Jagiellońskie Centrum Językowe UJ Kursy ogólnodostępne Program nauczania języka norweskiego na poziomie B1 Założenia programu Proponowany program nauczania opiera się na założeniu, że osoby rozpoczynające naukę na poziomie B1 opanowały język obcy w zakresie wyznaczonym przez programy nauczania na niższych poziomach. Uczący się pogłębiają swoją znajomość języka, rozwijając sprawności językowe oraz strategie uczenia się. Lektor jest organizatorem procesu nauczania i uczenia się, doradcą oraz przewodnikiem. W trakcie trwania kursu, lektor zwraca szczególną uwagę na praktyczne wykorzystanie opanowanych przez uczącego się struktur gramatycznych i słownictwa, stwarzając na zajęciach jak najwięcej okazji do komunikacji językowej. Istotnym elementem kursu jest również wymowa poszczególnych dźwięków i wyrazów oraz odpowiednia intonacja. Nieodłącznym elementem języka obcego, jest jego aspekt kulturowy. Dlatego w trakcie kursu przybliżane są również wybrane zagadnienia kulturowe skandynawskiego obszaru językowego. 1. Ogólne cele kursu: rozwinięcie kompetencji komunikacyjnych języka obcego w sferze prywatnej, publicznej zdobywanie wiedzy w kontekście przyszłej pracy zawodowej poszerzanie zasobu leksykalnego i znajomości konstrukcji gramatycznych rozwinięcie kompetencji interkulturowych poszerzenie wiedzy o krajach skandynawskich rozwój strategii uczenia się i samokształcenia 2.Treści nauczania: A. Zagadnienia tematyczne praca: doświadczenie zawodowe, rynek pracy i poszukiwanie pracy w Norwegii, rozmowa w urzędzie pracy NAV, odpowiadanie na ogłoszenia, CV, list motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna, problemy w życiu zawodowym, opis wybranych ścieżek kształcenia, nauka języków obcych: metody rodzina: stosunki międzyludzkie, podział ról w rodzinie, wychowywanie dzieci, stereotypy pieniądze, konsumpcja: budżet domowy, rachunki, rozmowa w banku mieszkanie: sprzedaż i kupno mieszkania, odpowiadanie na ogłoszenia zdrowie i styl życia: kuchnia norweska i międzynarodowa, sport, problemy zdrowotne Media: norweska prasa, radio, TV, Internet, bieżące wydarzenia z życia publicznego, społecznego, wpływ środków masowego przekazu, słynni Norwegowie szkoła i wykształcenie: wspomnienia z okresu szkolnego, edukacja w Norwegii, kierunki studiów, egzaminy, nostryfikacja dyplomu NOKUT, wady i zalety różnych systemów szkolnictwa miasto i wieś: różnice i podobieństwa, Norwegia 150 lat temu imigracja & emigracja: kierunki i przyczyny emigracji, problemy emigrantów wielokulturowość: kultura Samów, stereotypy kulturowe norweskie legendy: norweskie baśnie, tradycje i obyczaje 1
historia: Wikingowie, unia z Danią i Szwecją, historia XX wieku, relacje z krajami sąsiednimi gospodarka: gałęzie przemysłu, turystyka, zakładanie własnego biznesu Norwegia jako państwo opiekuńcze: człowiek starszy w społeczeństwie, podatki, służba zdrowia prawa człowieka: wolność słowa i wyznania, równouprawnienie. B. Zagadnienia gramatyczno-leksykalne rodzajnik: nieokreślony & określony (użycie, opuszczenie), podwójne określenie rzeczownik: forma nieokreślona & określona, rzeczowniki złożone (łączenie, końcówki -sjon, -het, -dom, -ing), policzalne & niepoliczalne, odmiana wyrazów kończących się na er przymiotnik: forma nieokreślona & określona, deklinacja słaba & mocna, przymiotniki kończące się na -ig, -isk, -som, -el, -en, -er, odmiana nieregularna, regularne i nieregularne stopniowanie, porównania (rozszerzenie materiału), przymiotnik åpen, konstrukcja det viktigste er, przymiotnik używany jako rzeczownik (voksen en voksen) czasownik: czas Preteritum, Perfektum (rozszerzenie materiału), tryb rozkazujący, czasowniki modalne w czasie Preteritum, czas Pluskvamperfektum, czas przyszły (zastosowanie czasu perfektum do wyrażenia przyszłości), tryb warunkowy (konstrukcja ville, skulle + bezokolicznik), czasowniki nieosobowe mowa zależna strona bierna: czasownik posiłkowy bli/være + imiesłów czasu przeszłego bli passiv; czasownik w bezokoliczniku + przyrostek s przysłówek: miejsca, czasu, rodzaju, sposobu, wskazujące, pytające, negujące - rozszerzenie, stopniowanie przysłówków (godt-bedre-best & gjerne-heller-helst), mange & få & mye & lite, zaimek: zaimki dzierżawcze (rozszerzenie), zaimek zwrotny seg, zaimki nieokreślone (man, som helst), pytające, zaimek det jako podmiot przyimek: miejsca, czasu, wyrażenia przyimkowe spójnik: spójniki współrzędne i podrzędne, zastosowanie słówka som w zdaniu podrzędnie złożonym szyk zdania podrzędnie złożonego: okoliczniki zdaniowe (ikke, alltid, ofte, aldri, sjelden rozszerzenie), zastosowanie spørreord w zdaniu podrzędnym (konstrukcja spørreord + som) liczebnik: formy annenhver, hver tredje, ułamki, procenty, działania matematyczne, określanie daty inne: podstawowe zasady interpunkcji. C. Wymowa i intonacja ( przykłady) klasyfikacja samogłosek (æ, å, ø) długość samogłosek dyftongi np. æu, æɪ, aɪ spółgłoski nieme np. d, g, h, t, v. akcent zdaniowy vs. akcent wyrazowy tonemy: I, II 2
D. Aspekt kulturowy Norweskie zwyczaje i styl życia Zachowanie się i używanie zwrotów językowych w sytuacjach formalnych/ nieformalnych Zwroty grzecznościowe w kulturze skandynawskiego obszaru językowego; odmienne zwroty w sytuacjach formalnych i nieformalnych Różnice kulturowe oraz językowe pomiędzy różnymi regionami Norwegii Tradycje i zwyczaje związane ze świętami i uroczystościami np.; uroczystości rodzinne, Boże Narodzenie, 17 V święto narodowe, Haloween, dugnad... Wybrane elementy twórczości kulturalnej obejmujące m.in.: film, sztukę, muzykę Poznanie rynku pracy Skandynawii E. Funkcje językowe wyrażanie i uzasadnianie opinii: Etter min mening, Jeg synes/tror..., Det mest fornuftige er..., Det lønner seg å..., Det nytter ikke å..., Det viktigste er... wyrażanie zgody, braku zgody, wątpliwości: Jeg er enig/uenig med deg..., Det er jeg helt uenig i!, Stemmer det?, Det høres koselig ut!, Det spørs... proszenie o radę, udzielanie rad i wskazówek: Jeg anbefaler..., Man må/bør, I det minste bør du... wyrażanie życzeń i celów: Jeg ønsker, Jeg foretrekker, Jeg har alltid drømt om..., Jeg har tenkt å..., Jeg vil gjerne..., Jeg vil heller..., Jeg vil helst... wyrażanie zrozumienia, współczucia: Jeg forstår deg godt!, Stakkars deg!, Det var leit å høre, Det var trist. opisywanie doświadczeń z przeszłości, relacjonowanie wydarzeń: Før jeg kom hit..., Jeg har utdannet meg til, På 1900-tallet..., Jeg vokste opp..., Da jeg var liten..., Det er slik jeg husker den., Det var en gang..., wyrażanie emocji np. zdziwienia, radości, żalu: Jeg gleder meg til, Jeg er glad for..., Jeg er i godt humør, Jeg har det ganske dårlig, Det er det dummeste jeg har hørt!, Jeg er virkelig skuffet over deg! gratulowanie, składanie życzeń: Gratulerer med dagen!, God jul!, God påske!, Nå får vi krysse fingrene! wyrażanie próśb: Kan du sende...? Kan jeg få?, Sett deg her. opisywanie grafik, statystyk, diagramów: Tabellen forteller, går opp, øker pisanie prostych listów formalnych, e-maili: Jeg søker om, Jeg vil herved klage på..., Jeg håper på et raskt svar, Vedlegg. rozpoczynanie i kończenie rozmowy: Lenge siden sist!, Ingen årsak!, Bare hyggelig, Vi snakkes! prowadzenie interakcji (przerywanie, wznawianie rozmowy, zmiana tematu): Hva mener du, Hør nå her!, Sier du det? Nå tuller du!, Nå overdriver du!, Virkelig? proponowanie, sugerowanie, zapraszanie i odrzucanie propozycji: 3
Har du lyst til, Hvis du vil..., Kan du ikke bli med meg?, Gjør det!, Det er det beste du kan gjøre. Jeg er dessverre veldig opptatt... 3. Przewidywane efekty kształcenia: SŁUCHANIE Potrafię zrozumieć główne wątki zawarte w jasnej i sformułowanej w standardowej odmianie języka wypowiedzi, dotyczącej znajomych mi tematów, pod warunkiem że ta informacja przekazywana jest wolno i wyraźnie i jeśli zachodzi taka potrzeba, wypowiedź jest powtórzona lub przeformułowana. Rozumiem codzienne rozmowy, lecz czasami proszę o wyjaśnienie szczegółowych informacji. Rozumiem główne wątki dyskusji na znajome mi tematy. Rozumiem główne wątki programów w mediach ( radio, telewizja), pod warunkiem że tempo przekazu jest stosunkowo wolne, a sam przekaz odbywa się w standardowej formie języka. CZYTANIE Rozumiem główne wątki nieskomplikowanych, opisowych tekstów pozostających w zakresie osobistych lub zawodowych zainteresowań. Potrafię rozmawiać na zawarte w nich tematy po przeczytaniu owych tekstów. Potrafię znaleźć potrzebną mi informację w broszurach, ulotkach i krótkich tekstach dotyczących moich zainteresowań. Rozumiem główne wątki krótkich artykułów prasowych opisujących bieżące lub znane mi tematy. Rozumiem nieskomplikowane instrukcje np.: jak ugotować potrawę, zagrać w grę lub używać urządzenie. Rozumiem uproszczone wersje powieści lub opowiadań, chociaż sprawia mi to czasami trudność i często używam słownika. Rozumiem listy, maile opisujące wydarzenia i uczucia w sposób wystarczający aby na nie odpisać. MÓWIENIE Interakcja Potrafię inicjować, prowadzić i zakończyć nieskomplikowaną rozmowę na znajomymi tematy lub tematy pozostające w sferze osobistych zainteresowań. Potrafię reagować i wyrażać uczucia takie jak zdziwienie, radość, smutek, zainteresowanie lub jego brak. Potrafię wyrażać lub prosić o opinię w nieformalnych dyskusjach z przyjaciółmi. Potrafię pytać o/ przekazywać nieskomplikowany przebieg wydarzeń. Potrafię prosić o/wykorzystać szczegółowe wskazówki dotyczące dotarcia do miejsc. Produkcja Potrafię przekazywać opisy na znajome mi tematy, pozostające w sferze moich zainteresowań. Potrafię w sposób szczegółowy mówić o moich doświadczeniach, uczuciach i reakcjach. Potrafię krótko wyjaśnić i uzasadnić swoją opinię. Potrafię w wypowiedzi odwołać się do przeczytanego wcześniej tekstu. 4
PISANIE Potrafię pisać proste teksty dotyczące doświadczeń lub wydarzeń, w których opisuję uczucia i reakcje. Potrafię napisać maile lub SMSy do przyjaciół lub znajomych, dotyczące bieżących wydarzeń, w których przekazuję lub proszę o informację. Potrafię napisać krótkie formalne i nieformalne listy, w których proszę lub przekazuję nieskomplikowaną informację. ŹRÓDŁA: 1. E. Ellingsen, K. Mac Donald, Stein på stein, wyd. J.W. Cappelens Forlag AS, Oslo 2008 2. H. Garczyńska, M. Balicki, Troll 1,2, wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009. Autor: Aleksandra Czapla 5