AzusRTN Instrukcja pomiaru aplikacją kontrolera zainstalowanego w odbiorniku Android, Windows, Linux, Spis treści 1) Opis procedury pomiarowej..2 2) Kameralne przygotowanie projektu i konfiguracja odbiornika 3 3) Pomiar..6 4) Kameralne opracowanie pomiaru.9 Opracowanie: dr inż. Ryszard Pażus (GeoDigitalGNSS) (wersja 1.1) 12.09.2018 Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 1
1. Opis procedury pomiarowej a. AzusRTN jest odbiornikiem specjalnie zaprojektowanym dla małych firmach i jednoosobowej działalności gospodarczej. Stąd też opis procedur pomiarowych optymalnie dostosowanych do specyfiki i charakteru zleceń w takich firmach. Wybór aplikacji kontrolera to decyzja użytkownika, jednakże schemat procedury pomiarowej techniką RTN (także RTK, PPK) warto optymalizować tak, jak to pokazano na przykładzie aplikacji RaechView, czyli aplikacji modułu zastosowanego w odbiorniku. b. W procedurze pomiarowej uwzględniono opcjonalne założenie roboczego punktu kontrolnego. W procedurze pomiarowej metodą RTN, rejestracja obserwacji takiego punktu odbywa się w trakcie wykonywania zasadniczych pomiarów. W opracowaniu kameralnym mamy do wyboru kilka metod wyznaczenia położenia takiego punktu kontrolnego: szybką statyczną (ok. 10 minut rejestracji), i statyczną (ok. 20 minut), ii PPK (Postprocessed Kinematic), iv. pojedynczego wektora z najbliższej stacji referencyjnej itp. c. Wymagane tutaj przeliczenia współrzędnych można wykonać programem Transpol v. 2.06 zalecanym w Biuletynie Informacji Publicznej GUGiK http://www.gugik.gov.pl/bip/prawo/modele-danych z klauzulą zgodności GUGiK: i d. W pomiarach przy zastosowaniu aplikacji kontrolera w odbiorniku strumienie depesz RTCM przesyła się poprzez Wi-Fi bezpośrednio do odbiornika (router mobilny zamiast hotspot smartfonu). Smartfon, tablet, komputer pełnią tu rolę rejestratora wyników a w opcji tyczenia naprowadzają na punkt lub projektowaną linię. e. Przykładem instruktażowym jest użycie poprawek sieciowych RTN z VRS w systemie ASG-EUPOS. Nie wyklucza to oczywiście stosowania innych systemów stacji referencyjnych. f. Jako zasadę przyjęto, że inicjalizacja pomiarów odbywa się na punkcie, który może też spełniać rolę punktu kontrolnego. Stąd konieczność, pomimo wcześniejszego otrzymania pozycji fix and hold pozostawienia odbiornika na tym punkcie na okres około 10 minut. Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 2
Dla celów instruktażowych pokazano tutaj przykład pomiaru RTK do punktu bazowego sieci IGS (EPN) odległego o 20 km (free of chargé). Przykład, co do idei, niczym się nie różni od pomiaru RTN w serwisie ASG-EUPOS strumieniem RTN_VRS_3_1 (licencyjny). Zmiana jest tylko w ustawieniach adresów dla NTRIP. Wszystkie pozostałe kroki opisane w instrukcji są takie same. 2. Kameralne przygotowanie pomiaru i konfiguracja odbiornika a. Standardowa konfiguracja odbiornika to przede wszystkim RTK Settings jak tutaj: b. Wprowadzenie poprawek sieciowych RTN Correction input wymaga wprowadzenia adresu i portu dostawcy poprawek, także danych dostępowych i nazwy strumienia. Dla ASG-EUPOS byłoby to: system.asgeupos.pl, 2101 lub 8080, strumień RTN_VRS_3_1 (ramka żółta, z innego pomiaru). Tutaj, jak wcześniej wspomniano, jest to pokazane dla: euref-ip.net, 2101, użytkownik, hasło i najbliższa stacja referencyjna Józefosław JOZ0. Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 3
c. Z kolei, na potrzeby rejestracji ( Logging ), dla ułatwienia ewentualnego postprocessingu, zalecane jest w Base mode, przy nieaktywnym Corrections output, pobieranie depesz pokładowych (broadcast RTCM3), zwłaszcza dotyczących stanu jonosfery, jak tutaj: d. Na potrzeby dokumentowania pomiarów kontrolnych w Logging należy zapisywać wymagane sesje. Jeżeli chcemy wyznaczać punkt kontrolny (np. metodą szybką statyczną) to plik obserwacji surowych ( Raw data ) można od razu mieć w formacie tekstowym RINEX (menu rozwijalne, zalecana wersja to 2.11). Przy wyborze RINEX i tak będziemy mieli dostęp do zapisu binarnego UBX, na którym mamy większe możliwości operacji kontrolnych. Z kolei w pozycji Base correction, podobnie możemy rejestrować naszą bazę w takim samym formacie (będzie bez danych pokładowych). Porada; warto wykonywać operację ON -> OFF -> ON, rozdzielającą zapisywane pliki, które chcemy opcjonalnie mieć dla punktu kontrolnego, zwłaszcza jeśli nie prowadzimy dziennika polowego z takimi zapisam i Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 4
e. Pozostaje jeszcze sprawdzenie czy mamy sparowane urządzenia na przypadek, gdyby trzeba byłoby wprowadzać jakieś zmiany w trakcie pomiarów. Czyli Bluetooth w odbiorniku sparowany ze smartfonem (tabletem), to samo w smartfonie. Także, a raczej przede wszystkim, nasz router mobilny z jego adresami IP dla odbiornika. f. g. Również na tym etapie możemy utworzyć nowy projekt (zakładka Survey ) o rozpoznawalnej nazwie obiektu (tutaj Test dachowy, pokazane info). Przy zakładaniu pomijamy opcje zapisów automatycznych (fix, float, single), używanych dla innych zastosowań odbiornika. Wysokość anteny powinna zawierać odległość ARP (Antenna Reference Point) do PCV (Phase Center Variation), która dla tego odbiornika wynosi 80 mm. Powinna być wprowadzana w terenie, przed pomiarem sprawdzającym wysokość tyczki, zwłaszcza, kiedy używa się tyczki teleskopowej Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 5
3. Pomiar a. Przyjmijmy jako zasadę, że inicjalizacja pomiaru odbywa się na punkcie, który będzie także spełniał rolę punktu kontrolnego. Stąd konieczność, pomimo wcześniejszego otrzymania pozycji fix and hold pozostawienia odbiornika na tym punkcie na okres około 10 minut dla niezależnego, od poprawek sieciowych RTN, wyznaczenia jego pozycji metodą RS (Rapid Static). b. Po włączeniu odbiornika i początkowej sekwencji wyświetleń diody LED, od momentu kiedy zaczyna dioda świecić sekwencją kolorów zielony- niebieski, zaczyna się zasadniczy pomiar mający na celu inicjalizację (konwergencję) z pozycji single poprzez rozwiązania niejednoznaczne ( float ) do momentu rozwiązania jednoznacznego (fixed, fix and hold). W tym czasie powinniśmy mieć połączenie Wi-Fi z odbiornikiem, przypisanym adresem IP, tym samym, którym łączyliśmy się wcześniej. Sprawdzeniem poprawności działania jest zakładka Status, w której powinna być uwidoczniona łączność z serwisem poprzez NTRIP w postaci szarych kolumn SNR (wskaźnik sygnału do szumu) z naszej bazy. Nasz wektor będzie oczywiści kilku lub co najwyżej kilkunasto-metrowy, nie jak tutaj 20 km (ekran obok z innego projektu) c.. d. Ten nasz pierwszy punkt powinien mieć najlepsze warunki do pomiaru (najmniej przeszkód widnokręgu). Przy założeniu, że chcemy aby był równocześnie naszym punktem kontrolnym powinniśmy w Logging zaznaczyć moment startu rejestracji jego obserwacji (pkt 2di) czyli wykonywać operację ON -> OFF -> ON, rozdzielającą zapisywane plik Od tego momentu należy przez około 10 minut pozostawić odbiornik rejestrujący obserwacje w formie sesji pomiarowej. W tym okresie nastąpi moment zakończenie procesu inicjalizacji (fix and hold), który pozwoli nam ten punkt zapisać, ale nie należy odbiornik przemieszczać. Dopiero po około 10-minutach, zaznaczając w Logging koniec sesji (,ON -> OFF -> ON), rozpoczynamy pomiary wszystkich punktów naszego projektu. e. Po inicjalizacji Status zmieni się z rozwiązania niejednoznacznego Float na jednoznaczne Fix Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 6
i ii Punkty mierzone i zaakceptowane otrzymują numerację kolejną, poza tym możemy wprowadzać nazwy tworzone ze znaków alfabetu bez polskich liter (porada: nie stosujmy spacji). Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 7
iv. v. Pomierzone punkty można w terenie edytować, sprawdzać opcją tyczenia, przeglądać tabelę. Export naszych obserwacji pozostawiamy do opracowania kameralnego. v Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 8
4. Kameralne opracowanie pomiaru a. Do eksportu naszych pomiarów z odbiornika do komputera mamy kilka możliwości, ale najprościej jest to wykonać bezprzewodowo poprzez Wi-F Może to być łączność bezpośrednia z włączonym w biurze odbiornikiem, aktywowanym jako hotspot (IP 192.168.42.1, sekwencja LED zielony - biały) lub przez routera biurowego albo naszego routera mobilnego, wykorzystywanego w terenie. Możemy też skorzystać z pośrednictwa zapisu w pamięci usb (kabel otg) lub połączenia kablowego z komputerem (mini usb -> usb). b. Otwierając nasz projekt w zakładce Survey mamy informację o liczbie pomierzonych punktów, tutaj przykładowo tylko cztery punkty, które należy zaimportować w wybranym z listy formacie. Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 9
i Jak będzie wyglądał zapis naszych danych w wybranym formacie możemy zobaczyć w info (tutaj np. *.csv) klikając na przykład wzorca zapisu template. ii iv. W praktyce będzie to plik tekstowy jak tutaj, który jest naszym raportem (dziennikiem pomiarowym) dokumentującym pomiary. v. c. Wykorzystując łączność z odbiornikiem pozostaje jeszcze import danych naszego projektu zapisanych w Logging. W zasadzie interesuje nas najbardziej RINEX Raw data, bo to zapis obserwacji naszego punktu, przyjętego jako roboczy punkt kontrolny. To działanie opcjonalne, tzn. jeśli nie zakładamy własnych punktów kontrolnych to można te kroki całkowicie pominąć. Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 10
d. Odbiornik wyłączamy (LED zaświeci ciągłym światłem białym) przyciskiem ON odbiornika. i e. Nasze dane z Logging, po rozpakowaniu, widać w folderze (tutaj wykorzystywany jest Total Commander). RINEX jest utworzony przez program convin z biblioteki RTKLIB prof. Tamoji Takasu, w którym do obliczeń należy wprowadzić wysokość anteny, tutaj (0.007+0.080)m: Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 11
f. Wracając do zasadniczej części naszego projektu przechodzimy do etapu przeliczeń współrzędnych i wysokości do wymaganego układu współrzędnych programem TRANSPOL. W tym celu należy wyodrębnić z naszego dziennika pomiarowego dane: B,L i h, uporządkowane zgodnie z wymogami programu TRANSPOL dla wymaganego formatu BLH_GRS. Program ten zawiera edytor tekstowy, jednakże nie jest on tutaj użyteczny. Prościej i szybciej można przeformatowanie wykonać innymi programami np. Microsoft Excel. Mamy do wyboru opcję teoretyczną i empiryczną. Mając pomiary nawiązane do punktów podstawowej osnowy geodezyjnej nie ma znaczenia, którą wybierzemy. Program domyślnie przyjmuje opcje empiryczną. i ii Nasz format danych to stopniowy z dziesiętnym zapisem: iv. v. Przeliczenie, tu na przykładzie BLH_GRS -> xy92.1 Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 12
v vi Potwierdzenie, że opcja matematyczna daje te same wyniki co empiryczna: vii ix. x. Punkty SPYC, SPXE, SPXW są tutaj naszymi punktami kontrolnym Porównanie pokazuje nadspodziewanie dużą zgodność, tutaj przecież w pomiarze z punktem bazowym w odległości 20km. x Wysokości elipsoidalne przeliczamy z tego samego pliku wejściowego ale program wymaga zmiany jego nazwy na BLH_e. Najdogodniejszym formatem wyników będzie chyba dziesiętny stopniowy. xi Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 13
xii xiv. Porównanie z uwzględnieniem stałej 0.080, której nie uzględniono w aplikacji ReachView, xv. g. Formę raportu z pomiarów i zakres dokumentacji technicznej pozostawia się do inwencji użytkownika. Zasadniczy dziennik pomiarowy jest w formacie *.csv, który jest czytany przez dostępne aplikacje dla raportów. Instrukcja pomiaru AzusRTN kontrolerem REACH View 14