Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny, sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych oraz warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana ocena muzyka WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MUZYKI W KLASIE I GIMNAZJUM I. SPECYFIKA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU MUZYKA Nauczyciel, dokonując oceny osiągnięć uczniów, powinien wziąć pod uwagę przede wszystkim: Poziom uzdolnień i predyspozycji muzycznych ucznia, Indywidualny wkład pracy ucznia, potrzebny do realizacji określonych działań muzycznych, Postawę i zaangażowanie ucznia wobec stawianych mu zadań, Uzyskany poziom wiedzy i umiejętności, w zakresie różnych form aktywności muzycznej i wiadomości z teorii muzyki, Postawę ucznia wobec dóbr kultury i wytworów sztuki, Podejmowanie przez ucznia dodatkowych zadań muzycznych, włączanie się w życie artystyczne szkoły i środowiska, Uczestnictwo ucznia w zajęciach, Umiejętność formułowania przez niego problemów, wyciągania wniosków, Poszukiwanie własnych rozwiązań, obronę własnego poglądu. Ocena semestralna musi odzwierciedlać postawę ucznia wobec przedmiotu i wykonywanych zadań oraz wysiłek, jaki uczeń wkłada w ich realizację. Powinna być wykładnikiem osiągniętych umiejętności, poziomu uzyskanej wiedzy w danym 1
okresie oraz motywować i zachęcać ucznia do rozwijania zainteresowań muzycznych. Ocena roczna musi uwzględniać wiedzę oraz umiejętności ucznia zdobyte i utrwalone w ciągu całego roku. II. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIÓW PODLEGAJĄCE OCENIE Wykonywanie praktycznych ćwiczeń muzycznych: rytmicznych, melodycznych, ruchowych, słuchowych. Aktywne działania w zakresie różnych form muzycznych: śpiewu, gry na instrumencie, słuchania muzyki, ruchu przy muzyce, twórczości muzycznej (np. śpiewanie pieśni i piosenek, kanonów dwu-, trzygłosowych, przyśpiewek ludowych, granie akompaniamentu, fragmentów utworów różnych kompozytorów, rozpoznawanie: stylu muzycznego epoki w słuchanych utworach, brzmienia instrumentów i głosów ludzkich, budowy formalnej utworu, wykonywanie kroków i figur określonego tańca, tworzenie melodii). Odpowiedzi ustne z zakresu znajomości: zasad muzyki (np. elementów muzyki, znaków chromatycznych, interwałów muzycznych, trójdźwięków), historii muzyki (np. znajomość epok muzycznych, twórczości kompozytorów), form muzycznych. Prace domowe Konkursy muzyczne Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być systematyczne i umotywowane ustnie przez nauczyciela. Ocena nie może być tylko wykładnikiem poziomu uzyskiwanej wiedzy i umiejętności, ale powinna zachęcać uczniów do rozwijania zainteresowań muzycznych. 2
III. KRYTERIA OCENY 1. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiadomości i umiejętności objętych podstawą programową w stopniu bardzo dobrym i dodatkowo: - czynnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, - wykazuje zainteresowanie muzyką (np. bierze udział w koncertach), - rozwija swoje uzdolnienia biorąc udział w zajęciach pozalekcyjnych( nauka gry na instrumencie, zespół artystyczny) i jednocześnie prezentuje swoje umiejętności na szkolnych uroczystościach, - podejmuje dodatkowe zadania (zdobywa informacje z innych źródeł, angażuje się w życie artystyczne klasy i szkoły), - uzyskuje celujące i bardzo dobre oceny cząstkowe, - reprezentuje szkołę w konkursach muzycznych. 2. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiedzy i umiejętności w wysokim stopniu, a ponadto: - wykazuje aktywną postawę w pracach indywidualnych i zespołowych, - wyróżniająco wywiązuje się z wszelkich zadań i powierzonych mu ról, - uzyskuje bardzo dobre i dobre oceny cząstkowe, - starannie wykonuje ćwiczenia muzyczne, - potrafi obronić swój pogląd i postawę twórczą. 3. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował zakres programowy wiedzy i umiejętności w stopniu średnim, a także: - zwykle pracuje systematycznie i efektywnie, indywidualnie i w grupie, - zna wybrane utwory muzyczne, - opanował podstawową wiedzę z historii muzyki, - rozpoznaje polskie tańce narodowe, - poprawnie formułuje wnioski i udaje mu się bronić swych poglądów, - odpowiednio wywiązuje się z części zadań oraz powierzonych ról, - najczęściej uzyskuje dobre oceny cząstkowe. 4. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiedzy i umiejętności w stopniu poprawnym oraz: 3
- nie zawsze pracuje systematycznie i niezbyt chętnie podejmuje wszelkie działania, - w niewielkim stopniu opanował podstawowy repertuar, - w niewielkim stopniu opanował wiadomości o muzyce i wybitnych kompozytorach, - przy pomocy nauczyciela wykonuje proste ćwiczenia praktyczne, - rzadko uczestniczy w dyskusjach i pracach zespołowych, - czasami poprawnie formułuje wnioski, - ma problemy z obroną swoich poglądów, - najczęściej uzyskuje dostateczne oceny cząstkowe. 5. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który opanował zakres wiedzy i umiejętności na poziomie elementarnym, a także: - nie pracuje systematycznie i niezbyt chętnie podejmuje działania, - trudno organizuje swój warsztat pracy ( nie prowadzi na bieżąco zeszytu, nie wywiązuje się z obowiązków ucznia), - biernie uczestniczy w dyskusjach, - niestarannie wykonuje ćwiczenia, - nie formułuje własnych wniosków. 6. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nawet w stopniu elementarnym nie opanował materiału i nie nabył umiejętności wskazanych w programie nauczania oraz: - nie wykazuje zainteresowania przedmiotem, - nie bierze udziału w działaniach twórczych, - nie prowadzi zeszytu przedmiotowego, - nie wykazuje żadnej chęci do poprawy swojej oceny Ocena ta nie wynika z możliwości, czy z braku uzdolnień ucznia, lecz z całkowitej niechęci do przedmiotu oraz pracy na lekcjach. IV. NARZĘDZIA I FORMY SPRAWDZANIA KOMPETENCJI I OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW FORMY: 1. Pisemna. 2. Ustna. 4
3. Praktyczna. NARZĘDZIA: 1. Praca na lekcji (odpowiedzi ustne, aktywność w zakresie form muzycznych: śpiewu, gry na instrumencie, słuchania muzyki, ruchu przy muzyce, twórczości muzycznej). 2. Prace domowe (prace pisemne, prace praktyczne). 3. Test podsumowanie semestru. V. PRAWA I OBOWIĄZKI UCZNIA 1. Uczeń powinien, na każdej lekcji, mieć zeszyt do nut i podręcznik. 2. Uczeń ma prawo, raz w semestrze, być nieprzygotowanym do lekcji. 3. Uczeń powinien, przed lekcją, poinformować nauczyciela o ewentualnym nieprzygotowaniu do lekcji, braku zeszytu i (lub) podręcznika. 4. Uczeń powinien, w ciągu 2 tygodni, opanować piosenkę (melodia, słowa). 5. Uczeń oceniany jest na bieżąco za: - wykonanie piosenek, - zadania domowe, - wiadomości o muzyce i muzykach, - aktywność i zaangażowanie na lekcjach, - konkursy muzyczne, Ocenie podlegają również zeszyty przedmiotowe. Szczególnie nagradzane są indywidualne zainteresowania ucznia (gra na instrumencie, uczestnictwo w chórze, w zespole wokalnym, zespole wokalnoinstrumentalnym. WYMAGANIA EDUKACYJNE Z MUZYKI W GIMNAZJUM 5
I. Uczeń zna i posługuje się podstawowymi pojęciami i terminami muzycznymi, zna zapis muzyczny. Potrafi samodzielnie zdobywać informacje o muzyce. 1. Odczytuje podstawowy zapis muzyczny. 2. Rozróżnia podstawowe gatunki klasycznej muzyki wokalnej, wokalnoinstrumentalnej i instrumentalnej oraz muzyki ludowej i rozrywkowej. 3. Rozróżnia i opisuje instrumenty i zespoły muzyczne. 4. Zna chronologię epok muzycznych. 5. Rozróżnia wybrane tańce różnych narodów. 6. Orientuje się w życiu muzycznym. 7. Posługuje się samodzielnie źródłami informacji o muzyce. II. Uczeń aktywnie działa na polu muzyki w wybranych dziedzinach: śpiewa, gra, tańczy, posługuje się aparaturą muzyczną i mediami. 1. Śpiewa (gra) piosenki, pieśni patriotyczne, ludowe, turystyczne i młodzieżowe. 2. Wykonuje podstawowe kroki taneczne i figury wybranych tańców. 3. Potrafi wypowiadać się o muzyce i jej wykonaniu. III. Uczeń jest świadomym słuchaczem muzyki. Potrafi oceniać dzieło muzyczne i jego wykonanie. 1. Potrafi scharakteryzować słuchany utwór. 2. Rozróżnia rytmy polskich tańców narodowych i wybranych tańców towarzyskich. 3. Rozpoznaje brzmienie instrumentów i głosów. 4. Potrafi przyporządkować kompozytorów oraz utwory słuchane i omawiane na lekcjach poszczególnym epokom muzycznym. 5. Wykonuje utwór za pomocą śpiewu, gry lub tańca. WARUNKI I TRYB UZYSKIWANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY Z PRZEDMIOTU MUZYKA 1. Warunkiem poprawy oceny jest systematyczny udział ucznia w zajęciach oraz przygotowanie i prezentacja zadania (samodzielnie) z zakresu zagadnienia realizowanego w danym semestrze. 6
2. Chęć uzyskania wyższej (niż przewidywana) oceny uczeń powinien zgłosić pisemnie nauczycielowi przedmiotu najpóźniej na miesiąc przed zakończeniem semestru. 3. Nauczyciel uzgadnia z uczniem poziom wymagań, zakres, tematykę, formę prezentacji oraz termin i warunki jej oceny i zaliczenia. TRYB PODWYŻSZANIA PRZEWIDYWANYCH OCEN Z MUZYKI I Z ZACHOWANIA I. Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana semestralnej i rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych i oceny dodatkowej. 1. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mają prawo wnioskować na piśmie do nauczyciela przedmiotu o podwyższenie oceny z obowiązkowych lub dodatkowych zajęć edukacyjnych w terminie nie dłuższym niż 3 dni od otrzymania informacji o przewidywanych dla niego semestralnych lub rocznych ocenach klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych. Wniosek składa się w sekretariacie szkoły. 2. Z wnioskiem o podwyższenie oceny może wystąpić uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) jeśli uczeń spełnia następujące warunki: - był obecny na wszystkich zapowiedzianych formach sprawdzania wiedzy i umiejętności, - brał udział i osiągał sukcesy w konkursach, na terenie szkoły(uroczystości szkolne) - zaistniały inne ważne okoliczności uniemożliwiające uzyskanie oceny wyższej niż przewidywana przez nauczyciela. Jeśli uczeń nie spełnia powyższych warunków, wniosek będzie rozpatrzony negatywnie. 3. Wniosek musi zawierać uzasadnienie. Wnioski bez uzasadnienia nie będą rozpatrywane. 4. We wniosku określona jest ocena, o jaką uczeń się ubiega. 5. Nauczyciel rozpatruje wniosek i przeprowadza postępowanie zgodne z warunkami ustalonymi i podanymi uczniom na początku roku szkolnego. Ustala ocenę klasyfikacyjną z zajęć edukacyjnych w terminie nie późniejszym niż na 7 dni przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej. Nauczyciel pisemnie wraz z uzasadnieniem informuje o swojej decyzji osobę składającą wniosek. 6. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mają prawo wnioskować na piśmie do wychowawcy o podwyższenie oceny zachowania w terminie nie dłuższym niż 3 dni od otrzymania informacji o przewidywanej dla niego semestralnej lub rocznej ocenie zachowania. 7. We wniosku należy określić ocenę o jaką uczeń się ubiega. 8. Ocena zachowania ucznia może być podwyższona w przypadku: - zaistnienia nowych okoliczności np. informacji o pozytywnych zachowaniach ucznia, osiągnięciach, pracy społecznej na rzecz środowiska, itp., - pozytywnej opinii samorządu klasowego, 7
- otrzymania pochwały dyrektora szkoły Wystarczą dwie z powyższych okoliczności. 9. W przypadku uznania zasadności wniosku, wychowawca klasy rozpatruje wniosek i ustala ocenę klasyfikacyjną zachowania w terminie nie późniejszym niż na 7 dni przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej. Wychowawca pisemnie wraz z uzasadnieniem informuje o swojej decyzji osobę składającą wniosek. II. Warunki i tryb odwołania od ustalonej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych i oceny klasyfikacyjnej zachowania. 1. Uczeń lub jego rodzice (opiekunowie prawni) mogą zgłosić zastrzeżenia do dyrektora szkoły, jeśli uznają, że roczna, semestralna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych lub zachowania została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny. 2. Zastrzeżenia na piśmie, wraz z uzasadnieniem, mogą być zgłoszone do dyrektora w terminie do 7 dni po posiedzeniu klasyfikacyjnej rady pedagogicznej a w przypadku egzaminu klasyfikacyjnego do 5 dni od dnia przeprowadzenia tego egzaminu. 3. Dyrektor rozpatruje złożone zastrzeżenia w ciągu 3 dni i w przypadku stwierdzenia, że ocena została ustalona niezgodnie z przepisami dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, dyrektor zmienia ocenę w porozumieniu z nauczycielem uczącym danego przedmiotu (w przypadku oceny zachowania z wychowawcą klasy, do której uczęszcza uczeń). 4. Osoba składająca wniosek ma obowiązek dowiedzieć się w sekretariacie szkoły o wynik rozpatrzonego zastrzeżenia. 8
W GIMNAZJUM Agnieszka Warczak Klikuszowa 2011 Spis treści 1. Wprowadzenie 3 2. Zespół wokalny 4 3. Cele edukacyjne.5 4. Treści nauczania 6 5. Przewidywane osiągnięcia uczniów.7 6. Kryteria oceny.8 9
1. Wprowadzenie. W myśl nowej podstawy programowej gimnazjum ma rozwijać w uczniach umiejętności społeczne, kreatywność, zainteresowanie sztuką. Do takich przedmiotów należą zajęcia artystyczne. Mogą stanowić cenne uzupełnienie obowiązkowych zajęć lekcyjnych, rozwijając aktywność muzyczną uczniów, kształtując ich osobowość i tożsamość. W zajęciach artystycznych może brać udział każdy zgłaszający się uczeń, który chce rozwijać swoje zdolności muzyczne (wokalne i (lub) instrumentalne) oraz kreatywność, samodyscyplinę i cierpliwość. Wspólne muzykowanie, śpiewanie, granie na instrumentach ma istotny wpływ na wychowanie estetyczne. Działanie zespołów muzycznych w szkole to nie tylko 10
obsługiwanie akademii i uroczystości szkolnych, ale podnoszenie kultury muzycznej w szkole, a przez szkołę w w środowisku. Na lekcjach (próbach chóru, zespołu wokalnego czy instrumentalnego) śpiewanie i granie różnorodnych piosenek, pieśni patriotycznych, historycznych czy kolęd winno sprawiać dużo radości, być okazją do wyrażania ekspresji (także ruchowej), oraz poznawania historii własnego kraju. Uczniowie noszą w sobie wiarę we własne możliwości i ważne by, to co robią, sprawiało im radość i przyjemność. 2. Zespół wokalny. Zajęcia muzyczne winny być tak urozmaicone, aby wyzwalały aktywność i twórcze pomysły młodzieży. Atrakcyjny i wartościowy repertuar, odpowiedni do możliwości uczniów, to kolejny warunek zainteresowania uczniów zespołowym muzykowaniem. Uczniowie muszą mieć zagwarantowaną możliwość pokazania efektów swojej pracy; konieczne jest więc organizowanie koncertów, imprez muzycznych, udział zespołu w konkursach czy przeglądach artystycznych. 11
3.Cele edukacyjne: kształcenie głosu i słuchu oraz zdobywanie umiejętności śpiewaczych rozwijanie wrażliwości muzycznej, a zwłaszcza intonacyjno-emocjonalnej pogłębianie wiedzy muzycznej kształtowanie postawy twórczej rozwijanie umiejętności współpracy w grupie wyrabianie umiejętności śpiewania solo zdobywanie umiejętności pracy w zespole nauka tolerancji i akceptowania różnorodnych zachowań dostarczanie radości ze wspólnego wykonywania i przeżywania muzyki wdrażanie uczniów do artystycznego i kulturalnego spędzania czasu rozwijanie umiejętności realizowania swoich pomysłów 12
4.Treści nauczania rozwijanie wrażliwości na muzykę kształtowanie zainteresowań i uzdolnień uczniów rozbudzanie zamiłowania do muzykowania zespołowego nauka piosenek i pieśni poznawanie literatury muzycznej i wiedzy o muzyce kształtowanie świadomego odbioru muzyki kształtowanie właściwej postawy wobec kultury i tożsamości narodowej ćwiczenia utrwalające prawidłową postawę przy śpiewaniu wprowadzenie pojęcia kanonu znajomość znaków dynamicznych znajomość podstawowych oznaczeń tempa 13
5. Przewidywane osiągnięcia uczniów opanowanie pamięciowe wszystkich zwrotek hymnu, pieśni patriotycznych, ludowych pamięciowe opanowanie kilkunastu pieśni i piosenek będących w repertuarze zespołu umiejętność śpiewania solo, w kanonie, duecie, tercecie rozpoznawanie i zastosowanie znaków muzycznych świadome uczestnictwo w koncertach radzenie sobie z tremą czerpanie radości z uczestnictwa w zajęciach artystycznych 14
6.Kryteria oceny Kryteria oceny uczniów powinny być ukierunkowane przede wszystkim na zakres realizacji przez uczniów celów: 1) wychowawczych: - czynne uczestniczenie w zajęciach, - wykazywanie pozytywnej motywacji do przedmiotu. - umiejętność samodzielnego wykonywania zadań, - mobilizowanie kolegów do aktywności, 15
2) kształcących: - osiągnięcia w zakresie umiejętności śpiewu, - umiejętność wartościowania i oceniania muzyki, 3) poznawczych: - znajomość poznanej literatury muzycznej, - znajomość opanowanej wiedzy, - opanowanie pieśni i piosenek Na ocenę celującą uczeń powinien ponadto: - opanować perfekcyjnie repertuar wokalny - prezentować swoje umiejętności na szkolnych uroczystościach i konkursach muzycznych - angażować się w działaniach muzycznych na zajęciach - podejmować działania twórcze - prezentować swoją postawą kulturę osobistą Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien ponadto: - wykazywać aktywną postawę w pracach indywidualnych i zespołowych - wyróżniająco wywiązywać się z wszelkich zadań i powierzonych mu ról - starannie wykonywać ćwiczenia muzyczne - potrafić obronić swój pogląd i postawę twórczą Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: - zwykle pracuje systematycznie 16
- częściowo opanował repertuar wokalny - nie zawsze wykazuje aktywną postawę na zajęciach - nie uczestniczy w uroczystościach szkolnych i konkursach muzycznych Ponieważ uczniowie świadomie wybierają przedmiot zajęcia artystyczne chcąc rozwijać swoje umiejętności i uzdolnienia zakładam, iż najniższą oceną za I semestr nauki oraz na koniec roku może być ocena dobra. Niższe oceny, w tym przypadku, nie motywują do dalszej pracy a zniechęcają. Moim zadaniem jest uczynić wszystko, by wyzwolić potencjał tkwiący w młodych ludziach, którzy, dobrze ukierunkowani, potrafią efektywnie i twórczo działać zarówno indywidualnie jak i w zespole. Pamiętać należy, iż właściwa ocena dokonań następuje podczas występów. Jest nią reakcja widzów, a w przypadku różnego rodzaju konkursów ocena jury. 17