Zarządzanie zakupami Wykład II Sposoby zawierania umów Formuły Incoterms dr T. M. Dudzik 1 Sposoby zawierana umów: Negocjacje Złożenie oferty i jej przyjęcie, złożenie zamówienia i jego przyjęcie Aukcje Przetargi Giełdy Przystąpienie do wykonania 2 1
AKTYWNE I PASYWNE SPOSOBY POZYSKIWANIA ZASOBÓW D o st a w c y Pasywnie: Akceptowanie lub odrzucanie ofert Przyjmowanie zaproszeń do negocjacji Udział w aukcjach i przetargach organizowanych przez dostawców Przedsiębiorstwo pozyskujące zasoby Składanie ofert Wysyłanie zapytań ofertowych Aktywnie: Zapraszanie do negocjacji Organizowanie własnych aukcji przetargów D o st a w c y 3 Sposoby zawierania umów. Wyniki badań. Czy pochodzenie ma znaczenie? Deklaracje przedsiębiorstw co do sposobów zawierania umów z zagranicznymi dostawcami PZ(zagraniczne) n=124, PK(krajowe): n=120 Liczba wskazań Procent Sposoby zawierania umów PZ PK PZ PK Zawieramy umowy na międzynarodowych giełdach towarowych 5 2 4,0 1,7 Zawieramy umowy na aukcjach międzynarodowych 1 0 0,8 0 Zawieramy umowy na przetargach międzynarodowych 11 7 8,9 5,8 Zawieramy takŝe umowy za pośrednictwem platform elektronicznych 8 24 6,5 20,0 Zawieramy umowy w drodze negocjacji 97 86 78,2 71,7 Zawieramy umowy w drodze oferty i jej akceptacji / złoŝenia zamówienia i jego potwierdzenia 99 99 79,8 82,5 Źródło: M. K. Witek-Hajduk, T. M. Dudzik, op.cit. 2011 4 2
Najpopularniejszy sposób zawierania umów: oferta i jej potwierdzenie. Oferta w świetle Kodeksu Cywilnego Oświadczenie woli drugiej stronie zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy(art. 66)..oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże w składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie (art.66) 5 Oferta w rozumieniu Konwencji Wiedeńskiej Propozycja zawarcia umowy skierowana do jednej lub wielu osób stanowi ofertę, jeżeli jest wystarczająco precyzyjnai wskazuje, że oferent umowy, w razie jej przyjęcia, ma zamiar być nią związany. Propozycja jest wystarczająco precyzyjna, jeżeli wskazuje towar oraz w sposób wyraźny lub dorozumiany pozwala określić jego ilość i cenę. Propozycję skierowana do osób nieokreślonych uważa się jedynie za zaproszenie do składania oferty, chyba, że osoba składająca taką propozycję jednoznacznie oświadczyła inaczej. 6 3
Oferta w rozumieniu Konwencji Wiedeńskiej. Cechy oferty Oferta powinna być: Oznaczona Określona stanowcza 7 Oferta zakupu Praca w grupach 8 4
Treść oferty. Klauzule kontraktowe OGÓLNE WARUNKI ZAKUPU 9 Aneks: Klauzule kontraktowe Tytuł umowy Numer umowy Miejsce i data zawarcia umowy Strony umowy (określenie stron umowy, siedziby handlowe/statutowe), Preambuła, deklaracja intencji, charakter umowy, Przedmiot umowy: Określenie, opis towaru, Ilość towaru: Waga netto, waga brutto, Tolerancja wagowa. Jakość towaru: Jakość towaru według wzoru, Jakość według normy technicznej, Atesty, certyfikaty. Opakowanie, oznakowanie towaru: Oznakowanie opakowania, Opakowania zwrotne, Pochodzenie towaru Dokumentacja techniczna, serwis Części zamienne, szkolenia, nadzór nad montażem Cena: Klauzule rewizji cen Opusty cenowe Cena a opakowanie Warunki dostawy Bazy dostawy (np.wgformuł Incoterms) termin dostawy Konsekwencje przekraczania terminów dostawy, Instrukcje wysyłkowe, dokumenty Wartość umowy Opusty cenowe Bonusy Warunki płatności Zastrzeżenie prawa własności towaru Zakaz reeksportu towaru Zasady prowadzenia działalności promocyjnej Klauzule wyłączności (towarowej, terytorialnej) Kontrola i odbiór towaru Procedury reklamacyjne Kary umowne Odpowiedzialność cywilna za produkt Klauzule ekologiczne Tajemnica handlowa i przemysłowa Klauzule antykonkurencyjne Znaki towarowe, prawa patentowe Siła wyższa Wybór prawa właściwego kontraktu Klauzula arbitrażowa Klauzula salwatoriańska (nieważność jakiegoś zapisu nie powoduje nieważności całej umowy) Forma zawarcia umowy, sposób jej zmiany Wejście w życie umowy i czas jej trwania Pełnomocnictwa w czasie trwania umowy Tryb rozwiązania umowy 10 5
Deklaracje przedsiębiorstw co do opracowywania ogólnych warunków zakupu na potrzeby transakcji importowych, w tym wewnątrzwspólnotowego nabycia. Wyniki badań (2011) Liczba wskazań Procent PZ PK PZ PK Tak Nie Ogółem 104 81 83,9 67,5 20 39 16,1 32,5 124 120 100,0 100,0 11 Formuły Incoterms 12 6
UMOWA SPRZEDAŻY; podstawowe atrybuty, istotne z punktu widzenia podziału obowiązków między sprzedającego (S) i kupującego (K) s WYDANIE TOWARU OZN. CO DO GATUNKU CENA PRZEWOŹNIK K PRAWO WŁASNOŚCI I RYZYKO PRZYPADKOWEJ UTRATY TOWARU W CHWILI WYDANIA ZASTRZEśENIE PRAWA WŁASNOŚCI KUPUJĄCY ZOBOWIĄZANY JEST ZAPŁACIĆ CENĘ PO SPRAWDZENIU TOWARU 13 Zwyczaje i uzanse w handlu międzynarodowym Zwyczaj to powszechnie stosowana w danym środowisku, w danym okresie praktyka, która wykształciła się w sposób żywiołowy w celu rozwiązania określonego problemu. Zwyczaj handlowyto powtarzający się sposób rozwiązywania problemów związanych z obrotem gospodarczym. Uzansto zwyczaj handlowy, którego istnienie jest oficjalnie potwierdzone przez miarodajną instytucję i ogłoszony przez nią jako obowiązujący lub zalecany. Konwencja wiedeńska (art.9) podkreśla wagę zwyczaju: strony są związane wszelkimi zwyczajami, które uzgodniły oraz ustaloną między nimi praktyką, a przy braku odmiennego porozumienia stron, uważa się, że strony przyjmują w sposób dorozumiany stosowanie do ich mowy lub do sposobu ich zawarcia zwyczajów, które znały lub powinny były znać i które są w handlu międzynarodowym znane i powszechnie stosowane do umów tego rodzaju w danej dziedzinie handlu. 14 7
ZWYCZAJE HANDLOWE Nie mogą być sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi normami Są tylko względnie obowiązujące Muszą być zrozumiałe i powszechnie znane 15 Najważniejsze zwyczaje handlowe INCOTERMS (OPRACOWANE PRZEZ MIĘDZYNARODOWĄ IZBĘ HANDLOWĄ; edycje: 1936. 1953, 1967, 1980, 1990, 2000, 2010 od stycznia 2011)!!! ZNOWELIZOWANE DEFINICJE AMERYKAŃSKIE (RAFT 1941, REVISED AMERICAN FOREIGN TRADE DEFINITIONS) FORMUŁY LOCO, FRANCO JEDNOLITE ZASADY I PRAKTYKA DOTYCZĄCA AKREDYTYW DOKUMENTOWYCH REGUŁY HASKIE (ODPOWIEDZIALNOŚĆ STRON Z TYTUŁU KONOSAMENTU) REGUŁY YORKU I ANTWERPII (ZASADY USTALANIA I ROZLICZANIA AWARII WSPÓLNEJ) COMBITERMS (ODNOSZĄ SIĘ GŁÓWNIE DO PRZEWOZÓW KONTENEROWYCH, OPRACOWANE WSPÓLNIE PRZEZ MIEDZYNARODOWĄ IZBĘ HANDLOWĄ I MIĘDZYNARODOWE ZRZESZENIE SPEDYTOROW FIATA) 16 8
Incoterms. Zasady stosowania. Formuły odnoszą się wyłącznie do stosunków między sprzedającym i kupującym; Zastosowanie formuł Incoterms zależy od woli stron; Strony mogą wprowadzać zmiany i uzupełnienia; Dostawa następuje poprzez wydanie towaru kupującemu lub osobie upoważnionej (np. przewoźnikowi); w przypadku nieodebrania przez nich towaru w umówionym czasie i miejscu, towar uważa się za wydany i składowany na koszt i ryzyko kupującego; Towar musi być odpowiednio oznakowany i wyodrębniony, w zwyczajowym opakowaniu. 17 WERSJE WYKŁADNI FORMUŁ INCOTERMS LATA:1936 1953 1967 1976 1980 1990 2000 2010 Przyczyny zmian: Postęp technologiczny (np. elektroniczne dokumenty); Liberalizacja handlu międzynarodowego (znoszenie barier celnych); Względy bezpieczeństwa (głównie w transporcie lotniczym); Zmiany zwyczajów odnoszacych się np. do warunków ubezpieczenia, Rozstrzyganie wątpliwości (np. dot. kosztów manipulacji towarem w terminalu), obszaru stosowania; 18 9
INCOTERMS 2010 ICC rulesfor theuseof domesticand international trade terms!!! 19 Czego nie regulują formuły Incoterms Momentu przejścia prawa własności Prawa rządzącego kontraktem Warunków płatności 20 10
Obowiązki stron w świetle Incoterms A (sprzedający) 1. Dostawa towaru zgodnie z umową 2. Licencje, upoważnienia, formalności 3. Umowa przewozu i ubezpieczenia 4. Dostawa 5. Przejście ryzyka 6. Podział kosztów 7. Zawiadomienie kupującego 8. Dowód dostawy (dokument lub elektroniczny ekwiwalent) 9. Kontrola towarów, pakowanie, znakowanie 10. Inne zobowiązania B (kupujący) 1. Odbiór dostawy towaru zgodnie z umową 2. Licencje, upoważnienia, formalności 3. Umowa przewozu i ubezpieczenia 4. Przejęcie dostawy 5. Przejście ryzyka 6. Podział kosztów 7. Zawiadomienie kupującego 8. Dowód dostawy (dokument lub elektroniczny ekwiwalent) 9. Kontrola towarów, pakowanie, znakowanie 10. Inne zobowiązania 21 Rewizja formuł INCOTERMS 2010 inne grupowanie INCOTERMS 2000 Grupa E EXW towar postawiony do dyspozycji kupującego; Grupa F FCA, FAS, FOB zasadnicze koszty nieopłacone; Grupa C CFR, CIF, CPT, CIP zasadnicze koszty opłacone; Grupa D DAF, DES, DEQ, DDU, DDP towar dostarczony do kraju przeznaczenia INCOTERMS 2010 Formuły do wykorzystania dla każdego rodzaju transportu: EXW FCA CPT CIP DAT DAP DDP Formuły wykorzystywane w transporcie wodnym: FAS, FOB CFR, CIF 22 11
Zmiany: liczba formuł; dwie nowe: DAT, DAP INCOTERMS 2000 1. EXW(Ex Works) 2. FCA (Free Carrier 3. FAS (Free Alongside Ship) 4. FOB (Free on Board) 5. CFR (Cost and Freight) 6. CIF (Cost, Insurance Paid to) 7. CPT (Carriage Paid to) 8. CIP (Carriage and Insurance Paid to) 9. DAF (Delivered at Frontier) 10. DES (Delivered Ex Ship) 11. DEQ (Delivered EX Quay) 12. DDU (Delivered Duty Unpaid) 13. DDP (Delivered Duty Paid INCOTERMS 2010 1. EXW(Ex Works) 2. FCA (Free Carrier 3. FAS (Free Alongside Ship) 4. FOB (Free on Board) 5. CFR (Cost and Freight) 6. CIF (Cost, Insurance Paid to) 7. CPT (Carriage Paid to) 8. CIP (Carriage and Insurance Paid to) 9. DAT (Delivered at Terminal) 10. DAP (Delivered at Place) 11. DDP (Delivered Duty Paid 23 Nowe formuły: DAT, DAP DAT (Delivered at Terminal) dostawa zostaje zrealizowana w momencie dostarczenia ładunku do (określonego w umowie) terminalu na pojeździe, bez konieczności wyładunku DAP (Delivered at Place) dostawa zostaje zrealizowana w momencie dostarczenia do określonego w umowie miejsca 24 12
Przykład prawidłowego zastosowania formuły Incoterms w kontrakcie FCA 123 Example Street, Paris, France Incoterms 2010 25 Zagadki INCOTERMS Kupujący przyjechał do zakładu sprzedawcy i postawił swój środek transportu. Jeśli chce, by sprzedający załadował towar i jeśli to kupujący załatwia formalności eksportowe, jaką formułę powinien zastosować i z jakim zastrzeżeniem? cdn. 26 13