PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU Etyka lekarska z elementami deontologii 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Katedra Nauk Społecznych 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: ul. Święcickiego 6 Coll. Anatomicum Tel. /Fax 61 854 61 10 Strona WWW www.zms.ump.edu.pl E-mail ZMS@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Dr hab. n. med. Czesław Żaba 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Dr n. med. Krzysztof Kordel 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko imię: Krzysztof Kordel Tel. kontaktowy: 600 027 097 Możliwość kontaktu - konsultacje (dni, godz., miejsce) E-mail: krzysztof.kordel@hipokrates.org Osoba zastępująca: Kontakt: 7. Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: Nazwisko imię: Krzysztof Kordel Tel. kontaktowy: E-mail:
8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: II Semestr: III, IV 9. Liczba godzin ogółem : 30 liczba pkt. ECTS: 2 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S Katedra i Zakład Medycyny Sądowej 15 Katedra Nauk Społecznych 6 9 Razem: 30 10.Tematyka poszczególnych ćwiczeń Wykłady - Semestr zimowy/letni Wykład 1. Tematyka wykładów Etyka ogólna wprowadzenie Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. Michał Musielak Wykład 2. Godność pacjenta Dr Krzysztof Kordel Wykład 3. Dziecko jako pacjent Dr Krzysztof Kordel Wykład 4. Lekarz wobec umierającego Prof. Jacek Łuczak Wykład 5. Wykład 6. Kodeks etyki lekarskiej w aspekcie historycznym Etyczne i prawne aspekty eksperymentów medycznych Dr Krzysztof Kordel Dr hab. Joanna Haberko Wykład 7. Etyczne i prawne aspekty śmierci Dr Krzysztof Kordel Wykład 8. Aspekty etyczne i prawne przeszczepiania narządów i tkanek Dr Krzysztof Kordel
Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Modele medycyny : partnerstwo, paternalizm - paternalizm radykalny, paternalizm umiarkowany, sytuacje usprawiedliwiające paternalizm, autonomia pacjenta (kazusy); zastosowanie różnych modeli etycznych: etyka kodeksowa, czy etyka wartości; uzasadnienia postępowania w medycynie. Zdrowie reprodukcyjne: antykoncepcja (naturalna, mechaniczna, hormonalna, sterylizacja moralność, legalność), problem niepłodności, techniki wspomaganego rozrodu i związane z tym rozwiązania prawne w Polsce i na świecie dotyczące : dawstwa gonad, problemu anonimowości dawstwa, dawstwa wewnątrzrodzinnego, przeszczepu macicy, przeszczep mitochondriom (kazusy), adopcji embrionów, dostęp do tego typu rozwiązań przez pary partnerskie (hetero i homoseksualne), samotne matki, samotnych ojców, małżeństwa; redefinicje rodzicielstwa ( rodzic genetyczny, społeczny), surogatki; aborcja. Dr Izabela Rzymska Dr Agnieszka Żok Dr Izabela Rzymska Dr Agnieszka Żok
Seminaria - Semestr zimowy/letni Seminarium 1. Tematyka seminariów Zdrowie reprodukcyjne: antykoncepcja (naturalna, mechaniczna, hormonalna, sterylizacja moralność, legalność), problem niepłodności, techniki wspomaganego rozrodu i związane z tym rozwiązania prawne w Polsce i na świecie dotyczące : dawstwa gonad, problemu anonimowości dawstwa, dawstwa wewnątrzrodzinnego, przeszczepu macicy, przeszczep mitochondriom (kazusy), adopcji embrionów, dostęp do tego typu rozwiązań przez pary partnerskie (hetero i homoseksualne), samotne matki, samotnych ojców, małżeństwa; redefinicje rodzicielstwa ( rodzic genetyczny, społeczny), surogatki; aborcja. Transplantacje historia transplantacji, możliwości pozyskiwania organów, przeszczepy wewnątrzrodzinne, zgoda domniemana, śmierć pnia mózgu (kazusy), definicja śmierci, przeczep tożsamości, granica etyczna i techniczna możliwych przyczepów (przeszczep mózgu?). Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Dr Izabela Rzymska Dr Agnieszka Żok SALA
Seminarium 2. Seminarium 3. Eksperymenty medyczne Deklaracja Helsińska, raport belmondzki, hodowla organów, badania kliniczne leków, efekt placebo, dobre praktyki w eksperymentach klinicznych (kazusy). Nowa Genetyka medycyna regeneracyjna i spersonalizowana, komercyjne genotypowanie, etyka odpowiedzialności geny a prokreacja, nowa eugenika? preimplantacyjny dobór zarodków. (kazusy Dr Izabela Rzymska Dr Agnieszka Żok Dr Izabela Rzymska Dr Agnieszka Żok REGULAMIN ZAJĘĆ: Obowiązkowa obecność na seminariach PROGRAM ZAJĘĆ: Program zajęć obejmuje podstawowe zagadnienia wchodzące w zakres zainteresowań współczesnej etyki lekarskiej ze szczególnym uwzględnieniem problemów pojawiających się w pracy zawodowej lekarza. Szczegółowa tematyka wykładów i seminariów została podana powyżej. PROGRAM NAUCZANIA: Wymagania wstępne Przygotowanie do zajęć Gotowość do podjęcia dyskusji popartej własną przemyślaną argumentacją oraz wiedzą zdobytą na zajęciach Wymagania końcowe Zaliczenie w formie testu
11. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia pozytywny wynik testu Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy) Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: 12. Literatura: Zalecana literatura: 1. T. Brzeziński, Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002 2. Z. Szawarski, Mądrość i sztuka leczenia, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005 3. T. L. Beauchamp, J. F. Childress Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1996 13. Studenckie koło naukowe Opiekun koła Tematyka Miejsce spotkań
14. SYLABUS ( proszę wypełnić wszystkie pola w tabeli) WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Koordynator przedmiotu Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Lekarski Etyka lekarska z elementami deontologii Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, WL I Katedra Nauk Społecznych, WNoZ Poziom i tryb studiów Punkty ECTS jednolite studia magisterskie 2 Dr Krzysztof Kordel Osoba zaliczająca Dr Krzysztof Kordel obowiązkowy semestr Rodzaj zajęć wykłady i liczba godzin 15 Seminaria 9 stacjonarne Ćwiczenia 6 Prezentacja podstawowych zagadnień wchodzących w zakres zainteresowań współczesnej etyki lekarskiej ze szczególnym uwzględnieniem problemów pojawiających się w pracy zawodowej lekarza Wykłady Etyka ogólna wprowadzenie Godność pacjenta Dziecko jako pacjent Lekarz wobec umierającego Kodeks etyki lekarskiej w aspekcie historycznym Etyczne i prawne aspekty eksperymentów medycznych Treści programowe Etyczne i prawne aspekty śmierci Aspekty etyczne i prawne przeszczepiania narządów i tkanek Lekarz wobec pacjenta starego Seminaria Transplantacje historia transplantacji, możliwości pozyskiwania organów, przeszczepy wewnątrzrodzinne, zgoda domniemana, śmierć pnia mózgu (kazusy), definicja śmierci, przeczep tożsamości, granica etyczna i techniczna możliwych przyczepów (przeszczep mózgu?). Eksperymenty medyczne Deklaracja Helsińska, raport belmondzki, hodowla organów, badania kliniczne leków, efekt placebo, dobre praktyki w eksperymentach klinicznych (kazusy). Nowa Genetyka medycyna regeneracyjna i spersonalizowana, komercyjne genotypowanie, etyka odpowiedzialności geny a prokreacja, nowa eugenika? preimplantacyjny dobór zarodków. (kazusy)
Ćwiczenia Modele medycyny : partnerstwo, paternalizm - paternalizm radykalny, paternalizm umiarkowany, sytuacje usprawiedliwiające paternalizm, autonomia pacjenta (kazusy); zastosowanie różnych modeli etycznych: etyka kodeksowa, czy etyka wartości; uzasadnienia postępowania w medycynie Zdrowie reprodukcyjne: antykoncepcja (naturalna, mechaniczna, hormonalna, sterylizacja moralność, legalność), problem niepłodności, techniki wspomaganego rozrodu i związane z tym rozwiązania prawne w Polsce i na świecie dotyczące : dawstwa gonad, problemu anonimowości dawstwa, dawstwa wewnątrzrodzinnego, przeszczepu macicy, przeszczep mitochondriom (kazusy), adopcji embrionów, dostęp do tego typu rozwiązań przez pary partnerskie (hetero i homoseksualne), samotne matki, samotnych ojców, małżeństwa; redefinicje rodzicielstwa ( rodzic genetyczny, społeczny), surogatki; aborcja. Inne Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa wykład informacyjny, prelekcja Pozytywny wynik testu T. Brzeziński, Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002 metoda przypadków dyskusja dydaktyczna Z. Szawarski, Mądrość i sztuka leczenia, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005 wykład problemowy T. L. Beauchamp, J. F. Childress Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa 1996 Literatura uzupełniająca Numer efektu kształcenia Efekty kształcenia Rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem zna problematykę adaptacji do choroby jako sytuacji trudnej, etapów przystosowania do zagrażających wydarzeń i potrzeb pacjentów, umierania i procesu żałoby rodziny zna i rozumie główne pojęcia, teorie, zasady i reguły etyczne służące jako ogólne ramy właściwego interpretowania i analizowania zagadnień moralno-etycznych zna zasady altruizmu i odpowiedzialności klinicznej i ma świadomość zasad funkcjonowania zespołu terapeutycznego przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki aktywnego słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia D.W4. D.W9. D.W13. D.W14 D.U5.
Numer efektu kształcenia Efekty kształcenia przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowaniu przestrzega wzorców etycznych w działaniach zawodowych; posiada zdolność rozpoznawania etycznych wymiarów decyzji medycznych i odróżniania aspektów faktualnych od normatywnych; przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do ochrony danych osobowych, prawa do intymności, prawa do informacji o stanie zdrowia, prawa do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego oraz prawa do godnej śmierci Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia D.U7. D.U12. D.U13 D.U14 Nakład pracy studenta Data opracowania sylabusa: 31.08. 2017 Liczba godzin 30 Osoba przygotowująca sylabus: dr Krzysztof Kordel 15. Szczegółowa organizacja zajęć: Zajęcia na II roku odbywają się zgodnie z planem zajęć z Dziekanatu. Ramy czasowe zajęć zblokowanych: 8.00 11.00. Proszę podać dokładny podział godzin zajęć dydaktycznych zgodny z Ramowym Programem Studiów na rok akademicki 2017/18. WYKŁADY Dzień tygodnia Daty w których odbywają się wykłady Godzina Sala 22.02.2018 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6 19.04.2018 11:30-13 Sala Czarna ul. Święcickiego 6
ĆWICZENIA Grupa Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 Grupa 4 Grupa 5 Grupa 6 Grupa 7 Grupa 8 Grupa 9 Grupa 10 Grupa 11 Grupa 12 Podgrupy Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają się ćwiczenia 27.03,10.04,17.04 13.30-15.00 27.03,10.04,17.04 13.30-15.00 26.03,09.04,16.04 13.30-15.00 26.03,09.04,16.04 13.30-15.00 26.03,09.04,16.04 15.45-17.15 26.03,09.04,16.04 15.45-17.15 28.05,04.06,11.06 13.30-15.00 28.05,04.06,11.06 13.30-15.00 28.05,04.06,11.06 15.45-17.15 28.05,04.06,11.06 15.45-17.15 27.03,10.04,17.04 15.45-17.15 27.03,10.04,17.04 15.45-17.15 Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia
SEMINARIA Grupa Grupa 1 Grupa 2 Grupa 3 Grupa 4 Grupa 5 Grupa 6 Grupa 7 Grupa 8 Grupa 9 Grupa 10 Grupa 11 Grupa 12 Podgrupy Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają się ćwiczenia 20.02-20.03 13.30-15.00 20.02-20.03 13.30-15.00 19.02-19.03 13.30-15.00 19.02-19.03 13.30-15.00 19.02-19.03 15.45-17.15 19.02-19.03 15.45-17.15 23.04-21.05 13.30-15.00 23.04-21.05 13.30-15.00 23.04-21.05 15.45-17.15 23.04-21.05 15.45-17.15 20.02-20.03 15.45-17.15 20.02-20.03 15.45-17.15 Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia
16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA: wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb.