RAPORT Z BADANIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA przeprowadzonego wśród DOKTORANTÓW w roku akademickim 2016/2017 Biuro Rady ds. Jakości Kształcenia, październik 2017 1
SPIS TREŚCI: WPROWADZENIE 3 FREKWENCJA 4 I OCENA OGÓLNA UCZELNI 5 II PROGRAM STUDIÓW 6 III ORGANIZACJA STUDIOWANIA 7 IV WYKŁADOWCY 7 V REKRUTACJA NA SD ORAZ SYSTEM PRZYZNAWANIA WSPARCIA MATERIALNEGO 8 VI WARUNKI STUDIOWANIA 9 VII ADMINISTARCJA 10 VIII PODSUMOWANIE 11 1. Ranking wszystkich ocenianych elementów 11 2. Zbiorcze podsumowanie kategorii 12 2
Niniejszy raport dotyczy wyników ósmej edycji badania jakości kształcenia przeprowadzonego na. Badanie przeprowadzono w okresie od 30.04 do 30.06.2017 r. W raporcie przedstawiono wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczestników studiów doktoranckich. Metodologia badania Badanie skierowane zostało do wszystkich uczestników studiów doktoranckich - stacjonarnych i niestacjonarnych. Wypowiedzi miały charakter dobrowolny i anonimowy. Badanie zostało zrealizowane za pomocą programu ankietującego Ankieter. Ankieta w wersji elektronicznej, do samodzielnego wypełnienia, była dostępna w systemie USOS oraz pod linkiem ankieter.amu.edu.pl. Każdy doktorant mógł tylko raz wypełnić ankietę. WPROWADZENIE Zastosowany podział danych - dane dla ogółu doktorantów. Dane dotyczące wydziałów zostały przedstawione w osobnych raportach i przekazane władzom dziekańskim poszczególnych Wydziałów. Techniki analizy danych i sposób prezentacji wyników 1. Rozkład procentowy odpowiedzi na dane pytanie w postaci poziomych wykresów słupkowych: kolorem czerwonym oznaczone są opinie zdecydowanie negatywne kolorem różowym - oceny raczej negatywne kolorem żółtym - oceny średnie kolorem jasnozielonym - odpowiedzi raczej pozytywne kolorem ciemnozielonym odpowiedzi zdecydowanie pozytywne. 2. (N) - Liczba doktorantów, którzy udzielili odpowiedzi na pytanie. 3. Odchylenie standardowe (SD) - miara zmienności informująca o rozrzuceniu wartości wokół średniej. 4. Średnia - oznacza średnią arytmetyczną liczb przypisanych poszczególnym odpowiedziom. 5. Mediana - oznacza wartość środkową zbioru, dzieli wszystkie obserwacje na dwie równe co do liczby obserwacji grupy. 6. Dominanta - najczęściej wskazywana odpowiedź. Informacje dodatkowe Różnice w liczebnościach (N) ogółu doktorantów odpowiadających na dane pytanie wynikają z możliwości przechodzenia do kolejnych pytań bez konieczności udzielania/zaznaczania odpowiedzi. Wszystkie odpowiedzi na pytania podano tylko dla odpowiedzi ważnych, z pominięciem: braków odpowiedzi oraz kategorii nie wiem", nie dotyczy. Z powodu zaokrągleń, wyniki w przypadku niektórych pytań nie sumują się do 100%. Dane dotyczące oceny pracy Kierownika Studium Doktoranckiego nie są zaprezentowane w niniejszym raporcie ze względu na ochronę danych osobowych. Odpowiedzi na to pytanie zostały przekazane przez Biuro Rady ds. Jakości Kształcenia bezpośrednio władzom dziekańskim. 3
FREKWENCJA Udział w badaniu wszystkich doktorantów w - ogólnie i w podziale na wydziały W badaniu wzięło udział 276 z wszystkich doktorantów, co stanowi 21%. WMiI WNS WA WCH WT WN WF WNPiD WNGiG WPiA WSE 18% 18% 18% 21% 22% 27% 26% 25% 32% 34% 38% 47% Liczba (N) i procent doktorantów danego wydziału, którzy wzięli udział w badaniu WMiI 14 47% WNS 11 38% WA 17 34% WCH 43 32% WT 3 27% WN 28 26% WF 16 25% WNPiD 12 22% WNGiG 14 18% WPiA 32 18% WSE 6 18% IP 7 18% WFPiK 23 15% WH 22 13% WB 17 13% IS 3 13% IF 2 5% IP WFPiK WH WB IS 18% 15% 13% 13% 13% IF 5% 4
I. OCENA OGÓLNA UCZELNI I.1a. Jak ogólnie ocenia P. jakość kształcenia na swoim kierunku studiów? (porównanie wyników 2010-2017) 3,59 3,62 3,70 3,59 3,62 3,74 3,70 3,75 2009/2010 N=119 2010/2011 N=135 2011/2012 N=264 2012/2013 N=343 2013/2014 N=186 2014/2015 N=264 2015/2016 N=283 2016/2017 N=276 I.1b. Jak ogólnie ocenia P. jakość kształcenia na swoim kierunku studiów? 5 (bardzo dobra) 4 (dobra) 3 (dostateczna) 2 (niedostateczna) 18% 46% 29% 7% 3,75 0,83 4,00 4 276 I.2a. Czy dostrzegł/a P. zmianę jakości kształcenia w stosunku do poprzedniego roku akademickiego? (porównanie wyników 2010-2017) *odpowiedź "bez zmian" została wprowadzona w roku 2013/2014 Zdecydowanie się poprawiła Raczej się poprawiła Pod pewnymi względami się poprawiła, pod innymi pogorszyła Raczej się pogorszyła Zdecydowanie się pogorszyła 54% Brak zmian 50% 50% 45% 50% 27% 21% 23% 19% 13% 13% 14% 15% 14% 15% 6% 7% 7% 10% 11% 4% 5% 4% 7% 7% 2% 1% 3% 3% Ankieta 2012/2013 N=153 Ankieta 2013/2014 N=111 Ankieta 2014/2015 N=166 Ankieta 2015/2016 N=175 Ankieta 2016/2017 N=183 I.2b. Czy dostrzegł/a P. zmianę jakości kształcenia w stosunku do poprzedniego roku akademickiego? Zdecydowanie się poprawiła Raczej się poprawiła Pod pewnymi względami się poprawiła, pod innymi pogorszyła Raczej się pogorszyła Zdecydowanie się pogorszyła Brak zmian 7% 19% 15% 7% 3% 50% N 183 I.3. Czy gdyby dziś jeszcze raz podejmował/a P. decyzję o wyborze studiów doktoranckich, wybrał/a/by P. ponownie te same studia?* Tak Nie wiem / nie potrafię ocenić Nie 66% 22% 12% N 276 Z wykresu obrazującego ogólną ocenę jakości kształcenia na studiach doktoranckich na przestrzeni lat 2010-2017 wynika, że stopień zadowolenia doktorantow ze swoich studiów utrzymuje się na podobnym poziomie - średnia waha się pomiędzy 3,59 a 3,75 w roku bieżącym. 64% doktorantów ocenia jakość kształcenia dobrze lub bardzo dobrze. Około jednej czwartej uczestników studiów doktoranckich dostrzega pozytywne zmiany dotyczące jakości kształcenia. Niestety prawie połowa studentów nie zauważa wprowadzanych w tym zakresie zmian. W przypadku pytania o ponowny wybór studiów doktoranckich, o kilka procent wzrósł odsetek osób, które jeszcze raz podjęłyby tę samą decyzję - w tym roku jest to 66% doktorantów. 12% doktorantów dokonałoby innego wyboru. *Osoby, które nie wybrałyby ponownie tych samych studiów mogły uzasadnić swoją odpowiedź w pytaniu otwartym. 5
II. PROGRAM STUDIÓW II. W skali od 5 do 1, proszę ocenić następujące elementy dotyczące kształcenia na P. studiach doktoranckich: Dostosowanie treści wykładów ogólnouczelnianych do poziomu III stopnia studiów 16% 27% 29% 16% 12% 3,20 1,23 3,00 3 246 Dostosowanie treści zajęć wydziałowych do poziomu III stopnia studiów 19% 32% 28% 13% 7% 3,43 1,16 4,00 4 271 Elastyczność i indywidualizację programu SD 22% 27% 22% 18% 11% 3,32 1,29 3,00 4 264 Zajęcia rozwijające umiejętności miękkie 15% 19% 25% 23% 18% 2,90 1,32 3,00 3 259 Zajęcia rozwijające warsztat badacza 16% 24% 26% 17% 18% 3,03 1,32 3,00 3 255 Szkolenia, kursy, zajęcia rozwijające umiejętności dydaktyczne 13% 21% 26% 24% 16% 2,91 1,26 3,00 3 256 W kategorii "program studiów" najwyżej ocenianym elementem jest elastyczność i indywidualizacja programu SD - połowa doktorantów ocenia ten element dobrze lub bardzo dobrze, przy średniej ocen 4,08. Natomiast najniżej ocenione zostały zajęcia rozwijające umiejętności miękkie oraz szkolenie, kursy i zajęcia rozwijające umiejętności dydaktyczne - około 40 % respondentów ocenia te elementy raczej źle lub bardzo źle, przy średniej ocen 2,90-2,91. 6
III. ORGANIZACJA STUDIOWANIA III. W skali od 5 do 1, proszę ocenić następujące elementy dotyczące kształcenia na P. studiach doktoranckich: Sposób przydzielania zajęć dydaktycznych prowadzonych przez doktorantów 27% 33% 21% 10% 9% Dopasowanie terminów zajęć SD i praktyk dydaktycznych do innych obowiązków 26% 31% 22% 12% 9% 3,59 1,24 4,00 4 258 3,52 1,25 4,00 4 266 Możliwość prezentacji i dyskusji dot. postępów w pracy doktorskiej na forum zakładu/katedry/instytutu 47% 32% 11% 4% 6% 4,08 1,15 4,00 5 262 W kategorii "organizacja studiowania" wszystkie elementy oceniane są stosunkowo dobrze. Najwyżej oceniają możliwość prezentacji i dyskusji dotyczącej postępów w pracy doktorskiej na forum zakładu/katedry/instytutu - 70% doktorantów ocenia ten element dobrze lub bardzo dobrze. IV. NAUCZYCIELE AKADEMICCY IV. W skali od 5 do 1, proszę ocenić następujące elementy dotyczące kształcenia na P. studiach doktoranckich: Kompetencje nauczycieli prowadzących poszczególne zajęcia dla doktorantów 38% 39% 16% 4% 3% 4,04 0,99 4,00 4 269 Wsparcie ze strony nauczycieli akademickich w prowadzeniu zajęć 41% 32% 14% 7% 7% Wsparcie opiekuna naukowego 64% 19% 10% 3% 4% 3,93 1,20 4,00 5 262 4,38 1,02 5,00 5 273 W kategorii "nauczyciele akademiccy" najwyżej ocenili wsparcie opiekuna naukowego - aż 83% respondentów oceniło ten element dobrze lub bardzo dobrze, ze zdecydowaną przewagą ocen bardzo dobrych. Pozytywnie oceniono także pozostałe dwa elementy w grupie - ok. trzech czwartych ocen bardzo dobrze i dobrze. 7
Trafność kryteriów kwalifikacyjnych w rekrutacji na SD V. REKRUTACJA NA SD ORAZ SYSTEM PRZYZNAWANIA WSPARCIA MATERIALNEGO V. W skali od 5 do 1, proszę ocenić następujące elementy dotyczące kształcenia na P. studiach doktoranckich: 25% 32% 20% 11% 12% 3,47 1,30 4,00 4 238 Sprawiedliwość i przejrzystość procedur rekrutacyjnych na SD 31% 33% 17% 10% 9% 3,66 1,27 4,00 4 247 System przyznawania wsparcia materialnego 26% 28% 19% 15% 12% 3,41 1,34 4,00 4 247 Możliwość uzyskania dofinansowania ewentualnych publikacji/udziału w konferencjach naukowych 27% 34% 18% 14% 7% 3,59 1,22 4,00 4 249 W tej kategorii dominują oceny "raczej dobrze". Najwyżej ocenili sprawiedliwość i przejrzystość procedur rekrutacyjnych na SD - średnia 3,66 najniżej natomiast system przyznawania wsparcia materialnego - średnia 3,41. 8
VI. WARUNKI STUDIOWANIA VI. W skali od 5 do 1, proszę ocenić następujące elementy dotyczące kształcenia na P. studiach doktoranckich: Dostępność komputerów i Internetu 42% 32% 12% 9% 4% 3,98 1,14 4,00 5 268 Dostępność książek i innych materiałów 49% 30% 12% 7% 2% 4,18 1,01 4,00 5 271 Dostępność specjalistycznego oprogramowania do badań naukowych 29% 27% 25% 10% 9% 3,58 1,25 4,00 5 207 Wyposażenie sal, pracowni, laboratoriów 32% 38% 20% 8% 2% 3,89 1,01 4,00 4 265 Funkcjonowanie systemu USOS 27% 44% 22% 3% 4% 3,86 0,99 4,00 4 273 W kategorii "warunki studiowania" najwyżej ocenianym elementem jest dostępność książek i innych materiałów - średnia 4,18, prawie 80% ocen bardzo dobrych i dobrych. Najniżej ocenili dostępność specjalistycznego oprogramowania do badań naukowych - blisko jedna trzecia ocen negatywnych. 9
VII. ADMINISTRACJA VII. W skali od 5 do 1, proszę ocenić następujące elementy dotyczące kształcenia na P. studiach doktoranckich: Wsparcie Kierownika Studium Doktoranckiego 42% 28% 18% 7% 5% 3,94 1,16 4,00 5 244 Działalność Samorządu Doktorantów 35% 34% 17% 8% 7% 3,83 1,18 4,00 5 211 Pracę Dziekanatu 55% 31% 7% 4% 3% 4,32 0,97 5,00 5 265 Pracę Samodzielnej Sekcji ds. Studiów Doktoranckich 43% 36% 14% 5% 2% 4,11 0,98 4,00 5 188 Pracę Sekretariatu Instytutu/Katedry 67% 23% 5% 3% 1% 4,51 0,86 5,00 5 204 Doktoranci ogólnie wysoko oceniają pracę administracji. Najwyżej ocenili pracę sekretariatu Instytutu/Katedry - 87% ocen bardzo dobrych i dobrych. Najniżej, choć wciąż wysoko, oceniona została działalność Samorządu Doktorantów - ponad dwie trzecie ocen dobrych i bardzo dobrych. 10
1. Ranking wszystkich ocenianych elementów PODSUMOWANIE Ranking zawiera zbiór wszystkich dwudziestu sześciu ocenianych elementów w ankiecie, zawartych w siedmiu kategoriach. : 2,0-2,99 3,0-3,49 3,5-3,99 4,0-4,49 4,5-5,0 Pracę Sekretariatu Instytutu/Katedry (jeśli dotyczy) Wsparcie opiekuna naukowego Pracę Dziekanatu Dostępność książek i innych materiałów (biblioteki, bazy danych) Pracę Samodzielnej Sekcji ds. Studiów Doktoranckich Możliwość prezentacji i dyskusji dotyczących postępów w pracy doktorskiej na forum zakładu/katedry/instytutu Kompetencje nauczycieli prowadzących poszczególne zajęcia dla doktorantów Dostępność komputerów i Internetu Wsparcie Kierownika Studium Doktoranckiego Wsparcie ze strony nauczycieli akademickich w prowadzeniu zajęć Wyposażenie sal, pracowni, laboratoriów Funkcjonowanie systemu USOS Działalność Samorządu Doktorantów Sprawiedliwość i przejrzystość procedur rekrutacyjnych na SD Możliwość uzyskania dofinansowania ewentualnych publikacji/udziału w konferencjach naukowych Sposób przydzielania zajęć dydaktycznych prowadzonych przez doktorantów Dostępność specjalistycznego oprogramowania do badań naukowych Dopasowanie terminów zajęć SD i praktyk dydaktycznych do innych obowiązków Trafność kryteriów kwalifikacyjnych w rekrutacji na SD Dostosowanie treści zajęć wydziałowych do poziomu III stopnia studiów System przyznawania wsparcia materialnego (dobór kryteriów, transparentność) Elastyczność i indywidualizację programu SD Dostosowanie treści wykładów ogólnouczelnianych do poziomu III stopnia studiów *Zajęcia rozwijające warsztat badacza (np. umiejętności zarządzania projektem, pozyskiwania i rozliczania środków na Szkolenia, kursy, zajęcia rozwijające umiejętności dydaktyczne Zajęcia rozwijające umiejętności miękkie (np. autoprezentacja, prezentacja wyników naukowych, praca w grupie) 4,51 4,38 4,32 4,18 4,11 4,08 4,04 3,98 3,94 3,93 3,89 3,86 3,83 3,66 3,59 3,59 3,58 3,52 3,47 3,43 3,41 3,32 3,20 3,03 2,91 2,90 SD N 0,86 204 1,02 273 0,97 265 1,01 271 0,98 188 1,15 262 0,99 269 1,14 268 1,16 244 1,20 262 1,01 265 0,99 273 1,18 211 1,27 247 1,22 249 1,24 258 1,25 207 1,25 266 1,30 238 1,16 271 1,34 247 1,29 264 1,23 246 1,32 255 1,26 256 1,32 259 *Zajęcia rozwijające warsztat badacza (np. umiejętności zarządzania projektem, pozyskiwania i rozliczania środków na badania, posługiwania się specjalistycznym oprogramowaniem) Z powyższego zestawienia wynika, że w skali całej ankiety do najwyżej ocenianych elementów należy zaliczyć pracę Sekretariatu Instytutu/Katedry - średnia 4,51; wsparcie opiekuna naukowego - średnia 4,37 oraz pracę Dziekanatu - średnia 4,36. Bardzo nisko natomiast zostały ocenione przez doktorantów dwa aspekty studiowania: szkolenia, kursy rozwijające umiejętności dydaktyczne - średnia 2,91, oraz zajęcia rozwijające umiejętności miękkie - średnia 2,90. 11
PODSUMOWANIE 2. Zbiorcze podsumowanie kategorii : 2,0-2,99 3,0-3,49 3,5-3,99 4,0-4,49 4,5-5,0 ADMINISTRACJA NAUCZYCIELE WARUNKI ORGANIZACJA REKRUTACJA 4,15 4,12 3,89 3,72 3,52 SD N 0,73 273 0,82 276 0,81 276 0,96 274 1,03 272 PROGRAM 3,16 0,98 276 Z ogólnego podsumowania kategorii wynika, że najwyżej ocenili elementy związane z pracą administracji - średnia 4,15, najniżej natomiast te dotyczące programu studiów - średnia 3,16. 12