WYTYCZNE UCZCIWEJ KONKURENCJI

WYTYCZNE UCZCIWEJ KONKURENCJI

Spis treści 1. Cele i zakres obowiązywania 1 2. Współobowiązujące dokumenty 1 3. Konkurencja 1 4. Niedozwolone zmowy w sprawie podziału rynku lub klientów 1 5. Zakazane zmowy cenowe 1 6. Wymiana informacji ważnych dla konkurencji 1 6.1 Uregulowania ogólne 1 6.2 Spotkania branżowe i posiedzenia zrzeszeń 1 6.3 Udział w badaniach rynku i statystykach 1 7. Porozumienia kooperacyjne z konkurentami 2 8. Spółka powoływana w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło i spółka powoływana w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło, konsorcjum 2 8.1 Dopuszczalność zakładania spółek powoływanych w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło lub spółek powoływanych w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło oraz konsorcjów 2 8.2 Weryfikacja i dokumentacja kontrolna 2 9. Ograniczenia w strukturach pionowych 3 10. Nadużywanie monopolistycznej pozycji na rynku 3 11. Zobowiązanie do przestrzegania zasad compliance i konsekwencje w razie ich naruszania 3 12. Historia zmian 3

Wytyczne uczciwej konkurencji Strona 1 1. Cele i zakres obowiązywania Poza zasadami objaśnionymi w Kodeksie postępowania koncernu Bilfinger, odnośne Wytyczne uczciwej konkurencji zawierają konkretne instrukcje postępowania w zakresie ważnym dla unikania przypadków nieuczciwej konkurencji. Kodeks postępowania oraz Wytyczne uczciwej konkurencji obowiązują Zarząd, kierownictwa jednostek, kadrę kierowniczą oraz wszystkich innych pracowników koncernu Bilfinger. 2. Współobowiązujące dokumenty Współobowiązującym dokumentem jest Kodeks postępowania. 3. Konkurencja Bilfinger kieruje się zasadami uczciwej konkurencji. Wypaczanie zasad konkurencji szkodzi koncernom nastawionym na efektywne działanie, takich właśnie jak Bilfinger. Przekonujemy naszych klientów jakością naszych usług, oferując je po konkurencyjnych cenach. Zmowy kartelowe na całym świecie niosą ze sobą poważne konsekwencje dla pracowników i przedsiębiorstw. W odniesieniu do osób biorących w nich udział, mogą one prowadzić do kar pozbawienia wolności, kar pieniężnych oraz dalszych sankcji urzędowych i roszczeń odszkodowawczych w stosunku do przedsiębiorstwa jak i pracowników. Wynikające stąd szkody finansowe i utrata reputacji mogą w poważny i trwały sposób zagrozić sukcesom przedsiębiorstwa. Do tego dochodzą grzywny wymierzane pracownikom i nierzadko osiągające w praktyce wysokość całego rocznego wynagrodzenia. Ze względu na większe ryzyko dla koncernu Bilfinger, poniższe uregulowania koncentrują się przede wszystkim na ograniczeniach konkurencji poziomej, tzn. na porozumieniach pomiędzy konkurentami. W kwestii ograniczeń konkurencji pionowej i (jednostronnego) nadużywania monopolistycznej pozycji na rynku wytyczne uczciwej konkurencji zawierają wskazówki ogólne. Poniżej przedstawione zostały bliższe wytyczne współpracy z konkurentami w aspekcie ważnych dla nas modeli współpracy w ramach spółek powoływanych w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło oraz spółek powoływanych w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło, a także w ramach konsorcjów. Należy zapoznać się ze Szczegółowymi regulacjami dotyczącymi prawidłowego postępowania podczas rewizji, przeprowadzanych przez jednostki urzędowe, stosowanych także w związku z postępowaniami antymonopolowymi. Podczas nawiązywania współpracy przez jednostki wewnątrz koncernu przepisy antymonopolowe nie obowiązują 4. Niedozwolone zmowy w sprawie podziału rynku lub klientów Wszelkie porozumienia wśród konkurentów, dotyczące podziału projektów, obszarów działania, klientów lub rynków, są zabronione. Zaliczają się do tego również porozumienia w sprawie wzajemnego zaniechania pozyskiwania klientów stron trzecich. 5. Zakazane zmowy cenowe Koncern Bilfinger ustala swoje ceny niezależnie od konkurentów na bazie kalkulacji ekonomicznych. W żadnym razie nie zawieramy z konkurentami porozumień w sprawie cen. Ten ogólny zakaz obowiązuje także w przypadku poszczególnych, ważnych składników cen, takich jak rabaty, skonta, koszty uboczne lub ceny minimalne. Pod pojęciem porozumień należy rozumieć nie tylko wyraźne ustne lub pisemne uzgodnienia, lecz także porozumienia oparte na tak zwanej cichej współpracy. 6. Wymiana informacji ważnych dla konkurencji 6.1 Uregulowania ogólne Już jednostronne przekazanie konkurentom informacji, na przykład informacji o cenach, może zostać potraktowane przez urzędy antymonopolowe jako niedozwolone ograniczanie konkurencji oraz obłożone odpowiednimi sankcjami. Urzędy zakładają wtedy, że w konsekwencji przekazania informacji doszło do cichej współpracy konkurentów. W takich wypadkach bardzo trudne jest udowodnienie że porozumienie nie miało miejsca. Istotnym pytaniem w takiej sytuacji jest, czy przekazane informacje były przydatne do zmniejszenia niepewności w zakresie konkretnego działania rynkowego konkurenta lub wpłynięcia na jego konkretne działanie na rynku. Z tej przyczyny zakazane jest nie tylko przekazywanie konkurentom tego rodzaju ważnych informacji przez koncern Bilfinger, lecz także przyjmowanie i wykorzystywanie takich informacji od konkurentów. Wymiana informacji w ramach spółek powoływanych w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło lub spółek powoływanych w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło określona została w punkcie 8.1. Informacjami ważnymi dla konkurencji, które należy traktować jako poufne, są przykładowo: dane na temat cen, ilości, marż, strategicznego planowania działalności handlo-

Wytyczne uczciwej konkurencji Strona 2 wej, zamówień, dostaw, obrotów oraz planowanych innowacji lub inwestycji. Nie budzi zastrzeżeń przekazywanie danych dostępnych publicznie lub danych historycznych, o ile konkurenci nie są w stanie wyciągnąć z nich wniosków dotyczących aktualnego lub przyszłego działania koncernu Bilfinger na rynku. Szczególną ostrożność należy zachowywać, jeśli konkurencja ze wzlędu na istniejącą strukturę rynkową jest już obecnie ograniczona (na przykład niewielu oferentów, wymienne produkty, ograniczenie regionalne). Jeśli konkurencyjne przedsiębiorstwo z własnej woli przekazuje informacje nadające się do uzyskania wpływu na konkurencję, pracownicy koncernu Bilfinger muszą jednoznacznie wyjaśnić, że nie życzą sobie tego rodzaju wymiany. Ponadto tego rodzaju zdarzenie należy niezwłocznie zgłosić właściwemu szefowi komórki organizacyjnej compliance (Compliance Officer). 6.2 Spotkania branżowe i posiedzenia zrzeszeń Przekazywanie i wymiana infomacji mających wpływ na konkurencję jest zabroniona także w ramach spotkań branżowych lub posiedzeń członów organizacji. Uczestnicy ze strony koncernu Bilfinger powinni wcześniej sprawdzić porządek dzienny spotkania branżowego lub posiedzenia członków organizacji pod kątem obecności tematów tabu i w razie potrzeby spowodować wprowadzenie w nich zmian. O ile w trakcie posiedzenia występują oznaki zakazanej wymiany informacji lub niedozwolonej zmowy, biorący w nim udział pracownicy koncernu Bilfinger muszą natychmiast zaprotestować przeciwko omawianiu tych tematów. Jeśli posiedzenie będzie kontynuowane w niezmienionej formie, uczestnicy ze strony koncernu Bilfinger muszą je opuścić. W takich przypadkach zdarzenie to należy niezwłocznie zgłosić właściwemu szefowi komórki organizacyjnej compliance (Compliance Officer). Kierownictwo spółki nadrzędnej koncernu cząstkowego prowadzi rejestr stowarzyszeń i organizacji, w których jest członkiem lub pełni inne funkcje oraz dodatkowo zbiera informacje o odpowiedzialnych jednostkach koncernowych lub pracownikach koncernu Bilfinger, których to dotyczy. Jednostki koncernowe względnie pracownicy koncernu prowadzą ze swojej strony akta obejmujące wszystkie spotkania, posiedzenia i imprezy oraz ich porządek dzienny, listy uczestników i sporządzone protokoły. O ile z tych dokumentów nie wynika przeprowadzone spotkanie, jego uczestnicy oraz omawiane tematy, należy sporządzić i wnieść do akt własną notatkę z odnośnymi informacjami. Rejestr obejmujący członkostwo i mandaty sprawowane w Bilfinger SE prowadzi w ten sam sposób zarząd Bilfinger SE. Wyżej wymienione uregulowania o prowadzeniu akt obejmujących spotkania, posiedzenia i imprezy obowiązują tak samo członków zarządu oraz innych pracowników koncernu Bilfinger SE. 6.3 Udział w badaniach rynku i statystykach Badania rynku i statystyki mogą zawierać niedozwolone informacje ważne dla konkurencji. Przed udziałem w badaniach statystycznych opracowywanych przez organizacje oraz w innych dotyczących rynku, należy przekazać odnośną informację do centralnego pionu prawnego Bilfinger SE w celu jej weryfikacji pod kątem prawa dotyczącego zasad konkurencji. 7. Porozumienia kooperacyjne z konkurentami Współpraca z konkurentami jest zasadniczo możliwa w różnych dziedzinach; przykładowo można podejmować kooperację w pionie zaopatrzenia lub w pionie badań w celu optymalnego wykorzystania posiadanych kompetencji i zasobów. Obowiązuje przy tym zasada, że prawdopodobieństwo dopuszczalności współpracy wzrasta wraz ze zwiększającym się dystansem do klienta. Wspólny zespół badawczy jest znacznie łatwiej akceptowalny niż wspólnie podejmowane działania dystrybucyjne. Szczególnymi formami współpracy są spółki powoływane w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło lub spółki powoływane w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło. Szczegółowe wytyczne w tym zakresie określa punkt 8. Z perspektywy prawa antymonopolowego porozumienia o współpracy mogą prowadzić do zwielokrotnienia siły rynkowej oraz do ograniczeń konkurencji. W każdym razie niedozwolone są porozumienia zawierające uregulowania ograniczające konkurencję, które nie mają bezpośredniego związku z właściwą istotą współpracy lub prowadzą do znacznego ograniczenia konkurencji. Zasady współpracy z konkurentami i odnoszącą się do nich wymianę informacji należy zbadać w każdym pojedynczym przypadku, przy współpracy z centralnym pionem prawnym Bilfinger SE, z uwzględnieniem specyficznych warunków danej sprawy. 8. Spółka powoływana w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło i spółka powoływana w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło, konsorcjum Przy powoływaniu spółki w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło lub w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło należy przestrzegać specyficznych przepisów danego przetargu oraz prawa zamówień publicznych.

Wytyczne uczciwej konkurencji Strona 3 Z punktu widzenia prawa dotyczącego zasad konkurencji obowiązują następujące zasady: 8.1 Dopuszczalność zakładania spółek powoływanych w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło lub spółek powoływanych w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło oraz konsorcjów Współpraca odnosząca się do konkretnego projektu w ramach spółki powoływanej w celu złożenia oferty na realizację umowy, spółki powoływanej w celu realizacji umowy lub w ramach konsorcjum z udziałem przedsiębiorstw, które ze względu na rodzaj swojej działalności handlowej nie są konkurentami koncernu Bilfinger, jest dozwolona w każdym przypadku (przykładowo spółka powołana w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło w dziedzinie robót inżynieryjnych z uwzględnieniem specjalistycznego przedsiębiorstwa transportu ciężkiego). Zakładanie spółki powoływanej w celu złożenia oferty na realizację konkretnej umowy o dzieło, spółki powoływanej w celu realizacji konkretnej umowy o dzieło lub konsorcjum z udziałem konkurentów jest natomiast - z punktu widzenia prawa dotyczącego zasad konkurencji - dopuszczalne tylko wtedy, gdy koncern Bilfinger w danym przypadku samodzielnie nie byłby w stanie zrealizować takiego zamówienia lub z ważkich powodów ekonomicznych nie ubiegałby się sam o to zamówienie. Wyklucza to więc sytuację, w której koncern Bilfinger będzie się ubiegał o to samo zamówienie jako partner w ramach spółki powoływanej w celu złożenia oferty na realizację umowy, spółki powoływanej w celu realizacji umowy lub konsorcjum, a równocześnie też sam jako pojedynczy oferent. Przyczyny, dla których koncern Bilfinger nie jest w stanie sam zrealizować zamówienia, mogą być związane z tym, że brakuje mu zasobów niezbędnych do realizacji projektu, takich jak na przykład: personelu o odpowiednich kwalifikacjach, sprawdzonej wiedzy technicznej i technologii, urządzeń i materiałów, referencji i atestów, znajomości języków. Brak odpowiednich mocy produkcyjnych może wystąpić również dlatego, że koncern Bilfinger złożył lub złoży oferty na inne projekty i z pewnym prawdopodobieństwem oczekuje, że wynikną z nich zamówienia, które zajęłyby te moce. W badaniu mocy produkcyjnych należy uwzględnić te zasoby, które są dostępne w całym koncernie Bilfinger - na tyle, na ile ich wykorzystanie jest uzasadnione od strony ekonomicznej. Ważne powody ekonomiczne decydujące o tym, że koncern sam nie będzie ubiegał się o zamówienie, mogą na przykład występować wtedy, gdy: realizacja zamówienia pozwala wprawdzie przy korzystnym przebiegu prac na oczekiwanie pozytywnego wyniku ekonomicznego, lecz ryzyka mogłyby doprowadzić do poważnej straty na wypadek niekorzystnego przebiegu prac; podczas realizacji zamówienia nie będzie możliwości uzyskania odpisów amortyzacyjnych na niezbędne maszyny i urządzenia, a nie będzie pewności co do ich dalszego wykorzystania; klient zażyczy sobie wyraźnie założenia spółki powoływanej w celu złożenia oferty na realizację umowy (o ile będzie to udokumentowane). Niedopuszczalnymi powodami założenia spółki powoływanej w celu złożenia oferty na realizację umowy są na przykład: poprawa warunków panujących w konkurencyjnym otoczeniu, wyważanie interesów oferentów, zapewnienie równomiernego wykorzystania mocy produkcyjnych podmiotów rynkowych, wgląd do kalkulacji konkurentów. Wątpliwości dotyczące powoływania spółki w celu złożenia oferty na realizację umowy, w celu realizacji umowy lub potrzeby utworzenia konsorcjum, należy zbadać przy wsparciu ze strony centralnego pionu prawnego Bilfinger SE. 8.2 Weryfikacja i dokumentacja kontrolna Przed udziałem w spółce powoływanej w celu złożenia oferty na realizację umowy, spółce powoływanej w celu realizacji umowy lub w konsorcjum należy zbadać ich dopuszczalność pod kątem prawa dotyczącego zasad konkurencji na podstawie wyżej wymienionych kryteriów. Pracownik grupy projektowej musi udokumentować przeprowadzenie i wyniki tej weryfikacji, zanim właściwe kierownictwo zakładu podejmie na tej podstawie decyzję o udziale w spółce powoływanej w celu złożenia oferty, spółce powoływanej w celu realizacji umowy lub w konsorcjum. Dokumentacja ta musi zawierać w sposób konkretny i dający się odtworzyć uzasadnienie, dlaczego koncern Bilfinger nie jest w stanie samodzielnie zrealizować tego zamówienia lub z ważnych powodów ekonomicznych nie ubiegałby się też sam o to zamówienie. O ile według wewnętrznych wytycznych projekt wymaga złożenia formalnego wniosku projektowego lub przedłożenia projektu zarządowi, dokumenty te muszą zawierać adnotację, że dopuszczalność założenia spółki w celu złożenia oferty, re-

Wytyczne uczciwej konkurencji Strona 4 alizacji umowy lub konsorcjum została zweryfikowana i potwierdzona zgodnie z niniejszymi wytycznymi uczciwej konkurencji. Jeśli spółkę powoływaną w celu złożenia oferty na realizację umowy, spółkę powoływaną w celu realizacji umowy lub konsorcjum założono w dopuszczalnym trybie, w ramach tych struktur dozwolona jest wymiana informacji ważnych dla konkurencji, o ile jest to konieczne w celu wspólnej realizacji zamówienia. Wymianę tę należy ograniczyć do nieodzownego zakresu informacji. 9. Ograniczenia w strukturach pionowych Z porozumieniami niedopuszczalnymi z punktu widzenia prawa antymonopolowego mamy do czynienia nie tylko w zakresie (poziomym), przedsiębiorstw konkurujących ze sobą, lecz także w kontekście relacji (pionowych) przedsiębiorstwa z dostawcami, podwykonawcami i klientami. Mogą być to w określonych warunkach, porozumienia o wyłączności z dostawcami lub z innymi partnerami handlowymi. Klauzule wyłączności są dopuszczalne, jeśli są one bezpośrednio powiązane z głównym celem umowy, nie ograniczając konkurencji, i są dla jego spełnienia konieczne (przykład 1: zobowiązanie projektanta do wyłączności w ramach umowy projektowej, mające na celu ochronę pomysłu leżącego u podłoża tego konkretnego projektu dla koncernu Bilfinger; przykład 2: zobowiąznie podwykonawcy do wyłączności, mające na celu uzyskanie bezpieczeństwa kalkulacyjnego oferty składanej przez koncern Bilfinger). Klauzule wyłączności nie mogą wybiegać poza nieodzowny zakres w aspekcie geograficznym, rzeczowym i czasowym. Silna lub nawet monopolistyczna pozycja na rynku nie oznacza sama w sobie naruszenia prawa antymonopolowego, natomiast jej nadużywanie stanowi takie naruszenie. W razie wątpliwości w tym zakresie należy zwrócić się do centralnego pionu prawnego Bilfinger SE. 11. Zobowiązanie do przestrzegania zasad compliance i konsekwencje w razie ich naruszania Zobowiązanie do przestrzegania naszych wewnętrznych wytycznych, wynikających z kodeksu postępowania i odnośnych wytycznych koncernowych oraz związanych z nimi regulacji ustawowych oraz możliwe konsekwencje w razie ich naruszania, a także działania koncernu na rzecz szkoleń i kontroli, są objaśnione w punktach 1., 3. oraz 5. naszego Kodeksu postępowania. 12. Historia zmian 01.11.2012 r. Szczegółowa ocena, czy porozumienie zawiera niedopuszczalne ograniczenia konkurencji, musi zostać dokonana dla każdego przypadku indywidualnie. W razie wątpliwości należy zasięgnąć opinii centralnego pionu prawnego Bilfinger SE. 10. Nadużywanie monopolistycznej pozycji na rynku Monopolistyczna pozycja na rynku występuje z punktu widzenia prawa antymonopolowego wtedy, gdy działanie odnośnego przedsiębiorstwa nie podlega w ogóle lub podlega tylko niewielkiej kontroli przez aktualnych lub potencjalnych konkurentów. Od strony prawa antymonopolowego jako istotny może być już traktowany udział w rynku wynoszący około jednej trzeciej lub uzależnienie mniejszych przedsiębiorstw od dużego przedsiębiorstwa.

Intranet: www.bilfinger.net/compliance Website: www.bilfinger.com/compliance Phone worldwide: 00 800 bilfinger (00 800 2 45 34 64 37)