Uchwała Nr /19 Rady Miasta Gdyni z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie skarg Pana MB na działalność Prezydenta Miasta Gdyni wniesionych w dniach 4, 8 i 14 stycznia 2019 r. oraz wniosków o zobowiązanie Prezydenta Miasta Gdyni do uregulowania Skarżącemu kwoty wynagrodzenia za korzystanie z jego nieruchomości bez tytułu prawnego zgodnie z jego wezwaniem do zapłaty z dnia 20 marca 2017 r. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 506) w zw. z art. 229 pkt 3 oraz art. 241 i 242 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm. 1 ), Rada Miasta uchwala co następuje: 1. Nie uznaje się za zasadną, zawartą w pismach z dnia 4, 8 i 14 I 2019r., skargę Pana MB na działalność Prezydenta Miasta Gdyni w zakresie zarzutu, iż w roku 2004 w sposób nieprawidłowy wydano decyzję zatwierdzającą projekt budowlany dla inwestycji polegającej na budowie sieci wodociągowej obejmujący ulicę B. od węzła W-32 do W-33 i udzielono inwestorowi w tym miejscu pozwolenia na budowę sieci wodociągowej pomimo zaskarżenia do sądu administracyjnego decyzji zezwalającej na czasowe zajęcie nieruchomości Skarżącego, która poprzedzała to pozwolenie. 2. W zakresie pozostałych zarzutów opisanych w pismach z 4, 8 i 14 I 2019r. podtrzymuje się stanowisko wyrażone przez Radę Miasta Gdyni w 1 uchwały z dnia 26 września 2018r. Nr XLVI/1395/18, w którym nie uwzględniono skargi na działalność Prezydenta Miasta Gdyni. 3. Nie uwzględnia się wniosku o zobowiązanie przez Radę Miasta Gdyni Prezydenta Miasta Gdynia do dokonania wykupienia od Skarżącego nieruchomości będących jego własnością położonych w Gdyni przy ul. J. nr 4 i nr 6 oraz przy ul. W. nr 3 i nr 5, które w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są na inwestycję publiczną oraz wniosku o zobowiązanie go do wypłaty Skarżącemu odszkodowania za korzystanie z nieruchomości Skarżącego bez tytułu prawnego, a także wniosku o nakazanie Prezydentowi Miasta Gdyni przez Radę Miasta Gdyni zaprzestania narażania gminy na straty związane z odszkodowaniem za zniszczenie jego działek i korzystanie z nich bez tytułu prawnego. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodnicząca Rady Miasta Gdyni Joanna Zielińska 1 Zmiany: Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, poz. 1629 oraz z 2019r. poz. 60.
UZASADNIENIE Pan MB wniósł w dniach 4, 8 i 14 stycznia 2019 r. pisma, które stanowią skargę na działanie Prezydenta Miasta Gdyni oraz zawarł w nich wnioski o zobowiązanie Prezydenta Miasta Gdyni do wypłacenia Skarżącemu kwoty wynagrodzenia za korzystanie z jego nieruchomości bez tytułu prawnego zgodnie z jego wezwaniem do zapłaty z dnia 20 marca 2017 r. Skarżący zarzucił Prezydentowi Miasta Gdyni niezgodne z prawem wykonywanie zadań. Stwierdził on, że działalność ta naraziła jego i Gminę Miasta Gdyni na ogromne straty. Wskazuje, że Gmina Miasta Gdyni będzie zobowiązana zapłacić mu odszkodowanie za zajęcie bez tytułu prawnego i zniszczenie jego nieruchomości. Skarżący stwierdza, że inwestycja drogowa i wodnokanalizacyjna oddana do użytku 16 sierpnia 2004 r. zostały wykonane bez prawomocnej decyzji o zajęciu terenu, bez prawomocnej decyzji o pozwoleniu na budowę. Obie te decyzje zostały uchylone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku. Decyzją Urzędu Miejskiego w Gdańsku z dnia 10 stycznia 2007 r. odmówiono też legalizacji inwestycji. Ponadto Skarżący złożył wniosek o zobowiązanie przez Radę Miasta Gdyni Prezydenta Miasta Gdynia do dokonania wykupienia od Skarżącego nieruchomości będących jego własnością położonych w Gdyni przy ul. J. nr 4 i nr 6 oraz przy ul. W. nr 3 i nr 5, które w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są na inwestycję publiczną oraz wniosek o zobowiązanie go do wypłaty Skarżącemu odszkodowania za korzystanie z nieruchomości Skarżącego bez tytułu prawnego, a także wniosek o nakazanie Prezydentowi Miasta Gdyni przez Radę Miasta Gdyni zaprzestania narażania gminy na straty związane z odszkodowaniem za zniszczenie jego działek i korzystanie z nich bez tytułu prawnego. Przedmiotem rozpoznania przez Radę są zatem skargi oraz wnioski złożone przez Skarżącego w styczniu 2019r. W zakresie złożonych skarg Rada stwierdza, że został w nich opisany dotąd nie rozpatrzony przez Radę Miasta Gdyni zarzut, w którym Skarżący stwierdza, że w roku 2004 w sposób nieprawidłowy wydano decyzję zatwierdzającą projekt budowlany dla inwestycji polegającej na budowie sieci wodociągowej obejmujący ulicę B. od węzła W-32 do W-33 i udzielono inwestorowi w tym miejscu pozwolenia na budowę sieci wodociągowej pomimo zaskarżenia do sądu administracyjnego decyzji zezwalającej na czasowe zajęcie nieruchomości Skarżącego, która poprzedzała to pozwolenie. Skargi Skarżącego stały się przedmiotem postępowania przeprowadzonego przez Komisję Skarg, Wniosków i Petycji na jej posiedzeniach w dniach 18 lutego, 7 i 21 marca 2019r. W trakcie posiedzeń Komisji wysłuchano stanowisk Skarżącego jak również przedstawiciela Prezydenta Miasta tj. Naczelnika Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Geodezji Urzędu Miasta Gdyni, przeprowadzono także analizę dokumentacji przebiegu postępowań administracyjnych opisanych w pismach Skarżącego, w tym uzasadnień opisanych w pismach Skarżącego wyroków sądu administracyjnego w Gdańsku wydanych w sprawach będących przedmiotem skarg tj. wyroków wydanych dnia 25 I 2006r. w sprawie II SA/Gd 1699/03 oraz II SA/Gd 390/04. Komisja ustaliła, co następuje. Podstawę decyzji wydanej w sprawie Skarżącego stanowił art. 124 ust 1
ustawy o gospodarce nieruchomościami w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania decyzji. Zgodnie z nim starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, mógł ograniczyć, w drodze decyzji, sposób korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie na nieruchomości ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz urządzeń łączności publicznej i sygnalizacji, a także innych podziemnych, naziemnych lub nadziemnych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń, jeżeli właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie wyraża na to zgody. Ograniczenie to następuje zgodnie z planem miejscowym, a w przypadku braku planu, zgodnie z decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. W myśl art. 124 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami udzielenie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, powinno być poprzedzone rokowaniami z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości o uzyskanie zgody na wykonanie prac, o których mowa w ust. 1. Rokowania przeprowadza osoba lub jednostka organizacyjna zamierzająca wystąpić z wnioskiem o zezwolenie. Do wniosku należy dołączyć dokumenty z przeprowadzonych rokowań. Omawiana regulacja miała charakter wyjątkowy, umożliwiający, wbrew woli właściciela nieruchomości, ograniczenie jego uprawnień właścicielskich na zrealizowanie inwestycji celu publicznego, zarówno gdy podmiot ten nie wyraża na to zgody, jak i w sytuacji gdy nie dojdzie do porozumienia z inwestorem co do ekwiwalentu pieniężnego za uszczuplenie jego praw. Decyzje administracyjne wydawane na podstawie przywołanego uregulowania umożliwiają realizację inwestycji celu publicznego, w razie braku porozumienia z właścicielem nieruchomości. W sprawie Skarżącego decyzja wydana w 20 sierpnia 2003r. w I instancji przez Prezydenta Miasta Gdyni była przedmiotem skutecznie wniesionego odwołania do organu II instancji, którym w tym postępowaniu był Wojewoda Pomorski. Po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez Skarżącego, Wojewoda Pomorski dnia 28 października 2003 r. wydał decyzję utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta Gdyni z dnia 20 sierpnia 2003 r. (zob. decyzja Wojewody Pomorskiego o numerze Nr RR- GK.III/IR/7724-46/03). Decyzja Wojewody Pomorskiego jako decyzja kończąca etap postępowania administracyjnego została zaskarżona przez Skarżącego do sądu administracyjnego. Po rozpoznaniu tej skargi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 25 stycznia 2006 r. ( sygn. akt II SA/Gd 1699/03 ) uchylił nie tylko decyzję Wojewody Pomorskiego znak RR-GK.III/IR/7724-46/03 z dnia 28 października 2003 roku utrzymującą w mocy decyzję Prezydenta Miasta Gdyni nr 77/2003 ale także decyzję organu I instancji, którą była decyzja Prezydenta Miasta Gdyni, wykonującego zadanie starosty z zakresu administracji rządowej. Sąd uznał, iż w przedmiotowej sprawie zachodzi sytuacja, w której organ miasta, będąc wnioskodawcą w sprawie o udzielenie zezwolenia na zajęcie nieruchomości, posiada interes prawny w rozumieniu art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego w określonym rozstrzygnięciu tej sprawy administracyjnej, a zatem Prezydent Miasta Gdyni, wykonujący zadanie starosty z zakresu administracji rządowej winien zostać wyłączony od załatwienia wniosku Prezydenta Miasta Gdyni jako organu gminy w
postępowaniu, którego przedmiotem było wydanie decyzji zezwalającej na przeprowadzenie sieci wodociągowej. Jednakże, co wymaga podkreślenia, w dacie kiedy została wydana decyzja nie wynikało to wprost z przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Takie uregulowanie zostało wprowadzone po zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami co miało miejsce dopiero w roku 2007. Dopiero bowiem zmianą dokonaną 22 października 2007r. art. 124 ust. 8 otrzymał treść, iż w sprawach, o których mowa w ust. 1, w których strona postępowania jest gmina lub powiat, prezydent Miasta na prawach powiatu sprawujący funkcje starosty podlega wyłączeniu na zasadach określonych w rozdziale 5 działu I kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z przywołanym wyrokiem sądu w Gdańsku, Wojewoda Pomorski postanowieniem z dnia 12 lipca 2006 r. wyłączył Prezydenta Miasta Gdyni, wykonującego zadanie starosty z zakresu administracji rządowej od załatwienia wniosku Prezydenta Miasta Gdyni jako organu gminy z dnia 14 sierpnia 2003 r. o wydanie decyzji zezwalającej na przeprowadzenie sieci wodociągowej przez teren wskazanej nieruchomości i wyznaczył do rozpatrzenia przedmiotowej sprawy Prezydenta Miasta Gdańska, wykonującego zadanie starosty z zakresu administracji rządowej. Prezydent Miasta Gdańska, wykonujący zadania starosty z zakresu administracji rządowej decyzją Nr WS/IV/72213/43-2/8723/RZ/06/07 z dnia 10 stycznia 2007 roku umorzył postępowanie w sprawie wydania decyzji na przeprowadzenie sieci wodociągowej przez teren nieruchomości położonych w Gdyni a oznaczonych jako działki nr: 544/83, 546/83 oraz 543/83. W uzasadnieniu Prezydent Miasta Gdańska wskazał, iż w związku z tym, że przedmiotowa inwestycja została już zrealizowana, zezwolenie nie może zostać wydane, gdyż zezwolenie nie powinno służyć legalizacji faktów dokonanych a opisywana inwestycja została już wcześniej wykonana na podstawie, obowiązującej w czasie jej realizacji, decyzji Prezydenta Miasta Gdyni nr 77/2003 z dnia 20 sierpnia 2003 r. zezwalającej na czasowe zajęcie nieruchomości stanowiącej własność Skarżącego oraz decyzji tego organu nr RAA-I-7351/2284/03/504/sieć wod. Etap II MZ z dnia 27 stycznia 2004 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę dla sieci wodociągowej w dzielnicy Meksyk w Gdyni etap II, obejmujący ulicę B. (odcinek od ul. W. do ul. J. od węzła W-32 do W 33). Skarżący zarzuca, iż Prezydent Miasta Gdynia w postępowaniu, które prowadził naruszył uregulowanie art. 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Uregulowanie to stanowiło, że w sprawach, o których mowa w przepisach działu III tej ustawy, z wyłączeniem art. 97 ust. 3 pkt 1, art. 122, art. 124 ust 1a, art. 124b ust. 1, art. 126 i art. 132 ust. 1a, wykonanie decyzji następuje po upływie 14 dni od dnia, w którym upłynął bezskutecznie trzydziestodniowy termin do wniesienia skargi na decyzje do sądu administracyjnego natomiast w przypadku wniesienia skargi do sądu administracyjnego w tych sprawach organ, który wydał decyzje, wstrzymuje z urzędu jej wykonanie, w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie. Odnosząc ten przepis do przebiegu postępowań w sprawach opisywanych przez Skarżącego podkreślenia wymaga, że w postępowaniach tych przepis ten winien był zastosować organ odwoławczy (Wojewoda Pomorski ), gdyż to decyzja wydana przez ten organ w dniu 28 października 2003 r. (utrzymująca w mocy decyzję Nr
77/2003 Prezydenta Miasta Gdyni, wykonującego zadanie starosty z zakresu administracji rządowej z dnia 20 sierpnia 2003 r.) została zaskarżona przez Skarżącego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. Wynika to zresztą wprost z treści uzasadnienia wyroku, na który powołuje się Skarżący w swoich pismach. W wyroku z dnia 25.01.2006 r., w sprawie o sygn. Akt II SA/Gd 1699/03 sąd ten wskazał, iż: uwadze organu odwoławczego umknęła treść art. 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przepis ten przewiduje obowiązek organu administracji publicznej, którego decyzja została zaskarżona do sądu administracyjnego, wstrzymania z urzędu wykonania decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w przepisach działu III ustawy o gospodarce nieruchomościami (a taką jest decyzja w przedmiocie zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości). W niniejszej sprawie organem administracji publicznej zobowiązanym do wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji był Wojewoda Pomorski i dlatego w tej części skargę uznano za nieuzasadnioną. W pozostałym zakresie zarzuty opisane we wniesionych w styczniu 2019r. pismach w swojej treści dotyczą zagadnień poruszonych we wcześniejszej skardze Skarżącego tj. skardze dotyczącej nieprawidłowości działania tego samego organu, która wniesiona została przez Skarżącego w maju 2018r., i która została już rozpoznana przez Radę Miasta w dniu 26 września 2018r. uchwałą numer XLVI/1395/18. Okoliczności faktyczne podnoszone w skardze wniesionej przez niego w styczniu 2019 zostały rozpoznane w paragrafie 1 tej uchwały Rady Miasta Gdyni. W bardzo obszernym i szczegółowym uzasadnieniu wyżej wymienionej uchwały Rada Miasta wskazała okoliczności faktyczne oraz prawne, z powodu, których nie podzieliła zarzutów skargi. W uzasadnieniu tej skargi pouczono także Skarżącego o treści art. 239 par. 1 k.p.a. zgodnie, z którym w przypadku gdy skarga, w wyniku jej rozpatrzenia, została uznana za bezzasadną i jej bezzasadność wykazano w odpowiedzi na skargę, a skarżący ponowił skargę bez wskazania nowych okoliczności - organ właściwy do jej rozpatrzenia może podtrzymać swoje poprzednie stanowisko z odpowiednią adnotacją w aktach sprawy - bez zawiadamiania skarżącego. Taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie. Zarzuty podnoszone w skargach Skarżącego wniesionych w styczniu 2019r. (oprócz zarzutu opisanego w akapicie pierwszym niniejszego uzasadnienia, którego dotyczy paragraf pierwszy uchwały Rady) są w swojej istocie powtórzeniem stwierdzeń zawartych w skardze z 16 maja 2018r. które rozpoznano już postanowieniem 1 uchwały Rady Miasta Gdynia z 26 IX 2018r. NR XLVI/1395/18. Odnosząc się do wniosków Skarżącego, które zawarł on w treści skarg wniesionych do Rady Miasta w styczniu 2019r., ich uwzględnienie nie jest możliwe, ze względu na okoliczności opisane już w uzasadnieniu uchwały Rady z 26 IX 2018r. Ponieważ do wniosków nie ma zastosowania uregulowanie art. 239 par. 1 k.p.a. pomimo ich powtórzenia Rada ponownie wskazuje, iż : Ustrojowy podział kompetencji między prezydentem a radą miasta w zakresie zarządzania mieniem gminnym, jak również ze względu na usytuowanie tych organów względem siebie i niemożliwość wydawania prezydentowi miasta poleceń dotyczących realizacji konkretnych zachowań oczekiwanych przez radę. Rada gminy nie jest organem uprawnionym do podjęcia uchwały w sprawie
zobowiązania do wypłat jakichkolwiek należności. Rady gmin rozstrzygają bowiem wyłącznie sprawy przekraczające zwykły zarząd mieniem komunalnym. Bieżące gospodarowanie tym mieniem należy jednak wyłącznie do kompetencji prezydenta miasta (burmistrza, wójta gminy). Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym gospodarowanie mieniem komunalnym należy do zadań wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W myśl art. 31 tej ustawy to prezydent, a nie rada kieruje bieżącymi sprawami gminy i reprezentuje ją na zewnątrz. Uprawnienia dotyczące spraw majątkowych gminy przewidziano także dla rady gminy, ale ich zakres ma charakter zamknięty i nie podlega wykładni rozszerzającej. Nie należy do tych spraw zaciąganie konkretnych i indywidualnych zobowiązań. W art. 18 ust. 2 pkt 9 i 10 ustawy zastrzeżono, że do wyłącznej właściwości rady należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących wyłącznie spraw wymienionych w tym uregulowaniu, które wskazano Skarżącemu w uzasadnieniu uchwały z 26 IX 2018r. Nie należą do tych spraw sytuacje pośredniego lub bezpośredniego uznawania roszczeń indywidualnych lub grupowych. Co prawda, zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy samorządowej do właściwości rady należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, jednakże ustanowione w tym uregulowaniu domniemanie właściwości rady gminy należy rozumieć tylko i wyłącznie w taki sposób, że rada jako organ o charakterze kolegialnym i wieloosobowym może podejmować działania związane ze stanowieniem lub kontrolą. Rada nie może natomiast podejmować czynności, które należą do organu wykonawczego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 2 lipca 2008 r., sygn. II SA/Bd 345/08, LEX nr 519133). Dlatego też Rada Miasta Gdyni jako organ, który nie gospodaruje mieniem, w tym należnościami pieniężnymi Miasta Gdynia, nie jest uprawniona do podejmowania uchwał, w których będzie w imieniu Miasta zaciągała zobowiązania lub uznawała roszczenia względem gminy. Tak jak niedopuszczalną i podjętą bez podstawy prawnej byłaby uchwała rady gminy, w której rada postanawiałaby, że gmina dokona wypłaty kwoty x rzecz podmiotu y, tak też pozbawiona podstawy prawnej jest uchwała, w której rada nakazywałaby prezydentowi miasta dokonania wypłaty (zwrotu) należności na rzecz grupy podmiotów. W obu tych sytuacjach rada gminy przekraczałaby przyznane jej ustawowo kompetencje wkraczając bezprawnie w ustawowe uprawnienia prezydenta miasta, który jest jedynym podmiotem uprawnionym do zaciągania zobowiązań w imieniu i na rachunek gminy. Rada gminy nie może wydawać też wiążących poleceń prezydentowi miasta. W ramach kompetencji rady gminy do określenia kierunków działania prezydenta nie mieści się bowiem wydawanie wiążących go poleceń, co do sposobu załatwienia określonej sprawy. Rada gminy nie posiada kompetencji do kreowania zobowiązań i zlecania ich prezydentowi miasta poprzez realizację konkretnej sprawy. W normie prawnej zawartej w art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym nie mieści się nakazanie stosowania konkretnych rozwiązań prawnych ani załatwienie konkretnej sprawy. Ustawodawca upoważnił radę gminy tylko do stanowienia o kierunkach działania wójta, a nie do określenia w jakich formach i/lub jakim trybie
działania te mają być zrealizowane. Oznacza to, że uchwały rady w sprawie kierunków działania prezydenta miasta zobowiązujące go lub mające na celu doprowadzenie do wypłat z budżetu miasta wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego. Dlatego ponowne wnioski zawarte w skargach Skarżącego ze stycznia 2019r. o zobowiązanie przez Radę Miasta Gdyni Prezydenta Miasta Gdynia do dokonania wykupienia od Skarżącego nieruchomości będących jego własnością położonych w Gdyni przy ul. J. nr 4 i nr 6 oraz przy ul. W. nr 3 i nr 5, które w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone są na inwestycję publiczną oraz wniosku o zobowiązanie go do wypłaty Skarżącemu odszkodowania za korzystanie z nieruchomości Skarżącego bez tytułu prawnego, a także wniosku o nakazanie Prezydentowi Miasta Gdyni przez Radę Miasta Gdyni zaprzestania narażania gminy na straty związane z odszkodowaniem za zniszczenie jego działek i korzystanie z nich bez tytułu prawnego nie zostały przez Radę Miasta Gdynia uwzględnione. Niniejsza uchwała stanowi zawiadomienie o sposobie załatwienia skargi oraz wniosku w rozumieniu art. 237 3 w zw. z art. 238 1 i art. 244 Kodeksu postępowania administracyjnego. Rada Miasta, stosownie do treści art. 238 k.p.a. wskazuje, iż zgodnie z uregulowaniem art. 239 paragraf 1 k.p.a. jeżeli Skarżący ponowi skargę bez wskazania nowych okoliczności Rada Miasta Gdyni może podtrzymać swoje poprzednie stanowisko z odpowiednią adnotacją w aktach sprawy - bez zawiadamiania skarżącego.