PKO Bank Polski jako aktywny uczestnik procesu rozliczania i zabezpieczania transakcji eksportowych Departament Produktów Finansowania Handlu Wrocław, 16.05.2012
Formy rozliczeń i zabezpieczeń transakcji FORMY PŁATNOŚCI (rozliczeń transakcji) FORMY ZABEZPIECZENIA PŁATNOŚCI UWARUNKOWANE formy płatności NIEUWARUNKOWANE formy płatności GWARANCJE BANKOWE AKREDYTYWY STAND-BY AWALE WEKSLOWE beneficjent, aby otrzymać przekazane na jego rzecz środki, musi spełnić pewne warunki beneficjent, aby otrzymać przekazane na jego rzecz środki, nie musi spełniać żadnych warunków akredytywa dokumentowa inkaso dokumentowe polecenie wypłaty czek uwarunkowane polecenie wypłaty gotówka weksel
MAX. RYZYKO IMPORTERA MIN. Formy rozliczeń transakcji. Drabina ryzyka Przedpłata MIN. Akredytywa Inkaso dokumentowe RYZYKO EKSPORTERA Rachunek otwarty MAX.
Formy rozliczeń transakcji. INKASO DOKUMENTOWE Opis produktu Inkaso jest operacją warunkową, w której banki obsługują dokumenty stosownie do instrukcji otrzymanych od banku Podawcy - eksportera. Wydanie dokumentów handlowych reprezentujących towar kupującemu - importerowi następuje w zamian za: uzyskanie zapłaty (inkaso D/P) za wysłany towar/usługi lub w zamian za zabezpieczenie płatności (inkaso D/A) - wystawienie lub akcept weksla. Podstawy prawne: Jednolite Reguły Inkasa, wersja 1995 r. obowiązująca od 01.011996 r.(urc 522) - (ang. Uniform Rules for Collections, revision 1995, ICC publication No. 522) Funkcjonowanie produktu Rola PKO BP IMPORTER (Płatnik) 1. Kontrakt 2. Wysłanie towarów/wykonanie usługi EKSPORTER (Podawca) bank importera Płatnika bank eksportera Podawcy 7. Wydanie dokumentów inkasowych 5. Awizowanie inkasa (warunki wydania dokumentów) 6. Zapłata lub akceptacja weksla Schemat realizacji inkasa dokumentowego importowego / eksportowego 3. Instrukcje inkasowe oraz dokumenty 9. Zapłata lub informacja o akceptacji weksla Bank importera 4. Zlecenie inkasowe oraz dokumenty 8. Zapłata lub informacja o akceptacji Bank eksportera
Formy rozliczeń transakcji. INKASO DOKUMENTOWE ograniczenie ryzyka dokumenty będące przedmiotem inkasa zostaną wydane płatnikowi dopiero po spełnieniu przez niego warunków określonych przez eksportera w instrukcjach inkasowych - po dokonaniu zapłaty (inkaso typu D/P) lub po podjęciu zobowiązania do zapłaty w terminie odroczonym (inkaso typu D/A - akcept weksla trasowanego lub wystawienie weksla własnego przez płatnika). wzrost płynności finansowej - w przypadku inkasa z odroczonym terminem płatności eksporter nie musi czekać aż do tego terminu i może zdyskontować zwrócony w ramach inkasa weksel zaakceptowany albo wystawiony przez płatnika. ograniczenie ryzyka prawnego - poddanie inkasa międzynarodowym regulacjom (URC 522) oraz fakt, że większość banków na świecie regulacje te stosuje, czyni ten instrument przewidywalnym KORZYŚCI DLA FIRMY (eksportera) prosta procedura - po wpływie do PKO BP od eksportera (podawcy) instrukcji inkasowych i dokumentów inkasowych, PKO BP wysyła zlecenie i dokumenty inkasowe do wskazanego banku. Za wydanie dokumentów płatnikowi i za zainkasowanie od płatnika należności odpowiada bank pośredniczący. uatrakcyjnienie oferty firmy eksportera dla importera poprzez możliwość zastosowania w inkasie odroczonego terminu płatności. wygoda we wszystkich kwestiach spornych dotyczących realizacji inkasa banki pośredniczą w korespondencji pomiędzy podawcą i płatnikiem inkasa. szybkość dzięki obsłudze inkasa przy wykorzystaniu systemu SWIFT. niskie koszty bankowe koszt bankowej obsługi inkasa plasuje się pomiędzy niższym kosztem polecenia wypłaty a wyższym kosztem akredytywy dokumentowej.
Formy rozliczeń transakcji. AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Opis produktu Akredytywa dokumentowa jest pisemnym, jednostronnym i nieodwołalnym zobowiązaniem banku, który ją otworzył na zlecenie i zgodnie z instrukcjami zleceniodawcy (importera), do zapłacenia lub zabezpieczenia zapłaty beneficjentowi akredytywy (eksporterowi) określonej sumy. Zapłata lub jej zabezpieczenie następuje, pod warunkiem udowodnienia przez beneficjenta, za pośrednictwem przedłożonych przezeń dokumentów, że zostały dopełnione wszystkie warunki, od których akredytywa uzależnia zapłatę oraz pod warunkiem przedstawienia tych dokumentów w terminie ważności akredytywy Podstawy prawne: JEDNOLITE ZWYCZAJE I PRAKTYKA DOTYCZĄCE AKREDYTYW DOKUMENTOWYCH (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits, ICC Publication No. 600), opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. Międzynarodowe Standardy Praktyki Bankowej dla badania dokumentów w ramach akredytywy dokumentowej (ICC Publication No. 681), opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. Jednolite Reguły dla rembursów międzybankowych w ramach akredytyw dokumentowych (ICC Publication No. 725), opracowane przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. INCOTERMS 2000/2010 (ang. International Commercial Terms ). Zawiera formuły handlowe powszechnie stosowane w handlu zagranicznym, ustalone przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu. Zawarcie kontraktu na bazie formuły handlowej INCOTERMS 2000/2010 określa umowny podział praw i obowiązków pomiędzy stronami kontraktu. INCOTERMS 2000/2010 określa formuły handlowe (bazy dostawy) w podziale na 4 grupy (E, F, C, D).
Wybrane formuły handlowe INCOTERMS 2000/ INCOTERMS 2010 Grupa E udostępnienie towaru Grupa F główne przewoźne nie opłacone Grupa C główne przewoźne opłacone Grupa D dostarczenie towaru EXW, FCA, CPT, CIP, DAT, DAP, DDP EXW, FCA, CPT, CIP, DAF, DDU, DDP FAS, FOB, CFR, CIF FAS, FOB, CFR, CIF, DES, DEQ
Formy rozliczeń transakcji. AKREDYTYWA DOKUMENTOWA Funkcjonowanie produktu Rola PKO BP EKSPORTER (Beneficjent akredytywy) 1 5 IMPORTER (Zleceniodawca akredytywy) bank otwierający akredytywę (akredytywa własna) lub bank pośredniczący (ew. dodatkowo potwierdzający) (akredytywa obca) 8b 6 4 2 8a 9 Bank pośredniczący (ew. potwierdzający) 3 7 8 Bank otwierający 1 2 3 4 5 Kontrakt Zlecenie otwarcia akredytywy, przyjęcie zabezpieczeń, zawarcie umowy Otwarcie akredytywy Awizowanie akredytywy Wysłanie towarów/ wykonanie usługi 6 7 8 8a 8b 9 Prezentowanie dokumentów List przewodni, dokumenty Zapłata za prawidłowe dokumenty Zapłata Zapłata Dokumenty
Formy rozliczeń transakcji. AKREDYTYWA DOKUMENTOWA OBCA Bezpieczeństwo - eliminacja ryzyka kredytowego związanego z kontrahentem odpowiedzialność za dokonanie płatności na rzecz sprzedającego (eksportera) przejmują banki Wygoda płatność dokonywana w formie bezgotówkowej, po dokładnym sprawdzeniu przez bank dokumentów, przedstawionych przez eksportera Zabezpieczenie przed ryzykiem odstąpienia przez importera/ kupującego od realizacji kontraktu lub zmiany ustalonych warunków bez uzyskania zgody eksportera/ sprzedającego dotyczy akredytywy nieodwołalnej Szybkość dzięki obsłudze przy wykorzystaniu systemu SWIFT Możliwość cesji należności z akredytywy na PKO BP cesja ta może stanowić dodatkowe zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu udzielonego eksporterowi kredytu Atrakcyjniejsza oferta eksportera / sprzedającego dla importera/ kupującego poprzez możliwość zastosowania w akredytywie odroczonego terminu płatności KORZYŚCI DLA FIRMY (eksportera) Dyskonto należności Wzrost płynności gotówkowej poprzez możliwość zdyskontowania należności z akredytywy przed ustalonym w akredytywie terminem płatności Akredytywa przenośna Możliwość przeniesienia uprawnień z tytułu akredytywy dokumentowej na beneficjenta wtórnego
Formy zabezpieczeń transakcji. Gwarancja bankowa Opis produktu Gwarancja bankowa jest zobowiązaniem banku, dokonanym na zlecenie Klienta (zleceniodawcy), do wypłacenia beneficjentowi gwarancji bankowej na jego żądanie przedłożone w Banku zgodnie z warunkami Gwarancji bankowej i w terminie jej ważności określonej sumy pieniężnej. Podstawy prawne: Jednolite reguły dla gwarancji płatnych na żądanie (ICC Publication No. 458 lub 758) Funkcjonowanie produktu Rola PKO BP 1. Kontrakt 5. Przekazanie zaliczki bank pośredniczący (gwarancja obca) lub bank udzielający gwarancji (gwarancja własna) 9. Zapłata 4. Awizowanie gwarancji 6.Żądanie zapłaty Schemat udzielenia i realizacji gwarancji gwarancja zwrotu zaliczki 2. Zlecenie udzielenia gwarancji 2a. Dokonanie oceny zdolności kredytowej 2b. Przyjęcie zabezpieczeń 2c. Zawarcie umowy 8a. Dochodzenie roszczeń od zleceniodawcy Bank pośredniczący 3. Udzielenie gwarancji 7. Żądanie zapłaty z poświadczonym przez Bank podpisem beneficjenta 8. Zapłata Bank udzielający gwarancji
Formy zabezpieczeń transakcji. Gwarancja bankowa Wybrane rodzaje gwarancji własnych i obcych udzielanych i obsługiwanych przez PKO BP Gwarancja zapłaty Forma zabezpieczenia zapłaty należności za zakupione towary / usługi Zleceniodawca gwarancji - kupujący/importer Beneficjent gwarancji - sprzedający/eksporter Gwarancja zwrotu zaliczki Forma zabezpieczenia się przed ewentualnością odstąpienia przez sprzedającego/eksportera od realizacji kontraktu oraz przed odmową zwrotu zaliczki Gwarancja spłaty kredytu Zabezpieczenie transakcji w przypadku niespłacenia kredytu wraz z odsetkami, prowizją i innymi należnościami w terminie ustalonym w umowie kredytu Zwiększenie wiarygodności Klienta w oczach kredytodawcy i w efekcie możliwości uzyskania korzystnych warunków kredytu Gwarancja dobrego wykonania umowy Gwarancja wystawiana na rzecz kupującego/importera (beneficjent gwarancji) Zabezpieczenie np: dostarczenia towarów określonej ilości; jakości, w określonych terminach; świadczenia usług w określonych terminach; zrealizowania określonej inwestycji Gwarancja przetargowa (wadialna) Gwarancja udzielana na rzecz zamawiającego (beneficjent gwarancji) Zabezpieczenie niedotrzymania warunków umowy przez dostawcę/wykonawcę (zleceniodawcę gwarancji), którego oferta została przyjęta, naruszając w ten sposób zobowiązania wynikające z przystąpienia do przetargu
Formy zabezpieczeń transakcji. Gwarancja bankowa obca Elastyczność i różnorodność - brak obligatoryjnych przepisów dla gwarancji umożliwia dowolne kształtowanie warunków gwarancji w zależności od okoliczności towarzyszących transakcji oraz od ustaleń pomiędzy kontrahentami; istnieje wiele rodzajów gwarancji, produkt ten może być instrumentem zabezpieczającym zarówno interesy sprzedającego, jak i kupującego KORZYŚCI DLA FIRMY (beneficjenta) Szybkość obsługa na życzenie stron kontraktu, przy wykorzystaniu systemu SWIFT.
Dziękuj kuję za uwagę Tadeusz Borowski Departament Produktów Finansowania Handlu 13