Kraków,1.09.2011 r. Wymagania edukacyjne i kryteria ocen z historii Celem szkolnego nauczania historii jest kształtowanie myślenia i wiadomości historycznej oraz wpływanie na rozwój umiejętności intelektualnych, które pozwoli na samodzielne poszukiwanie i pogłębianie wiedzy historycznej, a także jej wykorzystanie w życiu codziennym. Poznawanie historii powinno być urzeczywistniane poprzez: znajomość dziejów narodowych i powszechnych, a także najważniejszych wydarzeń z historii regionalnej, również w wymiarze indywidualnym, dostrzeganie i rozumienie związków pomiędzy historii powszechną, europejską, narodową i regionalną ukazanie genezy najważniejszych faktów historycznych i ich skutków, ukazanie roli wątków biograficznych w poznawaniu historii narodowej, europejskiej i powszechnej, a także regionalnej; biografie ludzkie przybliżają historię, pozawalaj lepiej zrozumieć minioną rzeczywistość, równocześnie ukazują, jak dawniej żyli ludzie, co robili, co po sobie zostawili, znajomość głównych etapów rozwoju cywilizacyjnego ludzkości, ideologii, systemów władzy, gospodarki, genezy państw współczesnych, dziejów jednostki i rodziny w wymiarze indywidualnym, ukazanie zmienności życia codziennego w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, dostrzeżenie wkładu poszczególnych państw i narodów w kulturę światową, europejską, a jednoczenie określenie wpływu różnych cywilizacji na dorobek kulturalny Polski i regionu, znajomość chronologii i umiejętność orientacji w przestrzeni, a także rozumienie ciągłości i zmienności oraz pojęć historycznych i ich ewolucji, znajomość geografii historycznej, głównie zmian granicznych na przestrzeni dziejów. Współczesna wiedza historyczna z zakresu dziejów powszechnych, europejskich, polskich i regionalnych winna być uzupełniona o wiedzę ogólną o procesie dziejowym i życiu społecznym, ukazując aktywność jednostki i grupy w życiu społecznym. Możliwe jest to poprzez: wskazanie na ciągłości życia społecznego i przechodzenia jednych form w drugie, roli państwa w życiu społecznym, kształcenie umiejętności rozumienia związków pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego, rozpoznawanie miejsca człowieka w procesie historycznym, w tym jego korelacji ze społecznością lokalną, ojczyzną, kręgiem kulturowym i innymi narodami, znajomości ogólnych zasad naukowego poznawania przeszłości, najważniejszych źródeł historycznych i podstawowych procedur badawczych, w tym warsztatu historyka, poznanie specyfiki cech publicystyki historycznej (powieści historycznej, biografistyki, filmu itp.), umiejętność korzystania z opracowań historycznych o charakterze źródłowym i popularnonaukowym odnoszących się do programów historycznych emitowanych przez 1
środki masowego przekazu. Korzystanie z komputera i Internetu, budowania własnego warsztatu historycznego. Uczeń powinien doskonalić umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji, w tym z opracowań naukowych i popularnonaukowych, encyklopedii, słowników, atlasów, nowoczesnych środków multimedialnych, Internetu itp. Winien rozwijać zdolność selekcji materiału i danych, wyrabiać umiejętności oceniania ich rzetelności, przy tym łączyć wiedzę zdobytą z różnych źródeł informacji. W procesie nauczania historii należy zwracać uwagę na rozwijanie umiejętności formułowania wniosków, uzasadniania własnego sądu, obrony przyjętego stanowiska i prowadzenia dyskusji, w tym panelowej. Z umiejętności typowo historycznych powinno się rozwijać: rozpoznawanie i klasyfikowanie faktów historycznych, lokalizowanie ich w czasie i przestrzeni, przyczynowo-skutkowe wyjaśnianie wydarzeń i faktów historycznych, formułowanie ocen komparatywnych, zdolność stawiania i rozwiązywania problemów, wykorzystywania pogubionej wiedzy historycznej do opisu i oceny problemów historycznych z uwzględnieniem podstawowych zasad naukowego badania przeszłości, rozpoznawanie różnych typów źródeł historycznych, krytyczne analizowanie różnych interpretacji historii oraz rozumienie, że różne grupy społeczne, zarówno w przeszłości, jak i obecnie w różny sposób objaśniają i wykorzystują fakty historyczne, umiejętność konstruowania prac pisemnych, prezentowania wyników pracy na forum publicznym, bronienia własnych opinii w polemikach, dyskusjach, kształtowanie warsztatu badacza-historyka dziejów minionych i współczesnych. Nauczanie historii powoduje, iż uczeń obcuje z przeszłością w różnym stopniu, bezpośrednio i pośrednio. Dlatego też powinno rozwijać się dociekliwość, krytycyzm, samodzielność myślenia, otwartość i poszanowanie poglądów innych, a także kształtowanie postawy: poszanowania dorobku ludzkości, szczególnie w zakresie kultury, łączności z dziedzictwem poprzednich pokoleń, poszanowania i tolerancji dla innych kultur i religii, szacunku dla demokracji, przestrzegania jej zasad, odrzucania wszelkich form i przejawów fanatyzmu, nienawiści rasowej i totalitaryzmu, nieustannego pogłębiania własnej wiedzy, wzbogacania świata duchowego, wrażliwości moralnej i estetycznej, emocjonalnego, a zarazem bardzo wyważonego stosunku do dziejów ojczystych, w tym do historii regionalnej, gdyż patriotyzm regionalny nie stoi w sprzeczności z patriotyzmem ogólnonarodowym, a wręcz przeciwnie. wzbogaca go o nowe element TREŚCI NAUCZANIA DLA LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO Z HISTORII I. PREHISTORIA II. CYWILIZACJE PAŃSTW STAROŻYTNYCH 1. STAROŻYTNY WSCHÓD 2. CYWILIZACJA ŚRÓDZIEMNOMORSKA. GRECJA 2
3. STAROŻYTNY RZYM III. WIEKI ŚREDNIE 1. POCZĄTKI EUROPY WCZESNO ŚREDNIOWIECZNEJ 2. KSZTAŁTOWANIE SIĘ SPOŁECZEŃSTWA FEUDALNEGO 3. W EUROPIE SŁOWIAN I POLSCE PIERWSZYCH PIASTÓW 4. MIECZ CZY PASTORAŁ? RYWALIZACJA O PRZEWODNICTWO W CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPIE 5. POLSKA ROZBITA I ZJEDNOCZONA 6. NA DRODZE DO POTĘGI. PAŃSTWO POLSKIE ZA KAZIMIERZA WIELKIEGO 7. PRZEMIANY IDEOLOGICZNO-RELIGIJNE I POLITYCZNE W EUROPIE NA PRZEŁOMIE XIV I XV W. 8. KULTURA ŚREDNIOWIECZNA 9. ANDEGAWENOWIE I JAGIELLONOWIE NA TRONIE POLSKIM 10. SPOŁECZEŃSTWO STANOWE IV. ŚWIAT NOWOŻYTNY 1. ŚWIAT, EUROPA I POLSKA W EPOCE NOWOŻYTNEJ 2. WIEK XVII ŁĄCZNIK CZY ODRĘBNĄ EPOKA? 3. STULECIE ŚWIATŁ EPOKA WIELKICH PRZEMIAN V. WIEK PARY I REWOLUCJI 1. ŚWIAT, EUROPA I POLSKA NA PRZEŁOMIE XVIII I XIX W. 2. TWORZENIE SIĘ NOWEGO ŁADU MIĘDZYNARODOWEGO, BUDZENIE SIĘ TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ 3. ŚWIAT NA ROZDROŻU. IDEE LIBERALIZMU NA ŚWIECIE I NA ZIEMIACH POLSKICH VI. KONIEC PIĘKNEJ EPOKI. WIEK XX 1. ŚWIAT I EUROPA W PRZEDEDNIU I W TRAKCIE I WOJNY ŚWIATOWEJ 2. MIEDZY DWIEMA WOJNAMI VII. II WOJNA ŚWIATOWA 1939-1945 1. ŚWIAT W CIENIU SWASTYKI. SUKCESY MILITARNE III RZESZY 1939-1942 2. ZWYCIĘSTWO KOALICJI 1943-1945 VIII. ŚWIAT I POLSKA PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ KRYTERIA OCEN 1. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował bezbłędnie podstawę programową, bezbłędnie posługuje się terminologią historyczną, brał udział w konkursach 3
i olimpiadach, przygotowywał materiały lekcyjne z zakresu podstawy programowej prowadził dysputy itd. wykazał się bezbłędną znajomością mapy w zakresie podstawy programowej, bezbłędnie rozpoznaje i stosuje związki przyczynowo skutkowe, samodzielnie formułuje wnioski. 2. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który w pełni opanował program nauczania, przygotowywał referaty, brał udział w konkursach tematycznych, wykazał się bardzo dobrą znajomością mapy, powinien samodzielnie formułowa wnioski i przemyślenia, brał udział w dyskusji, 3. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował dobrze program, realizował zadania wynikajcie z obowiązku szkolnego i programu nauczania.. Wykazał się dobrą znajomością mapy. Potrafi formułować wnioski i przemyślenia odnoszące się do programu nauczania. 4. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował podstawowe wiadomości i umiejętności wynikające z programu nauczania. Umie wiązać wydarzenia z zakresu programu przy pomocy nauczyciela. 5. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którzy ma trudności w opanowaniu materiału nauczania, lecz przy dużej pomocy nauczyciela wykorzystuję swoją wiedzę w prostych sytuacjach. 6. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował materiału objętego programem nauczania i nie wykazał zainteresowania przedmiotem. Nie orientuje się na mapie. SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW: 1. Odpowiedź ustna z trzech ostatnich lekcji, 2. Powtórki ustne z większej partii materiał( dział)-wcześniej zapowiedziane -1 tydzień 3. Niezapowiedziana kartkówka z trzech ostatnich lekcji 4. Odpowiedź na lekcji- udział w dyskusji, praca z mapą analiza źródeł. 5. Pisemna odpowiedź - sprawdziany, testy, analiza źródeł, 6. Wypracowanie na zadany temat. 7. Sprawdzian z mapy-forma pisemno graficzna 8. Referat (W ocenie bierzemy pod uwagę poprawność merytoryczną i strukturę przygotowywanej pracy, dobór literatury, źródeł i opracowań. 9. Uczniowie, którzy wybiorą historię na egzaminie maturalnym w klasie trzeciej piszą sprawdziany powtórkowe z materiału klasy I i II -wcześniej uzgodnione z nauczycielem. 10. Olimpiady i konkursy- osiągnięcia 11. Udział w projekcie o tematyce historycznej- ( zaangażowanie, wkład i efekty pracy) Przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej bierze się pod uwagę postępy ucznia w ciągu całego roku szkolnego. Ustalamy następujące wagi dla poszczególnych kategorii ocen. 4
1. Odpowiedź ustna z trzech ostatnich lekcji - 2 2. Powtórki ustne z większej partii materiał (dział)-wcześniej zapowiedziane -1 tydzień - 3 3. Niezapowiedziana kartkówka z trzech ostatnich lekcji - 2 4. Udział w dyskusji, praca z mapą, analiza źródeł - 1 5. Pisemna odpowiedź - sprawdziany, testy, analiza źródeł - 3 6. Wypracowanie na zadany temat - 2 7. Sprawdzian z mapy-forma pisemno graficzna - 2 8. Referat (W ocenie bierzemy pod uwagę poprawność merytoryczną i strukturę przygotowywanej pracy, dobór literatury, źródeł i opracowań) - 2 9. Uczniowie, którzy wybiorą historię na egzaminie maturalnym w klasie trzeciej piszą sprawdziany powtórkowe z materiału klasy I i II po wcześniejszym uzgodnieniu z nauczycielem - 3 10. Olimpiady i konkursy- osiągnięcia - 3 11. Udział w projekcie o tematyce historycznej ( zaangażowanie, wkład i efekty pracy) - 1 12. Ocena z poprawy pisemnej odpowiedzi testowej - 4 Przy ustalaniu oceny z pracy pisemnej (odpowiedzi pisemnej) stosujemy następujące kryteria: Próg procentowy Poniżej 40% od 40% poniżej 50% Od 50% poniżej 65% Od 65% poniżej 70% Od 70% poniżej 85% Od 85% poniżej 90% Od 90% poniżej 98% Od 98% Ocena Niedostateczny Dopuszczający Dostateczny + Dostateczny Dobry + Dobry Bardzo dobry Celujący 5