Rynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r.
2 Cel główny Polityki energetycznej Polski do 2050 r. Tworzenie warunków do stałego i zrównowaŝonego rozwoju gospodarki narodowej, do zaspokajania potrzeb energetycznych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego z poszanowaniem środowiska naturalnego
3 Doktryna polityki energetycznej Bezpieczeństwo energetyczne Konkurencyjność gospodarki Ochrona środowiska
4 Cele operacyjne i obszary interwencji
5 Zapotrzebowanie na energię elektryczną (TWh)* * Opracowanie własne
6 Produkcja energii elektrycznej wg paliw (TWh)* * Prognoza - KAPE 2014
7 Polityka energetyczna Polski do 2050 Bilans energetyczny Polski będzie zbliŝony do bilansu, który ukształtuje się w Polsce około 2035 r. w wyniku realizacji podjętych juŝ działań lub decyzji Węgiel kamienny i brunatny pozostaną podstawowymi paliwami dla energetyki Gaz ziemny pozostanie paliwem wykorzystywanym przez przemysł oraz w elektroenergetyce jako moce szczytowe i zapewniające moc rezerwową dla OZE Pozycja gazu ziemnego będzie uzaleŝniona od wysokości cen uprawnień do emisji CO 2 oraz od moŝliwości i kosztów pozyskania gazu ze źródeł niekonwencjonalnych Rola odnawialnych źródeł energii wzrośnie w związku z realizacją zobowiązań UE Dalszy rozwój OZE uzaleŝniony będzie od osiągnięcia dojrzałości ekonomicznej, jednakŝe naleŝy przyjąć, Ŝe ich udział będzie wzrastał ze względu na realizację zobowiązań wynikających z dyrektywy 2009/28/WE Program jądrowy będzie realizowany w obecnym kształcie Efektywność energetyczna pozostanie priorytetem
8 Rynek mocy (1) Rynek (tylko) energii jest modelem obowiązującym w większości krajów w Europie W niektórych krajach istnieją jednak róŝne mechanizmy wsparcia zdolności wytwórczych takie jak np. opłaty za moc (capacity payment) Z teoretycznego punktu widzenia rynek (tylko) energii jest wystarczający do zapewnienia wystarczalności zasobów zdolności wytwórczych i ciągłości dostaw energii do odbiorców Teza ta wymaga jednak przyjęcia kilku kluczowych załoŝeń, np. brak ograniczania cen energii, skłonność inwestorów do ryzyka, itd. Niestety, praktyczne doświadczenie z rozwiniętych rynków energii pokazuje, Ŝe rynek (tylko) energii nie w kaŝdych uwarunkowaniach jest wystarczający Potrzeba mechanizmu wspierającego bilansowanie systemu w długim horyzoncie czasowym, wspierającego rozwój zdolności wytwórczych
9 Rynek mocy (2) Rynek mocy to mechanizm funkcjonujący równolegle do rynku energii elektrycznej Wymaga ilość zdolności wytwórczych jest określana przez Regulatora na podstawie rekomendacji Operatora (np.: 118 %) Zdolności otrzymujące odpłatność w ramach Rynku mocy muszą być zaoferowane na rynku energii, pod rygorem kar Rynek mocy to źródło przychodów niezaleŝne od rynku energii elektrycznej Zaakceptowane zdolności wytwórcze otrzymują płatność za moc dyspozycyjną po cenie ustalonej w aukcji, oraz otrzymują płatność za sprzedaną energią po cenach które ustalą się na konkurencyjnym rynku energii elektrycznej
10 Rynek mocy w Europie Źródło: ACER
11 ZagroŜenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w Polsce W Polsce przez trzydzieści lat nie było problemów z ciągłością dostaw energii elektrycznej W ostatnich latach występuje coraz więcej sygnałów o zagroŝeniach w bilansie elektroenergetycznym (niedobory mocy w szczytach zapotrzebowania) Przyczyny zagroŝeń najczęściej wynikają z niestabilnej sytuacji ekonomicznofinansowej elektroenergetyki i rosnącego ryzyka prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej W elektroenergetyce proces przechodzenia od monopolu do konkurencji jest zakłócany przez interwencje regulacyjne i dotowanie wybranych technologii W Polsce, podobnie jak w innych krajach UE, najwięcej problemów stwarza wdraŝanie bardzo ambitnej polityki klimatycznej
12 Ocena stanu obecnego w Polsce zagroŝenia typowe dla krajów UE WdraŜanie unijnej polityki klimatycznej i ekologicznej wymusza podejmowanie zadań inwestycyjnych w sektorze wytwarzania o wielomiliardowych nakładach Wytwarzanie energii elektrycznej stało się sektorem wysokiego ryzyka, co powoduje wyhamowanie procesów inwestycyjnych Problem brakujących przychodów przyśpiesza wycofywanie z eksploatacji jednostek wytwórczych Ograniczanie kosztów operacyjnych, zwłaszcza na remonty, powoduje zwiększanie awaryjności i skrócenie Ŝycia technicznego jednostek
13 RozwaŜane działania dla ustabilizowania sytuacji w Polsce Reforma rynku energii elektrycznej, w której podstawowym elementem powinno być wprowadzenie rynku mocy i/lub mechanizmów mocowych zapewniających przychody, co najmniej pokrywające koszty stałe z minimalnym zyskiem, oraz wzmacniających sygnały inwestycyjne Kontrakty róŝnicowe dla wymuszenia inwestycji zgodnie z planami Polityki Energetycznej Polski, a przez to zapewniających właściwy poziom i strukturę mocy Równoległa zmiana zasad RUS i Rynku Bilansującego tak, by operatorzy jednostek wytwórczych mieli realny wybór między sprzedaŝą energii i sprzedaŝą usług Firma EY na zlecenie Towarzystwa Gospodarczego Polskie Elektrownie, Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych, PGE i PSE realizuje Projekt dla wypracowania optymalnych rozwiązań
14 RozwaŜane działania dla ustabilizowania sytuacji w Polsce - instrumenty Na podstawie analiz i dyskusji z pośród wielu wariantów do opracowań szczegółowych zostały wybrane zestawy: I.Zdecentralizowany rynek mocy i kontrakty róŝnicowe II.Scentralizowany rynek mocy i kontrakty róŝnicowe
Dziękuję za uwagę Departament Energetyki Pl. Trzech KrzyŜy 3/5 00-507 Warszawa Tel. +48 22 693 50 00 Fax. +48 22 693 40 46 Email. mg@mg.gov.pl Web www.mg.gov.pl