przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe wiklinowy ogród przedszkolny numer konsultacji: K12 temat: ogród przedszkolny miejsce: ul. A. Kmicica 5, Łódź inwestor: Przedszkole Miejskie nr 4 etap: wstępna koncepcja opracowanie: pracownia k. architektura dla dzieci ul. Kalwaryjska 64/10 30-504 Kraków +48 795 57 75 57 biuro@pracowniak.pl autor opracowania: architektura krajobrazu: inż. Tomasz Kurtek prowadzący projekt: architektura krajobrazu: mgr inż. Anna Komorowska architektura: mgr inż. arch. Michał Rokita data: kwiecień 2014
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 1 1/ ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE/ OPIS KONCEPCJI 1.1/ o projekcie: Wstępna koncepcja zagospodarowania ogrodu przedszkolnego została przygotowana w ramach konsultacji architektoniczno-krajobrazowych, będących jednym z elementów programu Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach, realizowanego przez Dziecięcą Akademię Przyrody Kumak w 2014 r. Koncepcja została opracowana na podstawie materiałów nadesłanych przez przedszkole ankiety i sugestii dzieci oraz dokumentacji fotograficznej i wstępnej inwentaryzacji terenu. Prezentowane rozwiązania należy traktować jako luźne sugestie, które pozwolą na podjęcie pierwszych prac w ogrodzie, a nie dokładne wytyczne. Uzupełnieniem są zdjęcia, które mogą stać się inspiracją do dalszych działań. 1.2/ idea: Punktem wyjścia projektu był istniejący podział przestrzeni i układ ciągów komunikacyjnych. Ogród pełnił dotychczas funkcję rekreacyjno-zabawową. Zgodnie z sugestiami zawartymi w ankiecie proponujemy rozszerzenie jej o funkcję użytkową oraz edukacyjną poprzez stworzenie ogrodu warzywnego wraz z zapleczem. W związku ze zgłoszonym problemem z wysokim poziomem wód gruntowych sugerujemy wprowadzenie elementów z żywej wikliny, które jednocześnie będą pełnić funkcje zabawowe. 1.3/ podział funkcjonalny: Strefa wejściowa wzdłuż ogrodzenia charakteryzuje się dominacją roślin iglastych. Projekt zakłada rozszerzenie pasa zieleni izolującej do szerokości 3 m. Gatunki zimozielone powinny być uzupełnione o rośliny o ciekawych kwiatach, owocach lub pędach. Gatunkiem wiodącym może być jarząb pospolity Sorbus aucuparia lub dereń biały Cornus alba w odmianie Sibirica. Nieformowany żywopłot zachęci ptaki do gniazdowania i pomocy w ekologicznej walce ze szkodnikami. Wychodząc z budynku do ogrodu przechodzimy przez taras. Umieszczone na nim drewniane skrzynki na kółkach pozwalają na dowolną zmianę ich miejsca. Kółka mogą być montowane do spodu skrzyni w ten sposób uzyskamy mobilne donice lub pojazdy, lub do skrzynek odwróconych do góry nogami, tak aby powstały ruchome siedziska, do wykorzystania przy prowadzeniu zajęć dydaktycznych. W razie potrzeby nad tarasem można rozpiąć tymczasowe zadaszenie z płótna żeglarskiego. Wchodząc do ogrodu mijamy żywopłot z wierzby purpurowej Salix purpurea odmiany Nana. Niski krzew pozwala idealnie rozgraniczyć kubaturę budynku od ogrodu. Wiosną dzięki cięciu pielęgnacyjnemu otrzymujemy mnóstwo witek wierzbowych idealnych do wyplatania m.in. koszyków wielkanocnych. Wybór tej rośliny nie jest przypadkowy, idealnie sprawdza się w trudnych warunkach, jakie tu panują. Wysoki poziom wód gruntowych stanowi bardzo dobre stanowisko dla rozwoju wierzby. Na zamknięciu osi głównej ścieżki prowadzącej do ogrodu znajduje się poidełko dla ptaków. Ścieżka przecina strefę wiklinowego placu zabaw znajdującą się pod okapem wysokich drzew. Umieszczono tutaj takie atrakcje jak proponowane przez dzieci tipi, ścieżka bosych stóp i mała piaskownica. Całość poprowadzona jest miękką linią kontrastującą z geometrycznymi kształtami ogrodu. Drewniane pniaczki dopełniają naturalnego charakteru tej strefy, służąc m.in jako siedziska. W rogu działki teren staje się polaną z pagórkiem jako jedynym elementem tej strefy. Całość pokrywa łąka kwietna wabiąca mnóstwo owadów, tak ważnych do zapylania kolejnej części, jakim jest warzywnik. Inspiracją do obsiania otoczenia pagórka kwiatami był rysunek jednego z dzieci. Warzywnik został podzielony na trzy osobne, ale dopełniające się części: szklarnię, rabaty i strefę gospodarczą. Szklarnia zajmuje miejsce dawnej piaskownicy, sam warzywnik dawny plac zabaw. Rabaty są podniesione lub umieszczone w skrzyniach, co ułatwi nawiezienie odpowiedniej gleby oraz pielęgnację roślin. Podział na poszczególne kwatery pozwala również na rozdzielenie ich między grupy przedszkolne, tak aby każda z nich miała swój własny kawałek, nad którym sprawuje opiekę. Na środku znajduje się jagodnik oraz rząd trzech jabłoni w odmianach karłowych. Tuż przy ogrodzeniu zlokalizowano kompostownik, dom dla pożytecznych owadów i szopę na narzędzia. Ostatnie trzy kwatery tworzą nowy plac zabaw, który może być wyposażony w urządzenia typowe zarówno istniejące, przeniesione z innych części ogrodu, jak i nowo kupione. UWAGA! Przy zakupie urządzeń na plac zabaw należy zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Po pierwsze czy zabawki posiadają certyfikat lub deklarację zgodności z normą PN-EN 1176. Niektóre zabawki dostępne na rynku przeznaczone są tylko do użytku domowego i obowiązuje je inna norma. Po drugie zabawki muszą być montowane według instrukcji i z zachowaniem stref wolnych od upadku, których zakres powinien przedstawić producent. Strefy te zajmują nieraz bardzo wiele przestrzeni, dlatego należy wziąć to pod uwagę przy decyzji o ilości kupowanego sprzętu. Nie uwzględnienie stref wolnych przy lokalizacji zabawek w ogrodzie powoduje, że pełna odpowiedzialność za ewentualne wypadki spada na właścicieli terenu.
pr z yrodnicze a z yle w miejskich pr zedszkol ach / konsultacje architek tonic zno -kr ajobr a zowe / k01 / strona 2 2/ SCHEMATY/ POMYSŁY DZIECI/ PODZIAŁ FUNKCJONALNY Łąka na pagórku łąka kwietna ogród użytkowy wiklinowy plac zabaw Szałas strefa zabaw z wykorzystaniem gotowych elementów strefa wejściowa i reprezentacyjna taras zaplecze gospodarcze
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 3 3/ ZAGOSPODAROWANIE TERENU/ RZUT kompostownik/ szopa na narzędzia/ domek dla owadów pagórek warzywnik/ rabaty kwiatowe jagodnik łąka kwietna szklarnia bezpieczna nawierzchnia np. piasek żywopłot nieformowany plac zabaw karłowe jabłonie piaskownica plac zabaw wiklinowe szałasy wiklinowe przegrody siedziska z pieńków żywopłot z wierzby purpurowej odm. Nana poidełko dla ptaków skrzynie na kółkach ścieżka bosych stóp piaskownica żywopłot nieformowany
pr z yrodnicze a z yle w miejskich pr zedszkol ach / konsultacje architek toniczno -kr ajobr a zowe / k01 / strona 4 4/ INSPIRACJE/ FOTOGRAFIE OBRAZUJĄCE IDEĘ Przykładowy domek dla owadów Tunel z wikliny źródło: wifeincaptivity.com/2012/04/14/build-your-own-hotel-in-just-four-days-week-15 źródło: bolestraszyce.com/regionalna-kolekcja-wikliny-uytkowej/wiklinowe-ywe-rzeby Podniesione grządki Szałasy z wikliny źródło: sandiegopropertysource.com/general/suburban-homesteading-in-the-modern-world-1978 źródło: Jacek Gądek Wierzba Polska Zadaszenie z płótna żeglarskiego Drewniana skrzynia na kółkach źródło: Anna Komorowska pracownia k. źródło: biomania.pl/12662-20133-thickbox/wooden-story-skrzynia-na-kolkach-szczeble.jpg/