Polska Koalicja Przemysłowa na Rzecz Opakowań Przyjaznych Środowisku EKO-PAK Projekt Ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Warszawa, 24 lipca 2008 Agnieszka Krejner-Pawełas
Gospodarka odpadami opakowaniowymi w Polsce 2007 - koniec I etapu budowy polskiego systemu gospodarki (Dyr. 94/62/WE) odzysk ogółem min 50% max 65% recykling ogółem min 25% max 45% recykling poszczególnych rodzajów materiałów min 15% Realizacja obowiązków przedsiębiorców - 95% organizacje odzysku Dominacja 5-6 organizacji odzysku - 70% obowiązku przedsiębiorców Realizacja dotychczasowych wymagań recyklingu/odzysku w każdym materiale (dane Ministerstwa Środowiska) Początek II etapu - Rozp. Ministra Środowiska z dnia 14.06.2007 - - harmonogram dojścia Polski do poziomów docelowych wyznaczonych przez Dyr. 2004/12/WE
Poziomy recyklingu w latach 2002-2014 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 37% 48% 40% 38% 25% 15% 20% 15% 13% 15% 7% 5% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 60% 50% 23% Papier Szkło Tworzywa Wielomateriałowe Stal Aluminium Naturalne
Wielkość rynku w latach 2002-2007 tys. ton 4 000 3 500 3 311 3 596 3 000 2 500 2 498 2 535 2 640 2 881 2 000 1 798 1 500 1 425 1 000 500 409 488 638 847 0 2002 2003 2004 2005 2006 - Szacunki 2007 - Szacunki Łączny wolumen opakowań wprowadzonych na rynek (podlegających obowiązkom) Łączny wolumen obowiązków 4,5 krotny wzrost wolumenu w latach 2002-2007
Obecnie obowiązujące prawo Obowiązujące w Polsce prawo: zapewnia wolnorynkowy system realizacji obowiązków odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych oparte jest o zasady efektywności ekonomicznej, społecznej akceptacji oraz ekologicznego uzasadnienia stosowanych instrumentów wymaga korekt, a nie fundamentalnych zmian wymaga zapewnienia, iż jest w pełni wprowadzone w życie
Potrzeby zmian Konieczność notyfikacji w UE Ograniczona możliwość weryfikacji wyników recyklingu Nieetyczne zachowania (niektórych przedsiebiorców wprowadzających produkty w opakowaniach, recyklerów i organizacji odzysku) Brak wsparcia selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych w gminach Ograniczone działania edukacyjne Koncentracja większości organizacji odzysku na najtańszych sposobach (dokumentach) potwierdzających recykling
Projekty zmian prawnych Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (dwie wersje: 4 i 27 czerwca br.) Zastępuje: Ustawę o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dn. 11.05.2001 Ustawę o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej z dn. 11.05.2001 1 stycznia 2010 - data wejścia w życie ustawy
Ustawa określa: Projekty zmian prawnych wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska sposoby postępowania z opakowaniami zasady postępowania z odpadami opakowaniowymi zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej i recyklingowej zasady prowadzenia rejestru obowiązki organów administracji publicznej obowiązki przedsiębiorców wprowadzajacych produkty w opakowaniach, producentów opakowań, recyklerów, handlowców, organizacji odzysku
Nowy rejestr Wprowadzenie rejestru podmiotów działających na rynku gospodarki odpadów opakowaniowych. Wpis - Urząd Marszałkowski, Nadzór - GIOŚ. Opłata rejestracyjna i roczna. Stanowisko: Popieramy wprowadzenie rejestru, który spowoduje uszczelnienie systemu oraz pozwoli na kontrolę strumienia odpadów opakowaniowych. Uważamy jednak, iż rejestr należy ograniczyć do recyklerów (firm wydających dokumenty potwierdzające DPR/DPO), organizacji odzysku, podmiotów prowadzących selektywną zbiórkę odpadów opakowaniowych, ew. podmiotów rozliczających się samodzielnie. Dodatkowo postulujemy weryfikację danych recyklerów przed ich wpisem do rejestru.
Zobowiązania przedsiębiorców Roliczanie masy opakowań jako średniej z danego roku oraz dwóch poprzednich lat. Likwidacja zaliczania nadwyżki wykonanego obowiązku w następnym roku. Stanowisko: Jesteśy przeciwni zapisowi, który jest niezgodny z Decyzją Komisji z dn. 22.03.2005 r. ustanawiającą formaty w odniesieniu do systemu baz danych zgodnie z dyrektywą 94/62/WE. Opłaty za wprowadzone odpady w danym roku byłyby dodatkowo ponoszone przez kolejne dwa lata. Polska miałaby problemy z przedłożeniem Komisji Europejskiej rzeczywistych wyników systemu za rok 2014.
Porozumienie dobrowolne Porozumienie dobrowolne Ministerstwa Środowiska z wprowadzającymi produkty w opakowaniach Porozumienie dobrowolne powinno: umożliwiać dostęp do systemu wprowadzającym produkty w opakowaniach obejmować obszar całego kraju określać cele i termin ich realizacji określać sposób sprawowania kontroli nad wprowadzającymi opakowania zawierające produkty określać przypadki, w jakich porozumienie ulega rozwiązaniu określać sposób publikowania wyników
Nowe kategorie opakowań Dodatkowe podkategorie opakowań: opakowania wielomateriałowe, torby foliowe (opłata recyklingowa 20 gr. za sztukę) Stanowisko: Jesteśmy przeciwni takiemu rozwiązaniu prawnemu, gdyż wprowadza nierówne traktowanie opakowań i niesprawiedliwe nakładanie obowiązków w sposób wybiórczy. Brak jest uzasadnienia takiego rozwiązania z punktu widzenia ochrony środowiska. Postulujemypozostawienie istniejącego rozwiązania tzn.rozliczania opakowań wielomateriałowych wg materiału dominującego. Opakowania wielomateriałowe zbierane są zgodnie z porozumieniem Rekarton zawartym pod patronatem MŚ.
Nowe wymagania dla Organizacji Odzysku Dodatkowe zobowiązania dla organizacji odzysku: minimum 5% przychodów z przejęcia obowiązków przeznaczone na cele edukacyjne certyfikat EMAS podniesienie kapitału zakładowego do 5 milionów PLN likwidacja lub ogłoszenie upadłości organizacji odzysku powoduje ponowne obciążenie wprowadzającego produkty w opakowaniach za cały rok, którego dotyczyła umowa (wersja z dn. 27.06.2008) Stanowisko: Popieramy proponowany zapis. Postulujemy dodatkowo zakaz angażowania środków publicznych.
Szczelność systemu Liberalizacja przepisów dla przedsiębiorców samodzielnie realizujących swój obowiązek, bez udziału organizacji odzysku Stanowisko: Jesteśmy przeciwni liberalizacji. Popieramy utrzymanie istniejacych rozwiazań prawnych tzn. ograniczenie samodzielnego wykonywania obowiązku wyłącznie poprzez zbiórkę i recykling/odzysk własnych opakowań. Zgodnie z ideą Ministerstwa Środowiska obecne przepisy zapewniają przejrzystość funkcjonowania systemu, jego uszczelnienie i możliwość efektywnej kontroli realizacji obowiązku i to zdanie w pełni popieramy. Nie widzimy potrzeby zmian przepisów.
Niebezpieczne substancje chemiczne Likwidacja kaucji na opakowania po środkach niebezpiecznych Stanowisko: Popieramy proponowany zapis prawny. Ułatwi on funkcjonowanie branż wprowadzających na rynek produkty niebezpieczne takie jak chemia gospodarcza. Budowanie odrębnego systemu dla niszowej grupy opakowań nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego ani ekologicznego. Brak jest również takiego wymogu w Unii Europejskiej.
Nowy system kar Brak adekwatnych i sprawiedliwych kar dla recyklerów za nadużycia i nieuczciwe działania. Propozycja karania przedsiębiorców wprowadzających opakowane produkty za brak wpisu do rejestru karą do 500.000 zł, a nieuczciwego recyklera jedynie karą grzywny, tj. do 5.000 zł. Stanowisko: Jesteśmy przeciwni niskiej karze grzywny, za nieuczciwe praktyki recyklrów, co jest jawnym przyzwoleniem na dokonywanie nadużyć.
Dziekuję za uwagę