Przegląd standardowych metod diagnozowania gruźlicy w świetle współczesnej epidemiologii. Gruźlica jest chorobą zakaźną, która nęka ludzkość od stuleci. Fakt ten został potwierdzony dzięki współcześnie prowadzonym badaniom paleobiologicznym na prehistorycznych szczątkach ludzkich. Dzięki nim udowodniono, że gruźlica występowała już w starożytnym Egipcie oraz Rzymie[2]. Czynnikiem etiologicznym choroby jest kwasooporny prątek Mycobacterium tuberculosis, zidentyfikowany przez Roberta Kocha w 1882 roku. M.tuberculosis należy do mykobakterii, a zatem drobnoustrojów, które wykazują podobieństwo nie tylko do bakterii, lecz również do grzybów. Są to nie tylko jedne z najstarszych, lecz również jedne z najbardziej rozpowszechnionych na świecie drobnoustrojów, co po części wynika z ich dużej oporności na działanie różnych szkodliwych czynników środowiskowych. Potrafią przeżyć wiele miesięcy poza ustrojem człowieka, jeśli natrafią na sprzyjające warunki środowiskowe. Charakterystyczną cechą M.tuberculosis jest bardzo powolny wzrost, możliwy tylko na pożywkach wzbogaconych w białko. Po założeniu hodowli wzrost kolonii uzyskuje się dopiero po około 2-4 tygodniach, a nierzadko czas ten wydłuża się w następstwie obróbki materiału, pobranego od pacjenta w celach diagnostycznych. Prątki gruźlicy są bakteriami kwasoopornymi, co oznacza, że trudno jest je odbarwić kwaśnym alkoholem po uprzednim poddaniu działaniu fuksyny. Ponadto trudno barwią się metodą Grama[2]. Wszystkie te czynniki mają wpływ na diagnostykę zakażenia prątkiem. Epidemiologia: Według szacunków WHO w 2004 roku około 8.9mln osób na świecie chorowało na gruźlicę, z czego ponad 1/3 (3.9mln) stanowili chorzy obficie prątkujący, a zatem najbardziej zakaźni dla otoczenia [5]. Dane z 2008 roku wskazują, że nadal najwyższa zapadalność dotyczy Afryki i wynosi 351/100.000 mieszkańców. Na tym kontynencie także umieralność z powodu gruźlicy jest największa w skali całego świata. Wysoka zapadalność (183/100.000mieszkańców) obserwowana jest również w Azji Płd.-Wsch., natomiast w Europie wynosi 48/100.000[6]. Gruźlica jest chorobą głównie mężczyzn. Oszacowano, że 1.4mln mężczyzn poddanych diagnostyce w kierunku choroby w 2004 roku miało pozytywny wynik badania mikroskopowego, natomiast liczba kobiet z dodatnim wynikiem wynosiła 775 tys.[5]. Oczywiście częstość zachorowań na gruźlicę jest różna w poszczególnych krajach Europy. Do krajów o wysokiej zachorowalności zaliczamy te, które leżą na wschód od Unii Europejskiej, szczególnie kraje byłego Związku Radzieckiego[1,7]. W związku z tym przemieszczanie się ludności z krajów o wysokiej do krajów o niskiej zachorowalności znacząco wpływa na epidemiologię choroby[1]. W 2004 roku zanotowano 9.493 nowych przypadków gruźlicy w Polsce[16]. Współczynnik zapadalności dla Polski wynosi 24.3/100.000 z wyższą zachorowalnością w regionach centralnych i wschodnich. Powoduje to, że niestety sytuujemy się w środkowej grupie krajów, w których gruźlica nadal stanowi poważny problem[1,16]. W ubiegłych latach na gruźlicę zapadały przede wszystkim 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 1/7
młode osoby, przy czym obecnie dotyczy ona raczej osób starszych, u których doszło do reaktywacji latentnego zakażenia[1]. Musimy też pamiętać, że zakażenie gruźlicą u pacjentów HIV pozytywnych stanowi poważne zagrożenie życia, bowiem osłabienie układu odpornościowego przez wirusa znacznie zwiększa prawdopodobieństwo rozwinięcia się czynnej choroby[6]. W 2004 roku wśród 1.7mln zmarłych z powodu gruźlicy aż 264.000 osoby zakażone były wirusem HIV[5]. Źródłem zakażenia jest osoba chora na gruźlicę. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą powietrzną, zwaną też kropelkową lub inhalacyjną. Niezmiernie rzadko przyczyną infekcji może być spożycie produktów żywnościowych zawierających prątki. Taką drogę zakażenia nazywamy pokarmową. Ryzyko zakażenia poprzez spożycie np.: surowego mleka jest jednak bardzo niskie, bowiem odpowiednia jego obróbka, tj.: gotowanie czy pasteryzacja, zabija prątki[15]. Należy również wspomnieć o tym, że w przypadku gruźlicy pojęcie zakażenie nie jest jednoznaczne z pojęciem choroby, ponieważ tylko u 3-8% pacjentów zakażonych rozwija się gruźlica. W pozostałych przypadkach mamy do czynienia z tzw. latentnym zakażeniem, które może ulec progresji do aktywnej choroby w warunkach załamania się sił obronnych organizmu[15]. Objawy kliniczne: Gruźlica jest niebezpieczną chorobą nie tylko z tego względu, że jest szeroko rozpowszechniona, lecz również dlatego, że jej objawy kliniczne są dość niecharakterystyczne, czego następstwem jest późne zgłaszanie się pacjentów do lekarza. Implikacją tego stanu jest późne rozpoznawanie gruźlicy i zbyt późne wdrażanie odpowiedniej terapii przeciwprątkowej. Około 30% przypadków gruźlicy jest bezobjawowa[3]. Początek choroby często jest skryty i podstępny, a objawy podobne do tych, które występują w przebiegu typowej infekcji kataralnej. Pacjenci często skarżą się na osłabienie oraz łatwe męczenie się. Towarzyszą temu stany podgorączkowe oraz brak apetytu. Do objawów, które powinny zwrócić szczególną uwagę lekarza możemy zaliczyć: kaszel utrzymujący się powyżej 3 tygodni z odkrztuszaniem plwociny, ból w klatce piersiowej oraz poty nocne[15]. Rzadko występującymi objawami: są duszność oraz krwioplucie. W badaniu fizykalnym często nie udaje się ujawnić odchyleń od normy. Natomiast w badaniach dodatkowych niekiedy stwierdzamy niedokrwistość, leukocytozę oraz przyspieszone OB[2]. Gruźlica może mieć także lokalizację pozapłucną[2,3]. W tych razach choroba na ogół przez długi okres czasu przebiega bez objawów[3]. W Polsce w 2005 roku rozpoznano 873 przypadki gruźlicy pozapłucnej, w tym: 351 przypadków gruźliczego zapalenia opłucnej, 143 przypadki gruźlicy węzłowej oraz 87 przypadków gruźlicy kości[2]. Objawy miejscowe zależą wówczas od lokalizacji. W gruźlicy węzłowej zajęte są głównie węzły chłonne głowy i karku, w gruźlicy układu moczowego mamy do czynienia z zaburzeniami w oddawaniu moczu, natomiast gdy zajęty jest układ kostno-stawowy najczęstszym objawem jest ból, do którego potem dołączają się inne objawy zapalenia takie jak wzmożone ucieplenie oraz obrzęk[3]. Inne postaci gruźlicy pozapłucnej są rzadsze. Diagnostyka: Diagnostyka mikrobiologiczna. 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 2/7
Nadal złotym standardem w diagnostyce są badania mikrobiologiczne, które służą potwierdzeniu lub wykluczeniu gruźlicy[2]. Pierwszym etapem w procesie diagnostycznym jest mikroskopowe badanie materiału pobranego od pacjenta[3]. Oczywiście rodzaj tego materiału zależy od sytuacji klinicznej pacjenta, tzn. od postaci gruźlicy, na którą cierpi[2]. Najczęściej badaniu bakterioskopowemu poddawana jest plwocina, którą barwi się uprzednio metodą Ziehl-Neelsena. Wykrycie obecności prątków jest możliwe wówczas, gdy w 1ml plwociny jest ich od 10 tys. do 100 tys.[3]. Zatem metoda ta jest w zasadzie bezużyteczna w przypadku materiału skapoprątkowego. Czas diagnostyki wynosi kilkanaście-kilkadziesiąt godzin, a wynik wymaga potwierdzenia w hodowli, bowiem pod mikroskopem nie można odróżnić poszczególnych gatunków prątków[2]. Metoda charakteryzuje się niską czułością, powodując ograniczenia nawet w dobrze założonych programach kontroli gruźlicy, szczególnie w zindustrializowanych krajach. Wobec powyższego, jak również dlatego, że jest ona rozpowszechniona w laboratoriach diagnostycznych, powinna zostać ulepszona poprzez odpowiednią konserwację sprzętu, szkolenia personelu oraz kontrolowanie jakości laboratoriów[4]. Obiecujące rezultaty daje odpowiednia obróbka materiału, tzn.: odwirowywanie z siłą >4000 obr./min przez 15 min jak również odwirowywanie i sedymentacja z użyciem podchlorynu sodu i detergentu CB-18[4,11]. W przypadku pacjentów od których nie można pobrać plwociny, można wykonać bronchoskopię celem pobrania popłuczyn oskrzelowych lub oskrzelikowo-pęcherzykowych, bądź pobrać popłuczyny żołądkowe[3].ten ostatni materiał jest szczególnie ważny w przypadku dzieci. Kolejnym etapem diagnostyki mikrobiologicznej jest posiew materiału na standardowe podłoża np.: Loewensteina-Jesnsena lub w systemach automatycznych (BACTEC). Dodatni wynik posiewu konwencjonalnego można uzyskać, gdy w 1ml użytego materiału jest od 100-1000 prątków Kocha, lecz dopiero po okresie od 3 do 10, a czasem nawet 12 tygodni[2,3]. Alternatywą są hodowle w systemach automatycznych, które umożliwiają wykorzystanie materiału skąpoprątkowego, bowiem wykrywają nawet pojedyncze prątki[3]. Poza tym czas potrzebny na uzyskanie wyniku jest krótszy i wynosi od 2 dni do 6 tygodni[2,3]. Jednym z takich systemów jest BACTEC 460TB. Zasada działania systemu opiera się na pomiarze radioaktywności CO2, wyprodukowanego przez prątki w procesach metabolicznych z użyciem odpowiedniego substratu z podłoża. Metodę po raz pierwszy zastosowano w 1980 roku[12]. Od tamtego czasu opracowano kilka nowych metod, umożliwiających wykrywanie wzrostu prątków, które z powodzeniem mogłyby zastąpić BACTEC 460TB. Są to: MGIT (Mycobacteria Growth Indicator Tube), MB Redox czy BACTEC 960TB[4]. Metoda MGIT umożliwia wykorzystywanie różnych, odpowiednio opracowanych materiałów klinicznych. Taki materiał wprowadza się do probówki zawierającej płynne podłoże i znacznik fluorescencyjny, inkubuje się oraz przeprowadza odczyty codziennie od 2.dnia inkubacji, oceniając emisję światła z użyciem promieniowania UV o długości fali 365nm[8,9]. Uzyskanie dodatniego wyniku świadczy o obecności w probówce od 10 4 do 10 7 CFU/ml mykobakterii[9]. Z kolei metoda MB Redox umożliwia nam ocenę wzrostu kolonii bakteryjnych poprzez obserwację reakcji barwnej, jaka zachodzi podczas hodowli prątków na płynnym podłożu z dodatkiem soli tetrazolowych[8]. W 1999 roku w Journal of Clinical Microbiology opublikowano wyniki badania porównującego MGIT, MB Redox oraz posiewy na podłożu L.-J. oraz Middlebrooka pod kątem wykrywalności mykobakterii w próbkach klinicznych. Badaniu poddano 486 próbek, wśród których 405 stanowiła plwocina oraz odpowiednio: 37- BAL i aspiraty śluzu oskrzelowego, 24- sok żołądkowy, 18- mocz oraz 2-stolec. Próbki obrobiono z użyciem odpowiednich odczynników i przeniesiono na w/w 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 3/7
podłoża. W przypadku MGIT oraz MB Redox odczyty przeprowadzano codziennie przez 8 tyg.. Natomiast posiewy na stałe podłoża kontrolowano co tydzień przez 8 tyg.. Wszystkie posiewy, w których uzyskano wynik dodatni poddano bakterioskopii oraz sprawdzono czy nie doszło do kontaminacji. Identyfikację gatunków przeprowadzono z użyciem testów biochemicznych. W 117 spośród 486 posiewów uzyskano pozytywny wynik hodowli w kierunku prątków AFB, przy czym w 112 wyhodowano M.tuberculosis, a w 5 prątki niegruźlicze. W 91 ze 112 izolatów wykryto M.tuberculosis z użyciem MGIT, natomiast użycie MB Redox pozwoliło na wykrycie drobnoustroju w 81 spośród 112 hodowli, co dało odpowiednio 81% oraz 72% wykrywalność w porównaniu do 64% dla posiewu na podłoże L.-J. i 61% dla posiewu na podłoże Middlebrooka. Kombinacja obu powyższych metod dała 92% wykrywalność (104 ze 112 izolatów). W przypadku uzyskania dodatniego wyniku rozmazu badanej próbki średni czas do wykrycia wzrostu M.tuberculosis wynosił 7.2 dnia dla MGIT, 6.9 dla MB Redox oraz 20.4 dnia dla posiewu na L.-J. i 17.6 dla Middlebrooka. W przypadku negatywnego rozmazu czasy były dłuższe i wynosiły odpowiednio: 19.1, 15.5, 25.8 oraz 21.6 dnia dla w/w metod w tej samej kolejności. Na podstawie uzyskanych wyników badacze stwierdzili, że obie metody (MGIT oraz MB Reddox) mogłyby być z powodzeniem stosowane w rutynowej diagnostyce mykobakteriologicznej[10]. Oczywiście systemy automatyczne stanowią atrakcyjne uzupełnienie dla konwencjonalnych posiewów, jednakże ich koszt jest zbyt wysoki dla większości krajów endemicznych[4]. W przypadkach gruźlicy pozapłucnej badaniom mikrobiologicznym poddaje się różne materiały kliniczne. W gruźliczym zapaleniu opłucnej wynik badania mikroskopowego płynu z opłucnej najczęściej jest ujemny, natomiast pozytywny wynik posiewu uzyskuje się u połowy pacjentów. Podobnie jest w gruźlicy węzłowej, gdzie ocenie poddaje się wymaz z węzła lub jego fragment, uzyskując dodatni wynik bakterioskopii zaledwie u 25-50% pacjentów, natomiast M.tuberculosis udaje się wyhodować u 36-70% chorych. Mikroskopowa ocena moczu u chorego z podejrzeniem gruźlicy układu moczowego często daje wynik fałszywie dodatni, ponieważ okolica zewnętrznych narządów płciowych może być skolonizowana przez prątki niegruźlicze. Pozytywny wynik posiewu udaje się uzyskać u 70-90% pacjentów, lecz dla właściwego rozpoznania pobrany materiał należy posiać co najmniej 3-krotnie. Problemem nadal jest gruźlica kostna, bowiem pobierany do diagnostyki materiał jest skąpoprątkowy. W tej grupie chorych bardzo ważna jest diagnostyka radiologiczna, przede wszystkim tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny[3]. Posiewy zarówno konwencjonalne jak i w systemach automatycznych charakteryzują się dużą czułością oraz swoistością. Jednakże wyhodowany gatunek należy poddać typowaniu z użyciem testu CNAP, testu niacynowego czy chromatografii HPLC dla odróżnienia M.tuberculosis od innych gatunków mykobakterii. Wydłuża to czas diagnostyki o około 1-5 dni[2]. Odczyn tuberkulinowy: Ma na celu potwierdzenie kontaktu z prątkiem. Wielkość uzyskanego nacieku należy oceniać w kontekście sytuacji klinicznej pacjenta, bowiem dodatni wynik dotyczy nie tylko pacjentów z czynną gruźlicą, lecz również pacjentów zakażonych M.tuberculosis lub prątkami niegruźliczymi oraz osób szczepionych szczepionką BCG. Z kolei uzyskanie ujemnego wyniku w żadnym wypadku nie wyklucza rozpoznania, ponieważ taki stan może wystąpić u pacjentów we wczesnym okresie infekcji czy w przypadku bardzo ciężkich postaci gruźlicy. Odczyn często daje problematyczny wynik w grupie pacjentów bardzo młodych i starszych, z nowotworami, chorobami ziarniniakowymi oraz poddanych leczeniu immunosupresyjnemu[3]. Odczyn uzyskuje się przez śródskórne podanie 0.1ml roztworu zawierającego 2 jednostki tuberkuliny w grzbietowa stronę przedramienia. Wynik odczytujemy po 72 godzinach. Naciek większy lub równy 5mm uznaje się za dodatni u pacjentów 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 4/7
zainfekowanych HIV, leczonych immunosupresyjnie lub pozostających w kontakcie z chorym na gruźlicę. Większy lub równy 10mm jest uznawany za pozytywny w przypadku osób, mieszkających w regionach o dużym rozpowszechnieniu choroby, natomiast większy lub równy 15mm potwierdza zakażenie w innych grupach pacjentów[2]. Badanie histopatologiczne: Pozwala wykryć typową ziarninę gruźliczą[2,3]. Diagnostyce poddaje się różne materiały pobrane od pacjenta w zależności od lokalizacji zmian chorobowych. Powinno się pamiętać również o ocenie bakterioskopowej bioptatów. Metoda jest ważna w diagnostyce różnych postaci gruźlicy pozapłucnej, np.: w gruźliczym zapaleniu opłucnej czy w gruźlicy węzłowej. W pierwszym przypadku ocenie poddaje się wycinki opłucnej, pobrane metodą ślepej biopsji igłowej, torako- lub wideotorakoskopii. Dla zwiększenia prawdopodobieństwa uwidocznienia ziarniniaków powinno się pobrać jak największą liczbę wycinków. W gruźlicy węzłowej ocenie poddaje się materiał z biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC). Użycie tej metody pozwala potwierdzić rozpoznanie w wysokim odsetku diagnozowanych przypadków- 83%, przy diagnostycznej swoistości rzędu nawet do 93% oraz czułości do 77%[3]. Metody serologiczne: Zakażenie M.tuberculosis uruchamia głównie komórkowy typ odpowiedzi układu immunologicznego. Przeciwciała są natomiast produkowane w niewielkiej ilości, dlatego odpowiedź humoralna pełni raczej rolę drugorzędną w zwalczaniu infekcji[14]. Metody serologiczne opierają się bądź na ocenie dynamiki wzrostu miana przeciwciał przeciwprątkowych bądź na wykrywaniu antygenów prątkowych i wykorzystują metodę immunoenzymatyczną ELISA. Nie są one na razie rutynowo stosowane w diagnostyce zakażeń gruźlicą. Wynika to z faktu, iż bogactwo antygenów M.tuberculosis utrudnia znalezienie jednego, możliwie najbardziej swoistego dla drobnoustroju,,markera"[8]. Pomimo tego metody serologiczne są chętnie wykorzystywane w diagnostyce gruźlicy pozapłucnej oraz u dzieci [14]. Obecnie istniejące testy serologiczne wykorzystują antygeny takie jak: 38kDa, 16kDa czy 60kDa do wykrywania IgG lub innych klas przeciwciał przeciwprątkowych[13,14]. Zastosowanie tych metod pozwala rozpoznać od 1/3 do 3/4 pacjentów, którzy mają dodatni wynik badania bakterioskopowego. W przypadkach z negatywnym wynikiem mikroskopowej oceny rozmazu wśród pacjentów niezakażonych wirusem HIV skuteczność tych metod jest niestety mniejsza. Natomiast u pacjentów z koinfekcją HIV metody serologiczne są praktycznie bezużyteczne i wykrywają mniej niż 1/3 pacjentów z czynną chorobą[4]. Obecnie prowadzone są badania, które mają na celu znalezienie swoistego dla drobnoustroju antygenu oraz porównujące skuteczność istniejących testów. W jednym z takich badań ocenie poddano użyteczność testów wykrywających IgA oraz IgG, skierowanych przeciwko antygenowi P-90, w diagnostyce czynnej gruźlicy płucnej (PTB) u objawowych pacjentów oraz w wykrywaniu zakażenia M.tuberculosis u pacjentów z bliskiego kontaktu z gruźlicą układu oddechowego. Badaniu poddano 268 próbek surowic pobranych od 69 pacjentów z gruźlicą płucną, 41 cierpiących na chorobę inną niż gruźlica, 12 ozdrowieńców, 39 pacjentów z bliskiego kontaktu z PTB oraz 107 zdrowych wolontariuszy. Wyniki badania nie były zadowalające, ponieważ użycie EIA-IgA oraz EIA-IgG charakteryzowało się względnie niską czułością i swoistością diagnostyczną. Natomiast metoda EIA-IgA dała dodatni wynik u ponad połowy zdrowych pacjentów z bliskiego kontaktu z PTB. Okazało się więc, że obie metody nie są 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 5/7
najlepszymi narzędziami do diagnostyki PTB, lecz jednocześnie stosowanie EIA-IgA u pacjentów z kontaktu warto byłoby poddać dalszej ocenie[17]. Wśród badań, prowadzonych w celu ulepszenia testów serologicznych, obiecującymi wydają się być te nad stosowaniem wysoko oczyszczonych i rekombinowanych antygenów, jak również nad identyfikacją nowych białek M.tuberculosis z wykorzystaniem niedawno rozpoznanych sekwencji genomowych drobnoustroju. Natomiast w odniesieniu do pacjentów zakażonych wirusem HIV nadzieję na poprawę diagnostyki niosą badania nad wykorzystaniem antygenów niebiałkowych, np.: glikolipidowych [4]. Diagnostyka molekularna: Obejmuje stosowanie sond genetycznych, reakcji PCR oraz RELP. Zasada stosowania sond genetycznych oparta jest na zjawisku hybrydyzacji komplementarnych nici kwasów nukleinowych. Dzięki badaniom nad genomem prątka gruźlicy udało się opracować sondy genetyczne, które tworzą hybrydy z odpowiednimi sekwencjami w materiale genetycznym drobnoustroju. Wynik powyższej reakcji początkowo odczytywano za pomocą scyntygrafu, jednakże obecnie w celu uniknięcia stosowania izotopów wykorzystuje się zjawisko fluorescencji. Wadą metody jest mała czułość (w badanym materiale muszą być co najmniej 104 prątki)[14]. PCR jest metodą, która dała największy postęp w diagnostyce gruźlicy w ciągu ostatnich 10.lat[14]. Polega ona na amplifikacji, czyli namnożeniu wybranych sekwencji w materiale genetycznym prątka. Jest to bardzo ważne dla diagnostyki opartej na materiałach skąpo prątkowych, np.: CSF [3,14]. Identyfikacja uzyskanego materiału odbywa się za pomocą sond lub RELP[3,8,14]. Wadą metody jest to, że wykrywa ona również prątki martwe czy stanowiące zanieczyszczenie. Wyniki badań nad tą metodą uspokoiły jednak sceptyków, którzy obawiali się wyników fałszywie dodatnich w przypadkach nieczynnych zmian, bowiem okazało się, że czułość jej w materiałach z układu oddechowego wynosi od 70% do 100%. Jednak w materiałach skąpoprątkowych jest ona mniejsza i waha się pomiędzy 46% a 70%[14]. Mimo zachęcających wyników metoda nie jest powszechnie stosowana. Wymagania dotyczące zaplecza technicznego oraz koszty są czynnikami, które skutecznie ograniczają wykorzystanie metody w krajach endemicznych[4]. RELP jest z kolei metodą, która jest stosowana w typowaniu szczepów prątków oraz w dochodzeniach epidemiologicznych[8]. Mimo, że mamy XXI wiek diagnostyka gruźlicy nadal opiera się na starych metodach, które pamiętają jeszcze początek ubiegłego stulecia.,,złotym standardem" są posiewy materiałów klinicznych, które cechują się wysoką czułością i swoistością, lecz ich zasadniczą wadą jest długi okres czekania na uzyskanie wyniku. Naturalną implikacją tego stanu jest oczywiście opóźnienie wdrożenia właściwej terapii przeciwprątkowej i rozprzestrzenianie się zakażenia. Problematyczne jest także stosowanie odczynu tuberkulinowego, który jest podstawą rozpoznawania zakażenia prątkiem, ponieważ metoda charakteryzuje się niską swoistością diagnostyczną w odniesieniu do pacjentów szczepionych BCG oraz niską czułością u pacjentów z upośledzoną funkcją układu immunologicznego. Stanowi to problem szczególnie w odniesieniu do osób z latentnym zakażeniem prątkiem Kocha oraz u pacjentów zakażonych wirusem HIV. Dużym wyzwaniem dla prowadzących badania są testy serologiczne, których ulepszenie mogłoby znacząco poprawić wykrywalność choroby ze względu na dostępność materiału klinicznego, który jest poddawany takiej ocenie. I wreszcie nie wolno zapominać o tym, że do opanowania epidemii choroby niezbędne jest także opracowanie jak najlepszych testów oceniających lekowrażliwość 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 6/7
drobnoustroju. Pocieszający jest jednak fakt, że pomimo istniejących trudności, w ciągu ostatnich kilku lat nastąpił pewien postęp w zakresie diagnostyki gruźlicy. Mowa tutaj przede wszystkim o testach TIGRA czy metodzie Xpert MTB/RIF, które wykorzystują pomiar wydzielania IFN-? przez limfocyty T uczulone na swoiste antygeny prątka (TIGRA) oraz ulepszone metody diagnostyki molekularnej (Xpert MTB/RIF, która poza wykrywaniem materiału genetycznego prątków umożliwia ocenę lekooporności)[18,19].dają one nadzieję na efektywniejszą walkę z chorobą. Mimo to pozostaje jeszcze bardzo dużo do zrobienia. 2000-2016 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone. str. 7/7