Substancje psychoaktywne Definicja uzależnienia Ustawa o Przeciwdziałaniu Narkomanii z 24.04.1997 r. (wraz ze zmianami z 26.10.2000): zespół zjawisk psychicznych lub fizycznych wynikających z działania tych środków lub substancji na organizm ludzki, charakteryzujący się zmianą zachowania lub innymi reakcjami psychofizycznymi i koniecznością używania stale lub okresowo tych środków lub substancji w celu doznania ich wpływu na psychikę lub dla uniknięcia następstw wywołanych ich brakiem Opiaty 1
Opiaty Do grupy opiatów zaliczane: opium i wszystkie jego naturalne alkaloidy: morfina, kodeina, heroina substancje wykazujące agonistyczne działanie w stosunku do receptorów opioidowych: np. metadon Opiaty Działanie: zaliczane do depresantów uczucie ciepła redukcja lęku, niepokoju, bólu euforia odcięcie od otoczenia przy większej dawce znaczne uspokojenie i uśpienie; przy jeszcze większej depresja ośrodka oddechowego (najczęstsza przyczyna śmierci) osłabienie układu odpornościowego (znacznie częstsze choroby, cięższy przebieg) Opiaty 2
Opiaty Paracellus 1493-1541 3
Opiaty 4
5
Opiaty Opiaty Opiaty Opiaty uzależniają fizycznie (oprócz uzależnienia psychicznego): Wykształca się tolerancja Występuje zespół odstawienia: ostre bóle dysforia, niepokój, łzawienie, pocenie się 6
Psychostymulanty Psychostymulanty Działanie: silne pobudzenie psychomotoryczne zwiększenie energii, agresywności, zdolności poznawczych (subiektywnie i obiektywnie) przyśpieszona akcja serca i szybki oddech brak łaknienia rozszerzenie źrenic podwyższone ciśnienie krwi zwiększone wydalanie moczu ograniczenie apetytu suchość w ustach zmniejszona wrażliwość na ból, głód i zmęczenie Psychostymulanty brak silnego uzależnienia fizycznego przy dłuższym stosowaniu uzależnienie psychiczne duże ryzyko przedawkowania (wyczerpanie, zespół odstawienia) 7
Kokaina Erythroxylon coca 8
9
Amfetaminy Grupa substancji na bazie amfetaminy 10
Amfetamina. Ecstasy pochodna amfetaminy. Amfetamina Amfetamina 11
Amfetamina Współczesne rozumienie mózgowego mechanizmu odczuwania przyjemności Współczesne rozumienie mózgowego mechanizmu odczuwania przyjemności 12
Współczesne rozumienie mózgowego mechanizmu odczuwania przyjemności Na ludzi też działa Kanabinole 13
Pozornie pozytywne efekty działania obniżenie się progu percepcji (szczególnie słuchowej) wzrost wrażliwości zmysłów odprężenie i poczucie spokoju zmiana poczucia mijającego czasu: jest on określany jako rozciągnięty i mijający wolniej zwiększenie odczucia przyjemności seksualnych optymizm i podniesiona samoocena poczucie absurdu Negatywne efekty działania skłonność do ulegania sugestiom zagubienie nieracjonalne myśli zwiększone napięcie i niepokój pogorszenie pamięci przyspieszone tętno zawroty głowy apatia lęki i urojenia niemożność skupienia uwagi na wielu rzeczach jednocześnie http://narkomania.org.pl/informator/marihuana Cannabis sativa 14
15
Fig. 5. Uptake of [18F]MK-9470 in human brain MK-9470 selektywny agonista CB1 Burns, H. Donald et al. (2007) Proc. Natl. Acad. Sci. USA 104, 9800-9805 Copyright 2007 by the National Academy of Sciences Środki halucynogenne 16
Pozornie pozytywne efekty działania zmianę poczucia kształtów i barw niewyraźne widzenie całości i ostrzejsze widzenie kontrastów wyostrzenie słuchu poczucie obcości własnego ciała omamy, złudzenia i urojenia wzrokowe zmiany nastroju i euforię subiektywne poczucie wolniejszego upływu czasu gonitwę myśli i zmniejszenie zdolności krytycznego osądu. Czasem pojawia się uczucie lekkości, bądź przeciwnie ociężałości. Przedmioty widziane po otwarciu oczu zwykle zdają się błyszczeć, a nawet najprostsze z nich nabierają niezwykłego znaczenia symbolicznego. Negatywne efekty działania problemy z zachowaniem równowagi i mówieniem zła ocena odległości oraz własnych umiejętności niespójność wypowiedzi zimne dłonie i stopy wymioty uczucie nacisku na klatkę piersiową ( ciasny sweterek ) uczucie oszołomienia, osamotnienia depersonalizacja bezsenność panika, lęk, płacz, śmiech złe podróże (bad trip) stany charakteryzujące się m.in. poczuciem utraty zmysłów, halucynacjami o bardzo przerażającej treści, nieprzyjemnymi doznaniami dotyczącymi własnego ciała http://narkomania.org.pl/informator/lsd Dietyloamid kwasu lizergowego Psylocybe Psylocybina Psylocyna Amanita Muscaria Muscinol Kwas ibotenowy Muskazon Peyotl Meskalina 17
agonista 5-HT antagonista 5-HT agonista 5-HT brak powinowactwa do 5-HT 18
19
Podsumowując 20