OKRĘGOWA KOMISJA EGZAMINACYJNA ul. Gronowa 22, 61 655 Poznań tel.: 061 854 01 60, fax: 061 852 14 41 www.oke.poznan.pl Wstępne wyniki sprawdzianu w klasie szóstej w roku 2006 Szanowni Państwo, pięć lat temu podjęliśmy wspólnie temat zorganizowania i przeprowadzenia sprawdzianu dla uczniów klas VI. Pięcioletnie doświadczenie pozwoliło na udoskonalenie narzędzi sprawdzania wiedzy i umiejętności oraz procedur i instrukcji przeprowadzania sprawdzianu. Minione lata zaliczyć należy do czasu obfitującego wzajemną nauką, pomocą i życzliwością. Dziękując Państwu za dotychczasową współpracę, gratuluję wyników tym z Państwa, którzy osiągnęli sukces oraz życzę spełnienia marzeń w życiu zawodowym i osobistym. Dyrektor OKE w Poznaniu Poznań, 16.05.06r. 1
I. Opis arkusza standardowego (S A1 062) Uczniowie klas szóstych w dniu 4 kwietnia 2006r. przystąpili do rozwiązania zadań zamieszczonych w arkuszu standardowym (symbol S A1 062) przygotowanym na Sprawdzian 2006. Zestaw zatytułowany Pszczoły i miody składał się z 25 zadań (takie same zadania egzaminacyjne rozwiązywali uczniowie z dysleksją rozwojową). Uczniowie słabo widzący (S-A4-062, S-A5-062) i niewidomi (S-A6-062) oraz uczniowie słabo słyszący i niesłyszący (S-A7-062) rozwiązywali zadania w wersji dostosowanej. Za poprawne wykonanie wszystkich zadań zamieszczonych w arkuszu uczeń mógł otrzymać maksymalnie 40 punktów. Poniżej zamieszczono plan, wg którego został opracowany arkusz standardowy. Tabela 1. Plan arkusza standardowego Kategoria umiejętności Liczba punktów Waga Numery zadań w arkuszu S A1-062 czytanie 10 25% 1, 2, 3, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 17 pisanie 10 25% 25 (I IX) rozumowanie 8 20% 7, 8, 9, 14, 16, 21(I, III, IV) korzystanie z informacji 4 10% 22 (2p.), 23, 24 wykorzystywanie wiedzy w praktyce 8 20% 4, 15, 18, 19, 20, 21(II, V, VI) Zadania w arkuszu sprawdzianu, bliskie doświadczeniom uczniów, zostały uporządkowane wokół motywu przewodniego, określonego w tytule Pszczoły i miody. II. Kartoteka arkusza standardowego (S A1 062) W tabelach 2 6 przedstawiono: nazwę sprawdzanej umiejętności, przyporządkowanie do określonego standardu, numery zadań, za pomocą których sprawdzano te umiejętności, liczbę możliwych punktów za wykonanie zadań badających daną umiejętność oraz ich wagę procentową. Analiza danych zawartych w tabelach pozwoli odpowiedzieć na następujące pytania: - Jakie szczegółowe umiejętności były oceniane podczas tegorocznego sprawdzianu? - Za pomocą których zadań je sprawdzano? - Ile punktów mógł uczeń maksymalnie uzyskać za wykonanie zadań sprawdzających określone umiejętności? 2
Tabela 2. Czytanie Nazwa sprawdzanej umiejętności Standard Numery zadań Punkty odczytywanie tekstu popularnonaukowego 1.1 1, 2, 3, 5, 6 5 odczytywanie tekstu poetyckiego 1.1 10 1 posługiwanie się terminami (rymy) 1.2 11 1 odczytywanie danych z tabeli i mapy 1.4 12, 13, 17 3 Tabela 3. Pisanie Nazwa sprawdzanej umiejętności Standard Numery zadań Punkty pisanie na temat i zgodnie z celem 2.1 25.I * 25.II, 25.III 3 budowanie tekstu poprawnego kompozycyjnie 2.3 25.IV 2 celowe stosowanie środków językowych 2.3 25.V 1 przestrzeganie norm językowych 2.3 25.VI 1 przestrzeganie norm ortograficznych 2.3 25.VII 1 przestrzeganie norm interpunkcyjnych 2.3 25.VIII 1 dbanie o układ graficzny zapisu 2.5 25.IX 1 Tabela 4. Rozumowanie Nazwa sprawdzanej umiejętności Standard Numery zadań Punkty umieszczanie dat w przedziale czasowym 3.1 7 1 opisywanie sytuacji przedstawionej w zadaniu za pomocą wyrażenia arytmetycznego 3.5 14 1 rozpoznawanie własności figur geometrycznych 3.6 8, 9 2 ustalanie sposobu rozwiązywania zadania 3.8 21.I, 21.III, 21.IV 3 sprawdzanie wyników z warunkami zadania 3.9 16 1 10 25% 10 25% 8 20% * 21.I oznacza kryterium pierwsze w zadaniu 21. Schematy oceniania znajdują się na naszej stronie internetowej: www.oke.poznan.pl 3
Tabela 5. Korzystanie z informacji Nazwa sprawdzanej umiejętności Standard Numery zadań Punkty wskazywanie źródeł informacji, posługiwanie się nimi 4.1 22, 23, 24 4 4 10% Tabela 6. Wykorzystywanie wiedzy w praktyce Standard Numery zadań Punkty Nazwa sprawdzanej umiejętności wykonywanie obliczeń dotyczących temperatury 5.3 4 1 wykonywanie obliczeń dotyczących długości 5.3 18 1 wykonywanie obliczeń dotyczących czasu 5.3 20 1 8 20% wykonywanie obliczeń dotyczących powierzchni 5.3 21.II, 21.V, 21.VI 3 wykorzystywanie w sytuacji praktycznej własności liczb 5.5 15, 19 2 Przed rozpoczęciem analizy wyników należy skorzystać z danych statystycznych i informacji zamieszczonych na stronach internetowych OKE. 4
III. Serwis internetowy OKE Na stronie internetowej Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu (www.oke.poznan.pl) zamieszczone są następujące materiały i dane: arkusze egzaminacyjne: A1, A4, A5, A6, A7 i A8, klucze do zadań zamkniętych i przykładowe rozwiązania wraz z punktacją, dane statystyczne w ujęciu: liczba uczniów, średnie wyniki punktowe oraz wyniki punktowe najwyższe i najniższe, wyniki punktowe dla całego Okręgu z uwzględnieniem wszystkich typów arkuszy: A1, A4, A5, A6, A7, A8 (współczynniki łatwości informujące o tym, co było łatwe, a co trudne dla piszących), wyniki wszystkich szkół w Okręgu (współczynniki łatwości obliczone dla wszystkich zadań w arkuszu oraz kategorii umiejętności), wyniki średnie wyniki punktowe i współczynniki łatwości za cały arkusz dla gmin, powiatów, województw, Okręgu oraz średnie wyniki punktowe i współczynniki łatwości za poszczególne obszary umiejętności odpowiednio dla gmin, powiatów, województw i okręgu, wyniki punktowe uczniów Państwa szkoły z podziałem na zadania (odniesienie do struktury arkusza egzaminacyjnego) oraz umiejętności (odniesienie do standardów wymagań egzaminacyjnych). Chcąc wykorzystać wyniki uczniów, należy je pobrać podając identyfikator i klucz szyfrujący szkoły. Na stronie internetowej znajduje się program arkusz kalkulacyjny, który po skopiowaniu i wprowadzeniu wyników pozwoli Państwu bardzo szybko opracować dane statystyczne oraz sporządzić raport dla szkoły. Podobnie jak w ubiegłym roku, w formie papierowej otrzymają Państwo jedynie niniejszy komentarz oraz zaświadczenia. Jeżeli jednak nie mają Państwo dostępu do Internetu, to możliwe jest przesłanie indywidualnych wyników uczniów w wersji papierowej. W tym celu należy nawiązać kontakt z Komisją. IV. Analiza i interpretacja wyników w szkołach Przed przeanalizowaniem wyników uzyskanych przez poszczególnych uczniów oraz klasy, a także wszystkich uczniów uczęszczających do klas szóstych w kierowanej przez Państwa szkole, należy zapoznać się z zadaniami egzaminacyjnymi, kluczami i schematami oceniania oraz kartotekami badanych umiejętności. Następnie można przeprowadzić w zespołach przedmiotowych lub w zespołach nauczycieli uczących w poszczególnych klasach analizę wyników. Arkusze egzaminacyjne, schematy oceniania oraz wyniki konieczne do przeprowadzenia w szkołach tejże analizy, przekazania uczniom i ich rodzicom komunikatów o poziomie osiągnięć oraz opracowania planu rozwoju szkoły w kolejnym roku szkolnym znajdują się, jak już informowaliśmy w poprzednim rozdziale, na stronie www.oke.poznan.pl. W celu ułatwienia przeprowadzenia pogłębionej analizy wyników w tabeli poniżej prezentujemy Średnie wyniki punktowe uzyskane za rozwiązanie zadań zamieszczonych w arkuszach sprawdzianów latach 2002 2006. 5
Tabela 7. Średnie wyniki punktowe uzyskane za rozwiązanie zadań zamieszczonych w arkuszach sprawdzianów w latach 2002 2006 Średnie wyniki punktowe dla: woj. Rok woj. kraju Okręgu woj. lubuskiego zachodniopomorskiego wielkopolskiego maksymalna liczba punktów: 40 2002 29,5 28,3 27,9 28,7 28,3 2003 28,6 27,8 27,4 28,0 27,7 2004 25,6 24,6 24,4 25,0 24,6 2005 29,5 29,0 29,0 29,1 28,8 2006 25,0 24,5 25,3 24,8 Pełniejszą diagnozę umożliwi analiza wartości współczynnika łatwości. Tabela 8. Współczynniki łatwości dla poszczególnych kategorii umiejętności w Okręgu Współczynniki łatwości dla: Sprawdzian 2006 czytania pisania rozumowania korzystania z informacji wykorzystywania wiedzy w praktyce cały arkusz maksymalna liczba punktów 10 10 8 4 8 40 kraj Okręg 0,76 0,69 0,54 0,61 0,48 0,63 lubuskie 0,75 0,68 0,52 0,59 0,45 0,61 wielkopolskie 0,76 0,69 0,55 0,62 0,49 0,63 zachodniopomorskie 0,76 0,67 0,54 0,60 0,47 0,62 wieś 0,73 0,66 0,51 0,58 0,44 0,59 miasto poniżej 20 000 tys. 0,75 0,67 0,52 0,60 0,46 0,61 miasto poniżej 100 000 tys. 0,76 0,68 0,54 0,61 0,48 0,62 miasto powyżej 100 000 tys. mieszkańców 0,80 0,73 0,60 0,65 0,54 0,68 Zarówno w Okręgu, jak i wszystkich województwach, bez względu na lokalizację szkoły (wiejska czy wielkomiejska) zadania w arkuszu okazały się dla uczniów umiarkowanie trudne. Dla uczniów w Okręgu oraz trzech województwach łatwe były tylko zadania, za pomocą których sprawdzano opanowanie umiejętności czytania. Zadania z trzech kategorii umiejętności: pisanie, rozumowanie i korzystanie z informacji okazały się umiarkowanie trudne, a z zakresu wykorzystywania wiedzy w praktyce - trudne. Dla uczniów uczęszczających do szkół znajdujących się na terenie wielkich miast zadania sprawdzające poziom umiejętności z zakresu pisania okazały się łatwe, a z zakresu wykorzystywanie wiedzy w praktyce umiarkowanie trudne. Korzystając ze skali staninowej, posługując się opisem dydaktycznym, można scharakteryzować wynik każdego ucznia, czy jest on niski, średni bądź wysoki w Okręgu, 6
województwie, co ułatwi prace związane z komunikowaniem wyników sprawdzianu. Dodać należy, że od tego roku mogą Państwo, korzystając ze strony internetowej, odnieść wynik ucznia do wyników w kraju (skala staninowa dla wszystkich uczniów w kraju). W bieżącym roku szkolnym w Okręgu największa liczba uczniów, tj. 2966, uzyskała średni wynik 24 punkty, którego wartość mieści się w staninie piątym. Wynik najwyższy maksymalne 40 punktów uzyskało 775, tj. 1,01% uczniów w Okręgu, 135, tj. 1,08% w województwie lubuskim (w tym 44 laureatów konkursów), 409, tj. 0,94% w województwie wielkopolskim i 231, tj. 1,13% w województwie zachodniopomorskim (w tym 33 laureatów konkursów). Tabela 9. Przedziały średnich wyników punktowych uczniów odpowiadające skali staninowej dla Okręgu i województw Stanin Opis dydaktyczny województwie Okręgu lubuskim Wyniki punktowe uzyskane przez uczniów w: województwie wielkopolskim 1 najniższy 0 9 0 9 1 9 0 9 2 bardzo niski 10 13 10 13 10 13 10 13 3 niski 14 17 14 17 14 18 14 17 4 niżej średni 18 22 18 21 19 22 18 22 5 średni 23 27 22 27 23 28 23 27 6 wyżej średni 28 32 28 31 29 32 28 32 7 wysoki 33 35 32 35 33 35 33 35 województwie zachodniopomorskim 8 bardzo wysoki 36 37 36 37 36 37 36 37 9 najwyższy 38 40 38 40 38 40 38 40 Wykorzystując skalę staninową, każda szkoła może także scharakteryzować osiągnięty przez nią wynik na tle populacji, tzn. innych szkół. Umożliwiają to dane zamieszczone w poniższej tabeli. Tabela 10. Przedziały średnich wyników punktowych uzyskanych w szkołach odpowiadające skali staninowej dla Okręgu i województw Stanin Opis dydaktyczny województwie Okręgu lubuskim Wyniki punktowe uzyskane przez szkoły w: województwie wielkopolskim 1 najniższy 6 18 9 18 6 19 11 18 2 bardzo niski 19 20 19 20 20 21 19 3 niski 21 22 21 22 20 21 4 niżej średni 23 22 23 23 24 22 23 5 średni 24 25 24 25 24 6 wyżej średni 26 25 26 27 25 26 7 wysoki 27 28 26 27 28 27 28 województwie zachodniopomorskim 8 bardzo wysoki 29 30 28 29 29 30 29 30 9 najwyższy 31 39 30 34 31 39 31 36 7
Największa liczba szkół w Okręgu, czyli 249 (tj. 13,1%), uzyskała średni wynik 26 punków (stanin szósty). W województwie lubuskim 49 szkół (tj. 16,5%) uzyskało najwyższy średni wynik 24 punkty (stanin piąty). W województwie wielkopolskim najwyższy średni wynik wyniósł 26 punktów (stanin szósty) uzyskano go w 172 szkołach, co stanowi 15,3% szkół znajdujących się na terenie tego województwa. Natomiast w województwie zachodniopomorskim, podobnie jak w lubuskim, najwyższy średni wynik 24 punkty (stanin piąty) uzyskano w 53 szkołach (11,2%). Zanim przeprowadzą Państwo analizy wyników w szkołach, zredagują wnioski oraz opracują plany rozwoju szkoły, zachęcamy do lektury opracowań na temat komunikowania wyników, przekazywanych Państwu w latach ubiegłych, w celu przypomnienia pojęć z zakresu pomiaru dydaktycznego oraz informacji, które należy wziąć pod uwagę (np. czynniki zewnątrzszkolne i wewnątrzszkolne). Zachęcamy również do przeprowadzenia indywidualnej rozmowy z uczniem na temat uzyskanych przez niego wyników (jeszcze we wszystkich szkołach nie stało się to zwyczajem). Ani dziecko, ani jego rodzic nie powinni otrzymać paska z wynikami, lecz konkretny, zrozumiały dla nich komentarz. V. Komunikaty 1. Drugi termin pisania sprawdzianu na zakończenie klasy szóstej szkoły podstawowej wyznaczono na 6 czerwca 2006 r., godz. 9 00. Uczeń przystępuje do sprawdzianu w szkole macierzystej. Arkusze, kody kreskowe, listy zdających oraz wszystkie niezbędne informacje Komisja prześle najpóźniej 5 czerwca bieżącego roku w godzinach od 8 00-14 00. 2. Zaświadczenie o poziomie opanowanych umiejętności przez uczniów klas szóstych należy wydać wraz ze świadectwem ukończenia szkoły podstawowej w dniu zakończenia roku dydaktycznego. W dokumentacji szkoły pozostaje pokwitowanie odbioru zaświadczeń przez ucznia bądź rodzica. 3. Zaświadczenia repetentów należy odesłać do OKE. 8