WOJEWODA ŁÓDZKI PNIK-I.4131.498.2019 Łódź, 24 maja 2019 r. Burmistrz Opoczna ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE Na podstawie art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506) stwierdzam nieważność zarządzenia Nr 84/2019 Burmistrza Opoczna z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odwołania Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 w Opocznie im. Henryka Sienkiewicza z zajmowanego stanowiska. U z a s a d n i e n i e Na mocy przedmiotowego zarządzenia Burmistrz Opoczna odwołał z dniem 30 kwietnia 2019 r. Panią Annę Pręcikowską Skoczylas ze stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 w Opocznie im. Henryka Sienkiewicza. W zawiadomieniu o wszczęciu postępowania nadzorczego, organ nadzoru poinformował o wątpliwościach, dotyczących legalności ww. zarządzenia w zakresie, czy wskazane w uzasadnieniu do ww. zarządzenia przyczyny odwołania Pani Anny Pręcikowskiej Skoczylas ze stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 w Opocznie im. Henryka Sienkiewicza, wyczerpują przesłankę z art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, z późn. zm.), to jest w przypadkach szczególnie uzasadnionych. Burmistrz Opoczna w wyznaczonym przez organ nadzoru terminie nie skorzystał z uprawnienia i nie złożył wyjaśnień. ŁÓDZKI URZĄD WOJEWÓDZKI W ŁODZI 90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104, tel.: (+48) 42 664 10 00, fax: (+48) 42 664 10 40Elektroniczna Skrzynka Podawcza epuap: /lodzuw/skrytka www.lodzkie.eu Administratorem danych osobowych jest Wojewoda Łódzki. Dane przetwarzane są w celu realizacji czynności urzędowych. Masz prawo do dostępu, sprostowania, ograniczenia przetwarzania danych. Więcej informacji znajdziesz na stronie www.lodzkie.eu w zakładce ochrona danych osobowych.
Organ nadzoru prezentuje w niniejszej sprawie następujący pogląd. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996 z późn. zm.), organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, a w przypadku szkoły i placówki artystycznej oraz placówki, o której mowa w art. 2 pkt 8, dla uczniów szkół artystycznych prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Opinię, o której mowa w ust. 1 pkt 2, wydaje się w terminie 21 dni od dnia otrzymania wystąpienia organu, o którym mowa w ust. 1 (ust. 2 art. 66 ww. ustawy). Jak przyjmuje się w wyrokach sądów administracyjnych, wprawdzie wydanych na podstawie nieobowiązującego art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, ale zdaniem organu nadzoru nadal aktualnych, regulacja umożliwiająca odwołanie dyrektora szkoły z pełnionej funkcji w trakcie trwania roku szkolnego jest instytucją wyjątkową, nadzwyczajną, a możliwość jej zastosowania winna wynikać z zaistnienia szczególnie uzasadnionych okoliczności. Posłużenie się przez ustawodawcę nieostrym zwrotem, nie oznacza jednak, że zarówno ocena, jak i uznanie organu, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze, a następnie odwołał go z tego stanowiska może mieć charakter dowolny lub arbitralny. Organ prowadzący dokonując odwołania dyrektora szkoły w tym trybie powinien w sposób należyty wykazać przesłanki odwołania dyrektora. Istotne jest również to, że w podstawach odwołania dyrektora szkoły w tzw. trybie natychmiastowym, zbliżonym swoją konstrukcją do art. 52 1 Kodeksu pracy, nie mieści się każde naruszenie prawa przez taką osobę, lecz tylko takie, które uniemożliwia dalsze sprawowanie funkcji kierowniczej, a pozostawienie dyrektora na dotychczasowym stanowisku pozbawi placówkę realnego kierownictwa i uniemożliwi jej funkcjonowanie. Zakres swobody służącej właściwemu organowi przy odwołaniu nauczyciela ze stanowiska dyrektora szkoły jest więc wyraźnie ograniczony przepisami prawa oświatowego. Sfera uznania kompetentnego organu jest, co prawda znaczna, jednak niepełna, bo musi on uwzględniać m.in. ograniczenia wyraźnie ustanowione w art. 38 ustawy o systemie oświaty. Należy również zauważyć, iż zastosowane w powyższym przepisie sformułowanie przypadki szczególnie uzasadnione należy interpretować zawężająco (wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. akt I OSK 2473/13). str. 2
Trzeba również wskazać, że w orzecznictwie w odniesieniu do aktów odwołujących dyrektorów szkoły ze stanowiska podkreśla się, że akty takie powinny być odpowiednio uzasadnione, przy czym istotne są wywody i argumentacja prawna zawarta bezpośrednio w uzasadnieniu podjętego aktu (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23 sierpnia 2011 r., sygn. IV SA/GI 986/10; wyrok NSA z dnia 7 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 314/11; wyrok WSA w Lublinie z 26 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 609/11; wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 lutego 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 1342/13). Przekładając powyższe rozważania na ocenę legalności przedmiotowego zarządzenia, trzeba wskazać, że przedmiotowe uzasadnienie zarządzenia zawiera wprawdzie opis kilku faktów, które zdaniem organu prowadzącego przesądziły o zasadności odwołania Pani Anny Pręcikowskiej Skoczylas ze stanowiska dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 w Opocznie im. Henryka Sienkiewicza w trybie art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe. Jednakże w istocie rzeczy, żadna z tych okoliczności rozpatrywana z osobna, jak i wszystkie ujmowane łącznie, nie wyczerpują hipotezy analizowanej normy prawnej stanowiącej podstawę wydanego zarządzenia. Podkreślić trzeba, że nie ilość zdarzeń konstruuje przypadek szczególnie uzasadniony, lecz ich charakter. Od oceny charakteru zdarzenia, które może być jednostkowe, ale przejawiać się będzie wyjątkowym niedopełnieniem obowiązków lub przekroczeniem uprawnień, ewidentnie destabilizującym realizację funkcji szkoły i wymagającym natychmiastowego (bez wypowiedzenia) usunięcia dyrektora ze stanowiska, zależy zgodność z prawem rozwiązania stosunku pracy w trybie określonym w tym przepisie. Tym samym organ nadzoru stoi na stanowisku, że wymienione zdarzenia przywołane w treści uzasadnienia zarządzenia, to jest zatrudnienie pracownika na stanowisku sekretarki, zarzut niesporządzenia spisu z natury majątku szkoły, kwestie związane z funkcjonowaniem parkingu na terenie szkoły, czy też roszczenia pracownicze nauczyciela zatrudnionego w szkole, zdaniem organu nadzoru nie stanowią okoliczności uzasadniających odwołanie dyrektora szkoły w trybie określonym w art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe. Powyższe sprawy związane są z bieżącym zarządzaniem sprawami szkoły, które nie mają kluczowego znaczenia dla jej funkcjonowania i których nie można traktować jako okoliczności o charakterze wyjątkowym i nagłym, powodujących destabilizację realizacji funkcji (dydaktycznej, wychowawczej i oświatowej) szkoły i dlatego konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie wykonywania funkcji dyrektora, ponieważ dalsze zajmowanie stanowiska dyrektora godzi w interes szkoły jako interes publiczny. Powyższe stanowisko znalazło potwierdzenie w judykaturze, np. wyrok NSA z 1 września 2010 r., sygn. akt I OSK 933/10, wyrok NSA z 14 lutego 2013 r., sygn. akt I OSK 1797/12). str. 3
Zdaniem organu nadzoru powodem uzasadniającym odwołanie Pani Anny Pręcikowskiej Skoczylas ze stanowiska dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 w Opocznie im. Henryka Sienkiewicza, nie jest wynajmowanie różnym podmiotom hali i sali gimnastycznej bez pobierania należnej opłaty, co w konsekwencji spowodowało, że Gmina Opoczno z tego tytułu utraciła dochód. Organ nadzoru wskazuje, że zgodnie z stanowiskiem judykatury, negatywna ocena działalności dyrektora szkoły przez organ prowadzący w zakresie zaniedbań dotyczących organizacji pracy szkoły lub gospodarki finansowej szkoły, czy też konflikt z organem prowadzącym lub gronem pedagogicznym, nie mieszczą się w pojęciu szczególnie uzasadnionych przypadków i nie uzasadniają odwołania dyrektora szkoły w trybie art. 66 ust. 1 pkt 2 (wyrok NSA z 14 marca 1997 r., sygn. akt II SA/Wr 472/96; wyrok NSA z 19 września 2001 r., sygn. akt II SA 1657/2001; wyrok NSA z 23 września 2005 r., sygn. akt I OSK 91/05; wyrok NSA z 25 lutego 2011 r., sygn. akt I OSK 2018/10; wyrok WSA w Lublinie z 26 stycznia 2012 r., sygn. akt III SA/Lu 609/11; wyrok NSA z 11 maja 2012 r., sygn. akt I OSK 1971/2011). Na marginesie trzeba zauważyć, że przedmiotowe uzasadnienie do zarządzenia zostało sporządzone w sposób nierzetelny. Organ prowadzący zarzuca dyrektorowi szkoły, że wynajmował różnym podmiotom halę i salę gimnastyczną bez pobierania należnej opłaty. Zgodnie z definicją umowy najmu, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Oddając możliwość korzystania z hali i sali gimnastycznej bez pobierania należnej opłaty, dyrektorka szkoły mogła co najwyżej dokonać tego na podstawie umowy użyczenia, ponieważ przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie rzeczy. Podsumowując zdaniem organu nadzoru przywołane w treści uzasadnienia do zarządzenia powody odwołania Pani Anny Pręcikowskiej Skoczylas ze stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 3 w Opocznie im. Henryka Sienkiewicza, nie dawały podstaw do jej odwołania, ponieważ nie nosiły cech rażącego naruszenia prawa przez dyrektora placówki, nie prowadziły do destabilizacji pracy placówki, nie zagrażały interesowi publicznemu, nie były nagłe i nie wymagały natychmiastowego przerwania wykonywania funkcji dyrektora przez ww. osobę. Jak przyjmuje się w judykaturze odwołanie dyrektora może nastąpić jeżeli dopuścił się on zachowań, w wyniku których dyrektor utracił zdolność wykonywania powierzonej mu funkcji z przyczyn etycznych lub rażącej niekompetencji w realizacji spoczywających na nim obowiązków. Za przyczyny "szczególnie uzasadnione" w rozumieniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe (i odpowiednio art. 66 ust. 1 pkt 2 str. 4
ustawy Prawo oświatowe.) uznano: kradzież alkoholu w sklepie (wyrok WSA w Białymstoku z dnia 3 marca 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 1179/14), błędy organizacyjne, które postawiły placówkę w stan zagrożenia likwidacją (wyrok WSA w Gliwicach z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn. akt IV SA/Gl 970/13), poniżanie, upokarzanie i ignorowanie pracownika oraz wykorzystanie dwóch pracowników do przeprowadzenia remontu w mieszkaniu dyrektora (wyrok NSA z 4 marca 2014 r., sygn. akt I OSK 2853/13), zaniedbania w nadzorze nad pracownikami skutkujące molestowaniem seksualnym podopiecznych (wyrok NSA z dnia 25 lipca 2013 r., sygn. akt I OSK 840/13), zatrudnienie przez dyrektora swojej siostry w szkole (wyrok NSA z dnia 13 marca 2012 r., sygn. akt I OSK 2408/11), notoryczne nieregulowanie zobowiązań finansowych szkoły (wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 10 maja 2006 r, sygn. akt II SA/Rz 624/05), długotrwałą chorobę uniemożliwiającą wykonywanie funkcji kierowniczej, która negatywnie wpływa na szkołę powodując jej dezorganizację (wyrok NSA z dnia 4 października 2017 r., sygn. akt I OSK 365/17). Jak było wykazane wcześniej, żadne z powyższych okoliczności nie zachodziły w niniejszej sprawie, tym samym brak było podstaw do odwołania Pani Anny Pręcikowskiej Skoczylas ze stanowiska dyrektora szkoły. W sytuacji, w której przedmiotowe zarządzenie w sposób istotny narusza prawo, a zwłaszcza art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo oświatowe, wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego jest uzasadnione i należało orzec jak na wstępie. Rozstrzygnięcie nadzorcze może zostać zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi (90 434 Łódź, ul. Piotrkowska 135) za pośrednictwem Wojewody Łódzkiego, w terminie 30 dni od daty jego doręczenia. Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach. WOJEWODA ŁÓDZKI Do wiadomości: Rada Miejska w Opocznie Zbigniew Rau str. 5