Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Sylabus Przedmiotu Onkologia Wydział Kierunek Specjalność Kod przedmiotu Wydział Lekarski I Lekarski - Lek/S/J/3/50 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Nazwa przedmotu nadrzędnego/modułu Rok akademicki Onkologia - 2018 / 2019 Rok studiów Trzeci - Lekarski (stacjonarne, jednolite magisterskie) 2016 Semestr Rok naboru Profil kształcenia Poziom studiów 2016 / 2017 - Lekarski (stacjonarne, jednolite magisterskie) 2016 - jednolite magisterskie Tryb studiów Język wykładowy Rodzaj przedmiotu Koordynator przedmiotu stacjonarne polski Zajęcia obowiązkowe Koordynator przedmiotu nadrzędnego/modułu - Osoba zaliczająca Ramlau Rodryg prof. dr hab. n.med. 2. CELE KSZTAŁCENIA. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MODUŁU/PRZEDMIOTU Osoby prowadzące Ramlau Rodryg prof. dr hab. n.med. Zdobycie wiedzy dotyczącej epidemiologii, patogenezy, objawów, diagnostyki oraz podstawowych zasad leczenia najczęstszych nowotworów litych u dorosłych. Zdobycie umiejętności : przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta onkologicznego poinformowania o zasadach i celowości korzystania z badań przesiewowych w onkologii planowania postępowania diagnostycznego, w tym podstawowych badań obrazowych i endoskopowych przydatnych w diagnostyce chorób nowotworowych wykonywania podstawowych procedur lekarskich i zabiegów diagnostycznych, w tym pobierania materiału biologicznego do badań wypełniania karty zgłoszenia nowotworu złośliwego W zakresie kompetencji społecznych: 1. kieruje się dobrem chorego stawiając je na pierwszym miejscu 2. przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta 3. WYMAGANIA WSTĘPNE Zdobycie wiedzy dotyczącej epidemiologii, patogenezy, objawów, diagnostyki oraz podstawowych zasad leczenia najczęstszych nowotworów litych u dorosłych. Zdobycie umiejętności : przeprowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta onkologicznego poinformowania o zasadach i celowości korzystania z badań przesiewowych w onkologii planowania postępowania diagnostycznego, w tym podstawowych badań obrazowych i endoskopowych przydatnych w diagnostyce chorób nowotworowych wykonywania podstawowych procedur lekarskich i zabiegów diagnostycznych, w tym pobierania materiału biologicznego do badań wypełniania karty zgłoszenia nowotworu złośliwego W zakresie kompetencji społecznych: 1. kieruje się dobrem chorego stawiając je na pierwszym miejscu 2. przestrzega tajemnicy lekarskiej i praw pacjenta 4. TREŚCI PROGRAMOWE Wykłady 1. Elementy historii onkologii. Epidemiologia nowotworów. Czynniki ryzyka. Profilaktyka w onkologii pierwotna, wtórna, trzeciorzędowa. badania przesiewowe w onkologii. Stopnie klinicznego zaawansowania. Badania kliniczne. 2. Diagnostyka obrazowa z uwzględnieniem medycyny nuklearnej ocena odpowiedzi na leczenie Diagnostyka obrazowa z uwzględnieniem medycyny nuklearnej. Ocena skuteczności leczenia wg kryteriów RECIST 3. Rozpoznanie histopatologiczne podstawą decyzji terapeutycznych Seminaria 1. Idea i zasady leczenia skojarzonego w onkologii 2. Leczenie operacyjne rodzaje zabiegów i wskazania 3. Chemioterapia jako podstawowe leczenie systemowe w onkologii - biologiczne podstawy oraz zasady stosowania cytostatyków. 4. Proces wprowadzania nowych leków w onkologii 5. Rozpoznanie histopatologiczne podstawą decyzji terapeutycznych 6. Teleradioterapia w leczeniu interdyscyplinarnym nowotworów Ćwiczenia 1. Przeprowadzanie wywiadu lekarskiego z uwzględnieniem występowania czynników ryzyka (w tym obciążenia rodzinnego/genetycznego) oraz prowadzonego przed hospitalizacją postępowania diagnostycznego. Omówienie danych uzyskanych z wywiadu: analiza wykrywalności nowotworów, rola badań przesiewowych w onkologii przyczyny niskiego wykorzystania badań, rola lekarza podstawowej opieki zdrowotnej we wczesnym wykrywaniu schorzeń nowotworowych. 2. Pełne badanie przedmiotowe pacjenta z uwzględnieniem specyfiki każdego z oddziałów/poradni. Nauka prawidłowego badania obwodowych węzłów chłonnych, oceny skóry i błon śluzowych, badania gruczołów piersiowych, badania per rectum, badania per vaginam.. Ocena stanu ogólnego pacjenta wg najczęściej używanych skal np WHO, Karnofsky. 3. Asysta przy drobnych zabiegach, zakładaniu i zmienianiu opatrunku chrurgicznego,. Nauka zasad aseptyki onkologicznej i antyseptyki. Zajęcia na bloku operacyjnym, w gabinetach zabiegowych. Obejrzenie zakładania wkłucia centralnego i portu do chemioterapii. 4. Zlecanie podstawowych badań, interpretacja ich wyników w procesie oceny stanu ogólnego pacjenta, wpływu choroby nowotworowej oraz jej leczenia na funkcjonowanie organizmu. Interpretacja wyników badań obrazowych w procesie rozpoznawania choroby nowotworowej, określenia stopnia jej zaawansowania oraz oceny wyników prowadzonego leczenia. Omówienie stosowanego leczenia w aspekcie postępowania Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 1 z 7
wielodyscyplinarnego (rola chirurga, onkologa klinicznego i radioteraeuty), jego wyników, skutków ubocznych, wpływu na funkcjonowanie codzienne i społeczne pacjenta. 5. Omówienie istoty oddziaływania promieniowania jonizującego w medycynie i zastosowanie w leczeniu nowotworów. Przekazanie specyfiki w ramach ćwiczeń teleradioterapii napromieniania z odległości, aplikacja źródeł do lub obok guza nowotworowego. 6. Asystowanie w procesie planowania teleraioterapii i brachyterapii. Zapoznanie się z aparaturą wykorzystywaną w teleradioterapii i brachyterapii. 7. Opracowanie materiału histopatologicznego 8. Badania dodatkowe 5. OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA MODUŁU/PRZEDMIOTU ORAZ WERYFIKACJA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA EFEKTY KSZTAŁCENIA PO ZAKOŃCZENIU ZAJĘĆ STUDENT OSIĄGNIE W ZAKRESIE: Numer standardu kształcenia lub kierunkowego efektu kształcenia WIEDZY Odniesienie do charakterystyki drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji Sposób oceny/metoda weryfikacji zakładanych efektów kształcenia Metody realizacji zna nazewnictwo patomorfologiczne Opisuje rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej i patomorfologicznej oraz zasady pobierania materiału do badań w onkologii, C.W25, zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek Opisuje rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej i patomorfologicznej oraz zasady pobierania materiału do badań w onkologii, C.W26. zna ważniejsze działania niepożądane leków, w tym wynikające z ich interakcji; skutki.przewiduje najważniejsze uboczne skutki radioterapii i chemioterapii stosowanych w onkologii, zna sposób przeprowadzania analizy działań niepożądanych, przewidywania zagrożenia zdrowia wynikającego z przebytego leczenia onkologicznego C.W38. rozumie problem lekooporności, w tym lekooporności wielolekowej skutki.przewiduje najważniejsze uboczne skutki radioterapii i chemioterapii stosowanych w onkologii, zna sposób przeprowadzania analizy działań niepożądanych, przewidywania zagrożenia zdrowia wynikającego z przebytego leczenia onkologicznego C.W39. zna podstawowe kierunki rozwoju terapii, w szczególności możliwości terapii komórkowej oraz terapii genowej i celowanej w określonych chorobach; skutki. C.W41. rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem; D.W4. wykłady, rozumie psychospołeczne konsekwencje hospitalizacji i choroby przewlekłej; D.W5. rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza; D.W6., Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 2 z 7
rozumie rolę rodziny w procesie leczenia; Potrafi przedstawić znaczenie wsparcia rodziny w trakcie leczenia nowotworu D.W8. zna zasady motywowania pacjentów do prozdrowotnych zachowań i informowania o niepomyślnym ; D.W12. zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego; Potrafi przedstawić zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego D.W14. zna zasady pracy w grupie; Potrafi przedstawić zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego D.W15. zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób Potrafi przedstawić uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych guzów litych z uwzględnieniem czynników genetycznych E.W1. zna i rozumie przebieg oraz objawy procesu starzenia się, a także zasady całościowej oceny geriatrycznej i opieki interdyscyplinarnej w odniesieniu do pacjenta w podeszłym wieku; Rozumie i opisuje przebieg i objawy procesu starzenia się organizmu, a także zasady całościowej oceny geriatrycznej i ich wpływ na decyzje terapeutyczne w leczeniu nowotworów u pacjentów w wieku podeszłym E.W8., zna zasady leczenia bólu, w tym bólu nowotworowego i przewlekłego Zna zasady leczenia przeciwbólowego w chorobach nowotworowych E.W29., zna zasady kwalifikacji i wykonywania oraz najczęstsze powikłania podstawowych zabiegów operacyjnych i inwazyjnych procedur diagnostyczno-leczniczych F.W3. Opisuje wskazania i zakres operacji w onkologii zna zasady bezpieczeństwa okołooperacyjnego, przygotowania pacjenta do operacji, wykonania znieczulenia ogólnego i miejscowego oraz kontrolowanej sedacji F.W4.,, Opisuje wskazania i zakres operacji w onkologii zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii Potrafi przedstawić podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii E.W24. wykłady,, zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich niepożądane skutki skutki. E.W25., zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach człowieka; Rozróżnia zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach człowieka E.W26., Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 3 z 7
zna rolę i metody stosowane w rehabilitacji medycznej Zna zakres badań kontrolnych po najczęściej występujących nowotworach złośliwych E.W31., zna rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej oraz zasady pobierania materiału do badań Opisuje rodzaje materiałów biologicznych wykorzystywanych w diagnostyce laboratoryjnej i patomorfologicznej oraz zasady pobierania materiału do badań w onkologii, E.W37. zna problematykę współcześnie wykorzystywanych badań obrazowych, Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych nowotworów złośliwych F.W10. zna zasady promocji zdrowia, jej zadania oraz główne kierunki działania, ze szczególnym uwzględnieniem znajomości roli elementów zdrowego stylu życia Potrafi przedstawić uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych guzów litych z uwzględnieniem czynników genetycznych G.W5. wykłady, zna podstawy diagnostyki mutacji genowych i chromosomowych odpowiedzialnych za choroby dziedziczne oraz nabyte, w tym nowotworowe Zna wskazania do wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych C.W9. zna genetyczne mechanizmy nabywania lekooporności przez drobnoustroje i komórki nowotworowe Zna wskazania do wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych C.W11. UMIEJĘTNOŚCI ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad ochrony radiologicznej Przewiduje uboczne objawy radioterapii i chemioterapii stosowanych w onkologii, przeprowadza analizy ewentualnych działań niepożądanych, przewiduje zagrożenia zdrowia wynikającego z przebytego leczenia onkologicznego B.U2. P7S_UW zaliczenie pisemne wykłady przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej Posiada zdolność przeprowadzania wywiadu lekarskiego z onkologicznym pacjentem dorosłym oraz prowadzenia poradnictwa zdrowotnego dla osób wyleczonych z choroby nowotworowej i kierowania ich do konsultacji specjalistycznych informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę Dyskutuje sposób informowania pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskiwania świadomej zgodny D.U5. P7S_UK zaliczenie pisemne D.U6. P7S_UK zaliczenie pisemne udziela porady w kwestii przestrzegania zaleceń terapeutycznych i prozdrowotnego trybu życia; D.U8. P7S_UK zaliczenie pisemne przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci D.U14. P7S_UW zaliczenie pisemne wykłady, przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; Posiada zdolność przeprowadzania wywiadu lekarskiego z onkologicznym pacjentem dorosłym E.U1. P7S_UK zaliczenie pisemne Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 4 z 7
przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego; Posiada zdolność przeprowadzania pełnego i ukierunkowanego badania fizykalnego onkologicznego pacjenta dorosłego ze szczególnym uwzględnieniem badania obwodowych węzłów chłonnych i gruczołów piersiowych, badania per rectum oraz oceny stanu ogólnego wg powszechnie stosowanych skal rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; Posiada zdolność rozpoznawania stanów bezpośredniego zagrożenia życia u chorych onkologicznych E.U3. P7S_UW zaliczenie pisemne E.U14. P7S_UW zaliczenie pisemne planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne; Ma zdolność planowania postępowania diagnostycznego, terapeutycznego i profilaktycznego w zakresie chorób onkologicznych u dorosłych E.U16. P7S_UW zaliczenie pisemne posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi F.U2. P7S_UW zaliczenie pisemne stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki F.U3. P7S_UW zaliczenie pisemne zaopatruje prostą ranę, zakłada i zmienia jałowy opatrunek chirurgiczny F.U4. P7S_UW zaliczenie pisemne wyjaśnia różnice między badaniami prospektywnymi i retrospektywnymi, randomizowanymi i kliniczno-kontrolnymi, opisami przypadków i badaniami eksperymentalnymi oraz szereguje je według wiarygodności i jakości dowodów naukowych; B.U13. P7S_UW zaliczenie pisemne, planuje i wykonuje proste badanie naukowe oraz interpretuje jego wyniki i wyciąga wnioski B.U14. P7S_UW zaliczenie pisemne podejmuje decyzję o potrzebie wykonania badań cytogenetycznych i molekularnych Ma zdolność planowania postępowania diagnostycznego, terapeutycznego i profilaktycznego w zakresie chorób onkologicznych u dorosłych przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym Wybiera sposób przekazywania pacjentowi i jego rodzinie informacji o niekorzystnym C.U3. P7S_UW zaliczenie pisemne D.U7. P7S_UK zaliczenie pisemne proponuje indywidualizację obowiązujących wytycznych terapeutycznych oraz inne metody leczenia wobec nieskuteczności albo przeciwwskazań do terapii standardowej; E.U18. P7S_UW zaliczenie pisemne definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi; Posiada zdolność do definiowania stanów, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej choroby wytycznymi E.U21. P7S_UW zaliczenie pisemne asystuje przy drenażu jamy opłucnowej oraz interpretuje jej wyniki: E.U30.(b) P7S_UW zaliczenie pisemne asystuje przy nakłuciu worka osierdziowego oraz interpretuje jego wyniki: E.U30.(c) P7S_UW zaliczenie pisemne asystuje przy nakłuciu jamy otrzewnowej oraz interpretuje jego wyniki: E.U30.(d) P7S_UW zaliczenie pisemne asystuje przy biopsji cienkoigłowej oraz interpretuje jej wyniki: E.U30.(f) P7S_UW zaliczenie pisemne prowadzi dokumentację medyczną pacjenta E.U38. P7S_UW zaliczenie pisemne Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 5 z 7
asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotowuje pole operacyjne i znieczula miejscowo okolicę operowaną; F.U1. P7S_UW zaliczenie pisemne bada sutki, węzły chłonne, gruczoł tarczowy oraz jamę brzuszną w aspekcie ostrego brzucha, a także wykonuje badanie palcem przez odbyt F.U6. P7S_UW zaliczenie pisemne ocenia wynik badania radiologicznego w zakresie najczęstszych typów złamań, szczególnie złamań kości długich; F.U7. P7S_UW zaliczenie pisemne monitoruje okres pooperacyjny w oparciu o podstawowe parametry życiowe; F.U12. P7S_UW zaliczenie pisemne przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych i dzieci; Posiada zdolność przeprowadzania diagnostyki różnicowej najczęstszych nowotworów złośliwych planuje konsultacje specjalistyczne E.U12. P7S_UW zaliczenie pisemne E.U32. P7S_UW zaliczenie pisemne KOMPETENCJI, Posiada umiejętność stałego dokształcania się. K03 P7S_KK Stawia dobro pacjenta oraz grup społecznych na pierwszym miejscu i okazuje szacunek wobec pacjenta i grup społecznych. K05 P7S_KK Przestrzega praw pacjenta, w tym prawa do informacji dotyczącej proponowanego postępowania medycznego oraz jego możliwych następstw i ograniczeń. K06 P7S_KK, Przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. K09 P7S_UO 6. METODY DYDAKTYCZNE I NAKŁAD PRACY STUDENTA FORMA ZAJĘĆ CAŁKOWITY NAKŁAD PRACY STUDENTA LICZBA GODZIN LICZBA GODZIN SAMODZIELNEJ KONTAKTOWYCH PRACY STUDENTA LICZBA GODZIN ELEARNING PUNKTY ECTS METODY DYDAKTYCZNE WYKŁADY 6 22 0 1,0 wykład SEMINARIA 6 19 0 1,0 ĆWICZENIA-C 18 12 0 1,0 prelekcja dyskusje dyskusje przypadki symulacje ŁĄCZNY NAKŁAD PRACY STUDENTA 30 53 0 3,0 / 3,00 7. KRYTERIA OCENY Student ma obowiązek dostarczenia do Sekretariatu Katedry i Kliniki Onkologii karty zaliczeniowej przed planowanym terminem. Zaliczenie na podstawie potwierdzonych obecności na zajęciach i zdanego końcowego w formie testowej w Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia, ul. Parkowa 2. Test składa się z dwudziestu pytań pojedynczego wyboru. Do zaliczenia konieczne jest uzyskanie 65% prawidłowych odpowiedzi (13 punktów). Pierwszy termin poprawkowy ma charakter testowy, drugi w formie ustnej u samodzielnych pracowników Katedry i Klinki Onkologii. 8. LITERATURA PODSTAWOWA 1. Radzisław Kordek Onkologia.Podręcznik dla studentów i lekarzy, Via Medica, 2013. 9. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Maciej Krzakowski, Krzysztof Warzocha Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych, Via Medica, 2013. Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 6 z 7
10. REGULAMIN ZAJĘĆ Dodano w formie załącznika plikowego. 11. PLAN ORGANIZACJI ZAJĘĆ Dodano w formie załącznika plikowego. 12. KOŁA NAUKOWE ginekologia onkologiczna Koło cytologiczne Koło Naukowe Elektroradiologii Koło Naukowe Radioterapii onkologia kliniczna Surgical oncology 13. INFORMACJE KOŃCOWE ul. Szamarzewskiego 82/84, 60-569 Poznań 14. SYSTEM OCENIANIA OCENA LOKALNA DEFINICJA LOKALNA OCENA ECTS DEFINICJA ECTS 5 bardzo dobry - znakomita wiedza, umiejętności i komptencje A celujący - wybitne osiągnięcia 4,5 ponad dobry - bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje B bardzo dobry - powyżej średniego standardu z pewnymi błędami 4 dobry - opanowanie wiedzy, umiejętności i kompetencji na dobrym poziomie C dobry - generalnie solidna praca z szeregiem zauważalnych błędów 3,5 dość dobry - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje, ale ze znacznymi niedociągnięciami D zadowalający - zadowalający, ale ze znaczącymi błędami 3 dostateczny - zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje z licznymi błędami E dostateczny - wyniki spełniają minimalne kryteria 2 niedostateczny - niezadowalające osiągnięcie wiedzy, umiejętności i kompetencji FX,F niedostateczny - podstawowe braki w opanowaniu materiału Wydrukowano: 28 września 2018, 12:12 strona: 7 z 7