7 6 6 6 5 6 Wspólnoty mieszkaniowe 145 146 1526 1497 153 1552 Źródło: szacunki NBP O/O w Opolu na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 1.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Opolu Liczba umów 859 768 679 963 92 884 Wartość w mln zł 172,46 159,74 145,28 243,8 23,7 254,3 Źródło: szacunki NBP O/O w Opolu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 113

Opole Tabela 1.7. Budownictwo mieszkaniowe w Opolu Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 44 358 457 813 764 946 - indyw idualne 1 284 126 285 332 15 - na sprzedaż lub w ynajem 318 74 24 458 33 827 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 557 45 414 6 125 939 - indyw idualne 88 94 16 142 391 142 - na sprzedaż lub w ynajem 469 311 254 458 362 797 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 38 449 328 453 616 795 - indyw idualne 85 57 92 5 153 111 - spółdzielcze - na sprzedaż lub w ynajem 223 255 236 383 451 569 - społeczne czynszow e 137 2 12 115 - komunalne *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu Tabela 1.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Opolu Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 38 449 328 453 616 795 - ogółem pow. użytk. (tys. m 27, 35,4 29,2 33,3 5,5 59,2 - na 1 ludności 2,6 3,8 2,8 3,8 4,8 6,2 - na 1 zaw. małżeństw 54 879 585 87 144 128 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem 262 62 233 18-26 -174 - na 1 ludności 2,2,5 2,,9 -,2-1,4 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 87,6 78,9 89, 73,4 82, 74,5 Liczba izb oddanych 1242, 1715, 1258, 1372, 2242, 2566, Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 4, 3,8 3,8 3, 3,6 3,2 Przec. pow. izby (m kw.) 21,7 2,6 23,2 24,3 22,5 23,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Opolu 114 Narodowy Bank Polski

Opole Tabela 1.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Opolu Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 4821 4428 474 3689 3626. II 489 4526 462 3619 3723. III 4674 4617 4246 3832 421. IV 4426 4638 4174 3714 381. I 4458 437 3975 3732 3667. II 4564 439 4231 3794 3699. III 4731 469 497 3784 375. IV 4772 4651 419 391 3744. I 482 4727 4141 3785 3761. II 481 4427 4157 3861 3836. III 4781 4429 42 3949 3926. IV 4599 4366 4232 3838 3628 26,6 I 4577 4369 4187 385 3695 29,2 II 4641 435 4221 392 383 31, III 4488 4432 4366 42 372 28,6 IV 451 4686 4254 3935 359 29,4 I 4691 4529 4395 46 3654. II 4741 4657 4522 4212 3775 28,7 III 4761 4761 4581 4221 3689. IV 4759 482 4586 4285 387. I 521 4696 4787 4371 3966 27,4 II 569 4998 4972 469 393. III 5199 4989 56 4818 394 26,6 IV 5264 5294 5192 4875 377 29, I 219 5322 5273 5236 488 3763 32,3 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 115

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Opole Tabela 1.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Opolu Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 99,8 15,3 11,5 98,3 91, 99,7 95,3 97,7 98,5 95,8 II 99,7 12,2 99,7 98,1 12,7 99,5 99,3 12, 94,5 1,7 III 97,2 12, 14,5 15,9 18, 96,8 14,3 14,4 12,5 99,4 IV 94,7 1,5 98,3 96,9 94,8 91,7 11,4 14, 99, 95,6 I 1,7 94,2 95,2 1,5 96,3 92,5 98,7 97,6 11,2 11,2 II 12,4 1,5 16,5 11,7 1,9 94,9 97, 14,2 14,8 99,3 III 13,7 15, 96,8 99,7 11,4 11,2 99,8 96,5 98,7 93,3 IV 1,9 1,9 1,3 13,1 99,8 17,8 1,3 98,4 15, 98,3 I 1,6 11,6 1,8 97, 1,5 17,7 18,2 14,2 11,4 12,5 II 1, 93,7 1,4 12, 12, 15,2 1,8 98,2 11,8 13,7 III 99,6 1, 11, 12,3 12,3 11,1 96,1 12,5 14,4 14,7 IV 96,2 98,6 1,8 97,2 92,4 96,4 93,9 13, 98,4 96,9 I 99,5 1,1 98,9 99,2 11,8 95,3 92,4 11,1 1,5 98,3 II 11,4 99,6 1,8 13, 12,9 96,7 98,3 11,5 11,5 99,1 III 96,7 11,9 13,4 12,1 97,8 93,9 1,1 13,9 11,3 94,8 IV 1,3 15,7 97,4 98,3 96,5 97,9 17,3 1,5 12,5 99, I 14,2 96,6 13,3 11,8 11,8 12,5 13,7 15, 15,3 98,9 II 11,1 12,8 12,9 15,1 13,3 12,2 17,1 17,1 17,4 99,3 III 1,4 12,2 11,3 1,2 97,7 16,1 17,4 14,9 15,5 99,2 IV 1, 1,9 1,1 11,5 13,2 15,7 12,5 17,8 18,9 16, I 15,5 97,8 14,4 12, 14,2 17, 13,7 18,9 19,1 18,5 II 11, 16,4 13,9 15,4 98,4 16,9 17,3 11, 19,4 13,4 III 12,6 99,8 1,7 14,5 11, 19,2 14,8 19,3 114,1 16,8 IV 11,2 16,1 13,7 11,2 95,7 11,6 11,3 113,2 113,8 99, I 219 11,1 99,6 1,9 98,6 99,8 16, 112,3 19,4 11, 94,9 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 1.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 1.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) Wykres 1.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 8 7 6 5 4 3 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Opolu minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 116 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Opole Wykres 1.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 1.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Wykres 1.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 1.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Wykres 1.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 6% 4% 2% Wykres 1.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 2 15 1 5 % -2% -4% -5-1 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Opolu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 117

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Opole Wykres 1.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 1.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 1.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 9 7 5 3 Wykres 1.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 11 9 7 5 3 1 1 minimalna średnia limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Opolu maksymalna mediana minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Wykres 1.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 1.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 118 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Opole Wykres 1.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 1.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Wykres 1.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Wykres 1.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Opolu własność spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Opolu własność Wykres 1.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Wykres 1.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Opolu niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 119

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Opole Wykres 1.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Wykres 1.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Wykres 1.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 1.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 7 6 5 4 3 2 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu Wykres 1.32. Szacowany średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Opolu (liczba dni) 4 35 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Opolu 12 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Poznań 11. Poznań 11.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 11.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 11.1. Czynniki demograficzne w Poznaniu Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 54828-11 -2578-2679 2424 -,2-4,7 4,4 54568 13-1884 -1781 2523,2-3,5 4,6 542348-148 -1522-167 268 -,3-2,8 4,8 54372 543-188 -1265 3147 1, -3,3 5,8 538633 788-1869 -181 325 1,5-3,5 6, 536438 376-1887 -1511 3152,7-3,5 5,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Wykres 11.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Poznania (w tys. osób) 58 57 56 55 54 53 52 51 5 49 48 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 11.2. Relacje demograficzne w Poznaniu (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, Małżeństwa Saldo migracji Przyrost naturalny Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Tabela 11.2. Gospodarstwa domowe w Poznaniu Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 233867 232567 1% 1% w tym z 1 osobą 77334 77314 33% 33% w tym z 2 osobami 5863 64667 25% 28% w tym z 3 osobami 46328 4493 2% 19% w tym z 4 osobami 36417 29765 16% 13% w tym z 5 i więcej osobami 15725 15892 7% 7% Ludność w gospodarstw ach 563193 54932 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,41 2,36 L. gospodarstw domowych na miesz 1,1,97 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 121

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV II IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Poznań Tabela 11.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Poznaniu Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63,2 15,5 21,3 62,2 15,7 22,1 61,3 15,9 22,8 6,4 16,2 23,4 59,5 16,5 24, 58,7 16,8 24,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Wykres 11.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Poznaniu (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 1 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 11.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Poznaniu (zł/miesiąc) 5 4 5 4 6 4 2 3 8 3 4 3 2 6 2 2 Poznań Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Wykres 11.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Poznaniu (mkw.),95,85,75,65,55,45,35 Poznań Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Polska Wykres 11.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Poznaniu (krotność przec. mies. wynagr.) 115 11 15 1 95 9 85 8 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Poznaniu Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Poznaniu 122 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Poznań Wykres 11.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Poznaniu (mkw.) 115, 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, Wykres 11.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Poznaniu (mln zł)* 2 5 2 1 5 1 5 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Poznaniu * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 11.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 11.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Poznaniu Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 24417 247741 251312 25474 25815 26221 - mieszkania na 1 ludności 446 454 463 47 479 488 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 15791 1615 16236 16412 1665 1693 - przeciętna (m kw.) 64,7 64,6 64,6 64,6 64,5 64,5 -na osobę (m kw.) 28,8 29,3 29,9 3,4 3,9 31,5 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,2 2,2 2,2 2,1 2,1 2, Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu 11.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 11.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Poznaniu L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 45 48 7 77 95 82 2 Pośrednicy 992 149 91 891 91 913 3 Kancelarie notarialne 71 8 112 116 123 128 4 Rzeczoznawcy majątkowi 176 184 26 213 222 231 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 11 11 28 29 27 31 6 Wspólnoty mieszkaniowe 2417 2522 2622 2772 2878 2978 Źródło: szacunki NBP O/O w Poznaniu na podstawie danych z GUS, Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych oraz Izby Notarialnej w Poznaniu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 123

Poznań Tabela 11.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Poznaniu Liczba umów 4779 5276 5822 6261 6582 782 Wartość w mln zł 1423,45 1518,18 166,52 189,98,97 2286,34 Źródło: Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ Tabela 11.7. Budownictwo mieszkaniowe w Poznaniu Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 3279 3716 457 4467 699 186 - indyw idualne 43 548 874 539 559 47 - na sprzedaż lub w ynajem 2755 3166 3119 3627 5821 8655 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1715 3817 457 3553 7432 561 - indyw idualne 261 287 411 338 367 332 - na sprzedaż lub w ynajem 1454 353 4159 3215 661 5228 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 2597 3642 3629 2915 469 46 - indyw idualne 333 37 3 317 294 321 - spółdzielcze 2 - na sprzedaż lub w ynajem 263 3299 3184 2536 3685 3545 - społeczne czynszow e 143 - komunalne 198 62 9 14 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu Tabela 11.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Poznaniu Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 2597 3642 3629 2915 469 46 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 184,8 234,3 229,7 191,3 252, 253, - na 1 ludności 4,7 6,7 6,7 5,4 7,6 7,5 - na 1 zaw. małżeństw 171 1444 1391 926 127 1271 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -173-1119 -121 232-864 -854 - na 1 ludności -,3-2,1-1,9,4-1,6-1,6 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 71,2 64,3 63,3 65,6 61,9 63,1 Liczba izb oddanych 7678 1845 997 8828 11493 11928 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3, 3, 2,7 3, 2,8 3, Przec. pow. izby (m kw.) 24,1 21,6 23, 21,7 21,9 21,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Poznaniu 124 Narodowy Bank Polski

Poznań Tabela 11.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Poznaniu Rynek Rynek pierwotny Rynek wtórny w tórny - najem Notow anie Staw ka hedon. ofertow a trans. ofertow a trans. średnia (trans.) I 6382 6147 546 487 5924 27,3 II 6334 5998 5657 4932 6251 28,4 III 6342 5913 5628 542 5973 29,4 IV 6417 5868 5718 562 6752 29,1 I 667 6146 583 58 633 27, II 656 6116 5742 497 5122 27,4 III 6552 622 586 4994 614 34,1 IV 6546 6225 5694 51 633 32,2 I 66 637 5848 497 655 3,7 II 6527 629 5831 4985 6148 31, III 6482 6228 549 599 635 31, IV 6512 6234 573 56 656 32,5 I 6425 6246 5941 565 681 32,8 II 6458 6298 64 5177 6153 33,9 III 6453 6195 693 5236 6155 32,2 IV 643 634 6123 5282 611 32,7 I 6429 6263 5955 5154 67 33,8 II 6435 626 68 5465 6366 33,6 III 6479 6379 653 5433 6317 34,1 IV 6551 6382 6349 555 6367 34,3 I 6676 643 6525 5618 6387 36,1 II 6866 6735 6652 5781 6334 34,5 III 6931 6849 6763 5933 6414 35,6 IV 733 717 6939 674 6265 34,4 I 219 7349 767 696 5953 5778 34,9 II 219 7228 761 773 6194 574 35,8 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 125

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Poznań Tabela 11.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Poznaniu Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. 11.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 14,1 115,1 99,3 94,9 97,5 13,2 13,6 96,5 89,1 95,8 II 99,3 97,6 14,6 12,6 15,5 14,6 12, 12,2 95,6 1,5 III 1,1 98,6 99,5 12,2 95,6 12,9 98,9 12, 99,4 97,3 IV 11,2 99,2 11,6 1,4 113, 14,7 19,9 15, 99,9 111,1 I 13,9 14,7 12, 98,9 93,4 14,5 1, 17,8 14,2 16,4 II 98,4 99,5 98,5 99,2 81,3 13,6 12, 11,5 1,8 81,9 III 99,9 98,5 11,1 1,5 117,4 13,3 11,8 13,2 99,1 1,7 IV 99,9 13,4 98,1 1,3 1,3 12, 16,1 99,6 99, 89,4 I 1,8 11,3 12,7 99,2 1,4 98,9 12,6 1,3 99,2 96,1 II 98,9 98,5 99,7 1,3 11,5 99,5 11,5 11,5 1,3 12, III 99,3 1,3 92,8 12,3 98,2 98,9 13,4 93,2 12,1 1,4 IV 1,5 1,1 15,9 99,2 1,3 99,5 1,1 1,6 11, 1,4 I 98,7 1,2 13,7 1,1 1,4 97,3 99, 11,6 11,9 1,4 II 1,5 1,8 11,7 12,2 11,2 98,9 11,4 13,6 13,8 1,1 III 99,9 98,4 1,9 11,2 1, 99,5 99,5 112,6 12,7 12, IV 99,2 11,8 1,5 1,9 99,3 98,3 11,1 16,9 14,4 1,9 I 1,4 99,4 97,3 97,6 99,3 1,1 1,3 1,2 11,8 99,8 II 1,1 1, 12,1 16, 14,9 99,6 99,4 1,6 15,6 13,5 III 1,7 11,9 99,6 99,4 99,2 1,4 13, 99,3 13,8 12,6 IV 11,1 1,1 14,9 12,1 1,8 12,3 11,2 13,7 15,1 14,2 I 11,9 1,7 12,8 11,2 1,3 13,8 12,7 19,6 19, 15,2 II 12,8 14,8 11,9 12,9 99,2 16,7 17,6 19,4 15,8 99,5 III 1,9 11,7 11,7 12,6 11,3 17, 17,4 111,7 19,2 11,5 IV 11,5 12,5 12,6 12,4 97,7 17,4 19,9 19,3 19,4 98,4 I 219 14,5 1,7 1,3 98, 92,2 11,1 19,9 16,7 16, 9,5 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) Wykres 11.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 18 16 14 12 1 8 6 4 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu 126 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Poznań Wykres 11.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 11.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 11.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 4% 2% % -2% -4% -6% Wykres 11.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 12 1 8 6 4 2-2 -4 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Poznaniu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 127

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Poznań Wykres 11.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % ziemia + zagosp.terenu projekt koszty budowy koszt kredytu koszty ogólne zysk deweloperski Źródło: NBP, Sekocenbud 11.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 11.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 11.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 2 15 1 5 minimalna średnia limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu maksymalna mediana Wykres 11.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu 128 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Poznań Wykres 11.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 11.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 3 2 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 8 7 6 5 4 3 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 129

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Poznań Wykres 11.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 Wykres 11.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 3 3 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 11.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu Wykres 11.32. Szacowany średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Poznaniu (liczba dni) 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Poznaniu 13 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Rzeszów 12. Rzeszów 12.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 12.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 12.1. Czynniki demograficzne w Rzeszowie Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 18318 56 388 948 86 3,1 2,1 4,7 185123 61 43 14 97 3,3 2,3 4,9 185896 45 666 171 948 2,2 3,6 5,1 187422 697 123 19 941 3,7 6,4 5, 189662 796 129 1825 897 4,2 5,4 4,7 191564 793 1282 275 928 4,1 6,7 4,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Wykres 12.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Rzeszowa (w tys. osób) 25 2 195 19 185 18 175 17 165 16 155 Wykres 12.2. Relacje demograficzne w Rzeszowie (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Tabela 12.2. Gospodarstwa domowe w Rzeszowie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 57855 69182 1% 1% w tym z 1 osobą 17114 2659 3% 3% w tym z 2 osobami 1257 1786 22% 26% w tym z 3 osobami 1135 13697 2% 2% w tym z 4 osobami 1322 134 18% 15% w tym z 5 i w ięcej osobami 6544 6716 11% 1% Ludność w gospodarstw ach 15358 17677 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,65 2,56 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,16 1,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 131

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Rzeszów Tabela 12.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Rzeszowie Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 64,7 17,5 17,8 64,1 17,5 18,4 63,3 17,7 19, 62,5 18, 19,5 61,7 18,3 2, 6,8 18,6 2,6 Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Wykres 12.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Rzeszowie (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 12.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Rzeszowie (zł/miesiąc) 5 4 6 4 2 3 8 3 4 3 2 6 2 2 1 8 Rzeszów Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Wykres 12.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Rzeszowie (mkw.) 1,5 1,,95,9,85,8,75,7,65,6,55 Rzeszów Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Polska Wykres 12.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Rzeszowie (krotność przec. mies. wynagr.) 11 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Rzeszowie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Rzeszowie 132 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Rzeszów Wykres 12.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Rzeszowie (mkw.) 115, 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Rzeszowie Wykres 12.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Rzeszowie (mln zł)* 45 4 35 3 25 2 15 1 5 * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 12.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 12.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Rzeszowie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 6984 714 7374 76621 79329 81636 - mieszkania na 1 ludności 381 386 397 49 418 426 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. m kw.) 4672 4783 4932 5117 5291 5449 - przeciętna (m kw.) 66,9 67 66,9 66,8 66,7 66,7 -na osobę (m kw.) 25,5 25,8 26,5 27,3 27,9 28,4 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 3,7 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,6 2,6 2,5 2,4 2,4 2,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie 12.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 12.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Rzeszowie L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 124 147 178 22 261 284 2 Biura pośredników 55 63 88 82 85 3 Kancelarie notarialne 28 32 36 33 34 38 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 58 58 63 61 65 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 25 26 24 21 2 12 6 Wspólnoty mieszkaniowe 522 552 583 635 676 71 Źródło: szacunki NBP O/O w Rzeszowie na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 12.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Rzeszowie Liczba umów 1128 736 1128 793 578 Wartość w mln zł 215,81 138,78 253,59 165,22 141,44 478,7 Źródło: szacunki NBP O/O w Rzeszowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 133

Rzeszów Tabela 12.7. Budownictwo mieszkaniowe w Rzeszowie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 122 2585 2396 3433 3777 348 - indyw idualne 532 135 125 15 2259 269 - na sprzedaż lub w ynajem 64 128 1146 2383 1479 2436 Mieszkania, których budowę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1325 2613 2435 3167 3576 3139 - indyw idualne 435 112 649 147 1226 263 - na sprzedaż lub w ynajem 63 967 1543 1587 2419 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 1346 1649 2392 2958 2599 237 - indyw idualne 311 331 357 346 314 311 - spółdzielcze 336 431 351 489 328 275 - na sprzedaż lub w ynajem 699 887 1658 2123 1957 1721 - społeczne czynszowe - komunalne 26 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Tabela 12.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Rzeszowie Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 1346 1649 2392 2958 2599 237 - ogółem pow. użytk. (tys. m kw.) 11,8 119,5 155,8 192, 169,6 157,5 - na 1 ludności 7,4 8,9 12,9 15,8 13,7 12, - na 1 zaw. małżeństw 1565 1818 2523 3143 2897 2486 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -486-742 -1444 - -172-1379 - na 1 ludności -2,7-4, -7,8-1,8-9, -7,2 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (m kw.) 75,6 72,5 65,1 64,9 65,3 68,3 Liczba izb oddanych 4819 5931 7325 9689 8245 7878 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,6 3,6 3,1 3,3 3,2 3,4 Przec. pow. izby (m kw.) 21,1 2,2 21,3 19,8 2,6 2, Źródło: Urząd Statystyczny w Rzeszowie 134 Narodowy Bank Polski

Rzeszów Tabela 12.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Rzeszowie Rynek Rynek pierwotny Rynek wtórny w tórny - najem Notow anie Średnia hedon. ofertow a trans. ofertow a trans. staw ka (trans.) I 4463 4467 498 4422 388 25,4 II 5141 4383 489 4425 412 25,7 III 5148 468 491 4462 438 26,5 IV 512 4821 4934 4491 3897 26, I 5123 4515 4946 4384 392 28,4 II 527 4828 498 4455 3862 26,5 III 54 4649 4933 4551 3957 26,8 IV 534 479 4953 4582 3972 26,5 I 5245 4857 4959 4485 3859 26,4 II 582 499 51 4533 3957 25,7 III 538 4596 4973 4435 3836 27,6 IV 5126 4868 4954 4463 3824 27,8 I 4986 486 4916 4623 3891 26,9 II 513 4852 4914 4591 3884 26,3 III 4952 519 4954 4514 3869 27,1 IV 4842 536 4953 4642 3859 28,1 I 4811 481 4995 4651 3875 29,3 II 554 4894 523 4763 3936 29,4 III 499 4962 5121 4744 3959 28,7 IV 4992 4842 5225 4677 3894 3,1 I 4952 4929 5394 4945 3852 32,9 II 5257 517 5414 4989 3865 32,2 III 5233 5318 5476 544 3858 31,1 IV 521 5227 5659 516 3824 29,8 I 219 5549 5117 5851 5546 3787 32,3 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 135

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Rzeszów Tabela 12.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Rzeszowie Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 98, 11,4 99,9 97,2 97,4 1,1 18, 12,2 12,2 1,4 II 115,2 98,1 99,6 1,1 15,7 112,6 16, 99,7 1,1 13,4 III 1,1 16,8 1,4 1,8 98,4 114,2 14,1 99,5 98,1 12,9 IV 99,1 13, 1,5 1,6 96,5 112, 19,4 1,4 98,7 97,8 I 1,4 93,7 1,2 97,6 1,1 114,8 11,1 1,8 99,1 1,6 II 98,1 16,9 99,2 11,6 99, 97,8 11,2 1,4 1,7 94,1 III 1,3 96,3 1,5 12,2 12,5 97,9 99,3 1,5 12, 98, IV 99,9 11,3 1,4 1,7 1,4 98,7 97,7 1,4 12, 11,9 I 14,2 13,1 1,1 97,9 97,2 12,4 17,6 1,3 12,3 98,9 II 96,9 12,7 11, 11,1 12,5 11,1 13,4 12,1 11,8 12,5 III 99,1 92,1 99,3 97,8 96,9 1, 98,9 1,8 97,5 96,9 IV 11,7 15,9 99,6 1,6 99,7 11,8 13,4 1, 97,4 96,3 I 97,3 98,7 99,2 13,6 11,8 95,1 98,9 99,1 13,1 1,8 II 1,5 11, 1, 99,3 99,8 98,6 97,2 98,1 11,3 98,2 III 98,8 13,4 1,8 98,3 99,6 98,3 19,2 99,6 11,8 1,9 IV 97,8 1,3 1, 12,8 99,7 94,5 13,5 1, 14, 1,9 I 99,4 95,3 1,8 1,2 1,4 96,5 99,9 11,6 1,6 99,6 II 15,1 11,9 1,6 12,4 11,6 1,8 1,9 12,2 13,7 11,3 III 98,7 11,4 12, 99,6 1,6 1,8 98,9 13,4 15,1 12,3 IV 1, 97,6 12, 98,6 98,4 13,1 96,1 15,5 1,8 1,9 I 99,2 11,8 13,2 15,7 98,9 12,9 12,7 18, 16,3 99,4 II 16,2 14,9 1,4 1,9 1,3 14, 15,6 17,8 14,7 98,2 III 99,5 12,9 11,1 11,1 99,8 14,9 17,2 16,9 16,3 97,5 IV 99,6 98,3 13,3 11,2 99,1 14,4 18, 18,3 19,2 98,2 I 219 16,5 97,9 13,4 18,6 99, 112,1 13,8 18,5 112,2 98,3 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie 12.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 12.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 Wykres 12.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie 136 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Rzeszów Wykres 12.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 12.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 12.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 4% 2% % -2% -4% -6% Wykres 12.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 8 7 6 5 4 3 2 1-1 <=5 m kw. >5 m kw. wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Rzeszowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 137

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Rzeszów Wykres 11.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 12.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 12.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) 14 12 1 8 6 4 2 Wykres 12.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 12 1 8 6 4 2 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna maksymalna średnia mediana hedoniczna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie 138 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Rzeszów Wykres 12.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 12.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie własność Wykres 12.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie własność Wykres 12.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 139

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Rzeszów Wykres 12.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 Wykres 12.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 12.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie Wykres 12.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Rzeszowie (liczba dni) 4 35 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Rzeszowie 14 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Szczecin 13. Szczecin 13.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 13.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 13.1. Czynniki demograficzne w Szczecinie Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 48172-9 162-738 169-2,2,4 4,1 4718-576 -115-691 1837-1,4 -,3 4,5 45657-879 121-758 1945-2,2,3 4,8 44878-558 13-455 1995-1,4,3 4,9 43883-666 112-554 1978-1,6,3 4,9 42465-195 237-858 221-2,7,6 5,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Wykres 13.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Szczecina (w tys. osób) 42 415 41 45 4 395 39 385 38 Wykres 13.2. Relacje demograficzne w Szczecinie (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Tabela 13.2. Gospodarstwa domowe w Szczecinie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 1761 17273 1% 1% w tym z 1 osobą 54586 5824 32% 3% w tym z 2 osobami 45195 5133 27% 3% w tym z 3 osobami 35246 35442 21% 21% w tym z 4 osobami 25276 22555 15% 13% w tym z 5 i więcej osobami 9758 115 6% 6% Ludność w gospodarstw ach 4473 46436 Przeciętna liczba osób w gospodarstw ie 2,38 2,39 Liczba gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniowym 1,13 1,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 141

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Szczecin Tabela 13.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Szczecinie Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63,4 15,5 21,1 62,6 15,5 21,9 61,7 15,6 22,8 6,7 15,7 23,5 59,8 16, 24,2 59,1 16,1 24,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Wykres 13.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Szczecinie (%; P. oś) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Szczecin Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Wykres 13.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Szczecinie (mkw.) 1,2 1,1 1,,9,8,7,6,5 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 13.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Szczecinie (zł/miesiąc) 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Szczecin Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Polska Wykres 13.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Szczecinie (krotność przec. mies. wynagr.) 11 15 1 95 9 85 8 75 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Szczecinie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Szczecinie 142 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Szczecin Wykres 13.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Szczecinie (mkw.) 125, 115, 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Szczecinie Wykres 13.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Szczecinie (mln zł)* 1 6 1 4 1 2 1 8 6 4 2 * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 13.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 13.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Szczecinie Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 169831 17121 17231 175163 177766 1865 - mieszkania na 1 ludności 416 42 425 433 44 447 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. mkw.) 1835 1934 1118 11193 11351 11498 - przeciętna (mkw.) 63,8 63,9 63,9 63,9 63,9 63,9 - na osobę (mkw.) 26,5 26,9 27,2 27,6 28,1 28,6 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,6 3,6 3,6 3,6 3,6 3,6 Przeciętna liczba osób w mieszkaniu 2,4 2,4 2,4 2,3 2,3 2,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie 13.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 13.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Szczecinie L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 62 67 68 72 73 9 2 Pośrednicy/agencje nieruchomości 21 21 22 235 242 246 3 Kancelarie notarialne 56 71 73 8 8 79 4 Rzeczoznaw cy majątkow i 51 56 55 54 59 59 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 15 17 15 13 13 131 6 Wspólnoty mieszkaniow e 3447 3494 354 3582 3554 3597 Źródło: szacunki NBP O/O w Szczecinie na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 13.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Szczecinie Liczba umów 3177 3564 3344 3713 4381 4563 Wartość w mln zł 749 788 81 899 194 1258 Źródło: Miejski Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Szczecinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 143

Szczecin Tabela 13.7. Budownictwo mieszkaniowe w Szczecinie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 977 185 3212 2346 412 3465 - indyw idualne 582 348 421 171 989 32 - na sprzedaż lub w ynajem 395 1456 2791 2175 335 2887 Mieszkania, których budowę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1457 1494 2648 225 2582 371 - indyw idualne 326 33 64 276 73 16 - na sprzedaż lub w ynajem 854 881 1742 1719 2865 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 1426 144 1132 2955 2661 2299 - indyw idualne 18 26 161 156 173 132 - spółdzielcze 56 23 34 48 47 164 - na sprzedaż lub w ynajem 119 1145 843 2396 245 1964 - społeczne czynszowe 24 325 36 39 - komunalne 3 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie Tabela 13.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Szczecinie Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem (mkw.) 1426 144 1132 2955 2661 2299 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 11,2 14,2 87,5 184,1 165,8 147,3 - na 1 ludności 3,5 3,4 2,8 7,3 6,6 5,7 - na 1 zaw artych małżeństw 844 764 582 1481 1345 14 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem 264 433 813-96 -683-89 - na 1 ludności,6 1,1 2, -2,4-1,7 -,2 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 77,3 74,2 77,3 62,3 62,3 64,1 Liczba izb oddanych 459 4378 3761 8625 7561 6533 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,2 3,1 3,3 2,9 2,8 2,8 Przec. pow. izby (mkw.) 24, 23,8 23,3 21,3 21,9 22,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie 144 Narodowy Bank Polski

Szczecin Tabela 13.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Szczecinie Rynek Rynek pierwotny Rynek wtórny w tórny - najem Notow anie Staw ka hedon. ofertow a trans. ofertow a trans. średnia (trans.) I 4836 4547 4434 388 4584 25,2 II 4774 4581 4171 3741 445 26,6 III 4828 4444 4152 3848 4569 26, IV 4896 4742 4247 3825 4673 26,2 I 4877 474 4399 3797 4517 24,8 II 4836 4691 4315 3715 4624 26,8 III 4867 4742 4289 3786 458 25,6 IV 4874 4839 4346 3937 4673 26,8 I 4956 478 4353 3776 444 25,3 II 4824 4831 4414 3825 4641 27,7 III 486 47 4214 3892 4558 28,4 IV 4829 4644 4235 3753 4584 27,5 I 4898 471 4432 3789 4537 26,2 II 489 516 4356 42 4582 28,6 III 4876 4829 4396 462 458 28,8 IV 4881 483 4358 4 4672 3,8 I 531 4691 4461 424 4542 29,6 II 5694 5198 4469 4173 4574 3,6 III 575 5397 4672 4318 4579 33,5 IV 5573 5436 4654 4319 4471 33,3 I 5659 5256 4752 4355 465 33,2 II 5756 558 4933 4566 4628 32,7 III 5934 5673 4974 4785 4629 33,6 IV 654 5874 5177 4824 4584 35,6 I 219 6243 5952 5458 577 467 36,1 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 145

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Szczecin Tabela 13.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Szczecinie Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 97, 99,6 12,3 11,5 14,5 97,7 96, 96,7 95,3 99,7 II 98,7 1,8 94,1 98,3 97,1 96, 96,2 94,1 94,9 99,7 III 11,1 97, 99,5 12,9 12,7 96,9 93,4 93,5 11, 14,8 IV 11,4 16,7 12,3 99,4 12,3 98,2 13,8 97,9 12, 16,5 I 99,6 99,2 13,6 99,3 96,7 1,8 13,5 99,2 99,7 98,5 II 99,2 99,7 98,1 97,8 12,4 11,3 12,4 13,5 99,3 13,9 III 1,7 11,1 99,4 11,9 97,5 1,8 16,7 13,3 98,4 98,7 IV 1,1 12,1 11,3 14, 13,7 99,5 12,1 12,3 12,9 1, I 11,7 98,8 1,2 95,9 94,2 11,6 11,6 98,9 99,4 97,5 II 97,3 11,1 11,4 11,3 15,4 99,8 13, 12,3 13, 1,4 III 1,7 97,3 95,5 11,8 98,2 99,8 99,1 98,2 12,8 11,1 IV 99,4 98,8 1,5 96,4 1,6 99,1 96, 97,5 95,3 98,1 I 11,4 11,4 14,6 11, 99, 98,8 98,5 11,8 1,4 13, II 99,9 16,5 98,3 15,6 11, 11,4 13,8 98,7 14,6 98,7 III 99,7 96,3 1,9 11,5 98,4 1,3 12,7 14,3 14,4 98,9 IV 1,1 1, 99,1 98,5 13,7 11,1 14, 12,9 16,6 11,9 I 13,1 97,1 12,4 1,6 97,2 12,7 99,6 1,7 16,2 1,1 II 113,2 11,8 1,2 13,7 1,7 116,4 13,6 12,6 14,3 99,8 III 11, 13,8 14,6 13,5 1,1 117,9 111,8 16,3 16,3 11,6 IV 96,9 1,7 99,6 1, 97,6 114,2 112,6 16,8 18, 95,7 I 11,6 96,7 12,1 1,8 13, 112,5 112, 16,5 18,2 11,4 II 11,7 14,8 13,8 14,8 1,5 11,1 16, 11,4 19,4 11,2 III 13,1 13, 1,8 14,8 1, 13,2 15,1 16,4 11,8 11,1 IV 12, 13,6 14,1 1,8 99, 18,6 18,1 111,2 111,7 12,5 I 219 13,1 11,3 15,4 15,2 11,9 11,3 113,2 114,8 116,6 11,4 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie 13.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 13.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw., maksymalna P. oś) 7 6 5 4 3 2 1 15 13 11 9 7 5 3 Wykres 13.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw., maksymalna P. oś) 7 6 5 4 3 2 1 15 13 11 9 7 5 3 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie 146 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Szczecin Wykres 13.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 13.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 13.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 5% 3% 1% -1% 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 5 4 3 2 1-3% -5% -1-2 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Szczecinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 147

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Szczecin Wykres 13.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 13.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 13.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw., maksymalna P. oś) 6 13 5 4 11 3 9 2 7 1 5 Wykres 13.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw., maksymalna P. oś) 6 5 4 3 2 1 13 11 9 7 5 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna średnia mediana hedoniczna limit RNS / MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie 148 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Szczecin Wykres 13.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 13.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie własność Wykres 13.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie własność Wykres 13.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 149

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Szczecin Wykres 13.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 Wykres 13.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 13.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 2 5 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 2 5 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie Wykres 13.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Szczecinie (liczba dni) 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Szczecinie 15 Narodowy Bank Polski

Trójmiasto 14. Trójmiasto 14.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 14.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 14.1.1. Czynniki demograficzne w Gdańsku Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 461531-23 1112 882 1992 -,5 2,4 4,3 461489 35 861 896 268,1 1,9 4,5 462249 49 1167 1216 2251,1 2,5 4,9 463754 667 1242 199 2461 1,4 2,7 5,3 464254 655 84 1459 2581 1,4 1,7 5,6 466631 232 1968 22 2669,5 4,2 5,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.1.2. Czynniki demograficzne w Gdyni Liczba Przyrost Saldo Zmiany l. Małżeństwa Przyrost Saldo Wg stanu Małżeństwa ludności naturalny migracj ludności naturalny migracji na koniec: liczby bezwzględne na 1 ludności 24842-228 -515-743 133 -,9-2,1 4,2 24782-245 -52-297 122-1, -,2 4,9 247478-219 -23-242 1294 -,9 -,1 5,2 246991-265 -4-35 1344-1,1 -,2 5,4 24636-461 -9-551 132-1,9 -,4 5,3 24639-328 156-172 1326-1,3,6 5,4 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 13.1.3. Czynniki demograficzne w Sopocie Liczba Przyrost Saldo Zmiany l. Małżeństw a Przyrost Saldo Wg stanu Małżeństw a ludności naturalny migracji ludności naturalny migracji na koniec: liczby bezwzględne na 1 ludności 3793-182 -113-295 173-4,8-3, 4,6 37654-196 -165-361 156-5,2-4,4 4,1 37231-258 -22-46 171-6,9-5,4 4,6 36849-179 -139-318 168-4,9-3,8 4,6 36533-156 -157-313 189-4,3-4,3 5,2 3646-211 -111-322 168-5,9-3,1 4,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 151

22 24 22 222 224 226 228 23 24 25 22 24 22 222 224 226 228 23 24 25 22 24 22 222 224 226 228 23 24 25 Trójmiasto Wykres 14.1.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Gdańska (w tys. osób)* 475 47 465 Wykres 14.2.1. Relacje demograficzne w Gdańsku (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, 46 455-2, -4, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 14.1.2. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Gdyni (w tys. osób)* 255 253 251 249 247 245 243 241 239 237 235 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Wykres 14.2.2. Relacje demograficzne w Gdyni (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 14.1.3. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Sopotu (w tys. osób)* 43 41 39 37 35 33 31 29 27 25 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Wykres 14.2.3. Relacje demograficzne w Sopocie (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, -6, -8, -1, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku 152 Narodowy Bank Polski

Trójmiasto Tabela 14.2.1. Gospodarstwa domowe w Gdańsku Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 18467 189174 1% 1% w tym z 1 osobą 56925 55938 31% 3% w tym z 2 osobami 47736 56613 26% 3% w tym z 3 osobami 3775 38564 2% 2% w tym z 4 osobami 2836 25843 15% 14% w tym z 5 i więcej osobami 13341 12216 7% 6% Ludność w gospodarstw ach 451791 456499 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,45 2,41 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,16,97 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.2.2. Gospodarstwa domowe w Gdyni Gospodarstw a domow e Lliczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 11293 12867 1% 1% w tym z 1 osobą 29766 3268 29% 29% w tym z 2 osobami 26315 3368 26% 3% w tym z 3 osobami 21639 21656 21% 21% w tym z 4 osobami 16815 1491 17% 14% w tym z 5 i więcej osobami 6758 6483 7% 6% Ludność w gospodarstw ach 251223 24869 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,48 2,41 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,14,96 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.2.3. Gospodarstwa domowe w Sopocie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 18925 18298 1% 1% w tym z 1 osobą 7572 7499 4% 41% w tym z 2 osobami 4845 5166 26% 28% w tym z 3 osobami 3314 3 18% 16% w tym z 4 osobami 2235 1829 12% 1% w tym z 5 i więcej osobami 959 85 5% 4% Ludność w gospodarstw ach 41332 38541 Przeciętna l. osób w gospodarstwie 2,18 2,11 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,19,98 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.3.1. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Gdańsku Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 62,7 16, 21,3 61,9 16,1 22, 61, 16,4 22,6 6,1 16,7 23,2 59,2 17,1 23,7 58,5 17,5 24, Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 153

22 23 24 25 22 23 24 25 Trójmiasto Tabela 14.3.2. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Gdyni Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 61,9 15,9 22,2 61,1 15,9 23, 6,3 16, 23,7 59,5 16,1 24,4 58,7 16,2 25,1 58,1 16,3 25,6 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.3.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Sopocie Udział ludności (%) w w ieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 6,5 12, 27,5 59,8 12, 28,2 58,8 12,1 29,1 57,8 12,3 29,9 56,9 12,5 3,6 55,8 12,7 31,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Wykres 14.3.1. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Gdańsku (%; P. oś) 22 55 2 18 16 45 14 12 35 1 8 6 25 4 2 15 Wykres 14.3.2. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Gdyni (%; P. oś) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Gdańsk Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Gdynia Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku 154 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Trójmiasto Wykres 14.3.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Sopocie (%; P. oś) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 44 42 4 38 36 34 32 3 Wykres 14.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Trójmieście (zł/miesiąc) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Sopot Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Wykres 14.5.1. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Gdańsku (mkw.) 1,5,95,85,75,65,55,45,35 Gdańsk Sopot* Gdynia Polska Źródło: Urząd Statystyczny w Gdyni (Sopot szacunki O/O w Gdańsku) Wykres 14.5.2. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Gdyni (mkw.) 1,5,95,85,75,65,55,45,35 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku rynek pierwotny Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku rynek wtórny Wykres 14.5.3. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Sopocie (mkw.),8,7,6,5,4,3,2 Wykres 14.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Gdańsku i Gdyni (krotność przec. mies. wynagr.) 125, 12, 115, 11, 15, 1, 95, 9, 85, 8, rynek pierwotny Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku rynek wtórny Gdańsk Gdynia Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 155

25 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Trójmiasto Wykres 14.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Trójmieście (mkw.) 13, 12, 11, 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, Gdańsk RP Gdynia RP Sopot RP Gdańsk RW Gdynia RW Sopot RW Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Gdańsku Wykres 14.8.2. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Gdyni (mln zł)* 1 2 1 8 6 4 2 Wykres 14.8.1. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Gdańsku (mln zł)* 2 1 8 1 6 1 4 1 2 1 8 6 4 2 *Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania. Źródło: NBP na podst. BIK *Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania. Źródło: NBP na podst. BIK 14.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 14.4.1. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Gdańsku Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 23223 2692 2112 21692 22231 229161 - mieszkania na 1 ludności 44 448 457 466 479 491 Powierzchnia użytkowa mieszkań - łączna (tys. mkw.) 1285 1238 12545 12832 13186 1357 - przeciętna (mkw.) 59,5 59,5 59,4 59,4 59,3 59,2 -na osobę (mkw.) 26,2 26,7 27,1 27,7 28,4 29,1 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,4 3,4 3,3 3,3 3,3 3,3 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,3 2,2 2,2 2,1 2,1 2, Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku. Dane za r. szacunek własny O/O NBP. Dane będą dostępne - zgodnie z Programem Badań Statystycznych - w połowie października 219 r. 156 Narodowy Bank Polski

Trójmiasto Tabela 14.4.2. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Gdyni Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 18992 19855 11916 11277 113129 11465 - mieszkania na 1 ludności 439 443 448 454 459 465 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. mkw.) 669 675 6825 696 6984 788 - przeciętna (mkw.) 61,4 61,4 61,5 61,6 61,7 61,8 -na osobę (mkw.) 27, 27,2 27,6 28, 28,4 28,8 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,5 3,5 3,4 3,4 3,4 3,4 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,3 2,3 2,2 2,2 2,2 2,1 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku. Dane za r. szacunek własny O/O NBP. Dane będą dostępne - zgodnie z Programem Badań Statystycznych - w połowie października 219 r. Tabela 14.4.3. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Sopocie Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 18958 1965 1914 19136 19264 19359 - mieszkania na 1 ludności 5 56 513 519 527 537 Powierzchnia użytkowa mieszkań - łączna (tys. mkw.) 121 128 1211 1213 1221 1228 - przeciętna (mkw.) 63,3 63,4 63,4 63,4 63,4 63,4 -na osobę (mkw.) 31,7 32,1 32,5 32,9 33,4 34,1 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,5 3,5 3,5 3,4 3,4 3,4 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2, 2, 2, 1,9 1,9 1,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku. Dane za r. szacunek własny O/O NBP. Dane będą dostępne - zgodnie z Programem Badań Statystycznych - w połowie października 219 r. 14.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 14.5.1. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Gdańsku L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 53 65 77 71 7 65 2 Biura pośredników 186 176 18 195 21 25 3 Kancelarie notarialne 45 51 43 48 64 64 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 49 57 56 68 72 72 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 41 41 18 112 18 51 6 Wspólnoty mieszkaniow e 5263 5322 5396 5484 5571 59 Źródło: szacunek własny NBP OO w Gdańsku, Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.5.2. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Gdyni L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 32 27 38 32 31 24 2 Biura pośredników 185 165 18 17 175 21 3 Kancelarie notarialne 26 31 31 26 36 37 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 24 3 3 34 35 38 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 18 2 41 43 43 33 6 Wspólnoty mieszkaniow e 1478 153 155 1587 165 1763 Źródło: szacunek własny NBP OO w Gdańsku, Urząd Statystyczny w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 157

Trójmiasto Tabela 14.5.3. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Sopocie L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 17 11 2 18 2 15 2 Biura pośredników 4 35 4 5 5 54 3 Kancelarie notarialne 7 6 4 4 8 9 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 1 11 12 12 12 9 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 8 8 8 11 11 9 6 Wspólnoty mieszkaniow e 165 145 143 15 159 197 Źródło: szacunek własny NBP OO w Gdańsku, Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.6.1. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Gdańsku Liczba umów 9148 6434 7597 919 1434 1856 Wartość w mln zł 2812 1563 2382 2941 3477 4197 Źródło: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku (podano łącznie transakcje: lokali w budownictwie wielomieszkaniowym, domów i gruntów pod budownictwo mieszkaniowe) oraz szacunek własny NBP Tabela 14.6.2. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Gdyni Liczba umów 3353 2831 2425 3216 3469 338 Wartość w mln zł 1137 169 739 1284 153 1353 Źródło: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku (podano łącznie transakcje: lokali w budownictwie wielomieszkaniowym, domów i gruntów pod budownictwo mieszkaniowe) oraz szacunek własny NBP Tabela 14.6.3. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Sopocie Liczba umów 79 223 616 792 899 255 Wartość w mln zł 339 185 332 487 567 188 Źródło: Izba Administracji Skarbowej w Gdańsku (podano łącznie transakcje: lokali w budownictwie wielomieszkaniowym, domów i gruntów pod budownictwo mieszkaniowe) oraz szacunek własny NBP Tabela 14.7.1. Budownictwo mieszkaniowe w Gdańsku Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 3398 4458 4567 6924 7265 6351 - indyw idualne 226 179 273 439 275 24 - na sprzedaż lub w ynajem 3172 452 4294 645 6741 671 Mieszkania, których budowę rozpoczęto Ogółem, w tym: 459 557 67 6461 82 594 - indyw idualne 18 26 338 382 351 36 - na sprzedaż lub w ynajem 4288 4689 561 635 7624 5285 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 3851 3945 456 58 6442 6851 - indyw idualne 234 17 199 183 146 176 - spółdzielcze 327 118 147 62 74 3 - na sprzedaż lub w ynajem 3153 3598 44 4648 642 6556 - społeczne czynszowe 137 59 18 162 77 - komunalne 48 24 18 12 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku 158 Narodowy Bank Polski

Trójmiasto Tabela 14.7.2. Budownictwo mieszkaniowe w Gdyni Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 447 97 1583 25 1639 1876 - indyw idualne 139 156 222 787 199 154 - na sprzedaż lub w ynajem 37 751 1343 164 144 1722 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 736 855 1346 1549 2479 1827 - indyw idualne 91 112 156 217 177 117 - na sprzedaż lub w ynajem 564 743 1172 1332 2213 171 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 166 932 119 1216 1111 1521 - indyw idualne 92 97 99 78 17 81 - spółdzielcze 22 - na sprzedaż lub w ynajem 93 755 11 1138 982 1422 - społeczne czynszow e - komunalne *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.7.3. Budownictwo mieszkaniowe w Sopocie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 121 29 11 85 165 13 - indyw idualne 9 12 16 18 13 7 - na sprzedaż lub w ynajem 16 17 85 18 149 122 Mieszkania, których budowę rozpoczęto Ogółem, w tym: 58 18 132 146 85 197 - indyw idualne 1 8 16 19 38 12 - na sprzedaż lub w ynajem 12 65 51 47 181 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 95 115 55 45 136 95 - indyw idualne 6 9 9 6 1 9 - spółdzielcze - na sprzedaż lub w ynajem 89 72 3 39 11 26 - społeczne czynszowe - komunalne 34 16 16 6 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 159

Trójmiasto Tabela 14.8.1. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Gdańsku Mieszkania oddane do - ogółem 3851 3945 456 58 6442 6851 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 25,6 243, 255,2 33,3 371,8 383,2 - na 1 ludności 8,3 8,5 9,7 11, 13,9 14,7 - na 1 zaw. małżeństw 1933 198 22 264 2496 2567 Małżeństw a minus mieszkania - różnica ogółem -1859-1877 -2255-2619 -3861-4182 - na 1 ludności -4, -4,1-4,9-5,6-8,3-9, Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 65,1 61,6 56,6 59,7 57,7 55,9 Liczba izb oddanych 11498 1828 1284 13731 16933 17766 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3, 2,7 2,7 2,7 2,6 2,6 Przec. pow. izby (mkw.) 21,8 22,4 21,1 22,1 22, 21,6 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 13.8.1. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Gdyni Mieszkania oddane do - ogółem 166 932 119 1216 1111 1521 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 81,9 68,4 79,9 87, 84,5 13,9 - na 1 ludności 4,3 3,8 4,5 4,9 4,5 6,2 - na 1 zaw. małżeństw 132 775 857 95 853 1147 Małżeństw a minus mieszkania - różnica ogółem -33 27 185 128 191-195 - na 1 ludności -,1 1,1,7,5,8 -,8 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 76,8 73,4 72,1 71,6 76, 68,3 Liczba izb oddanych 3313 2867 3315 3588 3586 4423 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,1 3,1 3, 3, 3,2 2,9 Przec. pow. izby (mkw.) 24,7 23,9 24,1 24,3 23,6 23,5 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku Tabela 14.8.3. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Sopocie Mieszkania oddane do - ogółem 95 115 55 45 136 95 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 6,8 7,4 5,6 3, 9,2 7, - na 1 ludności 2,5 3,1 1,5 1,2 3,7 2,6 - na 1 zaw. małżeństw 549 737 322 268 72 565 Małżeństw a minus mieszkania - różnica ogółem 78 41 116 123 53 73 - na 1 ludności 2,1 1,1 3,1 3,3 1,5 2, Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 71,1 64,7 12,1 66,6 67,5 74, Liczba izb oddanych 281 318 193 136 462 296 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3, 2,8 3,5 3, 3,4 3,1 Przec. pow. izby (mkw.) 24, 23,4 29,1 22, 19,9 23,7 Źródło: Urząd Statystyczny w Gdańsku 16 Narodowy Bank Polski

Trójmiasto Tabela 14.9.1. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Gdańsku Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hedon. dla Trójmiasta (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 6453 5292 6278 52 5971 33,2 II 643 5682 6152 4943 625 32,1 III 6398 5794 67 4871 5563 31,5 IV 6568 6155 6136 4798 5628 31,9 I 69 551 613 4791 5675 31,6 II 6232 5977 673 521 5746 31,4 III 674 585 5858 523 5737 31,8 IV 6289 5785 5873 58 5712 32,6 I 6492 5951 5982 5166 5843 34, II 6671 5749 5949 5113 5558 33,6 III 6416 689 5993 5114 551 33,2 IV 6488 631 6133 5441 5714 35,4 I 6636 6452 6193 5364 652 34,4 II 6581 6185 6319 5521 5685 34,4 III 6536 6283 6226 5555 5669 35,7 IV 655 6481 6455 561 5745 37,1 I 6462 643 6566 5778 5661 4,6 II 6775 651 697 63 5719 38,5 III 7329 6816 735 665 5817 43,3 IV 7371 6829 7345 6337 5767 44,3 I 854 7255 7727 6485 5853 42,9 II 8422 7543 8567 6625 5753 43,6 III 8293 7257 874 7149 5845 46,5 IV 863 7915 8856 758 5982 46,1 I 219 8267 8262 9415 7351 5841 45,4 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 161

Trójmiasto Tabela 14.9.2. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Gdyni Notow anie Rynek pierwotny Rynek w tórny Rynek w tórny - najem ofertow a trans. ofertow a trans. Staw ka średnia I 663 5732 668 4613 28,2 II 6582 683 6337 4564 29,1 III 6824 6646 6618 4328 32,2 IV 6764 641 6629 4624 32,2 I 6944 672 641 4817 27,3 II 6341 5648 6492 4716 27,6 III 6328 637 6657 4734 31,2 IV 65 5877 6466 4617 29, I 621 5778 6324 4874 3,1 II 6357 6162 6187 5126 28,7 III 6584 671 6312 4962 29,5 IV 6265 6334 642 4879 32,8 I 656 629 647 4699 33,1 II 6964 6391 6795 5155 33, III 6949 6631 673 53 34,2 IV 6842 6975 6654 5141 35,8 I 687 671 6822 4971 39,3 II 6785 6732 7186 5754 4, III 7259 7175 724 5799 42, IV 7955 692 7383 592 37,6 I 7855 6851 731 698 37,7 II 7912 78 86 6428 41,6 III 7641 7418 856 6562 42,3 IV 9342 783 849 6743 43,1 I 219 926 799 8668 681 43,1 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Tabela 14.9.3. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Sopocie Notow anie Rynek pierwotny Rynek w tórny Rynek w tórny - najem ofertow a trans. ofertow a trans. Staw ka średnia I 11155 1833 896 78 39,3 II 11136 1351 8886 7247 42,6 III 188 1227 8799 775 41,7 IV 1893 1296 8719 722 39,1 I 1825 9811 8562 6919 38, II 1677 1491 8536 7614 42,5 III 1827 1498 8796 6657 41,1 IV 177 1495 893 7334 4,7 I 11113 1386 879 823 42,4 II 1946 1441 852 743 43,8 III 1987 9974 8568 861 44,1 IV 16258 15 8744 756 45,7 I 1667 15821 9456 8852 41,8 II 1794 1497 9656 7982 42,1 III 17381 16334 99 7969 47,1 IV 17947 16865 169 8778 48, I 17563 18424 137 8766 5,7 II 17625 17887 11423 9744 51,6 III 18647 18763 11143 9798 45,3 IV 18292 17719 11768 8897 45, I 19191 1538 11333 11355 5,1 II 1553 1872 1276 1872 45,9 III 18151 19274 12525 1938 52,8 IV 17649 19516 12584 159 53,3 I 219 13534 11685 13114 1124 52,5 II 219 1331 14587 13184 1112 55,6 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 162 Narodowy Bank Polski

Trójmiasto Tabela 14.1.1. Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Gdańsku Notow anie Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika kw./kw. ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. dla Trójmiasta (trans.) I 99,1 99,2 1,6 12,4 98, 13,3 94,6 98,3 94,8 99,2 II 99,2 17,4 98, 98,5 1,9 1,7 11,4 97,5 96,7 95,6 III 99,9 12, 97,7 98,5 92,3 98,8 14,3 95,8 92,5 91,5 IV 12,7 16,2 12,1 98,5 11,2 1,8 115,3 98,3 97,9 92,4 I 92,7 89,4 99,5 99,9 1,8 94,4 14, 97,2 95,4 95, II 12,3 18,6 99,5 14,8 11,3 97,3 15,2 98,7 11,6 95,4 III 97,5 97,1 96,5 1, 99,8 94,9 1,2 97,5 13,1 13,1 IV 13,5 99,7 1,2 99,7 99,6 95,8 94, 95,7 14,4 11,5 I 13,2 12,9 11,9 13,2 12,3 16,6 18,2 98, 17,8 13, II 12,8 96,6 99,5 99, 95,1 17, 96,2 98, 11,8 96,7 III 96,2 15,9 1,7 1, 99,1 15,6 14,9 12,3 11,8 96, IV 11,1 99, 12,3 16,4 13,7 13,2 14,2 14,4 18,7 1, I 12,3 17, 11, 98,6 15,9 12,2 18,4 13,5 13,8 13,6 II 99,2 95,9 12, 12,9 93,9 98,7 17,6 16,2 18, 12,3 III 99,3 11,6 98,5 1,6 99,7 11,9 13,2 13,9 18,6 12,9 IV 1,2 13,1 13,7 11, 11,3 1,9 17,5 15,3 13,1 1,5 I 98,7 99,2 11,7 13, 98,5 97,4 99,7 16, 17,7 93,5 II 14,9 11,1 16,2 14,4 11, 12,9 15,1 11,3 19,2 1,6 III 18,2 14,9 1,9 1,6 11,7 112,1 18,5 113, 19,2 12,6 IV 1,6 1,2 14,4 14,5 99,2 112,5 15,4 113,8 113, 1,4 I 19,3 16,2 15,2 12,3 11,5 124,6 112,8 117,7 112,2 13,4 II 14,6 14, 11,9 12,2 98,3 124,3 116, 122,9 19,9 1,6 III 98,5 96,2 12, 17,9 11,6 113,2 16,5 124,2 117,9 1,5 IV 13,7 19,1 11,3 15, 12,3 116,7 115,9 12,6 118,5 13,7 I 219 96,1 14,4 16,3 97,9 97,7 12,7 113,9 121,8 113,4 99,8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Tabela 14.1.2. Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Gdyni Dynamika kw./kw. Dynamika r/r Notow anie Rynek pierw otny Rynek wtórny Rynek pierwotny Rynek wtórny ofert. trans. ofert. trans. ofert. trans. ofert. trans. I 98, 95,5 12,1 88,6 88,1 93,9 13,7 88,4 II 18,6 16,1 95,9 98,9 17,6 92,1 97,9 88,9 III 13,7 19,3 14,4 94,8 18,7 13,2 12,6 96,7 IV 92,5 9,3 1,2 16,8 12,1 1, 12,4 88,8 I 11, 11,1 96,7 14,2 114,5 15,9 97, 14,4 II 91,3 93, 11,3 97,9 96,3 92,9 12,4 13,3 III 99,8 16,9 12,5 1,4 92,7 9,8 1,6 19,4 IV 94,9 97,4 97,1 97,5 95,1 97,9 97,5 99,9 I 13,3 98,3 97,8 15,6 89,3 95,2 98,7 11,2 II 12,5 16,7 97,8 15,2 1,2 19,1 95,3 18,7 III 13,6 18,9 12, 96,8 14, 111,2 94,8 14,8 IV 95,1 94,4 11,4 98,3 14,3 17,8 99, 15,7 I 13,9 98, 1,1 96,3 14,9 17,5 11,3 96,4 II 17, 12,9 16,1 19,7 19,5 13,7 19,8 1,6 III 99,8 13,7 99, 97,6 15,5 98,8 16,6 11,4 IV 98,5 15,2 98,9 12,2 19,2 11,1 13,9 15,4 I 1,4 96,2 12,5 96,7 15,6 18,1 16,5 15,8 II 98,8 1,3 15,3 115,7 97,4 15,3 15,8 111,6 III 17, 16,6 1,3 1,8 14,5 18,2 17,1 115,3 IV 19,6 96,2 12,5 12,1 116,3 98,9 111, 115,1 I 98,8 99,3 98,9 13, 114,3 12,1 17, 122,7 II 1,7 13,3 19,6 15,4 116,6 15,2 111,4 111,7 III 96,6 14,8 16,9 12,1 15,3 13,4 118,8 113,2 IV 122,3 15,2 99,2 12,8 117,4 113,1 115, 113,9 I 219 98,5 12,4 12,1 11, 117,2 116,6 118,7 111,7 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 163

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Tabela 14.1.3. Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Sopocie Dynamika kw./kw. Dynamika r/r Notow anie Rynek pierw otny Rynek wtórny Rynek pierwotny Rynek wtórny trans. ofert. trans. ofert. ofert. trans. ofert. trans. I 97,2 111,6 11,1 97,7 15, 13,3 1,7 86,5 II 99,8 95,5 99,2 13,4 14,4 15, 96,2 83, III 97,7 98,8 99, 97,6 92,4 12,4 95,7 77,9 IV 99,8 11,9 99,1 99,2 94,7 17,4 98,3 97,9 I 99,7 94,1 98,2 98,5 97, 9,6 95,6 98,7 II 98,6 16,9 99,7 11, 95,9 11,4 96,1 15,1 III 11,4 1,1 13, 87,4 99,5 12,6 1, 94,1 IV 98,9 1, 11,5 11,2 98,6 1,7 12,4 14,4 I 13,8 99, 97,5 111,9 12,7 15,9 11,7 118,6 II 98,5 1,5 97,6 9,6 12,5 99,5 99,6 97,6 III 1,4 95,5 1,8 18,5 11,5 95, 97,4 121,1 IV 148, 15,4 12,1 93,8 151,9 142,9 97,9 13,1 I 12,5 15,5 18,1 117,1 15, 152,3 18,6 17,9 II 12,5 94,6 12,1 9,2 156,2 143,4 113,6 17,4 III 11,7 19,1 93,3 99,8 158,2 163,8 15,2 98,9 IV 13,3 13,2 111,8 11,2 11,4 112,4 115,2 116,1 I 97,9 19,2 13, 99,9 15,4 116,5 19,7 99, II 1,4 97,1 11,1 111,2 13,1 119,5 118,3 122,1 III 15,8 14,9 97,6 1,6 17,3 114,9 123,7 123, IV 98,1 94,4 15,6 9,8 11,9 15,1 116,9 11,4 I 14,9 86,4 96,3 127,6 19,3 83,1 19,3 129,5 II 8,9 122,2 112,6 95,7 88,1 14,6 111,7 111,6 III 116,9 13,1 98,2 1,6 97,3 12,7 112,4 111,6 IV 97,2 11,3 1,5 96,1 96,5 11,1 16,9 118,1 I 219 76,7 59,9 14,2 96,3 7,5 76,3 115,7 89,2 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 14.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 14.9.1. Ceny mieszkań RPO w Gdańsku Wykres 14.1.1. Ceny mieszkań RPT w Gdańsku (zł/mkw.; maksymalna P. oś) (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 1 3 1 3 9 9 8 25 8 25 7 7 2 2 6 6 5 15 5 15 4 4 1 3 1 3 2 2 5 5 1 1 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 164 Narodowy Bank Polski

I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Wykres 14.9.2. Ceny mieszkań RPO w Gdyni (zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Wykres 14.1.2. Ceny mieszkań RPT w Gdyni (zł/mkw.) 3 1 9 25 8 2 7 6 15 5 4 1 3 5 2 1 25 2 15 1 5 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.9.3. Ceny mieszkań RPO w Sopocie (zł/mkw.) 24 21 18 15 12 9 6 3 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.1.3. Ceny mieszkań RPT w Sopocie (zł/mkw.) 24 21 18 15 12 9 6 3 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.11.1 Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.12.1 Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; <6] (6; <8] >=8 <=4 (4; <6] (6; <8] >=8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 165

I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Trójmiasto Wykres 14.11.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 14.12.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 79] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku <=4 (4; 59] (6; 79] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.11.3. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 14.12.3. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 79] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku <=4 (4; 59] (6; 79] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.13.1. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 14.14.1. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 166 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Trójmiasto Wykres 14.13.2. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 14.14.2. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.13.3. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.14.3. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.15.1. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP w Gdańsku Wykres 14.16.1. Wskaźnik produkcji mieszkań w Gdańsku (tys.)# 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% 1 8 6 4 2-2 -4 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku wskaźnik Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku pozwolenia na budowę mieszkań Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 167

I III I III I III I III I III I 219 IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Trójmiasto Wykres 14.15.2. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP w Gdyni 8% 6% 4% 2% % -2% Wykres 14.16.2. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.) w Gdyni# 5 4 3 2 1-1 -2-4% <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku wskaźnik Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku pozwolenia na budowę mieszkań Wykres 14.15.3. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP w Sopocie 26% 22% 18% 14% 1% 6% 2% -2% -6% -1% Wykres 14.16.3. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.) w Sopocie#,4,3,2,1, -,1 -,2 -,3 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku wskaźnik Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku pozwolenia na budowę mieszkań Wykres 14.17. Struktura ceny mkw. mieszkania w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 168 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto 14.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 14.18.1. Ceny mieszkań RWO w Gdańsku (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 1 4 9 35 8 3 7 6 25 5 2 4 15 3 1 2 1 5 Wykres 14.19.1. Ceny mieszkań RWT w Gdańsku (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 1 5 9 45 8 4 7 35 6 3 5 25 4 2 3 15 2 1 1 5 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.18.2. Ceny mieszkań RWO w Gdyni (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 45 4 35 3 25 2 15 1 5 minimalna średnia mediana hed. Trójmiasto limit RNS / MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.19.2. Ceny mieszkań RWT w Gdyni (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 1 45 9 4 8 35 7 3 6 25 5 4 2 3 15 2 1 1 5 minimalna średnia mediana limit RNS/MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.18.3. Ceny mieszkań RWO w Sopocie (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 14 12 1 8 6 4 2 4 35 3 25 2 15 1 5 minimalna mediana maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku średnia limit RNS / MDM Wykres 14.19.3. Ceny mieszkań RWT w Sopocie (zł/mkw.; maksymalna P. oś) 14 12 1 8 6 4 2 4 35 3 25 2 15 1 5 minimalna średnia mediana limit RNS/MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku minimalna średnia mediana limit RNS / MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 169

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Trójmiasto Wykres 14.2.1. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 14.21.1. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.2.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.21.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.2.3. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.21.3. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 59] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku <=4 (4; 59] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 17 Narodowy Bank Polski

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Trójmiasto Wykres 14.22.1. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 14.23.1. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT w Gdańsku 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.22.2. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.23.2. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT w Gdyni 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.22.3. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.23.3. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT w Sopocie 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 171

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Wykres 14.24.1. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) w Gdańsku 1 9 5 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 Wykres 14.25.1. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) w Gdańsku 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku własność Wykres 14.24.2. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) w Gdyni Wykres 14.25.2. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) w Gdyni 9 5 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 spółdzielcze własność spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.24.3. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) w Sopocie Wykres 14.25.3. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) w Sopocie 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 13 12 11 1 9 8 7 6 5 spółdzielcze własność spółdzielcze własność Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 172 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Wykres 14.26.1. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) w Gdańsku 11 1 9 8 7 6 5 4 3 Wykres 14.27.1. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) w Gdańsku 11 1 9 8 7 6 5 4 3 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.26.2. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) w Gdyni 11 1 9 8 7 6 5 4 3 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.27.2. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) w Gdyni 11 1 9 8 7 6 5 4 3 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.26.3. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) w Sopocie 17 15 13 11 9 7 5 3 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.27.3. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) w Sopocie 17 15 13 11 9 7 5 3 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 173

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Wykres 14.28.1. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) w Gdańsku 1 9 8 7 6 5 4 3 Wykres 14.29.1. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) w Gdańsku 1 9 8 7 6 5 4 3 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.28.2. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) w Gdyni 11 1 9 8 7 6 5 4 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.29.2. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) w Gdyni 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.28.3. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) w Sopocie 18 16 14 12 1 8 6 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.29.3. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) w Sopocie 16 14 12 1 8 6 4 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 174 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Wykres 14.3.1. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) w Gdańsku 11 1 9 8 7 6 5 4 Wykres 14.31.1. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) w Gdańsku 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 do 1944 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.3.2. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) w Gdyni 1 5 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 do 1944 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.31.2. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) w Gdyni 1 5 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 4 5 3 5 do 1944 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.3.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) w Sopocie 2 18 16 14 12 1 8 6 4 do 1944 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Wykres 14.31.3. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) w Sopocie 19 17 15 13 11 9 7 5 3 do 1944 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku do 1944 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 175

III III III III III III III III III III III III III Trójmiasto Wykres 14.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Gdańsku (liczba dni) 26 24 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Źródło: badanie NBP O/O w Gdańsku 176 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Warszawa 15. Warszawa 15.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 15.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 15.1. Czynniki demograficzne w Warszawie Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 172444-284 8293 89 7298 -,2 4,8 4,2 1735442 1552 933 1585 7452,9 5,2 4,3 1744351 1313 8161 9474 7829,8 4,7 4,5 1753977 2468 7615 183 8732 1,4 4,3 5, 1764615 2197 7847 144 8977 1,2 4,5 5,1 1777972 163 193 1256 9164,9 6,1 5,2 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie Wykres 15.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Warszawy (w tys. osób) 186 184 182 18 178 176 174 172 17 168 166 164 162 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 15.2. Relacje demograficzne w Warszawie (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, Saldo migracji Przyrost naturalny Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie Tabela 15.2. Gospodarstwa domowe w Warszawie Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 757578 774611 1% 1% w tym z 1 osobą 28979 287219 38% 37% w tym z 2 osobami 2294 228974 27% 3% w tym z 3 osobami 14568 141314 19% 18% w tym z 4 osobami 9389 84919 12% 11% w tym z 5 i w ięcej osobami 3426 32186 4% 4% Ludność w gospodarstw ach 1656379 1685535 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,19 2,18 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,1,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 177

III III III III III III III III III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Warszawa Tabela 15.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Warszawie Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 61,6 16, 22,4 6,8 16,3 22,8 6, 16,7 23,3 59,1 17,2 23,7 58,4 17,6 24, 57,8 17,9 24,3 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie Wykres 15.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Warszawie (%; P. oś) 22 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Warszawa Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 15.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Warszawie (zł/miesiąc) 6 5 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 Warszawa Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie Polska Wykres 15.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Warszawie (mkw.),8,75,7,65,6,55,5,45,4,35 Wykres 15.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Warszawie (krotność przec. mies. wynagr.) rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Warszawie Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Warszawie 178 Narodowy Bank Polski

IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 25 Warszawa Wykres 15.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Warszawie (mkw.) 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, Wykres 15.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Warszawie (mln zł)* 12 1 8 6 4 2 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Warszawie * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK 15.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 15.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Warszawie Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 885393 89995 912867 932574 952686 976116 - mieszkania na 1 ludności 513 519 523 532 54 549 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. mkw.) 51998 5294 53755 54916 56167 57565 - przeciętna (mkw.) 58,7 58,8 58,9 58,9 59, 59, -na osobę (mkw.) 3,2 3,5 3,8 31,3 31,8 32,4 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,2 3,2 3,2 3,2 3,2 3,2 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 1,9 1,9 1,9 1,9 1,9 1,8 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie 15.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 15.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Warszawie L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 255 264 258 272 263 265 2 Pośrednicy/agencje nieruchomości 934 962 831 848 845 871 3 Kancelarie notarialne 263 33 325 332 334 342 4 Rzeczoznaw cy majątkow i 636 685 745 795 824 85 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 927 952 935 937 93 576 6 Wspólnoty mieszkaniow e 7963 797 8222 8415 8627 887 Źródło: szacunki NBP O/O w Warszawie na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 15.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Warszawie Liczba umów 2797 2688 29196 33194 39718 3759 Wartość w mln zł 11 265 1 326 11 474 13 348 16 36 16 44 Źródło: liczba umów - lata - dane z Urzędów Skarbowych w Warszawie, lata - - badanie NBP O/O w Warszawie; wartość umów - szacunek NBP O/O w Warszawie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 179

Warszawa Tabela 15.7. Budownictwo mieszkaniowe w Warszawie Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 11932 18937 23518 21811 2469 251 - indyw idualne 71 832 978 1224 1573 753 - na sprzedaż lub w ynajem 1776 17925 21972 242 22351 24176 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 1475 1834 6 21992 2277 24245 - indyw idualne 64 661 554 714 678 585 - na sprzedaż lub w ynajem 9871 17679 1962 21278 2292 23488 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 13128 14964 1336 9 2331 2343 - indyw idualne 669 652 589 644 754 615 - spółdzielcze 662 947 41 31 452 138 - na sprzedaż lub w ynajem 1165 1285 12136 18889 1971 22552 - społeczne czynszow e 24 45 56 - komunalne 147 417 12 135 54 68 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie Tabela 15.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Warszawie Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 13128 14964 1336 9 2331 2343 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 93 99 852 1193 1282 1398 - na 1 ludności 7,6 8,6 7,6 11,5 11,5 13,2 - na 1 zaw. małżeństw 1799 17 234 2265 2557 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -583-7512 -5477-11387 -11354-14266 - na 1 ludności -3,4-4,3-3,1-6,5-6,4-8, Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 71, 66,1 64,1 59,3 63,1 59,7 Liczba izb oddanych 3733 41721 37293 53663 55879 6398 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 2,8 2,8 2,8 2,7 2,7 2,7 Przec. pow. izby (mkw.) 24,9 23,7 22,9 22,2 22,9 21,9 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie 18 Narodowy Bank Polski

Warszawa Tabela 15.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Warszawie Rynek Rynek pierwotny Rynek wtórny w tórny - najem Notow anie Staw ka hedon. ofertow a trans. ofertow a trans. średnia (trans.) I 876 699 866 6687 885 44,5 II 881 718 8638 6867 8753 45,2 III 8146 7173 8544 6971 8382 44,5 IV 888 7427 8627 7189 8185 45,5 I 85 7298 8622 717 8284 45,2 II 7924 7316 8691 7332 8287 46,1 III 7819 7446 8626 7365 8358 46,2 IV 7691 7315 8636 7387 8355 45,6 I 7839 7396 868 7335 8247 46,3 II 7872 751 8553 738 8328 47,2 III 787 7557 8565 7447 8366 47,4 IV 7789 7462 8655 741 83 48,7 I 7878 7639 8658 7434 8198 5,3 II 7649 7583 8721 7355 8265 5,1 III 7772 7696 8778 739 8295 5,2 IV 7638 7686 879 7556 814 52,5 I 777 7562 8816 7429 8167 51,7 II 774 7683 8885 7821 8315 52, III 7788 782 99 82 8165 52,8 IV 82 7751 9235 854 8177 53,4 I 821 7965 9346 847 7961 52,4 II 8611 8183 9347 8393 838 53,6 III 8888 8538 9612 8578 8396 54,3 IV 92 8565 1277 8712 8213 54,5 I 219 9427 8771 1294 851 8527 55,5 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 181

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Warszawa Tabela 15.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Warszawie Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 15, 18,1 98,2 92,4 11, 12,5 1,3 94,5 88, 96, II 1,1 1,4 1,4 12,7 18,3 99,5 99,6 95,6 91,3 16,5 III 1,8 12,2 98,9 11,5 95,8 13,4 16,2 96, 96,2 12,1 IV 99,3 13,6 11, 13,1 97,6 15,1 114,9 98,4 99,3 12,2 I 99, 98,3 99,9 99,7 11,2 99,1 14,4 1,2 17,2 12,5 II 99, 1,2 1,8 12,3 1, 98,1 14,2 1,6 16,8 94,7 III 98,7 11,8 99,3 1,5 1,9 96, 13,8 11, 15,7 99,7 IV 98,4 98,2 1,1 1,3 1, 95,1 98,5 1,1 12,8 12,1 I 11,9 11,1 99,7 99,3 98,7 97,9 11,3 99,8 12,3 99,6 II 1,4 11,5 99,4 99,6 11, 99,3 12,7 98,4 99,7 1,5 III 99,2 1,6 1,1 11,9 1,5 99,8 11,5 99,3 11,1 1,1 IV 99,8 98,7 11,1 99,4 99,2 11,3 12, 1,2 1,2 99,4 I 11,1 12,4 1, 1,4 98,8 1,5 13,3 1,6 11,3 99,4 II 97,1 99,3 1,7 98,9 1,8 97,2 11, 12, 1,6 99,2 III 11,6 11,5 1,7 99,4 1,4 99,5 11,8 12,5 98,1 99,2 IV 98,3 99,9 99,2 13,4 98,1 98,1 13, 1,6 12,1 98,1 I 1,9 98,4 11,2 98,3 1,3 97,8 99, 11,8 99,9 99,6 II 1,4 11,6 1,8 15,3 11,8 11,2 11,3 11,9 16,3 1,6 III 1,6 11,8 11,4 12,5 98,2 1,2 11,6 12,6 19,7 98,4 IV 13, 99,1 12,5 1,4 1,1 15, 1,8 16, 16,6 1,4 I 12,3 12,8 11,2 99,9 97,4 16,4 15,3 16, 18,3 97,5 II 15, 12,7 1, 14,3 14,4 111,3 16,5 15,2 17,3 99,9 III 13,2 14,3 12,8 12,2 11,1 114,1 19,2 16,7 17, 12,8 IV 11,5 1,3 16,9 11,6 97,8 112,5 11,5 111,3 18,2 1,4 I 219 14,5 12,4 1,2 97,6 13,8 114,9 11,1 11,1 15,6 17,1 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie 15.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 15.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw., maksymalna P. oś) 12 1 8 6 4 2 55 45 35 25 15 5 Wykres 15.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw., maksymalna P. oś) 12 1 8 6 4 2 3 25 2 15 1 5 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie minimalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie 182 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Warszawa Wykres 15.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 15.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 15.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP Wykres 15.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% 35 3 25 2 15 1 5-5 -1-15 <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny w Warszawie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 183

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Warszawa Wykres 15.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 15.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 15.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw., maksymalna P. oś) 12 5 Wykres 15.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw., maksymalna P. oś) 1 3 1 8 6 4 2 4 3 2 1 8 6 4 2 25 2 15 1 5 minimalna średnia mediana maksymalna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna mediana maksymalna Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie średnia hedoniczna limit RNS / MDM Wykres 15.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie 184 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Warszawa Wykres 15.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 15.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 11 1 9 8 7 6 5 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 11 1 9 8 7 6 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie własność Wykres 15.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 11 5 1 5 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie własność Wykres 15.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 11 5 1 5 9 5 8 5 7 5 6 5 5 5 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 185

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Warszawa Wykres 15.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 12 11 1 9 8 7 6 5 Wykres 15.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 12 11 1 9 8 7 6 5 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 15.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 11 11 1 1 9 9 8 8 7 7 6 6 5 5 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie Wykres 15.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW w Warszawie (liczba dni) 3 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O w Warszawie 186 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 24 25 Wrocław 16. Wrocław 16.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 16.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 16.1. Czynniki demograficzne we Wrocławiu Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczby bezwzględne Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 63267-36 1377 117 2678 -,6 2,2 4,2 634487 81 1878 1959 2865,1 3, 4,5 635759-439 1797 1358 2662 -,7 2,8 4,2 637683 646 228 2674 377 1, 3,2 4,8 638586 286 1386 1672 3331,5 2,2 5,2 64648 482 1473 1955 3692,8 2,3 5,8 Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Wykres 16.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Wrocławia (w tys. osób) 655 65 645 64 635 63 625 62 Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Wykres 16.2. Relacje demograficzne we Wrocławiu (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, -4, Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Tabela 16.2. Gospodarstwa domowe we Wrocławiu Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 268645 272981 1,% 1,% w tym z 1 osobą 92281 92713 34,35% 33,96% w tym z 2 osobami 788 81495 26,9% 29,85% w tym z 3 osobami 5462 5162 2,12% 18,91% w tym z 4 osobami 3747 31719 13,92% 11,62% w tym z 5 i w ięcej osobami 1487 15434 5,51% 5,65% Ludność w gospodarstw ach 624343 624165 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,3 2,3 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,2 1, Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 187

III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV III III III III III 22 23 24 25 22 23 24 25 Wrocław Tabela 16.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym we Wrocławiu Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63,6 14,9 21,5 62,7 15,2 22,1 61,8 15,5 22,7 6,9 15,8 23,3 6, 16,2 23,8 59,2 16,6 24,2 Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Wykres 16.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludności do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej we Wrocławiu (%; P. oś) 21,5 19,5 17,5 15,5 13,5 11,5 9,5 7,5 5,5 3,5 1,5 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 16.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw we Wrocławiu (zł/miesiąc) 5 3 4 9 4 5 4 1 3 7 3 3 2 9 2 5 2 1 Wrocław Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Wykres 16.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie we Wrocławiu (mkw.),95,85,75,65,55,45,35 Wrocław Polska Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Wykres 16.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu we Wrocławiu (krotność przec. mies. wynagr.) 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny we Wrocławiu Źródło: NBP, Urząd Statystyczny we Wrocławiu 188 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Wrocław Wykres 16.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym we Wrocławiu (mkw.) 15, 95, 85, 75, 65, 55, 45, 35, Wykres 16.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych we Wrocławiu (mln zł)* 3 2 5 2 1 5 1 5 rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, Urząd Statystyczny we Wrocławiu * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania. Źródło: NBP na podst. BIK 16.1.2. Zasób mieszkaniowy Tabela 16.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej we Wrocławiu Wyszczególnienie Zasób mieszkaniowy - mieszkania ogółem 29264 2961 32639 3111 319767 329211 - mieszkania na 1 ludności 459 467 476 488 51 514 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. mkw.) 2531 2888 21283 21743 22256 228 - przeciętna (mkw.) 7,7 7,5 7,2 69,9 69,6 69,3 -na osobę (mkw.) 32,5 32,9 33,4 34,1 34,9 35,6 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,9 3,9 3,9 3,8 3,8 3,8 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,2 2,1 2,1 2,1 2, 1,9 Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu 16.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 16.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości we Wrocławiu L.p. Wyszczególnienie 1 Deweloperzy 11 115 115 11 12 125 2 Biura pośredników 15 14 14 13 12 1 3 Kancelarie notarialne 96 117 135 135 135 135 4 Biura rzeczoznawców majątkowych 155 173 17 17 17 17 5 Spółdzielnie mieszkaniowe 16 18 2 21 21 21 6 Wspólnoty mieszkaniow e 6 8 69 7 75 8 1 Źródło: szacunki NBP O/O we Wrocławiu na podstawie danych z GUS i MTBiGM Tabela 16.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym we Wrocławiu Liczba umów 8 87 86 118 12 11 Wartość w mln zł 25, 27, 26, 33, 3, 29, Źródło: szacunki NBP O/O we Wrocławiu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 189

Wrocław Tabela 16.7. Budownictwo mieszkaniowe we Wrocławiu Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 6159 6531 9768 9756 13828 8565 - indyw idualne 675 513 856 518 941 381 - na sprzedaż lub w ynajem 4649 618 8912 9169 12818 8184 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 5242 6191 9422 925 1276 1997 - indyw idualne 225 22 285 381 362 32 - na sprzedaż lub w ynajem 4971 567 8747 8667 974 1677 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 7839 5935 6671 8475 8844 9444 - indyw idualne 247 236 222 23 186 184 - spółdzielcze 443 81 54 61 81 113 - na sprzedaż lub w ynajem 6513 5156 6395 8136 874 9147 - społeczne czynszow e 66 462 48 53 - komunalne 3 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu Tabela 16.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego we Wrocławiu Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 7839 5935 6671 8475 8844 9444 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 452,5 357,2 398,5 498,9 525,3 543,7 - na 1 ludności 12,4 9,4 1,5 13,3 13,8 14,7 - na 1 zaw. małżeństw 2927 272 256 2754 2655 2558 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -5161-37 -49-5398 -5513-5752 - na 1 ludności -8,2-4,8-6,3-8,5-8,6-9, Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 57,7 6,2 59,7 58,9 59,4 57,6 Liczba izb oddanych 2388 16948 1857 24276 2449 271 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 2,6 2,9 2,8 2,9 2,8 2,9 Przec. pow. izby (mkw.) 22,2 21,1 21,5 2,5 21,5 2,1 Źródło: Urząd Statystyczny we Wrocławiu 19 Narodowy Bank Polski

Wrocław Tabela 16.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania we Wrocławiu Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 631 543 5959 4999 5752 31,1 II 597 563 5986 4979 5599 26,4 III 5997 565 5984 594 5777 29,6 IV 5928 5693 698 537 5794 29, I 616 5668 696 51 5759 3,8 II 692 586 5899 587 5514 33,5 III 65 5921 598 51 578 34,5 IV 675 5793 617 5194 5932 34, I 5964 5988 591 5245 579 34,3 II 677 668 5812 5116 572 35,1 III 6135 644 593 5263 5727 35,9 IV 6245 619 5914 5177 5569 35,1 I 619 5993 5951 5216 581 35,9 II 621 6218 5984 521 5584 34,4 III 6335 6162 662 5332 5782 35,1 IV 6443 6163 6165 548 5619 36, I 646 6136 6253 539 5586 4,5 II 6461 6314 6267 5445 5655 39,3 III 639 6433 6293 5764 5729 39,1 IV 6526 6389 6365 596 5762 39,9 I 6745 658 6423 5841 5594 39,7 II 72 6651 6485 677 5535 42, III 7145 675 6491 6159 5491 4,8 IV 723 695 6571 6191 5693 42,5 I 219 7457 732 7339 6267 5744 45,5 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 191

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Wrocław Tabela 16.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania we Wrocławiu Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek wtórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) I 99,4 97,1 97,7 92,6 99,5 94,1 96,9 93,6 9,3 14,2 II 99, 13,2 1,5 99,6 97,3 92,3 96,5 94,9 92,9 97,4 III 1,5 1, 1, 12,3 13,2 95,7 11,5 96,8 93, 98,7 IV 98,8 11,6 11,9 98,9 1,3 97,7 11,8 1, 93,3 1,2 I 11,5 99,6 1, 11,3 99,4 99,8 14,4 12,3 12, 1,1 II 11,3 13,4 96,8 99,7 95,7 12, 14,6 98,5 12,2 98,5 III 99,3 11, 11,4 1,3 13,5 1,9 15,6 99,9 1,1 98,8 IV 1,4 97,8 1,6 11,8 13,9 12,5 11,8 98,7 13,1 12,4 I 98,2 13,4 98,1 11, 97,6 99,1 15,6 96,8 12,8 1,5 II 11,9 11,3 98,5 97,5 98,5 99,8 13,5 98,5 1,6 13,4 III 11, 99,6 12, 12,9 1,4 11,4 12,1 99,2 13,2 1,3 IV 11,8 11,1 99,7 98,4 97,2 12,8 15,5 98,3 99,7 93,9 I 99,1 98,1 1,6 1,8 14,2 13,8 1,1 1,8 99,4 1,2 II 1,2 13,8 1,6 99,7 96,3 12, 12,5 13, 11,7 97,9 III 12,2 99,1 11,3 12,5 13,5 13,3 12, 12,2 11,3 11, IV 11,7 1, 11,7 12,8 97,2 13,2 1,9 14,2 15,9 1,9 I 1,3 99,6 11,4 98,4 99,4 14,4 12,4 15,1 13,3 96,3 II 1, 12,9 1,2 11, 11,2 14,2 11,5 14,7 14,7 11,3 III 98,9 11,9 1,4 15,9 11,3 1,9 14,4 13,8 18,1 99,1 IV 12,1 99,3 11,2 12,5 1,6 11,3 13,7 13,3 17,8 12,5 I 13,4 11,9 1,9 98,9 97,1 14,4 16,1 12,7 18,4 1,1 II 14,1 12,2 11, 14, 98,9 18,7 15,3 13,5 111,6 97,9 III 11,8 11,5 1,1 11,3 99,2 111,8 14,9 13,1 16,9 95,8 IV 11,2 12,3 11,2 1,5 13,7 11,8 18,1 13,2 14,8 98,8 I 219 13,1 11,8 111,7 11,2 1,9 11,6 18,1 114,3 17,3 12,7 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu 16.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 16.9. 16.9. Ceny Ceny mieszkań mieszkań RPO (zł/mkw.) RPO (zł/mkw.) Wykres 16.1. Ceny mieszkań RPT 9 2 9 (zł/mkw.) 8 97 86 75 64 53 42 3 2 minimalna średnia minimalna mediana średnia limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start mediana maksymalna Źródło: badanie limit NBP RNS O/O / MDM we Wrocławiu / Mieszkanie na Start maksymalna 18 2 16 18 14 16 12 14 1 12 8 1 6 84 6 4 Wykres 16.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 8 97 86 75 64 53 42 3 2 minimalna średnia mediana minimalna limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start średnia maksymalna mediana Źródło: badanie limit NBP RNS O/O / MDM we Wrocławiu / Mieszkanie na Start maksymalna 2 18 2 16 18 14 16 12 14 1 12 8 1 6 84 6 4 192 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Wrocław Wykres 16.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 16.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP 8% 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 2 6% 4% 2% % -2% -4% -6% 15 1 5-5 -1-8% <=5 m kw. >5 m kw. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: NBP, Urząd Statystyczny we Wrocławiu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 193

zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III I III I III I III I III I III I 219 Wrocław Wykres 16.17. Struktura ceny mkw. mieszkania 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % zysk deweloperski koszt kredytu projekt Źródło: NBP, Sekocenbud koszty ogólne koszty budowy ziemia + zagosp.terenu 16.1.3.2. Rynek wtórny (RW) Wykres 16.18. Ceny mieszkań RWO (zł/mkw.) Wykres 16.19. Ceny mieszkań RWT (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 3 2 23 21 19 17 15 13 11 9 7 5 9 8 7 6 5 4 3 2 23 21 19 17 15 13 11 9 7 5 minimalna średnia mediana limit RNS / MDM maksymalna Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.2. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % minimalna średnia mediana hedoniczna maksymalna limit RNS / MDM Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.21. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu 194 Narodowy Bank Polski

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV zasób w 22 r. II IV II IV II IV II IV II IV II IV Wrocław Wykres 16.22. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 16.23. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RWT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.24. Ceny wg formy własności RWO (zł/mkw.) 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.25. Ceny wg formy własności RWT (zł/mkw.) 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu własność Wykres 16.26. Ceny wg standardu wykończenia RWO (zł/mkw.) 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 spółdzielcze Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu własność Wykres 16.27. Ceny wg standardu wykończenia RWT(zł/mkw.) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu niski przeciętny wysoki Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 195

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Wrocław Wykres 16.28. Ceny wg technologii budowy RWO (zł/mkw.) 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 Wykres 16.29. Ceny wg technologii budowy RWT (zł/mkw.) 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu tradycyjna trad. udoskonal. prefabr. Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.3. Ceny wg roku budowy RWO (zł/mkw.) Wykres 16.31. Ceny wg roku budowy RWT (zł/mkw.) 9 8 7 6 5 4 9 8 5 8 7 5 7 6 5 6 5 5 5 4 5 4 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu 1945-197 1971-1978 1979-1988 1989-22 pow. 22 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu Wykres 16.32. Szacunkowy średni czas sprzedaży mieszkania na RW we Wrocławiu (liczba dni) 25 2 15 1 5 Źródło: badanie NBP O/O we Wrocławiu 196 Narodowy Bank Polski

22 24 22 222 224 226 228 23 22 23 24 25 Zielona Góra 17. Zielona Góra 17.1. Dane statystyczne dotyczące nieruchomości mieszkaniowych 17.1.1. Czynniki demograficzne i ekonomiczne wpływające na sytuację i rynek nieruchomości mieszkaniowych Tabela 17.1. Czynniki demograficzne w Zielonej Górze Wg stanu na koniec: Liczba ludności Przyrost naturalny Saldo migracji liczba bezwzględna Zmiany l. ludności Małżeństw a Przyrost naturalny Saldo migracji na 1 ludności Małżeństw a 11845 5 86 136 549,4,7 4,6 11892 39 519 558 556,3 4,4 4,7 138711 1 54 514 616,1 3,6 4,4 13933 71 459 53 618,5 3,3 4,4 139819 12 546 648 61,7 3,9 4,3 14297 28 62 63 626,2 4,3 4,5 Źródło: GUS Wykres 17.1. Liczba ludności oraz jej prognoza dla Zielonej Góry (w tys. osób) 145 14 135 13 125 12 115 Wykres 17.2. Relacje demograficzne w Zielonej Górze (na 1 ludności) 8, 6, 4, 2,, -2, 11 15-4, Źródło: GUS; Prognoza ludności gmin na lata -23 (opracowanie eksperymentalne GUS) Tabela 17.2. Gospodarstwa domowe w Zielonej Górze Źródło: GUS Przyrost naturalny Saldo migracji Małżeństwa Gospodarstw a domow e Liczba Udział (%) NSP 22 NSP NSP 22 NSP OGÓŁEM 46456 49251 1% 1% w tym z 1 osobą 13662 13986 29% 28% w tym z 2 osobami 121 15192 26% 31% w tym z 3 osobami 9958 1782 21% 22% w tym z 4 osobami 7597 6692 16% 14% w tym z 5 i w ięcej osobami 3139 26 7% 5% Ludność w gospodarstw ach 115114 117881 Przeciętna l. osób w gospodarstw ie 2,48 2,39 L. gospodarstw domow ych na mieszkanie w zasobie mieszkaniow ym 1,8 1,2 Źródło: GUS Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 197

III III III III III III III III III III III III III IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV 22 23 24 25 22 23 24 25 Zielona Góra Tabela 17.3. Wskaźnik ludności w wieku produkcyjnym, przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym w Zielonej Górze Udział ludności (%) w wieku produkcyjnym przedprodukcyjnym poprodukcyjnym 63, 16,5 2,4 62, 16,8 21,2 61,7 17,3 21, 6,8 17,4 21,8 59,9 17,6 22,5 59,1 17,8 23,1 Źródło: GUS Wykres 17.3. Stopa bezrobocia (%) oraz udział ludność do 34 r. życia wśród ludności bezrobotnej w Zielonej Górze (%; P. oś) 21 19 17 15 13 11 9 7 5 3 55 5 45 4 35 3 25 2 15 Wykres 17.4. Przeciętne mies. wynagrodzenie w sekt. przedsiębiorstw w Zielonej Górze (zł/miesiąc) 5 2 4 9 4 6 4 3 4 3 7 3 4 3 1 2 8 2 5 2 2 1 9 Źródło: GUS Zielona Góra Polska udział ludn. do 34 r. życia wśród ludn. bezrobotnej Źródło: GUS Zielona Góra Polska Wykres 17.5. Dostępność mieszkania za przeciętne wynagrodzenie w Zielonej Górze (mkw.) 1,3 1,2 1,1 1,,9,8,7,6 Wykres 17.6. Dostępność kredytu złotowego przy przeciętnym wynagrodzeniu w Zielonej Górze (krotność przec. mies. wynagr.) 15 1 95 9 85 8 75 7 65 Źródło: NBP, GUS rynek pierwotny rynek wtórny Źródło: NBP, GUS 198 Narodowy Bank Polski

25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV Zielona Góra Wykres 17.7. Kredytowa dostępność mieszkania przy kredycie złotowym w Zielonej Górze (mkw.) 12, 11, 1, 9, 8, 7, 6, 5, 4, Wykres 17.8. Wartość nowo zawartych umów kredytowych w Zielonej Górze (mln zł)* 35 3 25 2 15 1 5 Źródło: NBP, GUS rynek pierwotny 17.1.2. Zasób mieszkaniowy rynek wtórny * Uwaga: nowo udzielone kredyty wg miejsca zamieszkania Źródło: NBP na podst. BIK Tabela 17.4. Podstawowe dane dotyczące sytuacji mieszkaniowej w Zielonej Górze Wyszczególnienie Zasób mieszkaniow y - mieszkania ogółem 49435 5269 57575 587 6163 61382 - mieszkania na 1 ludności 418 423 415 421 43 438 Pow ierzchnia użytkow a mieszkań - łączna (tys. mkw.) 3188 324 432 4113 4211 43 - przeciętna (mkw.) 64,5 64,4 7, 7,1 7, 7, -na osobę (mkw.) 26,9 27,2 29,1 29,5 3,1 3,6 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu 3,6 3,6 3,8 3,7 3,7 3,7 Przeciętna l. osób w mieszkaniu 2,4 2,4 2,4 2,4 2,3 2,3 Źródło: GUS, dane za rok szacunek własny NBP O/O w Zielonej Górze 17.1.3. Sytuacja na rynku nieruchomości mieszkaniowych Tabela 17.5. Podmioty operujące na rynku nieruchomości w Zielonej Górze L.p. Wyszczególnienie 1 Dew eloperzy 9 11 13 15 13 13 2 Biura pośredników 81 6 65 58 57 55 3 Notariusze 12 12 14 13 14 14 4 Rzeczoznaw cy majątkow i 61 63 66 65 68 7 5 Spółdzielnie mieszkaniow e 17 17 17 17 17 17 6 Wspólnoty mieszkaniowe 141 151 196 1124 1117 1146 Źródło: szacunki NBP O/O w Zielonej Górze, GUS, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Izba Notarialna w Poznaniu Tabela 17.6. Transakcje na rynku mieszkaniowym w Zielonej Górze Liczba umów 723 48 774 939 1134 Wartość w mln zł 121,21 66,45 128,76 167,65 213,15 Źródło: GUS Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 199

Zielona Góra Tabela 17.7. Budownictwo mieszkaniowe w Zielonej Górze Pozw olenia na budow ę mieszkań Ogółem, w tym: 326 185 1129 1395 1463 1579 - indyw idualne 98 117 316 318 364 212 - na sprzedaż lub w ynajem 192 968 813 17 199 1367 Mieszkania, których budow ę rozpoczęto Ogółem, w tym: 613 96 1164 113 984 1492 - indyw idualne 86 48 194 236 248 154 - na sprzedaż lub w ynajem 527 876 97 867 736 1338 Mieszkania oddane do użytkow ania Ogółem, w tym: 697 843 736 1145 1486 1219 - indyw idualne 1 73 194 175 15 172 - spółdzielcze 32 - na sprzedaż lub w ynajem 597 72 522 9 1336 147 - społeczne czynszow e 36 - komunalne 7 *Uwaga: W r. zmianie uległa definicja budownictwa indywidualnego w GUS. Termin ten dotyczy tylko mieszkań realizowanych na potrzeby własne inwestora; mieszkania na sprzedaż lub wynajem dotychczas zaliczane do tej formy budownictwa zostały włączone do kategorii budownictwo przeznaczone na sprzedaż lub wynajem mieszkań. Dane w powyższej tabeli, w zostały zaktualizowane wg nowych definicji. Źródło: GUS Tabela 17.8. Efekty nowego budownictwa mieszkaniowego w Zielonej Górze Mieszkania oddane do użytkow ania - ogółem 697 843 736 1145 1486 1219 - ogółem pow. użytk. (tys. mkw.) 5,7 52,9 59,1 83,8 99,6 89, - na 1 ludności 5,9 7,1 5,3 8,2 1,6 8,7 - na 1 zaw. małżeństw 127 1516 1195 1853 2473 1947 Małżeństw a minus mieszkania oddane - różnica ogółem -148-287 -12-527 -885-593 - na 1 ludności -1,2-2,4 -,9-3,8-6,3-4,2 Przec. pow. użytk. mieszkania oddanego (mkw.) 72,7 62,8 8,3 73,2 67, 73, Liczba izb oddanych 2251 2535 2649 3719 4736 46 Przeciętna liczba izb w mieszkaniu oddanym 3,2 3, 3,6 3,2 3,2 3,3 Przec. pow. izby (mkw.) 22,5 2,9 22,3 22,5 21, 22,2 Źródło: GUS, szacunki NBP O/O w Zielonej Górze 2 Narodowy Bank Polski

Zielona Góra Tabela 17.9. Średnia cena mkw. mieszkania oraz średnia stawka najmu mkw. mieszkania w Zielonej Górze Notow anie Rynek pierwotny ofertow a trans. ofertow a Rynek wtórny trans. hedon. (trans.) Rynek w tórny - najem Staw ka średnia I 3634 3655 3533 2867 349 2,6 II 3613 3623 3485 3314 3195 2,9 III 3613 366 3516 2895 2951 17,1 IV 3674 3625 3447 3141 318 19,1 I 3693 362 3473 2994 325 19,8 II 3784 3688 3459 3179 3235 19,6 III 3769 3736 3429 3277 3344 17,9 IV 3784 375 359 299 3279 18,5 I 388 3647 348 2985 3178 17,3 II 3813 3743 3443 2897 3128 2,4 III 3835 3749 3421 311 3194 19,5 IV 387 3785 3439 3146 3157 19,5 I 3873 3777 3447 386 371 19,4 II 388 3781 35 36 343 21,1 III 388 3836 3526 3267 3177 21,9 IV 3891 3858 3599 373 3244 21,3 I 389 3851 3596 311 3114 23,3 II 3912 3861 3599 3393 3145 25,4 III 3922 3861 3617 3336 3154 23,5 IV 3937 3873 3686 3358 323 23, I 3931 3863 3757 3495 3114 25,5 II 3951 3899 3827 3554 3212 26,5 III 412 399 393 3515 3132 24, IV 436 3994 4311 3822 3262 28,9 I 219 4512 4243 4285 395 3113 29,5 Średnia stawka czynszu najmu została obliczona jako średnia arytmetyczna ze średniej stawki ofertowej i transakcyjnej. Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 21

III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III III Zielona Góra Tabela 17.1 Dynamika zmian średniej ceny mkw. mieszkania w Zielonej Górze Notow anie Dynamika kw./kw. Rynek Rynek w tórny pierw otny ofert. trans. ofert. trans. hedon. (trans.) Rynek pierw otny ofert. trans. Dynamika r/r ofert. Rynek w tórny trans. hedon. (trans.) I 99,5 99, 1,8 96,3 99,5 96,8 97,5 99, 93,6 97,8 II 99,4 99,1 98,6 115,6 14,8 96,8 1,6 96,2 14, 1,3 III 1, 99,5 1,9 87,4 92,4 96,5 98,2 1,7 9,9 85,6 IV 11,7 1,5 98, 18,5 17,8 1,6 98,2 98,4 15,5 13,8 I 1,5 99,9 1,8 95,3 1,8 11,6 99, 98,3 14,4 15,1 II 12,5 11,9 99,6 16,2 1,9 14,7 11,8 99,3 95,9 11,3 III 99,6 11,3 99,1 13,1 13,4 14,3 13,6 97,5 113,2 113,3 IV 1,4 1,4 12,3 91,2 98, 13, 13,4 11,8 95,2 13,1 I 1,6 97,3 99,2 99,8 96,9 13,1 1,7 1,2 99,7 99,2 II 1,1 12,6 98,9 97,1 98,4 1,8 11,5 99,5 91,1 96,7 III 1,6 1,2 99,4 17, 12,1 11,8 1,3 99,8 94,6 95,5 IV 1,9 11, 1,5 11,5 98,9 12,3 1,9 98, 15,2 96,3 I 1,1 99,8 1,2 98,1 97,3 11,7 13,6 99,1 13,4 96,6 II 1,2 1,1 11,5 99,2 99,1 11,8 11, 11,7 15,6 97,3 III 1, 11,5 1,7 16,8 14,4 11,2 12,3 13,1 15,4 99,5 IV 1,3 1,6 12,1 94,1 12,1 1,5 11,9 14,7 97,7 12,7 I 1, 99,8 99,9 11,2 96, 1,4 12, 14,3 1,8 11,4 II 1,6 1,3 1,1 19,1 11, 1,8 12,1 12,8 11,9 13,4 III 1,3 1, 1,5 98,3 1,3 11,1 1,7 12,6 12,1 99,3 IV 1,4 1,3 11,9 1,7 11,6 11,2 1,4 12,4 19,3 98,7 I 99,8 99,7 11,9 14,1 97,2 11,1 1,3 14,5 112,4 1, II 1,5 1,9 11,9 11,7 13,2 11, 11, 16,3 14,7 12,1 III 13,8 1,3 12, 98,9 97,5 14,6 11,2 17,9 15,4 99,3 IV 15, 12,2 11,5 18,7 14,2 19,4 13,1 117, 113,8 11,8 I 219 14,8 16,2 99,4 13,3 95,4 114,8 19,8 114,1 113, 1, Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze 17.1.3.1. Rynek pierwotny (RP) Wykres 17.9. Ceny mieszkań RPO (zł/mkw.) Wykres 17.1. Ceny mieszkań RPT (zł/mkw.) 6 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 5 5 5 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze minimalna maksymalna średnia mediana limit RNS / MDM / Mieszkanie na Start Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze 22 Narodowy Bank Polski

IV 25 IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV IV I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 I III I III I III I III I III I III I 219 Zielona Góra Wykres 17.11. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Wykres 17.12. Struktura mieszkań wg powierzchni użytkowej RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze Wykres 17.13. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPO 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % <=4 (4; 6] (6; 8] >8 Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze Wykres 17.14. Struktura mieszkań wg liczby pokoi RPT 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. 1 pok. 2 pok. 3 pok. 4+ pok. Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze Wykres 17.15. Relacja podaży i popytu na mieszkania o powierzchni mniejszej, równej 5 mkw. oraz powyżej 5 mkw. na RP Wykres 17.16. Wskaźnik produkcji mieszkań (tys.)# 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% -1% 2, 1,5 1,,5, -,5-1, <=5 m kw. >5 m kw. wskaźnik pozwolenia na budowę mieszkań Źródło: badanie NBP O/O w Zielonej Górze Źródło: NBP, GUS Sytuacja na lokalnych rynkach nieruchomości mieszkaniowych w Polsce w r. 23