Siła ekobiznesu. Spis treści: E K O L O G I A I B I Z N E S W J E D N Y M M I E J S C U. Siła ekobiznesu nr 1/2014. Odpady opakowaniowe

Transkrypt

1 Nr 1/ 2014 (styczeń) Siła ekobiznesu E K O L O G I A I B I Z N E S W J E D N Y M M I E J S C U Numer 1/ 2014 Spis treści: 2 1

2 Nr 1/ 2014 (styczeń) Postępowanie z odpadami opakowaniowymi reguluje aktualnie nowa ustawa, przyjęta przez Sejm w dniu 13 czerwca 2013r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Ustawa ta zmieniła dotychczas obowiązującą ustawę o odpadach opakowaniowych z 2001r. [Dz.U nr 63 poz. 638]. Celem nowej ustawy jest konieczność uszczelnienia systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi, ułatwienie przedsiębiorcom realizacji ustawowych obowiązków oraz uzyskanie przez Polskę w 2014 roku wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE z dnia 20 grudnia 1994r w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Ustawa określa wymagania, jakim powinny odpowiadać opakowania wprowadzane do obrotu, a także zasady działania organizacji odzysku, postępowania z odpadami opakowaniowymi, oraz ustalanie i pobieranie opłaty produktowej. Ustawa określa także prawa i obowiązki przedsiębiorców zarówno wprowadzających opakowania do obrotu jak i przedsiębiorców zajmujących się gospodarką odpadami opakowaniowymi. Opakowaniem w rozumieniu ustawy jest wyrób, w tym wyrób bezzwrotny, wykonany z jakiegokolwiek materiału, przeznaczony do przechowywania, ochrony, dostarczania lub prezentacji produktów, od surowców do towarów przetworzonych. Wyróżnia się następujące kategorie opakowań: 1) opakowania jednostkowe służące do przekazywania produktu użytkownikowi w miejscu zakupu; 2) opakowania zbiorcze zawierające wielokrotność opakowań jednostkowych produktów, niezależnie od tego, czy są one przekazywane użytkownikowi, czy też służą zaopatrywaniu punktów sprzedaży i które można zdjąć z produktu bez naruszania cech produktu; 3) opakowania transportowe służące do transportu produktów w opakowaniach jednostkowych lub zbiorczych w celu zapobiegania uszkodzeniom produktów, z wyłączeniem kontenerów do transportu drogowego, kolejowego, wodnego lub lotniczego. 2

3 [c.d.] WYSZCZEGÓLNIENIE Nowa ustawa wprowadza również zmiany w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców wprowadzających opakowania na rynek reguluje ustawa z dnia 11 maja [Dz.U Nr 63 poz. 639 z późn. zmianami]. Na przedsiębiorcach wprowadzających na polski rynek produkt w opakowaniu ciąży ustawowy obowiązek zapewnienia odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Przedsiębiorca, który nie realizuje ww. obowiązków musi pamiętać o konieczności uiszczenia opłaty produktowej, a także złożenia do urzędu marszałkowskiego sprawozdania o masie wprowadzonych na rynek opakowań. Opłata ta obliczona w odniesieniu do różnicy pomiędzy wymaganym a uzyskanym poziomem odzysku i recyklingu ma charakter sankcji nakładanych na przedsiębiorcę, który wprowadza opakowania na rynek i nie wykonuje ustawowych obowiązków. Powyższe obowiązki przedsiębiorca może realizować samodzielnie lub przez powierzenie organizacji odzysku. Finansowanie prac związanych ze zbieraniem odpadów opakowaniowych oraz prowadzenia recyklingu zapewniają opłaty wpłacane przez przedsiębiorców do organizacji odzysku oraz opłaty produktowe wpłacane za pośrednictwem urzędów marszałkowskich do funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Wg GUS [ masa wprowadzanych opakowań na rynek wzrasta, co przedstawia poniższa tabela. Tabela 1. Opakowania i produkty wprowadzone na rynek oraz osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych w latach [GUS 2012]. Wielkość wprowadzonych na rynek opakowań i produktów Podlegających ogółem Odpady poddane Osiągnięty poziom obowiązkowi odzyskowi recyklingowi odzysku recyklingu odzysku recyklingu [tys. ton] [%] ,0 3783,0 3780,0 1900,0 1392,9 50,2 36, ,0 4286,9 4286,9 2306,7 1668,7 53,8 38, ,1 4605,3 4605,3 2576,5 1901,7 56,0 41,39 3

4 [c.d.] W tabeli 2 przedstawiono dane GUS dotyczące poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych pochodzące z poszczególnych rodzajów opakowań. Tabela 2. Opakowania i produkty wprowadzone na rynek oraz osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych w 2011r [GUS 2012]. Wielkość wprowadzanych na rynek opakowań i produktów Odpady poddane Osiągnięty poziom WYSZCZEGÓLNIENIE Podlegających ogółem obowiązkowi odzyskowi recyklingowi odzysku recyklingu odzysku recyklingu w tonach w procentach Opakowania razem ,0 41,3 z tworzyw sztucznych x x 22,6 z aluminium x x 54,2 ze stali, w tym z stalowej x x 40,4 z papieru i tektury x x 58,7 ze szkła gospodarczego, poza ampułkami x x 45,1 z materiałów naturalnych (drewna i tekstyliów) x x 27,3 Wymagany prawem poziom odzysku wynosi 50%, w tym 27% recyklingu. Jak wynika z powyższych zestawień osiągnięte zostały w Polsce wymagane poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Kpgo 2014 jako cel do osiągnięcia na rok 2014 w zakresie odpadów opakowaniowych przyjmuje poziomy przedstawione w tabeli 3. Tabela 3. Cele w gospodarce odpadami opakowaniowymi do 2014r [Kpgo 2014] Lp. Odpad powstały z: Minimalny poziom [%] rodzaj opakowań odzysku recyklingu 1 Opakowania razem 60 1) 55 1) 2 Opakowania z tworzyw sztucznych - 1) 2) 22,5 3 Opakowania z aluminium ) 4 Opakowania ze stali, w tym z blachy stalowej ) 5 Opakowania z papieru i tektury ) 6 Opakowania ze szkła gospodarczego, poza ampułkami ) 7 Opakowania z drewna ) 1) nie dotyczy opakowań mających bezpośredni kontakt z produktami leczniczymi określonymi w przepisach Prawa farmaceutycznego 2) do poziomu recyklingu zalicza się wyłącznie recykling, w wyniku którego otrzymuje się produkt wykonany z tworzywa sztucznego 4

5 [c.d.] Wg Kpgo 2014 osiągnięcie założonych celów osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami opakowaniowymi wymaga realizacji następujących działań: prowadzenia prac legislacyjnych i kontrolnych w celu likwidacji szarej strefy, rozbudowy infrastruktury technicznej w zakresie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych, rozbudowania infrastruktury technicznej w zakresie sortowania i recyklingu odpadów opakowaniowych, wprowadzenia instrumentów monitorowania przepływu odpadów opakowaniowych i działania systemu, w tym stworzenia krajowego rejestru recyklingu obejmującego: - rejestr przedsiębiorców wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach, - rejestr przedsiębiorców wprowadzających opakowania, - rejestr przedsiębiorców uprawnionych do wydawania dokumentów potwierdzających recykling oraz dokumentów potwierdzających inny niż recykling odzysk, - rejestr ww. dokumentów oraz organizacji odzysku. O kierunkach rozwoju opakowań będzie decydować kilka czynników m.in wciąż wzrastające wymagania odnośnie stopnia bezpieczeństwa opakowań. Nowo powstające produkty będą musiały cechować się większym bezpieczeństwa zwłaszcza wobec środowiska. Takie rygory w pierwszej kolejności powinny spełniać opakowania do żywności, kosmetyków i materiałów farmaceutycznych. Duży wpływ na produkcję będą, miały również rosnące ceny energii i surowców oraz szeregu podstawowych surowców do produkcji opakowań z tworzyw sztucznych. Prognozuje się, że tym samym wzrośnie zapotrzebowanie na recykling odpadów. Zwiększy się produkcja opakowań przyjaznych środowisku, łatwych do odzysku oraz zdolnych do wielokrotnego użycia, materiałooszczędnych i energooszczędnych. Gwarantują one bowiem wykorzystanie odpadów opakowaniowych jako cennych surowców konstrukcyjnych oraz nośników energii. Ponadto będzie wzrastać udział opakowań z papieru i tektury oraz tworzyw sztucznych, a także szkła. mgr inż. Mariusz Kalisz Instytut Ekologii i Terenów Uprzemysłowionych 5

6 Siła ekobiznesu E K O L O G I A I B I Z N E S W J E D N Y M M I E J S C U Numer 1 / 2014 ECO4ECO ul. Mikołaja Rudnickiego Poznań biuro@eco4eco.eu Strona WWW: Telefon: Fax: