1 Wydziałowy Zespół ds. Oceny Jakości Kształcenia Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej RAPORT Z PRAC ZESPOŁU DS. ANALIZY WYNIKÓW EGZAMINÓW Rok akademicki 2014-2015 Opracował Zespół w składzie: dr M. Parkitny (przewodniczący), prof. dr hab. M. Balowski, prof. dr hab. P. Urbański, prof. UAM dr hab. K. Mąka-Malatyńska, dr hab. M. Szczyszek UWAGI OGÓLNE Zespół dokonał analizy protokołów wszystkich egzaminów przeprowadzonych na WFPiK w roku akademickim 2014-2015. Analizie poddano 561 protokołów egzaminacyjnych, które dokumentują proces weryfikacji efektów kształcenia na wszystkich kierunkach studiów licencjackich i magisterskich, zarówno stacjonarnych jak i niestacjonarnych, prowadzonych przez poszczególne jednostki wydziału: Instytut Filologii Polskiej: 331 protokołów Instytut Filologii Słowiańskiej: 131 protokołów Instytut Filologii Klasycznej: 49 protokołów Katedra Dramatu, Teatru i Widowisk: 28 protokołów Katedra Filmu, Telewizji i Nowych Mediów: 22 protokoły Czynione w toku analiz obserwacje konfrontowane były z obserwacjami, które są efektem analogicznych analiz przeprowadzonych w latach poprzednich i zostały udokumentowane w raportach Zespołu z lat 2014 i 2015. We wcześniejszych raportach sformułowano następujące uwagi: 1. Wśród ocen z egzaminów przeważają oceny bardzo dobre, dobre plus oraz dobre, dużo mniej licznie reprezentowane są oceny dostateczne plus i dostateczne, a także niedostateczne. 2. Rozkład ocen, przejawiający się wykorzystaniem niemal wyłącznie ocen bardzo dobrych, dobrych plus i dobrych, ze szczególną intensywnością uwidacznia się w wynikach egzaminów kończących przedmioty fakultatywne oraz przedmioty nauczane w trybie wykładu. 3. W odniesieniu do niektórych przedmiotów, obecnych w programie dużych kierunków studiów i realizowanych w wielu grupach zajęciowych, zdarzają się wyraźne różnice w rozkładzie ocen egzaminacyjnych między grupami, mającymi różnych egzaminatorów. 4. Oceny wystawiane na studiach magisterskich są wyraźnie wyższe niż oceny uzyskiwane przez słuchaczy studiów licencjackich. Wskazane zjawiska na poszczególnych kierunkach studiów, prowadzonych przez poszczególne jednostki Wydziału, występują z różnym natężeniem.
2 Analiza wyników egzaminów przeprowadzonych na WFPiK w roku akademickim 2014-2015 skłania do podtrzymania powyższych obserwacji. W odniesieniu do poszczególnych aspektów sygnalizowanych zjawisk w protokołach egzaminacyjnych z roku akademickiego 2014-2015 dały się jednak zauważyć pewne zmiany, dotyczące intensywności ich występowania i charakteru: Mniejsze niż w latach poprzednich są różnice w sposobie oceniania egzaminów z tych przedmiotów prowadzonych na dużych kierunkach studiów (takich jak filologia polska), które wykładane są przez wielu prowadzących i mają więcej niż jednego egzaminatora. Różnice te nadal występują, są jednak rzadsze i mniejsze niż w latach 2012-2014 oraz 2014-2015. W odniesieniu do niektórych przedmiotów, wykładanych w Instytucie Filologii Polskiej, zaobserwować można zmniejszenie różnic w przebiegu krzywej ocen egzaminacyjnych, występujących między pierwszym i drugim stopniem studiów. Różnice te nadal jednak występują (bardziej szczegółowe dane na ten temat zawiera Komentarz do niniejszego Raportu). Różnice między rozkładem ocen z egzaminów na pierwszym i drugim stopniu studiów nie występują w protokołach egzaminów przeprowadzanych w Katedrze Filmu, Telewizji i Nowych Mediów, Katedrze Dramatu Teatru i Widowisk oraz w Instytucie Filologii Klasycznej. W zdecydowanej większości protokołów egzaminów przeprowadzonych w Katedrze Filmu, Telewizji i Nowych Mediów przebieg krzywej ocen egzaminacyjnych ma rozkład zrównoważony, wykorzystujący pełną skalę ocen. Obserwację tę można odnieść w dużej mierze także do egzaminów przeprowadzonych w Katedrze Dramatu, Teatru i Widowisk (mimo iż w 5 protokołach występują tu wyłącznie oceny bardzo dobre) oraz w Instytucie Filologii Klasycznej (mimo iż w nielicznych protokołach zaobserwować można zwiększoną liczbę ocen z dołu skali, w tym niedostatecznych). Zespół dokonał po raz pierwszy analizy ocen z egzaminów przeprowadzonych na kierunku filologia polska, I i II stopień, w formie studiów niestacjonarnych. Wyniki tej analizy przedstawione zostały w dotyczącej Instytutu Filologii Polskiej części Komentarza do niniejszego Raportu. W Komentarzu zamieszczone zostały również bardziej szczegółowe analizy i wykresy, które dotyczą wyników badań, zrealizowanych przez Zespół w odniesieniu do egzaminów przeprowadzonych w Instytucie Filologii Polskiej oraz Instytucie Filologii Słowiańskiej. Przygotowane przez Zespół zestawienia statystyczne oraz ich analizy służyć mają refleksji i dyskusji nad przebiegiem procesu egzaminowania (a także funkcji oceny w uniwersyteckim kształceniu humanistycznym), przyczyniając się tym samym do doskonalenia jakości kształcenia na Wydziale. Dokładna analiza przedstawionych danych z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych kierunków i prowadzonych na nich przedmiotów, a także w kontekście pozostałych aspektów procesu dydaktycznego, odbywać się powinna w ramach poszczególnych jednostek interpretacja raportu, wyciągnięcie szczegółowych wniosków oraz podjęcie ewentualnych działań leży w gestii Dyrekcji Instytutów i Kierownictwa Katedr.
3 KOMENTARZ Instytut Filologii Polskiej (sporządził dr M. Parkitny): 1) W raporcie z 2015 r. Zespół przedstawił szczegółową analizę porównawczą wyników egzaminów na kierunku filologia polska. Do analizy tej wybrane zostały przedmioty historycznoliterackie oraz teoria literatury, wykładane na studiach licencjackich i magisterskich. Wybór taki motywowany jest względami metodologicznymi. Analiza wyników egzaminów z wybranych przedmiotów pozwala formułować obiektywne i dające się skwantyfikować wnioski, dotyczące egzaminowania na kierunku filologia polska na każdym z poziomów studiów, przede wszystkim zaś umożliwia porównanie sposobu oceniania egzaminów na studiach licencjackich i magisterskich. Obiektywność analizy gwarantowana jest spełnieniem trzech warunków: - reprezentatywność próby, obejmującej wszystkich lub prawie wszystkich słuchaczy kierunku filologia polska; - obecność analizowanych przedmiotów w programie studiów zarówno pierwszego, jak i drugiego stopnia oraz wynikające stąd analogie pomiędzy nimi (mimo oczywistych różnic programowych wynikających z odmienności stopni kształcenia); - zbliżony skład prowadzących zajęcia i egzaminatorów (poszczególnych przedmiotów na pierwszym stopniu studiów i ich odpowiedników na studiach magisterskich). Z powyższych przyczyn do analizy wybrane zostały wyniki egzaminów z następujących przedmiotów: - Historia literatury staropolskiej i oświecenia (studia licencjackie) oraz Literatura staropolska i oświeceniowa (studia magisterskie); - Historia literatury polskiej klasycyzm po 1795 roku i romantyzm (studia licencjackie) oraz Literatura romantyzmu (studia magisterskie); - Historia literatury polskiej pozytywizm i Młoda Polska (studia licencjackie) oraz Literatura pozytywizmu i Młodej Polski (studia magisterskie); - Historia literatury polskiej po 1918 roku (studia licencjackie) oraz Historia literatury polskiej po 1918 roku (studia magisterskie); - Teoria literatury (studia licencjackie) oraz Teoria literatury (studia magisterskie). Na podstawie tej analizy Zespół sformułował wniosek o różnicy w sposobie oceniania na poszczególnych stopniach studiów w roku 2013-2014: słuchacze studiów magisterskich filologii polskiej generalnie uzyskiwali stopnie wyższe niż słuchacze studiów licencjackich. Analiza ta została powtórzona w odniesieniu do tych samych przedmiotów i wyników ich egzaminów w roku akademickim 2014-2015. Wykonanie takiej analizy pozwala ustalić, czy zjawiska i tendencje zaobserwowane w odniesieniu do roku akademickiego 2013-2014 wystąpiły również w wynikach egzaminów przeprowadzonych w roku kolejnym. Dzięki porównaniu obu analiz uzyskać można również odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu taki a nie inny rozkład ocen z poszczególnych przedmiotów warunkowany jest predyspozycjami i cechami egzaminowanej w danym roku studentów, na ile zaś świadczy o predylekcjach egzaminujących.
4 Przeprowadzone analizy pozwalają na sformułowanie dwóch wniosków ogólnych: 1. W odniesieniu do egzaminów przeprowadzonych w roku akademickim 2014-2015 zachowują ważność obserwacje sformułowane w roku poprzednim. 2. Rozkład ocen z poszczególnych egzaminów, przeprowadzonych w latach 2013-2014 i 2014-2015, jest bardzo podobny. Studenci, przechodząc na kolejny rok studiów, nie przenoszą ze sobą rozkładu ocen z egzaminów, uzyskanych w roku poprzednim, lecz otrzymują oceny o rozkładzie zbliżonym lub niemal identycznym jak ten, który na tym samym egzaminie uzyskali ich koleżanki i koledzy rok wcześniej. a. Wyjątkiem od zaobserwowanej prawidłowości są oceny uzyskane przez słuchaczy studiów magisterskich z przedmiotu Historia literatury polskiej po 1918 roku. W roku akad. 2014-2015 różnią się one od ocen wystawionych w roku poprzednim, wykazując się bardziej zrównoważonym rozkładem. b. W porównaniu z rokiem wcześniejszym zwiększyła się liczba ocen niedostatecznych, obecnych w protokołach egzaminów przeprowadzonych w roku akademickim 2014-2015 na pierwszym roku studiów licencjackich i magisterskich. Może to świadczyć o niższym poziomie słuchaczy pierwszego roku; bardziej prawdopodobne wydaje się jednak, że duża liczba ocen niedostatecznych w protokołach egzaminacyjnych wynika w tym przypadku ze zwiększonej w porównaniu z rokiem poprzednim liczby studentów albo niepodejmujących studiów w ogóle, albo rezygnujących z nich już w pierwszym roku studiowania. Szczegółowe wyniki przeprowadzonej analizy, wraz z komentarzem i wykresami ocen, przedstawione zostały poniżej. a) Analiza ocen uzyskanych przez słuchaczy pierwszego roku studiów licencjackich z przedmiotu Historia literatury staropolskiej i oświecenia wykazuje duże podobieństwo rozkładu ocen z obu lat objętych badaniem. Przebieg krzywej wyników jest odmienny tylko w odniesieniu do ocen dostatecznych (których liczba w roku akademickim 2014-2015 zmalała) oraz niedostatecznych (których liczba w roku akademickim 2014-2015 bardzo wzrosła):
5 Liczba ocen niedostatecznych wyraźnie wzrosła również w roku akademickim 2014-2015 na studiach magisterskich. Nieznacznie zmalała liczba ocen bardzo dobrych, dobrych plus i dobrych; różnica ta jest jednak mniejsza, jeśli policzyć udział procentowy tych ocen w ogólnej liczbie ocen z wyłączeniem ocen niedostatecznych (wówczas ocen bdb jest 56,4% w roku 2013-2014 i 50% w roku 2014-2015, natomiast ocen db+ 15,2% w roku 2013-2014 oraz 12,5% w roku 2014-2015). Wykres przedstawia wyniki z uwzględnieniem wszystkich ocen: Porównanie wyników egzaminu z Historii literatury staropolskiej i oświecenia na studiach licencjackich i magisterskich pokazuje ich mniej zrównoważony rozkład na studiach drugiego stopnia, co wyraża się m.in. niemal dwukrotnie większym udziałem bardzo dobrych w ogólnej liczbie ocen. Na pierwszym stopniu studiów wyraźnie zwiększa się liczba ocen niedostatecznych:
6 b) Rozkład ocen z przedmiotu Klasycyzm po 1795 roku i romantyzm w roku akademickim 2014-2015 jest na studiach licencjackich podobny do tego w roku poprzednim. Wzrosła jednak liczba ocen skrajnych (zwłaszcza bdb) kosztem ocen ze środka skali (db+ i dst+): Przebieg krzywej rozkładu ocen z przedmiotu Literatura romantyzmu na studiach magisterskich jest dla lat 2013-2014 i 2014-2015 niemal identyczny. Jedyna różnica wynika z nieznacznego spadku liczby ocen db+ oraz wzrostu liczby ocen niedostatecznych:
7 Porównanie ocen uzyskanych z przedmiotu Klasycyzm po 1795 roku i romantyzm oraz Literatura romantyzmu przez słuchaczy studiów licencjackich i magisterskich w roku akademickim 2014-2015 wykazuje bardzo duże różnice w procentowym udziale poszczególnych ocen na obu poziomach studiów. Na studiach magisterskich niemal trzykrotnie więcej egzaminowanych otrzymało oceny bardzo dobre, znacząco spadła zaś liczba ocen dst, dst+ oraz ndst: c) Krzywe rozkładu ocen z przedmiotu Pozytywizm i Młoda Polska na studiach licencjackich są dla lat 2013-2014 oraz 2014-2015 bardzo zbliżone. Jedyna różnica polega na większym udziale ocen dobrych plus w roku 2014-2015 i odpowiednio mniejszym udziale ocen dobrych:
8 Wskazane podobieństwo sposobu, w jaki z przedmiotu Literatura pozytywizmu i Młodej Polski zostali ocenieni studenci obu następujących po sobie roczników, dotyczy także słuchaczy studiów magisterskich. Przebieg krzywej ocen w roku akademickim 2014-2015 jest niemal identyczny jak w roku poprzednim: Podobnie jak w roku akademickim 2013-2014 przedstawia się również zestawienie ocen, uzyskanych w roku 2014-2015 na egzaminach z Pozytywizmu i Młodej Polski przez słuchaczy studiów licencjackich i magisterskich. Na studiach licencjackich zaobserwować można przewagę ocen niedostatecznych, na studiach magisterskich zaś ocen bardzo dobrych, przy stosunkowo niewielkim udziale ocen dst+, dst i ndst:
9 d) Oceny z przedmiotu Historia literatury polskiej po 1918 roku, uzyskane przez słuchaczy studiów licencjackich w roku akademickim 2014-2015, są bardzo zbliżone do tych, które otrzymali studenci w roku 2013-2014. Jedyna znacząca różnica polega na dziesięcioprocentowym spadku liczby ocen bardzo dobrych i takim samym wzroście liczby ocen dostatecznych: Sytuacja istotnie zmienia się na studiach magisterskich. Ich słuchacze w roku akademickim 2014-2015 uzyskali oceny różniące się od tych, które otrzymali studenci rocznika 2013-2014. Zmiany zmierzają w kierunku większego zrównoważenia rozkładu ocen. Udział ocen bardzo dobrych w ogólnej puli ocen wyraźnie zmalał (choć nadal pozostaje stosunkowo wysoki), zwiększył się natomiast udział ocen ze środka skali:
10 Konsekwencją zmiany rozkładu ocen na studiach magisterskich jest znaczące w porównaniu z rokiem poprzednim zniwelowanie różnic w sposobie oceniania studentów licencjackich i magisterskich. Różnice te nadal występują (ogólna liczba ocen bdb, db+ i db jest wyższa na studiach magisterskich), jednak tylko na tym przedmiocie (spośród poddanych niniejszej analizie) słuchacze studiów licencjackich uzyskali większą liczbę ocen bdb niż słuchacze studiów magisterskich: e) Poniższy wykres prezentuje wyniki egzaminów z wszystkich przedmiotów historycznoliterackich, potraktowanych łącznie. Bardzo duży rozmiar próby (594) umożliwia potraktowanie go jako obiektywnej ilustracji wniosku na temat różnic występujących w rozkładzie ocen na pierwszym i drugim stopniu studiów. Oceny bdb, db+ i db na studiach licencjackich stanowią łącznie 48,1% ogółu ocen, natomiast na studiach magisterskich ich udział w ogólnej puli wyników wynosi 69,9%:
11 f) W odniesieniu do przedmiotu Teoria literatury przebieg krzywej ocen na studiach licencjackich jest w roku akademickim 2014-2015 podobny jak w roku poprzednim. Rozkład ocen wykazuje się jednak mniejszym zrównoważeniem wzrosła liczba ocen bardzo dobrych (i nieznacznie dostatecznych), zmalała zaś liczba ocen ze środka skali (db+, db, dst+): Również rozkład ocen z Teorii literatury na studiach magisterskich w roku akademickim 2014-2015 podobny jest do tego z roku ubiegłego. Przebieg krzywej ocen dla obu lat jest niemal identyczny; wzrosła jedynie liczba ocen dobrych, zmalała zaś liczba ocen dostatecznych. Tym samym udział ocen wysokich (bdb, bd+ i db) w ogólnej puli wyników powiększył się. Ocenę bardzo dobrą uzyskała ponad połowa zdających egzamin studentów:
12 Porównanie wyników egzaminów z Teorii literatury na studiach licencjackich i magisterskich wskazuje, podobnie jak rok wcześniej, duże różnice. Oceny, uzyskane przez słuchaczy studiów magisterskich, są wyższe niż te, które otrzymali słuchacze studiów licencjackich, głównie za sprawą dużo większej liczby ocen bdb i odpowiednio mniejszej liczby ocen dst+, dst i ndst, przy zbliżonym udziale ocen db i db+: 2) W poprzednich raportach Zespół sygnalizował tendencję do stawiania bardzo wysokich ocen z egzaminów kończących przedmioty fakultatywne. Również w roku 2014-2015 egzaminy te kończyły się ocenami dużo wyższymi niż egzaminy z przedmiotów obligatoryjnych wśród ocen z egzaminów fakultatywnych aż 80% stanowią oceny bardzo dobre. 31 spośród 54 protokołów egzaminów z przedmiotów fakultatywnych zawiera wyłącznie oceny bardzo dobre. Wykres przedstawia rozkład ocen, policzony dla wszystkich egzaminów z przedmiotów fakultatywnych przeprowadzonych w IFP w roku akademickim 2014-2015:
13 3) Zespół dokonał analizy ocen z egzaminów przeprowadzonych na studiach niestacjonarnych. Na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej prowadzony jest obecnie w tej formie jeden kierunek studiów filologia polska. Analiza 33 protokołów egzaminacyjnych wskazuje, że sposób oceniania na studiach niestacjonarnych nie odbiega od sposobu oceniania na studiach stacjonarnych. W odniesieniu do niego sformułować można podobne uwagi: - wśród ocen przeważają oceny bardzo dobre, dobre plus i dobre, udział ocen dostatecznych plus i dostatecznych jest znacząco mniejszy; - w 8 protokołach nie występują w ogóle oceny dostateczne plus i dostateczne; - w 2 przypadkach wszyscy zdający egzamin studenci otrzymali oceny bardzo dobre. W porównaniu ze studiami stacjonarnymi, na studiach niestacjonarnych występują mniejsze różnice w sposobie oceniania słuchaczy studiów licencjackich i magisterskich. Poniższy wykres obrazuje rozkład ocen ze wszystkich egzaminów przeprowadzonych na studiach zaocznych filologii polskiej w roku akademickim 2014-2015:
14 INSTYTUT FILOLOGII SŁOWIAŃSKIEJ (sporządził prof. dr hab. Mieczysław Balowski) Statystyka protokołów* (ogółem 131 protokołów) Pod uwagę wzięto jedynie oceny wpisane do protokołu. W kilkunastu protokołach brakuje po kilka ocen (maksymalnie 3). Te puste miejsca wprawdzie powinny być oceną tzw. dwóją dziekańską, ale nie można tego stwierdzić do momentu rozliczenia się przez niektóre osoby z pobytu erasmusowskiego (brak w tym zakresie danych). Wielkość Ilość protokołów na studiach dziennych licencjackich magisterskich do 5 osób 20 27 6 10 osób 26 16 powyżej 10 osób 40 2 * Podział do 5 osób uwzględnia liczbę osób, które zapisały się na zajęcia w danym semestrze. Jednak do zaliczenia przystąpiło mniej osób. Statystyka ocen ogółem* Ocena Liczba bezwzględna Procent ndst. 233 20,2 dst. 99 8,6 dst. plus 101 8,8 db 233 20,2 db plus 153 13,3 bdb 332 28,9 RAZEM 1151 100,0 * Kolor czerwony oznacza medianę.
15 Graf 1. Krzywa Gaussa dla IFS (stylizowana) Wykaz ocen wyrażony w liczbach bezwzględnych* Studia dzienne Ocena do 5 osób licencjackie od 6 do 10 osób powyżej 10 osób do 5 osób magisterskie od 6 do 10 osób powyżej 10 osób 2 10 44 143 14 20 2 3 11 36 37 4 10 1 3,5 5 33 51 5 6 1 4 10 45 117 14 32 15 4,5 8 26 95 8 10 6 5 24 38 204 27 33 6 RAZEM 68 222 647 72 111 31 * Kolorem żółtym oznaczono grupę, której wyniki są zbyt małe, aby dawały miarodajny ogląd.
16 Wykaz ocen wyrażony w procentach* Studia dzienne Ocena do 5 osób licencjackie od 6 do 10 osób powyżej 10 osób do 5 osób magisterskie od 6 do 10 osób powyżej 10 osób 2 14,7 19,8 22,1 19,4 18,0 6,4 3 16,1 16,2 5,7 5,6 9,0 3,2 3,5 7,4 14,9 7,9 6,9 5,4 3,2 4 14,7 20,3 18,1 19,4 28,9 48,4 4,5 11,8 11,7 14,7 11,2 9,0 19,4 5 35,3 17,1 31,5 37,5 29,7 19,4 RAZEM 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 * Kolor czerwony oznacza medianę. Ponadto w tabeli uwzględniono egzaminy poprawkowe (na studiach licencjackich): do 5 osób: 4 2/3, 1 2/4 (10 ocen), 6 10 osób: 2 2/2, 6 2/3, 1 2/3,5, 1 2/4 (20 ocen), 10-wiecej: 1 2/2, 3 2/3, 1 2/3,5, 1 2/4 (12 ocen). Graf 2. Krzywa Gaussa dla grup do 5 osób (stylizowana)
17 Graf 3. Krzywa Gaussa dla grup od 5 do 10 osób (stylizowana) Graf 4. Krzywa Gaussa dla grup powyżej 10 osób (stylizowana) Wnioski: 1. Liczebność grup ma wpływ na medianę ocen stawianych studentom na egzaminie. W obu przypadkach (studia licencjackie i magisterskie) oceny bardzo dobre stanowią ponad 1/3 wszystkich ocen. 2. Należy rozdzielić analizę w zależności od wielkości (1 5 osób, 6 10 osób i 11 20 osób), co ma wpływ na udział w zajęciach poszczególnych studentów (stan przygotowania do zajęć, ilość czasu poświęconą poszczególnym studentom w trakcie zajęć, udział w wykładach itp.). 3. Ze względu na różną liczebność grup oraz (przede wszystkim) ilość ocen wystawionych w ramach jednego przedmiotu możliwymi do analizy i do wyciągnięcia z niej w miarę pewnych wniosków są oceny uzyskane na studiach licencjackich i oceny uzyskane na studiach magisterskich w grupach do 5 osób oraz od 6 10 osób. Ich ilość przedstawia się następująco: 69 222 647 72 111, przy czym należy uwzględnić uwagi ujęte w punkcie poprzednim. 4. Żaden z wykresów nie odwzorowuje klasycznej krzywej Gaussa.
18 GRUPY MAŁE 1. Grupy małe podzielono na: 1 5 osób i 6 10 osób (dwukrotnie mniejsze lub dwukrotnie większe). Liczba studentów w grupie jest zależna przede wszystkim od liczby studentów, przebywających na wyjazdach w ramach programu Erasmus, oraz od liczby studentów, którzy nie zrezygnowali ze studiów i zapisali się na dany przedmiot (w momencie rekrutacji były liczniejsze). 2. Podział na semestry i wartości średnie w poszczególnych semestrach wskazują m.in. na zależność ocen przede wszystkim od treści kształcenia. Warto w tym przypadku dokładniej przeanalizować zależność wystawianych ocen od stopnia trudności materiału (np. Teoria literatury czy Praktyczna nauka języka wybranego kraju słowiańskiego versus Zarys dziejów państw Europy Południowo-Wschodniej czy Zagadnienia poprawności językowej) oraz zależność wystawianych ocen od ilości materiału nauczania (np. Historia literatury wybranego kraju słowiańskiego versus Historia wybranego kraju słowiańskiego). 3. Mediana dla poszczególnych grup i stopni studiów wynosi dobry i oscyluje w kierunku dobry plus. Jest to prawidłowość dobra, biorąc pod uwagę, że wartość podwyższoną wykazują jedynie oceny uzyskane w grupach małych (w grupach do 5 osób). 4. Należy przeanalizować oceny wystawiane z przedmiotów, w których prawie nie ma zróżnicowania ocen (są prawie wyłącznie oceny bardzo dobre czy dobre), np. w grupach do 5 osób: Praktyczna nauka języka bułgarskiego 4 ocen bdb, Gramatyka opisowa języka bułgarskiego 4 oceny bdb, Wstęp do językoznawstwa konfrontatywnego 4 ocen bdb, Gramatyka scs na tle kulturowym 4 oceny db, 1 bdb, Teoria i metodologia badań językoznawczych 4 oceny db plus, 1 ocena db (5 ocen ndst). w grupach od 6 10 osób: Teoria bałkanistyki 5 oceny bdb, 1 db; Oceny wzięte w nawias oznaczają, że ci sami studenci otrzymali ocenę ndst również z innych przedmiotów. Zatem prawdopodobnie nie przystąpili do żadnego egzaminu, a tym samym nie uczęszczali na zajęcia (zrezygnowali ze studiów). To jednak wymaga weryfikacji w Dziekanacie i u prowadzącego dane zajęcia. Należy zastanowić się nad przyczynami tego stanu: mała liczebność grup i w związku z tym wyższy poziom nauczania w tych grupach, nieadekwatność kryteriów i narzędzi służących ocenie efektów kształcenia, zaniżone kryteria oceny realizacji efektów kształcenia czy jeszcze inne przyczyny. W każdym wypadku konieczna wydaje się weryfikacja treści kształcenia i kryteriów oceny realizacji efektów kształcenia. GRUPY WIĘKSZE 1. Również w grupach większych (powyżej 10 osób) wartości średnie wskazują m.in. na zależność ocen od treści kształcenia. Warto w tym przypadku dokładniej przeanalizować zależność stopnia trudności materiału od wystawianych ocen. 2. W grupach powyżej 10 osób średnia mediana dla studiów licencjackich wynosi dobry, a dla studiów magisterskich dobry plus lub bardzo dobry. Rozkład pozostałych ocen zaś jest prawie podobny z odchyleniem ku ocenom bardzo dobrym (lewa strona: 36, prawa: 46). Nie ma zachowanej krzywej Gaussa. Na studiach magisterskich oceny dobre są stawiane na równi z ocenami bardzo dobrymi. Lepiej z punktu dydaktyki szkoły wyższej wygląda sytuacjach na studiach licencjackich. Należy zastanowić się nad przyczynami takiego stanu.
19 3. Rozkład ocen z kilku egzaminów odbiega od rozkładu, który uznać można za dobry z metodycznego punktu widzenia. W tej sytuacji konieczne wydaje się przeanalizowanie ocen wystawianych z przedmiotów, w których prawie nie ma zróżnicowania ocen (są prawie wyłącznie oceny bardzo dobre czy dobre), np.: Podstawy teorii przekładu 27 ocen bdb, Typy przekładu i metody pracy translatologicznej specjalizacja przekładu funkcjonalnego 20 ocen bdb, 1 ocena db, Wstęp do teorii kultury 14 ocen bdb, 1 ocena db plus, 1 ocena ndst, Europejskie i rodzime konteksty kultury chorwackiej 1 ocena db plus, 8 ocen db, 1 ocena ndst, Bałkański folklor słowny 5 ocen bdb, 1 dst (8 ocen ndst). Oceny wzięte w nawias oznaczają, że ci sami studenci otrzymali ocenę ndst również z innych przedmiotów. Zatem prawdopodobnie nie przystąpili do żadnego egzaminu, a tym samym zrezygnowali ze studiów. To jednak wymaga weryfikacji w Dziekanacie. Należy zastanowić się nad przyczynami tego stanu: nieadekwatność kryteriów i narzędzi służących ocenie efektów kształcenia, zaniżone kryteria oceny realizacji efektów kształcenia, nieadekwatność wkładu pracy studenta w proces nauczania czy jeszcze inne przyczyny. W każdym przypadku konieczna wydaje się weryfikacji treści kształcenia oraz kryteriów i narzędzi oceny realizacji efektów kształcenia. 4. Wprawdzie wykresy ocen na studiach drugiego stopnia charakteryzują się dążeniem do rozkładu zrównoważonego, choć nie oddają kształtu krzywej Gaussa (lewa strona 13%, prawa 39%). Należy przeanalizować przyczyny tego stanu. 5. Krzywa Gaussa na studiach pierwszego stopnia całkowicie odbiega od zaproponowanego przez Gaussa rozkładu ocen, preferując oceny wyższe niż dobry (46%).