ORGANIZACJA ODZYSKU JAKO PODMIOT ZAPEWNIAJĄCY WYMAGANY POZIOM ODZYSKU I RECYKLINGU ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH

Transkrypt

1 ORGANIZACJA ODZYSKU JAKO PODMIOT ZAPEWNIAJĄCY WYMAGANY POZIOM ODZYSKU I RECYKLINGU ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH Szczecin, marzec 2011 Krzysztof Kawczyński

2 POLSKA GOSPODARKA ODPADAMI ad. 2010

3 GDZIE JESTEŚMY I DOKĄD ZMIARZAMY? wytwarzamy ok mln ton odpadów komunalnych rocznie w raportach wykazujemy oficjalnie ok. 10 mln ton odpadów na składowiskach deponujemy ponad 90% odpadów (ok. 9,2 mln ton) zbiórka selektywna to zaledwie ok. 5 6 % odpadów komunalnych inne metody (kompostowanie, spalanie) nieistotny udział oficjalnie wprowadzamy na rynek ponad 4,5 mln ton opakowań raportujemy odzysk i recykling na poziomie 2,6 mln ton (ok. 60%) faktycznie odzysk i recykling nie przekracza 1,5 mln ton rocznie funkcjonuje ponad 1000 różnych składowisk - zamiast 300 planowanych instalacje do sortowania w większości zamieniają śmieci na śmieci Skoro jest tak dobrze to dlaczego jest tak źle?

4 ILOŚĆ ODPADÓW KOMUNALNYCH NA MIESZKAŃCA UE (27 krajów) Polska wytworzyła ok. 12 mln ton odpadów komunalnych Wg danych Eurostat za rok 2008

5 POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI KOMUNALNYMI W UNII EUROPEJSKIEJ 120% 100% 99% 100% 80% 87% 83% Składowanie 60% 54% 49% Spalanie 40% 40% 35% Recykling 20% 0% 20% UE 27% 10% 4% 3% 1% 3% 1% 0% 0% Dania Austria Niemcy Szwecja Polska SłowacjaRumunia Bułgaria Kompostowanie

6 NOWA DYREKTYWA OPAKOWANIOWA 2004/12/EC odzysk min. 60%; recykling min. 55 max. 80% szkło 60% papier tektura 60% metale 50% tworzywa sztuczne 22,5 % drewno 15% Termin wdrożenia: UE: do końca 2008 Polska: 2014

7 PODSTAWOWE CELE SYSTEMÓW EUROPEJSKICH (wg Dyrektywy Opakowaniowej) Zrównoważony rozwój Zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz ograniczenie deponowania opakowań poużytkowych na składowiskach Odzyskiwanie z odpadów opakowaniowych surowców lub energii Uzyskanie ustalonych poziomów odzysku i recyklingu Współodpowiedzialność ogniw łańcucha opakowaniowego za wytworzone odpady

8 OBOWIĄZEK ODZYSKU I RECYKLINGU W POLSCE USTAWA z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63 poz. 639), ze zmianami wprowadzonymi ustawą o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw z dnia 19 grudnia 2002 r. (Dz. U. Nr poz. ) i późn. zmianami

9 KRAJOWY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI (wg COBRO) Zakład recyklingu Urząd Marszałkowski opłata produktowa Przedsiębiorstw a, które złożyły złe spraw ozdania do Urzędu Marszałkow skiego NFOŚiGW (Narodowy Fundusz..) Przedsiębiorstw a, które rozliczają się same przed Urzędem Marszałkow skim Surowce wtórne WFOŚiGW (Wojewódzki Fundusz) Przedsiębiorstw a rozliczające się przez Organizacje Odzysku Samorząd gminny Organizacja Odzysku SA Opłata recyklingowa Przygotow anie do przerobu Organizacja Odzysku SA Segregacja Firmy zbierające Odpady Segregacja Odpady zdatne do recyklingu Kontenery do segregacji odpadów Odpady komunalne Kompostow ani e Odpady opakow aniow e Zużyte opakowania Spalanie opłata recyklingowa Mieszkańcy Instytucje i Handel Odpady Składow anie opłata produktowa

10 70% POLSKA - PORÓWNANIE POZIOMÓW ODZYSKU I RECYKLINGU W LATACH % 60% 50% 48% 50% 40% 39% 30% 20% 10% 14% 11% 9% 20% 15% 15% 0% papier szkło tworzywa sztuczne stal aluminium drewno

11 ROLA ORGANIZACJI ODZYSKU Podstawowym celem działania organizacji odzysku jest: tworzenie krajowego systemu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych zapewniającego wypełnienie ustawowych obowiązków przejętych od przedsiębiorców. Cel ten organizacje odzysku realizują poprzez : przejmowanie ustawowego obowiązku przedsiębiorców (producenci i importerzy) przekazywanie środków do firm zajmujących się odzyskiem i recyklingiem promowanie edukacji ekologicznej w zakresie odzysku i recyklingu prowadzenie sprawozdawczości i ewidencji prowadzonych działań złożenie sprawozdania rocznego i ewentualna zapłata opłaty produktowej

12 BUDOWA SYSTEMU ODZYSKU I RECYKLINGU ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH Współpracując z podmiotami pozyskującymi odpady poprzez ich dofinansowanie buduje efektywny system odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych w Polsce. Dopłaty recyklingowe winny skutecznie wspierać budowę systemu i koszty zbiórki odpadów.

13 PROPAGOWANIE SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI ODPADÓW Organizacja Odzysku pomaga podmiotom zajmującym się recyklingiem i odzyskiem opakowań. Rozwija współpracę z samorządami lokalnymi i związkami gminnymi w celu propagowania selektywnej zbiórki opakowań oraz ich segregacji u źródła.

14 WSPARCIE MARKETINGOWE I EDUKACYJNE DLA FIRM ORAZ GMIN Organizacja promuje firmy i gminy prowadzące zbiórkę selektywną odpadów, prowadzi działania edukacyjne i szkoleniowe skierowane do dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Prowadzi działalność wydawniczą i informacyjną.

15 KOSZTY ZBIÓRKI NIEKTÓRYCH RODZAJÓW ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH Koszt pozyskania i przygotowania materiału do recyklingu (PLN/Mg) Kategoria odpadu Źródła przemysłowe i handlowe Selektywna zbiórka Średni koszt ważony Tworzywa sztuczne 175 (od 100 do 250) Aluminium zbiórka nie jest prowadzona Blacha biała zbiórka nie jest prowadzona Papier i tektura do Szkło gospodarcze do Materiały naturalne do Wielomateriałowe do Wg Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Ekologii Miast OBREM w Łodzi, rok. 2006

16 UZASADNIONE KOSZTY ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ transportu i przygotowania do przerobu odpadów opakowaniowych = 500 PLN/t (stan z 2009 r.) UZASADNIONE EKONOMICZNIE POKRYCIE KOSZTÓW: średnia cena surowców wtórnych PLN/t średnia dopłata z organizacji odzysku 200 PLN/t średnie oszczędności na wysypiskach 100 PLN/t OBECNIE ORGANIZACJE ODZYSKU DOPŁACAJĄ ŚREDNIO OK. 20 PLN DO TONY ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH!!!

17 SZACOWANE ROCZNE KOSZTY BUDOWY I FUNKCJONOWANIA SYSTEMU ODZYSKU I RECYKLINGU -dla 2 mln ton odpadów opakowaniowych = 500 mln PLN (ok. 500 PLN/t, wyliczenie własne, 2009 r.)

18 SZACUJE SIĘ, ŻE OBECNIE W POLSCE NA SKUTEK RÓŻNEGO RODZAJU PATOLOGII I NIELEGALNYCH PRAKTYK DO SYSTEMU ODZYSKU i RECYKLINGU OPAKOWAŃ NIE TRAFIA OD 200 DO 400 MLN PLN ROCZNIE BRAK SKUTECZNEJ EGZEKUCJI PRAWA I TOLERANCJA DLA PATOLOGII ZAGRAŻA BUDOWIE SYSTEMU ODZYSKU I RECYKLINGU W POLSCE ORAZ POGARSZA WARUNKI DZIAŁANIA I KONKURENCYJNOŚĆ DLA UCZCIWYCH PRZEDSIĘBIORCÓW

19 Wielkość rynku odzysku i recyklingu w 2009 roku [Mg] TWO ALU BLA PAP SZK DRE ODZ* RAZEM opakowania wprowadzone wielkość obowiązku

20 MASA ODPADÓW PODDANA RECYKLINGOWI w 2009 roku [Mg] % 65% 33% Opakowania wprowadzone na rynek Opakowania poddane recyklingowi w 2009 roku w 2009 (wraz z zapasem z 2008 roku) Wyliczenia własne PSR wg sprawozdań UM Opakowania poddane recyklingowi w 2009 (bez zapasu z 2008 roku)

21 WARTOŚĆ RYNKU ODZYSKU I RECYKLINGU w 2009 roku zł TWO ALU BLA PAP SZK DRE ODZ* Serie zł zł zł zł zł zł zł Serie3 25 zł 105 zł 40 zł 14 zł 105 zł 14 zł 14 zł

22 UDZIAŁ ORGANIZACJI ODZYSKU W RYNKU opakowania w 2009 roku ton ,1% 4,8% 2,1% 2,4% 3,1% 5,2% 6,5% 6,6% 10,7% 11,0% 12,5% 26,2%

23 UDZIAŁ NAJWIĘKSZYCH ORGANIZACJI ODZYSKU W RYNKU [kg] 2009 r % 13% 12% 100% REKOPOL BIOSYSTEM PSR RYNEK

24 DYNAMIKA STAWEK OPŁAT RECYKLINGOWYCH (PLN/Mg) średnia papier tworzywa szkło

25 RYNEK OiR 2011 szanse i zagrożenia wyniszczająca i nierówna konkurencja cenowa Organizacji na rynku brak nowej ustawy 5-ty rok trwa nowelizacja ustawy!!! wolny rynek i szara strefa sięgająca 40 50% wolumenu odpadów brak zdecydowanych i skutecznych działań w celu uporządkowania rynku doświadczenie i dorobek dobrych organizacji odzysku zabezpieczenie faktycznej realizacji obowiązku dobre i aktywne działania Ministra Środowiska nieuchronna konieczność uporządkowania rynku zainteresowanie KE i zagrożenie sankcjami karnymi

26 10 BARIER W ZBIÓRCE I RECYKLINGU ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH brak spójnego systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych ekonomika procesu zbiórki i segregacji odpadów niewystarczający potencjał przetwórczy niektórych branż jakość istniejących instalacji przetwórczych jakość surowca dostarczanego z rynku stosowanie niedozwolonych materiałów na opakowania bałagan organizacyjny w zakresie wydawania decyzji działalność niektórych organizacji i handel kwitami brak powszechnej edukacji ekologicznej brak skutecznych mechanizmów kontroli i eliminacji patologii

27 JAK ZBUDOWAĆ EFEKTYWNY I NOWOCZESNY SYSTEM? zapewnić faktyczne osiągnięcie ustawowych poziomów odzysku i recyklingu zapewnić efektywność ekonomiczną zbiórki i segregacji odpadów zdecydowanie ograniczać masę odpadów opakowaniowych składowanych rozwijać i upowszechniać selektywną zbiórkę odpadów u źródła pozwolić na wdrożenie wiarygodnego systemu kontroli i monitoringu włączyć przedsiębiorców w faktyczną odpowiedzialność za opakowania wdrożyć szerokie działania informacyjne i edukacyjne w kraju skutecznie eliminować z rynku patologie oraz działania nielegalne pilnie uchwalić i wdrożyć dobre prawo oraz je skutecznie egzekwować

28 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ