Instrukcja obsługi MIERNIK SWE-94-U

Podobne dokumenty
Instrukcja obsługi MIERNIK SWE-73-L

Instrukcja obsługi MIERNIK SUR-94

Instrukcja obsługi MIERNIK SUR-94

INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMOWALNY MIERNIK DWUPROGOWY. Firmware: od 5.23

Instrukcja obsługi MIERNIK SWE-N55L

IO.PMS-920 APLISENS PRODUKCJA PRZEMYSŁOWEJ APARATURY POMIAROWEJ I ELEMENTÓW AUTOMATYKI INSTRUKCJA OBSŁUGI

Instrukcja obsługi miernika z wejściem U/I PMS-920/38

Instrukcja obsługi MIERNIK SRL-49

INSTRUKCJA OBSŁUGI miernika z wejściem Pt100/500/1000 SRT-L35. wersja oprogramowania: od 5.14

IO.PMT-920/R APLISENS PRODUKCJA PRZEMYSŁOWEJ APARATURY POMIAROWEJ I ELEMENTÓW AUTOMATYKI INSTRUKCJA OBSŁUGI

INSTRUKCJA OBSŁUGI MIĘDZYSYSTEMOWY PRZETWORNIK CIŚNIENIA TYPU PM-22

Instrukcja obsługi miernika z wejściem U/I PMS-630N

Instrukcja obsługi TACHOMETR STI-N118

INSTRUKCJA OBSŁUGI wskaźnika z wejściem U/I SWE-73-A. wersja oprogramowania: od 5.14

Instrukcja obsługi miernika z wejściem U/I PMS-620N

Instrukcja obsługi TACHOMETR STI-638. Firmware: od v.1.0 Typ wejścia: impulsowe Kontrola prędkości obrotowej / liniowej, Obudowa naścienna IP 67

Instrukcja obsługi LICZNIK PRZEPŁYWU SPP-94

Instrukcja obsługi LICZNIK PRZEPŁYWU SPI-73

Instrukcja obsługi LICZNIK PRZEPŁYWU SPI-N118

Instrukcja obsługi LICZNIK PRZEPŁYWU SPI-638

Instrukcja użytkowania sterownika dla central wentylacyjnych Sx646DE

Instrukcja obsługi LICZNIK SLIK-N118

Instrukcja obsługi LICZNIK PRZEPŁYWU SPI-94

Główny Instytut Górnictwa Jednostka Certyfikująca Zespół Certyfikacji Wyrobów KD Barbara

EUROSTER 2006/2006TX

Instrukcja instalacji systemu. Moduzone Z11 Moduzone Z20 B Moduzone Z30

Instrukcja obsługi SEPARATOR SGS-61

Zestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu. 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka

Instrukcja obsługi. ExaControl E7R S

IC695CHS gniazdowa kaseta montażowa podstawowa. IC694CHS398 5-gniazdowa kaseta montażowa rozszerzająca

XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne

Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne

TVT 04 Regulator temperatury instrukcja obsługi

INSTRUKCJA OBSŁUGI. PRO EX Inteligentne Mierniki Tablicowe. Mierniki napięcia serii PRO EX U51 1-fazowe

IO.WW-30 APLISENS PRODUKCJA PRZEMYSŁOWEJ APARATURY POMIAROWEJ I ELEMENTÓW AUTOMATYKI INSTRUKCJA OBSŁUGI WYŚWIETLACZ TYPU WW-30 WARSZAWA MARZEC 2014

TVT 04 ED Instrukcja montażu i obsługi Ecodesign Regulator temperatury z programem tygodniowym i funkcją otwarte okno

INSTRUKCJA OBSŁUGI wskaźnika z wejściem napięciowym SWN-73

TRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE

Instrukcja obsługi. Radiowy silnik nastawczy

TVT 520 instrukcja obsługi PL Regulator temperatury z programem tygodniowym

SYGNALIZATOR OPTYCZNO-AKUSTYCZNY SP-4006

Instrukcja szybkiego uruchomienia Exacontrol E7 C / E7R C

Instrukcja montażu i obsługi

STANOWISKOWA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA

LABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie obwodów prądu sinusoidalnie zmiennego

3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO

D Archiwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla studentów

Kontroler centrali MPC-xxxx-B FPA-1200-MPC. Podręcznik użytkownika

Zestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu

Gazowe podgrzewacze wody CELSIUS PLUS

Analogowy termostat pokojowy z programem dobowym

Komfort Master A716 Ogrzewanie + wentylacja + oświetlenie

Instrukcja obsługi ZASILACZ. TRS-09a

Instrukcja obsługi MODUŁ KONWERTERA. SRS-2/4-Z16-B1a

Rozszerzona instrukcja instalacji

IO.PMS-620T.01 APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI

Instrukcja obsługi SYSTEM REJESTRACJI TEMPERATURY I WILGOTNOŚCI TRS

Laser Distancer LD 420. Instrukcja obsługi

Instrukcja obsługi MIERNIK SWE-73-T

WSPOMAGANE KOMPUTEROWO POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI CHWILOWEJ SYGNAŁÓW IMPULSOWYCH

SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA

Pomiary parametrów akustycznych wnętrz.

JAROLIFT. Czujnik wiatru i nasłonecznienia. TDSW-01 sterowany radiowo i solarnie. Instrukcja obsługi

SYGNALIZATOR OPTYCZNO-AKUSTYCZNY SP-4006

Zestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu

Rozszerzona instrukcja obsługi. Pokojowy programowany regulator temperatury. ExaControl E7R B

WYZNACZENIE CHARAKTERYSTYK DYNAMICZNYCH PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH

Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE

AUTOMATYKA I STEROWANIE W CHŁODNICTWIE, KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWIE L3 STEROWANIE INWERTEROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W TRYBIE PD ORAZ PID

IO.PMS APLISENS PRODUKCJA PRZETWORNIKÓW CIŚNIENIA I APARATURY POMIAROWEJ INSTRUKCJA OBSŁUGI PROGRAMOWALNY MIERNIK DWUPROGOWY TYPU PMS -920

Instrukcja obsługi. Radiowy czujnik temperatury pomieszczenia, z zegarem

Analiza rodzajów skutków i krytyczności uszkodzeń FMECA/FMEA według MIL STD A

Zapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.

PL Wer. E, 30 maja 12

Otwór w panelu WYMIAR MINIMALNIE OPTYMALNIE MAKSYMALNIE A 71(2,795) 71(2,795) 71,8(2,829) B 29(1,141) 29(1,141) 29,8(1,173)

Połącz sprzęt AGD z przyszłością. Skrócona instrukcja obsługi

Połącz sprzęt AGD z przyszłością. Skrócona instrukcja obsługi

Diagnostyka układów kombinacyjnych

INSTRUKCJA OBSŁUGI pilota - nadajnika podczerwieni RC-01

it500 Internetowy regulator temperatury INSTRUKC JA UŻY TKOWNIKA

WikiWS For Business Sharks

RS485 MODBUS Module 6RO

Instrukcja obsługi PILOT - NADAJNIK PODCZERWIENI SIR-15

Analiza danych OGÓLNY SCHEMAT. Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja)

Grupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

Instrukcja Obsługi Drukarki Fiskalnej POSNET

Gazowe podgrzewacze wody CELSIUS

RS485 MODBUS Module 6RO

Instrukcja obsługi. Regulator temperatury pomieszczenia, z zegarem

Termostat cyfrowy do stacjonarnych urządzeń chłodniczych z funkcją oszczędzania energii

Instrukcja obsługi MODUŁ KONWERTERA SRS-U/4-Z45

Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej

Akcesoria. Zastosowanie. Specjalne właściwości. Opis

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Tablicowy wskaźnik pętli prądowej. Typ: NEF30 MC LPI

Interfejs analogowy LDN-...-AN

EMT-133. Elektroniczny miernik temperatury. Instrukcja obsługi. Karta gwarancyjna

Instrukcja instalacji i obsługi Gazowy przepływowy ogrzewacz wody WRDP 11-2 G... WRDP 14-2 G...

Transkrypt:

Wspomagamy procesy automatyzacj od 1986 r. Instrukcja obsług MIERNIK SWE-94-U Frmware: od v.1.00 Typ wejśca: unwersalne Ekonomczny, bez klawatury Przed rozpoczęcem użytkowana urządzena lub oprogramowana należy dokładne zapoznać sę z nnejszą nstrukcją. Producent zastrzega sobe prawo wprowadzana zman bez uprzedzena. 2014.04.01 SWE-94-U_INSSXPL_v.1.01.002

SPIS TREŚCI 1. PODSTAWOWE WYMAGANIA I BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA...3 2. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA...4 3. DANE TECHNICZNE...5 4. INSTALACJA URZĄDZENIA...7 4.1. ROZPAKOWANIE...8 4.2. MONTAŻ...8 4.3. SPOSÓB PODŁĄCZENIA...10 4.4. KONSERWACJA...14 5. OPIS KLAWIATURY PILOTA ORAZ PRZYCISKÓW APLIKACJI STERUJĄCEJ...15 6. ZASADA DZIAŁANIA...15 6.1. TRYB POMIAROWY...16 6.2. DETEKCJA WARTOŚCI SZCZYTOWYCH...17 7. PROGRAMOWANIE URZĄDZENIA...18 7.1. OBSŁUGA URZĄDZENIA...18 7.2. EDYCJA PARAMETRÓW...18 7.2.1. Parametry numeryczne (tryb zmany cyfry)...19 7.2.2. Parametry numeryczne (tryb płynnej zmany wartośc)...19 7.2.3. Parametry przełącznkowe (typu LISTA )...19 7.3. OPIS...20 7.3.1. Menu npt (parametry wspólne)...20 7.3.2. Menu npt (parametry wejść temperaturowych)...21 7.3.3. Menu npt (parametry wejść prądowych oraz napęcowych)...21 7.3.4. Opcja br...24 7.3.5. Menu HOLd...24 7.3.6. Opcja Scod...24 7.3.7. Menu rs...25 7.3.8. Opcja Edt...26 7.3.9. Opcja defs...26 7.3.10. Menu SErv...26 7.4. STRUKTURA...27 8. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPRZECIĄŻENIOWE...28 9. WYZNACZANIE WYŚWIETLANEGO WYNIKU...28 9.1. SPOSOBY PRZELICZANIA WYNIKU POMIARU...28 9.1.1. Charakterystyka lnowa...29 9.1.2. Charakterystyka kwadratowa...29 9.1.3. Charakterystyka perwastkowa...30 9.1.4. Charakterystyka użytkownka...30 9.2. PRZYKŁADY PRZELICZEŃ...31 10. OBSŁUGA PROTOKOŁU MODBUS...34 10.1. WYKAZ REJESTRÓW...34 10.2. OBSŁUGA BŁĘDÓW TRANSMISJI...36 10.3. PRZYKŁADY RAMEK ZAPYTAŃ /ODPOWIEDZI...36 11. LISTA USTAWIEŃ UŻYTKOWNIKA...39 2

Znaczene symbol używanych w nstrukcj:! - symbol ten zwraca uwagę na szczególne stotne wskazówk dotyczące nstalacj oraz obsług urządzena. Ne stosowane sę do uwag oznaczonych tym symbolem może być przyczyną wypadku, uszkodzena lub znszczena urządzena. W PRZYPADKU UŻYTKOWANIA URZĄDZENIA NIEZGODNIE Z INSTRUKCJĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA POWSTAŁE SZKODY PONOSI UŻYTKOWNIK - symbol ten zwraca uwagę na szczególne stotne opsy dotyczące właścwośc urządzena. Zalecane jest dokładne zapoznane sę z uwagam oznaczonym tym symbolem. 1. PODSTAWOWE WYMAGANIA I BEZPIECZEŃSTWO UŻYTKOWANIA! - Producent ne ponos odpowedzalnośc za szkody wynkłe z newłaścwego zanstalowana, neutrzymywana we właścwym stane techncznym oraz użytkowana urządzena nezgodne z jego przeznaczenem. - Instalacja pownna być przeprowadzona przez wykwalfkowany personel posadający uprawnena wymagane do nstalacj urządzeń elektrycznych. Podczas nstalacj należy uwzględnć wszystke dostępne wymog ochrony. Na nstalatorze spoczywa obowązek wykonana nstalacj zgodne z nnejszą nstrukcją oraz przepsam normam dotyczącym bezpeczeństwa kompatyblnośc elektromagnetycznej właścwym dla rodzaju wykonywanej nstalacj. - Zacsk GND urządzena pownen być dołączony do szyny PE; - Należy przeprowadzć właścwą konfgurację urządzena, zgodne z zastosowanem. Newłaścwa konfguracja może spowodować błędne dzałane, prowadzące do uszkodzena urządzena lub wypadku. - Jeśl w rezultace defektu pracy urządzena stneje ryzyko poważnego zagrożena zwązanego z bezpeczeństwem ludz oraz mena należy zastosować dodatkowe, nezależne układy rozwązana, które takemu zagrożenu zapobegną. - W urządzenu występuje nebezpeczne napęce, które może spowodować śmertelny wypadek. Przed przystąpenem do nstalacj lub rozpoczęcem czynnośc zwązanych z wykrywanem uszkodzeń (w przypadku awar) należy bezwzględne wyłączyć urządzene przez odłączene źródła zaslana. - Urządzena sąsadujące współpracujące pownny spełnać wymagana odpowednch norm przepsów dotyczących bezpeczeństwa oraz być wyposażone w odpowedne fltry przecwprzepęcowe przecwzakłócenowe. 3

!!! - Ne należy podejmować prób samodzelnego rozberana, napraw lub modyfkacj urządzena. Urządzene ne posada żadnych elementów, które mogłyby zostać wymenone przez użytkownka. Urządzena w których stwerdzono usterkę muszą być odłączone oddane do naprawy w autoryzowanym serwse. - W celu mnmalzacj nebezpeczeństwa zapalena lub udaru elektrycznego, należy zabezpeczyć urządzene przed opadam atmosferycznym nadmerną wlgocą. - Ne używać urządzena w strefach zagrożonych nadmernym wstrząsam, wbracjam, pyłem, wlgocą, korozyjnym gazam olejam. - Ne używać urządzena w środowsku zagrożonym wybuchem. - Ne używać urządzena w mejscach charakteryzujących sę dużym wahanam temperatury, narażonych na kondensację pary wodnej lub oblodzene. - Ne używać urządzena w mejscach narażonych na bezpośredne promenowane słoneczne. - Należy upewnć sę czy temperatura w otoczenu urządzena (np. wewnątrz szafy sterownczej) ne przekracza wartośc zalecanych. W takch przypadkach należy wząć pod uwagę wymuszone chłodzene urządzena (np. poprzez wykorzystane wentylatora). Urządzene przeznaczone jest do pracy w środowsku przemysłowym ne należy używać go w środowsku meszkalnym lub podobnym. 2. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Mernk SWE-94-U posada jedno wejśce prądowe (0-20mA), dwa wejśca napęcowe (0-10V oraz 0-150 mv), jedno wejśce RTD (Pt 100/500/1000) oraz jedno wejśce TC (termoparowe) obsługujące termopary typu: K, S, J, T, N, R, B, E. Urządzene automatyczne kompensuje temperaturę zmnych końców termopary. Wejśca RTD oraz TC posadają pełną lnearyzację charakterystyk. Można korzystać tylko z jednego typu wejśca naraz. Zakresy pomarowe poszczególnych wejść podane są w następnym rozdzale. Pomar wdoczny jest na 4-dekadowym wyśwetlaczu LED. Łącze komunkacyjne RS-485 dostępne są w standardze. Mernk dostępny jest w dwóch wersjach wykonana układu zaslana. Parametry pracy (offset, prędkość transmsj) mogą być określone przy zamówenu. Urządzene może być konfgurowane za pomocą plota - nadajnka podczerwen, opcjonalne z pozomu PC poprzez łącze RS-485 lub za pomocą prostego nterfejsu podczerwen dołączonego do portu RS-232 komputera. Ponadto złącze komunkacyjne RS-485 umożlwa transmsję danych w systemach montorngu procesów produkcyjnych. Łatwość montażu, wysoka nezawodność to podstawowe atuty tych wskaźnków. Plot ne należy do wyposażena jest dostępny opcjonalne na życzene klenta. 4

3. DANE TECHNICZNE Napęce zaslające (zależne od wersj) Wymagany zewn. bezpecznk Pobór mocy 230V AC ±10%; 50 60 Hz (separowane) lub 110V AC ± 10%, 50 60 Hz (separowane) lub 10...24...30V DC (ne separowane) zwłoczny, na prąd znamonowy max. 2 A dla zaslana 230V AC oraz 110V AC : max. 1,5 VA dla zaslana 24V DC: max. 1 W Wejśce prądowe (20mA) Dokładność pomaru prądu Rezystancja wejśca < 65 Ω (typowo 30 Ω) Przekroczene długotrwałe nomn. zakr. pomarowego 0 20 ma, 4 20 ma zabezpeczone przed przecąż., prąd wejścowy jest ogranczony do 50 ma (typowo) ± 0,1% @ 25 C; ± jedna cyfra (dla zakresu 0 20 ma) +20% Wejśce napęcowe (10V) 0 5 V, 1 5 V, 0 10 V, 2 10 V Dokładność pomaru napęca ± 0,1% @ 25 C; ± jedna cyfra (dla zakresu 0 10 V) Rezystancja wejśca Przekroczene długotrwałe nomn. zakr. pomarowego > 100 kω (przy zachowanu poprawnej polaryzacj) +20% Wejśce napęcowe (150 mv) Dokładność pomaru napęca Rezystancja wejśca Przekroczene długotrwałe nomn. zakr. pomarowego 0 60 mv, 0 75 mv, 0 100 mv, 0 150 mv ± 0,1% @ 25 C; ± jedna cyfra (dla zakresu 0 150 mv) > 1,5 MΩ +20% Wejśce RTD Pt 100, Pt 500, Pt 1000 Zakres pomarowy Dokładność pomaru Rezystancja przewodów pomarowych -100 C +600 C ± 0,1% @ 25 C; ± jedna cyfra max. 20 Ω w każdym przewodze 5

Wejśce termoparowe Zakres pomarowy Dokładność pomaru Dokładność kompensacj temperatury zmnych końców termopary K, S, J, T, N, R, B, E K: -200 C +1370 C S: -50 C +1768 C J: -210 C +1200 C T: -200 C + 400 C N: -200 C +1300 C R: -50 C +1768 C B: +250 C +1820 C E: -200 C +1000 C K, J, E: ± 0,1% @ 25 C; ± jedna cyfra N: ± 0,2% @ 25 C; ± jedna cyfra S, T, R, B: ± 0,5% @ 25 C; ± jedna cyfra ± 1 C Stablność temperaturowa 50 ppm / C Zakres wskazań Przekroczene długotrwałe nomn. zakr. pomarowego 20% Interfejs komunkacyjny Szybkość transmsj Wyśwetlacz Pamęć danych Stopeń ochrony Typ obudowy Materał obudowy Wymary obudowy Wymary otworu montażowego Głębokość montażowa Grubość płyty tablcy Temperatura pracy (zależne od wersj) Temperatura składowana (zależne od wersj) Wlgotność Wysokość 6 od -999 do 9999 + kropka dzesętna RS 485, 8N1 oraz 8N2, Modbus RTU, nezolowany galwanczne 1200 115200 bt/sek. LED, 4 x 20 mm, czerwony neulotna typu EEPROM IP 65 (od frontu - opcja, IP 40 - standard) IP 20 (obudowa zacsk podłączenowe) tablcowa NORYL UL94V-0 96 x 48 x 72 mm 91 x 45 mm 88 mm max. 6 mm 0 C do +50 C lub -20 C do +50 C -10 C do +70 C lub -20 C do +70 C 5 do 90% bez kondensacj do 2000 m n.p.m. Max. moment obrotowy przy dokręcanu złączy śrubowych 0,5 Nm

Max. przekrój przewodów przyłączenowych 2,5 mm 2 Wymagana bezpeczeństwa wg PN-EN 61010-1 kategora nstalacj: II stopeń zaneczyszczena: 2 napęce względem zem: 300V AC Rezystancja zolacj: >20MΩ Wytrzymałość elektryczna zolacj: 2300V AC przez 1mn. Kompatyblność elektromagnetyczna wg PN-EN 61326-1! To urządzene jest urządzenem klasy A. W środowsku meszkalnym lub podobnym może ono powodować zakłócena radoelektryczne. W takch przypadkach można żądać od jego użytkownka zastosowana odpowednch środków zaradczych. 4. INSTALACJA URZĄDZENIA Urządzene zostało zaprojektowane wykonane w sposób zapewnający wysok pozom bezpeczeństwa użytkowana oraz odpornośc na zakłócena występujące w typowym środowsku przemysłowym. Aby cechy te mogły być w pełn wykorzystane nstalacja urządzena mus być prawdłowo przeprowadzona zgodna z obowązującym normam.! - Przed przystąpenem do nstalacj należy zapoznać sę z podstawowym wymaganam bezpeczeństwa umeszczonym na str. 3 - Przed podłączenem urządzena do nstalacj należy sprawdzć czy napęce nstalacj elektrycznej odpowada wartośc znamonowej napęca wyspecyfkowanej na etykece urządzena. - Obcążene pownno odpowadać wymaganom wyszczególnonym w danych techncznych. - Wszelke prace nstalacyjne należy przeprowadzać przy odłączonym napęcu zaslającym. - Należy uwzględnć koneczność zabezpeczena zacsków zaslana przed osobam nepowołanym. 7

4.1. ROZPAKOWANIE Po wyjęcu urządzena z opakowana ochronnego należy sprawdzć, czy ne uległo ono uszkodzenu podczas transportu. Wszelke uszkodzena powstałe podczas transportu należy nezwłoczne zgłosć przewoźnkow. Należy równeż zapsać numer seryjny urządzena umeszczony na obudowe zgłosć uszkodzene producentow. Wraz z urządzenem dostarczane są: - nstrukcja obsług - karta gwarancyjna - uchwyty montażowe 2 szt. 4.2. MONTAŻ! - Urządzene przeznaczone jest do montażu wewnątrz pomeszczeń w obudowe (tablcy, szafe rozdzelczej) zapewnającej odpowedne zabezpeczene przed udaram elektrycznym. Obudowa metalowa mus być połączona z uzemenem w sposób zgodny z obowązującym przepsam. - Przed przystąpenem do montażu należy odłączyć napęce nstalacj elektrycznej. - Przed włączenem urządzena należy sprawdzć dokładne poprawność wykonanych połączeń.! Aby zamontować urządzene, należy przygotować w tablcy otwór o wymarach: 91 x 45 mm (Rys. 4.1, Rys. 4.2). Grubość materału, z którego wykonano tablcę ne pownna przekraczać 6 mm. Urządzene należy umeścć w przygotowanym otworze wkładając je od przednej strony tablcy, następne zamocować za pomocą uchwytów (Rys. 4.3). Mnmalne odległośc mędzy osam otworów montażowych - wynkające z termcznych mechancznych warunków pracy - wynoszą 115 mm (w os pozomej) oraz 67 mm (w os ponowej) (Rys. 4.4). 45 91 max. 6 Rys. 4.1. Zalecane wymary montażowe 8

Rys. 4.2. Dopuszczalne wymary montażowe 9 63 8 11 8,5 Rys. 4.3. Mocowane za pomocą uchwytów 67 16 45 92,5 max. 6 115 Rys. 4.4. Montaż welu urządzeń 9

4.3. SPOSÓB PODŁĄCZENIA Środk ostrożnośc! - Instalacja pownna być przeprowadzona przez wykwalfkowany personel posadający uprawnena wymagane do nstalacj urządzeń elektrycznych. Podczas nstalacj należy uwzględnć wszystke dostępne wymog ochrony. Na nstalatorze spoczywa obowązek wykonana nstalacj zgodne z nnejszą nstrukcją oraz przepsam normam dotyczącym bezpeczeństwa kompatyblnośc elektromagnetycznej właścwym dla rodzaju wykonywanej nstalacj. - Urządzene ne jest wyposażone w wewnętrzny bezpecznk oraz wyłącznk zaslana. Z tego względu należy zastosować zewnętrzny bezpecznk zwłoczny z możlwe mnmalną wartoścą znamonową prądu (zalecany dwubegunowy na prąd znamonowy ne wększy nż 2A) oraz wyłącznk zaslana umeszczony w poblżu urządzena. W przypadku zastosowana bezpecznka jednobegunowego mus być on zamontowany w przewodze fazowym (L). - Przekrój kabla secowego pownen być tak dobrany aby w przypadku zwarca kabla od strony urządzena zapewnone było zabezpeczene kabla za pomocą bezpecznka nstalacj elektrycznej. - Okablowane mus być zgodne z odpowednm normam, lokalnym przepsam regulacjam. - W celu zabezpeczena przed przypadkowym zwarcem przewody podłączenowe pownny być zakończone odpowednm zolowanym końcówkam kablowym. - Śruby zacsków należy dokręcć. Zalecany moment obrotowy dokręcena wynos 0,5 Nm. Poluzowane śruby mogą wywołać pożar lub wadlwe dzałane. Zbyt mocne dokręcene śrub może doprowadzć do uszkodzena połączeń wewnątrz urządzena oraz zerwana gwntu. - W przypadku kedy urządzene wyposażone jest w zacsk rozłączne pownny one być wetknęte do odpowednch złącz w urządzenu, nawet jeśl ne są wykorzystane do jakchkolwek połączeń. - Newykorzystanych zacsków (oznaczonych jako n.c.) ne wolno wykorzystywać do podłączana jakchkolwek przewodów podłączenowych (np. w charakterze mostków) gdyż może to spowodować uszkodzene urządzena lub porażene elektryczne. - Jeśl urządzene wyposażone jest w obudowę, osłony oraz dławnce uszczelnające, chronące przed dostępem wody, należy zwrócć szczególną uwagę na ch prawdłowe dokręcene lub docśnęce. W przypadkach wątplwych należy rozważyć możlwość zastosowana dodatkowych środków zapobegawczych (osłon, zadaszeń, uszczelnaczy tp.). Nestaranne wykonany montaż może zwększyć ryzyko porażena elektrycznego. - Po zakończonej nstalacj ne wolno dotykać złącz urządzena gdy włączone jest napęce zaslające gdyż groz to porażenem elektrycznym. 10

Ze względu na możlwe znaczne zakłócena występujące w nstalacjach przemysłowych należy stosować odpowedne środk zapewnające poprawną pracę urządzena. Nestosowane wymenonych ponżej zaleceń może w pewnych okolcznoścach prowadzć do przekroczena pozomów zaburzeń elektromagnetycznych przewdzanych dla typowego środowska przemysłowego, co w konsekwencj może powodować błędne wskazana urządzena. Należy unkać wspólnego (równoległego) prowadzena przewodów sygnałowych transmsyjnych wraz z przewodam zaslającym sterującym obcążenam ndukcyjnym (np. stycznkam). Przewody take pownny krzyżować sę pod kątem prostym. Cewk stycznków obcążena ndukcyjne pownny być wyposażone w układy przecwzakłócenowe np. typu RC. Zaleca sę stosowane ekranowanych przewodów sygnałowych. Ekrany przewodów sygnałowych pownny być podłączone do uzemena tylko w jednym z końców ekranowanego przewodu. W przypadku zakłóceń ndukowanych magnetyczne zaleca sę stosowane skręcanych par przewodów sygnałowych (tzw. skrętk). Skrętkę (najlepej ekranowaną) należy stosować dla połączeń transmsj szeregowej RS-485. W przypadku zakłóceń od strony zaslana zaleca sę stosowane odpowednch fltrów przecwzakłócenowych. Należy pamętać aby połączena pomędzy fltrem a urządzenem były jak najkrótsze a metalowa obudowa fltru była podłączona do uzemena jak najwększą powerzchną. Ne można dopuścć aby przewody dołączone do wyjśca fltru begły równolegle do przewodów zakłóconych (np. obwodów sterujących przekaźnkam lub stycznkam). Podłączene napęca zaslającego oraz sygnałów pomarowych sterujących umożlwają złącza śrubowe umeszczone w tylnej częśc obudowy urządzena. max. 2 mm 6-7 mm Rys. 4.5. Sposób odzolowana przewodów oraz wymary końcówek kablowych 11

1 2 3 4 5 6 7 8 n.c. zaslane DATA- (zależne od wersj) DATA+ GND RS-485 + RTD mv V 9 10 ma + 8 9 + - TC! Rys. 4.6. Ops wyprowadzeń Wszystke podłączena należy wykonywać przy wyłączonym napęcu zaslana. a) L N 1 2 b) + - 1 2 FUSE FUSE 230V AC Rys. 4.7. Podłączene zaslana a) dla wersj 230V AC; b) dla wersj 24V DC Czujnk rezystancyjny może być podłączony do wskaźnka w typowym układze 3-przewodowym (Rys. 4.8 a) lub 2-przewodowym (Rys. 4.8 b). Ze względu na dokładność pomarów zalecane jest podłączene 3-przewodowe. L N + - 24V DC W przypadku wykorzystywana podłączena 2-przewodowego należy stosować przewody o możlwe małej opornośc. Umożlwa to zmnejszene błędu pomaru zwązanego z brakem kompensacj opornośc przewodów. Wartość pomarową można skorygować za pomocą parametru tofs w menu npt. Ze względu na dokładność pomarów podłączene 2-przewodowe ne jest zalecane. Dla podłączena 2-przewodowego opornośc przewodów (Ra Rc) MOGĄ BYĆ DOWOLNE (ne muszą być równe). Dla podłączena 3-przewodowego NALEŻY ZAPEWNIĆ IDENTYCZNOŚĆ opornośc przewodów w celu prawdłowej kompensacj. Nezależne od typu podłączena rezystancja każdego z przewodów ne pownna być wększa nż 20 Ω. 12

7 8 9 10 a) b) n.c. 7 8 9 10 n.c. n.c. Ra Rb Rc Ra Rc Pt100 Ra = Rb = Rc Pt100 Ra, Rc dowolne Rys. 4.8. Podłączena zewnętrzne czujnków rezystancyjnych: a) podłączene 3-przewodowe; b) podłączene 2-przewodowe Ne należy zmenać sposobu podłączena czujnków podczas pracy urządzena. Zmana sposobu podłączena podczas pracy urządzena może spowodować, że przez klkanaśce sekund po zmane sposobu podłączena wskazane będze neprawdłowe. 7 8 9 10 - + 24V DC + - Rys. 4.9. Podłączena przetwornków prądowych 2 przewodowych 7 8 9 10 24V DC + - - + Rys. 4.10. Podłączena przetwornków prądowych 3 przewodowych 13

+ 7 8 9 10 24V DC + - - + Rys. 4.11. Podłączena przetwornków napęcowych 4.4. KONSERWACJA Urządzene ne posada żadnych wewnętrznych elementów wymennych regulacyjnych dostępnych dla użytkownka. Należy zwrócć uwagę na temperaturę otoczena w którym urządzene pracuje. Zbyt wysoka temperatura powoduje szybsze starzene sę elementów wewnętrznych skraca okres bezawaryjnej pracy urządzena. W przypadku zabrudzena do czyszczena urządzena ne należy używać rozpuszczalnków. W tym celu należy stosować cepłą wodę z newelką domeszką detergentu lub w przypadku wększych zabrudzeń alkohol etylowy lub zopropylowy.! Stosowane nnych środków może spowodować trwałe uszkodzene obudowy. Po zużycu ne należy wyrzucać ze śmecam mejskm. Produkt oznaczony tym znakem mus być składowany w odpowednch mejscach zgodne z przepsam dotyczącym utylzacj nektórych wyrobów. 14

5. OPIS KLAWIATURY PILOTA ORAZ PRZYCISKÓW APLIKACJI STERUJĄCEJ nadajnk podczerwen klawatura programująca Oznaczena funkcje klawszy: Oznaczene klawsza w treśc nstrukcj: [/] Funkcje: przejśce do menu programowana (przytrzymane przez co najmnej 2 sekundy), opuszczene beżącego pozomu menu powrót do menu nadrzędnego (lub do trybu pomarowego), rezygnacja ze zmany edytowanego parametru urządzena. Oznaczene klawsza w treśc nstrukcj: [] Funkcje: rozpoczęce edycj parametru, przejśce do podmenu, zatwerdzene zmany edytowanego parametru. Oznaczene klawszy w treśc nstrukcj: [^] [v] Funkcje: zmana beżącej pozycj w menu, modyfkacja parametru urządzena, zmana trybu pracy wyśwetlacza. 6. ZASADA DZIAŁANIA Po włączenu zaslana na wyśwetlaczu ukazuje sę na chwlę numer zwązany z typem urządzena oraz wersja oprogramowana, następne urządzene przechodz do trybu pomarowego. 15

6.1. TRYB POMIAROWY W trybe pomarowym wynk wykonanych pomarów prezentowane są na wyśwetlaczu LED. Urządzene przelcza wynk pomarów na wartośc wskazywane według charakterystyk wybranej przez użytkownka. Zakres wynków pomaru odpowadający nomnalnemu zakresow welkośc merzonej określany jest jako nomnalny zakres pomarowy. Zakres wynków pomaru odpowadający nomnalnemu zakresow welkośc merzonej wraz z rozszerzenam określany jest jako dopuszczalny zakres pomarowy (Rys. 6.1, 6.2). Dla wejść temperaturowych (TC oraz RTD) dostępna jest wyłączne charakterystyka lnowa. Dla wejść tego typu nomnalny zakres pomarowy oraz dopuszczalny zakres pomarowy są dentyczne (brak dodatkowych rozszerzeń zakresu, Rys. 6.3). Parametr Lo r Parametr H r nomnalny zakres pomarowy 4 ma 20 ma dopuszczalny zakres pomarowy Rys. 6.1. Defncja zakresów pomarowych w trybe 4 20mA Jeśl wynk pomaru przekracza dopuszczalny zakres pomarowy, zamast wynku wyśwetlany jest komunkat -H- lub -Lo- (zależne od kerunku przepełnena, patrz ops parametrów Lo r H r w menu npt ). Komunkaty -H- oraz -Lo- mogą być równeż efektem uszkodzena w torze pomarowym. W takm przypadku komunkat -Lo- oznacza zwarce, natomast -H- przerwane obwodu pomarowego. Gdy urządzene wykryje problem z czujnkem (np. urwane przewodu pomarowego), wyśwetlany jest komunkat S.Err. nomnalny zakres pomarowy Parametr H r 0 mv 150 mv dopuszczalny zakres pomarowy Rys. 6.2. Defncja zakresów pomarowych w trybe 0 150mV Jeżel wartość pomaru meśc sę w dopuszczalnym zakrese pomarowym lecz wynk przekracza zakres wyśwetlana (-999 9999), zamast wynku pomaru wyśwetlany jest komunkat -Ov-. 16

-100 C dopuszczalny zakres pomarowy +600 C wyśwetlany komunkat -Lo- Rys. 6.3. Defncja zakresów pomarowych w trybe Pt100 wyśwetlany komunkat -H- Wszystke dostępne parametry pracy urządzena można skonfgurować w menu urządzena (patrz: PROGRAMOWANIE URZĄDZENIA) za pomocą klawatury lub za pośrednctwem nterfejsu RS-485). Konfgurowane urządzena (w menu lub za pośrednctwem nterfejsu RS 485) ne przerywa pracy urządzena. 6.2. DETEKCJA WARTOŚCI SZCZYTOWYCH Mernk SWE-94-U wyposażony został w funkcję pozwalającą na detekcję wzualzację wartośc szczytowych sygnału merzonego. Opcje dotyczące tej funkcj znajdują sę w menu HOLd (patrz ops Menu HOLd ). Wykryce wartośc szczytowej następuje w przypadku gdy wartość sygnału merzonego wzrośne a następne zmaleje o wartość co najmnej równą wartośc parametru PEA. Wykryta wartość szczytowa jest następne wyśwetlana przez okres czasu defnowany przez parametr tme. Jeżel w trakce wyśwetlana wartośc szczytowej wykryty zostane nowy szczyt, to wartość wyśwetlana zostane uaktualnona rozpoczne sę nowy okres wyśwetlana o długośc tme (Rys.6.4). Po zakończenu okresu wyśwetlana tme lub w przypadku newykryca szczytu urządzene wyśwetla beżącą wartość pomaru. Jeżel HdS = HOLD ustawene wartośc "tme"=0.0 powoduje, że wykryta wartość szczytowa jest podtrzymywana do momentu wcśnęca przycsku []. Jeżel HdS = real wartość "tme"=0.0 oznacza brak podtrzymywana. Wyśwetlane wartośc szczytowej sygnalzowane jest mganem kropk dzesętnej skrajnej prawej cyfry. pomar tme tme PEA PEA beżąca wartość pomaru wartość wyśwetlana czas Rys. 6.4. Sposób detekcj wartośc szczytowych 17

7. PROGRAMOWANIE URZĄDZENIA Menu urządzena umożlwa ustawene wszystkch parametrów urządzena dotyczących m.n. pracy wejśca pomarowego, sposobu wyśwetlana wynków, komunkacj poprzez nterfejs RS 485, ustaweń dostępu. Znaczene poszczególnych parametrów urządzena zostało opsane w rozdzale OPIS. 7.1. OBSŁUGA URZĄDZENIA Do menu przechodzmy nacskając przytrzymując przez co najmnej 2 sekundy przycsk [/] w trybe pomarowym. Jeśl hasło zostało zdefnowane za pomocą opcj Scod, to użytkownk mus je podać przed przejścem do opcj menu. Wpsywane hasła odbywa sę analogczne do zmany parametru lczbowego (patrz: EDYCJA PARAMETRÓW), przy czym wyśwetlana jest tylko cyfra aktualne edytowana, a pozostałe zastąpone są myślnkam. Po zatwerdzenu ostatnej cyfry wyśwetlona zostane perwsza z opcj menu lub, w przypadku podana błędnego hasła, naps Err. Funkcje klawszy podczas wyboru podmenu oraz parametru do edycj: Zmana beżącej pozycj w menu (wybór menu nższego pozomu lub parametru do edycj). Nazwa wybranej opcj pokazywana jest na wyśwetlaczu. Dzałane klawsza [] zależy od typu beżącej pozycj Menu: jeśl pozycja w menu odpowada jednemu z parametrów urządzena, wcśnęce [] powoduje rozpoczęce edycj parametru, jeśl pozycja w menu jest przejścem do menu nższego pozomu, po nacśnęcu [] na wyśwetlaczu pokazywana jest perwsza z opcj wybranego pozomu menu. Klawsz [/] powoduje opuszczene beżącego pozomu menu powrót do menu nadrzędnego (lub do trybu pomarowego). Po upływe ok. 1 mnuty od ostatnego użyca klawszy, urządzene powraca z dowolnego pozomu menu do trybu pomarowego (tylko wtedy gdy żaden z parametrów ne jest w trybe edycj). 7.2. EDYCJA PARAMETRÓW Aby wejść do trybu edycj parametru umożlwającego modyfkację wartośc jednego z parametrów urządzena, należy wybrać odpowedną opcję w menu za pomocą przycsków [^] [v] nacsnąć przycsk []. 18

7.2.1. Parametry numeryczne (tryb zmany cyfry) Parametry numeryczne wyśwetlane są jako lczby w formace dzesętnym. Sposób wprowadzana nowej wartośc zależny jest od wybranej metody edycj (parametr Edt ). W trybe zmany cyfry ( Edt = dg ) wcśnęce jednego z przycsków [^], [v] powoduje zmanę beżącej (tj. mgającej) cyfry lub znaku lczby (+/-). Krótke przycśnęce [] powoduje przejśce do edycj następnej pozycj dzesętnej. Wcśnęce przytrzymane [] przez co najmnej 2 sek. powoduje wyśwetlene pytana o zapamętane ustawonej wartośc (naps SEt? ). Ponowne, krótke nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje zapamętane wprowadzonych zman zakończene edycj parametru. Nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje anulowane wprowadzonych zman parametru oraz powrót do menu. 7.2.2. Parametry numeryczne (tryb płynnej zmany wartośc) W trybe płynnej zmany wartośc ( Edt = Sld ) przycskom [^], [v] przydzelona zostaje odpowedna funkcja. Podczas zwększana wartośc przycsk [^] pełn funkcję przycsku przyśpeszana natomast przycsk [v] pełn funkcję przycsku spowalnana. Podczas zmnejszana wartośc przycsk [v] pełn funkcję przycsku przyśpeszana natomast przycsk [^] pełn funkcję przycsku spowalnana. Krótke nacśnęce przycsku przyśpeszana powoduje zmanę wartośc parametru o 1. Wcśnęce przytrzymane przycsku przyśpeszana powoduje płynną zmanę wartośc parametru. Im dłużej trzymany jest przycsk przyśpeszana tym szybcej następuje zmana wartośc. Krótke przycśnęce przycsku spowalnana podczas trzymana przycsku przyśpeszana powoduje chwlowe zmnejszene szybkośc zmany wartośc. Wcśnęce przytrzymane przycsku spowalnana podczas trzymana przycsku przyśpeszana powoduje zmnejszene utrzymane na stałym pozome szybkośc zmany wartośc. Jeżel przy wcśnętych obydwu przycskach puszczony zostane przycsk przyśpeszana to funkcja klawszy zostane zamenona wartość parametru będze sę zmenała w kerunku przecwnym. Początkowa prędkość zmany wartośc będze taka jak w chwl gdy wcśnęte były obydwa przycsk. Wcśnęce przytrzymane [] przez co najmnej 2 sek. powoduje wyśwetlene pytana o zapamętane ustawonej wartośc (naps SEt? ). Ponowne, krótke nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje zapamętane wprowadzonych zman zakończene edycj parametru. Nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje anulowane wprowadzonych zman parametru oraz powrót do menu. 7.2.3. Parametry przełącznkowe (typu LISTA ) Parametry przełącznkowe można przedstawć w postac lsty, z której dla danego parametru można wybrać tylko jedną z opcj dostępnych na lśce. Wybór opcj dla parametru przełącznkowego dokonywany jest za pomocą przycsków [^], [v]. Krótke nacśnęce klawsza [] powoduje wyśwetlene pytana o zapamętane ustawonej wartośc (naps SEt? ). Ponowne, krótke nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje zapamętane wprowadzonych zman zakończene edycj parametru. Nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje anulowane wprowadzonych zman parametru oraz powrót do menu. 19

Funkcje klawszy podczas edycj parametrów numerycznych oraz przełącznkowych: Dla parametrów numerycznych: zmana wartośc beżącej (tj. mgającej) cyfry zmana całej wartośc (przyśpeszane, zwalnane, zmana kerunku) Dla parametrów przełącznkowych - zmana stanu przełącznka. W przypadku parametrów numerycznych krótke przycśnęce [] powoduje przejśce do edycj następnej pozycj dzesętnej natomast przytrzymane przez co najmnej 2 sek. powoduje wyśwetlene pytana SEt?. W przypadku parametrów przełącznkowych krótke przycśnęce [] powoduje wyśwetlene pytana SEt?. Ponowne, krótke nacśnęce klawsza [] po wyśwetlenu pytana SEt? powoduje zapamętane wprowadzonych zman zakończene edycj parametru. Anulowane wprowadzanych zman (ne zatwerdzonych klawszem [] po pojawenu sę pytana SEt? ) oraz powrót do menu. 7.3. OPIS - - - - - zapytane o hasło. Jeżel ustawono hasło operatora na wartość nną nż 0000, to każde wejśce do obsług menu poprzedzone jest zapytanem o hasło. W przypadku podana prawdłowego hasła urządzene przechodz do menu, natomast w przypadku podana błędnego hasła na wyśwetlaczu pojawa sę naps Err po chwl oprogramowane powraca do trybu pomarowego. Poneważ na wyśwetlaczu 7-segmentowym ne można bezpośredno wyśwetlć ltery m, zastąpono ją oznaczenem. W nstrukcj jednak dla jasnośc zastosowano psownę normalną (przykładowo mode ). 7.3.1. Menu npt (parametry wspólne) Menu zawera opcje konfguracj wejśca pomarowego: type" - typ wejśca/czujnka. Dostępne są następujące możlwośc: 0-20 - wejśce prądowe - zakres 0..20 ma, 4-20 - wejśce prądowe - zakres 4..20 ma, 0-5 - wejśce napęcowe - zakres 0..5 V, 1-5 - wejśce napęcowe - zakres 1..5 V, 0-10 - wejśce napęcowe - zakres 0..10 V, 2-10 - wejśce napęcowe - zakres 2..10 V, 60 - wejśce napęcowe - zakres 0..60 mv, 75 - wejśce napęcowe - zakres 0..75 mv, 100 - wejśce napęcowe - zakres 0..100 mv, 150 - wejśce napęcowe- zakres 0..150 mv, 20 Pt 1 - wejśce Pt 100, Pt 5 - wejśce Pt 500, Pt10 - wejśce Pt 1000,

tc k - wejśce termoparowe typu K, tc S - wejśce termoparowe typu S, tc J - wejśce termoparowe typu J, tc t - wejśce termoparowe typu T, tc n - wejśce termoparowe typu N, tc r - wejśce termoparowe typu R, tc b - wejśce termoparowe typu B, tc E - wejśce termoparowe typu E. Dla wejść prądowych napęcowych wartość wyśwetlana defnowana jest przez parametry Lo C, H C (lub przez punkty charakterystyk zdefnowane przez użytkownka) oraz parametr Pnt. FLt - opcja umożlwa zmanę stałej czasowej fltracj wskazań. Wyrażona w sekundach. Dopuszczalne są wartośc od 0 (brak fltracj) do 255. 7.3.2. Menu npt (parametry wejść temperaturowych) Conn - metoda podłączena wejśca RTD. Dostępne są następujące możlwośc: 3 n - metoda 3-przewodowa, 2 n - metoda 2-przewodowa. tofs - parametr (wyrażony w C) umożlwa przesunęce skal pomarowej, określa on wartość dodawaną do wyśwetlanego wynku pomaru w zakrese ± 9,9 C (dla wejśca RTD) lub ± 99 C (dla wejśca TC). Dla wejśca termoparowego przesunęce skal wykonywane jest dodatkowo nezależne od automatycznej kompensacj zmnych końców termopary. 7.3.3. Menu npt (parametry wejść prądowych oraz napęcowych) CHAr - opcja określa typ charakterystyk wejścowej. Dostępne są następujące możlwośc: Ln Sqr Sqrt - charakterystyka lnowa - charakterystyka kwadratowa - charakterystyka perwastkowa W przypadku tych charakterystyk, zakres wyśwetlanych wartośc defnowany jest przez opcje Lo C lub H C. USEr charakterystyka określana na podstawe punktów (max. 20) określanych przez użytkownka. Dodawane, modyfkację oraz usuwane punktów charakterystyk umożlwają opcje AddP, EdtP, delp w menu InPt. Dla wejśca pracującego według charakterystyk użytkownka jeżel lczba zdefnowanych punktów charakterystyk użytkownka będze mnejsza od 2 to w trybe pomarowym zamast wynku pomaru wyśwetlany będze komunkat Errc nformujący o zbyt małej lośc punktów charakterystyk. 21

Szczegółowy ops sposobu przelczana wyśwetlanego wynku zawarty jest w rozdzale WYZNACZANIE WYŚWIETLANEGO WYNIKU. Pnt Lo C H C AddP delp 22 - pozycja kropk dzesętnej. Dostępne są następujące możlwośc: 0, 0.0, 0.00, 0.000 Pozycję kropk wybera sę klawszam [^], [v]. Parametry te określają wartośc wyśwetlane dla mnmalnej maksymalnej wartośc pomaru w wybranym zakrese. Przykładowo dla zakresu prądowego 4-20 ma parametr Lo C określa wartość wyśwetlaną dla prądu 4 ma a parametr H C określa wartość wyśwetlaną dla prądu 20 ma). Dostępny zakres -999 9999. Lczbę ujemną wprowadzć można poprzez wpsane znaku '-' na perwszej pozycj dzesętnej (za pomocą przycsków [^], [v]). W przypadku pracy urządzena według charakterystyk użytkownka (tzn. gdy parametr CHAr = USEr ) parametry Lo C oraz H C ne są dostępne do modyfkacj gdyż ch wartośc wyznaczane są na podstawe skrajnych przedzałów charakterystyk użytkownka. - opcja ta umożlwa dodawane punktów do charakterystyk użytkownka. Po wybranu tej opcj urządzene oczekuje na wprowadzene kolejno współrzędnych X oraz Y dla nowego punktu charakterystyk. Wprowadzane współrzędnych odbywa sę według zasad edycj parametrów numerycznych. Współrzędna X określa wartość sygnału wejścowego w stosunku do wybranego zakresu pomarowego. Wartość współrzędnej X wyrażona jest w procentach obejmuje zakres -99,9 199,9. Współrzędna Y określa wskazane wyśwetlacza dla danej współrzędnej X. Wartość współrzędnej Y można zmenać w zakrese -999 9999. Pozycja kropk dzesętnej dla wskazana określana jest na podstawe ustawena parametru Pnt w menu npt. Ne jest możlwe wprowadzene dwóch punktów o tej samej współrzędnej X. Próba wprowadzena współrzędnej X o zdefnowanej wcześnej wartośc powoduje wyśwetlene komunkatu Err. Aby zmodyfkować współrzędne stnejących punktów należy skorzystać z opcj EdtP. Aby odróżnć współrzędne X Y punktów charakterystyk, dla współrzędnych X wyśwetlana jest dodatkowa kropka dzesętna na skrajnym prawym wyśwetlaczu. Dla wejśca pracującego według charakterystyk użytkownka, jeżel lczba zdefnowanych punktów charakterystyk użytkownka będze mnejsza od 2 to w trybe pomarowym zamast wynku pomaru wyśwetlany będze komunkat Errc nformujący o zbyt małej lośc punktów charakterystyk. - opcja ta umożlwa usuwane punktów charakterystyk użytkownka. Po wybranu tej opcj przez ok. 1,5 sek. wyśwetlana jest nformacja o aktualnej lczbe punktów charakterystyk, następne urządzene oczekuje na wybór punktu do usunęca (za pomocą klawszy [^], [v]). Krótke wcskane klawsza [] powoduje przełączene pomędzy wyśwetlanem współrzędnej X Y. Wcśnęce przytrzymane klawsza [] przez co najmnej 2 sek. powoduje wyśwetlene pytana del?. Ponowne, krótke wcśnęce klawsza [] powoduje usunęce beżącego punktu charakterystyk wyśwetlene nformacj o lczbe pozostałych punktów charakterystyk.

EdtP Lo r, H r - opcja ta umożlwa modyfkację wybranego punktu charakterystyk użytkownka. Po wybranu tej opcj przez ok. 1,5 sek. wyśwetlana jest nformacja o aktualnej lczbe punktów charakterystyk, następne urządzene oczekuje na wybór punktu do edycj (za pomocą klawszy [^], [v]). Krótke wcskane klawsza [] powoduje przełączene pomędzy wyśwetlanem współrzędnej X Y. Wcśnęce przytrzymane klawsza [] przez co najmnej 2 sek. powoduje przejśce w tryb edycj wybranej współrzędnej. Modyfkacja współrzędnych odbywa sę według zasad edycj parametrów numerycznych. Opcje AddP, delp EdtP dostępne są tylko wówczas gdy wykorzystywana jest charakterystyka użytkownka (tzn. gdy parametr CHAr = USEr ). - parametry defnujące zakres dopuszczalnych welkośc wejścowych (Rys. 7.1). Jeśl wartość pomaru meśc sę w zdefnowanym zakrese to odpowedn wynk pomaru wyśwetlony zostane mmo przekroczena nomnalnego zakresu pomarowego. Jeśl sygnał wejścowy wykroczy poza zakres zdefnowany przez Lo r H r zamast wynku pomaru wyśwetlony zostane komunkat -Lo- lub -H- (zależne od kerunku przekroczena zakresu). Lo r = 75,0% (3 ma) I mn nomnalny zakres pomarowy (4-20mA) H r = 5,0 % (1 ma) I max 0 1 4 20 21 22 [ma] dopuszczalny zakres pomarowy wyśwetlany komunkat -Lo- wynk pomaru wyśwetlany pommo przekroczena zakresu nomnalnego wyśwetlany komunkat -H- Rys. 7.1 Określene dopuszczalnego zakresu pomarowego dla przykładowego ustawena parametrów Lo r H r (w trybe 4-20 ) Wartośc Lo r H r określają procentowe rozszerzene nomnalnego zakresu pomarowego. Parametr Lo r ma znaczene tylko w trybach 4-20, 1-5, 2-10 określa dolną grancę przedzału. W pozostałych trybach (dla wejść prądowych oraz napęcowych), dolna granca dopuszczalnego zakresu pomarowego wynos zawsze 0. Przykładowo dla wejśca w trybe 4-20 dolną grancę wyznaczamy według następującego wzoru: I mn = 4 ma - 4 ma Lo r %. Wartość Lo r może zostać ustawona w zakrese 0-99.9%. Parametr H r określa górną grancę przedzału, którą np. dla wejśca 4-20 wyznaczamy według następującego wzoru: I max = 20 ma + 20 ma H r %. Wartość H r może zostać ustawona w zakrese 0-19.9% (sposób wyznaczana 23

przedzału prądów wejścowych przedstawony jest w przykładze nr 1 rozdzału: WYZNACZANIE WYŚWIETLANEGO WYNIKU). Jeżel wartość pomaru meśc sę w dopuszczalnym zakrese pomarowym lecz wynk przekracza zakres wyśwetlana (-999 9999), zamast wynku pomaru wyśwetlany jest komunkat -Ov-. 7.3.4. Opcja br Parametr ten określa stopeń jasnośc wyśwetlacza w zakrese od 1 do 8. 7.3.5. Menu HOLd Menu zawera opcje dotyczące funkcj detekcj wartośc szczytowych. Ops funkcj znajduje sę w rozdzale DETEKCJA WARTOŚCI SZCZYTOWYCH: mode - typ wykrywanych zman sygnału merzonego: norm nv - szczyty, wzrost a następne zmnejszene wartośc sygnału o wartość równą co najmnej wartośc parametru PEA, - dolny, zmnejszene a następne wzrost wartośc sygnału o wartość równą co najmnej wartośc parametru PEA. PEA tme HdS - mnmalna welkość zmany sygnału (patrz Rys.6.4 ), która zostane znterpretowana jako szczyt lub dolna, - maksymalny czas wyśwetlana wartośc szczytowej (lub dolny) ustawany w zakrese 0,0 do 19,9 sekundy z rozdzelczoścą 0,1 sek., Jeżel HdS = HOLD ustawene wartośc "tme"=0.0 powoduje, że wykryta wartość szczytowa jest podtrzymywana do momentu wcśnęca przycsku []. Jeżel HdS = real wartość "tme"=0.0 oznacza brak podtrzymywana. - typ wartośc prezentowanej na wyśwetlaczu LED: real HOLd - wyśwetlane wartośc beżącej, - wyśwetlane wartośc szczytowej (lub dolny), 7.3.6. Opcja Scod Opcja określa hasło użytkownka (4-cyfrowa lczba). Jeśl parametr ustawony jest na wartość 0000, hasło jest wyłączone. Jeśl użytkownk zapomn hasła, które uprzedno ustawł, aby uzyskać dostęp do menu wykorzystać można jednorazowe hasło awaryjne. W tym celu należy skontaktować sę z Dzałem Handlowym. Wprowadzene hasła jednorazowego powoduje skasowane hasła użytkownka (t.j. ustawene wartośc 0000 ). Hasła jednorazowego można użyć TYLKO RAZ!, po jego wykorzystanu zostane anulowane. Możlwość użyca hasła jednorazowego można odnowć jedyne poprzez przesłane urządzena do serwsu. 24

7.3.7. Menu rs Menu zawera opcje konfgurujące nterfejs RS 485: Addr - parametr określa adres urządzena, zgodne z protokołem Modbus (od 0 do 199). Jeśl adres ustalony jest na 0, to urządzene odpowada na adres FFh baud - opcja określa prędkość transmsj nterfejsu szeregowego RS 485. Dostępnych jest 8 możlwośc: 1.2, 2.4, 4.8, 9.6, 19.2, 38.4, 57.6, 115.2, które odpowadają odpowedno prędkoścom: 1200, 2400, 4800, 9600, 19200, 38400, 57600 115200 bt/s. mbac - opcja ta pozwala określć sposób dostępu do rejestrów konfguracyjnych urządzena poprzez nterfejs RS 485. Dostępne są następujące możlwośc: on - zapsywane rejestrów poprzez nterfejs RS485 jest dozwolone, off - zapsywane rejestrów poprzez nterfejs RS485 jest zabronone. mbto resp - parametr określa maksymalny dopuszczalny czas (w sek.) pomędzy kolejnym poprawnym ramkam modbusowym odebranym przez urządzene. Jeśl czas ten zostane przekroczony, przekaźnk sterowane za pośrednctwem łącza RS-485 ustawą sę w swoje stany alarmowe (patrz ops parametru AL w menu rel1 ). Parametr mbto może zostać ustawony w zakrese od 0 do 99 sekund. Wartość 0 oznacza, że czas pomędzy kolejnym ramkam ne będze kontrolowany. - opcja ta pozwala określć mnmalny czas po którym urządzene odpowada na zapytane zgodne ze standardem Modbus, odebrane poprzez nterfejs RS485. Protokół transmsj Modbus RTU określa mnmalny czas dentyfkacj/rozdzelena poszczególnych ramek, równy czasow przesyłana 3,5 znaku. Zastosowany w urządzenu nowoczesny, szybk procesor typu RISC umożlwa nemalże natychmastową odpowedź po odebranu zapytana. Dzęk temu przy dużych prędkoścach transmsj czas odpowedz urządzena na zapytane jest bardzo krótk. Jeżel SWE-94-U współpracuje z urządzenem (konwerterem) nedostosowanym do tak szybkch odpowedz, to przy dużych prędkoścach transmsj (parametr baud ) należy wprowadzć dodatkowe opóźnene odpowedz. Umożlwa to współpracę SWE-94-U z wolnejszym urządzenam, przy ustawenu dużych prędkośc transmsj. Dostępne są następujące możlwośc: Std 10c 20c 50c 100c 200c - odpowedź urządzena następuje bez dodatkowych opóźneń - odpowedź urządzena następuje z dodatkowym opóźnenem równym czasow wysyłana 10, 20, 50, 100 lub 200 znaków. W wększośc przypadków parametr resp należy ustawć na wartość Std (brak dodatkowych opóźneń). W przypadku nektórych konwerterów nedostosowanych do prędkośc transmsj wększej nż 19200 bt/sek. parametr resp należy ustawć na wartość zgodną z tablcą 7.1. Przy współpracy SWE-94-U z konwerteram nnych producentów parametr resp należy ustawć dośwadczalne na wartość, dla której ne będą występowały błędy transmsj. 25

Parametr baud 38.4 57.6 115.2 Parametr resp 10c 20c 50c Tab.7.1. Ustawena parametru resp 7.3.8. Opcja Edt Parametr umożlwa wybór sposobu edycj parametrów numerycznych: dg - zmana poszczególnych cyfr edytowanego parametru, Sld - płynna zmana całej wartośc edytowanego parametru. 7.3.9. Opcja defs Opcja ta umożlwa przywrócene fabrycznych nastaw urządzena. Aby uzyskać dostęp do opcj należy podać hasło specjalne: 5465, następne po wyśwetlenu pytana SEt? potwerdzć czynność klawszem []. 7.3.10. Menu SErv Menu zawera opcje dostępne po podanu hasła serwsowego (wyłączne dla autoryzowanego serwsu). Newłaścwe ustawene parametrów może spowodować błędną pracę urządzena. 26

7.4. STRUKTURA Tryb pomarowy Przytrzymane ponad 2 sekundy 0 _ Zapytane o 4-cyfrowe hasło użytkownka (jeśl ustawono wartość nną nż 0000 ) npt Uwaga: Lczba parametrów dostępnych w menu npt zależy od wartośc parametru type type Conn Edycja parametru br Edycja parametru CHAr FLt HOLd mode Edycja parametru tofs Pnt PEA tme Lo C Scod Edycja parametru Hds H C AddP delp rs Addr Edycja parametru EdtP Lo r baud H r mbac mbto Edt Edycja parametru resp Zapytane o 4-cyfrowe hasło specjalne defs 0 _ SEt? Przywrócene fabrycznych nastaw urządzena SErv 27

8. ZABEZPIECZENIE PRZECIWPRZECIĄŻENIOWE Wejśce prądowe wyposażone jest w zabezpeczene chronące rezystor pomarowy przed uszkodzenem. Prąd wejścowy jest ogranczony na pozome 50 ma (typowo). Gdy temperatura rezystora pomarowego zmaleje, zabezpeczene automatyczne wyłącza sę a urządzene powraca do wyśwetlana wartośc pomarowej. Po wyłączenu zabezpeczena pomary przez pewen czas mogą meć neco mnejszą dokładność (do czasu całkowtego wystygnęca układu). 9. WYZNACZANIE WYŚWIETLANEGO WYNIKU Dla uproszczena przykładów przyjęto, że wybrane zostało wejśce prądowe. Wszystke wylczena w ponższych przykładach odnoszą sę do tego wejśca. Przelczena dla wejśca napęcowego wykonywane są analogczne z uwzględnenem odpowednch zakresów jednostk pomarowej. Perwszym krokem do wyznaczena wartośc wyśwetlanej jest wylczene znormalzowanego wynku pomaru (meszczącego sę w zakrese 0-1). W tym celu od wartośc zmerzonej (wyrażonej w ma) odejmuje sę początek zakresu pomarowego (0 ma dla zakresu 0-20 ma lub 4 ma dla zakresu 4-20 ma). W następnym kroku urządzene dzel uzyskany wynk przez szerokość zakresu pomarowego (20 dla zakresu 0-20 ma lub 16 dla zakresu 4-20 ma). Znormalzowany pomar wyraża sę zatem wzoram: I n = I wej. 4 16 I n = I wej. 20 dla zakresu dla zakresu 4 20mA 0 20mA gdze I wej. oznacza prąd wejścowy (w ma) a I n - znormalzowany pomar. Jeśl wartość pomarowa wykroczy poza nomnalny zakres pomarowy (0-20mA lub 4-20mA), a jednocześne będze sę zawerała w dopuszczalnym zakrese wyśwetlana (defnowanym parametram Lo r, H r ), to znormalzowany pomar I n wykroczy poza zakres 0-1, np. dla zakresu 4-20 ma prądu wejścowego 3 ma znormalzowany pomar wynese -0,0625 a dla prądu 22 ma znormalzowany pomar wynese 1,125. W takch przypadkach wszystke wzory dotyczące wyznaczana wyśwetlanego wynku nadal obowązują. 9.1. SPOSOBY PRZELICZANIA WYNIKU POMIARU Sposób dalszego przelczana wynku zależy od wybranego typu charakterystyk wejścowej. Wszystke przedstawone wykresy dotyczą zakresu prądowego 4-20 ma. 28

9.1.1. Charakterystyka lnowa Znormalzowany pomar zostaje lnowo przełożony na zakres defnowany parametram LoC, H C (gdy znormalzowany pomar osąga wartość 0, wyśwetlany jest wynk Lo C, gdy znormalzowany pomar osąga wartość 1 - wyśwetlany jest H C ). Sposób przelczana można określć wzorem: W =I n "H C" "Lo C" "Lo C", gdze W oznacza wyśwetlany wynk. Parametr Lo C może być wększy nż H C, w takm przypadku charakterystyka ulega odwrócenu, tzn. gdy prąd rośne, wartość wyśwetlana maleje. H C Lo C Wyśwetlany wynk Lo C Wyśwetlany wynk H C 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] Rys. 9.1 Charakterystyka prosta ( Lo C < H C) odwrócona ( Lo C > H C) 9.1.2. Charakterystyka kwadratowa Znormalzowany pomar jest podnoszony do kwadratu, a dalsze przelczena przebegają dentyczne, jak w przypadku charakterystyk lnowej. Sposób przelczana określa sę wzorem: gdze W oznacza wyśwetlany wynk. W =I n 2 "H C" "Lo C" "Lo C", H C Lo C Wyśwetlany wynk Wyśwetlany wynk Lo C 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] H C 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] Rys. 9.2 Charakterystyka prosta ( Lo C < H C) odwrócona ( Lo C > H C) 29

9.1.3. Charakterystyka perwastkowa Znormalzowany pomar jest perwastkowany, a dalsze przelczena przebegają dentyczne, jak w przypadku charakterystyk lnowej. Sposób przelczana określa sę wzorem: gdze W oznacza wyśwetlany wynk. W = I n "H C" "Lo C" "Lo C", Powyższy wzór przestaje obowązywać, gdy znormalzowany pomar jest ujemny. Sytuacja taka występuje w przypadku przekroczena w dół zakresu pomarowego 4-20 ma. Wartość wyśwetlana dla I n<0 jest równa Lo C (patrz wykresy). H C Lo C Wyśwetlany wynk Wyśwetlany wynk Lo C 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] H C 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] Rys. 9.3 Charakterystyka prosta ( Lo C < H C) odwrócona ( Lo C > H C) 9.1.4. Charakterystyka użytkownka Charakterystyk użytkownka defnowane są w postac 1 19 połączonych odcnków prostolnjnych (patrz wykres) wyznaczanych na podstawe 2 20 punktów wprowadzonych przez użytkownka do pamęc urządzena (patrz ops Menu npt ). Na podstawe znormalzowanego pomaru I n urządzene wyznacza odpowedn przedzał charakterystyk, np. dla charakterystyk jak na wykrese ponżej I n = 0,65 wybrany zostane przedzał defnowany przez punkty o współrzędnych X = 50.0. oraz X = 70.0. Oznaczmy punkty defnujące przedzał przez PL PH (w podanym wyżej przykładze X(PL) = 50.0, X(PH) = 70.0. ) oraz wartość znormalzowanego pomaru I n dla początku przedzału przez I p (w podanym przykładze I p = I n(pl) = 0,5). Wyśwetlany wynk wyznaczany jest według wzoru: W = I n I p [Y PH Y PL ] 100 Y PL [ X PH X PL ] gdze Y(PH), X(PH), Y(PL), X(PL) oznaczają wartośc współrzędnych X Y dla pkt. PH PL. Jeśl znormalzowany pomar wykracza poza zakres wyznaczony poprzez punkty charakterystyk użytkownka, to do oblczeń używany jest odpowedn przedzał skrajny określony przez dwa skrajne punkty. Przykładowo dla charakterystyk na wykrese ponżej I n>1 do oblczeń użyty zostane przedzał defnowany przez punkty o współrzędnych: X(PL) = 90.0., X(PH) = 100.0.. 30

Znormalzowany pomar In (dla zakresu 0-20 ma) 0 0,2 0,35 0,5 0,7 0,9 1 Charakterystyka 5-przedzałowa X (PH) = 70.0. Y (PH) Wyśwetlany wynk X = 35.0. X (PL) = 50.0. X = 20.0. Prąd wejścowy [ma] X = 90.0. Y (PL) X = 100.0. 0 4 8 12 16 20 Prąd wejścowy [ma] Rys. 9.4 Przykładowa charakterystyka użytkownka 9.2. PRZYKŁADY PRZELICZEŃ Przykład 1: Wyznaczane dopuszczalnego zakresu pomarowego (dla trybu 4-20 ) Jeśl w trybe 4-20 użytkownk ustaw parametry Lo r = 20,0% oraz H r = 10,0%, to przedzał dopuszczalnych prądów ustanowony zostane na: 3,2 ma 22 ma. Dolna granca przedzału wynka ze wzoru: 4 ma - 4 ma 20% a górna granca przedzału ze wzoru: 20 ma + 20 ma 10%. Przykład 2: Wyznaczane znormalzowanego pomaru I n Załóżmy, że użytkownk wybrał zakres wejścowy 4-20 ma. Znormalzowany pomar I n oblczamy zgodne ze wzoram ze strony 28, a zatem od wartośc prądu wejścowego (np. 10 ma) odejmujemy początek nomnalnego zakresu pomarowego (w tym przypadku 4 ma): 10 ma - 4 ma = 6 ma. Wynk dzelmy przez szerokość nomnalnego zakresu pomarowego (w tym przypadku 16 ma). Otrzymujemy I n = 6/16 = 0,375. W przypadku prądów wykraczających poza nomnalny zakres pomarowy postępujemy analogczne, np. dla prądu wejścowego 2,5 ma otrzymujemy I n = (2,5-4)/16-0,0938, a dla prądu 20,5 ma otrzymujemy I n = (20,5-4)/16 1,0313. Przykład 3: Charakterystyka lnowa Zakładamy, że użytkownk wybrał charakterystykę lnową oraz zakres wejścowy 4-20 ma. Opcje Lo C oraz H C zostały ustawone odpowedno na wartośc -300 1200. Oblczeń dokonamy dla 3 prądów wejścowych rozważanych w przykładze 2: 31

a) dla prądu 10 ma otrzymujemy I n = 0,375 Zgodne z odpowednm wzorem ze strony 29 mnożymy znormalzowany pomar przez różncę parametrów H C Lo C : 0,375 [1200 -(- 300)] 562. W kolejnym kroku dodajemy do wynku parametr Lo C otrzymujemy wynk (wartość wyśwetlaną): W 562 + (-300) = 262 b) dla prądu 2,5 ma otrzymujemy I n = -0,0938. Postępując analogczne do przypadku a) otrzymujemy W -441. c) dla prądu 20,5 ma otrzymujemy I n = 1,0313. Postępując analogczne do przypadku a) otrzymujemy W 1247. Przykład 4: Charakterystyka kwadratowa Zakładamy, że użytkownk wybrał charakterystykę kwadratową oraz zakres wejścowy 4-20 ma. Opcje Lo C oraz H C zostały ustawone odpowedno na wartośc -300 1200. Oblczeń dokonamy dla 3 prądów wejścowych rozważanych w przykładze 2: a) dla prądu 10 ma otrzymujemy I n = 0,375 Zgodne z odpowednm wzorem ze strony 29 podnosmy wartość I n do kwadratu, a wynk mnożymy przez różncę parametrów H C Lo C : (0,375) 2 [1200 -(- 300)] 211. W kolejnym kroku dodajemy do wynku wartość parametru Lo C otrzymujemy wynk (wartość wyśwetlaną): W 211 + (-300) = -89 b) dla prądu 2,5 ma otrzymujemy I n = -0,0938. Postępując analogczne do przypadku a) otrzymujemy W -287. c) dla prądu 20,5 ma otrzymujemy I n = 1,0313. Postępując analogczne do przypadku a) otrzymujemy W 1295. Przykład 5: Charakterystyka perwastkowa Zakładamy, że użytkownk wybrał charakterystykę perwastkową oraz zakres wejścowy 4-20 ma. Opcje Lo C oraz H C zostały ustawone odpowedno na wartośc -300 1200. Oblczeń dokonamy dla 3 prądów wejścowych rozważanych w przykładze 2: a) dla prądu 10 ma otrzymujemy I n = 0,375 Zgodne z odpowednm wzorem ze strony 30 perwastkujemy znormalzowany pomar, a wynk mnożymy przez różncę parametrów H C Lo C : 0,375 [1200 -(- 300)] 919. W kolejnym kroku dodajemy do wynku wartość parametru Lo C otrzymujemy wynk (wartość wyśwetlaną): W 919 + (-300) = 619 b) dla prądu 2,5 ma otrzymujemy I n = -0,0938. Znormalzowany pomar jest ujemny a zatem wyśwetlona zostane wartość W = Lo C = -300. c) dla prądu 20,5 ma otrzymujemy I n = 1,0313. Postępując analogczne do przypadku a) otrzymujemy W 1223. 32