Rezultaty projektu Zarządzanie projektem badawczym i komercjalizacja wyników badań. Studia podyplomowe dla pracowników jednostek naukowych i podmiotów działających na rzecz nauki Współpraca uczelni tworzących Konsorcjum rozpoczęła się już w roku 2002. Wtedy grupa uczelni uznała za właściwe stworzenie płaszczyzny współpracy z myślą o wspólnym ubieganiu się o środki unijne na realizację wspólnych projektów edukacyjnych. W pierwszym, wspólnie przygotowanym projekcie, uruchomionym w roku 2005, uczestniczyło 16 uczelni a w kolejnych, konsorcja złożone z 4 uczelni. Zdobyte doświadczenie przy realizacji wspólnych projektów edukacyjnych, skłoniło partnerów do podjęcia prac nad istotnym dla uczelni zagadnieniem, związanym z rozwojem prac badawczych. W roku 2009, siedem uczelni utworzyło Konsorcjum, którego celem było podnoszenie kompetencji kierowników projektów badawczych. Skład Konsorcjum poszerzony został o ważnych dla podjętego przedsięwzięcia Partnerów, a mianowicie: IPPT PAN - Krajowy Punkt Kontaktowy Projektów Badawczych UE oraz Stowarzyszenie Project Managment Polska obecnie: International Project Management Association IPMA Polska. Rezultatem tych działań było uruchomienie, w roku 2010, projektu Zarządzanie projektem badawczym i komercjalizacja wyników badań. Studia podyplomowe dla pracowników jednostek naukowych i podmiotów działających na rzecz nauki 1, finansowanego przez NCBiR. Uzyskane rezultaty Projektu były unikatowe nie tylko w skali Polski ale również, w skali Unii Europejskiej. Dotyczy to zarówno (-) ilości Partnerów współpracujących w ramach Konsorcjum, jak też (-) ilości uczelni i instytucji naukowych, z których rekrutowali się pracownicy naukowi (beneficjenci) biorący udział w Projekcie. 1 Konsorcjum realizujące Projekt ZPB utworzyło 10 Partnerów. Liderem Konsorcjum był Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie a pozostali partnerzy to: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Akademia Leona Koźmińskiego, Politechnika Gdańska, Politechnika Łódzka, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Szczeciński oraz IPPT PAN - Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej, Stowarzyszenie Project Management Polska i Stowarzyszenie Edukacja dla Przedsiębiorczości. Projekt realizowany był od maja 2010 do marca 2013 r.
Kluczowym osiągnięciem Projektu było: (1) wspólne wypracowanie i wdrożenia na 7 uczelniach partnerskich jednolitego programu i treści nauczania problematyki zarządzania projektami badawczymi i komercjalizacji wyników badań oraz (2) stworzenie wspólnej bazy kadry nauczającej, wspartej ekspertami zagranicznymi oraz praktykami wskazanymi przez SPMP; z bazy tej umiejętnie korzystali kierownicy studiów z poszczególnych uczelni, realizujący studia podyplomowe Zarządzanie projektem badawczym. Rezultaty Projektu zostały zaprezentowane na XIX Konferencji Europejskiego Stowarzyszenia Menadżerów i Administratorów Badań (EARMA - European Association of Research Managers and Administrators: Stairways to Excellence in Research Management and Administration), która odbyła się w Wiedniu, w lipcu 2013. Wystąpienie naszych przedstawicieli spotkało się z dużym zainteresowaniem oraz pozwoliło m.in. nawiązać kontakt z amerykańskim Międzynarodowym Stowarzyszeniem Administratorów Projektów Badawczych (Society of Research Administrators International). W tej sytuacji Konsorcjum przygotowało kolejny, wspólny projekt Przygotowanie kadry i programów nauczania w obszarze rozwoju innowacyjnego, z wykorzystaniem dobrych praktyk partnerów ponadnarodowych, w odpowiedzi na konkurs ogłoszony w tym czasie przez NCBiR. Projekt ten, pomimo wysokiej oceny do tej pory nie uzyskał finansowania z NCBiR-u. Przechodząc do wymiernych rezultatów projektu Zarządzanie projektem badawczym i komercjalizacja wyników badań. Studia podyplomowe dla pracowników jednostek naukowych i podmiotów działających na rzecz nauki, warto zwrócić uwagę na następujące efekty: 1. Opracowano i wdrożono jednolity, przyjęty przez wszystkie Uczelnie partnerskie, program nauczania problematyki zarządzania projektem badawczym i komercjalizacji wyników badań ; do każdego oferowanego przedmiotu opracowany został szczegółowy opis jego zawartości (sylabus) 2. 2 Studia podyplomowe: Zarządzanie projektem badawczym i komercjalizacja wyników badań. Opracowali: Tomasz Cichocki/KPK PB UE, Bogumił Dałkowski/SPMP, Anna Dziubczyńska-Pytko/KPK PB UE, Marta Kozal/KPK PB UE, Zygmunt Krasiński/KPK PB UE, Aneta Maszewska/KPK PB UE, Małgorzata Snarska-Świderska/KPK PB UE, Barbara Trammer/KPK PB UE, Katarzyna Walczyk- Matuszyk/KPK PB UE, Dominika Walec/Stowarzyszenie EdP. Kraków 2010.
2. Program nauczania został wstępnie zweryfikowany w trakcie realizacji 3 pilotażowych edycji studiów, a w kolejnych dwóch latach uruchomione zostały na 7 Uczelniach, uczestniczących w Projekcie, studia podyplomowe ZPB i komercjalizacja wyników badań. Każda Uczelnia zrealizowała po 2 edycje studiów. Łącznie zrealizowano 17 edycje studiów. 3. Na potrzeby realizacji Projektu uruchomiono wspólną - dla wszystkich Partnerów - Bazę Wykładowców i Ekspertów oraz zdefiniowano jednolite kryteria naboru wykładowców i ekspertów na potrzeby realizacji przyjętego programu nauczania. 4. Oferowane studia podyplomowe, ukończyło 413 pracowników naukowych. Uczestnicy Projektu reprezentowali 52 uczelnie wyższe oraz 85 instytucji naukowych i badawczych z całej Polski; zatem beneficjentami Projektu byli przedstawiciele 137 uczelni, instytucji naukowych oraz jednostek badawczych. 5. W ramach każdej z 17 edycji studiów zorganizowano po 4 warsztaty z doświadczonymi kierownikami projektów badawczych, realizowanych w Programach Ramowych UE, przy czym 2 warsztaty prowadzone były przez ekspertów zagranicznych. 6. W ramach projektu zorganizowano 10 wizyt studyjnych dla uczestników projektu. Miały one miejsce m.in. w Klasterze Dolina Lotnicza ; Pomorskim Parku Naukowo Technologicznym; Wrocławskim Parku Technologicznym; Instytucie Chemii i Techniki Jądrowej w Warszawie; Łódzkim Regionalnym Parku Technologicznym; Wrocławskim Parku Przemysłowym; Parku Naukowo-Technologicznym - Euro-Centrum w Katowicach; Poznańskim Parku Naukowo Technologicznym Fundacji Uniwersytetu im. A.Mickiewicza. 7. Podczas wizyt studyjnych organizowane były panele dyskusyjne na temat modelu współpracy badawczo wdrożeniowej jednostek naukowych i przedsiębiorstw, z udziałem zaproszonych ekspertów oraz przedstawicieli przedsiębiorstw. 8. Spośród 413 absolwentów studiów, 246 - po spełnieniu wymagań określonych przez IPMA Polska - uzyskało europejski certyfikat Project Managera na poziomie D. Dla każdej edycji studiów przeprowadzono badania ich efektywności w odniesieniu do zakresu problematyki ZPB i komercjalizacji wyników badań. Z treści Raportu 3 3 Raport z Badania Jakości Kształcenia. Badania zrealizowano w ramach studiów podyplomowych Zarządzanie Projektem Badawczym i Komercjalizacja Wyników badań. Studia podyplomowe dla pracowników jednostek naukowych i podmiotów działających na rzecz nauki. Przygotowano dla: Akademii im. Leona Koźmińskiego w Warszawie, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Łódzkiej,
podsumowującego jakość nauczania wynika, że studia były dobrze odebrane zarówno przez słuchaczy, jak i wykładowców. Zdaniem uczestników, przyczyniły się one do podniesienia ich kompetencji, związanych z zarządzaniem projektami badawczymi i komercjalizacją wyników badań. Przygotowano i opublikowano Raport z badania czynników sukcesu projektu badawczego 4, na podstawie informacji uzyskanych z 5 grup fokusowych i 3 paneli dyskusyjnych. Wyniki tych badań zostały wykorzystane podczas zorganizowanych w tym celu seminariów naukowych i konferencji. W ramach projektu zorganizowano 3 Seminaria naukowe, adresowane do władz uczelni i jednostek naukowych, które poświęcone były: a. Poszukiwaniu rozwiązań organizacyjnych sprzyjających wzrostowi efektywności prowadzenia prac badawczo rozwojowych w jednostkach naukowych ; Seminarium zorganizowane w Rzeszowie, w kwietniu 2011; b. Budowaniu przewagi w zarządzaniu projektami badawczymi i komercjalizacji wyników badań poprzez sieć współpracy ; Seminarium zorganizowane w Krakowie, w czerwcu 2012; c. Wyzwaniom profesjonalizacji zarządzania projektami badawczo-rozwojowymi w jednostkach naukowych ; Seminarium zorganizowane w Krakowie, w lutym 2013. Zorganizowane zostały również 2 konferencje naukowe: a. Konferencja NetWORKS. Budowanie przewagi w zarządzaniu projektami badawczymi i komercjalizacji wyników badań poprzez sieć współpracy 5, w ramach Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Uniwersytetu Szczecińskiego. Kraków lipiec 2012 4 Dr Anna Prusak, Czynniki sukcesu projektu B+R realizowanego we współpracy jednostek naukowych i przedsiębiorstw. Raport opracowany w ramach projektu: Zarządzanie projektem badawczym i komercjalizacja wyników badań. Studia podyplomowe dla pracowników jednostek naukowych i podmiotów działających na rzecz nauki. Kraków, 2012 r. 5 Zdaniem Prof. J. Hołysza (KRAB), naukowiec nie może jednocześnie znać wszystkich zawiłości i przepisów prawnych i finansowych. Niezbędna jest w tym celu pomoc biur wspierania badań (BWB) i zaufanych osób, z którymi może konsultować różne kwestie. BWB są różnorodnie zorganizowane. Często są tam zatrudnieni menadżerowie, oraz osoby, które pełnią jedynie rolę zbrojnego ramienia rektora/ dyrektora instytutu. Odpowiedzialność wobec instytucji audytujących nie powinna spoczywać na kierowniku projektu. Także z tego powodu wielu wybitnych naukowców obawia się realizować złożone projekty. Uważają, że sobie nie poradzą ze stroną administracyjną. Raport z Konferencji NetWORKs Budowanie przewagi w zarządzaniu projektami badawczymi i komercjalizacji wyników badań poprzez sieć współpracy skierowanej do przedstawicieli władz uczelni i jednostek naukowych organizowanej w dniu 6 czerwca 2012 roku
zorganizowanej - przez KPK we współpracy z Komisją Europejską, w czerwcu 2012 roku - Konferencji WIRE 2012 (The Week of Innovative Regions in Europe 2012). b. Konferencja Research 2013 - Wyzwania profesjonalizacji zarządzania projektami badawczo-rozwojowymi w jednostkach naukowych, w lutym 2013 roku, w Krakowie. Konferencja ta zamykała realizację Projektu. Do udziału w Konferencji zaproszeni zostali eksperci z obszaru zarządzania projektami badawczymi, reprezentujący kluczowe instytucje związane z rozwojem badań w Polsce i UE: W Konferencji uczestniczyli przedstawiciele: MNiSW, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), a także, eksperci działający w europejskim obszarze badań przedstawiciele Komisji Europejskiej, z Dyrekcji Generalnej Badań i Innowacji; Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych oraz z organizacji zrzeszających praktyków zarządzania projektami: Europejskiego Stowarzyszenia Menadżerów i Administratorów Badań EARMA, Europejskiego Stowarzyszenia Transferu Wiedzy (EUKTS-European Knowledge Transfer Society (EUKTS), Ligi Europejskich Uniwersytetów Badawczych (LERU-League of European Research Universities (LERU) oraz z National Council of University Research Administrators (NCURA). Dr Susanne Rahner (EARMA) przedstawiła funkcje i zadania Biur Wspierania Badań (BWB) oraz dobre praktyki w zakresie ich funkcjonowania (wnioski na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzonych przez członków EARMA-University of Oxford i Potsdam University). Wskazano, że naukowcy są odpowiednio przygotowani do przygotowania części naukowej wniosku. Jednak nie jest to kluczowa umiejętność. Wdrażanie procesu zarządzania wymaga uczestniczenia w wielu treningach, kursach i warsztatach. Istotne jest to, że członkowie zespołu projektowego posiadają zróżnicowane kwalifikacje w kontekście zadań projektowych. Zaletami Biur Wspierania Badań (BWB) jest: wsparcie procesów kontroli projektów; dbanie o zapewnienie odpowiedniego poziomu jakości wykonywania zadań w ramach projektu oraz usprawnienie procesów komunikacji w trakcie realizacji zadań. W toku dyskusji zaznaczyła, że w Austrii i Niemczech istnieją Narodowe Agencje wspierające badaczy i zespoły badawcze. Według niej instytucja biuro wspierania badań (BWB) jest pożyteczna, ponieważ stanowi wsparcie dla naukowców w zakresie opracowania projektów. Ponadto kontroluje także procesy zachodzące w projekcie, dba o jakość przygotowywanej dokumentacji w ramach projektu oraz wskazuje typy projektów, które są strategiczne dla uniwersytetów. Dr Susanne Rahner podkreśliła, że kluczową rolę w procesach zarządczych pełni komunikacja pomiędzy biurem projektu a naukowcem. Ponadto jego zadaniem jest poszukiwanie odpowiednich konkursów dla potencjalnych beneficjentów oraz doradztwo. Raport z Konferencji NetWORKs Budowanie przewagi w zarządzaniu projektami badawczymi i komercjalizacji wyników badań poprzez sieć współpracy skierowanej do przedstawicieli władz uczelni i jednostek naukowych organizowanej w dniu 6 czerwca 2012 roku.