PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W ŚWIETLE PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ DOTYCZĄCYCH POLITYKI SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Wprowadzenie Polityka spójności 2014-2020 Proponowany budżet UE na lata 2014 2020 Inne polityki (rolnictwo, badania, zewnętrzne itd.) 63% (646 mld EUR) Działania środowiskowe i klimatyczne Life+ 0,3% (3 mld EUR) Polityka spójności 33% (336 mld EUR) Instrument Łącząc Europę 4% (40 mld EUR)
Wprowadzenie Polityka spójności 2014-2020 Podział funduszy pomiędzy poszczególne kategorie wsparcia regiony/państwa członkowskie słabiej rozwinięte regiony w fazie przejściowej regiony lepiej rozwinięte Fundusz Spójności¹ 68.7 regiony słabiej rozwinięte regiony w fazie przejściowej 162.6 38.9 regiony lepiej rozwinięte 53.1 Europejska Współpraca Terytorialna regiony najbardziej peryferyjne i obszary słabo zaludnione 11.7 0.9 Razem 336.0 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 15,8 % 11,6 % 68,7 % 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 307.1 72,4 119,2 ¹ 10 mld EUR z Funduszu Spójności zostanie przeznaczone na sfinansowanie instrumentu Łącząc Europę 0 podział budżetu (w %) 0 populacja objęta pomocą (w mln) Źródło: Polityka spójności w nowym okresie programowania. Szanse i wyzwania dla regionów, Witold Willak
Wprowadzenie Polityka spójności 2014-2020 Proponowane rozwiązania mają przyczynić się do większej spójności wykorzystania dostępnych funduszy poprzez Strategię inwestycyjną dostosowaną do celów Strategii Europa 2020 Wspólne ramy strategiczne Umowa o współpracy : Programy operacyjne
Strategia Europa 2020 Zgodnie z celami Strategii Europa 2020 w zakresie zmian klimatu i energii należy: cele dla Polski wskaźniki z 2008 r. (wg KE) ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o 20 proc. w stosunku do poziomu z 1990 r. (lub nawet o 30 proc., jeśli warunki będą sprzyjające) nie dotyczy -29,8% 20 proc. energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych 14% 2,5% efektywność energetyczna powinna wzrosnąć o 20 proc. 15% 7,9%
Koncentracja tematyczna Jednym z podstawowych celów, jakie postawiła KE przed nowymi wieloletnimi ramami finansowymi jest podnoszenie europejskiej wartości dodanej poprzez m.in.: wzmocnienie programowania strategicznego przełożenie celów strategii Europa 2020 na priorytety inwestycyjne; kierowanie środków na ograniczoną liczbę kluczowych priorytetów wynikających ze Strategii Europa 2020, w tym tych powiązanych z trwałym rozwojem (m.in. wzrostem efektywności energetycznej, rozwojem odnawialnych zasobów energii, promocją transportu miejskiego). Tym samym:
Koncentracja tematyczna Zgodnie z zapisami projektu tzw. Rozporządzenia ogólnego* Aby zmaksymalizować wpływ polityki w zakresie realizacji europejskich priorytetów, Komisja proponuje wzmocnienie programowania strategicznego. Obejmuje to sporządzenie wykazu celów tematycznych w rozporządzeniu zgodnie ze strategią Europa 2020. jednym z 11. celów tematycznych priorytetów polityki spójności, które będą objęty wsparciem po 2013 r. jest cel: (4) wspieranie przejścia na gospodarkę niskowęglową we wszystkich sektorach * Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego objętych zakresem wspólnych ram strategicznych oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności, oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006.
W ramach polityki spójności po 2013 r. ze środków EFS i EFRR wspierane będą jeszcze dwa cele tematyczne stricte powiązane z kwestiami środowiskowymi i klimatycznymi: (5) promowanie dostosowania do zmiany klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem (w tym: wspieranie inwestycji służących dostosowaniu do zmiany klimatu, promowanie inwestycji ukierunkowanych na konkretne rodzaje ryzyka, zapewniających odporność na klęski żywiołowe oraz stworzenie systemów zarządzania klęskami żywiołowymi) (6) ochrona środowiska i promowanie efektywnego gospodarowania zasobami (w tym: zaspokojenie potrzeb w zakresie inwestycji w sektorze odpadów i w sektorze wodnym, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa kulturowego, ochrona różnorodności biologicznej, ochrona gleby oraz promowanie usług ekosystemowych, w tym programu NATURA 2000 i zielonej infrastruktury, działania mające na celu poprawę stanu środowiska miejskiego, w tym rekultywacja terenów poprzemysłowych i redukcja zanieczyszczenia powietrza)
Koncentracja tematyczna Cel wspieranie przejścia na gospodarkę niskowęglową we wszystkich sektorach będzie mógł być wspierany ze środków EFRR oraz FS poprzez następujące priorytety inwestycyjne: a) promowanie produkcji i dystrybucji odnawialnych źródeł energii; b) promowanie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w MŚP; c) wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturach publicznych i sektorze mieszkaniowym; d) opracowywanie inteligentnych systemów dystrybucji na niskich poziomach napięcia; e) promowanie strategii niskoemisyjnych dla obszarów miejskich.
Skoncentrowanie inwestycji EFRR Koncentracja tematyczna Cel tematyczny wspieranie przejścia na gospodarkę niskowęglową we wszystkich sektorach jest jednym z trzech celów objętych finansowaniem z EFRR, który wg projektowanych rozwiązań w każdym państwie członkowskim zostanie objęty finansowaniem ze specjalnie wydzielonej puli środków (tzw. ring fencing): Gospodarka niskowęglowa Badania i działalność innowacyjna Konkurencyjność MŚP 40% 44% 20% 6% regiony wychodzące z Celu Konwergencja regiony słabiej rozwinięte
Finansowanie Finansowanie regiony słabiej rozwinięte (15 polskich województw) regiony wychodzące z celu Konwergencja (woj. mazowieckie) Co najmniej 50% środków EFRR musi być przeznaczone na 3 cele tematyczne dotyczące: badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw; wspieranie przejścia na gospodarkę niskowęglową we wszystkich sektorach (min 6% środków). Co najmniej 60% środków EFRR musi być przeznaczone na 3 cele tematyczne dotyczące: badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji; podnoszenie konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw; wspieranie przejścia na gospodarkę niskowęglową we wszystkich sektorach (min 20% środków).
Stanowisko Rządu RP Ze stanowiska Rządu RP w sprawie Rozporządzenia ogólnego: Rząd RP opowiada się za silniejszą koncentracją tematyczną środków funduszy WRS, w tym głównie na obszarach ważnych z punktu widzenia realizacji celów rozwojowych zidentyfikowanych w unijnej strategii Europa 2020, uwzględniając jednocześnie cele określone w krajowych strategiach rozwoju, w Krajowym Programie Reform (KPR). Mimo ogólnego poparcia dla proponowanego podziału na cele tematyczne i priorytety inwestycyjne, Rząd RP pragnie zwrócić uwagę, że dalszej analizy wymaga zakres wsparcia funduszy, zawartość niektórych proponowanych celów tematycznych dla funduszy WRS i priorytetów inwestycyjnych dla polityki spójności (np. czwarty cel tematyczny powinien dotyczyć wspierania przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach a nie niskowęglową ).
Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl www.funduszeeuropejskie.gov.pl